I. Na progu małżeństwa i rodziny SYSTEM OCENIANIA DLA KLASY III LICEUM I IV TECHNIKUM WG PODRĘCZNIKA W BOGACTWIE MIŁOŚCI NR AZ-43-03/12-KI-1/14 Semestr I rozumie, że człowiek pochodzi od Boga i jest powołany do życia wiecznego rozumie, że człowiek zraniony przez grzech jest słaby definiuje pojęcia: osoba, personalizm, godność osoby ludzkiej wymienia czynniki decydujące o wielkości człowieka (godność, wolność, rozumność) wymienia kochające go osoby (Boga i konkretnych ludzi) rozumie, co to znaczy kochać definiuje pojęcia: powołanie, rodzina, rodzina chrześcijańska wymienia funkcje i zadania rodziny wymienia argumenty przemawiające za tym, że człowiek został stworzony jako mężczyzna i kobieta rozumie, że płciowość jest darem Boga wymienia patologie płciowości definiuje pojęcie miłości wymienia zagrożenia dla miłości małżonków potrafi odróżnić miłość prawdziwą od pseudomiłości definiuje pojęcia: małżeństwo, wspólnota wymienia warunki zawarcia sakramentu małżeństwa wymienia wykroczenia przeciw godności małżeńskiej (cudzołóstwo, rozwód, kazirodztwo, wolny związek, poligamia) wymienia rodzaje godności rozumie, w czym przejawia się miłość Boga do człowieka rozumie, że katecheza jest przyjęciem Bożej miłości i możliwością odpowiedzi na nią rozumie, że jednym z istotnych powołań jest powołanie do życia w rodzinie potrafi opisać podstawowe cechy rodziny chrześcijańskiej potrafi określić swoje miejsce, role i zadania w rodzinie rozumie wartość płciowości i jej celowość w życiu człowieka wymienia cechy prawdziwej miłości w aspekcie chrześcijańskim (1 Kor 13,1-13) wymienia drogi prowadzące do pełniej miłości małżeńskiej rozumie wartość węzła małżeńskiego rozumie, że małżeństwo jest wspólnotą życia i miłości rozumie, że podstawą aksjologiczną małżeństwa jest miłość, wierność, odpowiedzialność i nierozerwalność rozumie, na czym polega odpowiedzialne rodzicielstwo potrafi wykazać różnice między chrześcijańską i współcześnie proponowaną wizją człowieka potrafi określić rolę i wartość osoby w perspektywie jej powołania do życia wiecznego potrafi uzasadnić, w czym przejawia się prawdziwa miłość wobec Boga i człowieka potrafi opisać możliwości odpowiedzi człowieka na miłość Bożą i drugiego człowieka poszczególne funkcje rodziny potrafi uzasadnić, że płciowość wywiera wpływ na wszystkie sfery osoby ludzkiej, na jedność ciała i duszy potrafi opisać indywidualne i społeczne konsekwencje patologii płciowości postawy i zachowania zagrażające miłości małżeńskiej potrafi wykazać wpływ wartości podstawowych na trwałość małżeństwa wykroczenia przeciw godności małżeńskiej sposoby zapobiegania konfliktom potrafi wyjaśnić, w czym się wyraża chrześcijańska wizja człowieka potrafi omówić kierunek personalizmu chrześcijańskiego i wartości decydujące o wielkości człowieka trudności w okazywaniu uczuć lub w ich przyjęciu potrafi opisać biblijną wizję małżeństwa i rodziny potrafi krytycznie ocenić obraz miłości kreowanej przez media małżeństwo jako wspólnotę życia i miłości potrafi krytycznie odnieść się do postaw nieprzychylnych nowemu życiu potrafi uzasadnić, dlaczego dziecko ma prawo do życia w godności i miłości czynniki tworzące Kościół domowy potrafi krytycznie odnieść się do poglądów podważających chrześcijańską wizję płciowości System oceniania kl. III liceum i IV technikum 1
I. Na progu małżeństwa i rodziny definiuje pojęcie konfliktu rozumie, że dziecko jest darem Boga sposo- potrafi umiejscowić meto- potrafi wymienia źródła i skutki konfliktów w rodzinie i owocem ludzkiej miłości by rozwiązywania konfliktów w dy naturalne w naturze scharakte- oraz sposoby ich rozwiązywania potrafi wyjaśnić, dlaczego dziecko małżeństwie i rodzinie człowieka i Bożym planie ryzować rozumie, że jednym z celów małżeństwa jest jest bezcennym darem Boga potrafi opisać postawy rodzicielskie potrafi uzasadnić, dlacze- stanowi- płodność potrafi właściwie ocenić bezpłodnośgo sprzyjające przyjęciu nowego dziecko wymaga szczesko Ko- definiuje pojęcie płodności życia gólnej opieki ze strony rościoła wo- wymienia zagrożenia godności i wolności wskazuje teksty biblijne i soborowe wspólnotę rodzinną jako Kościół domowy pulacji dziny i społeczeństwa bec mani- dziecka (pornografia, znęcanie się nad dziećmi) potrafi podajeć argumenty prze- wymienia rodzaje manipulacji naturalne metody regulacji biome- na temat rodziny wymienia prawa i obowiązki dziecka w rodzinie i społeczeństwie by niować potrafi uzasadnić, że antymawiające za poszanowaniem oso- biomedycznych i potrafi je zdefi- poczęć dycznych definiuje pojęcie Kościoła domowego wymienia argumenty za stosowaniem scharakteryzuje zagrożenia wykoncepcja jest sprzeczna z metod naturalnego planowanikające z nowoczesnych badań planem Boga wobec czło- wymienia, czynniki tworzące z rodziny Kościół domowy (Eucharystia, wspólne świętowanie, lektura Pisma św., modlitwa) wymienia owoce stosowania natu- manipulacji genetycznych, bio- potrafi uzasadnić, że antynia rodziny podaje zagrożenia wynikające z wieka wymienia metody naturalnego planowania ralnych metod w małżeństwie medycznych itp. koncepcja jest sprzeczna z rodziny potrafi opisać naturalny rytm płodnoścwania metod naturalnych człowieka potrafi uzasadnić wartość stoso- ekologicznym dążeniem definiuje pojęcia: ekologia, antykoncepcja wymienia zagrożenia płynące z antykoncepcji potrafi opisać zagrożenia płynące z potrafi opisać argumenty za potrafi przedstawić argumenty przeciw aborcji i definiuje pojęcia: aborcja i środki wczesnoporonne wymienia naukowe i religijne ar- poczętego życia środkom wczesnoporon- antykoncepcji świętością i nienaruszalnością wymienia środki antykoncepcyjne i wczesnoporonne wymienia argumenty przeciw abor- wymiarze indywidualnym i spo- gumenty za poszanowaniem życia potrafi opisać skutki aborcji w nym rozumie, że człowiek jest osobą od chwili poczęcia rozumie rozmiar problemu aborcji duchowe) zawarcia małżeństwa cji i środkom wczesnoporonnym łecznym (fizyczne, psychiczne i warunki i przeszkody do wymienia indywidualne i społeczne konsekwencje aborcji adopcja dziecka poczętego siebie w ojcostwie i macierzyń- daru z siebie w codzien- wyjaśnia, na czym polega duchowa potrafi uzasadnić potrzebę daru z potrafi wykazać słuszność rozumie, że życie w małżeństwie i rodzinie pamięta słowa przysięgi małżeńskiej potrafi wymieniać owoce du- rozumie, że dar z siebie stwie nym życiu jest darem z siebie definiuje pojęcia: rozwód, separacja, orzeczenie o nieważności małżeństwa stwa udzielają sobie nawzajem na- potrafi wyjaśnić różnicę między osobowego człowieka pamięta, że sakramentu małżeńchowej adopcji przyczynia się do rozwoju wymienia warunki zawarcia sakramentu małżeństwa oraz przeszkody uniemożliwiające rzeczeni rozwodem cywilnym a orzeczeniem o nieważności małżeństwa powiedzialność za życie opisuje, jak kształtuje od- dzieci nienarodzonych jego zawarcie System oceniania kl. III liceum i IV technikum 2
II. Życie z ludźmi i wśród ludzi definiuje pojęcie praw człowieka rozumie znaczenie praw człowieka potrafi zinterpretować podstawowe potrafi wykazać związek potrafi wymienia kategorie (rodzaje) praw dla rozwoju indywidualnego i społecznego prawa człowieka między prawami czło- scharakte- wymienia podstawowe prawa człowieka potrafi uzasadnić potrzebę karty praw wieka a rozwojem osoryzować wymienia najważniejsze prawa rodziny wymienia i rozumie istotę zagrożeń rodziny i opisać genezę jej powstania bowym i społecznym najważniejsze definiuje pojęcie pracy i wymienia jej dla współczesnej rodziny podstawowe potrafi odnieść prawa rodziny do rodzin w śro- przesłania rodzaje rozumie cel i wartość ludzkiej pracy prawa rodziny wymienia szanse i zagrożenia dla człowieka, jakie niesie ze sobą rozwój tech- rozwojem osobowym i społecznym człowieka, a nie człowiek dla pracy potrafi umieścić pracę w Laborem rozumie związek ludzkiej pracy z potrafi uzasadnić, że praca jest dla dowisku lokalnym encykliki niki szanse i potrafi wyjaśnić zasadę pierwszeństwa perspektywie życia exercens rozumie zasadę, że nie człowiek służy zagrożenia ze strony współczesnej człowieka wobec techniki wiecznego i zaprezentować technice, ale technika człowiekowi techniki dla rozwoju człowieka potrafi wyjaśnić istotę zasad życia społecznegca stanowi szansę samo- je klasie potrafi uzasadnić, że pra- wymienia zasady życia społecznego wskazuje przykłady przestrzegania i (dobro wspólne, solidarność, pomocniczośćłecznego ładu własnościowego jest własność uzasadni, dlaczego go- nieprzestrzegania zasad życia spo- rozumie, że podstawą sprawiedliwego realizacji wymienia zasady etyczne wpływające na rozumie zasadę bardziej być niż prywatna spodajerka i praca zawodowa muszą się kierować dobrą gospodajerkę mieć potrafi wyjaśnić, jak zasada bardziej definiuje pojęcie dobra wspólnego potrafi umotywować swoje zaangażowanie na rzecz dobra wspólnego we współczesnych społeczeństwach potrafi omówić zasady być niż mieć może być realizowana zasadami etyki potrafi wyjaśnić, jak należy korzystać z posiadanych dóbr rozumie, że władza ma obowiązek potrafi uzasadnić potrzebę czynnego etyczne organizujące życie gospodajercze zgod- definiuje pojęcie władzy odwoływać się do porządku ustanowionego przez Boga rozumie, że dobro wspólne zakłada nie z wolą Stwórcy uczestnictwa w życiu publicznym rozumie rolę władzy jako strażniczki porządku społecznego potrafi uzasadnić, kiedy sam ma poszanowanie osoby potrafi omówić przesłania płynące z nauki Ko- definiuje pojęcie kultury i wymienia prawo odmówić posłuszeństwa władzy dobrobytu społecznego i rozwoju spościoła dotyczące kwestii rozumie, że dobro wspólne domaga się czynniki, które ją tworzą wymienia chrześcijańskie aspekty kultursłuszeństwa wobec władzy rozumie, że dobro wspólne ma ścisły potrafi wyjaśnić boskie potrafi umotywować obowiązek połeczności gospodajerczych definiuje pojęcie kultura wolnego czasudywidualnym i społecznym czeństwo) potrafi wyjaśnić zasadę rozumie istotę kultury w rozwoju in- związek z pokojem (trwałość i bezpie- pochodzenie władzy wymienia możliwości wykorzystania rozumie, że człowiek jest twórcą i potrafi wyjaśnić, kiedy władza jest państwa praworządnego czasu wolnego w sensowny sposób odbiorcą kultury sprawowana w sposób prawowity System oceniania kl. III liceum i IV technikum 3
II. Życie z ludźmi i wśród ludzi III. Miłość i wiara w moim życiu (t. 31,36) wymienia części i tajemnice różańca rozumie istotę modlitwy różańcowere potrafi omówić teksty biblijne, któ- potrafi umiejscowić treść potrafi zreda- wskazuje teksty biblijne odpowiadające streszczają poszczególne tajem- tajemnic różańcowych w gować rozwa- poszczególnym tajemnicom pamięta historię modlitwy różańcowej nice z życia Jezusa i Maryi kontekście współczesnego żanie do wy- potrafi modlić się na różańcu potrafi omówić wybrane objawie- życia branej tajemninice definiuje pojęcia: objawienie i objawienie pamięta i rozumie treść objawień nie maryjne cy różańcowej maryjne maryjnych przesłania poszczególnych wymienia miejsca i czas objawień rozumie indywidualne i społeczne objawień maryjnych maryjnych znaczenie tych objawień potrafi opisać indywidualne wymienia miejsca szczególnej i społeczne owoce maryjnych opieki Maryi w najbliższym otoczeniu objawień wymienia negatywne skutki nieumiejętnego wykorzystania rezerw czasu definiuje pojęcie kultury życia i kultury śmierci wymienia źródła zagrożeń dla życia wskazuje teksty biblijne promujące kulturę życia wymienia, co sprzyja życiu i co mu zagraża podaje daty rozpoczęcia i zakończenia pontyfikatu Benedykta XVI rozumie istotę czasu wolnego, potrafi dokonać który jest darem Boga ewa- rozumie, w czym się przejawia luacji kultury kultura życia życia i potrafi omówić zagrożenia dla kultury życia i wyjaśnić skąd pochodzą śmierci wymienia najważniejsze dokumenty prezentujące jego nauczanie wymienia podróże apostolskie Benedykta XVI przykłady typowe dla polskiej kultury potrafi odróżnić kulturę od subkultury potrafi scharakteryzować podstawowe wymiary kultury potrafi omówić możliwości pozytywnego wykorzystania czasu skutki nieumiejętnego wykorzystania rezerw czasu potrafi omówić czynniki służące kulturze życia określa główne myśli nauczania Benedykta XVI, skierowanego do młodzieży potrafi uzasadnić, że kultura polska, wierna prawdzie i Bogu, zorientowana jest na dobro człowieka potrafi wyjaśnić duchowy wymiar kultury pragnienie Boga zobowiązujące do służby życiu charakteryzuje tematykę poruszaną w wydanych przez tego papieża dokumentach omawia, jak wyraża zainteresowanie nauczaniem Benedykta XVI, przeznaczonym dla młodzieży wskazuje, jak angażuje się w wypełnianie papieskich wskazań dla młodych System oceniania kl. III liceum i IV technikum 4
III. Miłość i wiara w moim życiu (t. 30-33, 35-38) rozumie, że wspólnota parafialna jest podstawową komórką Kościoła powszechnego wymienia zadania świeckich w Kościele wymienia grupy i wspólnoty działające w parafii definiuje pojęcie rekolekcji podaje miejsce i termin rekolekcji dla maturzystów wymienia dokumenty konieczne do zawarcia sakramentalnego małżeństwa zapozna się z protokołem przedślubnym wymienia wymagania stawiane rodzicom i rodzicom chrzestnym definiuje pojęcia: liturgia, rytuał rodzinny wymienia ważniejsze wydarzenia i uroczystości świętowane w domu rodzinnym podaje religijne sposoby ich przeżywania wymienia wzorce osobowe, które go zachwycają wymienia cechy, którymi powinien się odznaczać godny naśladowania wzór osobowy wymienia sakramenty święte definiuje pojęcie rachunku sumienia rozumie, na czym polega świętokradztwo podczas spowiedzi wymienia osoby odpowiedzialne potrafi określić sposoby zaangażowania potrafi określić zadania za poszczególne dziedziny życia się świeckich w parafii poszczególnych grup dzia- parafialnego potrafi uzasadnić potrzebę rekolekcji łających w parafii rozumie potrzebę i wartość rekolekcji w klasie maturalnej potrafi opisać i uzasadnić potrafi wyjaśnić sens zapowiedzi wymagania stawiane rodzicom wymienia obowiązki do wypełnienia przedślubnych i rodzicom podczas rekolekcji (np. potrafi umiejscowić wzór osobo- chrzestnym przygotowanie śpiewnika, liturgii, wy i jego zachowanie w perspek- potrafi umotywować po- harmonogram wspólnych tywie życia wiecznego trzebę funkcjonowania spotkań...) potrafi odnieść wzorce osobowe kancelarii parafialnej rozumie rolę funkcjonowania do osoby Jezusa Chrystusa potrafi dokonać oceny kancelarii parafialnej poszczególne wartości prezentowanych wymienia najważniejsze księgi sakramenty i opisać przez swojego idola parafialne ich owoce potrafi odpowiedzieć na pytania wartości cechy idealnego wzoru protokołu przedślubnego rzutujące na trwałość małżeń- osobowego potrafi omówić sposoby religijnego skiego szczęścia przeżywania wydarzeń i potrafi omówić zagrożenia dla sposoby rozwiązywania uroczystości rodzinnych życia par małżeńskich trudności związanych z rozumie istotę sakramentów w rozumie, że idealnym autorytetem przyjmowaniem sakramentów życiu chrześcijanina jest dla chrześcijanina Chrystus wymienia trudności związane z rozumie konieczność wyboru w potrafi przygotować propozycje pytań do rachunku przyjmowaniem sakramentów perspektywie szczęśliwej przyszłości sumienia oraz łaski płynące z przyjęcia poszczególnych sakramentów potrafi zredagować wezwania potrafi wyrazić swoje plany na przyszłość i dokonać wymienia płaszczyzny życia ludzi modlitwy dziękczynnej za czas młodych najbardziej zagrożone miniony, z prośbą o dobry wybór ich oceny w świetle poznanych prawd Bożych grzechem dalszej drogi życiowej wymienia wartości rzutujące na trwałość małżeńskiego szczęścia wymienia przestrzenie realizacji samego siebie potrafi przygotować niedzielną liturgię potrafi przygotować reklamę rekolekcji maturalnych potrafi opracować wyznaczone zadanie do spełnienia podczas rekolekcji z zaangażowaniem włącza się w przygotowanie rekolekcji System oceniania kl. III liceum i IV technikum 5
IV. Żyć z wiarą w świecie i dla świata wymienia osoby fascynujące swoją podaje sposoby współczesnego potrafi omówić, na czym polega formy i potrafi wiarą (podaje przykłady ludzi świeckich przeżywania wiary odnowa w Chrystusie, ukazywana miejsce działalności świeckich w przygoto- oraz osób duchownych) rozumie konieczność przebaczania, przez ruchy katolickie Kościele wać audy- rozumie, że Kościół jest organizmem ale i skruchy za popełnione zło potrafi odróżnić błędy pojedynczych potrafi krytycznie spojrzeć na cję, stronę bosko-ludzkim (święty a zarazem grzeszącyproszenia dostrzega pozytywny wpływ prze- osób od działań całego Ko- ataki wobec Kościoła oskarżane- interneto- za winy (Jan Paweł II ścioła go o błędy i wypaczenia (np. inwą, arty- wymienia zagrożenia płynące ze światowego Niedziela Przebaczenia, prymas potrafi uzasadnić, że przyznanie kwizycja stała się instrumentem kuł w dune stylu życia (moralny luz, wol- rok 2000) się do błędu oczyszcza pamięć politycznym; Pius XII a faszyzm) chu chrze- związki, brak odpowiedzialności i rozumie, że Kościół musi być potrafi opisać owoce trwania przy wartości ścijańskim szacunku dla życia na każdym jego wierny nauczaniu Ewangelii Chrystusie w dwóch poprzednich płynące z Ewangelii dla spościjańskim etapie) wymienia wysiłki świeckich na tysiącleciach łeczeństw trzeciego tysiąclecia definiuje pojęcia: wojna, konflikt lokalny, rzecz pokoju Międzynarodowa potrafi uzasadnić, dlaczego nale- Mię- konflikt globalny, terroryzm, Księga Pokoju ży zabiegać o pokój dzynarodową Księgę Pokoju przemoc, pokój, przenikanie się kultur, wymienia dobro płynące z istnienia papieskie potrafi krytycznie się odnieść do pokojowe współistnienie mediów katolickich orędzia o pokoju zarzutów wobec katolickich me- wymienia wysiłki podejmowane przez rozumie istotę działania mediów wartości diów, np. wobec Radia Maryja Kościół na rzecz pokoju (Asyż modlitwy katolickich płynące z posiadania mediów czy telewizji katolickiej o pokój, Światowy Dzień Poko- rozumie zapowiedź Jezusa ubo- katolickich potrafi opisać negatywne skutki ju, papieskie orędzia o pokoju) gich zawsze mieć będziecie rozumie potrzebę istnienia instytucji pomagających najuboższym potrafi wykazać różnicę między bycia bezrobotnym potrafi wskazać przyczyny konfliktów wymienia istotne elementy nauczania definiuje pojęcie mediów Kościoła na temat ludzkiej bie- (noclegownie, domy samotnej wartościami proponowanymi wymienia istniejące w Polsce i poza dy (SRS) matki, Caritas, zgromadzenia zakonne przez chrześcijaństwo a propozy- z charyzmatem zapobiegacją neopogaństwa nią katolickie media (radio, telewizja, rozumie, że udział w obrzędach prasa, internet) pogańskich jest zagrożeniem dla nia w biedzie) rozpoznaje we współczesnych definiuje pojęcie bezrobotnego jego wiary i psychiki potrafi uzasadnić, dlaczego nie nurtach religijnych wpływ dawnych, błędnych koncepcji, odrzu- wymienia obszary ludzkiej biedy (materialnej i duchowej) uciekaniu się do praktyk neopogańroskopów i magii conych przez Kościół. wymienia czynniki decydujące o powinniśmy sięgać do wróżb, ho- definiuje pojęcia: wróżby, horoskopy, skich wskazuje, w jaki sposób kształtuje swoją wiarę, opierając się na wobec współczesnych poglądów formułuje argumenty katolickie Czciciele Matki Ziemi, Halloween, Tarot, New Age Jezusa, odrzucone przez Kościół autentycznej nauce Kościoła nawiązujących do doketyzmu, wymienia błędne koncepcje osoby gnozy, manicheizmu, arianizmu, monofizytyzmu, nestorianizmu System oceniania kl. III liceum i IV technikum 6