studia rolnicze i leśne, kierunek: TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIE CZŁOWIEKA ZOBACZ OPIS KIERUNKU ORAZ LISTĘ UCZELNI TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH - I st. TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH Matematyka i statystyka 75 h Wektory, macierze i wyznaczniki. Układy równań. Liczby zespolone. Granica i ciągłości funkcji, asymptoty. Pochodna funkcji i jej zastosowania. Całka nieoznaczona. Metody całkowania. Całka oznaczona. Zastosowania całek oznaczonych. Funkcja dwóch zmiennych i jej ekstremum. Całki podwójne. Równania różniczkowe. Zmienna losowa skokowa i ciągła. Zmienna losowa dwuwymiarowa skokowa. Populacja i próba. Estymacja punktowa i przedziałowa parametrów populacji. Przedziały ufności dla: frakcji, wartości średniej wariancji, różnicy dwóch funkcji, różnicy dwóch średnich. Testowanie hipotez statystycznych. Analiza regresji i korelacji liniowej. Układ całkowicie losowy. Układ losowanych bloków. Analiza wariancji. Testy szczegółowe. Grupowanie obiektów. opisu matematycznego zjawisk fizycznych i procesów przetwarzania żywności. Fizyka 45 h Ruch postępowy i obrotowy. Drgania i fale mechaniczne. Podstawy hydromechaniki. Fizyka fazy gazowej oraz faz skondensowanych. Elementy teorii sprężystości i reologii. Kalorymetria. Elementy termodynamiki. Termodynamika przejść fazowych. Podstawy elektrodynamiki. Elementy teorii pasmowej przewodnictwa. Elementy optyki falowej i kwantowej. Podstawy mikroskopii i polarymetrii. Absorpcja i fluorescencja. Podstawy spektroskopii. Elementy fizyki jądrowej. pomiaru podstawowych wielkości fizycznych; analizy zjawisk fizycznych. Chemia i biochemia 150 h Budowa i stany skupienia materii. Budowa atomu. Właściwości fazy gazowej oraz faz ciekłych i stałych. Wiązania chemiczne. Typy reakcji chemicznych. Obliczenia stechiometryczne. Elementy termodynamiki i kinetyki chemicznej. Kataliza. Procesy utleniania i redukcji. Równowaga chemiczna dysocjacja elektrolityczna, hydroliza. Fizykochemia roztworów, rozpuszczalność. Przemiany i równowagi fazowe. Elementy elektrochemii. Zjawisko sorpcji. Układy koloidalne. Osmoza. Analiza jakościowa i ilościowa. Techniki analityczne: miareczkowe, chromatograficzne, spektrofotometryczne, elektrochemiczne. Związki nieorganiczne i kompleksowe. Węglowodory budowa, właściwości, izomeria. Alkohole, fenole, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe. Reakcje addycji, kondensacji, polimeryzacji i polikondensacji. Zjawisko izomerii geometrycznej i optycznej. Organiczne związki azotu aminy, nitrozwiązki, aminokwasy, zasady purynowe i pirymidynowe. Budowa i właściwości białek, lipidów, sacharydów, polisacharydów i kwasów nukleinowych. Molekularne podstawy procesów życiowych. Peptydy i białka funkcje biologiczne. Enzymy klasyfikacja, kinetyka i mechanizm działania. Koenzymy i witaminy. Fotosynteza. Metabolizm białek, węglowodanów i lipidów. Etapy utleniania biologicznego. Przekazywanie informacji genetycznej. Regulacja przemian metabolicznych. Integracja przemian w komórce. rozumienia procesów chemicznych i biochemicznych zachodzących w żywności i organiźmie. Ekologia i ochrona środowiska 15 h Ekologiczne, etyczne i ekonomiczne aspekty ochrony środowiska przyrodniczego. Wpływ emisji substancji strona 1 / 5
szkodliwych i antropogennych na stan środowiska. Sposoby zapobiegania skażeniom środowiska. Zasady ochrony środowiska. Ekologiczne podstawy ochrony zdrowia w relacjach: środowisko producent konsument. Utylizacja odpadów, recykling. rozpoznawania zagrożeń dla środowiska przyrodniczego; podejmowania działań na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego w kontekście produkcji żywności. KIERUNKOWYCH - I st. TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH 510 h Chemia żywności, mikrobiologia i analiza żywności Woda w żywności właściwości fizykochemiczne, znaczenie, oddziaływanie na żywność. Białka właściwości funkcjonalne, przemiany, modyfikacje chemiczne i enzymatyczne. Peptydy. Lipidy właściwości, przemiany. Sfingolipidy, sterole budowa, właściwości, występowanie. Sacharydy właściwości fizyczne i sensoryczne. Składniki mineralne. Substancje zapachowe. Barwniki naturalne. Witaminy. Przeciwutleniacze. Aminy powstawanie i wpływ na jakość żywności. Interakcje składników żywności w czasie produkcji i przechowywania. Charakterystyka mikroorganizmów występujących w żywności bakterii, drożdży, pleśni, promieniowców, wirusów. Źródła mikroflory w żywności. Charakterystyka najważniejszych drobnoustrojów saprofitycznych i chorobotwórczych w produktach żywnościowych. Zmiany w żywności spowodowane rozwojem mikroflory. Wykorzystywanie mikroorganizmów w procesach biotechnologicznych. Podstawy technik analizy: chemicznej, instrumentalnej i sensorycznej stosowanych do oceny jakości żywności. Metody oznaczania podstawowych składników żywności białek, lipidów, sacharydów, witamin, związków mineralnych, wody. rozumienia przemian zachodzących w składnikach żywności podczas procesów produkcyjnych i przechowywania; przeprowadzania sensorycznej, fizykochemicznej i mikrobiologicznej analizy żywności. Bezpieczeństwo produkcji żywności Jakość higieniczna żywności. Ocena zagrożeń zdrowotnych. Analiza ryzyka. Warunki sanitarno-higieniczne procesów technologicznych, transportu, przechowywania i dystrybucji żywności. Wymagania sanitarne dotyczące pomieszczeń produkcyjnych żywności i żywienia zbiorowego. Higiena osobista osób uczestniczących w procesie produkcji, przechowywania i dystrybucji żywności. Mycie i dezynfekcja maszyn i urządzeń. Dezynsekcja i deratyzacja pomieszczeń produkcyjnych i magazynów. Kontrola sanitarna (wewnętrzna i zewnętrzna) przedsiębiorstw żywnościowych. Organizacja krajowego nadzoru sanitarno-higienicznego. Trucizny i zatrucia. Kryteria oceny toksykologicznej substancji szkodliwych. Substancje antyodżywcze i naturalne substancje toksyczne w żywności. Stosowanie dodatków do żywności zagrożenia. Zanieczyszczenia chemiczne i skażenia radiologiczne żywności źródła, wskaźniki narażenia, dopuszczalne pobranie, monitoring, wpływ na organizm człowieka. Żywność transgeniczna zagrożenia, regulacje prawne. Nadzór nad jakością zdrowotną żywności. rozumienia uwarunkowań bezpiecznej produkcji żywności; przeprowadzania toksykologicznej analizy żywności. Maszynoznawstwo i inżynieria procesowa Podstawy metrologii przemysłowej zadania, główne elementy. Pomiar strumienia objętości i masy, gęstości, poziomu cieczy, ciśnienia, temperatury oraz wilgotności powietrza. Termodynamika pary wodnej, powietrza wilgotnego i obiegów chłodniczych. Podstawowe zagadnienia z elektrotechniki i elektroniki. Rodzaje i budowa maszyn przepływowych stosowanych w przetwarzaniu i przygotowywaniu żywności. Maszyny i urządzenie do napełniania i zamykania. Maszyny do mycia i utrzymania higieny. Urządzenia magazynowe, wyposażenie magazynów. Podstawy eksploatacji maszyn. Definicja procesu, zasady bilansowania strumieni, wprowadzenie do analizy wymiarowej. Procesy strona 2 / 5
mechaniczne w technologii żywności. Rozdrabnianie ciał stałych, przesiewanie i sortowanie. Aglomeracja. Przenoszenie pędu, przepływ płynów, reologia cieczy. Filtracja, fluidyzacja, transport pneumatyczny. Sedymentacja, wirowanie, mieszanie. Rozdrabnianie cieczy. Wytłaczanie i ekstruzja. Przenoszenie ciepła przewodzenie, konwekcja, promieniowanie. Opory ruchu ciepła. Wymiana ciepła z przemianą fazową wrzenie, skraplanie, zamrażanie. Przenoszenie masy molekularne i konwekcyjne. Opory ruchu masy. Suszenie, ekstrakcja, krystalizacja, destylacja i rektyfikacja. Procesy membranowe. Maszyny i urządzenia stosowane w produkcji żywności zasady działania. rozumienia procesów jednostkowych w produkcji żywności; rozumienia funkcjonowania i eksploatacji maszyn. Projektowanie technologiczne Dokumentacja techniczna. Analiza niezawodności przedsięwzięcia inwestycyjnego. Lokalizacja ogólna i szczegółowa. Bilanse materiałowe. Projektowanie: programu produkcji, technologii produkcji, doboru i rozmieszczenia maszyn i urządzeń, pomieszczeń magazynowych, zapotrzebowania czynników energetycznych, transportu, zatrudnienia i pomieszczeń sanitarnych. Technologiczne wytyczne dla branż. Wytyczne dotyczące ochrony środowiska, przepisów przeciwpożarowych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Plan zagospodarowania terenu. projektowania technologicznego zakładów przemysłu spożywczego. Żywienie człowieka Regulacja i integracja organizmu przy udziale układu nerwowego i hormonalnego. Regulacja pobierania pokarmu przez organizm. Budowa i rola układów: pokarmowego, krążenia, moczowego. Energia w pożywieniu przemiany i bilans w organizmie człowieka. Niezbędne składniki odżywcze biodostępność i rola w organizmie. Wartość odżywcza produktów spożywczych. Wzbogacanie wartości odżywczej produktów spożywczych. Główne składniki odżywcze w racji pokarmowej. Normy i zasady żywienia różnych grup ludności. Diety alternatywne i lecznicze. Pojęcie sposobu żywienia i stanu odżywienia. Metodologia badań sposobu żywienia na poziomie indywidualnym i populacyjnym. Profilaktyka chorób dietozależnych. rozumienia podstaw funkcjonowania układów pokarmowego i współtowarzyszących; rozumienia zasad racjonalnego żywienia człowieka. Ogólna technologia żywności i technologie specjalnościowe Surowce w przetwórstwie żywności. Proces technologiczny ciąg operacji i procesów jednostkowych. Zasady prowadzenia operacji i procesów jednostkowych. Zmiany zachodzące w żywności w czasie jej przetwarzania i przetrzymywania. Dobór operacji i procesów jednostkowych w procesie technologicznym. Kryteria oceny jakości produktów spożywczych. Metody utrwalania żywności. Kierunki rozwoju technologii żywności. Technologie produktów pochodzenia zwierzęcego. Technologie produktów pochodzenia roślinnego. Biotechnologia żywności. Technologia gastronomiczna. wykorzystywania surowców do produkcji żywności; wykorzystywania metod utrwalania żywności; doboru operacji oraz procesów jednostkowych w technologii żywności. Organizacja, zarządzanie i ekonomika przedsiębiorstw żywnościowych Gospodarowanie kadrami. Tworzenie struktur organizacyjnych. Źródła władzy i wpływów. Uwarunkowania przywództwa. Motywacja do pracy. Organizacja formalna i nieformalna. Rozwiązywanie problemów organizacyjnych w nowoczesnym przedsiębiorstwie. Techniki wdrażania innowacji. Modele decyzyjne. Zarządzanie strategiczne. Konflikty i negocjacje. Zachowanie człowieka w organizacji. Przedsiębiorstwo sektora żywnościowego. Majątek trwały strona 3 / 5
i obrotowy. Zdolność produkcyjna. Zatrudnienie. Wydajność pracy i płace. Rachunek kosztów. Rozliczenie i kalkulacja kosztów produkcji podstawowej w wybranych branżach przemysłu spożywczego i w gastronomii. Przydatność kosztów ich analiza w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Badanie ekonomicznej efektywności przedsiębiorstw rozwojowych. Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa. Podstawy marketingu w przemyśle spożywczym. Baza surowcowa i gospodarka surowcami w zakładach przemysłu spożywczego. Zapłata za surowiec. Organizacja transportu. Badanie rynku produktów spożywczych. Elementy ekonomiki handlu. Biznes plan. rozumienia i stosowania zasad ekonomii, organizacji i zarządzania w przemyśle żywnościowym. Rachunkowość System informacyjny rachunkowości. Podstawy prawne. Zakres i zasady rachunkowości. Dokumentacja procesów gospodarczych. Księgi rachunkowe. Metody i terminy inwentaryzacji. Aktywa trwałe i obrotowe. Rozrachunki i rozliczenia. Charakterystyka kosztów i przychodów w księgach rachunkowych. Kapitały. Fundusze i rezerwy. Sprawozdawczość finansowa. rozumienia i stosowania zasad rachunkowości; dokumentowania procesów gospodarczych. PODSTAWOWYCH - II st. TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH Informatyka stosowana 30 h Urządzenia techniki cyfrowej. Systemy operacyjne. Podstawy programowania komputerów. Proste algorytmy numeryczne i kombinatoryczne. Bazy danych. programowania prostych obliczeń; korzystania z baz danych. Statystyka stosowana 30 h Planowanie eksperymentu. Statystyczne metody opracowywania wyników badań. Wykorzystywanie technik obliczeniowych w planowaniu doświadczeń i badań. Graficzna prezentacja wyników z wykorzystaniem specjalistycznego oprogramowania. korzystania z technik obliczeniowych i specjalistycznego oprogramowania przy opracowywaniu wyników badań. Enzymologia 45 h Struktura i funkcja enzymów. Kowalencyjne i niekowalencyjne modyfikacje aktywności enzymów. Stereochemia reakcji enzymatycznych. Mechanizm działania inhibitorów enzymów. Metody izolowania i oczyszczania enzymów. Proces immobilizacji enzymów aspekty aplikacyjne. Modyfikacja enzymatyczna składników żywności. Wykorzystywanie enzymów w przemyśle spożywczym i analizie żywności. Preparaty enzymatyczne produkcja i zastosowania. rozumienia roli i znaczenia enzymów w produkcji żywności. KIERUNKOWYCH - II st. strona 4 / 5
TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH 210 h Polityka wyżywienia ludności Polityka wyżywienia a gospodarka żywnościowa. Determinanty spożycia żywności. Demografia świata, regionów i kraju. Sytuacja żywieniowa w różnych krajach jej uwarunkowania. Bezpieczeństwo żywnościowe w skali świata, kraju i gospodarstwa domowego. Instrumenty realizacji polityki wyżywienia. Organizacje międzynarodowe działające w obszarze produkcji żywności i żywienia. Perspektywy wyżywienia ludności świata. rozumienia polityki bezpiecznego wyżywienia ludności w skali świata, kraju i gospodarstwa domowego. Współczesne trendy w nauce o żywności i żywieniu Inżynieria przemysłu spożywczego. Technologia mleka. Technologia mięsa. Technologia drobiarstwa i jajczarstwa. Technologia owoców i warzyw. Technologia węglowodanów. Technologia tłuszczów jadalnych. Biotechnologia żywności. Przemysłowa produkcja potraw. Analityka żywności. Żywienie człowieka. Dietetyka. korzystania w działalności zawodowej z najnowszej wiedzy specjalistycznej z obszaru nauk o żywności i żywieniu. PRAKTYKI Praktyki powinny trwać nie krócej niż 4 tygodnie. Zasady i formę odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadząca kształcenie. INNE WYMAGANIA Programy nauczania powinny: - przewidywać zajęcia z zakresu wychowania fizycznego 60 h, języków obcych 120 h, technologii informacyjnej 30 h, - zawierać treści humanistyczne w wymiarze nie mniejszym niż 60 h, - przewidywać zajęcia z zakresu ochrony własności intelektualnej oraz bezpieczeństwa pracy i ergonomii, - zawierać nie mniej niż 50% treści technicznych lub rolniczych (zgodnie z rozporządzeniem ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego w sprawie rodzajów dyplomów i tytułów zawodowych oraz wzorów dyplomów wydawanych przez uczelnie). strona 5 / 5