Wp³yw atraktorów zapachowych na efektywnoœæ po³owów wêdkarskich przy u yciu metody spinningowej

Podobne dokumenty
Wp³yw rozmiaru i koloru przynêt sztucznych na efekty po³owów wêdkarskich

Po³owy wêdkarskie szczupaka (Esox lucius L.) w wodach archipelagu Roslagen Szwecja

Wêdkarstwo na Zalewie Wiœlanym w 2014 roku szczegó³owa analiza oraz wybrane czynniki kszta³tuj¹ce jego rozwój w ostatnich latach

Wielkoœæ i charakterystyka od³owów wêgorza europejskiego Anguilla anguilla L. w wodach obwodów rybackich w 2012 roku

PADY DIAMENTOWE POLOR

VRRK. Regulatory przep³ywu CAV

Charakterystyka presji i po³owów wêdkarskich w Zalewie Wiœlanym w 2012 roku

Wielkoœæ i charakterystyka od³owów wêgorza europejskiego Anguilla anguilla L. w polskich wodach œródl¹dowych w 2011 roku

ISBN Po³owy wêdkarskie w wodach u ytkowanych przez okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego Bielsko-Bia³a w 2012 roku

Wstêp. Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe. Arkadiusz Wo³os, Maciej Mickiewicz

Presja i po³owy wêdkarskie na Zalewie Wiœlanym w 2011 roku

Presja wêdkarska, po³owy ryb i specyficzne cechy wêdkowania w wodach zlewni Drawy w 2013 roku

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej

WP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC. Tomasz Rokicki

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY

3.2 Warunki meteorologiczne

Zak³ad Bioekonomiki Rybactwa, Instytut Rybactwa Œródl¹dowego w Olsztynie

Rejestracja po³owów wêdkarskich w wodach u ytkowanych przez Okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego Bielsko-Bia³a w 2015 roku

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp

gdy wielomian p(x) jest podzielny bez reszty przez trójmian kwadratowy x rx q. W takim przypadku (5.10)

DOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych

Metrologia cieplna i przepływowa

Zadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I

Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42


Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)

Projektowanie procesów logistycznych w systemach wytwarzania

Steelmate - System wspomagaj¹cy parkowanie z oœmioma czujnikami

DZIA 4. POWIETRZE I INNE GAZY

Wyniki rejestracji po³owów wêdkarskich w wodach u ytkowanych przez katowicki okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego w 2012 roku

Część B. Spis treści 1. ZAMAWIAJACY 2. PREAMBUŁA 3. WYCENA 4. WYPEŁNIANIE FORMULARZA PRZEDMIARU ROBÓT 5. OBMIAR 6. PŁATNOŚĆ

REGULAMIN Zawodów Wędkarskich w miejscowości Komorzno w dniu r.

Implant ślimakowy wszczepiany jest w ślimak ucha wewnętrznego (przeczytaj artykuł Budowa ucha

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja XXIII

Presja i po³owy wêdkarskie na warszawskim odcinku rzeki Wis³y

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Rejestracja po³owów wêdkarskich w wodach u ytkowanych przez Okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego w Katowicach w 2014 roku

U S T AWA. z dnia 2015 r. Art. 1.

NAPRAWDÊ DOBRA DECYZJA

Porównanie efektów wêdkowania w wodach u ytkowanych przez wybrane okrêgi Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego i gospodarstwa rybackie

CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

Materia³y i metody. Wstêp. Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe Artyku³y naukowe. Maciej Mickiewicz

DOCHODY I EFEKTYWNOŒÆ GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC 1. Bogdan Klepacki, Tomasz Rokicki

1. Najnowsze dane dotyczące zapotrzebowania energetycznego w okresie wzrostu

Nagroda Nobla z fizjologii i medycyny w 2004 r.

STANDARD Standard określa zasady jednorodności i czystości dodatków do Ŝywności. Spis treści

SPRAWOZDANIE RADY NADZORCZEJ IMPERA CAPITAL S.A.

Zagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno

SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU CHEMIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA

INSTRUKCJA OBS UGI KARI WY CZNIK P YWAKOWY

REGULAMIN PRACY ZARZĄDU GDAŃSKIEJ ORGANIZACJI TURYSTYCZNEJ (GOT)

jeziorowych gospodarstw rybackich w latach

7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH

N O W O Œ Æ Obudowa kana³owa do filtrów absolutnych H13

Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy

SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.

Nasz kochany drogi BIK Nasz kochany drogi BIK

Być albo nie być produktów strukturyzowanych na polskim

Wyniki rejestracji po³owów wêdkarskich w wodach u ytkowanych przez Okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego w Katowicach w 2015 roku

Automatyzacja pakowania

ZAPYTANIE OFERTOWE. 1. Nazwa i adres Zamawiającego: ul. Kwidzyńska 14, Łódź NIP

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?

WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA. Rada Europy. Strasburg, Francja SKARGA. na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

Modułowy system aluminiowy o nieograniczonych możliwościach. Nieograniczony wybór różnych urządzeń o dowolnych. do zastosowania w służbie zdrowie.

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1

Wielkość i struktura odłowów wędkarskich w wodach Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w Katowicach w 2017 roku

IV PODLASKIE FORUM BEZPIECZEŃSTWA TECHNICZNEGO

Eksperyment,,efekt przełomu roku

Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy. w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim

Arkadiusz Wo³os, Hanna Draszkiewicz-Mioduszewska, Maciej Mickiewicz, Marek Trella, Tomasz Kajetan Czarkowski

ZAGADNIENIA PODATKOWE W BRANŻY ENERGETYCZNEJ - VAT

Aktualne problemy gospodarki rybacko-wêdkarskiej i wêdkarskiej w pytaniach i odpowiedziach

Szkoła Podstawowa nr 1 w Sanoku. Raport z ewaluacji wewnętrznej

REGULAMIN STYPENDIALNY FUNDACJI NA RZECZ NAUKI I EDUKACJI TALENTY

Zawory specjalne Seria 900

O WIADCZENIE MAJ TKOWE radnego gminy

PRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG

Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej

Wyniki rejestracji połowów wędkarskich w wodach użytkowanych przez Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Katowicach w 2015 roku

Regulamin przyznawania stypendiów doktorskich pracownikom Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego

Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Notatka informacyjna Warszawa r.

Otwórzmy drzwi do fantazji

Wiek produkcyjny ( M : lat i K : lat )

Rodzaje i metody kalkulacji

Analiza ekonomicznej efektywnoœci zarybieñ jezior u ytkowanych przez Gospodarstwo Jeziorowe Sp. z o.o. w E³ku

Skrócone sprawozdanie finansowe za okres od r. do r. wraz z danymi porównywalnymi... 3

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH ROBOTY W ZAKRESIE STOLARKI BUDOWLANEJ

ROBERT CZERNIAWSKI *, JÓZEF DOMAGAŁA MAŁGORZATA PILECKA-RAPACZ

PLAN DZIAŁANIA KT 35 ds. Mleka i Przetworów Mlecznych

Œwie e spojrzenie na miasto

Jakie są te obowiązki wg MSR 41 i MSR 1, a jakie są w tym względzie wymagania ustawy o rachunkowości?

Bezpieczna dzielnica - bezpieczny mieszkaniec

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

Czy warto byd w sieci? Plusy i minusy nakładania się form ochrony przyrody wsparte przykładami Słowioskiego Parku Narodowego

Olej rzepakowy, jako paliwo do silników z zapłonem samoczynnym

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

FORMULARZ POZWALAJĄCY NA WYKONYWANIE PRAWA GŁOSU PRZEZ PEŁNOMOCNIKA NA NADZWYCZAJNYM WALNYM ZGROMADZENIU CODEMEDIA S.A

Sytuacja na rynkach zbytu wêgla oraz polityka cenowo-kosztowa szans¹ na poprawê efektywnoœci w polskim górnictwie

Transkrypt:

KOMUNIKATY RYBACKIE Nr 4 (147)/215, 22 26 Marcin Biernaczyk, Sylwia Machula, Konrad Wrzecionkowski, Micha³ Karpuk, Artur Kwiatkowski, Katarzyna Stepanowska, Jacek Kubiak, Artur Mazur Wydzia³ Nauk o ywnoœci i Rybactwa, Zak³ad Hydrochemii i Biologicznych Zasobów Wód, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wp³yw atraktorów zapachowych na efektywnoœæ po³owów wêdkarskich przy u yciu metody spinningowej Wstêp Naukowcy zajmuj¹cy siê projektowaniem nowych akcesoriów wêdkarskich coraz czêœciej korzystaj¹ z bardzo zaawansowanych technologii. Przyk³adem mog¹ byæ amerykañscy in ynierowie Dan Greene oraz Jim Hair, wczeœniej projektuj¹cy nowoczesne systemy wojskowych broni. W oparciu o wyniki badañ m.in. Departamentu Obrony USA stworzyli oni atraktor soniczny (Cagi Sonic Attractor). Emituje on dÿwiêk o odpowiedniej, odbieranej przez ryby czêstotliwoœci i je wabi (Wróblewski 29). Wchodz¹ce na rynek nowoœci wêdkarskie maj¹ na celu polepszanie wyników po³owów uzyskiwanych przez wêdkarzy. Korzystaj¹c z wiedzy na temat anatomii, fizjologii i biologii wybranego gatunku ryby produkowany jest sprzêt pod jego k¹tem, np. haczyki (zale ne od rodzaju i wielkoœci otworu gêbowego), y³ki (m.in. w zale noœci od œrodowiska bytowania ryby), atraktory chemiczne (w zale noœci od preferencji zapachowych danego gatunku). Na rynku wêdkarskim pojawiaj¹ siê coraz nowsze wêdki, linki wêdkarskie, ko³owrotki, przynêty, zanêty, a tak e wy ej wymienione atraktory zapachowe. Oprócz atraktorów zapachowych na rynku wystêpuje ca³a gama ró nych dodatków chemicznych. Przyk³adami mog¹ byæ specjalne barwniki, aktywatory, aromaty. Atraktory zapachowe s¹ substancjami w postaci proszku, p³ynu lub elu. Atraktory w postaci proszku s¹ stosowane g³ównie przy wêdkowaniu z nastawieniem na ryby spokojnego eru, a pozosta³e dwa na ryby drapie ne. Ryby drapie ne posiadaj¹ tak jak wiêkszoœæ innych ryb narz¹dy zmys³ów, takie jak: narz¹dy skórne czucia ogólnego, smaku, wêchu, wzroku, narz¹dy linii nabocznej i równowa no-s³uchowe. U niektórych ryb zmys³ wêchu odgrywa pierwszoplanow¹ rolê podczas poszukiwania pokarmu. Jest tak np. u wêgorza, który mo e wyczuwaæ zapach niektórych substancji organicznych w koncentracji 1-2 M. Drapie niki, takie jak szczupak czy okoñ, podczas zdobywania pokarmu u ywaj¹ g³ównie narz¹du wzroku (Little i in. 1983). Celem niniejszych badañ by³o sprawdzenie efektywnoœci amatorskiego po³owu ryb metod¹ spinningow¹, z u yciem wybranych okoniowych atraktorów spinningowych. Materia³y i metody Materia³em do badañ by³y ryby z³owione podczas wêdkarskich po³owów badawczych. Po³owy prowadzone by³y przy u yciu wêdki spinningowej o d³ugoœci 2,4 m, ciê arze wyrzutowym do 1 gramów, zaopatrzonej w ko³owrotek o szpuli sta³ej ze 15 metrami plecionki o œrednicy,1 mm. Jako przynêtê u yto twistera o d³ugoœci 3,5 cm w kolorze motor oil ze z³otym brokatem, uzbrojonym w g³ówkê jigow¹ o masie 5 g (fot. 1). Fot. 1. Wabiki u yte w badaniach: na górze (od lewej) twister bez uzbrojenia oraz g³ówka jigowa. Na dole gotowy do po³owu zestaw z³o ony z twistera uzbrojonego w g³ówkê jigow¹ W po³owach badawczych u yto atraktorów okoniowych Spin Past firmy Traper oraz Bombix perches firmy Sensas. Atraktor Spin Past firmy Traper jest atraktorem w formie t³ustego elu. Przynêtê posmarowano atraktorem bezpoœrednio przed po³owem. Dziêki oleistej konsystencji utrzymywa³ siê on na powierzchni twistera. Atraktor Bombix perches firmy Sensas jest atraktorem w formie p³ynu. Przed po³owem przynêta moczona by³a przez oko³o 4 godziny w atraktorze. 22 KOMUNIKATY RYBACKIE 4/215

Badania polega³y na po³owie spinningowym przy u yciu twistera z atraktorem Sensas, Traper oraz bez atraktora (próba zerowa). Wszystkie próby wêdkarskie wykonywane by³y w równych, 6-minutowych interwa³ach czasowych. Mia³o to na celu ujednolicenie po³owów w czasie. Badania prowadzone by³y w okresie: 17.9.21 21.11.21 r. na nastêpuj¹cych wodach p³yn¹cych: Kana³ Ciep³y (Dolna Odra), Regalia-Odra Wschodnia (okolice Mostu C³owego), Parnica (kana³ ³¹cz¹cy Odrê Zachodni¹ z Regalic¹), Dêbska Struga (kana³ ³¹cz¹cy Regalicê z jeziorem D¹bie), Kana³ Leœny (Odyniec). Po³owy prowadzone by³y zawsze przez trzech tych samych wêdkarzy. Po³owy, w zale noœci od dostêpu do ³owiska, prowadzono z brzegu oraz z jednostki p³ywaj¹cej. Ka da z³owiona ryba by³a mierzona (LT) za pomoc¹ miarki z dok³adnoœci¹,1 cm oraz wa ona elektroniczn¹ wag¹ z dok³adnoœci¹ do 5 gramów. Na podstawie uzyskanych wyników, obliczono wydajnoœæ po³owow¹ wyra on¹ w sztukach ryb przypadaj¹cych na jeden po³ów. Wyniki i dyskusja Po³ów wêdkarski ryb drapie nych jest wysoko ceniony przez wêdkarzy, co uwidacznia siê g³ównie w przypadku wêdkarzy jeziorowych. Kolejnoœæ najbardziej preferowanych gatunków kszta³tuje siê nastêpuj¹co: szczupak, wêgorz, okoñ, sandacz (Draszkiewicz-Mioduszewska i Wo³os 29). W trakcie przeprowadzonych badañ ³¹cznie z³owiono 254 osobniki ró nych gatunków ryb. Najwiêksz¹ liczbê w po³owach reprezentowa³y okonie 119, nastêpnie sandacze 82 i szczupaki 49 (rys. 1). Œrednia d³ugoœæ wszystkich z³owionych ryb wynios³a 2,3 cm, a œrednia masa,1 kg. Najwiêkszymi pod wzglêdem d³ugoœci rybami z³owionymi szczupaki 19% sandacze 32% p³ocie 1% bolenie 1% Rys. 1. Procentowy udzia³ poszczególnych gatunków w po³owach liczba (szt.) okonie 47% 6 4 2 59 podczas badañ by³y: sandacz 4, cm, szczupak 4, cm oraz okoñ 22, cm (tab. 1). Œrednia d³ugoœæ trzech g³ównych gatunków wystêpuj¹cych w badaniach Gatunek Œrednia d³ugoœæ (cm) Okoñ 15,8 Sandacz 2,4 Szczupak 3,2 TABELA 1 Na atraktor Sensas z³owiono najwiêcej ryb (18). Najwiêksz¹ liczbê reprezentowa³y okonie, nastêpnie sandacze oraz szczupaki. Atraktor Traper by³ nieco mniej skuteczny. Z³owiono na niego 9 ryb w proporcji identycznej jak w przypadku atraktora Sensas. Na przynêtê bez atraktora z³owiono tylko 52 ryby, w takiej samej proporcji gatunkowej jak w przypadku u ycia atraktorów (rys. 2). 35 25 24 16 9 33 31 18 1 1 1 1 okonie szczupaki sandacze bolenie p³ocie gatunek Rys. 2. Liczba ryb z³owionych na poszczególne atraktory wydajnoœæ po³owowa (szt./po³ów) 8 6 4 2 Sensas Traper Bez atraktora okoñ sandacz szczupak wrzesieñ paÿdziernik listopad Rys. 3. Œrednia liczba ryb danego gatunku z³owiona w ci¹gu jednego po³owu danego miesi¹ca Z przeprowadzonych badañ wynika, i wystêpuje zró - nicowanie sezonowoœci po³owowej trzech g³ównych gatunków ryb wystêpuj¹cych w badaniach. Okonie bra³y najlepiej w paÿdzierniku, sandacze w listopadzie, natomiast szczupaki we wrzeœniu (rys. 3). Liczba z³owionych ryb na przynêtê z danym atraktorem jest wyraÿnie zró nicowana, w zale noœci od terminu przeprowadzonych badañ (rys. 4). Na twister z dodatkiem badanych atraktorów wydajnoœæ po³owowa wyraÿnie wzrasta³a od wrzeœnia do listopada. Na przynêtê bez atraktora wydajnoœæ po³owowa ros³a od wrzeœnia do paÿdziernika, a nastêpnie zaczyna³a spadaæ. 4/215 KOMUNIKATY RYBACKIE 23

Wydajnoœæ po³owowa (szt./na po³ów) 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1,5 wrzesieñ paÿdziernik listopad Rys. 4. Œrednia liczba ryb z³owionych na konkretny atraktor w poszczególnych miesi¹cach Sensas Traper Bez atraktora Wszystkie z³owione w trakcie badañ ryby zareagowa³y na zapach atraktorów w sposób pozytywny. W badaniach wystêpuj¹ jednak gatunki bardziej i mniej podatne na badane zapachy wêdkarskie. Podczas zdobywania pokarmu drapie niki takie jak szczupak czy okoñ u ywaj¹ g³ównie narz¹du wzroku (Opuszyñski 1983). Jak wynika z przeprowadzonych badañ narz¹d wêchu i smaku, u ryb uznanych ogólnie za wzrokowce, odgrywa istotne znaczenie podczas zdobywania pokarmu (rys. 2, 4). Mo na przypuszczaæ, i korzystaj¹c ze zmys³u smaku, ryby drapie ne wystêpuj¹ce w badaniach (okoñ, szczupak, sandacz), d³u ej przytrzymywa³y przynêtê z atraktorem w otworze gêbowym, jak i g³êbiej j¹ po³yka³y. Skutkowaæ to mog³o mniejszym procentem utraconych ryb. Badania prowadzone na basie ma³ogêbowym (Micropterus dolomitu Lacepède, 182) dowodz¹, i przynêty zapachowe w porównaniu z przynêtami bezzapachowymi s¹ g³êbiej po³ykane przez ryby. Powy sze badania potwierdzaj¹ tak e korzystny wp³yw na czêstotliwoœæ oraz iloœæ brañ na przynêty dodatkowo traktowane atraktorem. Porównuj¹c liczbê z³owionych ryb na przynêtê bezzapachow¹ i zapachow¹ stwierdzono, e liczba ryb przywabionych wabikiem zapachowym by³a 32% wiêksza (Dunmall i in. 21). Podobne wyniki podczas badañ na szczupaku uzyska³ Arlinghaus i in. (28), który wykaza³, e szczupak najg³êbiej po³yka przynêty naturalne, uznaj¹c je za naturalne Ÿród³o swojego pokarmu. Œwiadczyæ to mo e o du ej roli chemoreceptorów, jakimi s¹ kubki smakowe, w procesie pobierania pokarmu u szczupaka. Okonie wyraÿnie najlepiej zareagowa³y na przynêtê z p³ynnym atraktorem Sensas, na któr¹ z³owiono 5% ze wszystkich 119 okoni wystêpuj¹cych w badaniach spiningowych. Na atraktor w formie elu z³owiono 29% wszystkich okoni, a na przynêtê bez atraktora 21%. Du a liczba okoni z³owionych na twistera z dodatkiem atraktorów spowodowana jest prawdopodobnie przeznaczeniem gatunkowym tych atraktorów, które s¹ kierowane przede wszystkim do po³owów okoni. Wielkoœæ po³owu sandacza mieœci siê pomiêdzy wielkoœci¹ po³owów okonia oraz szczupaka. Przynêta z atraktorem zarówno Sensas, jak i Traper by³a skuteczniejsza kolejno o 18 i 16% od przynêty bez atraktora. Na przynêtê bez atraktora z³owiono 22% wszystkich z³owionych sandaczy. Testowane atraktory nie s¹ przeznaczone do po³owów sandaczy, jednak wyniki badañ potwierdzaj¹ ich skutecznoœæ tak e na tym gatunku. Przynêtê bez atraktora pochwyci³o skutecznie tylko 18% wszystkich z³owionych szczupaków, natomiast na wabik z atraktorami z³owiono ³¹cznie 82% wszystkich ryb tego gatunku. Na twistera z atraktorem w formie p³ynnej firmy Sensas z³owiono 16% szczupaków mniej ni na atraktor w formie elu firmy Traper. Potwierdza to wykorzystanie w du ym stopniu narz¹du wzroku przez szczupaki, gdy atraktor firmy Traper zawiera³ oprócz samego zapachu dodatkowo pomarañczowy barwnik oraz srebrny brokat. Zró nicowanie iloœciowe ryb trzech ³owionych gatunków mo na wyjaœniæ odmiennym stopniem wra liwoœci ich chemoreceptorów na ró ne aminokwasy. Wra liwoœæ ryb na aminokwasy jest tak e ró na u ryb jednego gatunku. Przyk³adem mog¹ byæ badania elektrofizjologiczne reakcji chemoreceptorów znajduj¹cych siê na w¹sach suma kana³owego (Ictalurus punctatus Rafinesque, 1818). Wykaza³y one istnienie ró nic wra liwoœci tych struktur na ró ne aminokwasy (Schmidt-Nielsen 28). Podobne reakcje zaobserwowano tak e u innych organizmów wodnych, np. rozgwiazd i krewetek (Janecki 26). Sk³ad chemiczny atraktorów jest nieznany z powodu tajemnicy handlowej producenta. Mo na jednak przypuszczaæ, e zawieraj¹ one w pewnych iloœciach aminokwasy, takie jak glicyna, seryna, glutamina, treonina lub walina. S¹ to aminokwasy m. in. odpowiedzialne za reakcjê g³odu i sytoœci oraz zjawisko poszukiwania pokarmu, na przyk³ad u dorsza (Tryggvadóttir i in 22). Narz¹d wêchu ryb jest w stanie wykryæ wiele ró nych substancji, w tym wymienione powy ej aminokwasy, jak równie nukleotydy, wybrane hormony (steroidy, prostaglandyny) i kwasy 24 KOMUNIKATY RYBACKIE 4/215

ó³ciowe (Hino i in. 29). Odmienny zapach oraz konsystencja dwóch badanych atraktorów mog¹ oznaczaæ, e mo liwe jest zró nicowanie ich sk³adu chemicznego. Wielce prawdopodobne jest tak e to, e atraktor firmy Traper zawiera w swoim sk³adzie lipidy, które mog¹ byæ noœnikiem substancji zapachowych i powodowaæ utrzymywanie siê tego atraktora na gumowej przynêcie. Zró nicowanie sk³adu chemicznego atraktora uwarunkowane jest preferencjami danego gatunku ryby. Badania prowadzone na homarze europejskim wykaza³y, e dopiero niektóre mieszanki aminokwasów s¹ atrakcyjne w porównaniu z pojedynczymi aminokwasami (Mackie i Shelton 1972). Wielkoœæ (d³ugoœæ) ³owionych ryb mo e byæ efektem u ycia ma³ego rozmiaru twistera. W badaniach nie wystêpowa³y ryby d³u sze ni 4-centymetrowe, a œrednia d³ugoœæ okoni, sandaczy i szczupaków to kolejno 15,8 cm, 2,4 cm, 3,2 cm (tab. 1). Fakt ten potwierdzaæ mo e teoriê optymalnej strategii erowania. Strategia ta polega na tym, i drapie niki optymalizuj¹ jakoœæ i sposób pobierania pokarmu, aby osi¹gn¹æ z niego maksimum korzyœci energetycznych, przy minimum kosztów zwi¹zanych z jego zdobyciem (Grzybkowska 27). Wydajnoœæ po³owowa badanych trzech gatunków ryb bardzo siê od siebie ró ni³a (rys. 3-4). Trend wydajnoœci po³owowej okonia ma swój szczyt w paÿdzierniku, sandacza w listopadzie, natomiast szczupaka we wrzeœniu. Krótki okres prowadzonych badañ (wrzesieñ-listopad) nie daje mo liwoœci do wysnucia innych hipotez, oprócz jednej wynikaj¹cej ze zmieniaj¹cej siê w tym okresie termiki wody. Jest jednak prawdopodobne, i zmniejszaj¹ca siê od wrzeœnia temperatura wody powoduje spadek aktywnoœci okoni, natomiast pobudza do erowania sandacze. Malej¹ca temperatura wody mo e wp³ywaæ na wzrost tempa rozchodzenia siê zapachów w œrodowisku wodnym i rozpuszczalnoœci zawartych w atraktorach aminokwasów. Równie Larsen (1989) zauwa y³, e w ch³odniejszej wodzie notowa³ lepsze wyniki brañ na przynêty zapachowe. Aktywnoœæ erowiskowa okonia gwa³townie spada od paÿdziernika (rys. 3), co potwierdzaj¹ tak e badania Strzeleckiego (1985). Najlepszym okresem erowania sandacza jest paÿdziernik, okreœlany jako szczyt sezonu jesiennego (Strzelecki 1985). Wy ej wymieniony autor twierdzi tak e, e w³aœnie w paÿdzierniku w latach 1967-1979 z³owiono najwiêcej medalowych okazów sandacza. Z przeprowadzonych badañ wynika, i szczyt po³owowy sandacza przypada miesi¹c póÿniej, czyli na listopad (rys. 3). Mo e mieæ na to wp³yw wiele nie badanych podczas po³owów czynników, np. wspomniana wczeœniej zmieniaj¹ca siê w tym okresie termika wody. Strzelecki (1985) równie zaobserwowa³ zmieniaj¹c¹ siê aktywnoœæ erowiskow¹ szczupaka. W latach 1972-1977 z³owiono najwiêcej rzecznych szczupaków w okresie od po³owy wrzeœnia do po³owy paÿdziernika. Od po³owy paÿdziernika aktywnoœæ szczupaków gwa³townie spada³a, co pokrywa siê bardzo dok³adnie z wydajnoœci¹ po³owow¹ szczupaka w przeprowadzonych badaniach (rys. 3). U yte w badaniach atraktory, przypuszczalnie mog¹ s³u yæ niwelowaniu b¹dÿ ukrywaniu nienaturalnych zapachów przynêt. Mo e to byæ zapach silikonu, z którego wytwarzane s¹ twistery lub zapach plastiku, z którego tworzone s¹ pude³ka wêdkarskie do przechowywania przynêt. Atraktory mog¹ tak e maskowaæ zapachy wytwarzane przez inne substancje chemiczne, które w nieplanowany sposób naniós³ na powierzchniê sam wêdkarz (np. mocznik, nikotyna, kosmetyki, benzyna). U ywanie atraktorów i innych zwi¹zków chemicznych, maj¹cych na celu poprawienie skutecznoœci wêdkowania poprzez zwabienie i sprowokowanie do brania ryb nie ogranicza siê jedynie do wêdkarstwa spinningowego. Bardzo szeroka gama zanêt oferowana jest dla wêdkarzy preferuj¹cych po³owy metod¹ sp³awikow¹ lub gruntow¹ ryb spokojnego eru. Wed³ug badañ Wo³osa i Mioduszewskiej (23) a 66% wêdkarzy po³awiaj¹cych ryby w jeziorach stosowa³o zanêty, w œredniej iloœci 2,19 kg dzieñ -1. Wed³ug wy ej wymienionych autorów stosowane przez wêdkarzy zanêty powoduj¹ zwiêkszenie intensywnoœci brañ, w szczególnoœci w przypadku leszcza, kr¹pia i uklei. U ywanie zanêt wêdkarskich mo e nieœæ za sob¹ niekorzystne zjawiska. Zawarte w zanêtach biogeny (fosfor oraz azot) mog¹ staæ siê przyczyn¹ negatywnych dla œrodowiska wodnego procesów eutrofizacji (Wo³os i Mioduszewska 23, Czerniawski i in. 21). Stosowanie atraktorów zamiast zanêt jest korzystniejsze dla jakoœci wód. Literatura Arlinghaus R., Klefoth T., Kobler A., Cooke S. 28 Size Selectivity, Injury, Handling Time, and Determinants of Initial Hooking Mortality in Recreational Angling for Northern Pike: the Influence of Type and Size of Bait North American Journal of Fisheries Management 28 1: 123-124. Czerniawski R., Domaga³a J., Pilecka-Rapacz M. 21 Analiza wielkoœci presji wêdkarskiej oraz poziomu wprowadzanych biogenów w zanêtach w wodach zlewni œrodkowej i dolnej Drawy Scientific Annual of the Polish Angling Association, 23: 119 13. Draszkiewicz-Mioduszewska H., Wo³os A. 29 Wêdkarskie od³owy gatunków drapie nych w jeziorach u ytkowanych przez toruñski Okrêg Polskiego Zwi¹zku Wêdkarskiego W: Zrównowa one korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 29 roku (Red.) M. Mickiewicz M, Wyd. IRS, Olsztyn: 155-166. Dunmalla K. M., Cookea S. J., Schreera J. F., McKinleya R. S. 21 The Effect of Scented Lures on the Hooking Injury and Mortality of Smallmouth Bass Caught by Novice and Experienced Anglers DOI:1.1577/1548-8675(21)21<242:TEOSLO>. Grzybkowska M. 27 Zale noœci troficzne w wodach s³odkich. W: Bory Tucholskie i inne obszary leœne Ochrona, monitoring, edukacja. (red.) K. GwoŸdziñski. Wydawnictwo Uniwersytetu ódzkiego: 213-231. Hino H., Miles N. G., Bandoh H., Ueda H. 29 Molecular biological research on olfactory chemoreception in fishes Journal of Fish Biology 75: 945 959. 4/215 KOMUNIKATY RYBACKIE 25

Janecki T. 26 Chemorecepcja w œrodowisku wodnym. Wywêszyæ obiad Polska Akademia Nauk Nr 3 (7): 12-15. Larsen L. 1989 Bass Fishing Facts: An Angler s Guide to Bass Lifestyles and Behavior Larsen s Outdoor Publishing. Little, E. E. (1983). Behavioral function of olfaction and taste in fish. In: Northcutt, R. G., Davies, R. E. (eds.) Fish neurobiology 1: Brain stem and sense organs. University of Michigan Press, Ann Arbor: 351-376. Mackie A.M., Shelton R.G.J. 1972 A whole-animal bioassay for the determination of the food attraetants of the lobster Homarus gammarus Marine Biology 14: 217-221. Opuszyñski K. 1983 Podstawy biologii ryb Pañstwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leœne, Warszawa: 162-167. Schmidt-Nielsen K. 28 Fizjologia zwierz¹t, adaptacja do œrodowiska Wydawnictwo Naukowe PWN 28: 657-658. Strzelecki W. 1985 Wêdkarstwo rzeczne Pañstwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leœne. Warszawa: 166, 21, 291. Tryggvadóttir S. V., Jónsson G. P., Jónsdóttir R., Ólafsdóttir G. 22 Artificial bait alternatives, mainly based on fish waste CRAFT Q5CR-2-7427. Project report to EU. Icelandic Fisheries Laboratories, 9-2. Wo³os A., Mioduszewska H. 23 Wp³yw stosowania przez wêdkarzy zanêt na efekty wêdkowania i bilans biogenów ekosystemów wodnych Komun. Ryb.1: 23-27. Wróblewski J. 29 Atraktor soniczny prze³om czy kolejny gad et? Wiadomoœci Wêdkarskie 4. Przyjêto po recenzji 4.8.215 r. IMPACT OF SCENT ATTRACTORS ON THE EFFECTIVENESS OF CATCHES MADE WITH THE SPINNING ANGLING TECHNIQUE Marcin Biernaczyk, Sylwia Machula, Konrad Wrzecionkowski, Micha³ Karpuk, Artur Kwiatkowski, Katarzyna Stepanowska, Jacek Kubiak, Artur Mazur ABSTRACT. Fishing was conducted from September to November 21 in the Oder River Estuary. The aim of the study was to examine the effectiveness of the angling spinning method using perch scent attractors. The material consisted of 254 samples of various species. Three main species in the catches were perch, pike-perch, and pike. The average length (TL) of all fish caught was 2.3 cm at an average weight of.1 kg. The largest fish caught during the study in terms of length (TL) were: pike-perch 4. cm, pike 4. cm, and perch 22. cm. The attractor Sensas caught 18 fish. This type of bait was proven effective in catching perch, followed by pike-perch and pike. The attractor Trapper was slightly less effective. This type of bait caught 9 fish. In catches without attractor bait, only 52 fish were caught. The study results proved the effectiveness of the attractors tested. One can assumed that catches with the addition of the attractor scent enhances the efficiency of fishing perch with the spinning method from 8 to 29%, pike-perch from 16 to 18%, and pike from 15 to 31%. It was also found that the attractors were more effective in lower temperature waters. Keywords: angling, scent attractors, catch effectiveness 26 KOMUNIKATY RYBACKIE 4/215