SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Farmakologia z toksykologią Lekarski I medycyna jednolite magisterskie dzienne polski Rodzaj przedmiotu obowiązkowy fakultatywny Rok studiów/semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu I II III IV V VI 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 140, w tym: 50 - y, 0 - seminaria, 90, 0 fakultety Na ach studenci zapoznają się z podstawami farmakologii i toksykologii, a także z farmakologią szczegółową wybranych grup leków. Tematyka ów obejmuje również zasady prowadzenia farmakoterapii najczęściej spotykanych schorzeń. Podczas ćwiczeń studenci będą poszerzać wiedzę zarówno z zakresu farmakologii podstawowej, jak i szczegółowej, odbywać praktyczne prawidłowego wyboru i przepisywania leków na receptach, obejmujące analizę przypadków klinicznych z zakresu farmakoterapii najczęściej spotykanych schorzeń przewlekłych, antybiotykoterapii oraz farmakoterapii stanów zagrożenia życia, jak również doskonalące umiejętność dokonywania podstawowych obliczeń farmakokinetycznych. Celem tych zajęć jest zrozumienie mechanizmów działania leków i ich wykorzystania w terapii oraz zdobycie umiejętności praktycznego zastosowania posiadanej wiedzy. Po ukończeniu kursu student powinien posiadać podstawowy zakres wiedzy na temat leków a także umiejętność wyboru właściwej dla danego schorzenia farmakoterapii. Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami C.W34. C.W35. OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) charakteryzuje poszczególne grupy środków leczniczych zna główne mechanizmy działania leków oraz ich przemiany w ustroju zależne od wieku Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: ustne odpowiedzi w trakcie zajęć, kolokwia cząstkowe, kolokwium zaliczeniowe, egzamin końcowy
C.W36. określa wpływ procesów chorobowych na metabolizm i eliminację leków C.W37. zna podstawowe zasady farmakoterapii C.W38. zna ważniejsze działania niepożądane leków, w tym wynikające z ich interakcji C.W39. rozumie problem lekooporności, w tym lekooporności wielolekowej C.W40. zna wskazania do badań genetycznych przeprowadzanych w celu indywidualizacji farmakoterapii C.W41. zna podstawowe kierunki rozwoju terapii, w szczególności możliwości terapii komórkowej oraz terapii genowej i celowanej w określonych chorobach C.W42. zna podstawowe pojęcia z zakresu toksykologii ogólnej C.W43. zna grupy leków, których nadużywanie może prowadzić do zatruć C.W44. zna objawy najczęściej występujących ostrych zatruć, w tym alkoholami, narkotykami i innymi substancjami psychoaktywnymi, metalami ciężkimi oraz wybranymi grupami leków zna podstawowe zasady postępowania diagnostycznego w zatruciach C.U13. UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) wykonuje proste obliczenia farmakokinetyczne C.U14. dobiera leki w odpowiednich dawkach w celu korygowania zjawisk patologicznych w ustroju i w poszczególnych narządach C.U15. projektuje schemat racjonalnej chemioterapii zakażeń, empirycznej i celowanej C.U16. poprawnie przygotowuje zapisy wszystkich form recepturowych substancji leczniczych C.U17. posługuje się informatorami farmaceutycznymi i bazami danych o produktach leczniczych C.U18. szacuje niebezpieczeństwo toksykologiczne w określonych grupach wiekowych oraz w stanach niewydolności wątroby i nerek, a także zapobiega zatruciom lekami C.U19. interpretuje wyniki badań toksykologicznych KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) ustne odpowiedzi w trakcie zajęć, kolokwia cząstkowe, kolokwium zaliczeniowe, egzamin końcowy PUNKTY ECTS 12 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka Forma (y,seminari u,,, zaj.fakultatywne,
Podstawy farmakologii. Wprowadzenie do chemioterapii zakażeń. Zasady prowadzenia chemioterapii zakażeń empirycznej i celowanej. Postępy antybiotykoterapii. Powikłania antybiotykoterapii Środki wpływające na autonomiczny układ nerwowy. Opioidowe leki przeciwbólowe. Nieopioidowe leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne. Leki stosowane w chorobie Parkinsona. Środki przeciwdrgawkowe. Farmakoterapia niewydolności serca. Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego. Środki wpływające na krzepnięcie krwi. Farmakoterapia astmy. Farmakoterapia cukrzycy. Leki działające na układ pokarmowy. Farmakoterapia zakażeń. Leki stosowane w niedokrwistościach. Hematopoetyczne czynniki wzrostu. Środki przeciwnowotworowe cz.i. Środki przeciwnowotworowe cz.ii. Zasady farmakoterapii bólu przewlekłego. Terapie genowe i komórkowe. Zasady prowadzenia farmakoterapii u kobiet w ciąży i u karmiących. Indywidualizacja farmakoterapii farmakogenetyka. Zasady prowadzenia farmakoterapii u dzieci i u osób w podeszłym wieku. Podstawy toksykologii toksykodynamika i toksykokinetyka. Pierwsza pomoc w zatruciach. Antidota. Toksykologia niektórych pestycydów i gazów. Toksykologia niektórych metali ciężkich. Toksykologia rozpuszczalników. Toksyczność wybranych leków. Postępowanie w zatruciach lekami. Toksykomanie i lekomanie. Recepta, części recepty, niezgodności recepturowe, skróty, postacie leków. Zasady wypisywania recept i korzystania z baz danych o środkach leczniczych. Losy leków w ustroju. itp )
Wizyta w Aptece Akademickiej - Coll. Wrzoska. Chemioterapia zakażeń I: antybiotyki beta-laktamowe, makrolidy, ketolidy, linkozamidy, tetracykliny, glicylocykliny, streptograminy, oksazolidynony. chloramfenikol, aminoglikozydy, chinoliny, glikopeptydy, polimyksyny Chemioterapia zakażeń II: sulfonamidy, pochodne imidazolu, pochodne furanu, leki przeciwgrzybicze, leki przeciwgruźlicze, podstawy farmakoterapii przeciwgruźliczej. Chemioterapia zakażeń III: leki przeciwwirusowe (leki stosowane w zakażeniach Herpes simplex, leki przeciwgrypowe i stosowane w leczeniu zakażeń HIV, leki stosowane w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby). Środki odkażające. Leki przeciwmalaryczne. Środki znieczulające miejscowo, leki pobudzające zakończenia czuciowe. Środki do znieczulenia ogólnego. Środki zwiotczające mięśnie szkieletowe działające obwodowo. Środki wpływające na autonomiczny układ nerwowy. Środki przeciwbólowe: opioidy i antagoniści receptora opioidowego, nieopioidowe środki przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne. Środki przeciwpsychotyczne. Leki przeciwdepresyjne. Środki przeciwlękowe, uspokajające i nasenne. Leki moczopędne. Glikozydy nasercowe i inne leki działające inotropowo dodatnio. Leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym. Leki stosowane w zaburzeniach rytmu serca. Leki przeciwhistaminowe. Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca. Leki stosowane w zaburzeniach ukrwienia obwodowego. Leki wpływające na krzepnięcie krwi. Leki stosowane w leczeniu astmy i innych schorzeń przebiegających z obturacją oskrzeli. Zasady farmakoterapii astmy i POChP. Leki przeciwkaszlowe i leki wykrztuśne. Hormony i analogi hormonów podwzgórza, przysadki mózgowej, tarczycy i przytarczyc stosowane w terapii. Leki stosowane w nadczynności tarczycy. Hormony i analogi hormonów nadnerczy stosowane w terapii. Leki stosowane w hiperlipoproteinemiach. Hormony wysp trzustki i ich analogi. Doustne leki przeciwcukrzycowe
Hormony płciowe i ich analogii, hormonalna terapia zastępcza, doustne środki antykoncepcyjne, sterydy anaboliczne. Hormony tkankowe, ich analogi i inhibitory Leki stosowane w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Leki przeciwwymiotne.leki przeczyszczające i przeciwbiegunkowe, przeciwrobacze. Farmakoterapia zakażeń. Analiza przypadków. Leki stosowane w niedokrwistościach z niedoboru żelaza, witaminy B 12 i kwasu foliowego. Hematopoetyczne czynniki wzrostu. Środki wpływające na homeostazę kostno-mineralną. Leczenie dny moczanowej. Środki przeciwnowotworowe i leki immunomodulujące Leki stosowane w: napadach bólowych, kolkach, bólach przewlekłych i w leczenie migreny. Leki roślinne i ich zastosowanie w leczeniu wybranych schorzeń. Indywidualizacja farmakoterapii - farmakokinetyka w praktyce. Toksykologia niektórych pestycydów, metali ciężkich, rozpuszczalników i gazów. Pierwsza pomoc w zatruciach Toksyczność wybranych leków. Postępowanie w zatruciach. Antidota. Toksykomanie i lekomanie. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA: LITERATURA PODSTAWOWA Materiały dydaktyczne umieszczane na stronie www.farmakologia.ump.edu.pl Mutschler E., Gesslinger G., Kroemer H.K., Ruth P., Schäfer-Korting M.. Mutschler Farmakologia i toksykologia. wyd. III polskie poprawione i uzupełnione, red. W. Buczko, Elsevier, 2013 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA Bobkiewicz-Kozłowska T.: Podstawy farmakologii ogólnej z elementami receptury dla studentów medycyny. Wydawnictwo AMiKM, Poznań 2001. Katzung B.G.: Basic & Clinical Pharmacology, The McGraw-Hill Companies, 2011. WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Szczegółowy opis warunków zaliczenia przedmiotu w załączonym poniżej wyciągu z regulaminu zajęć: Podstawą zaliczenia zajęć jest: Obowiązkowa obecność na ch. Nieobecność usprawiedliwiona - jako usprawiedliwienie traktuje się zaświadczenie lekarskie, względnie wezwania urzędowe - władz wojskowych, sądowych, polecenia władz uczelni, itp. Usprawiedliwienie winno być przedstawione na pierwszym ćwiczeniu, na którym student jest znów obecny. Studenci, którzy byli nieobecni na zajęciach (niezależnie od przyczyny nieobecności) zobowiązani są do uzupełnienia wiedzy z tego zakresu do czasu kolejnych zajęć. Studenci, którzy bez usprawiedliwienia opuścili od 1 do 3 ćwiczeń oraz studenci, których nieobecności usprawiedliwione obejmują od 4 do 10 ćwiczeń w ciągu roku akademickiego są
zobowiązani zdawać kolokwium wyjściowe, niezależnie od średniej oceny uzyskanej z pozostałych ćwiczeń. Studenci, których nieusprawiedliwione nieobecności obejmują więcej niż 3 lub nieobecności usprawiedliwione więcej niż 10 ćwiczeń w ciągu roku akademickiego nie zostaną dopuszczeni do kolokwium wyjściowego i nie uzyskają zaliczenia przedmiotu. Decyzja o sposobie zaliczeniu przedmiotu w odniesieniu do przypadków nieobecności usprawiedliwionych przekraczających 10 ćwiczeń spowodowanych długotrwałą chorobą lub wypadkami losowymi podjęta zostanie przez egzaminatora po konsultacji z Dziekanem i Kierownikiem Katedry. Decyzja o usprawiedliwieniu pojedynczych nieobecności z przyczyn losowych podjęta zostanie przez egzaminatora po uprzednim indywidualnym rozpatrzeniu. Wykazanie się wiadomościami co najmniej na poziomie dostatecznym (średnia ocen cząstkowych uzyskanych na ch). Podczas każdego z ćwiczeń obowiązuje znajomość zagadnień bieżących oraz zagadnień omawianych w czasie wszystkich poprzednich zajęć od początku kursu farmakologii. Studenci uzyskują oceny cząstkowe na podstawie odpowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych oraz wyników testów cząstkowych przeprowadzanych na zakończenie każdego z ćwiczeń. Nieusprawiedliwiona nieobecność na ch jest związana z otrzymaniem oceny niedostatecznej z testu cząstkowego. Końcowa ocena niedostateczna z ćwiczeń może być dwukrotnie poprawiana poprzez zdanie kolokwium wyjściowego. Uzyskanie oceny niedostatecznej z kolokwium wyjściowego oznacza niedopuszczenie studenta do egzaminu. Egzamin końcowy Egzamin końcowy jest egzaminem testowym i obejmuje całość zagadnień kursu farmakologii. Ocena końcowa z farmakologii obejmuje ocenę z egzaminu końcowego (60%) oraz ocenę z ćwiczeń (40%). Studenci, których średnia ocena z ćwiczeń przekracza 4,4 mogą przystąpić do egzaminu przedterminowego.