TYPOLOGIA LESCHA. ZASTOSOWANIE W PSYCHOTERAPII. Opracowanie: Mieczysław Potrzuski Lesch Alcoholism Typology(LAT) oparta na badaniu 444 pacjentów uzależnionych od alkoholu (rozpoznanych według DSM III), follow up po okresie 5 lat, weryfikacja po 15 latach, ukierunkowana do terapii homogenicznych grup pacjentów, odnosi się do etiologii oraz podłoża rozwoju uzależnienia od alkoholu. Typ I Model alergii - związany z ciężkimi objawami abstynencyjnymi, takimi jak drżenie, objawy wegetatywne, tachykardia, skoki ciśnienia tętniczego krwi itp., z epizodami drgawek tylko w czasie zespołu abstynencyjnego, nasilonym głodem alkoholu, - alkohol używany jest tu jako środek zapobiegający objawom abstynencyjnym. 1
Typ II Model rozwiązywania problemu, Lęk - obejmuje osoby, u których występuje niewielkie nasilenie objawów abstynencyjnych, - brak jest drgawek alkoholowych, chorób towarzyszących i tendencji samobójczych, - charakterystyczne stany lęku, - alkohol używany jako środek anksjolityczny. Typ III Alkohol, jako lek na depresję - z towarzyszącymi chorobami psychiatrycznymi, głęboką depresją, zaburzeniami snu, nasilonymi tendencjami samobójczymi, występującymi niezależne od intoksykacji i zespołu abstynencyjnego - alkohol używany jako środek przeciwdepresyjny. Typ IV Alkohol jako przystosowanie - związany z czynnikami wpływającymi na rozwój we wczesnym dzieciństwie, np. uszkodzeniami okołoporodowymi, chorobami OUN i urazami głowy przed 14 rokiem życia, - zaburzeniami zachowania w dzieciństwie (takimi jak obgryzanie paznokci lub/i moczenie nocne), padaczką czy ciężkimi zaburzeniami funkcji poznawczych. 2
TYP I - Model alergii ETIOLOGIA: Alkohol jako środek na AZA CEL TERAPEUTYCZNY: Całkowita abstynencja jest konieczna i wraz z zalecaną terapią relatywnie łatwo osiągalna. TERAPIA: skuteczna jest psychoterapia wspierająca, grupy samopomocy skupione na tematyce picia, np. AA. TYP II - Model rozwiązywania problemu, Lęk ETIOLOGIA: Alkohol redukuje lęk. Alkoholu, jako środek do samo leczenia w sytuacjach trudnych i konfliktowych. CEL TERAPEUTYCZNY: Ważnym celem terapii jest wzmocnienie ja oraz nauka właściwego ustanawiania granic interpersonalnych, dzięki czemu osiąga się z jednej strony lepsze radzenie sobie ze stresem zewnętrznym, a z drugiej strony powstaje mniej stresu subiektywnego. Wzorzec picia nie jest punktem centralnym terapii. TERAPIA: Wymaga psychoterapii ukierunkowanej na wzmocnienie ego, udziału w warsztatach tematycznie niekoniecznie związanych z piciem, skoncentrowanych na przeżywaniu emocji. TYP III - Alkohol, jako lek na depresję ETIOLOGIA: Alkohol służy w celu poprawy nastroju i jako środek nasenny-wpływa niekorzystnie na napęd, nastrój i strukturę snu. CEL TERAPEUTYCZNY: Zalecana jest terapia nacelowana w pracę nad cechami osobowości będącymi źródłem psychicznych obciążeń dla pacjenta. Kolejnym celem psychoterapii jest zredukowanie epizodów depresyjnych, TERAPIA: wskazana jest psychoterapia nastawiona na uzyskanie wglądu w emocje, główny cel nie ogniskuje się na piciu. 3
TYP IV - Alkohol jako przystosowanie ETIOLOGIA: Pacjenci, ze zmianami w OUN i ich następstwami, nie są w stanie oprzeć się społecznej presji picia alkoholu. Alkohol dodatkowo zaburza funkcje poznawcze. Znaczenie maja przede wszystkim upośledzenie umysłowe lub uszkodzenie mózgu przed czternastym rokiem życia. Pacjenci ci mają problem z radzeniem sobie w życiu codziennym oraz ze znalezieniem powodu do życia. CEL TERAPEUTYCZNY: Pacjenci łatwo ulegają wpływom swojego środowiska. Zdolności krytycznego myślenia są obniżone. Dlatego też nawroty są postrzegane jako część przebiegu choroby. Celem jest przetrwanie -wydłużenie okresów abstynencji, zmniejszenie nasilenia objawów somatycznych oraz ustrukturyzowanie dnia. TERAPIA: Psychoterapia wspierająca, nie zorientowana psychoanalitycznie. Zadaniem treningu umiejętności społecznych jest zapobieganie nawrotom. Wysoce skuteczne dla tego typu są grupy samopomocy Zabójstwa dokonane według LAT (Uniwersytet Erlangen-Nuremberg 2006). Współwystępowanie depresji według LAT (HAM-D) 4
ROZKŁAD PODTYPÓW Z PODZIAŁEM NA PŁEĆ Kobiety Mężczyźni TYP III 24,8% TYP III 12% TYP IV 11,2% TYP IV 29,6% Lesch Alcoholism Typology w ZLO w Czarnym Borze TYP ALKOHOLIZM U N % I 10 4,98% II 33 16,42% III 91 45,27% IV 67 33,33% SUMA 201 100,00% IMPLIKACJE LAT w ZLO w Czarnym Borze czynniki kulturowe, czynniki społeczne, czynniki ekonomiczne, czynniki demograficzne, model konsumpcji alkoholu. 5
Źródła: 1. Lesch O.M., Dietzel M., Musalek M. i wsp.: The course of alcoholism. Long-term prognosis in different types. Forensic Science International 1988. 2. Kiefer F., Barocka A., Secondary depresion in weaned alcoholics: Implications of Lesch s typology of chronic alcoholism. Alcohol & Alcoholism, Vol. 34, 1999. 3. Samochowiec A., Samochowiec J., Terapia zespołu zależności alkoholowej na podstawie typologii alkoholizmu Lescha. TERAPIA, NR 1 (204), 2008. 4. Lesch O.M., Walter H., Subtypes of alcoholism and their role in therapy. Alcohol & Alcoholism, 1996. 5. Leggio L., Kenna G.A., Fenton M., Bonenfant E., Swift M.R.,Typologies of Alcohol Dependence.From Jellinek to Genetics and Beyond. Neuropsychological Review, 2008. 6.Reulbach U., Bierman T., Bleich S.i wsp.: Alcoholism and Homocide with respect to the classification systems of Lesch and Cloninger, Alcohol&Alcoholism, Vol. 42, 2007. Dziękuję za uwagę 6