VI Międzynarodowa Konferencja NEUF 2010 Konsultacje publiczne map drogowych Narodowego Programu Redukcji Emisji Restytucja źródeł a bezpieczeństwo energetyczne Finansowanie inwestycji energetycznych Stanisław Poręba Warszawa 18.06.2010
Kluczowe zagadnienia Poziom nakładów reelektryfikacja? Koszty kapitałowe Standardowe struktury finansowania MoŜliwości specjalnych struktur i działań Uwaga prezentowane są szacunkowe wielkości dla ilustracji skali wyzwań Strona 2
Poziom nakładów - reelektryfikacja? Wymuszenia inwestycyjne na 20 lat (30?) ochrona klimatu wymiana mocy węglowych częściowo przedterminowa ~ 15 (30?) GW dywersyfikacja, bezpieczeństwo dostaw dodatkowa moc w technologiach nie węglowych ~ 15 GW rozbudowa sieci przesyłowej przebudowa sieci dystrybucyjnej ~ 10 tys. km ~ 200 tys. km + smart grid Realizacja takiego programu wymaga inwestowania 12-15 mld zł rocznie, a koszty kapitałowe będą 20-30% wyŝsze Taka skala zadań uzasadnia uŝywania pojęcia reelektryfikacja kraju Strona 3
Eksploatacja bloków w niemieckiej energetyce węglowej przekracza 50 lat, czy musimy skracać? Strona 4 Polskie bloki
Poziom nakładów plany inwestycyjne Dywersyfikacja, bezpieczeństwo, klimat (wg polityki energetycznej): jądrowe gazowe ~ 5 GW, ~ 2 GW, odnawialne (wiatr, hydro, solar, bio) ~ 10 GW Odtwarzanie mocy węglowych (plany firm) ~ 15 GW, Plany przesyłu muszą zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii we wszystkich regionach kraju, rozprowadzenie mocy z nowych źródeł oraz integrację polskiego rynku z europejskim Plany dystrybucji, poza standardowymi zadaniami, są związane z rozwojem energetyki rozproszonej Strona 5
Pokrywanie kosztów reelektryfikacji Odbiorcy końcowi 60-80zł/MWh x 120-160 TWh = = 7-10 mld zł/rok Podatnicy krajowi i unijni (dotacje) - 1-2mld zł/rok Reszta odbiorcy końcowi i podatnicy po 2030 roku (dług) Przy takich załoŝeniach jest szansa na zbilansowanie środków, ale wymagane są działania na rzecz racjonalizacji zakresu programu reelektryfikacji, optymalizacji wydatków inwestycyjnych oraz struktur finansowania nakładów NajpowaŜniejszym problemem będzie negatywny wpływ wysokich cen energii na wzrost gospodarczy Strona 6
Finansowanie wytwarzania odpowiedzialni Wytwarzanie Systemowe (bloki kondensacyjne) Zdecentralizowane (skojrzanie 20 200 MW) Rozproszone (róŝne technologie u odbiorcy) Energetyka zawodowa - firmy konkurujące na rynku europejskim Energetyka zawodowa lokalna i samorządowa, odbiorcy firmy przemysłowe Odbiorcy, nawet gospodarstwa domowe Strona 7
Standardowe struktury finansowania Finansowanie na bazie bilansu firmy dla zadań typu blok 1000 MW firma musi wielkości zapewniającej miejsce w pierwszej dziesiątce firm europejskich, WACC ~ 10%, własna realizacja pozwala obniŝyć łączne nakłady o 20-30% Finansowanie project finance moŝliwość realizacji przez mniejsze firmy brak moŝliwości gwarancji wymaganych przychodów podnosi WACC do 12-15% konieczność realizacji pod klucz podnosi nakłady o 20-30% Tworzenie segmentów rynkowych dla preferowanych obszarów inwestowania (wytwarzanie zielone, sieci transeuropejskie, smart grid) o zwiększonym udziale dotacji i/lub subsydiowania Dotacje bezpośrednie i pośrednie mogą przenosić część kosztów kapitałowych do podatków Strona 8
Czy standardowe struktury wystarczą? W Polsce brak krajowych firm, zdolnych do konkurencji na europejskim rynku, mogących realizować szeroki program inwestycyjny na bazie bilansu, nawet PGE powinno być szybko wzmocnione Firmy zagraniczne będą stosować struktury zbliŝone do project finance BudŜetu krajowego nie stać na znaczące dotacje, standardowo budŝet unijny daje ograniczone środki Przy standardowych rozwiązania nie będzie moŝliwości przesunięcia znaczącej części kosztów kapitałowych na lata po 2030 Strona 9
MoŜliwości specjalnych struktur i działań ObniŜenie poziomu wymaganych nakładów poprzez: weryfikacja wymuszeń (negocjacje w ramach UE) i optymalizacja programu inwestycyjnego na lata do 2030 intensyfikacja działań zwiększających efektywność wykorzystania energii Stworzenie polskim firmom energetycznym porównywalnych moŝliwości finansowania jak mają firmy z większości krajów UE Opracowanie i wdroŝenie nowych struktur finansowania pozwalających na stosowanie długoterminowych instrumentów finansowych >20 lat (obligacje dla odbiorców energii, stabilny system kolorowych certyfikatów na okres 25-30 lat, itp.) Program smart grid powiązany z programem wsparcia rozwoju generacji rozproszonej Strona 10
Podsumowanie (1) Polska nie uniknie znaczącej przebudowy systemu elektroenergetycznego Standardowe struktury finansowania inwestycji w obecnych warunkach nie zapewnią realizacji wymaganych inwestycji zbyt wysoki wzrost cen zahamowałby wzrost gospodarczy Konieczne jest podjecie wielokierunkowych działań, w tym uruchomienia wielu programów rządowych tworzących warunki do opłacalności finansowania i moŝliwości budowy wielkich bloków, generacji rozproszonej, sieci i działań poprawiających efektywność wykorzystania energii Konieczne jest rozwiązanie problemu pomocy publicznej Strona 11
Podsumowanie (2) Systemy finansowania elektroenergetyki, a zwłaszcza systemy wsparcia preferowanych technologii powinny być standaryzowane w ramach Unii Europpejskiej System segmentacji rynku energii poprzez kolorowe certyfikaty najmniej zakłóca konkurencję, ale pozostawia całość kosztów kapitałowych po stronie konsumentów energii; jest to ekonomicznie najbardziej uzasadnione, ale wymaga stopniowego odchodzenia od dotacji oraz wydłuŝenia instrumentów dłuŝnych Warto rozwaŝyć moŝliwość certyfikacji czystych technologii węglowych i jądrowych lub dopuszczenie współfinansowania przez przyszłych odbiorców Strona 12
Dziękuję Stanisław Poręba Stanislaw.Poreba@pl.ey.com tel. +48 22 557 6250