LOKALNY RYNEK PRACY KTO NIM ZARZĄDZA? doc. dr Krzysztof Dzieńdziura 1. Współczesny rynek pracy 2. Jaki jest rynek pracy w lubuskim? 3. Samorząd kreatorem lokalnego rynku pracy? 4. Mobilizacja społeczna dla aktywizacji lokalnego rynku pracy.
WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY Piramida Taylora I połowa XX wieku K kadra kierownicza S specjaliści P pracownicy - wykonawcy
WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY Struktura liścia II połowa XX wieku MENADŻEROWIE SAMODZIELNI SPECJALIŚCI PRACOWNICY - WYKONAWCY
WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY Struktura grzyba przełom XX i XXI wieku LIDERZY SAMODZIELNI SPECJALIŚCI PRACOWNICY - WYKONAWCY
WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY Czynniki warunkujące zmiany na rynku pracy w XXI wieku 1 globalizacja gospodarki 2 rozwój i unowocześnienie technologii teleinformatycznych 3 wzrost znaczenia sektora usług 4 zmieniający się system wartości 5 wzrost poziomu wykształcenia 5(+) stałe podnoszenie kwalifikacji 6 częste zmiany miejsca pracy 7 wzrost samozatrudnienia (tworzenie własnych miejsc pracy)
WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY ZMIANA! to każda istotna modyfikacja jakieś części organizacji Teraźniejszość (to, co znane, oczywiste) Przyszłość (to, co nieznane, niejasne) Luka
WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY Postrzeganie zmian przez człowieka 1 zapowiedź potencjalnych ZAGROŻEŃ/STRAT 2 zapowiedź potencjalnych KORZYŚCI/SUKCESÓW
WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY Cele organizacji Znalezienie właściwych ludzi na właściwe miejsce człowiek jednym z trwałych, mało zmieniających się elementów organizacji podnoszenie kwalifikacji w okresowych szkoleniach rola pracownika bierna Zarządzanie zasobami ludzkimi wspieranie i motywowanie pracowników do wykorzystania własnych zasobów zaangażowanie pracownika, wysoka motywacja rola pracownika czynna - aktywizacja
WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY NOWY ŚWIAT GLOBALIZACJA (Nowe otoczenie człowieka) NOWY WIZERUNEK FIRM (Wirtualna organizacja) NOWY WIERUNEK PRACOWNIKA (Redundacja - nadkompetencje)
Jak funkcjonuje RYNEK PRACY? POPYT NA PRACĘ PRACA jako przedmiot wymiany PODAŻ PRACY Podmioty strony popytowej PRACODAWCY prywatni publiczni OFERTA w postaci: struktury zawodowej struktury stanowisk oferowanych warunków pracy i płacy INSTYTUCJE RYNKU PRACY + POŚREDNICY = KOORDYNATORZY RYNKU PRACY Potencjalni PRACOWNICY uczący się pracujący bezrobotni OFERTA w postaci: struktury wykształcenia struktury zawodowej umiejętności oczekiwań warunków pracy i płacy miejsca zamieszkania
JAKI JEST RYNEK PRACY? dane za 2011 rok Polska Lubuskie zatrudnienie: sektor usług 56,7 % sektor przemysłowy 30,6 % sektor rolniczy 12,7 % 58,0 % 27,0 % 15,0 %
JAKI JEST RYNEK PRACY? dane za 2011 rok Polska Lubuskie zatrudnienie: sektor prywatny 74,4 % sektor publiczny 25,6 % 63,2 % 36,8 % aktywni zawodowo /współczynnik/ 56,1 % 56,8 %
JAKI JEST RYNEK PRACY? Polska dane za 2011 rok bezrobotni stopa bezrobocia 12,5 % 15,4 % Lubuskie wg wykształcenia: wyższe policealne i średnie średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i powyżej 9,1 % 21,4 % 9,6 % 29,9 % 30,0 %
JAKI JEST RYNEK PRACY? Lubuskie dane za 2011 r. Struktura bezrobotnych wg wieku: 18-24 lata 19,6 % 15-34 lata 29,3 % 35-44 lata 18,6 % 45-54 lata 20,2 % 55-59 lata 9,9 % 60-64 lata 2,5 %
RYNEK PRACY - Lubuskie dane za 2011 r. Oferty pracy: (grupa V) pracownicy usług osobistych i sprzedawcy (grupa VII) robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (grupa IX) pracownicy przy pracach prostych (grupa IV) pracownicy biurowi (grupa VIII) operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (grupa III) technicy i inny personel (grupa II) specjaliści Ogół 100% - 45,0 % - 15,6 % - 12,6 % - 8,1 % - 6,7 % - 5,9 % - 3,2 %
Jaki jest lubuski rynek pracy? dane za 2011 r. sektor usług jako dominujący rynek zatrudnienia mało innowacyjny, nie wymagający pracy specjalistów i techników z dużym udziałem zatrudnienia w sektorze publicznym (relatywnie na tle kraju) o największym bezrobociu wśród osób będących w kreatywnym okresie Życia zawodowego ( w strukturze bezrobotnych 67,5 % to osoby w wieku 18-44 lata) bardzo duża (relatywnie) stopa bezrobocia Kogo wspierać by poprawić rynek pracy? PRACODAWCÓW OFERUJĄCYCH INNOWACYJNE I NOWOCZESNE TECHNOLOGIE
POLITYKA RYNKU PRACY Należy wyraźnie odróżnić: 1- POLITYKĘ ZATRUDNIENIA od 2- POLITYKI RYNKU PRACY jej celem jest ODZIAŁYWANIE NA OGÓLNY POZIOM ZATRUDNIENIA a w szczególności: OSIĄDNIĘCIE STANU PEŁNEGO ZATRUDNIENIA Polityka zatrudnienia ma charakter MAKROEKONOMICZNY DOMENA PAŃSTWA jej celem jest ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW STRUKTURALNYCH rynku pracy i POPRAWIANIE SKUTECZNOŚCI JEGO DZIAŁANIA Polityka rynku pracy ma charakter mezo i mikroekonomiczny DOMENA INSTYTUCJI RYNKU PRACY
Instytucje rynku pracy (IRP) w Polsce Do IRP zaliczamy: (1) PUBLICZNE SŁUŻBY ZATRUDNIENIA (2) OCHOTNICZE HUFCE PRACY (3) AGENCJE ZATRUDNIENIA (4) INSTYTUCJE SZKOLENIOWE (5) INSTYTUCJE DIALOGU SPOŁECZNEGO (6) INSTYTUCJE PARTNERSTWA LOKALNEGO Do zadań IRP należą: 1) Promocja zatrudnienia; 2) Łagodzenie skutków bezrobocia; 3) Aktywizacja zawodowa w celu rozwoju zasobów ludzkich; 4) Dążenie do osiągnięcia wysokiej jakości pracy; 5) Wzmacnianie integracji i solidarności społecznej; 6) Zwiększanie mobilności na rynku pracy.
Instytucje rynku pracy w Polsce Publiczne służby zatrudnienia tworzą: 1 ORGANY ZATRUDNIENIA (Minister właściwy do spraw pracy, wojewoda, marszałek województwa, starosta/prezydent miasta na prawach powiatu 2 WOJEWÓDZKIE I POWIATOWE URZĄDY PRACY 3 URZĄD OBSŁUGUJĄCY MINISTRA WŁAŚCIWEGO DO SPRAW PRACY 4 URZĘDY WOJEWÓDZKIE REALIZUJĄCE ZADANIA PAŃSTWA W ZAKRESIE POLITYKI RYNKU PRACY
ROLA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W KREOWANIU LOKALNEGO RYNKU PRACY Jednym z czynników określających rozwój lokalny jest kreowanie odpowiednich warunków do tworzenia i utrzymania miejsc pracy. Służą temu zadania będące również zadaniami gminy: 1 wspieranie lokalnej przedsiębiorczości, powstających i działających firm; 2 przyciąganie nowych inwestorów, 3 podnoszenie kwalifikacji miejscowej ludności stanowiącej zasoby pracy; 4 rewitalizacja środowiska naturalnego, społecznego, kulturowego i gospodarczego; stwarzanie warunków do stałych kontaktów między sektorem publicznym, społecznym i prywatnym. Samorząd gminy a rynek pracy
Instytucje rynku pracy Zadania samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy (wykonywane przez PUP wchodzące w skład powiatowej administracji zespolonej): 1 Opracowanie i realizowanie programu promocji zatrudnienia. 2 Aktywizacja lokalnego rynku pracy (jako części powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych. 3 Gospodarowanie środkami finansowymi przeznaczonymi do aktywizacji rynku pracy. 4 Współpraca z innymi instytucjami i podmiotami rynku pracy. PONADTO: rejestracja bezrobotnych i poszukujących pracy; pomoc bezrobotnym i poszukującym pracy w znalezieniu zatrudnienia; udzielanie pomocy pracodawcom w pozyskaniu pracowników; inicjowanie, organizowanie i finansowanie usług i instrumentów rynku pracy przyznawanie i wypłacanie zasiłków oraz innych świadczeń z tytułu bezrobocia zadania wynikające z prawa swobodnego przepływu pracowników w UE
Instytucje rynku pracy Zadania samorządu województwa w zakresie polityki rynku pracy (wykonywane przez WUP): Samorząd województwa (w ramach regionalnej polityki rynku pracy) - Zajmuje się tworzeniem i koordynowaniem regionalnej polityki rynku pracy (w odniesieniu do polityki krajowej) oraz przygotowuje i realizuje regionalny plan działań na rzecz zatrudnienia. - Zadania: 1 redystrybucja środków Funduszu Pracy; 2 opracowywanie analiz rynku pracy i badanie popytu na pracę (monitowanie zawodów nadwyżkowych i deficytowych); 3 współdziałanie z organami oświatowymi, szkołami i szkołami wyższymi w dostosowaniu kształcenia do potrzeb rynku pracy; 4 prowadzenie rejestru agencji zatrudnienia; 5 prowadzenie analiz efektywności rynku szkoleń, przygotowania zawodowego dorosłych i staży upowszechnienie wyników tych analiz; 6 udzielanie informacji o możliwościach i zakresie pomocy świadczonej przez publiczne służby zatrudnienia.
Instytucje rynku pracy - OHP Zadania OHP (państwowe jednostki budżetowe specjalizujące się w wykonywaniu zadań państwa w zakresie zatrudniania oraz przeciwdziałania marginalizacji i wykluczeniu społecznemu młodzieży i bezrobotnych w wieku 15-25 lat; OHP prowadzi również działania w zakresie kształcenia i wychowania): 1 pośrednictwo pracy 2 poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa 3 warsztaty aktywnego poszukiwania pracy 4 organizacja szkoleń 5 tworzenie programów rynku pracy Instytucjonalizacja działania OHP: 1. Młodzieżowe biura pracy; 2. Kluby pracy; 3. Mobilne centra edukacji i pracy; 4. Młodzieżowe centra kariery.
Instytucje rynku pracy Agencje zatrudnienia Agencje zatrudnienia mogą prowadzić: przedsiębiorstwa prywatne, jednostki samorządu terytorialnego, szkoły wyższe, stowarzyszenia, fundacje, organizacje społeczne i zawodowe. Świadczą usługi w zakresie: 1 pośrednictwa pracy; 2 pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych; 3 poradnictwa zawodowego; 4 doradztwa personalnego; 5 pracy tymczasowej. Zadania agencji zatrudnienia Działalność każdego podmiotu należy zgłosić w Krajowym Rejestrze Agencji Zatrudnienia. Reprezentantami agencji zatrudnienia są: 1. Stowarzyszenie Agencji Zatrudnienia; 2. Związek Agencji Pracy Tymczasowej.
Instytucje rynku pracy Instytucje szkoleniowe Instytucje szkoleniowe - to publiczne i niepubliczne podmioty prowadzące (na podstawie odrębnych przepisów) edukację pozaszkolną. Usługi swoje adresują do bezrobotnych i poszukujących pracę, które finansowane są ze środków publicznych. Warunkiem uzyskania zlecenia usług szkoleniowych jest wpisanie instytucji szkoleniowej do Rejestru Instytucji Szkoleniowych prowadzonego przez Wojewódzki Urząd Pracy. Instytucje edukacyjne prowadzące działalność szkoleniową: 1 publiczne szkoły, placówki lub ośrodki; 2 niepubliczne szkoły lub ośrodki; 3 szkoły wyższe; 4 inne podmioty prowadzące edukację pozaszkolną
Instytucje rynku pracy Instytucje dialogu społecznego Do instytucji dialogu społecznego zaliczamy: 1 związki zawodowe lub organizacje związków zawodowych; 2 organizacje pracodawców; 3 organizacje bezrobotnych; 4 organizacje pozarządowe jeśli wśród ich zadań statutowych znajdują się dotyczące: - promocji zatrudnienia; - łagodzenia skutków bezrobocia; - aktywizacji zawodowej.
Instytucje rynku pracy Instytucje partnerstwa lokalnego Instytucje partnerstwa lokalnego Mogą mieć charakter: - formalny - lub nieformalny ich celem jest: 1) uzupełnianie działań instytucji publicznych w ramach realizowanej polityki rynku pracy 2) rozwiązywaniem problemów społecznych na poziomie gminy i powiatu Partnerstwa tworzy grupa instytucji realizujących (na podstawie umowy) przedsięwzięcia i projekty na rzecz rynku pracy. Czas trwania partnerstwa zależy od długości umowy obejmującej projekt.
Model Partnerstwa Lokalnego opracowany przez Departament Pracy USA i zaadaptowany do polskich warunków MODEL PARTNERSTWA LOKALNEGO AGENCJE ROZWOJU REGIONALNEGO FIRMY PRZEDSIĘBIORCY LOKALNE MEDIA BANKI OŚRODKI POMOCY SPOŁECZNEJ SZKOŁY OSRODKI SZKOLENIOWE Szybkie reagowanie Lokalne Ożywienie Gospodarcze ORGANIZACJE POZARZADOWE BIURA POSREDNICTWA PRACY Szybki Start ZWIĄZKI WYZNANIOWE IZBY HANDLOWE RZEMIOSŁO ZWIĄZKI ZAWODOWE RADNI POWIATU, MIASTA, GMIN WŁADZE LOKALNE PUP WUP
Partnerstwa lokalne na rzecz zatrudnienia w województwie lubuskim 1. Lubuski Pakt na Rzecz Zatrudnienia 81 interesariuszy 2. Partnerstwo lokalne na rzecz badań rynku pracy 40 interesariuszy 3. Partnerstwo lokalne forum poradnictwa zawodowego 42 interesariuszy 4. Partnerstwo lokalne na rzecz kształcenia ustawicznego 46 interesariuszy 5. Partnerstwo lokalne forum ekonomii społecznej 58 interesariuszy
Partnerzy samorządów terytorialnych w kreowaniu lokalnego rynku pracy Samorząd terytorialny + 1 społeczność lokalna 2 przedsiębiorcy 3 politycy lokalni 4 instytucje rynku pracy 5 instytucje wsparcia przedsiębiorczości 6 - organizacje pozarządowe 7 partnerstwa lokalne
Zarządzanie rynkiem pracy Skuteczność zarządzania na rynku pracy zależy od: zbierania i przetwarzania odpowiednich danych rynkowych systemu dystrybucji danych rynkowych podejmowania decyzji dotyczących rynku pracy ISTNIENIE BAZY INFORMACYJNEJ -DANYCH AKTUALNYCH -DANYCH PRZETWORZONYCH ISTNIENIE SYSTEMU SZYBKIEGO DOSTĘPU DO INFORMACJI O RYNKU PRACY SYSTEMOWE ISTNIENIE UMIEJĘTNOŚCI WYKORZYSTYWANIA INFORMACJI W PODEJMOWANIU DECYZJI EDUKACJA GOSPODARKA
Klimat działań na rzecz rozwoju lokalnego rynku pracy zależy od nastawienia społeczności lokalnej Jeśli chcesz szukasz sposobów Jeśli nie chcesz szukasz powodów Dziękuję za uwagę