Zawartość opracowania I. OPIS TECHNICZNY II. INFORMACJA BIOZ III. CZĘŚĆ RYSUNKOWA Rys. nr 1 Schemat instalacji Rys. nr 2 Rzut kotłowni 1:50 Rys. nr 3 Przekrój A-A 1:50 1
I. OPIS TECHNICZNY 1. Podstawa opracowania - zlecenie oraz wytyczne Inwestora, - wizja lokalna w szkole, - wymagania w projektowaniu i obowiązujące normy. 2. Zakres opracowania Opracowanie obejmuje projekt zestawu solarnego do przygotowania ciepłej wody użytkowej w Szkole Podstawowej w Wyszecinie przy ul. Szkolnej 2. 3. Stan istniejący Obecnie ciepła woda użytkowa jest przygotowywana dla potrzeb kuchni w pojemnościowym podgrzewaczu elektrycznym Galmet SG-80 oraz lokalnie w podgrzewaczach przepływowych elektrycznych przy przyborach sanitarnych. Ciepło dla potrzeb centralnego ogrzewania jest przygotowywane w jednofunkcyjnej kotłowni na paliwo stałe zlokalizowanej w piwnicy budynku. 4.Opis rozwiązań projektowych 4.1 Układ przygotowania ciepłej wody Zaprojektowano przygotowanie ciepłej wody użytkowej dla potrzeb szkoły w pojemnościowym podgrzewaczu z dwiema wężownicami VF200-2 (Hewalex) lub równoważnym, o pojemności 200 dm 3 zasilanym w ciepło z kolektorów słonecznych zlokalizowanych na dachu budynku. Podgrzewacz zlokalizowano w pomieszczeniu istniejącej kotłowni. Podgrzewacz wyposażony w grzałkę elektryczną umożliwiającą dogrzewanie wody. Po zmianie technologii kotłowni i rozbudowie jej o moduł przygotowania ciepłej wody użytkowej istnieje możliwość podłączenia podgrzewacza i przygotowania ciepłej wody z wykorzystaniem kotłowni. Jako zabezpieczenie podgrzewacza przed wzrostem ciśnienia, na przewodzie wody zimnej projektuje się membranowy zawór bezpieczeństwa Syr typ 2115 o średnicy króćca wlotowego 3/4. Zawór nie może być odcięty od podgrzewacza. Wylot przewodu wyrzutowego zaworu bezpieczeństwa nie może być zamknięty. Na przewodzie dopływowym wody zimnej przed podgrzewaczem projektuje się naczynie wzbiorcze przeponowe typ ZNP18 DCWU (Hewalex) o pojemności nominalnej Vn=18 l. Podgrzewacz podłączony do istniejącej instalacji zimnej wody w kotłowni. Podłączenie jest wyposażone w filtr oraz reduktor ciśnienia, ciśnienie nastawy 4 bary. Na przewodzie dopływowym wody zimnej należy zainstalować zawór zwrotny antyskażeniowy. Instalację ciepłej wody z podgrzewacza należy podłączyć do istniejącej instalacji ciepłej wody w łazience w piwnicy oraz do podgrzewacza pojemnościowego w kuchni. Jako zabezpieczenie przed poparzeniem na doprowadzeniu ciepłej wody do instalacji należy zamontować zawór mieszający termostatyczny ESBE VTA322 (3/4") regulacja temperatury w zakresie 35-60 0 C. 2
4.2 Instalacja solarna Do pozyskania energii słonecznej zaprojektowano baterię 2 kolektorów płaskich o powierzchni czynnej jednej płyty 1,82 m 2, łączna powierzchnia kolektorów 3,64 m 2, typ kolektorów KS2000 TLP AC Hewalex lub równoważne. Zaprojektowane kolektory posiadają europejski certyfikat na znak jakości SOLAR KEYMARK. Kolektory będą montowane na dachu płaskim, nad pomieszczeniami I piętra. Kierunek montażu południowy. Kolektory należy zamontować na konstrukcjach typowych dostarczanych przez producenta, za pomocą systemowych mocowań, nachylenie kolektorów 45 0. Na zasilaniu baterii kolektorów należy zamontować automatyczny zawór odpowietrzający z zaworem odcinającym. Instalację solarną należy napełnić wodnym roztworem glikolu propylenowego o temp. zamarzania nie wyższej niż -35 0 C. Pracą układu steruje zespół pompowo sterowniczy ZPS 18e-01 przepływ do 18 l/min. z regulatorem G422 montowany na przewodzie doprowadzającym czynnik do kolektorów. Układ pompowo sterowniczy jest wyposażony w : -sterownik G422 z 4 czujnikami temperatury, -odpowietrznik ręczny z wężykiem, -zawór spustowy górny, -zawór bezpieczeństwa 6 bar, -elektroniczny przepływomierz G-916, -pompę obiegową WILO ST15/6-3-PR, - zawór kulowy, -zawór spustowy dolny, -termometr 0-120 C, - separator powietrza z wbudowanym zaworem zwrotnym, - manometr 0-6bar. Zabezpieczenie kolektorów i instalacji solarnej przed wzrostem ciśnienia stanowi zawór bezpieczeństwa 6 bar (element układu pompowo sterowniczego). Zmiany objętości czynnika będą przejmowane przez naczynie przeponowe ZNP 18S (Hewalex), naczynie montowane w króćcu układu pompowo sterowniczego. Układ pompowo sterowniczy wraz z regulatorem G422-P06 : - steruje pracą układu solarnego wraz z grzałką elektryczną oraz pompą cyrkulacyjną cwu, istnieje możliwość ustawienia programów czasowych dla pompy cyrkulacyjnej, - posiada zabezpieczenie na wypadek braku przepływu w kolektorach (brak odbioru energii słonecznej lub zanik energii elektrycznej), - realizuje automatyczną funkcję dezynfekcji temperaturowej (1 x tydzień); - realizuje funkcję urlopową (uruchomienie schładzania instalacji oraz ochronę przed przegrzaniem kolektorów). W związku ze specyfiką pracy szkoły i możliwością braku odbioru ciepłej wody w czasie przerwy wakacyjnej, jako zabezpieczenie przed przegrzaniem kolektorów zaprojektowano w kotłowni dodatkowy odbiornik ciepła grzejnik konwektorowy o mocy 850 W włączony do obiegu solarnego. Podczas przerwy wakacyjnej należy ręcznie przełączyć 3 zawory, aby czynnik roboczy przepływał przez grzejnik, a następnie przez wężownicę podgrzewacza. Podczas normalnej pracy instalacji grzejnik będzie odcięty zaworami od instalacji solarnej. 3
Pracę istniejącej pompy cyrkulacyjnej ciepłej wody należy dostosować do trybu pracy szkoły i wyłączać poza godzinami użytkowania. Sterowanie czasowe pracą pompy można zrealizować za pomocą dobranego regulatora instalacji solarnej. 5. Wytyczne materiałowe i próby ciśnieniowe. 5.1 Podłączenie zasobnika do istniejących instalacji 5.1.1 Materiały Podłączenie zasobnika do instalacji wody zimnej, ciepłej i cyrkulacji wykonać z rur stalowych ocynkowanych. 5.1.2. Izolacje Rurociągi zaizolować otulinami z pianki poliuretanowej o grubości 15 mm. 5.2 Instalacja solarna 5.2.1. Materiały Rurociągi solarne wykonać z rur elastycznych ze stali nierdzewnej z otuliną Armaflex HT (temperatura pracy max. 150 C Hewalex lub innych równoważnych), łączonych za pomocą złączy systemowych lub z rur miedzianych o przekroju kołowym łączonych lutami twardymi. Nie należy stosować lutów miękkich ze względu na zastosowanie dodatku glikolu w instalacji. Przejścia przewodów przez przegrody budowlane (ściany, stropy) należy wykonywać w tulejach ochronnych umożliwiających swobodne przemieszczanie się zaizolowanego przewodu w przegrodach. Rurociągi solarne łączyć z kolektorami za pomocą elastycznych łączników dla danego systemu solarnego. Rurociągi układać ze spadkiem min 0,3%. Mocowanie rurociągów do przegród budowlanych za pomocą uchwytów przesuwnych i stałych o rozwiązaniach konstrukcyjnych odpowiednich dla zastosowanych rurociągów.. 5.2.2. Próby ciśnieniowe i izolacje Przed oddaniem instalacji do eksploatacji rurociągi należy przepłukać dwukrotnie, a następnie poddać próbie ciśnieniowej. Próby ciśnieniowe należy przeprowadzić zgodnie z Warunkami technicznymi wykonania i odbioru centralnego ogrzewania Cobrti Instal. Ciśnienie próbne 0,5 MPa. Po wykonaniu z wynikiem pozytywnym próby ciśnieniowej instalacji poddać badaniom w ruchu przez okres 72 godzin przy temperaturze i ciśnieniu roboczym. Po zakończeniu montażu i przeprowadzeniu prób szczelności rurociągi solarne ze stali nierdzewnej w otulinie prowadzone na dachu należy dodatkowo zaizolować otuliną kauczukową o grubości 30 mm i pomalować ją farbą odporną na działanie promieni UV. Rurociągi miedziane należy zaizolować otuliną kauczukową o grubości 50 mm na dachu oraz 15 mm w pomieszczeniach. Otulinę na dachu należy pomalować farbą odporną na działanie promieni UV. 5.2.3. Czynnik grzewczy Instalację solarną należy napełnić płynem solarnym na bazie glikolu propylenowego o temp. zamarzania nie wyższej niż -35 ºC z dodatkiem inhibitorów korozji, które chronią elementy instalacji solarnej. 4
5.3. Montaż urządzeń. Wszystkie urządzenia instalacji powinny być łączone z rurociągami w sposób rozłączny umożliwiający łatwy demontaż i wymianę poszczególnych elementów bez konieczności demontażu innych urządzeń. Montaż urządzeń należy wykonać zgodnie z instrukcjami producenta, DTR urządzeń oraz dokumentacją techniczną. 6. Wytyczne dla branż Branża elektryczna : a) zasilanie urządzeń należy przyjąć z uwzględnieniem ich mocy i charakteru działania oraz zgodnie z DTR urządzeń b) przy montażu zestawu solarnego należy przygotować instalację elektryczną do podłączenia następujących urządzeń: - zestaw pompowo sterujący ZPS 18e-01-230V - włączenie do gniazda wtykowego, - grzałka elektryczna o mocy 2 kw do montażu w podgrzewaczu. c) system rurowy obiegu solarnego podłączyć do instalacji odgromowej budynku. Branża budowlana - na dachu budynku wykonać konstrukcję pod montaż kolektorów, zgodnie z wytycznymi producenta urządzeń. Montaż i uruchomienie instalacji należy powierzyć wyspecjalizowanej firmie. 7. ZESTAWIENIE ELEMENTÓW INSTALACJI Oznaczenie PCW NW Wyszczególnienie Podgrzewacz VF200-2 o pojemności 200 dm 3 (Hewalex) z dwoma wężownicami, wyposażony w grzałką elektryczną G o mocy 2 kw oraz anodą magnezową AM Naczynie wzbiorcze ciśnieniowe do wody użytkowej o pojemności Vn= 18 dm 3, ZNP 18DCWU maksymalne ciśnienie robocze naczynia 10 bar Ilość 1 kompl. 1 szt. ZB Zawór bezpieczeństwa membranowy Syr 2115 3/4, ciśnienie 1 szt. otwarcia 6 bar ZM Zawór mieszający termostatyczny ESBE VTA322 (3/4") regulacja 1 szt. temperatury w zakresie 35-60 0 C (przeciwoparzeniowy) C2 Czujnik temperatury w podgrzewaczu wody wraz z obudową czujnika 2 szt. 1 Zawór kulowy Dn 20 do wody użytkowej (ciśnienie 6 bar, temperatura 3 szt. 100 C) 2 Zawór zwrotny Dn 20 do wody użytkowej (ciśnienie 6 bar, temperatura 2 szt. 100 C) 3 Zawór zwrotny antyskażeniowy typ EA Dn 20 1 szt. 4 Manometr o zakresie pomiarowym 6 bar 1 szt. 5 Zawór kulowy Dn 15 (ciśnienie 6 bar, temperatura 100 C) 2 szt. 6 Zawór zwrotny do ciepłej wody Dn 15 1 szt. KOL Bateria 2 kolektorów płaskich KS 2000 TLP AC (Hewalex) o pom 1 kompl. 5
O ZP wierzchni jednego kolektora a = 1,82 m2 wraz z systemową konstrukcją producenta do montażu na dachu płaskim o nachyleniu poniżej 20 pokrytym papą oraz zestawem do podłączenia kolektorów i czujnika temperatury kolektorów Automatyczny odpowietrznik 1/2 do instalacji solarnej z zaworem odcinającym oraz obudową czujnika temperatury Zestaw pompowy do instalacji solarnej ZPS 18e-01 przepływ do 18 l/min., ze sterownikiem G422- P06 (Hewalex) lub równoważny Zestaw zawiera : Obudowę zespołu ZPS ST Sterownik G422 z 4 czujnikami temperatury Odpowietrznik ręczny z wężykiem Zawór spustowy górny ZB1 Zawór bezpieczeństwa 6bar Elektroniczny przepływomierz P1 Pompa obiegowa WILO 15-6 Zawór kulowy Zawór spustowy dolny Termometr 0-120 C Separator powietrza z wbudowanym zaworem zwrotnym Manometr 0-6bar Przewód zasilający 1 szt. 1 szt. NWS Naczynie wzbiorcze przeponowe do instalacji solarnych Vn= 18dm 3 1 szt. ZNP 18S C1 Czujnik temperatury solarów 1 szt. 1S Zawór odcinający Dn 15 (ciśnienie 6 bar, temperatura 120 C) 4 szt. 2S Zawór zwrotny Dn 15, (ciśnienie 6 bar, temperatura 120 C) 1 szt. T Termometr 0-120 C 1 szt. GK Grzejnik konwektorowy o mocy 850 W Conwector GP6/5,5 1 szt. Okablowanie od regulatora do czujników, pomp itp. UWAGA: Jeżeli w dokumentacji projektowej, zostało wskazane pochodzenie materiałów (marka, znak towarowy, producent, dostawca urządzeń) to dopuszcza się oferowanie urządzeń i materiałów równoważnych, o takich samych parametrach techniczno-funkcjonalnych, które zagwarantują prawidłową realizację robót oraz zapewnią uzyskanie parametrów technicznych i eksploatacyjnych nie gorszych od założonych w wyżej wymienionych dokumentach określających zakres dokumentacji projektowej. OŚWIADCZENIE Oświadczam, że niniejszy projekt jest kompletny i został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Opracowała: mgr inż. Monika Marszałkowska upr. nr POM/0111/POOS/05 6
II. INFORMACJA BIOZ 1. Zakres robót: - transport elementów systemu montażowego na powierzchnię dachu, - montaż elementów systemów montażowych na dach obiektu, - transport i montaż kolektorów słonecznych na dach obiektu, - montaż rurociągów solarnych na powierzchni dachu, - wykonanie przejść przez dach lub komin, - wniesienie i montaż zbiornika instalacji solarnej, naczyń przeponowych, pomp w pomieszczeniu istniejącej kotłowni, - montaż rurociągów łączących urządzenia instalacji solarnej w budynku, - montaż poszczególnych elementów armatury instalacyjnej po stronie instalacji solarnej, - montaż rurociągów stalowych w celu połączenia ze sobą poszczególnych urządzeń instalacji po stronie wodnej, - montaż poszczególnych elementów armatury instalacji wodnej, - montaż pomp na zmontowanych rurociągach instalacji wodnej, - wpięcie projektowanej instalacji do instalacji w miejscu wg projektu, - montaż układów automatyki, - wykonanie prób ciśnieniowych na szczelność instalacji oraz sprawdzenie prawidłowego działania armatury zabezpieczającej, - zaizolowanie miejsc przebić i przejść rur przez przegrody budynku, - zaizolowanie cieplne wykonanych części instalacji izolacją właściwą dla danego odcinka przewodu i miejsca jego lokalizacji, - uruchomienie układu. 2. Elementy zagospodarowania działki stwarzające zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi: Zgodnie z projektem instalacji solarnej elementem zagospodarowania działki jest budynek Szkoły Podstawowej. Elementami stwarzającymi zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi może być: - droga komunikacyjna na odcinku od kotłowni do składu materiałów. - projektowana instalacja solarna na połaci dachowej i rurociągi w fazie montażu. Aby wyeliminować powyższe zagrożenia należy: - wyodrębnić plac umożliwiający składowanie materiałów potrzebnych do montażu instalacji kolektorów słonecznych. - oznakować drogę komunikacyjną celem zwrócenia uwagi pracowników, osób postronnych (w tym uczniów) i zachowania ostrożności w czasie prowadzenia robót związanych z montażem instalacji kolektorów słonecznych. 7
3. Przewidywane zagrożenia w trakcie realizacji robót: - podczas robót na powierzchni dachu może dojść do upadku z wysokości osób tam pracujących, - podczas montażu rurociągów i armatury istnieje zagrożenie poparzeń, - podczas wykonywania robót w pomieszczeniach, przy transporcie, ustawianiu i montażu urządzeń projektowanej instalacji może dojść do stłuczeń, skaleczeń lub przygniecenia osób wykonujących te prace, - podczas uruchomienia instalacji może dojść do porażenia prądem. 4. Instruktaż pracowników przed przystąpieniem do robót szczególnie niebezpiecznych: Bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach roboczych sprawuje kierownik budowy. Obowiązkiem kierownika budowy jest przeprowadzenie instruktażu pracowników przed ich przystąpieniem do wykonywania robót szczególnie niebezpiecznych w tym : - określenie zasad postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia, - konieczność stosowania przez pracowników środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed skutkami zagrożeń - zasady bezpośredniego nadzoru nad pracami szczególnie niebezpiecznymi przez wyznaczone w tym osoby. 5. Środki techniczne i organizacyjne zapobiegające niebezpieczeństwom przy wykonywaniu robót: Na kierowniku budowy ciąży obowiązek przygotowania i zorganizowania robót szczególnie w strefach niebezpiecznych, zgodnie z obowiązującymi przepisami bhp. Przed rozpoczęciem robót należy przygotować stanowiska pracy w zakresie: - wygrodzenia strefy roboczej - wyznaczenia stref niebezpiecznych - oznakowanie strefy niebezpiecznej - wydzielenie składu materiałów. Podczas realizacji robót wykonawca jest zobowiązany do przestrzegania przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. W szczególności wykonawca ma obowiązek zadbać, aby pracownicy nie wykonywali prac w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia oraz niespełniających odpowiednich wymagań sanitarnych. Osoby pracujące na wysokości (dach budynku) i narażone na upadek muszą być wyposażone w uprzęże zabezpieczające. Montaż ciężkich elementów instalacji (zbiornik, naczynia przeponowe) musi być prowadzony przez odpowiednią ilość osób, przy odpowiedniej asekuracji. Podczas prowadzenie robót na dachu, w celu ochrony osób postronnych, teren wokół budynku należy ogrodzić. Wykonawca jest obowiązany oznakować teren budowy oraz jeżeli jest to konieczne wyznaczyć i odpowiednio oznakować bezpieczne przejścia przez teren. Wykonawca ma obowiązek stosować w czasie prowadzenia robót przepisy dotyczące ochrony środowiska naturalnego. W okresie trwania robót obowiązkiem Wykonawcy jest utrzymywanie ternu budowy w stanie bez wody stojącej oraz podejmowanie wszelkich uzasadniających kroków 8
mających na celu stosowanie się do przepisów i norm dotyczących ochrony środowiska na terenie i wokół terenu budowy. Wykonawca ma obowiązek unikać uszkodzeń lub uciążliwości dla osób lub własności a wynikających ze skażenia, hałasu lub innych przyczyn powstałych w następstwie prowadzonych robót. Wykonawca jest zobowiązany do przestrzegania przepisów ochrony przeciwpożarowej. Materiały łatwopalne należy składować w sposób zgodny z odpowiednimi przepisami oraz zabezpieczyć je przed dostępem osób trzecich. Wykonawca ma obowiązek zapewnić i utrzymać w należytym stanie technicznym wszystkie urządzenia zabezpieczające, socjalne oraz sprzęt i odpowiednią odzież dla ochrony życia i zdrowia osób zatrudnionych na budowie oraz zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. Wszystkie osoby pracujące na budowie podczas prac montażowych obowiązane są do stosowania kasków ochronnych, odzieży ochronnej (rękawice ochronne, kombinezony) i odpowiedniego obuwia. 6. Uwagi końcowe: - Przy zapewnieniu dbałości wykonania robót zgodnie z dokumentacją projektową, warunkami technicznymi oraz obowiązującymi przepisami bhp i p. poż. omówione wyżej zagrożenia zdrowia i życia pracowników oraz osób postronnych nie będą skutkowały. - Niezależnie od opracowanej na etapie projektowania informacji b.i o.z., wykonawca (kierownik robót) jest zobowiązany przed przystąpieniem do robót sporządzić plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. (Dz. Ustaw nr 120 poz. 1126). Opracował: mgr inż. Przemysław Marszałkowski upr. nr 100/Gd/98 mgr inż. Monika Marszałkowska upr. nr POM/0111/POOS/05 9