Protokół doświadczenia IBSE IV etap SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA ZADANIE 4 1. Odniesienie do Podstawy Programowej a) Cele kształcenia b) Wykorzystanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. (P): Uczeń korzysta z chemicznych tekstów źródłowych, pozyskuje, analizuje, ocenia i przetwarza informacje pochodzące z różnych źródeł, ze szczególnym uwzględnieniem mediów i Internetu. (R): Uczeń korzysta z chemicznych tekstów źródłowych, biegle wykorzystuje nowoczesne technologie informatyczne do po zyskiwania, przetwarzania, tworzenia i prezentowania informacji. Krytycznie odnosi się do pozyskiwanych informacji. c) Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. (P): Uczeń zdobywa wiedzę chemiczną w sposób badawczy obserwuje, sprawdza, weryfikuje, wnioskuje i uogólnia; wykazuje związek składu chemicznego, budowy i właściwości substancji z ich zastosowaniami; posługuje się zdobytą wiedzą chemiczną w życiu codziennym w kontekście dbałości o własne zdrowie i ochrony środowiska naturalnego. (R): Uczeń rozumie podstawowe pojęcia, prawa i zjawiska chemiczne; opisuje właściwości najważniejszych pierwiastków i ich związków chemicznych; dostrzega zależność pomiędzy budową substancji a jej właściwościami fizycznymi i chemicznymi; stawia hipotezy dotyczące wyjaśniania problemów chemicznych i planuje eksperymenty dla ich weryfikacji; na ich podstawie samodzielnie formułuje i uzasadnia opinie i sądy. d) Opanowanie czynności praktycznych. (P,R): Uczeń bezpiecznie posługuje się sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi; projektuje i przeprowadza doświadczenia chemiczne. Przyroda PGm. Rozumienie metody naukowej, polegającej na stawianiu hipotez i ich weryfikacji za pomocą obserwacji i eksperymentów. e) Treści nauczania Uczeń: 2.2(P): wyjaśnia, na czym polega proces usuwania brudu, i bada wpływ twardości wody na powstawanie związków trudno rozpuszczalnych; zaznacza fragmenty hydrofobowe i hydrofilowe we wzorach cząsteczek substancji powierzchniowo czynnych; 2.3(P): tłumaczy przyczynę eliminowania fosforanów(v) ze składu proszków (proces eutrofizacji); 2.4(P): wskazuje na charakter chemiczny składników środków do mycia szkła, przetykania rur, czyszczenia metali i biżuterii w aspekcie za- stosowań tych produktów; stosuje te środki z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa; wyjaśnia, na czym polega proces usuwania zanieczyszczeń za pomocą tych środków; 2.5(P): opisuje tworzenie się emulsji, ich zastosowania; analizuje skład kosmetyków (na podstawie etykiety kremu, balsamu, pasty do zębów itd.) i wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat ich działania. 4.1(R): definiuje termin: szybkość reakcji (jako zmiana stężenia reagenta w czasie); 1 S t r o n a
4.5(R): przewiduje wpływ: stężenia substratów, obecności katalizatora, stopnia rozdrobnienia substratów i temperatury na szybkość reakcji; planuje i przeprowadza odpowiednie doświadczenia; 5.5(R): planuje doświadczenie pozwalające rozdzielić mieszaninę niejednorodną (ciał stałych w cieczach) na składniki; 13.6(R): opisuje budowę tłuszczów stałych i ciekłych (jako estrów glicerolu i długołańcuchowych kwasów tłuszczowych); ich właściwości i zastosowania; 13.10(R): zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie równania reakcji) wiążące ze sobą właściwości poznanych węglowodorów i ich pochodnych. 2. Słowa kluczowe terminy, które Uczeń: a) powinien znać przystępując do zajęć: związki organiczne: w tym węglowodory i ich pochodne, próby charakterystyczne dla wybranych grup funkcyjnych chemii organicznej, reakcje strącania, analiza jakościowa, tłuszcz, usuwanie brudu, wybielacz, problem badawczy, hipoteza, wniosek, warunki doświadczenia, próba kontrolna, próba badawcza. b) przyswoi w czasie zajęć: napięcie powierzchniowe, analiza jakościowa, cykle przemian w chemii organicznej, eutrofizacja. 2 S t r o n a
Doświadczenie IBSE Karta pracy ucznia imię i nazwisko uczestnika zajęć: Badanie właściwości piorących (i nie tylko) proszków do prania Uwaga: należy pracować w ubraniu ochronnym z zastosowaniem regulaminu BHP pracowni chemicznej. 1. Protokół doświadczenia IBSE Na stole masz przygotowany sprzęt: odczynniki: probówki, łapy do probówek, palnik, zapałki, łyżeczka, łuczywo, szalki Petriego, pipety Pasteura, lampa UV. pieprz, woda, woda wysoko zmineralizowana, sok z buraków, koszulka z plamą, olej, skrobia, sudan III, jodyna. materiał badawczy: proszki do prania: enzymatyczne (chemia niemiecka), dla dzieci i najtańszy za 1 zł. Zapoznaj się z nim oraz: sformułuj problem badawczy/problemy badawcze, które możesz rozwiązać za pomocą zgromadzonego sprzętu i materiału (w odniesieniu do tematu pracy): sformułuj możliwą hipotezę/hipotezy do problemu badawczego/problemów badawczych: 3 S t r o n a
zapisz czynności jakie będziesz wykonywać w celu weryfikacji hipotezy/hipotez: zrealizuj doświadczenie według własnego planu; udokumentuj doświadczenie (wykonaj pomiary, zanotuj obserwacje): dokonaj analizy wyników 4 S t r o n a
2. Wnioskowanie (z doświadczenia i metody jego wykonania) Czy na podstawie analizy wyników możesz wyprowadzić wniosek? [ ] TAK [ ] NIE Jeśli uważasz za możliwe wnioskowanie to sformułuj wniosek/wnioski z tego doświadczenia: 3. Ewaluacja pracy Jakie udoskonalenia w procedurze tego doświadczenia wprowadziłabyś/wprowadziłbyś, aby wyniki były wiarygodniejsze, a wnioskowanie bardziej uprawnione? 4. Odniesienie eksperymentu laboratoryjnego do życia codziennego 5. Kryteria oceny na zajęciach wykonanie zadania praca w zespole prezentacja wyników Skala ocen: od 1 do 5, gdzie 1 to najsłabsza, a 5 najwyższa 5 S t r o n a