PL 217815 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 217815 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 389921 (22) Data zgłoszenia: 14.12.2009 (51) Int.Cl. A23L 1/304 (2006.01) A23L 1/305 (2006.01) A23L 2/52 (2006.01) (54) Napój izotoniczny z chelatami (73) Uprawniony z patentu: OLIMP LABORATORIES SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Nagawczyna, PL (43) Zgłoszenie ogłoszono: 20.06.2011 BUP 13/11 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 29.08.2014 WUP 08/14 (72) Twórca(y) wynalazku: MARCIN JEDLIŃSKI, Nagawczyna, PL RAFAŁ JEDLIŃSKI, Dębica, PL PIOTR KULA, Dębica, PL JUSTYNA WIDŁAK-KARGUL, Klimontów, PL GERTRUDA BIRUŚ-MARSZAŁEK, Brzeźnica, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Tadeusz Warzybok
2 PL 217 815 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest napój izotoniczny z chelatami aminokwasowymi minerałów w formie płynnej, półpłynnej zawiesiny lub stałej poprawiający gospodarkę wodno-elektrolitową i zapewniający nawodnienie organizmu ludzkiego oraz jednocześnie posiadający dodatkowe właściwości biologiczne na przykład odchudzające lub antyoksydacyjne lub wspomagające odporność lub wspomagające pracę serca lub oczyszczające z toksyn, przeznaczony zwłaszcza dla osób aktywnych i sportowców, wykonujących intensywny wysiłek fizyczny. Bardzo ważnym aspektem jest spożywanie zarówno przed, w trakcie jak i po dużym wysiłku fizycznym, zwłaszcza w trakcie treningu przez sportowców odpowiednich płynów, gdyż nawet lekkiemu wysiłkowi fizycznemu towarzyszy utrata ważnych dla zdrowia takich pierwiastków jak jony: potasu, sodu, wapnia i chloru. Zaburzenie równowagi elektrolitycznej doprowadza często do obniżenia wytrzymałości organizmu ludzkiego na wysiłek fizyczny. W celu rozwiązania problemów związanych z gospodarką elektrolitową organizmów ludzkich konieczne jest spożywanie właściwych napojów, posiadających dobrze zbilansowaną zawartość elektrolitów oraz należycie dopasowany poziom ciśnienia osmotycznego do płynów ustrojowych człowieka. Zapobiega temu natychmiastowe uzupełnienie tych płynów, ograniczając odwodnieniu organizmu człowieka. Badania diety różnych grup ludności prowadzone między innymi przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie ujawniły za niskie spożycie składników mineralnych: wapnia, magnezu, potasu, cynku i miedzi, przy jednocześnie zbyt wysokiej zawartości w diecie sodu i fosforu. Jest to bezpośrednio związane z wysokim stopniem przetworzenia oferowanej na rynku żywności, która obfituje w rafinowane węglowodany i nasycone, niezdrowe tłuszcze, a dodatkowo niska konsumpcja bogatych w mikroelementy warzyw i owoców, pogłębia niedobory żywieniowe. Nie ulega wątpliwości, że suplementy diety są potrzebne, i to nie tylko sportowcom. Problemem w ich stosowaniu jest niska przyswajalność najpopularniejszych nieorganicznych składników mineralnych. Żywe organizmy nie są w stanie przyswoić sobie minerałów nieorganicznych w ich naturalnej postaci. Aby wykorzystać mikroelement nieorganiczny, żywy organizm musi go najpierw przekształcić w formę organiczną-biologiczną, którą może łatwo wchłonąć. W ludzkim przewodzie pokarmowym musi, zatem zajść proces chemicznego wiązania nieorganicznych cząsteczek minerałów w związki organiczne, które mogą być później wchłonięte i wykorzystane. Proces ten nazywamy chelatacją, a jego produkt chelatem. Niestety środowisko przewodu pokarmowego nie jest idealnym miejscem dla sprawnego zachodzenia procesu naturalnej chelatacji. Istnieje bardzo wiele czynników, które go zakłócają dlatego jest on bardzo mało efektywny. Po pierwsze bardzo często nie ma odpowiedniej ilości właściwych składników organicznych, w związku z tym minerał nieorganiczny nie jest wychwytywany. Istnieje bardzo wiele związków chemicznych zakłócających proces naturalnej chelatacji, między innymi niektóre minerały w formach nieorganicznych wzajemnie uniemożliwiają sobie wchłanianie. Ponadto minerały w formach nieorganicznych są bardzo niestabilne chemicznie. W kwaśnym ph żołądka i dwunastnicy ulegają dysocjacji na obdarzone ładunkiem jony, które bardzo często wiążą się w niekorzystne dla organizmu związki, powodujące podrażnienia górnego odcinka przewodu pokarmowego. Odczyn dalszych odcinków systemu trawiennego, gdzie następuje właściwe wchłanianie wszystkich składników pokarmowych zmienia swój charakter na zasadowy, wówczas (ph rośnie). W takim środowisku minerały nieorganiczne wytrącają się w postaci trudno rozpuszczalnych soli, których nie jesteśmy już w stanie przyswoić. Często tak jak w przypadku na przykład siarczanu żelaza objawia się to w postaci bólów brzucha i zaparć. Naukowcy od wielu lat zastanawiali się nad sposobem, który pozwoli zwiększyć efektywność wchłaniania związków mineralnych z doustnych suplementów. Znana jest z opisu patentowego US005270297A kompozycja wspomagająca wytrzymałość i nawodnienie (Endurance and rehydration composition), która w swojej podstawowej wersji wykonania zawiera: - mieszankę polimerów glukozy w ilości 10-1000 części wagowych, fruktozy/ krystalicznej w ilości 1-1000 części wagowych i chelatu aminokwasowego magnezu w ilości 25-2500 x (10-3 ) części wagowych oraz 0,15-32 części wagowych ligandu aminokwasowego pod warunkiem, że stosunek wagowy polimeru glukozy do fruktozy mieści się w zakresie od 4:1 do 1:4, a magnez jest obecny jako chelat aminokwasowy, utworzony ze źródła ligandu aminokwasowego, w którym stosunek molowy tego ligandu do magnezu w tym chelacie wynosi jak 1:1, a stosunek magnezu do węglowodanów (glukoza, fruktoza) jest taki, że kompozycja (preparat) ta zawiera pomiędzy 10-25 mg magnezu na 1 g
PL 217 815 B1 3 mieszanki węglowodanowej glukozy i fruktozy. W mieszance tej chelat aminokwasowy magnezu posiada stosunek molowy ligandu do minerału wynoszący powyżej 2:1 o czystości farmaceutycznej. Kompozycja według tego patentu może dodatkowo zawierać dodatki wybrane z grupy składającej się z mieszaniny elektrolitów (zawierającej wapń, sód, potas, chlor i fosfor) oraz specyficznej mieszaniny anabolicznych substancji odżywczych zawierających chelaty chromowe glicynianu, kwasu nikotynowego, siarczanu wanadylu, manganu, inozyny, -ketoglutaranu i L-karnityny. Poza tym kompozycja według tego patentu dodatkowo może zawierać witaminy: B2, B3, B1, B5, B6 i E. Z kolei znane z publikacji opisu patentowego US2008/0193596A1 mieszaniny niskoglikemiczne obejmujące od 0,05 do 5% wagowych L-karnityny i co najmniej jeden niskoglikemiczny izomer sacharozy w ilości co najmniej 2% wagowych, każdy z tych składników w przeliczeniu na całkowitą suchą masę mieszaniny, przy czym mieszanina ta zawiera co najmniej jeden dodatek, a jako niskoglikemiczny dodatek izomer sacharozy stosuje się izomaltulozę lub leukrozę. Co najmniej jednym dodatkiem do powyższej mieszaniny jest prebiotykiem, probiotykiem, suplementem, składnikiem opartym na tłuszczu, produktem mlecznym lub środkiem słodzącym w postaci cukru słodziku lub substytutu cukru. Z kolei prebiotykiem jest insulina, oligofruktoza i/lub galaktooligosacharydy lub bakterie Lactobacilli lub bakterie Bifidobacteria. Poza tym co najmniej jednym dodatkiem do tej mieszaniny może być cukier lub mieszanina dwóch lub więcej cukrów, względnie suplement wybrany spośród grupy obejmującej ekstrakt słodowy, substancje smakowe, barwnik pokarmowy, lecytyna, kwasy tłuszczowe omega-3, trój glicerydy, fitoestrogeny i sole kwasu askorbowego. Poza tym mieszanina ta zawiera 50 do 75 wagowych niskoglikemicznego izomeru sacharozy oraz od 1-5% wagowych L-karnityny w przeliczeniu na całkowitą suchą jej masę. Znany jest także z opisu patentowego US 0587972A1 napój dla sportowców zawierający minerał sodu, minerał potasu, minerał wapnia lub minerał magnezu, przy czym co najmniej połowę minerału sodu stanowi cytrynian sodu, chlorku sodu lub ich mieszanina, co najmniej połowę minerału magnesu stanowi sól węglanu rozpuszczalna w wodnym kwasie cytrynowym i roztworze kwasu jabłkowego, a co najmniej połowę minerału potasu stanowi cytrynian potasu, a ponadto napój ten opcjonalnie zawiera suplement kwasu askorbinowego oraz sok owocowy jako źródło cukru w ilości 1-14% wagowych tego napoju. Jako sok owocowy stosowany jest sok jabłkowy i sok winogronowy lub ich mieszanina, przy czym ph tego napoju wynosi 2,0 do 5,0. Znany jest również z patentu US 1252781 zestaw substancji dla ograniczenia odwodnienia i zmęczenia podczas fizycznego wysiłku, zastępujący płyny, sole i minerały utracone przez osobę podczas wytężonej aktywności fizycznej zawierający w swym składzie recepturowym od 16 do 26 meg Na +, od 1,5 do 4,7 meg K +, od 11,9 do 19,9 meg Cl -, od 4,1 do 10,1 meg PO 4 i od 30 do 60 gramów glukozy na każdy jeden litr tego napoju, lub zawierający w swym składzie recepturowym 0,85 gramów NaCl, 0,15 gramów NaH 2 PO 4, 0,15 gramów KH 2 PO 4, 0,10 gramów KCl, 0,15 gramów NaHCO 3 i 5 gramów glukozy na każdy litr napoju, przy czym roztwór zawierający powyższe składy recepturowe zawiera także zaabsorbowany CO 2 i posiada ph poniżej 3,0. Z kolei znany z patentu US 5397786 Rehydration drink ujawnia napój do leczenia i prewencji utraty istotnych dla organizmu ludzkiego elektrolitów z powodu utraty płynu. Według tego wynalazku kreatyna, witamina B, kwas pantotenowy i cholina wraz z domieszkami licznych soli jak MgCO 3, CaCO 3, magnezu aspartam jako suplementy zawierające istotne składniki energii spełniają funkcję stymulatorów energii. Natomiast znany powszechnie pod nazwą handlową Gatorade napój izotoniczny zapobiegający odwodnieniu organizmu w trakcie wysiłku fizycznego wykonywanego w wysokiej temperaturze i przy dużej wilgotności powietrza, stanowi mieszankę węglowodanów w postaci 6% roztworu i elektrolitów w postaci sodu i potasu. Zawiera on w swym składzie recepturowym 6 g białka, 52 mg sodu, 47 mg chlorków, 12 mg potasu i 5 mg magnezu na 100 ml tego napoju. Celem wynalazku jest opracowanie takiego recepturowego składu jakościowego i ilościowego napoju izotonicznego z udziałem wysoko przyswajalnych chelatowanych minerałów, który umożliwiał będzie znaczną poprawę gospodarki elektrolitowej organizmów ludzkich i spełniał będzie podstawowy warunek jego prawidłowego oddziaływania na te organizmy, to jest ciśnienia osmotycznego-ciśnienia płynów ustrojowych wynoszącego od 275 do 295 m Osm/kg. Dalszym celem wynalazku jest opracowanie takiego składu recepturowego napoju izotonicznego, który będzie mógł być wytwarzany zarówno w formie płynu jak i koncentratu w proszku rozpuszczalnego w wodzie i który spełniał będzie zarówno funkcje napoju nawadniającego w okresie wzmożonego wysiłku fizycznego i aktywności sportowej oraz jednocześnie zapewniał będzie wysoko efektywne uzupełnienie niedoboru składników mineralnych,
4 PL 217 815 B1 traconych wraz z tym wysiłkiem, wspomagających prawidłowe funkcjonowanie organizmu, przy czym jednocześnie będzie posiadał dodatkowe właściwości biologiczne na przykład odchudzające lub antyoksydacyjne lub wspomagające odporność lub wspomagające pracę serca lub oczyszczające z toksyn. Istota napoju izotonicznego z chelatami w formie płynnej zawierającego izomaltulozę według wynalazku polega na tym, że w 1000 ml jego formy płynnej zawiera 55,65 g - 61,50 g suchej masy zawierającej od 1 g do 1,278 g składników mineralnych w formie chelatów aminokwasowych minerałów - bisglicynianów i glicynianów, od 3,5 g do 12,5 g izomaltulozy, od 40 g do 48 g łącznego udziału węglowodanów, w wybranych spośród glukozy, fruktozy, sacharozy i maltodekstryny lub glukozy, fruktozy i sacharozy lub glukozy fruktozy i maltodekstryny, od 2,074 g do 4,075 g łącznego udziału substancji bioaktywnych, wybranych spośród soli, chelatu kreatynowego magnezu hydroksywęglanu magnezu, L-karnityny i/lub jej pochodnych, tauryny ekstraktów roślinnych i owocowych oraz witamin, od 4,525 g do 4,925 g łącznego udziału masowego substancji smakowo-zapachowych, substancji stabilizujących, antyutleniaczy, substancji konserwujących i substancji słodzących jako substancji dodatkowych, przy czym osmolarność tego napoju wynosi 275-295 m/osm/kg, a ph wynosi 2-5. Korzystnym jest gdy napój izotoniczny z chelatami w swoim składzie recepturowym jako składniki mineralne zawiera co najmniej jeden ze składników: magnez w formie bisglicynianu i/lub potas potas w formie glicynianu, a w zależności od jego przeznaczenia jako składniki mineralne zawiera dodatkowo glicynian selenu, zaś jako składniki smakowo-zapachowe zawiera: substancje syntetyczne, substancje syntetyczne, syntetyczno-naturalne, lub substancje naturalne w formie płynnej, proszkowej, emulsji lub zaprawy. Korzystnym jest również gdy napój ten dodatkowo jako antyutleniacze zawiera: cytrynian sodu i kwas jabłkowy, a jako substancje konserwujące zawiera: benzoesan sodu i sorbinian potasu, natomiast jako substancje słodzące w zależności od jego przeznaczenia zawiera: glukozę, fruktozę i sacharozę, lub glukozę, fruktozę, sacharozę i mieszaninę substancji słodzących składającą się z aspartamu, acesulfamu K, sacharynianu sodu i cyklaminianu sodu, a jako substancje smakowo-zapachowe dodatkowo zawiera co najmniej jeden ze składników: aromat owoców leśnych, lub aromat owoców leśnych i zaprawę smakową lub tylko zaprawę smakową. Korzystnym jest także gdy napój ten jako substancje stabilizujące zawiera gumę arabską, a jako ekstrakty owocowe zawiera: ekstrakt z zielonej herbaty lub ekstrakt ze skórki winogrona, przy czym napój ten ms formę w postaci roztworu płynnego. Z kolei istota napoju izotonicznego z chelatami w formie proszkowej zawierającego izomaltulozę polega na tym, że w składzie recepturowym w 100 g proszku - instant zawiera od 1,65 g do 3,65 g łącznego udziału masowego składników mineralnych w formie chelatów aminokwasowych minerałów w formie bisglicynianów i glicynianów, od 0,7 g do 11,90 g udziału masowego izomaltulozy, od 76,50 g do 83,44 g łącznego udziału masowego węglowodanów, wybranych spośród glukozy, fruktozy, sacharozy (cukier puder), maltodekstryny lub glukozy, fruktozy, sacharozy (cukier puder), od 2,82 g do 5,51 g łącznego udziału masowego substancji bioaktywnych, wybranych spośród L-karnityny i/lub jej pochodnych, peptydu glutaminowego, soli, chelatu keratynowego magnezu, witamin, ekstraktów roślinnych i owocowych i od 1,16 g do 6,69 g łącznego udziału masowego substancji smakowo-zapachowych, substancji stabilizujących, antyutleniaczy, substancji słodzących, polialkoholi, substancji antyzbrylających, i barwników jako substancji dodatkowych, przy czym osmolarność otrzymanego z tego proszku napoju wynosi 275-295 m/osm/kg, a ph wynosi 2-5. Korzystnym jest gdy napój izotoniczny z chelatami w formie proszkowej w swoim składzie recepturowym jako składniki mineralne zawiera: magnez i wapń w formie bisglicynianów i potas w formie glicynianu lub magnez w formie bisglicynianów i potas w formie glicynianu, a ponadto jako składniki mineralne zawiera dodatkowo glicynian selenu oraz dodatkowo jako substancje stabilizujące zawiera gumę arabską, a jako antyutleniacze zawiera cytrynian sodu, lub cytrynian sodu i kwas jabłkowy, natomiast jako substancje słodzące w zależności od jego przeznaczenia zawiera: glukozę, fruktozę, cukier puder i mieszaninę substancji słodzących składającą się z aspartamu, acesulfamu K, sacharynianu sodu i cyklaminianu sodu lub glukozę, fruktozę i cukier puder, a jako polialkohole zawiera: sorbitol, mannitol, ksylitol i erytritol, natomiast jako substancje smakowo-zapachowe zawiera co najmniej jeden ze składników: aromat grejpfrutowy, aromat pomarańczowy lub aromat cytrynowy. Korzystnym jest także gdy forma proszkowa instant dodatkowo zawiera substancje antyzbrylające którymi są: stearynian magnezu i krzemionka koloidalną, oraz dodatkowo jako witaminy zawiera premiks witaminowy składający się z witamin A, C, B 1, B 2, B 6 i B 12 lub tylko witaminy B 6 i niacyny, a dodatkowo jako barwniki zawiera: czerwień Allura i zieleń brylantową lub błękit brylantowy, zaś jako ekstrakty owocowe
PL 217 815 B1 5 zawiera: ekstrakt ze skórki winogrona i ekstrakt z zielonej herbaty, lub ekstrakt z zielonej herbaty, przy czym napój ten ma formę w postaci proszku instant przeznaczonego do rozpuszczania go w wodzie. Podstawową zaletą napoju izotonicznego według wynalazku jest jego uniwersalność skutków spożycia w zależności od zastosowanego w nim składu recepturowego, a mianowicie napój zawierający jako składniki L-karnitynę, Sinetrol, HMB i ekstrakt zielonej herbaty wspomaga odchudzanie, natomiast zawierający jako jego składniki ekstrakt winogronowy i L-karnitynę wspomaga pracę serca, co znacznie rozszerza jego funkcjonalność w zależności od zastosowanej jego receptury. Z kolei napój izotoniczny zawierający w swym składzie recepturowym jako jego składniki ekstrakt zielonej herbaty, ekstrakt winogrona, bisglicyniany cynku, manganu i miedzi spełnia funkcje napoju antyoksydacyjnego, a zawierający ekstrakt aloesu i glicynianu selenu, wspomaga odporność organizmu człowieka, natomiast zawierający chelat kreatynowy magnezu i taurynę jako jego składniki spełnia funkcję napoju energetycznego. Poza tym zastosowanie w tym napoju chelatów aminokwasowych minerałów będących połączeniem dwóch cząsteczek aminokwasów z jedną cząsteczką minerału, cechujących się dużą stabilnością chemiczną powoduje zwiększenie odporności na działanie kwaśnego i zasadowego środowiska przewodu pokarmowego, uniemożliwiając rozpadanie się na jony analogicznie jak nieorganiczne formy minerałów, co z kolei powoduje ich wysoką biodostępność i wchłanialność. Ponadto są one odporne na działanie składników antyodżywczych oraz nie osłabiają działania zastosowanych witamin. Zastosowanie w napoju według wynalazku różnych form chelatów aminokwasowych pozwala także na szybsze i bardziej efektywne uzupełnienie traconych elektrolitów, wzrost nawodnienia i równomierne odżywianie obciążonych dużym wysiłkiem fizycznym mięśni. Z kolei zastosowanie w napoju izomaltulozy i chelatów aminokwasowych minerałów pozwoliło na uzyskanie nieznanego dotychczas nowatorskiego napoju izotonicznego powodującego wzrost nawodnienia organizmu ludzkiego i równomierne odżywianie obciążonych wysiłkiem fizycznym mięśni. Ważną zaletą tych napojów jest także to, że każdy z nich zawierający odpowiednią recepturę według wynalazku jest napojem izotonicznym, uzupełniającym brakujące w organizmie człowieka minerały i spełnia różnie wyżej wymienione funkcje. Przedmiot wynalazku został przedstawiony w przykładach wykonania jego składów recepturowych z udziałem izomaltulozy dla formy płynnej i proszkowej nie ograniczających jego zakresu, oraz w przykładach wykonania gotowego produktu w formie stałej i płynnej. Przykładowe składy recepturowe dla formy płynnej napoju izotonicznego w g/1000 ml płynu zawierającej między innymi izomaltulozę przedstawiono w przykładach I-III, zawartych w tabeli 1, a przykładowe składy recepturowe dla formy proszkowej napoju izotonicznego w g/100 g proszku zawierającego również między innymi izomaltulozę przedstawiono w przykładach wykonania IV-VII zawartych w tabelach 2 i 3, i dotyczą one zawartości składników w suchej masie, gdyż produkty te są wytwarzane w postaci proszku instant, Z kolei w przykładach wykonania VII i IX przedstawiono sposoby wykonania tego napoju jako gotowego produktu w formie stałej oraz w formie płynnej. Składniki recepturowe dla formy płynnej napoju izotonicznego T a b e l a 1 Przykłady wykonania składów recepturowych w g/1000 ml płynu I II III 1 2 3 4 glukoza 10,00 13,50 10,00 fruktoza 10,00 10,00 10,00 cukier kryształ (sacharoza) 10,00 10,50 10,00 maltodekstryna 10,00 14,00 10,00 sól 0,38 0,38 0,38 cytrynian sodu 1,398 1,398 1,398 glicynian potasu 1,00 1,00 1,00 glicynian selenu - - 0,01 bisglicynian magnezu 0,278 - -
6 PL 217 815 B1 cd. Tabeli 1 1 2 3 4 winian L-karnityny 0,296 0,296 0,296 izomaltuloza 12,50 3,50 7,50 aromat owoców leśnych 0,36 0,36 0,30 aromat leśny - - 0,30 zaprawa smakowa niebieska 0,64 0,64 - ekstrakt ze skórki winogrona - - 0,1 ekstrakt zielonej herbaty - - 0,25 kwas jabłkowy 3,60 3,60 3,60 sorbinian potasu 0,25 0,25 0,25 benzoesan sodu 0,075 0,075 0,075 mieszanina substancji słodzących zawierająca aspartam, acesulfam K, sacharynian sodu, cyklaminian sodu - - 0,10 zagęstnik (guma arabska) - - 0,20 hydroksywęglan magnezu - - 0,1984 tauryna - 1 - chelat kreatynowy magnezu - 1 - woda 939,223 938,5 944,343 Razem: 1000 1000 1000 w tym suchej masy w ilości: 60,777 61,50 55,654 Zawierającej składniki mineralne w postaci chylatów aminokwasowych 1,278 1,00 1,01 węglowodanów 40,00 48,00 40,00 izomaltuloza 12,50 3,50 7,50 substancji bioaktywnych 2,074 4,075 2,6224 substancji dodatkowych 4,925 4,925 4,525 Składniki recepturowe dla formy proszkowej napoju izotonicznego T a b e l a 2 Przykłady wykonania składów recepturowych wg/99,8057 g proszku i w g/100,0178 g proszku 1 2 3 glukoza 15,498 19,878 fruktoza 9,551 19,878 maltodekstryna 19,679 22,2878 cukier puder 38,717 14,457 sól 1,182 0,572 cytrynian sodu 0,314 2,1022 glicynian potasu 2,70 1,5059 IV V
PL 217 815 B1 7 1 2 3 bisglicynian wapnia 0,55 - bisglicynian magnezu 0,40 - hydroksywęglan magnezu - 0,301 glicynian selenu - 0,15059 sukraloza 0,0209 - acesulfam K 0,0449 - izomaltuloza 0,70 11,294 chelat kreatynowy magnezu 0,20 - peptyd glutaminowy 3,152 - winian L-karnityny 0,42 0,4457 stearynian magnezu 0,308 - premix witaminowy 0,246 - aromat grejpfrutowy 0,936 0,7228 aromat pomarańczowy 0,844 - ekstrakt ze skórki winogrona - 0,1506 ekstrakt zielonej herbaty - 0,379 kwas jabłkowy 4,033 5,4213 sorbitol 0,10 - Mannitol 0,10 - erytritol 0,10 - ksylitol 0,10 - barwnik E110 0,0043 - mieszanina substancji słodzących Starsweet (aspartam, acesulfam K, sacharynian sodu, cyklaminian sodu) - 0,15059 krzemionka koloidalna 0,10 - zagęstnik (guma arabska) - 0,3012 czerwień allura jako Barwnik E129-0,0043 zieleń brylantowa jako Barwnik e142-0,003 w tym: Razem: 100 100 składników mineralnych w postaci chelatów aminokwasowych 3,65 1,65649 węglowodanów 83,445 76,5008 izomaltulozy 0,70 11,294 substancji bioaktywnych 5,514 3,9505 substancji dodatkowych 6,6911 6,60319 cd. Tabeli 2
8 PL 217 815 B1 Składniki recepturowe dla formy proszkowej napoju izotonicznego T a b e l a 3 Przykłady wykonania składów recepturowych w g/100 g proszku glukoza (meritoza) 20,9426 23,504 fruktoza 20,9426 20,645 maltodekstryna 20,9426 22,233 cukier puder 16,1097 15,246 sól 0,612 0,603 cytrynian sodu 2,2489 2,217 glicynian potasu 1,611 1,588 bisglicynian magnezu 0,4446 0,438 winian L-kamityny 0,4768 0,47 izomaltuloza 7,249 11,9108 ekstrakt zielonej herbaty 0,6444 - opatentowana mieszania ekstraktów owoców cytrusowych i guarany (SinetroI) VI 1,611 - witamina B6 0,0038 - niacyna 0,0289 - pantotenian wapnia 0,00966 - aromat podbijający słodycz - 0,318 aromat cytrynowy 0,7732 0,826 kwas jabłkowy 5,155 - błękit brylantowy jako Barwnik E133-0,019 w tym: Razem: 99,8057 100,0178 składników mineralnych w postaci chelatów aminokwasowych VII 2,5324 2,496 węglowodanów 78,9374 81,788 izomaltuloza 7,249 11,9108 substancji bioaktywnych 5,15866 2,82 substancji dodatkowych 5,9282 1,163 P r z y k ł a d VIII Składniki napoju izotonicznego dozowane są zgodnie z jednym z wybranych zestawów recepturowych wymienionych w przykładach IV-VII do bina o odpowiedniej pojemności. Następny etap stanowi mieszanie surowców umieszczonych w binie za pomocą odpowiednio zaprogramowanego mieszalnika, w celu uzyskania homogennej mieszaniny. Półprodukt po dokładnym wymieszaniu i zwolnieniu po badaniach organoleptycznych przez Kontrolę Jakości zostaje przekazany do konfekcjonowania, przy czym w zależności od potrzeb jest pakowany do pojemników z tworzywa HDPE o różnych pojemnościach lub do saszetek z folii wielowarstwowej. Tak wytworzony produkt w formie instant przeznaczony jest do rozpuszczenia w wodzie, w odpowiedniej proporcji i po dokładnym wymieszaniu stanowi gotowy napój do spożycia. Osmolarność tego napoju, w zależności od składu recepturowego wynosi 275-295 m Osm, a ph 2 do 5.
PL 217 815 B1 9 P r z y k ł a d IX Początkowym etapem produkcji napoju izotonicznego, zgodnie z jednym z wybranych zestawów recepturowych wymienionych w przykładach I-III jest dozowanie składników według zatwierdzonej receptury, po czym dokonuje się rozpuszczania tych składników w systemie mieszalników o dużych pojemnościach, z użyciem wody technologicznej oraz wody uzyskanej metodą odwróconej osmozy. Tak sporządzony napój po stwierdzeniu zgodności parametrów fizykochemicznych, w tym wymaganej osmolarności wynoszącej 275-295 m Osm, oraz kwasowości ph= 2 do 5 jest zwolniony do następnego etapu produkcji przez Kontrolę Jakości. Z kolei w zależności od rodzaju opakowania, napój jest poddawany pasteryzacji tunelowej lub przepływowej, w celu zapewnienia stabilności mikrobiologicznej gotowemu produktowi, przy czym napój przeznaczony do rozlewu do butelek typu PET, jest poddawany pasteryzacji przepływowej w temperaturze 110-115 C i czasie 120 s, po czym schłodzony wodą lodową osiąga temperaturę 7-9 C i zostaje przekazany do rozlewu. Zamknięte opakowania są znakowane numerem partii produkcyjnej i datą w przydatności do spożycia, po czym etykietowane etykietami typu sleeve. Następnie napój rozlewany jest do puszek aluminiowych i po zamknięciu opakowań poddawany jest pasteryzacji tunelowej w temperaturze 80-82 C i czasie 7-9 min, a następnie znakowany analogicznie jak w przypadku opakowań typu PET. Końcowym etapem procesu produkcji jest dla obu wersji opakowaniowych pakowanie w opakowania zbiorcze typu zgrzewkowego po 6, 12 lub 24 sztuki oraz przygotowanie do jego dystrybucji. Zastrzeżenia patentowe 1. Napój izotoniczny z chelatami zawierający węglowodany w tym izomaltulozę, chelaty aminokwasowe minerałów, substancje bioaktywne, w tym L-karnitynę, substancje słodzące i smakowo- -zapachowe oraz substancje wypełniające w tym substancje konserwujące, znamienny tym, że w 1000 ml jego formy płynnej zawiera 55,65 g - 61,50 g suchej masy zawierającej od 1 g do 1,278 g składników mineralnych w formie chelatów aminokwasowych minerałów-bisglicynianów i glicynianów, od 3,5 g do 12,5 g izomaltulozy, od 40 g do 48 g łącznego udziału węglowodanów, wybranych spośród glukozy, fruktozy, sacharozy maltodekstryny lub glukozy, fruktozy i sacharozy lub glukozy, fruktozy maltodekstryny, od 2,074 g do 4,075 g łącznego udziału substancji bioaktywnych, wybranych spośród soli, chelatu kreatynowego magnezu hydroksywęglanu magnezu, L-karnityny i/lub jej pochodnych, tauryny ekstraktów roślinnych i owocowych oraz witamin, od 4,525 g do 4,925 g łącznego udziału masowego substancji smakowo-zapachowych substancji stabilizujących, antyutleniaczy, substancji konserwujących i substancji słodzących jako substancji dodatkowych, przy czym osmolarność tego napoju wynosi 275-295 m/osm/kg, a ph wynosi 2-5. 2. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że w swoim składzie recepturowym jako składniki mineralne zawiera co najmniej jeden ze składników: magnez w formie bisglicynianu i/lub potas w formie glicynianu. 3. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że w zależności od jego przeznaczenia jako składniki mineralne zawiera dodatkowo glicynian selenu 4. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że jako składniki smakowo-zapachowe zawiera: substancje syntetyczne, substancje syntetyczno-naturalne lub substancje naturalne w formie płynnej, proszkowej, emulsji lub zaprawy. 5. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że dodatkowo jako antyutleniacze zawiera: cytrynian sodu i kwas jabłkowy 6. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że dodatkowo jako substancje konserwujące zawiera: benzoesan sodu i sorbinian potasu. 7. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że jako substancje słodzące w zależności od jego przeznaczenia zawiera: glukozę, fruktozę i sacharozę lub glukozę, fruktozę, sacharozę i mieszaninę substancji słodzących składającą się z aspartamu, acesulfamu K, sacharynianu sodu i cyklaminianu sodu.
10 PL 217 815 B1 8. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że jako substancje smakowo-zapachowe dodatkowo zawiera co najmniej jeden ze składników: aromat owoców leśnych, lub aromat owoców leśnych i zaprawę smakową, lub zaprawę smakową. 9. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że dodatkowo jako substancje stabilizujące zawiera gumę arabską. 10. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że dodatkowo jako ekstrakty owocowe zawiera: ekstrakt z zielonej herbaty i ekstrakt ze skórki winogrona. 11. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że ma formę w postaci roztworu płynnego. 12. Napój izotoniczny z chelatami zawierający węglowodany w tym izomaltulozę, chelaty aminokwasowe minerałów, substancje bioaktywne w tym L-karnitynę, substancje słodzące i smakowo- -zapachowe oraz substancje wypełniające w tym polialkohole, substancje konserwujące, witaminy i barwniki, znamienny tym, że w składzie recepturowym jego formy proszkowej w 100 g proszku- -instant zawiera od 1,65 g do 3,65 g łącznego udziału masowego składników mineralnych w formie chelatów aminokwasowych minerałów w formie bisglicynianów i glicynianów, od 0,7 g do 11,90 g udziału masowego izomaltulozy, od 76,50 g do 83,44 g łącznego udziału masowego węglowodanów, wybranych spośród glukozy, fruktozy, sacharozy (cukier puder), maltodekstryny lub glukozy, fruktozy, sacharozy (cukier puder), od 2,82 g do 5,51 g łącznego udziału masowego substancji bioaktywnych, wybranych spośród L-karnityny i/lub jej pochodnych, peptydu glutaminowego, soli, chelatu kreatynowego magnezu, witamin, ekstraktów roślinnych i owocowych i od 1,16 g do 6,69 g łącznego udziału masowego substancji smakowo-zapachowych, substancji stabilizujących, antyutleniaczy, substancji słodzących, polialkoholi, substancji antyzbrylających, i barwników jako substancji dodatkowych, przy czym osmolarność otrzymanego z tego proszku napoju wynosi 275-295 m/osm/kg, a ph wynosi 2-5. 13. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że w swoim składzie jako składniki mineralne zawiera: magnez i wapń w formie bisglicynianu i potas w formie glicynianu, lub magnez w formie bislicynianu i potas w formie glicynianu. 14. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że jako składniki mineralne zawiera dodatkowo glicynian selenu. 15. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że dodatkowo jako substancje stabilizujące zawiera gumę arabską. 16. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że dodatkowo jako antyutleniacze zawiera: cytrynian sodu, lub cytrynian sodu i kwas jabłkowy. 17. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że jako substancje słodzące w zależności od jego przeznaczenia zawiera: glukozę, fruktozę, cukier puder i mieszaninę substancji słodzących składającą się z aspartamu, acesulfamu K, sacharynianu sodu i cyklaminianu sodu, lub glukozę, fruktozę i cukier puder 18. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że dodatkowo jako polialkohole zawiera: sorbitol, mannitol, ksylitol i erytritol. 19. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że jako substancje smakowo-zapachowe zawiera co najmniej jeden ze składników: aromat grejpfrutowy, aromat pomarańczowy, lub aromat cytrynowy. 20. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że jego forma proszkowa instant dodatkowo zawiera substancje antyzbrylające, którymi są: stearynian magnezu i krzemionka koloidalna. 21. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że dodatkowo jako witaminy zawiera: premiks witaminowy składający się z witamin A, C, B 1, B 2, B 6 i B 12 lub tylko witaminę B 6 i niacynę. 22. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że dodatkowo jako barwniki zawiera: czerwień Allura i zieleń brylantową lub błękit brylantowy. 23. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że dodatkowo jako ekstrakty owocowe zawiera: ekstrakt ze skórki winogrona i ekstrakt z zielonej herbaty, lub ekstrakt z zielonej herbaty. 24. Napój według zastrz. 12, znamienny tym, że ma formę w postaci proszku instant przeznaczonego do rozpuszczania go w wodzie. Departament Wydawnictw UPRP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)