Rozwój przedsiębiorstw ciepłowniczych w Polsce XX Wiosenne Spotkanie Ciepłowników Zakopane 22-24 kwietnia 2013r
Zagadnienia 1. Rozwój ciepłownictwa sieciowego w Polsce 2. Wsparcie rozwoju kogeneracji w nowej Ustawie
1. Rozwój ciepłownictwa sieciowego w Polsce 2. Wsparcie rozwoju kogeneracji w nowej Ustawie
Etapy rozwoju ciepłownictwa sieciowego w powojennej Polsce Doktryna i budowa (1945 1990) Poszukiwanie rentowności (1990 2015) Efektywność energetyczna (2015++)
Społeczne koszty błędnych prognoz 2500 2000 Prognoza i wykonanie produkcji ciepła w Polsce PJ/rok 1500 1000 Nadmierne inwestycje??? 500 0 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 Rzeczywista Rzeczywista produkcja produkcja ciepła lata Prognoza Prognoza z roku (wykonana 1986 w roku 1986) Źródło: ITC Politechnika Warszawska Stabilizacja popytu na ciepło wymusza poszukiwanie lepszych sposobów jego zagospodarowania
Rozwój kogeneracji w Polsce GWe 30 Moc zainstalowana w KSE Intensywny rozwój kogeneracji trwał do końca lat 70-tych XXw. 20 Elektrownie Od lat 80-tych kontynuowano rozwój ciepłownictwa w oparciu o kotły wodne, które dzisiaj dostarczają ponad 40% ciepła sieciowego 10 1960 Źródło: ARE 2005 TWhe EC przemysłowe Elektrociepłownie zawodowe Potencjał wzrostu produkcji energii elektrycznej w kogeneracji Ciepło sieciowe powstaje w 70% z węgla 60 Rozwój oparty na technologiach gazowych Konieczność dostosowania PEC-ów do wymogów dyrektywy IED szansą na wybudowanie ok. 5GWe nowych mocy elektrycznych w rozproszonych jednostkach kogeneracji gazowej 10 Rozwój oparty na technologiach węglowych 2012 2020 Źródło: opracowanie własne na podstawie analiz UCBiEOŚ Politechniki Warszawskiej (2010)
Zalety kogeneracji gazowej w miejskich systemach cieplnych Jednostkowa emisja CO2 Niska emisja CO2, brak emisji gazów i pyłów kg CO2/MWh 800 410 Przyjazna technologia w terenach miejskich Brak uciążliwego przewozu węgla Brak składowisk popiołów węgiel węgiel El. kond. EC Nadwyżka mocy w KSE 220 gaz CCGT Poprawa bezpieczeństwa energetycznego Szybkość budowy jednostek gazowych Większa produkcja prądu Elastyczność operacyjna 6000 MWe Dostępna Wymagana 1000 MWe Niedobór 2013 2016 2020 Źródło PSE
Kogeneracja gazowa łącznikiem z technologią przyszłości System przyszłości: zerowy wpływ na środowisko energetyka prosumencka Technologia pomostowa - - energetyka gazowa: ograniczony wpływ na środowisko wysoka efektywność energetyczna Obecne systemy energetyczne: energetyka wielkoskalowa priorytet wypełnienie norm IED
1. Rozwój ciepłownictwa sieciowego w Polsce 2. Wsparcie rozwoju kogeneracji w nowej Ustawie
Uwarunkowania prawne rozwoju kogeneracji w Polsce Polityka Unii Europejskiej w zakresie efektywności energetycznej Polityka Energetyczna do roku 2030 Cel: Dwukrotny wzrost do roku 2020 produkcji energii elektrycznej wytwarzanej w technologii wysokosprawnej kogeneracji, w porównaniu do produkcji w 2006 r Ustawa Prawo Energetyczne Wsparcie rozwoju kogeneracji: System świadectw pochodzenia zróżnicowanych dla technologii i paliw Wymóg umarzania świadectw (od 01.01.2013 tylko dla kogeneracji wykorzystującej metan i biogaz)
System certyfikatów wątpliwości 135 Żółte certyfikaty (PLN/MWhe) Czy system świadectw ma sens, gdy potrzebne jest wsparcie działalności operacyjnej? PLN/MWh Czy system świadectw motywuje do budowy nowych jednostek kogeneracyjnych? 75 25 Q1. 2011 Q1. 2012 Q1. 2013 Czerwone certyfikaty (PLN/MWhe) Czy w ogóle system świadectw pochodzenia jest dobrym narzędziem do stymulowania budowy zdywersyfikowanej bazy wytwórczej energetyki? PLN/MWh 0 Q1. 2011 Q1. 2012 Q1. 2013
System wsparcia kogeneracji w nowym Prawie energetycznym Podstawowe kierunki opisane w projekcie Ustawy Prawo energetyczne: Utrzymanie systemu dla istniejących jednostek do roku 2020 Wprowadzenie nowego systemu świadectw dla jednostek nowo wybudowanych ( pomarańczowe certyfikaty ) Ryzyka Obecne spadki cen certyfikatów wskazują na niedoskonałość systemu wsparcia, jaką jest utrata przychodów przez wytwórcę ze zbycia świadectw pochodzenia Działania zaradcze do zaadresowania w projekcie Ustawy Prawo energetyczne Elastyczne ustanowienia poziomu obowiązku zakupu (ponad podaż świadectw) Ograniczenie możliwości uiszczania opłaty zastępczej w przypadku możliwości zakupu świadectw Ograniczenie możliwości bankowania świadectw Wprowadzenie mechanizmu zakupu interwencyjnego świadectw w celu stabilizacji ich ceny Docelowo wprowadzenia systemu feed-in-tariff dla nowych jednostek kogeneracyjnych
Wsparcie kogeneracji oznacza niższy koszt rozwoju energetyki Niezbędne wsparcie inwestycyjne- rynek mocy Przychody z ciepła Niezbędna wartość systemu wsparcia dla CHP Cena energii na rynku konkurencyjnym Cena energii niezbędna dla zapewnienia zwrotu z inwestycji Źródło: opracowanie własne Powstanie nowych mocy wytwórczych w Polsce wymaga dodatkowych dopłat - rynek mocy Wielkość wsparcia dla kogeneracji jest niższa od dopłat wynikających z rynku mocy
Ryzyko braku równowagi konkurencji na rynku ciepła Projekt ustawy Prawo energetyczne nie adresuje nowego zjawiska, jakim jest możliwość preferencyjnego traktowania nowych jednostek kogeneracyjnych w stosunku do jednostek pracujących obecnie na lokalnym rynku ciepła % Wykorzystanie majątku elektrociepłowni % Rezerwa mocy Rezerwa mocy Nadwy ka mocy Urz¹ dzenia pracuj¹ ce sezonowo styczeń Urz¹ dzenia w produkcji lipiec grudzień styczeń Nowy wytwórca lipiec grudzień Typowe wykorzystanie istniejącego majątku Nieoptymalne wykorzystanie majątku ze względu na wzrost mocy w systemie ciepłowniczym
Łączny koszt produkcji i cena ciepła Koszty produkcji i ceny ciepła przed wejściem nowego podmiotu na rynek ciepła PLN/GJ 30 Cena ciepła 30 PLN/GJ 10 Razem: 20 000 PLN Kz 20 PLN/GJ Razem: 10 000 PLN Ks 10 PLN/GJ 1000 GJ Całkowity koszt produkcji ciepła 30 000 PLN Koszty produkcji i ceny ciepła po wejściu nowego podmiotu na rynek ciepła PLN/GJ 30 10 000 PLN Cena ciepła 40 PLN/GJ Nowy podmiot 10 15 000 PLN 10 000 PLN Całkowity koszt produkcji ciepła 35 000 PLN 500 1000 GJ
Równowaga konkurencyjna na rynku ciepła - propozycje 1. Rozwój rynku ciepła Nowe obszary zasilane z nowych jednostek kogeneracyjnych 2. Wspólna odpowiedzialność za pokrywanie potrzeb systemu Jednakowe warunki kształtowania ceny ciepła MWt Produkcja energii cieplnej przez przedsiębiorstwa przyłączone do wspólnej sieci cieplnej Przeds. A Przeds. B 1 8760 Godz.
Podsumowanie Projektowany, w ustawie Prawo energetyczne, system wsparcia dla kogeneracji powinien niwelować wszystkie zidentyfikowane ryzyka systemu świadectw pochodzenia oraz zapobiec nadużywaniu dominującej pozycji na rynku ciepła Skuteczna stymulacja budowy jednostek kogeneracji gazowej w modernizowanych przedsiębiorstwach energetyki cieplnej i zakładach przemysłowych wpłynie na poprawę bezpieczeństwa energetycznego kraju
Dziękuję za uwagę Andrzej Rubczyński Dyrektor Departamentu Rozwoju PGNiG TERMIKA E-mail: andrzej.rubczynski@termika.pgnig.pl