... pieczątka nagłówkowa szkoły... kod pracy ucznia PRZEDMIOTOWY KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, witaj na I etapie konkursu geograficznego. Przeczytaj uważnie instrukcję oraz postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. Arkusz liczy 12 stron i zawiera 20 zadań. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem. Przy rozwiązywaniu zadań możesz korzystać z przyborów kreślarskich. Nie używaj korektora. Jeśli się pomylisz, przekreśl błędną odpowiedź i wpisz poprawną. W przypadku testu wyboru prawidłową odpowiedź zaznacz stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej odpowiedzi. Jeżeli pomylisz się, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inną odpowiedź. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie. Brudnopis nie będzie oceniany. Czas pracy: 60 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 50 Pracuj samodzielnie. Powodzenia! Strona1 z 12
Zadanie 1.(0-2 pkt.) Uzupełnij nazwy brakujących ciał niebieskich w geocentrycznym modelu Wszechświata według Ptolemeusza 6 4 8 1 2 3 5 1... 2... 3... 4... 5... 6. Mars 7. Jowisz 8... 7 Zadanie 2. (0-1pkt.) Podkreśl szerokość geograficzną, od której punktem orientacyjnym dla żeglarzy jest Gwiazda Polarna 90ºS; 66º33'S; 23º27'S; 0º ; 23º27'N; 66º33'N; 90ºN Zadanie 3. (0-2 pkt.) Różnica czasu pomiędzy miejscowościami A i B położonymi na równiku wynosi 3 godziny. Oblicz jaka jest rzeczywista odległość mierzona w linii prostej pomiędzy tymi miejscowościami. Obliczenia:.. Odpowiedź:... Strona2 z 12
Zadanie 4. (0-1 pkt.) Na schemacie powstawania pływów morskich podpisz miejsca, w których będzie występował odpływ. 1. 2. SŁOŃCE KSIĘŻYC ZIEMIA 3 Zadanie 5. (0 3 pkt.) Dopasuj nazwy form rzeźby terenu do procesu, który przyczynił się do ich powstania Procesy Procesy krasowe Działalność wiatru Działalność lądolodów Formy rzeźby terenu Formy rzeźby terenu: grzyby skalne, polja, moreny, barchany, fieldy, mogoty Zadanie 6. (0 1 pkt.) Określ położenie geograficzne punktu A 1º 3º 1º.A 1º szerokość geograficzna... długość geograficzna... Strona3 z 12
Zadanie 7. ( 0 2 pkt. ) W oparciu o rysunek poziomicowy wykonaj następujące polecenia: A. Określ, jaki kształt w przekroju ma dolina rzeczna w biegu górnym...... B. Określ odcinek rzeki, w którym przeważa akumulacja. C. Określ odcinek rzeki, w którym występuje erozja boczna... D. Określ kierunek strony świata, w którym nie płynie rzeka w biegu środkowym. N Zadanie 8. (0-2 pkt) Połącz w pary za pomocą strzałek źródła i skutki zanieczyszczeń atmosfery. Skutki zanieczyszczeń Źródła zanieczyszczeń 1. Dziura ozonowa a) zwiększenie emisji CO2 2. Efekt cieplarniany b) zwiększenie emisji CO2 i innych gazów oraz pyłów 3. Smog c) zwiększenie emisji CO2 oraz związków siarki i azotu 4. Kwaśne deszcze d) ulatnianie się do atmosfery związków chemicznych (freonu) Strona4 z 12
Zadanie 9. ( 0 4 pkt. ) Puszczą Amazońską nazywany jest obszar wilgotnych lasów równikowych, porastający Nizinę Amazonki. A. Podkreśl literę, którą zaznaczono klimatogram przedstawiający warunki klimatyczne panujące w Puszczy Amazońskiej A B C D B. Podkreśl gatunki zwierząt występujące w Amazonii antylopy, szynszyle, kapibary, krety, pumy, jeże, mrówkojady C. Określ jak długo trwa w Puszczy Amazońskiej klimatyczne lato... D. Spośród podanych gleb, podkreśl te, które występują na obszarze Puszczy Amazońskiej gleby brązowoczerwone, czerwonożółte gleby laterytowe, gleby brunatne, czarnoziemy, Strona5 z 12
Zadanie 10. (0-3 pkt.) Dwaj chłopcy wybrali się na wycieczkę wysokogórską w Tatry. Zmierzone przez nich ciśnienie atmosferyczne u podnóża góry na wysokości 800 m n.p.m. wynosiło 1000 hpa. Oblicz na jakiej wysokości znajdowali się chłopcy w chwili, gdy ich barometr wskazywał ciśnienie 970 hpa. Obliczenia:.. Odpowiedź: Zadanie 11. (0 2 pkt.) A. Oblicz wysokość Słońca nad horyzontem w dniu 22 czerwca w polskiej stacji badawczej Horndsund na Spitsbergenie (15 E;77 N). Obliczenia:.......... Odpowiedź:. B. Podaj nazwę zjawiska astronomicznego występującego w tym dniu na Spitsbergenie. Strona6 z 12
Zadanie 12. (0 2 pkt.) Połącz za pomocą strzałek nazwę ruchu wody morskiej z odpowiednim opisem. 1. Prądy morskie a) rytmiczne ruchy wody morskiej związane z przyciąganiem Księżyca i Słońca 2. Fale b) fale spowodowane trzęsieniami Ziemi lub wybuchami wulkanów 3. Pływy c) potężne słone rzeki o temperaturze wyższej lub niższej od wód otaczających, płynące w górnej warstwie oceanu 4. Tsunami d) ruchy wody morskiej wywołane przez wiatr Zadanie 13. (0 3 pkt.) Podaj nazwę: A. wodospadu o największej na świecie wysokości progu. B. najwyższego, czynnego wulkanu w Europie... C. najstarszego parku narodowego na świecie... D. najdłuższej jaskini świata... E. najgłębszej kryptodepresji na świecie... F. najdłuższego lodowca górskiego świata... Zadanie 14. (0 2 pkt.) Uporządkuj w kolejności od najstarszego do najmłodszego przedstawione wydarzenia geologiczne: A. Powstanie pokładów węgla kamiennego B. Powstanie pokładów soli kamiennej w okolicy Wieliczki i Bochni C. Zlodowacenie środkowopolskie D. Początek alpejskich ruchów górotwórczych E. Kaledońskie ruchy górotwórcze F. Rozpad prakontynentu Pangei Strona7 z 12
Zadanie 15. (0 2 pkt.) Jedna z najdłuższych linii kolejowych na świecie łączy Moskwę (38ºE; 52ºN) z Władywostokiem (133ºE; 43ºN). Oblicz przez ile stref czasowych przejeżdża pociąg. Obliczenia:... Odpowiedź:.. Zadanie 16. (0 2 pkt.) Która godzina czasu miejscowego jest w Moskwie, w momencie gdy we Władywostoku jest godzina 18.20 czasu miejscowego. Obliczenia: Odpowiedź:. Zadanie 17. (0 2 pkt.) Powierzchnia największej pustyni świata Sahary wynosi 9 mln km². Oblicz, jaką powierzchnię zajmie obszar pustyni na mapie wykonanej w skali 1: 3 000 000. Obliczenia: Odpowiedź: Strona8 z 12
Zadanie 18. (0 5 pkt.) Rozwiąż logogryf, wpisz hasło i wyjaśnij jego znaczenie 1. spadające gwiazdy 2. inaczej proces górotwórczy 3. żyzne gleby bogate w węglan wapnia 4. wyspa będąca rafą koralową na kształt pierścienia 5. przeobrażony granit 6. przekrystalizowany, ziarnisty śnieg 7. obszar położony poniżej poziomu morza 8. rodzaj ujścia rzeki 9. formacja trawiasta o charakterze stepowym w Ameryce Południowej 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Hasło:... Wyjaśnienie hasła...... Strona9 z 12
Zadanie 19. (0 4 pkt.) Uzupełnij informację dotyczącą ochrony przyrody w województwie podkarpackim Województwo podkarpackie zaliczane jest do obszarów o dobrej kondycji ekologicznej. Około 47% powierzchni województwa stanowią obszary o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chronionych. Należą do nich m.in. A. Parki narodowe:1)...,2)... B. Międzynarodowy Rezerwat Biosfery... W Podkarpackiem znajdują się również obszary wchodzące w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000, której celem jest ochrona cennych pod względem przyrodniczym i zagrożonych składników różnorodności biologicznej. W skład sieci Natura 2000 wchodzi w części dot. województwa podkarpackiego 6 obszarów specjalnej ochrony (4 obszary specjalnej ochrony ptaków OSO i 2 specjalne obszary ochrony siedlisk SOO), z których w całości w województwie podkarpackim znajdują się: C. 2 obszary specjalnej ochrony ptaków: 1)...,2)... D. 2 obszary specjalnej ochrony siedlisk: 1)...,2)... Zadanie 20. (0 5 pkt.) Na mapie (załącznik nr 1) zaznaczono strzałkami i opisano numerami od 1 do 15 obiekty geograficzne. Obok podanego w tabeli obiektu geograficznego wpisz numer jego oznaczenia na mapie. Hawaje Nowa Kaledonia Seszele Morze Sargassowe Nowa Ziemia Półwysep Kamczatka Przylądek Igielny Rów Mariański Wyspa Północna Wyspy Galapagos Wyżyna Patagońska Ziemia Baffina Ziemia Ognista Wielka Kotlina Ziemia Wilkesa Nazwa obiektu Numer zaznaczenia na mapie Strona10 z 12
11 13 14 3 9 8 2 5 4 10 1 6 15 7 12 Strona11 z 12
BRUDNOPIS Strona12 z 12