nformacje dodatkowe o rozdzielnicach Graniczny przyrost temperatury urządzeń z bezpiecznikami wg norm EC/EN 0 97, wzg.vde00 część 00 a) Graniczny przyrost temperatury styków (kontaktów) Rodzaj styków MiedŸ, go³a Stop miedÿcynk, go³y MiedŸ lub stop miedÿcynk, cynowany MiedŸ lub stop miedÿcynk, posrebrzany lub cynowany nne czêœci metalowe Graniczny przyrost temperatury [K] 0 5 5 5 b) Graniczny przyrost temperatury części dotykowych Część dotykowa Elementy obs³ugi rêcznej: metalowe niemetalowe Czêœci dotykowe, ale nie s³u ¹ce do rêcznej obs³ugi: metalowe niemetalowe Czêœci, które przy normalnej obs³udze nie s¹ dotykane: Czêœci zewnêtrzne obudów w pobli u wprowadzenia kabla metalowe niemetalowe Czêœci zewnêtrzne obudów posiadaj¹ce rezystancjê Powietrze z otworów wentylacyjnych obudów posiadaj¹cych rezystancjê Graniczny przyrost temperatury [K] 5 0 0 0 Oznaczenia literowocyfrowe stopni ochrony urządzeń Obudowa ka dego urz¹dzenia elektrycznego powinna zapewniaæ stopieñ ochrony odpowiedni do warunków w jakich urz¹dzenie ma pracowaæ. Zgodnie z norm¹ PN79/E00 i EC/EN 0529 stopnie ochrony oznacza siê skrótem P oraz umieszczonymi za nim dwoma cyframi. Pierwsza cyfra okreœla stopieñ ochrony przed dotkniêciem czêœci znajduj¹cych siê pod napiêciem lub bêd¹cych w ruchu oraz przed przedostawaniem siê do wnêtrza cia³ sta³ych. Druga cyfra okreœla stopieñ ochrony przed przedostawaniem siê wody do wnêtrza obudowy. Je eli obudowa ma podan¹ tylko jedn¹ cyfrê, to cyfrê pominiêt¹ zastêpuje siê liter¹ X (np. PX). Pierwsza cyfra 0 2 5 Opis stopnia ochrony brak ochrony ochrona przed cia³ami sta³ymi wiêkszymi ni mm ochrona przed cia³ami sta³ymi wiêkszymi ni 2 mm ochrona przed cia³ami sta³ymi wiêkszymi ni mm ochrona przed cia³ami sta³ymi wiêkszymi ni mm ochrona przed py³em ( nie zapewniaj¹ca ca³kowitej py³oszczelnoœci ) ochrona zapewniaj¹ca py³oszczelnoœæ Druga cyfra 0 2 5 7 Opis stopnia ochrony brak ochrony ochrona przed kroplami wody padaj¹cymi pionowo ochrona przed kroplami wody padaj¹cymi pionowo przy przechyle urz¹dzeñ do 5 wzglêdem po³o enia normalnego ochrona przed deszczem padaj¹cym pod k¹tem do 0 ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku ochrona przed strugami wody kierowanymi z dowolnego kierunku ochrona przed falami wody ochrona przed zalaniem wod¹ ochrona przed d³ugotrwa³ym zanurzeniem w wodzie
Rodzaje podziału wewnętrznego poprzez osłony i ścianki działowe Forma Główna cecha Zaciski Schemat Forma Bez oddzielenia wewnêtrznego Bez oddzielenia wewnêtrznego Forma 2a Zaciski nie oddzielone od szyn zbiorczych Forma 2b Zaciski oddzielone od szyn zbiorczych Forma a Zaciski nie oddzielone od szyn zbiorczych Forma b Oddzielenie zacisków od bloków funkcjonalnych ale nie od siebie Forma a z zaciskami Zaciski w tym samym przedziale co skojarzony blok funkcjonalny Forma b oraz zacisków Zaciski w innym przedziale ni skojarzony blok funkcjonalny. Zaciski oddzielone miêdzy sob¹. Kilka przydatnych informacji o aparatach elektrycznych (co wiedzą producenci i niektórzy użytkownicy, a o czym czasami zapominają projektanci) 2 Wiêkszoœæ producentów aparatów elektrycznych na œwiecie buduje je tak, aby jak najdok³adniej spe³ni³y okreœlone normy (natomiast, ze wzglêdu na koszty produkcji, nie przekracza³y zbytnio wymagañ norm). Projektanci czasami jednak zapominaj¹, e warunki badania wg norm s¹ nieco odmienne od warunków ich powszechnego stosowania. Oznacza to, e zgodnie z norm¹ np. aparat na 0 A z bezpiecznikami jest badany w instytucie badawczym pojedynczo, co gwarantuje m.in. dobr¹ wentylacjê. Ten sam aparat umieszczony, wraz z kilkoma innymi aparatami, w zamkniêtej przestrzeni, takiej jak szafka lub rozdzielnica grzeje siê (producenci powinni podawaæ dane na ten temat). Dodatkowe ciep³o wydzielaj¹ wk³adki topikowe, zaciski, kable i szyny dlatego nale y wzi¹æ pod uwagê wspó³czynniki korekcyjne i obci¹ aæ go praktycznie do np. 0% pr¹du znamionowego. Podobnie bywa te z przy³¹czami aby spe³niæ normy do koñcówek aparatów nale y przy ³¹czaæ kable i szyny o przekrojach wskazywanych w normach jako w³aœciwe dla danego pr¹du, chocia wyprowadzenie z aparatu ma mniejszy przekrój, ni na to wskazuj¹ normy. Ponadto praktycy zalecaj¹ stosowanie zacisków np. z ramk¹ ze stali sprê ynuj¹cej, co kompensuje tzw. p³yniêcie aluminium w miejscu przy³¹czenia kabla, albo w przypadku stosowania tañszych zacisków aluminiowych raz na rok sprawdzanie momentu dokrêcenia przewodów. Zmniejszanie siê si³y docisku w klemie wynika z w³aœciwoœci aluminium, p³yniêcia pr¹du i grzania siê oraz z faktu, e ciê ar pod³¹czonych kabli wyrywa je z zacisku. Os³abienie si³y docisku powoduje nadmierne grzanie w miejscu styku i bywa jednym z najczêstszych powodów po arów kabli i urz¹dzeñ elektrycznych. Aparaty wy³¹czaj¹ce pr¹d o powtarzalnym zadzia³aniu, np. wy³¹czniki automatyczne, pod wp³ywem zabrudzenia, powstawania nalotów i tlenków na powierzchniach miedzianych oraz wypalania siê styków (na skutek zwaræ), zmieniaj¹ znacznie swoj¹ charakterystykê elektryczn¹, a w ekstremalnych przypadkach mog¹ nie zadzia³aæ w przypadku kolejnego zwarcia. Dlatego w celu unikniêcia ryzyka w niektórych krajach po kilku zwarciach, lub co pewien czas, aparaty takie wymienia siê, albo rozbiera i kontroluje styki. Jest to jedn¹ z g³ównych przyczyn (obok selektywnoœci i mo liwoœci dobrania optymalnej charakterystyki wk³adki topikowej) du ego powodzenia aparatów z bezpiecznikami. Po prostu po wymianie przepalonej wk³adki aparat jest jak nowy.
Obci¹ alnoœæ pr¹dowa przewodów i kabli izolowanych Obciążalność prądowa kabli izolowanych wg DN VDE 000 część 52 Grupa Grupa 2 Grupa Jeden lub kilka kabli Kilka kabli np.: przewody płaszczowe, Pojedynczy w powietrzu przy czym żyłowych ułożonych w rurze rurowe, wtynkowe, odstęp odpowiada przynajmniej przewody nie mocowane średnicy kabla Znamionowy przekrój [mm 2 ] y³a Al y³a Al,0,5 0 5 00 00 0 5 5 0 2 5 97 2 5 2 5 0 W zale noœci od temperatury i typu izolacji nale y stosowaæ wspó³czynniki korekcyjne zgodne z odpowiednimi tabelami. 2 5 2 2 0 7 0 292 2 5 27 5 05 2 97 2 0 7 09 5 9 2 2 2 5 7 9 29 5 9 292 9 52 0 72 0 2 2 57 77 0 2 55 9 2 0 79 59 9 Kategorie użytkowe dla aparatów bezpiecznikowych wg EC/EN 0 97, VDE 00 część 07 Kategorie u ytkowe Prąd przemienny Kategoria u ytkowa AC A(B) ) AC 2A(B) ) AC 22A(B) ) AC 2A(B) ) Typowe zastosowania Za³¹czanie i roz³¹czanie bez obci¹ enia ¹czenie obci¹ eñ rezystancyjnych razem z niewielkimi przeci¹ eniami ¹czenie obci¹ eñ rezystancyjnych i indukcyjnych równie z niewielkimi przeci¹ eniami Za³¹czenie silników lub innych obci¹ eñ o wielkiej indukcyjnoœci pr¹d za³¹czenia c pr¹d wy³¹czenia pr¹d znamionowy U napiêcie za³¹czeniowe napiêcie znamionowe A ] Dowód elektrycznej ywotnoœci Za³¹czanie Roz³¹czanie U cos ϕ cos ϕ 0, 0, 0,5 c U r 0, 0, 0,5 A ] ) 5) Dowód mo liwoœci za³¹czania Za³¹czanie Roz³¹czanie U cos ϕ cos ϕ,5 0 0,05,05,05,05,05 0, 0,5 0,5 0, c,5 U r,05,05,05,05,05 ) A: czêste uruchamianie, B: uruchamianie dorywcze Aparat posiada pewne zdolnoœci za³¹czenia i roz³¹czenia, wiêc wartoœci pr¹dów oraz wspó³czynnik mocy (sta³a czasowa) powinny byæ podane przez producenta. Wszystkie wartoœci ) 00 A 5) 00 A 0, 0,5 0,5 0,55
Bezpieczniki gl/gg do ochrony kabli i przewodów Wielkości znamionowych prądów bezpieczników gl/gg do ochrony kabli i przewodów przed przeciążeniem Bezpieczniki o charakterystyce gl/gg s¹ sklasyfikowane w normach VDE 0 oraz EN 029 jako zabezpieczenie kabli i przewodów. Bior¹c pod uwagê normy dotycz¹ce nadmiernego nagrzewania siê kabli i przewodów pod wp³ywem pr¹du obci¹ enia i w oparciu o dane pochodz¹ce z zak³adów energetycznych przy eksploatacji sieci i rozdzielni ustalono nastêpuj¹ce wielkoœci pr¹dów wk³adek bezpiecznikowych o charakterystyce zw³ocznej gl/gg. Sposób u³o enia Rodzaj przewodnika Przekrój mm 2 Wielkoœæ pr¹du znamionowego wk³adki bezpiecznikowej gl/gg W ziemi MiedŸ mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 00 A A 0 A A 22 A 0 A A 5 A W ziemi Aluminium mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 5 mm 2 0 A 00 A A 0 A A 22 A 0 A A W powietrzu MiedŸ mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 00 A A 0 A A W powietrzu Aluminium mm 2 mm 2 mm 2 mm 2 0 A 00 A A 0 A Transformatory/Trzpienie przy³¹czeniowe Trzpienie przyłączeniowe transformatorów wg DN 2 50 Moc znamionowa transformatora [kva] Gwint trzpienia 00 0 0 00 0 00 000 M2 M2 M M M0 x 2 M2 x M2 x
Transformatory Prądy znamionowe i zwarciowe transformatorów Napiêcie znamionowe U N Napiêcie zwarcia U K Moc znamionowa [kva] 00 0 0 00 0 0 00 000 0 00 0 N 72 2 0 55 57 722 90 5 05 22 2 00V/2V 5V 90V/00V % 05 0 577 72 90 75 0 227 Pr¹d zwarcia K % 2 05 75 90 5 9 000 50 N Kurzs 55 0 7 2 275 0 5 9 0 00 75 2 % 75 27 00 50 75 0 000 7 7 % Pr¹d zwarcia K 29 7 50 5775 7 9 5 229 29 N Kur 2 2 52 72 0 0 0 0 % 02 52 00 00 % Pr¹d zwarcia K 92 2 27 0 55 7 9 70 2 270 N K = *00 U K = napiêcie zwarcia w % U K [%] Przekroje przewodów do przy³¹czania Sztywne lub wielodrutowe przewody Giętkie przewody miedziane (aluminiowe lub miedziane) Przekroje przewodów Przekroje przewodów [mm 2] [mm 2 ] Minimalny Maksymalny Minimalny Maksymalny 0 2 2 0 0 00 0 0 00 0 0,5,5 0,5 0 00 00 0,5,5,5 0,5 0 5 5 5
Obci¹ alnoœæ pr¹dowa szyn miedzianych Prądy ciągłe dla prostokątnych szyn miedzianych w urządzeniach wnętrzowych przy temp. powietrza i temp. szyn 5 wg. DN Prąd ciągły Prąd zmienny do 0 Hz Prąd stały oraz zmienny do, Hz Szyny bielone Szyny gołe Szyny bielone Szyny gołe Liczba szyn Liczba szyn Liczba szyn Liczba szyn Szer. x Grub [mm] Przekrój [mm 2 ] Ciê ar ) [kg/m] 2 x 2 5 x 2 5 x 2,5 29,5,5 0,9 0,22 0,9 2 7 2 0 2 2 2 22 22 2 7 2 0 2 2 2 22 22 x 2 x x 5 x 0 9,5 59,5 99, 99 0, 0,529 0,2,77 9 27 9 97 02 9 92 2 27 27 2 0 9 27 99 02 9 52 92 2 27 2 2 2 2 x x 5 7,5 2 0,, 27 2 27 2 5 27 27 590 0 x 0 x 5 0 x 0 9,5 9 299 0,79, 2, 7 7 7 5 25 79 57 7 72 00 7 5 7 2 0 579 7 7 00 0 x 0 x 5 0 x 0 9 99 99,0,77,55 57 92 2 2 75 00 290 57 5 9 9 50 7 72 0 7 x 5 x 0 29 99 2,22, 97 0 0 7 5 52 99 0 0 5 75 0 0 0 x 5 0 x 0 299 599 2, 5, 2 0 0 90 95 7 9 0 90 0 x 5 0 x 0 99 799,55 7, 0 0 0 5 090 590 7 270 902 0 50 00 x 5 00 x 0 99 999,,9 00 0 2 00 90 70 0 90 0 0 00 0 290 x 0 0,7 70 900 90 90 0 x 0 00,2 0 22 90 00 0 2 00 x 0 0 7, 290 ) Ciê ar oblicza siê przyjmuj¹c gêstoœæ,9 kg/dm 9 290 0 7 2 00 590 Przekrój przewodów ochronnych (PE, PEN) Przekrój przewodów fazowych S Minimalny przekrój odpowiadającego przewodu ochronnego (PE, PEN) S p mm 2 mm 2 S < S < S 00 00< S 00 S> 00 S S/2 S/