Dane instytucji zamawiającej/gminy Instytucja publiczna: Zarząd Transportu Miejskiego w Lublinie Miasto/ Kraj: Grupa produktowa: Lublin, Polska Transport Informacja ogólna Zarząd Transportu Miejskiego w Lublinie został powołany dnia 1 stycznia 2009 r. Uchwałą Rady Miasta nr 496/XXVI/2008 z dnia 27 listopada 2008 r. Lublin jest miastem na prawach powiatu i stolicą województwa lubelskiego zamieszkałym przez ok. 326 000 mieszkańców. W Lublinie, oprócz przewidzianych przepisami obowiązków miasta na prawach powiatu, zrealizowano wiele dodatkowych inicjatyw i projektów na rzecz środowiska naturalnego. Zrealizowano m. in. projekt Marka EkoLublin, którego celem było wykorzystanie specyficznych uwarunkowań regionalnych i lokalnych dla rozwoju ekologicznej gospodarki i proekologicznych postaw ludności poprzez promocję Marki EkoLublin. Za prowadzenie akcji informacyjnopromocyjnych oraz proekologiczną politykę Miasto Lublin zostało uhonorowane tytułami Lidera polskiej Ekologii oraz Gmina Przyjazna Środowisku i Samorząd Przyjazny Środowisku. Tytuł Lidera Polskiej Ekologii miasto Lublin otrzymało za projekt zatytułowany Selektywna zbiórka odpadów systemem lubelskim - wzorem dla innych gmin, w którym szczegółowo przedstawione zostały również wszystkie inne działania z zakresu ochrony środowiska realizowane na terenie miasta tj. gospodarka odpadami komunalnymi, program ochrony kasztanowców, program zwiększenia populacji ptaków w mieście, ekopatrole kontrolujące czystość w mieście, program postępowania z dzikimi zwierzętami, program leczenia starodrzewu, rewitalizacja Zalewu Zemborzyckiego, program usuwania azbestu, program ochrony środowiska przed hałasem oraz edukacja ekologiczna. Ta ostatnia realizowana jest poprzez szereg jednorazowych i corocznych akcji: Posprzątajmy Lublin na wiosnę, Ekopiknik Rodzinny, Dzień Bez Samochodu, Sadzonki za oponki, EkoŚwiatło za Elektrośmieci, Spotkajmy się w Schronisku, Kasztanowy Świat, Konkurs "Hurra Makulatura". Miasto Lublin od 2013 roku prowadzi Program Ograniczania Niskiej Emisji (PONE), którego celem jest zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza powodowanego spalaniem paliw stałych w piecach domowych. Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Lublin został opracowany przez pracowników Urzędu Miasta Lublin w ramach umowy z NFOŚiGW na dofinasowanie projektu w wysokości 85%. PGN został wprowadzony i zatwierdzony Uchwałą nr 360/XIII/2015 Rady Miasta Lublin z dnia 23 grudnia 2015 roku. W PGN uwzględniono zielone zamówienia publiczne. Działaniom w tej sferze poświęcono rozdział 5.6 Planu opisujący ramy prawne, zasady, wymogi i korzyści płynące z ich zastosowania. Władze Lublina, wykorzystując swoją siłę nabywczą i wybierając towary, usługi i roboty budowlane, których wpływ na środowisko jest ograniczony, mają w istotnym stopniu przyczyniać się do realizacji lokalnych, regionalnych, krajowych i międzynarodowych celów w zakresie efektywnego zużycia
energii, większego wykorzystania energii z OZE, zmniejszenia emisji zanieczyszczeń (w tym CO 2 ) i ograniczania wpływu miasta na zmiany klimatu. Działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej, zmniejszenia emisji CO 2 oraz wykorzystywania energii produkowanej w OZE są prowadzone w Lublinie od wielu lat. Bardzo ważnymi przedsięwzięciami są termomodernizacje. W latach 2008-2014 termomodernizacji poddano 25 obiektów użyteczności publicznej. Dzięki zrealizowanym inwestycjom udało się zmniejszyć zużycie energii o 13 549,7 MWh/rok i ograniczyć emisję CO2 o 4 167,5 Mg/rok. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. w Lublinie zrealizowało przy wsparciu finansowym UE w ramach RPO Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013, Osi Priorytetowej VI: Środowisko i Czysta Energia, Działanie 6.2: Energia Przyjazna Środowisku, projekt "Zwiększenie możliwości energetycznego wykorzystania biogazu z oczyszczalni ścieków Hajdów w Lublinie do produkcji energii odnawialnej". Projekt objął zakup, montaż i uruchomienie w elektrociepłowni oczyszczalni Hajdów w Lublinie dwóch nowych zespołów prądotwórczych o mocy elektrycznej 850 kw każdy, zasilanych biogazem uzyskanym w procesie fermentacji osadów ściekowych. Dzięki produkcji paliwa w oczyszczalni i wyposażeniu agregatów prądotwórczych w urządzenia odzysku ciepła z chłodzenia silników i spalin, instalacja nowych modułów kogeneracyjnych w oczyszczalni ścieków jest jedną z najbardziej ekonomicznych metod zagospodarowania biogazu. Biogaz powstający w procesie fermentacji wykorzystywany jest do produkcji energii elektrycznej oraz cieplnej wykorzystywanej na potrzeby własne oczyszczalni. Zmniejsza to koszty eksploatacyjne działalności oczyszczalni, wpływa na ograniczenie zużycia paliw kopalnych i redukcję emisji gazów cieplarnianych. W latach 2010-2014 Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A realizowało projekt Przebudowa sieci ciepłowniczej na terenie miasta Lublin w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), działanie 9.2 Efektywna dystrybucja energii. Celem projektu była poprawa efektywności energetycznej lubelskiego systemu ciepłowniczego poprzez ograniczenie strat ciepła na sieciach podczas procesu przesyłania i dystrybucji. Dzięki wymianie 22,4 km odcinków sieci ciepłowniczej udało się uzyskać 60% mniej strat ciepła na wymienianych odcinkach, co w efekcie przyniosło 12 556 MWh oszczędności ciepła i przyczyniło się do zmniejszenia emisji CO 2 o 10 500 Mg. Po ulicach Lublina jeździ już pierwszy autobus wyposażony w panele fotowoltaiczne. To efekt projektu pn. Opracowanie technologii autobusowych struktur fotowoltaicznych zmniejszających zużycie paliwa i emisję toksycznych składników spalin, realizowanego wspólnie przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Lublinie i Politechniką Lubelską. Ogniwa będą w stanie pokryć od 15 do 25% zapotrzebowania autobusu na energię elektryczną. Szacuje się, że w ciągu roku autobus z takimi ogniwami zużyje od 4,5 do 5% mniej paliwa, co da w ciągu roku ok. 10 tys. zł oszczędności na jednym pojeździe, a przede wszystkim, zmniejszenie emisji składników toksycznych oraz emisji CO 2. Ponadto Lublin dołączył do grona polskich miast, w których będą w niedalekiej przyszłości eksploatowane elektrobusy. Od czerwca pasażerowie komunikacji miejskiej mogą korzystać z linii EKO obsługiwanej elektrycznym autobusem Ekovolt. Pojazd to efekt współpracy spółki Ursus z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym Sp. z o.o. w Lublinie oraz Politechniką Lubelską w ramach Konsorcjum Autobus Elektryczny.
Zgodnie z przyjętym Planem gospodarki niskoemisyjnej, w Lublinie nadal będą prowadzone działania inwestycyjne i nieinwestycyjne, zmierzające do dalszej redukcji zużycia energii i emisji CO 2 oraz wzrostu produkcji energii z OZE. PROJEKT: Modernizacja i rozbudowa transportu miejskiego w Lublinie nastąpiła dzięki działaniom związanym z realizacją projektu "Zintegrowany System Miejskiego Transportu Publicznego w Lublinie" (ZSMTP) realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013, a współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Projekt zakładał inwestycje w: 1. Infrastrukturę budowa trakcji trolejbusowej - w tym budowa nowych tras dwukierunkowej trakcji trolejbusowej o długości ponad 26 km, budowa nowych tras jednokierunkowej trakcji trolejbusowej o długości ponad 1,5 km, rozbudowa układu zasilania oraz budowa dziewięciu nowych podstacji zasilających; budowa/modernizacja ulic i skrzyżowań na których zostaną ustanowione priorytety dla pojazdów komunikacji publicznej oraz zostanie poprowadzona komunikacja trolejbusowa; budowa zajezdni trolejbusowej przy ul. Grygowej/Pancerniaków 2. Tabor zakup 70 nowoczesnych trolejbusów z dodatkowym układem jazdy autonomicznej i jazdy awaryjnej; zakup 100 nowoczesnych autobusów zakup 3 wozów technicznych 3. Zarządzanie ruchem budowa systemu zarządzania ruchem budowa systemu zarządzania transportem publicznym Krótki opis zielonego zamówienia Przeprowadzono trzy przetargi: 1. Przetarg nieograniczony na zakup i dostawę 38 sztuk nowych, niskopodłogowych trolejbusów miejskich klasy maxi; 2. Przetarg nieograniczony na zakup i dostawę 20 sztuk nowych, niskopodłogowych trolejbusów miejskich klasy maxi z dodatkowym napędem; 3. Przetarg nieograniczony na zakup i dostawę 12 sztuk nowych, niskopodłogowych trolejbusów miejskich klasy mega. Sformułowano wymagane parametry techniczne: Specyfikacja techniczna trolejbusów (załącznik nr 1 do SIWZ) Podczas wybiegu silnik nie powinien emitować głośnego, słyszalnego hałasu a podczas postoju żadnego dźwięku.
Układ napędowy oraz urządzenia pomocnicze umożliwiający rekuperację energii do sieci trakcyjnej przy różnej polaryzacji napięcia zasilania Średnie zużycie energii przez trolejbus w warunkach ruchu miejskiego przy wyłączonym ogrzewaniu i klimatyzacji nie może przekraczać 6,48 MJ/km (1,8 kwh/km). Zużycie energii stanowi różnicę energii pobranej z sieci i energii rekuperowanej, tj. energii oddanej do sieci. - dla trolejbusów 12-metrowych Średnie zużycie energii przez trolejbus w warunkach ruchu miejskiego przy wyłączonym ogrzewaniu i klimatyzacji nie może przekraczać 9 MJ/km (2,5 kwh/km). Zużycie energii stanowi różnicę energii pobranej z sieci i energii rekuperowanej, tj. energii oddanej do sieci - dla trolejbusów 18-metrowych Określono klauzule dotyczące wykonania przedmiotu zamówienia: W celu potwierdzenia, że oferowane dostawy odpowiadają wymaganiom określonym przez zamawiającego do oferty należy załączyć: Certyfikat Systemu Zarządzania Środowiskowego zgodny z normą ISO 14001 lub równoważne. Ponadto, w zamówieniu uwzględniono aspekty społeczne takie jak dostępność, projektowanie dla wszystkich i integracja społeczna (w tym m.in osób niepełnosprawnych). W specyfikacji technicznej zamawianych trolejbusów zastosowano wymogi (załącznik nr 1 do SIWZ) Wydzielona przestrzeń przeznaczona do przewozu wózka dziecięcego lub wózka inwalidzkiego, usytuowana pomiędzy osiami trolejbusu, o wymiarach minimum 1800 mm x 750 mm, wyposażona w urządzenia przytrzymujące spełniające wymagania określone w załączniku nr 8 do Regulaminu nr 107 EKG ONZ; Wydzielona przestrzeń przeznaczona do montażu automatu biletowego nie może zmniejszać wymiarów minimalnych przestrzeni do przewozu wózka dziecięcego lub inwalidzkiego mając na względzie pasażerów o ograniczonej zdolności do poruszania się i użytkowników wózków inwalidzkich. ; Niska podłoga na całej długości trolejbusu, bez stopni poprzecznych wewnątrz pojazdu oraz bez stopni we wszystkich drzwiach trolejbusu. Maksymalna wysokość podłogi od powierzchni ziemi 340 mm (zgodnie z Regulaminem nr 107 EKG/ONZ ). Izolowana, odkładana ręcznie rampa (pochylnia) dla wózków inwalidzkich, umiejscowiona w II drzwiach, o nośności co najmniej 300 kg. Ponadto 1 głośnik zewnętrzny informacyjno-lokalizacyjny dla osób niedowidzących umieszczony w okolicy I drzwi (dostosowany do współpracy z systemem informacji pasażerskiej). Przyciski wewnętrzne przy siedzeniach specjalnych dla pasażerów niepełnosprawnych Przyciski wewnętrzne i zewnętrzne do sygnalizacji przez osobę niepełnosprawną zamiaru opuszczenia pojazdu lub wejścia do pojazdu: - wewnątrz - umiejscowiony w okolicy przestrzeni do przewozu wózka wewnątrz pojazdu, - na zewnątrz umiejscowiony przy drzwiach, w których jest rampa. Uwzględniono również potrzeby pasażerów niewidomych i niedowidzących instalując głosowe powiadamianie o nazwie kolejnego przystanku, jak również oznakowanie przycisków stop alfabetem Braille'a. Projekt trwał od grudnia 2010 r. do końca 2015 r. Wartość kontraktów na zakup 70 trolejbusów: ok. 125,5 mln zł.
Rezultaty 1. W wyniku inwestycji (zakupu 70 trolejbusów zamiast 70 autobusów) roczna emisja CO 2 jest mniejsza o 3 453 Mg (wartość uwzględniająca autonomiczny napęd 20 trolejbusów). 2. Zeroemisyjność w miejscu eksploatacji - Lublin na 14 miejscu miast o najczystszym powietrzu. 3. Trolejbusy odznaczają się najniższą możliwą emisją hałasu oraz drgań ze wszystkich środków transportu publicznego. 4. Trolejbusy tracą mniej energii podczas zatrzymywania się na przystankach i są zdolne do wykorzystywania energii, która powstaje podczas hamowania (tzw. rekuperacja energii), dzięki czemu całkowite zużycie energii w warunkach lubelskiej komunikacji miejskiej ulega zmniejszeniu o ok. 16%. 5. Znikome zużywanie się hamulców mechanicznych, gdyż trolejbus w normalnej eksploatacji hamuje silnikiem przy czym istnieje możliwość odzyskania energii pojazdu i przekazania jej innym pojazdom. Taki sposób hamowania powoduje znikomą emisję zanieczyszczeń dodatkowych wywołanych zużywaniem się klocków i okładzin hamulcowych. 6. Energia elektryczna niezbędna do napędzania trolejbusów może pochodzić z dowolnego źródła. Projekt przyczynił się do zwiększenia mobilności mieszkańców miasta. Cel ten osiągnięto poprzez: wzrost niezawodności i efektywności funkcjonowania transportu publicznego; poprawę komfortu podróży transportem zbiorowym; poprawę dostępności osób niepełnosprawnych do środków transportu publicznego; redukcję niekorzystnego oddziaływania systemu transportu miejskiego na środowisko. W ramach projektu zostało zakupionych 70 nowych trolejbusów. Wszystkie nowe pojazdy są wyposażone w układ jazdy autonomicznej. 20 pojazdów jest wyposażonych w alternatywny napęd w postaci silnika spalinowego, z kolei 50 posiada baterie akumulatorów. Takie rozwiązanie pozwala pojazdom na pokonywanie tras niewyposażonych w trakcję trolejbusową, a tym samym np. na zastępowanie linii autobusowych przejeżdżających przez centrum miasta właśnie trolejbusami. Dzięki wyposażeniu w układ jazdy autonomicznej trolejbusy mogą być również kierowane na objazd odcinkami, gdzie nie ma trakcji. Trolejbusy nie emitują spalin i innych szkodliwych substancji w miejscu świadczenia usług, a sposób wytwarzania niezbędnej energii elektrycznej może być dowolny. Ponadto trolejbusy cechują się najniższą możliwą emisją hałasu spośród wszystkich środków transportu. Silnik jest lżejszy i ma prostszą konstrukcję, wymaga mniej konserwacji niż silnik spalinowy. Pojazdy łatwiej pokonują wzniesienia, a ich rozruch jest szybszy i płynniejszy. Trolejbusy mogą wykorzystać energię powstałą podczas hamowania. Warto również podkreślić znikome zużywanie się hamulców mechanicznych (pojazdy w normalnej eksploatacji hamują silnikiem). Dzięki temu występuje znikoma emisja zanieczyszczeń dodatkowych wywołanych zużywaniem się klocków i okładzin hamulcowych. Wizja transportu publicznego w Lublinie i w gminach ościennych zakłada funkcjonowanie oraz rozwój nowoczesnego i proekologicznego transportu zbiorowego, spełniającego oczekiwania pasażerów w sposób tworzący z tego transportu realną alternatywę dla podróży realizowanych własnym samochodem osobowym. Dlatego w stolicy województwa lubelskiego komunikacja miejska,
szczególnie infrastruktura związana z trolejbusami została unowocześniona i rozbudowana. Podstawowym celem realizowanej polityki transportowej jest przede wszystkim zrównoważony rozwój oraz wzrost konkurencyjności Lublina za sprawą podniesienia jakości życia mieszkańców dzięki stworzeniu komunikacji miejskiej dostosowanej do potrzeb pasażerów. Pozwoli to na zmianę dotychczasowego sposobu przewozu pasażerów na terenie miasta oraz powiąże funkcjonalnie Lublin z gminami ościennymi. Już w chwili obecnej możemy mówić o wzroście niezawodności i efektywności funkcjonowania transportu publicznego, poprawie komfortu podróży, dostępności osób niepełnosprawnych do środków transportu publicznego oraz redukcji niekorzystnego oddziaływania systemu transportu miejskiego na środowisko. Stałe podnoszenie szeroko rozumianej atrakcyjności systemu transportu publicznego w Lublinie poprzez jego kompleksową przebudowę, przynosi to co ważne, efekty w postaci wzrostu liczby pasażerów. Mieszkańcy dostrzegają pozytywne zmiany, jakie zachodzą w komunikacji miejskiej i chętniej z niej korzystają. Wnioski na przyszłość Miasto Lublin zamierza kontynuować inwestycje w niskoemisyjne pojazdy i związaną z nimi infrastrukturę i wdrażać innowacyjne rozwiązania w transporcie zbiorowym. Zakup trolejbusów i autobusów elektrycznych planowany w kolejnych latach wpisuje się w politykę ograniczania emisji. Wprowadzanie nowoczesnych i innowacyjnych rozwiązań przyczynia się do wzrostu popularności komunikacji miejskiej, lepszego jej postrzegania, a co za tym idzie wzrostu liczby pasażerów. Zastosowano podejście systemowe do komunikacji miejskiej Zintegrowany System Miejskiego Transportu Publicznego w Lublinie, uwzględniające inwestycje w tabor, infrastrukturę i sterowanie ruchem co dało efekt synergii poszczególnych działań. Warto podkreślić, że Lublin jest jednym z trzech miast w Polsce, w których możemy spotkać trolejbusy. Obok Lublina trolejbusy funkcjonują jeszcze w Gdyni oraz na Śląsku, w Tychach. W Lublinie trolejbusy kursują nieprzerwanie od 21 lipca 1953 r. Największą zaletą trolejbusów jest ich cicha praca oraz dbanie o środowisko naturalne. W porównaniu z tradycyjnym silnikiem spalinowym, napęd elektryczny emituje od 10 do 15 db mniej hałasu i jest całkowicie ekologiczny. To główne zalety komunikacji trolejbusowej, które spowodowały utrzymanie i rozbudowę sieci trolejbusowej w Lublinie. Ponadto do zalet tego środka transportu należy zaliczyć lepszą dynamikę i płynność ruchu z uwagi na zastosowanie napędu elektrycznego, większą zdolność pokonywania wzniesień oraz możliwość odzyskiwania energii przy hamowaniu silnikiem. Trolejbusy stały się symbolem rozwoju miasta. Dane kontaktowe Adres: Strona www: Miasto Lublin, plac Króla Władysława Łokietka 1, 20-109 Lublin www.lublin.eu; rpw.ztm.lublin.eu
Źródło: Miasto Lublin Źródło: Miasto Lublin