Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 18.04.2014 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: ŻG.8361.9.2014 DECYZJA Nr 34 / ŻG / 2014 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz. U. z 2013, poz. 267) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy Piotrowi Skórka prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą Cukiernia Piotr Skórka w Łodzi przy ul. Legionów 5 karę pieniężną w kwocie 978,00 zł (słownie: dziewięćset siedemdziesiąt osiem złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego 8 partii środków spożywczych bez opakowań jednostkowych (ciast i ciastek), wyprodukowanych przez Cukiernię Piotr Skórka, 91-615 Łódź, ul. Klimatyczna 2, wartości łącznej 337,10 zł nieodpowiadających jakości handlowej z uwagi na niepodanie, w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom, wykazu składników, w tym składników alergennych (gluten, jaja, orzechy) obecnych w gotowym środku spożywczym, wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) i art. 14 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. s. 1 ze zm.). Uzasadnienie W dniach od 14 do 16 stycznia 2014 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.9.2014 z dnia 14.01.2014 r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi przeprowadzili kontrolę w cukierni zlokalizowanej w Łodzi przy ul. Legionów 5, należącej do Piotra Skórki, wykonującego działalność gospodarczą pod nazwą Cukiernia Piotr Skórka. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. 1
L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, ze zm.), art. 24 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1935/2004 z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającego dyrektywy 80/590/EWG (Dz. U. z 27.10.2004 s. 4 ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 oraz art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) w obecności osoby czynnej (14.01.2014 r.) i osoby upoważnionej (15.01.2014 r. i 16.01.2014 r.). W toku kontroli stwierdzono, że dla 8 partii środków spożywczych bez opakowań jednostkowych: ciasta sułtan z rodzynkami w rumie w ilości 0,980 kg w cenie 29,00 zł za 1 kilogram, ciasta kostka hiszpańska w ilości 3,195 kg w cenie 29,00 zł za 1 kilogram, ciasta Malibu w ilości 1,360 kg w cenie 29,00 zł za 1 kilogram, ciasta węgierskie w ilości 1,280 kg w cenie 29,00 zł za 1 kilogram, ciasta waniliowo-truskawkowe w ilości 1,430 kg w cenie 29,00 zł za 1 kilogram, ciasta Luwr w ilości 0,510 kg w cenie 29,00 zł za 1 kilogram, ciastek marcepanki czekoladowe w ilości 1,010 kg w cenie 32,00 zł za 1 kilogram, ciastek adwokatki z konfiturą pomarańczową w ilości 1,590 kg w cenie 32,00 zł za 1 kilogram, wartości łącznej 337,10 zł w miejscu sprzedaży nie podano wykazu składników wbrew postanowieniom zawartym w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. nr 137, poz. 966 ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie znakowania środków spożywczych. Ponadto dla wyżej wymienionych wyrobów w miejscu sprzedaży nie zamieszczono, informacji dotyczącej składników alergennych obecnych w gotowym środku spożywczym. W dniu 16 stycznia 2014 r. osoba upoważniona przez stronę ( ) - przedłożyła wykaz składników dla poszczególnych rodzajów wyrobów. Na podstawie okazanego dokumentu ustalono, że we wszystkich wyżej wymienionych wyrobach obecny był gluten i jaja, zaś dodatkowo w ciastach sułtan z rodzynkami w rumie i kostka hiszpańska oraz ciastkach marcepanki czekoladowe orzechy. Brak powyższych informacji w miejscu sprzedaży narusza przepisy art. 14 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) zwanego dalej rozporządzeniem 178/2002. W tym przypadku należało uznać, że wyroby te mogły być niebezpieczne dla osób nietolerujących bądź uczulonych na gluten, jaja i orzechy, gdyż nie zostały one poinformowane o alergenach, a tym samym o negatywnych skutkach dla zdrowia związanych z daną żywnością lub rodzajem żywności (art. 14 ust. 3 lit. b rozporządzenia 178/2002). Każdy konsument ma prawo do rzetelnej informacji o produkcie aby mieć pewność, że nabywa produkt bezpieczny dla niego. Producentem i dostawcą zakwestionowanych wyrobów była Cukiernia Piotr Skórka, ul. Klimatyczna 2, 91-615 Łódź. 2
Stwierdzone nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokole kontroli z dnia 14 stycznia 2014 r. (numer akt ŻG.8361.9.2014), zestawieniu artykułów żywnościowych skontrolowanych pod względem oznakowania oraz na zdjęciach zrobionych w trakcie kontroli. W związku z wprowadzeniem do obrotu środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej w dniu 19 marca 2014 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej wynikającej z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) zwanej dalej ustawą o jakości. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, lecz z tego prawa nie skorzystała. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 21 marca 2014 r. W dniu 26 marca 2014 r. do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi wpłynęło pismo, w którym strona podała wielkość obrotu za rok 2013. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia 178/2002 podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolnospożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Wymagania w zakresie oznakowania środków spożywczych bez opakowań (w tym pieczywa i wyrobów cukierniczych) zostały określone w 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych. Przepis ten stanowi, że w przypadku środków spożywczych bez opakowań oprócz nazwy środka spożywczego podaje się: 1) nazwę albo imię i nazwisko producenta; 2) wykaz składników; 3) klasę jakości albo inny wyróżnik jakości handlowej, jeżeli zostały one ustalone w przepisach szczególnych wymagań w zakresie jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych lub ich grup albo jeżeli obowiązek podawania klasy jakości handlowej albo wyróżnika wynika z odrębnych przepisów; 4) w przypadku produktów rybołówstwa (.); 5) w przypadku pieczywa dodatkowo: 3
a) masę jednostkową, b) informację pieczywo produkowane z ciasta mrożonego albo pieczywo produkowane z ciasta głęboko mrożonego w przypadku zastosowania takich procesów technologicznych. Informacje, o których mowa w ust. 1, podaje się w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentom ( 17 ust 2 rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych). Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 nr 136, poz. 914 ze zm.) oznakowanie środka spożywczego winno zawierać informacje istotne dla ochrony zdrowia i życia człowieka, zaś art. 14 ust. 2 rozporządzenia 178/2002 stanowi, że środek spożywczy jest uznawany za niebezpieczny, jeżeli uważa się, że jest szkodliwy dla zdrowia. W załącznika nr 1 do rozporządzenia w sprawie znakowania środków spożywczych zboża zawierające gluten (ust. 1), jaja i produkty pochodne (ust. 3) oraz orzechy ziemne / orzechy arachidowe i produkty pochodne (ust. 5) zostały wymienione jako składniki alergenne. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) środków spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej i na skutek przeprowadzonego postępowania wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. średni stopień szkodliwości, gdyż brak w miejscu sprzedaży dla środków spożywczych bez opakowań wykazu składników i informacji o obecności w gotowych wyrobach składników alergennych w istotny sposób naruszał interesy konsumentów, tym bardziej że przy produktach bez opakowań konsument tylko w miejscu sprzedaży ma możliwość zapoznania się z ich właściwościami. W tym przypadku takiej możliwości był pozbawiony, przez co mógł być wprowadzony w błąd i zakupić produkt niezgodny z jego oczekiwaniami. Należy tu również podkreślić, iż brak wymaganych oznaczeń handlowych naruszał interesy konsumentów nie tylko ze względu na ich prawo do rzetelnej informacji o produkcie mogące przesądzić o dokonanym przez nich wyborze, ale także ze względu na istotne znaczenie pewnych informacji dla zdrowia (składniki alergenne). Konsumenci muszą mieć dostęp do informacji na temat alergenów aby mieć gwarancję, że zakupiony przez nich produkt jest dla nich bezpieczny; 2. wysoki stopień zawinienia, gdyż wina za niedopełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa żywnościowego leżała wyłącznie po stronie kontrolowanego przedsiębiorcy. To strona winna obowiązkowe informacje dla konsumentów przekazać zatrudnionej osobie i zobowiązać ją do umieszczenia ich w punkcie sprzedaży przed wprowadzeniem do obrotu środków spożywczych bez opakowań, jednak tego nie uczyniła i wprowadziła do obrotu wyroby cukiernicze bez wymaganych oznaczeń. Strona jako profesjonalista prowadzący cukiernię i sieć sklepów firmowych, działająca na rynku od wielu lat (co ustalono na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji 4
o Działalności Gospodarczej), powinna znać przepisy związane z wykonywaną działalnością i dołożyć wszelkich starań, aby oferowane do sprzedaży środki spożywcze spełniały wymagania w zakresie jakości handlowej; 3. średni zakres naruszenia, bowiem stwierdzone nieprawidłowości (brak informacji o wykazie składników i obecności w gotowych wyrobach składników alergennych) naruszały przepisy mające na celu ochronę konsumentów. Stwierdzone nieprawidłowości naruszały wymagania w zakresie oznakowania środków spożywczych i były one istotne z punktu widzenia właściwości tych produktów; 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości; 5. niską wielkość obrotów podaną przez kontrolowanego przedsiębiorcę. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno - spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu (w tym przypadku zł), lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia 178/2002 ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę w wysokości 978,00 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38) w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości strona jest zobowiązana uiścić należność pieniężną w wysokości 978,00 zł na rachunek Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź, nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie tego Inspektoratu (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Otrzymują: Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Marek Jacek Michalak... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) 1. Piotr Skórka (...) 2. a/a 5