Protokół doświadczenia IBSE GIMNAZJUM SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA. Odniesienie IBSE do wizyty w Świeczkarnii. III etap edukacji - GIMNAZJUM

Transkrypt

1 Protokół doświadczenia IBSE GIMNAZJUM SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA Odniesienie IBSE do wizyty w Świeczkarnii 1. Odniesienie do Podstawy Programowej Chemia Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń pozyskuje i przetwarza informacje z różnorodnych źródeł z wykorzystaniem technologii informacyjnokomunikacyjnych. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń opisuje właściwości substancji i wyjaśnia przebieg prostych procesów chemicznych; zna związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływ na środowisko naturalne; wykonuje proste obliczenia dotyczące praw chemicznych. Opanowanie czynności praktycznych. Uczeń bezpiecznie posługuje się prostym sprzętem laboratoryjnym i podstawowymi odczynnikami chemicznymi; projektuje i przeprowadza proste doświadczenia chemiczne. 1. Substancje i ich właściwości. 1) Uczeń opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów np. soli kamiennej, cukru, mąki, wody, miedzi, żelaza; wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji. 3) Uczeń obserwuje mieszanie się substancji; opisuje ziarnistą budowę materii; tłumaczy, na czym polega zjawisko dyfuzji, rozpuszczania, mieszania, zmiany stanu skupienia; planuje doświadczenia potwierdzające ziarnistość materii. 7) Uczeń opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych. 8) Uczeń opisuje proste metody rozdziału mieszanin i wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi III etap edukacji - GIMNAZJUM Biologia Cele kształcenia wymagania ogólne Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Uczeń opisuje, porządkuje i rozpoznaje organizmy, wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach i w środowisku, przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem, wskazuje ewolucyjne źródła różnorodności biologicznej. Znajomość metodyki badań biologicznych. Uczeń planuje, przeprowadza i dokumentuje obserwacje i proste doświadczenia biologiczne; określa warunki doświadczenia, rozróżnia próbę kontrolną i badawczą, formułuje wnioski; przeprowadza obserwacje mikroskopowe preparatów świeżych i trwałych. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń wykorzystuje różnorodne źródła i metody pozyskiwania informacji, w tym technologię informacyjno-komunikacyjną, odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne, liczbowe, rozumie i interpretuje pojęcia biologiczne, zna podstawową terminologię biologiczną. Rozumowanie i argumentacja. Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski, formułuje i przedstawia opinie związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi. Treści nauczania wymagania szczegółowe 1 S t r o n a

2 składników mieszaniny, które umożliwiają ich rozdzielenie; sporządza mieszaniny i rozdziela je na składniki (np. wody i piasku, wody i soli kamiennej, kredy i soli kamiennej, siarki i opiłków żelaza, wody i oleju jadalnego, wody i atramentu). 3. Reakcje chemiczne. 1) Uczeń opisuje różnice w przebiegu zjawiska fizycznego i reakcji chemicznej; podaje przykłady zjawisk fizycznych i reakcji chemicznych zachodzących w otoczeniu człowieka; planuje i wykonuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną. 5. Woda i roztwory wodne. 1) Uczeń bada zdolność do rozpuszczania się różnych substancji w wodzie. 3) Uczeń planuje i wykonuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie. 8. Węgiel i jego związki z wodorem. 1) Uczeń wymienia naturalne źródła węglowodorów. 2) Uczeń definiuje pojęcia: węglowodory nasycone i nienasycone. 3) Uczeń tworzy wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów (na podstawie wzorów trzech kolejnych alkanów) i układa wzór sumaryczny alkanu o podanej liczbie atomów węgla; rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne alkanów. 4) Uczeń obserwuje i opisuje właściwości fizyczne i chemiczne (reakcje spalania) alkanów na przykładzie metanu i etanu. 5) Uczeń wyjaśnia zależność pomiędzy długością łańcucha węglowego a stanem skupienia alkanu. IV etap edukacji SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA Chemia Biologia Cele kształcenia wymagania ogólne Wykorzystanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. (P): Uczeń korzysta z chemicznych tekstów źródłowych, pozyskuje, analizuje, ocenia i przetwarza informacje pochodzące z różnych źródeł, ze szczególnym uwzględnieniem mediów i Internetu. (R): Uczeń korzysta z chemicznych tekstów źródłowych, biegle wykorzystuje nowoczesne technologie informatyczne do pozyskiwania, przetwarzania, tworzenia i prezentowania informacji. Krytycznie odnosi się do pozyskiwanych informacji. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. (P): Uczeń zdobywa wiedzę chemiczną w sposób badawczy obserwuje, sprawdza, weryfikuje, wnioskuje i uogólnia; wykazuje związek składu chemicznego, budowy i właściwości substancji z ich zastosowaniami; Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. (P): Uczeń odbiera, analizuje i ocenia informacje pochodzące z różnych źródeł, ze szczególnym uwzględnieniem prasy, mediów i Internetu. (R): Uczeń odczytuje, selekcjonuje, porównuje i przetwarza informacje pozyskane z różnorodnych źródeł, w tym za pomocą technologii informacyjnokomunikacyjnych. Rozumowanie i argumentacja. (P): Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski, ocenia i wyraża opinie na temat omawianych zagadnień współczesnej biologii, zagadnień ekologicznych i środowiskowych. (R): Uczeń objaśnia i komentuje informacje, odnosi się krytycznie do przedstawionych informacji, oddziela fakty 2 S t r o n a

3 posługuje się zdobytą wiedzą chemiczną w życiu codziennym w kontekście dbałości o własne zdrowie i ochrony środowiska naturalnego. (R): Uczeń rozumie podstawowe pojęcia, prawa i zjawiska chemiczne; opisuje właściwości najważniejszych pierwiastków i ich związków chemicznych; dostrzega zależność pomiędzy budową substancji a jej właściwościami fizycznymi i chemicznymi; stawia hipotezy dotyczące wyjaśniania problemów chemicznych i planuje eksperymenty dla ich weryfikacji; na ich podstawie samodzielnie formułuje i uzasadnia opinie i sądy. Opanowanie czynności praktycznych. (P,R): Uczeń bezpiecznie posługuje się sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi; projektuje i przeprowadza doświadczenia chemiczne. Paliwa obecnie i w przyszłości. (P) 1) Uczeń podaje przykłady surowców naturalnych wykorzystywanych do uzyskiwania energii (bezpośrednio i po przetworzeniu). 2) Uczeń opisuje przebieg destylacji ropy naftowej i węgla kamiennego; wymienia nazwy produktów tych procesów i uzasadnia ich zastosowania. Węglowodory. (R) 1) Uczeń podaje założenia teorii strukturalnej budowy związków organicznych. 2) Uczeń rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne węglowodorów; podaje nazwę węglowodoru (alkanu, alkenu i alkinu do 10 atomów węgla w cząsteczce) zapisanego wzorem strukturalnym lub półstrukturalnym. 4) Uczeń posługuje się poprawną nomenklaturą węglowodorów (nasycone, nienasycone i aromatyczne) od opinii, wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe, formułuje wnioski, formułuje i przedstawia opinie związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi, dobierając racjonalne argumenty. Dostrzega związki między biologią a innymi dziedzinami nauk przyrodniczych i społecznych. Rozumie znaczenie współczesnej biologii w życiu człowieka. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. (R): Uczeń opisuje, porządkuje i rozpoznaje organizmy, przedstawia i wyjaśnia procesy i zjawiska biologiczne; przedstawia związki między strukturą a funkcją na różnych poziomach organizacji życia, przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem, wskazuje źródła różnorodności biologicznej i jej reprezentację na poziomie genetycznym, gatunkowym i ekosystemów; interpretuje różnorodność organizmów na Ziemi jako efekt ewolucji biologicznej. Pogłębienie wiadomości dotyczących budowy i funkcjonowania organizmu ludzkiego. (R): Uczeń objaśnia funkcjonowanie organizmu ludzkiego na różnych poziomach złożoności; dostrzega związki między strukturą a funkcją na każdym z tych poziomów. Pogłębienie znajomości metodyki badań biologicznych. (R): Uczeń rozumie i stosuje terminologię biologiczną; planuje, przeprowadza i dokumentuje obserwacje i doświadczenia biologiczne; formułuje problemy badawcze, stawia hipotezy i weryfikuje je na drodze obserwacji i doświadczeń; określa warunki doświadczenia, rozróżnia próbę kontrolną i badawczą, formułuje wnioski z przeprowadzonych obserwacji i doświadczeń. Treści nauczania wymagania szczegółowe 3 S t r o n a

4 i ich fluorowcopochodnych; wykazuje się rozumieniem pojęć: szereg homologiczny, wzór ogólny, izomeria. 6) Uczeń określa tendencje zmian właściwości fizycznych (stanu skupienia, temperatury topnienia itp.) w szeregach homologicznych alkanów, alkenów i alkinów. 7) Uczeń opisuje właściwości chemiczne alkanów, na przykładzie następujących reakcji: spalanie, podstawianie (substytucja) atomu (lub atomów) wodoru przez atom (lub atomy) chloru albo bromu przy udziale światła (pisze odpowiednie równania reakcji). 16) Uczeń projektuje doświadczenia dowodzące różnice we właściwościach węglowodorów nasyconych, nienasyconych i aromatycznych; przewiduje obserwacje, formułuje wnioski i ilustruje je równaniami reakcji. Przyroda - IV etap kształcenia Rozumienie metody naukowej, polegającej na stawianiu hipotez i ich weryfikacji za pomocą obserwacji i eksperymentów. 2. Słowa kluczowe terminy, które Uczeń: a) powinien znać przystępując do zajęć: właściwości fizyczne, właściwości chemiczne, problem badawczy, hipoteza, wniosek, warunki doświadczenia, próba kontrolna, próba badawcza, barwnik, materiał organiczny, rozpuszczanie, rozpuszczalnik. b) przyswoi w czasie zajęć: parafina, barwnik organiczny, barwnik nieorganiczny, barwnik spożywczy, rodzaje substancji zapachowych. Przykład myślenia krytycznego Patrz załącznik nr 3 Karta charakterystyki (Parafina PZ 45) 4 S t r o n a

5 Doświadczenie IBSE Karta pracy ucznia imię i nazwisko uczestnika zajęć: Parafina Patrz załącznik nr 3 Karta charakterystyki (Parafina PZ 45) Uwaga: należy pracować w ubraniu ochronnym z zastosowaniem regulaminu BHP pracowni chemicznej. 1. Protokół doświadczenia IBSE Na stole masz przygotowany: sprzęt: odczynniki: Probówki, łapy do probówek, pipety Pasteura, palnik, zapałki, statyw, metalowy garnek, łyżeczki, knot. Woda, benzyna ekstrakcyjna, ocet, aceton, alkohol etylowy, niebieski barwnik rozpuszczony w wodzie, barwniki na bazie parafiny, barwnik spożywczy do ciast, atrament do pióra, aromat do ciasta, zapach łazienkowy w płynie, perfumy na bazie alkoholu, zapach toaletowy w kostce, aromaty na bazie oleju. materiał badawczy: Parafina. Zapoznaj się z nim oraz: Sformułuj problem badawczy/problemy badawcze, które możesz rozwiązać za pomocą zgromadzonego sprzętu i materiału (w odniesieniu do tematu pracy): 5 S t r o n a

6 Sformułuj możliwą hipotezę/hipotezy do problemu badawczego/problemów badawczych: Zapisz czynności, jakie będziesz wykonywać w celu weryfikacji hipotezy/hipotez: Zrealizuj doświadczenie według własnego planu; Udokumentuj doświadczenie (wykonaj pomiary, zanotuj obserwacje): 6 S t r o n a

7 Dokonaj analizy wyników: 2. Wnioskowanie (z doświadczenia i metody jego wykonania) Czy na podstawie analizy wyników możesz wyprowadzić wniosek? [ ] TAK [ ] NIE Jeśli uważasz za możliwe wnioskowanie to sformułuj wniosek/ wnioski z tego doświadczenia: 3. Ewaluacja pracy Jakie udoskonalenia w procedurze tego doświadczenia wprowadziłabyś/wprowadziłbyś, aby wyniki były wiarygodniejsze, a wnioskowanie sprawniejsze? Odniesienie eksperymentu laboratoryjnego do życia codziennego 7 S t r o n a

8 5. Kryteria oceny na zajęciach wykonanie zadania praca w zespole prezentacja wyników własna zespołu nauczyciela własna zespołu nauczyciela własna zespołu nauczyciela Skala ocen: od 1 do 5, gdzie 1 to najsłabsza, a 5 najwyższa 8 S t r o n a