P R O G R A M P R Z E D M I O T U

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) D.3. A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U. Nazwa przedmiotu Prognozowanie w technice. Punkty ECTS 5 3. Rodzaj przedmiotu obieralny 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów II 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia mgr inż. Konrad Stefanowicz B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 4 Wykłady: (0); Laboratoria: (8) Liczba godzin ogółem 38 C - Wymagania wstępne Wiedza z zakresu inżynierii wytwarzania oraz projektu procesu technologicznego. D - Cele kształcenia CW CU CK Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia niestacjonarne praktyczny Wiedza Przekazanie wiedzy ogólnej dotyczącej standardów i norm dotyczących zagadnień odnoszących się do mechaniki i budowy maszyn. Umiejętności Wyrobienie umiejętności zarządzania pracami w zespole, koordynacji prac i oceny ich wyników oraz sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technikami komputerowymi, wyciągania wniosków, opisu sprzętu dostrzegając kryteria użytkowe, prawne i ekonomiczne, konfigurowania urządzeń komunikacyjnych w sieciach teleinformatycznych, oraz rozwiązywania praktycznych zadań inżynierskich. Kompetencje społeczne Uświadomienie ważności i rozumienia społecznych skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje, współdziałanie w grupie i przyjmowanie odpowiedzialności za wspólne realizacje, kreatywność i przedsiębiorczość oraz potrzebę przekazywania informacji odnośnie osiągnięć i działania inżyniera. E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) Wiedza (EPW ) EPW zna podstawowe metody, techniki i narzędzia do rozpoznawania, identyfikacji i analizy K_W07 Kierunkowy efekt kształcenia

zagrożeń EPW ma szczegółową wiedzę z zakresu monitorowania procesów oraz inżynierii urządzeń K_W09 EPW3 EPU EPU EPU3 EPK ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm związanych z budową, działaniem i eksploatacją maszyn, urządzeń i procesów Umiejętności (EPU ) potrafi pracować indywidualnie i w zespole; umie oszacować czas potrzebny na realizację zleconego zadania; potrafi opracować i zrealizować harmonogram prac zapewniający dotrzymanie terminów potrafi korzystać z kart katalogowych i not aplikacyjnych w celu dobrania odpowiednich komponentów projektowanego procesu, urządzenia, systemu informatycznego, bazy danych, aplikacji internetowych lub sieci komputerowych potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązywania prostych zadań inżynierskich, typowych dla procesów, urządzeń oraz wybierać i stosować właściwe metody i narzędzia Kompetencje społeczne (EPK ) ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje K_W5 K_U0 K_U7 K_U3 K_K0 EPK potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i przedsiębiorczy K_K06 F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć Lp. Treści wykładów Liczba godzin W Wprowadzenie do w technice. W W3 W4 W5 W6 W7 W8 W9 W0 W W W3 W4 Zadania określania przyszłych zjawisk i stanów obiektów lub wyników procesów z zastosowaniem naukowych metod wnioskowania i modelowania przyszłości Przetwarzanie informacji Pozyskiwanie i gromadzenie danych. Filtrowanie i prezentacja. Serwisy danych. Problemy ekstrapolacji danych z teraźniejszości. Cechy przetwarzania danych przez człowieka; Procesy. Cechy prognozy: sposób jej określania i formułowania, odniesienie do określonej przyszłości, mierniki odległości między zdarzeniami, wpływającymi na stan obiektu. Weryfikacja empiryczna prognozy. Relacje między prognozą, planem i programem. Określenie okresu prognozy i horyzontu prognozy. Czynniki wpływające na długość okresu prognozy. Zależność horyzontu prognozy od: cech obiektu lub procesu, prognozowanych cech, cech modelu, zastosowanego do, zastosowanej metody. Podstawowe grupy metod. Metody analizy i szeregów czasowych, wykorzystujące dane o dotychczasowej zmienności cech prognozowanych. Metody wykorzystujące relacje między przyczynami i skutkami, poprzez określenie cech mechanizmu kumulacji wpływów. Metody analogowe. Przewidywanie przyszłych cech obiektów lub procesów z wykorzystaniem danych o podobnych obiektach lub procesach.

W5 Metody heurystyczne, z wykorzystaniem licznego zbioru opinii ekspertów, integrowanych w kolejnych etapach według określonego sposobu. Razem liczba godzin wykładów 8 Lp. Treści laboratoriów Liczba godzin L Zastosowania prostych metod L Zastosowania metod heurystycznych do określania wybranych cech procesów w przyszłości. L3 Zadania wskazania terminu wystąpienia określonego stanu. L4 Określenie struktury produkcji dla określonego zakładu lub całej branży, w ustalonym roku. L5 Określenie prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia ważnego dla produkcji w danym zakładzie. L6 Określanie punktów zwrotnych w trendach. L7 Określenie natężenia występowania zjawisk nowych. L8 Tworzenie ocen stanów o silnym wpływie na przyszłość. L9 Modelowanie zjawisk złożonych. L0 Zastosowania metod sztucznej inteligencji. Razem liczba godzin laboratoriów 0 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład Laboratoria M Metoda podająca: wykład informacyjny, wyjaśnienie M5 Metoda praktyczna: ćwiczenia doskonalące obsługę oprogramowania komputerowych, ćwiczenia doskonalące umiejętność selekcjonowania, grupowania i przedstawiania zgromadzonych informacji Komputer, sprzęt multimedialny, projektor Komputer, sprzęt multimedialny H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) Wykład F sprawdzian pisemny P egzamin pisemny Laboratoria F3 praca pisemna (sprawozdanie) P3 ocena podsumowująca powstała na podstawie ocen formujących, uzyskanych w semestrze, H- Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Wykład Laboratoria F P F3 P3 EPW x x EPW x x EPW3 x x EPU x x EPU x x EPU3 x x EPK x x 3

EPK x x I Kryteria oceniania Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) EPW EPW EPW3 EPU EPU EPU3 EPK EPK Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5 3/3,5 4/4,5 Zna wybrane metody, techniki Zna wybrane definicje z zakresu Zna wybrane standardy i normy techniczne Wykonuje niektóre z zadań Dobiera niektóre z komponentów Potrafi ocenić przydatność niektórych z komponentów Rozumie, ale nie zna skutków Potrafi optymalizować niektóre projektów J Forma zaliczenia przedmiotu Egzamin K Literatura przedmiotu Zna większość metod, technik Zna większość terminów z zakresu Zna większość standardów i norm Wykonuje większość z zadań Dobiera większość z komponentów Potrafi ocenić przydatność większość z komponentów Rozumie i zna skutki Potrafi optymalizować większość projektów 4 Zna wszystkie wymagane metody, techniki Zna wszystkie wymagane terminy z zakresu Zna wszystkie standardy i normy techniczne Wykonuje wszystkie wymagane z zadań Dobiera wszystkie wymagane z komponentów Potrafi ocenić przydatność wszystkie wymagane z komponentów Rozumie i zna skutki, i pozatechniczne aspekty działalności Potrafi optymalizować wszystkie wymagane projekty Literatura obowiązkowa:. Cieślak M (red.). Prognozowanie gospodarcze. Wydawnictwo AE Wrocław, 998.. Dittmann P.: Prognozowanie w w przedsiębiorstwie, Metody i ich zastosowanie. Oficyna Ekonomiczna. Kraków 004. 3. Gajda J.B., Prognozowanie i symulacja a decyzje gospodarcze, C.H.Beck Warszawa, 00. 4. Manikowski A., Tarapata Z.: Prognozowanie i symulacja rozwoju przedsiębiorstwa. WSE Warszawa 00 5. Nowak. E. (red.) Prognozowanie gospodarcze. Metody, modele, zastosowania, przykłady. Placet 998 Literatura zalecana / fakultatywna:. Box G.E.P., G.M.Jenkins G.M.: Analiza szeregów czasowych. PWN, Warszawa, 983. Mańczak K., Nachorski M.: Komputerowa identyfikacja obiektów dynamicznych. Warszawa, PWN, 98 3. Zeliaś A.: Teoria prognozy. PWE, Warszawa 997. 4. Mulawka J., Systemy ekspertowe, WNT, Warszawa 996 5. Peters E. E., Teoria chaosu a rynki kapitałowe, WIG-Press, Warszawa 997 L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 38 Konsultacje 5 Czytanie literatury 3 Przygotowanie do laboratorium 30 Przygotowanie do sprawdzianu 0 Przygotowanie do egzaminu 0

Suma godzin: 5 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 5 godz. ): 5 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Data sporządzenia / aktualizacji 30.06.06 mgr inż. Konrad Stefanowicz Dane kontaktowe (e-mail, telefon) kstefanowicz@pwsz.pl, mobile: 6988367 Podpis 5

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) D.3. A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U. Nazwa przedmiotu Identyfikacja obiektów. Punkty ECTS 3 3. Rodzaj przedmiotu obieralny 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów II 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia mgr inż. Konrad Stefanowicz B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 4 Wykłady: (0); Laboratoria: (0) Liczba godzin ogółem 0 C - Wymagania wstępne Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia niestacjonarne praktyczny D - Cele kształcenia CW CU CK Wiedza Przekazanie wiedzy ogólnej dotyczącej standardów i norm dotyczących zagadnień odnoszących się do mechaniki i budowy maszyn. Umiejętności Wyrobienie umiejętności zarządzania pracami w zespole, koordynacji prac i oceny ich wyników oraz sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technikami komputerowymi, wyciągania wniosków, opisu sprzętu dostrzegając kryteria użytkowe, prawne i ekonomiczne, konfigurowania urządzeń komunikacyjnych w sieciach teleinformatycznych, oraz rozwiązywania praktycznych zadań inżynierskich. Kompetencje społeczne Uświadomienie ważności i rozumienia społecznych skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje, współdziałanie w grupie i przyjmowanie odpowiedzialności za wspólne realizacje, kreatywność i przedsiębiorczość oraz potrzebę przekazywania informacji odnośnie osiągnięć i działania inżyniera. E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) Wiedza (EPW ) Kierunkowy efekt kształcenia 6

EPW zna podstawowe metody, techniki i narzędzia do rozpoznawania, identyfikacji i analizy zagrożeń K_W07 EPW ma szczegółową wiedzę z zakresu monitorowania procesów oraz inżynierii urządzeń K_W09 EPW3 EPU EPU EPU3 EPK ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm związanych z budową, działaniem i eksploatacją maszyn, urządzeń i procesów Umiejętności (EPU ) potrafi pracować indywidualnie i w zespole; umie oszacować czas potrzebny na realizację zleconego zadania; potrafi opracować i zrealizować harmonogram prac zapewniający dotrzymanie terminów potrafi korzystać z kart katalogowych i not aplikacyjnych w celu dobrania odpowiednich komponentów projektowanego procesu, urządzenia, systemu informatycznego, bazy danych, aplikacji internetowych lub sieci komputerowych potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązywania prostych zadań inżynierskich, typowych dla procesów, urządzeń oraz wybierać i stosować właściwe metody i narzędzia Kompetencje społeczne (EPK ) ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje K_W5 K_U0 K_U7 K_U3 K_K0 EPK potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i przedsiębiorczy K_K06 F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć Lp. Treści wykładów Liczba godzin W Pojęcia podstawowe z zakresu identyfikacji i modelowania. W Identyfikacja jako budowa modelu matematycznego obiektu dynamicznego w z wykorzystaniem danych doświadczalnych. W3 Zastosowanie sieci neuronowych do modelowania. W4 Identyfikacja modelu procesu dla potrzeb diagnostyki. W5 Analityczne modele parametryczne. W6 Modele opisane przy pomocy zbiorów rozmytych. W7 Modele hybrydowe. W8 Identyfikator i hasło. Rozpoznawanie tęczówki i siatkówki. Rozpoznawanie głosu W9 Daktyloskopia. Identyfikacja twarzy. W0 Analiza kształtu dłoni. Analiza kodu DNA. Podpis. Razem liczba godzin wykładów 0 Lp. Treści laboratoriów Liczba godzin L Dopasowanie funkcji modelującej dla obiektów statycznych L Weryfikacja dopasowania modelu L3 Symulacja złożonych systemów dynamicznych L4 Analiza szybkości pisania na klawiaturze. L5 Ograniczenia uprawnień użytkowników L6 Identyfikacja zainstalowanych urządzeń na podstawie rejestru systemowego L7 Identyfikacja użytkownika na podstawie właściwości plików L8 Identyfikacja użytkownika na podstawie generowanych plików przez system i programy, oraz urządzenia podłączone do komputera L9 Zmiana informacji o użytkowniku systemu komputerowego 7

Razem liczba godzin laboratoriów 0 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład Laboratoria M Metoda podająca: wykład informacyjny, wyjaśnienie M5 Metoda praktyczna: ćwiczenia doskonalące obsługę oprogramowania komputerowych, ćwiczenia doskonalące umiejętność selekcjonowania, grupowania i przedstawiania zgromadzonych informacji 8 Komputer, sprzęt multimedialny, projektor Komputer, sprzęt multimedialny H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) Wykład F sprawdzian pisemny P egzamin pisemny Laboratoria F3 praca pisemna (sprawozdanie) P3 ocena podsumowująca powstała na podstawie ocen formujących, uzyskanych w semestrze, H- Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Wykład Laboratoria F P F3 P3 EPW x x EPW x x EPW3 x x EPU x x EPU x x EPU3 x x EPK x x EPK x x I Kryteria oceniania Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) EPW EPW EPW3 EPU Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5 3/3,5 4/4,5 Zna wybrane metody, techniki identyfikacji obiektów Zna wybrane definicje z zakresu identyfikacji obiektów Zna wybrane standardy i normy techniczne Wykonuje niektóre z zadań identyfikacji obiektów Zna większość metod, technik identyfikacji obiektów Zna większość terminów z zakresu identyfikacji obiektów Zna większość standardów i norm Wykonuje większość z zadań identyfikacji obiektów Zna wszystkie wymagane metody, techniki identyfikacji obiektów Zna wszystkie wymagane terminy z zakresu identyfikacji obiektów Zna wszystkie standardy i normy techniczne Wykonuje wszystkie wymagane z zadań identyfikacji obiektów

EPU EPU3 EPK EPK Dobiera niektóre z komponentów identyfikacji obiektów Potrafi ocenić przydatność niektórych z komponentów identyfikacji obiektów Rozumie, ale nie zna skutków identyfikacji obiektów Potrafi optymalizować niektóre projektów identyfikacji obiektów J Forma zaliczenia przedmiotu Zaliczenie z oceną Dobiera większość z komponentów identyfikacji obiektów Potrafi ocenić przydatność większość z komponentów identyfikacji obiektów Rozumie i zna skutki identyfikacji obiektów Potrafi optymalizować większość projektów identyfikacji obiektów Dobiera wszystkie wymagane z komponentów identyfikacji obiektów Potrafi ocenić przydatność wszystkie wymagane z komponentów identyfikacji obiektów Rozumie i zna skutki, i pozatechniczne aspekty działalności identyfikacji obiektów Potrafi optymalizować wszystkie wymagane projekty identyfikacji obiektów K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa:. Mańczak K., Nahorski Z.; Komputerowa identyfikacja obiektów dynamicznych, PWN, 983.. Hamrol A., Mantura W. Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań 998. 3. Soderstrom T., Stoica P.; Identyfikacja systemów, PWN, 997 Literatura zalecana / fakultatywna:. Bubnicki Z.; Identyfikacja obiektów sterowania, PWN, 974.. Nelles O.; Nonlinear System Identification, Springer Verlag, 00r L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 0 Konsultacje 5 Czytanie literatury 5 Przygotowanie do laboratorium 5 Przygotowanie do sprawdzianu 5 Przygotowanie do egzaminu 5 Suma godzin: 75 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 5 godz. ): 3 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Data sporządzenia / aktualizacji 30.06.06 mgr inż. Konrad Stefanowicz Dane kontaktowe (e-mail, telefon) kstefanowicz@pwsz.pl, mobile: 6988367 Podpis 9

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) D.3.3 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U. Nazwa przedmiotu Systemy pomiarowe w zagrożeniach. Punkty ECTS 5 3. Rodzaj przedmiotu obieralny 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów III 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia mgr inż. Konrad Stefanowicz B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 5 Wykłady: (5); Laboratoria: (8) Liczba godzin ogółem 33 C - Wymagania wstępne Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia niestacjonarne praktyczny D - Cele kształcenia CW CU CK Wiedza Przekazanie wiedzy ogólnej dotyczącej standardów i norm dotyczących zagadnień odnoszących się do mechaniki i budowy maszyn. Umiejętności Wyrobienie umiejętności zarządzania pracami w zespole, koordynacji prac i oceny ich wyników oraz sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technikami komputerowymi, wyciągania wniosków, opisu sprzętu dostrzegając kryteria użytkowe, prawne i ekonomiczne, konfigurowania urządzeń komunikacyjnych w sieciach teleinformatycznych, oraz rozwiązywania praktycznych zadań inżynierskich. Kompetencje społeczne Uświadomienie ważności i rozumienia społecznych skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje, współdziałanie w grupie i przyjmowanie odpowiedzialności za wspólne realizacje, kreatywność i przedsiębiorczość oraz potrzebę przekazywania informacji odnośnie osiągnięć i działania inżyniera. E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) Wiedza (EPW ) Kierunkowy efekt kształcenia 0

EPW zna podstawowe metody, techniki i narzędzia do rozpoznawania, identyfikacji i analizy zagrożeń K_W07 EPW ma szczegółową wiedzę z zakresu monitorowania procesów oraz inżynierii urządzeń K_W09 EPW3 EPU EPU EPU3 EPK ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm związanych z budową, działaniem i eksploatacją maszyn, urządzeń i procesów Umiejętności (EPU ) potrafi pracować indywidualnie i w zespole; umie oszacować czas potrzebny na realizację zleconego zadania; potrafi opracować i zrealizować harmonogram prac zapewniający dotrzymanie terminów potrafi korzystać z kart katalogowych i not aplikacyjnych w celu dobrania odpowiednich komponentów projektowanego procesu, urządzenia, systemu informatycznego, bazy danych, aplikacji internetowych lub sieci komputerowych potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązywania prostych zadań inżynierskich, typowych dla procesów, urządzeń oraz wybierać i stosować właściwe metody i narzędzia Kompetencje społeczne (EPK ) ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje K_W5 K_U0 K_U7 K_U3 K_K0 EPK potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i przedsiębiorczy K_K06 F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć Lp. Treści wykładów Liczba godzin W Wprowadzenie do oceny zagrożeń. W Wykrywanie, identyfikowanie i ocena zagrożeń dla bezpieczeństwa systemów informatycznych, obiektów przemysłowych, obiektów użyteczności publicznej oraz obiektów mobilnych i transportu. W3 Systemy pomiarowe i zasady monitorowania zjawisk atmosferycznych, geologicznych, sejsmicznych i astronomicznych. W4 Cechy wybranych zagrożeń: pożarów, powodzi, wybuchów, awarii maszyn z wirującymi elementami, skażeń chemicznych. W5 Wykorzystanie techniki map myśli w tworzeniu zbiorów zagrożeń i relacji między nimi. W6 Budowa drzewa zagrożeń. Atrybuty węzłów drzewa zagrożeń. W7 Specyfikacja wymagań bezpieczeństwa. Modele polityki bezpieczeństwa. W8 Mechanizmy bezpieczeństwa. Mechanizmy kumulacji skutków niekorzystnych zjawisk. W9 Modelowanie reakcji człowieka na zagrożenia. Statystyczna teoria decyzji. Optymalne decyzje statystyczne. W0 Teorie katastrof. Prognozowanie zdarzeń. W Testowanie bezpieczeństwa i odporności na zagrożenia systemów bezpieczeństwa. Razem liczba godzin wykładów 5 Lp. Treści laboratoriów Liczba godzin L Tworzenie statystyk zagrożeń i oceny powtarzalności. L Analiza cech użytkowych aparatury pomiarowej. L3 Rozwiązywanie zadań identyfikacji i oceny zagrożeń dla bezpieczeństwa systemów informatycznych, obiektów przemysłowych, obiektów użyteczności publicznej oraz obiektów mobilnych i transportu. L4 Modelowanie procesów o wysokim stopniu losowości. L5 Budowa systemów monitorowania zagrożeń w procesach produkcyjnych.

L6 L7 Modelowanie zjawisk charakterystycznych dla wybranych zagrożeń: awarii maszyn z wirującymi elementami, systemów transportu wewnętrznego, skażeń chemicznych. Wykorzystanie techniki map myśli w tworzeniu zbiorów zagrożeń i relacji między nimi oraz systemów zwiększania bezpieczeństwa. L8 Budowa drzewa zagrożeń. Atrybuty węzłów drzewa zagrożeń. L9 Modelowanie mechanizmów kumulacji skutków niekorzystnych zjawisk. L0 Modelowanie reakcji człowieka na zagrożenia. Statystyczna teoria decyzji. Wyznaczanie podstaw decyzji. L Modelowanie teorii katastrof. Prognozowanie zdarzeń. L Testowanie bezpieczeństwa i odporności na zagrożenia systemów bezpieczeństwa w wybranych obiektach przemysłowych. Razem liczba godzin laboratoriów 8 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład Laboratoria M Metoda podająca: wykład informacyjny, wyjaśnienie M5 Metoda praktyczna: ćwiczenia doskonalące obsługę oprogramowania komputerowych, ćwiczenia doskonalące umiejętność selekcjonowania, grupowania i przedstawiania zgromadzonych informacji Komputer, sprzęt multimedialny, projektor Komputer, sprzęt multimedialny H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) Wykład F sprawdzian pisemny P egzamin pisemny Laboratoria F3 praca pisemna (sprawozdanie) P3 ocena podsumowująca powstała na podstawie ocen formujących, uzyskanych w semestrze, H- Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Wykład Laboratoria F P F3 P3 EPW x x EPW x x EPW3 x x EPU x x EPU x x EPU3 x x EPK x x EPK x x I Kryteria oceniania Przedmiotowy efekt Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5

kształcenia (EP..) EPW EPW EPW3 EPU EPU EPU3 EPK EPK 3/3,5 4/4,5 Zna wybrane metody, techniki systemów pomiarowych w zagrożeniach Zna wybrane definicje z zakresu systemów pomiarowych w zagrożeniach Zna wybrane standardy i normy techniczne Wykonuje niektóre z zadań systemów pomiarowych w zagrożeniach Dobiera niektóre z komponentów systemów pomiarowych w zagrożeniach Potrafi ocenić przydatność niektórych z komponentów systemów pomiarowych w zagrożeniach Rozumie, ale nie zna skutków systemów pomiarowych w zagrożeniach Potrafi optymalizować niektóre projektów systemów pomiarowych w zagrożeniach J Forma zaliczenia przedmiotu Zna większość metod, technik systemów pomiarowych w zagrożeniach Zna większość terminów z zakresu systemów pomiarowych w zagrożeniach Zna większość standardów i norm Wykonuje większość z zadań systemów pomiarowych w zagrożeniach Dobiera większość z komponentów systemów pomiarowych w zagrożeniach Potrafi ocenić przydatność większość z komponentów systemów pomiarowych w zagrożeniach Rozumie i zna skutki systemów pomiarowych w zagrożeniach Potrafi optymalizować większość projektów systemów pomiarowych w zagrożeniach Zna wszystkie wymagane metody, techniki systemów pomiarowych w zagrożeniach Zna wszystkie wymagane terminy z zakresu systemów pomiarowych w zagrożeniach Zna wszystkie standardy i normy techniczne Wykonuje wszystkie wymagane z zadań systemów pomiarowych w zagrożeniach Dobiera wszystkie wymagane z komponentów systemów pomiarowych w zagrożeniach Potrafi ocenić przydatność wszystkie wymagane z komponentów systemów pomiarowych w zagrożeniach Rozumie i zna skutki, i pozatechniczne aspekty działalności systemów pomiarowych w zagrożeniach Potrafi optymalizować wszystkie wymagane projekty systemów pomiarowych w zagrożeniach Zaliczenie z oceną K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa:. P. Beynon-Davies: Inżynieria systemów informacyjnych. WNT, Warszawa 999.. P. Wust: Niepewność i ryzyko. PWN. Warszawa 995. 3. R. Kalinowski: Wykrywanie zagrożeń oraz ostrzeganie i alarmowanie ludności. AON, Warszawa 996. 4. J. Marczak: Monitoring zagrożeń niemilitarnych. AON, Warszawa 00. 5. Praca zbiorowa: Monitoring i rozpoznawanie zagrożeń, bezpieczeństwo i ochrona budynków i budowli, organizacja i zarządzanie kryzysowe. WAT, 00. tom. 6. J. Konieczny: Bezpieczeństwo biologiczne, chemiczne, jądrowe i ochrona radiologiczna. Garmond, Poznań-W-a 005. Literatura zalecana / fakultatywna:. E. Okoń-Horodyńska, A. Zachorowska -Mazurkiewicz (red.): Innowacje w rozwoju gospodarki i przedsiębiorstw: siły motoryczne i bariery, Instytut Wiedzy i Innowacji, Warszawa 007.. W. D. Nordhaus: Innowacje, wzrost, dobrobyt. PWN, Warszawa, 976. 3. Z. Bubnicki, O. Hryniewicz, J. Węglarz: Badania operacyjne i systemowe 004. Akad. Oficyna Wyd. EXIT, W-a 004. 5. G. S. Altszuller: Elementy twórczości inżynierskiej. WNT, Warszawa 983. 6. A. Zalewski, R. Cegieła: Matlab obliczenia numeryczne i ich zastosowania. NAKOM, Poznań, 00. 7. R. Sedgewick: Algorytmy w C++. Wydawnictwo RM. Warszawa 999. L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta 3 Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 33

Konsultacje 0 Czytanie literatury 3 Przygotowanie do laboratorium 0 Przygotowanie do sprawdzianu 0 Przygotowanie do egzaminu 0 Suma godzin: 5 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 5 godz. ): 5 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Data sporządzenia / aktualizacji 30.06.06 mgr inż. Konrad Stefanowicz Dane kontaktowe (e-mail, telefon) kstefanowicz@pwsz.pl, mobile: 6988367 Podpis 4

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) D.3.4 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U. Nazwa przedmiotu Interakcja. Punkty ECTS 3 3. Rodzaj przedmiotu obieralny 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów III 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia mgr inż. Konrad Stefanowicz B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 6 Wykłady: (0); Inne (0) Liczba godzin ogółem 0 C - Wymagania wstępne Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia niestacjonarne praktyczny D - Cele kształcenia CW CU CK Wiedza Przekazanie wiedzy ogólnej dotyczącej standardów i norm dotyczących zagadnień odnoszących się do mechaniki i budowy maszyn. Umiejętności Wyrobienie umiejętności zarządzania pracami w zespole, koordynacji prac i oceny ich wyników oraz sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technikami komputerowymi, wyciągania wniosków, opisu sprzętu dostrzegając kryteria użytkowe, prawne i ekonomiczne, konfigurowania urządzeń komunikacyjnych w sieciach teleinformatycznych, oraz rozwiązywania praktycznych zadań inżynierskich. Kompetencje społeczne Uświadomienie ważności i rozumienia społecznych skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje, współdziałanie w grupie i przyjmowanie odpowiedzialności za wspólne realizacje, kreatywność i przedsiębiorczość oraz potrzebę przekazywania informacji odnośnie osiągnięć i działania inżyniera. E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) Wiedza (EPW ) Kierunkowy efekt kształcenia 5

EPW zna podstawowe metody, techniki i narzędzia do rozpoznawania, identyfikacji i analizy zagrożeń K_W07 EPW ma szczegółową wiedzę z zakresu monitorowania procesów oraz inżynierii urządzeń K_W09 EPW3 EPU EPU EPU3 EPK ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm związanych z budową, działaniem i eksploatacją maszyn, urządzeń i procesów Umiejętności (EPU ) potrafi pracować indywidualnie i w zespole; umie oszacować czas potrzebny na realizację zleconego zadania; potrafi opracować i zrealizować harmonogram prac zapewniający dotrzymanie terminów potrafi korzystać z kart katalogowych i not aplikacyjnych w celu dobrania odpowiednich komponentów projektowanego procesu, urządzenia, systemu informatycznego, bazy danych, aplikacji internetowych lub sieci komputerowych potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do rozwiązywania prostych zadań inżynierskich, typowych dla procesów, urządzeń oraz wybierać i stosować właściwe metody i narzędzia Kompetencje społeczne (EPK ) ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje K_W5 K_U0 K_U7 K_U3 K_K0 EPK potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i przedsiębiorczy K_K06 F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć Lp. Treści wykładów Liczba godzin W Klasyfikacja modeli działalności człowieka, W W3 W4 W5 W6 W7 Matematyczne modele pozyskiwania informacji przez operatora, Modele percepcji informacji przez człowieka i oceny jego obciążenia informacyjnego, Formalizacja procesów decyzyjnych, Ogólne modele działalności operatora w układach sterowania, Modele realizacji przez człowieka zadań diagnostycznych w systemach człowiek-technika. Procesy interpretacji informacji otrzymywanej z przyrządu i jej przeszacowanie na podstawie dyskretnego apriorycznego rozkładu prawdopodobieństwa Razem liczba godzin wykładów 0 Lp. Treści laboratoriów Liczba godzin L Matematyczne modele pozyskiwania informacji 5 L Weryfikacja modelu realizacji przez człowieka zadań diagnostycznych w systemach człowiektechnika 5 Razem liczba godzin laboratoriów 0 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład M Metoda podająca: Komputer, sprzęt multimedialny, 6

Laboratoria wykład informacyjny, wyjaśnienie M5 Metoda praktyczna: ćwiczenia doskonalące obsługę oprogramowania komputerowych, ćwiczenia doskonalące umiejętność selekcjonowania, grupowania i przedstawiania zgromadzonych informacji 7 projektor Komputer, sprzęt multimedialny H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) Wykład F sprawdzian pisemny P egzamin pisemny Laboratoria F3 praca pisemna (sprawozdanie) P3 ocena podsumowująca powstała na podstawie ocen formujących, uzyskanych w semestrze, H- Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Wykład Laboratoria F P F3 P3 EPW x x EPW x x EPW3 x x EPU x x EPU x x EPU3 x x EPK x x EPK x x I Kryteria oceniania Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) EPW EPW EPW3 EPU EPU Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5 3/3,5 4/4,5 Zna wybrane metody, techniki z zakresu interakcji Zna wybrane definicje z zakresu z zakresu interakcji Zna wybrane standardy i normy techniczne Wykonuje niektóre z zadań z zakresu interakcji Dobiera niektóre z komponentów z zakresu interakcji operatorów i Zna większość metod, technik z zakresu interakcji operatorów i urządzeń Zna większość terminów z zakresu z zakresu interakcji Zna większość standardów i norm Wykonuje większość z zadań z zakresu interakcji operatorów i urządzeń Dobiera większość z komponentów z zakresu interakcji Zna wszystkie wymagane metody, techniki z zakresu interakcji Zna wszystkie wymagane terminy z zakresu z zakresu interakcji Zna wszystkie standardy i normy techniczne Wykonuje wszystkie wymagane z zadań z zakresu interakcji operatorów i urządzeń Dobiera wszystkie wymagane z komponentów z zakresu interakcji

EPU3 EPK EPK urządzeń Potrafi ocenić przydatność niektórych z komponentów z zakresu interakcji Rozumie, ale nie zna skutków z zakresu interakcji operatorów i urządzeń Potrafi optymalizować niektóre projektów z zakresu interakcji J Forma zaliczenia przedmiotu Zaliczenie z oceną Potrafi ocenić przydatność większość z komponentów z zakresu interakcji Rozumie i zna skutki z zakresu interakcji Potrafi optymalizować większość projektów z zakresu interakcji Potrafi ocenić przydatność wszystkie wymagane z komponentów z zakresu interakcji Rozumie i zna skutki, i pozatechniczne aspekty działalności z zakresu interakcji Potrafi optymalizować wszystkie wymagane projekty z zakresu interakcji K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa:. Kacalak, W., Majewski, M.: Intelligent Layer of Two-Way Voice Communication of the Technological Device with the Operator, Lectures Notes in Artificial Intelligence 3070, Subseries of Lecture Notes in Computer Science, Springer-Verlag Berlin Heidelberg New York 004, 60-65.. Kacalak, W., Majewski, M.: Intelligent two-sided voice communication system between the machining system and the operator, Proceedings of the ANNIE 003 Conference, Artificial Neural Networks in Engineering ANNIE 003, Vol. 3: Smart Engineering System Design, ASME Press, New York 003, 969-974. 3. Kacalak, W., Majewski, M.: Automatic recognition and safety estimation of voice commands in natural language given by the operator of the technical device using artificial neural networks, Proceedings of the ANNIE 004 Conference, Artificial Neural Networks in Engineering ANNIE 004, Vol. 4: Smart Engineering Systems Design, St. Louis, ASME Press, New York 004, 83-836 4. Kacalak W., Majewski M.: A new method for handwriting recognition using artificial neural networks. Artificial Neural Networks in Engineering ANNIE 006 Conference, Vol. 6, St. Louis, USA, 5-8 November 006. ASME Press, New York 006. 459-464 Literatura zalecana / fakultatywna:. Kacalak W., Stuart K., Majewski M.: Selected problems of intelligent handwriting recognition. Analysis and Design of Intelligent Systems using Soft Computing Techniques, Book series of Advances in Soft Computing, vol. 4/007. Springer 007. 98-305.. Kacalak W., Majewski M.: Inteligentny system obustronnej głosowej komunikacji systemu pomiarowego z operatorem dla technologii mobilnych. Pomiary Automatyka Kontrola, Vol. 55, nr 4 (009). Wydawnictwo PAK 009. -4 3. Lippman R.: An Introduction to Computing with Neural Nets. IEEE Transactions on Acoustic, Speech, and Signal Processing, IEEE Signal Processing Society, Piscataway, 4(3)(987) 4-4. Majewski M.: Podstawy budowy inteligentnych systemów interakcji urządzeń technologicznych i ich operatorów. Monog nr 7. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 00 L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta 8 Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 0 Konsultacje 5 Czytanie literatury 0 Przygotowanie do laboratorium 5 Przygotowanie do sprawdzianu 0 Przygotowanie do egzaminu 5 Suma godzin: 75 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 5 godz. ): 3

Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego mgr inż. Konrad Stefanowicz Data sporządzenia / aktualizacji 30.06.06 Dane kontaktowe (e-mail, telefon) kstefanowicz@pwsz.pl, mobile: 6988367 Podpis 9