KONKURS PRZEDMIOTOWY Z GEOGRAFII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM. Rok szkolny 2010/2011 ETAP SZKOLNY

Transkrypt

1 ... pieczątka nagłówkowa szkoły... kod pracy ucznia KONKURS PRZEDMIOTOWY Z GEOGRAFII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Rok szkolny 2010/2011 ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, Witaj na I etapie konkursu geograficznego. Przeczytaj uważnie instrukcję a następnie postaraj się prawidłowo rozwiązać wszystkie zadania. Arkusz zawiera 10 stron. W arkuszu jest do rozwiązania 20 zadań. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Nie używaj korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne sformułowanie przekreśl i wpisz obok poprawne. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie. Rozwiązując zadania możesz korzystać z kalkulatora oraz przyborów do kreślenia (linijka, kątomierz, cyrkiel). Brudnopis nie będzie oceniany. Zadania 1 6 oraz 8 wymagają korzystania z atlasu. Czas pracy: 60 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 50 pkt. Pracuj samodzielnie. Powodzenia!

2 Zadanie 1. (0 3 pkt) Rysunek przedstawia profil hipsometryczny Azji wzdłuż południka 80ºE. Mordawski J., Makowski J., Planeta. Podręcznik do geografii, Gdańsk 2002 Przyporządkuj podanym obiektom geograficznym właściwe cyfry. Himalaje Tienszan Cejlon Kotlina Tarymska (Kaszgarska). Dekan.. Nizina Zachodniosyberyjska... Zadanie 2. (0 1 pkt) Z mapy geologiczno tektonicznej w atlasie odczytaj nazwę jednostki budującej podłoże Niziny Zachodniosyberyjskiej. Odpowiedź... Zadanie 3. (0 2 pkt) Korzystając z mapy fizycznej Azji oblicz wysokość względną szczytu Pik Pobiedy w stosunku do dna Kotliny Tarymskiej. Zapisz obliczenia oraz wartości podanych wysokości z odpowiednimi mianami. Wysokość bezwzględna szczytu. Wysokość bezwzględna, na której leży dno kotliny (przedział wysokości odczytany z legendy) Wysokość względna (przedział wysokości)... 2 z 10

3 Zadanie 4. (0 3 pkt) Oblicz, z dokładnością do 1 mm, wysokość szczytu Pik Pobiedy na mapie plastycznej gór Tienszan wykonanej w skali 1: Zadanie 5. (0 4 pkt) Z map klimatycznych w atlasie odczytaj roczne sumy opadów w Kotlinie Tarymskiej i na Nizinie Gangesu. Wyjaśnij, podając dwie przyczyny, duże zróżnicowanie rocznej sumy opadów pomiędzy tymi regionami. Roczna suma opadów na Nizinie Gangesu Roczna suma opadów w Kotlinie Tarymskiej.. Wyjaśnienie Zadanie 6. (0 5 pkt) Uzupełnij w tabeli informacje o wybranych rzekach. Wybierz spośród podanych cech pięć, które odnoszą się do danej rzeki i wpisz przypisane im litery we właściwą rubrykę. a) zlewisko Oceanu Arktycznego b) ginie w piaskach pustyni Takla Makan c) ma swe źródła w Ałtaju d) płynie przez Kotlinę Tarymską e) wraz z Brahmaputrą tworzy najpotężniejszą deltę świata f) obszar bezodpływowy g) ustrój rzeczny (rodzaj zasilania) opadowy (śnieżno deszczowy) h) płynie przez Nizinę Wschodnioeuropejską i) zlewisko Oceanu Indyjskiego 3 z 10

4 j) wypływa z gór Tienszan k) uchodzi do Morza Karskiego l) ustrój rzeczny opadowy (śnieżny) ł) płynie przez Nizinę Zachodniosyberyjską m) uchodzi do Zatoki Bengalskiej Ob Tarym Nazwa rzeki Cechy charakteryzujące rzekę Zadanie 7. (0 1 pkt) Charakterystyczną cechę środowiska geograficznego północnej części Niziny Zachodniosyberyjskiej stanowią bagna. Podaj przyczynę ich występowania na tym terenie. Zadanie 8. Odczytaj z map w atlasie typ gleb dominujący na Nizinie Gangesu i na Nizinie Zachodniosyberyjskiej. Podkreśl tę z nich, która jest glebą astrefową (azonalną). Nizina Gangesu.. Nizina Zachodniosyberyjska.. Zadanie 9. (0 1 pkt) Wymień dwa surowce energetyczne wydobywane na Nizinie Zachodniosyberyjskiej. Odpowiedź.. 4 z 10

5 Zadanie 10. (0 4 pkt) Rysunki przedstawiają zwierzęta żyjące w Azji. Wpisz pod każdym z nich nazwę zwierzęcia i właściwy obszar występowania (obszar na południe od Himalajów, Kotlina Tarymska, Nizina Zachodniosyberyjska). Piskorz S., Zając S., Geografia świata i Polski, Warszawa 1995 Zwierzę Obszar występowania Zadanie 11. Podaj szerokość geograficzną punktu A. Posługując się kątomierzem narysuj (z dokładnością do 5º) na zamieszczonym rysunku równoleżnik 40ºS. Szerokość geograficzna punktu A.. 5 z 10

6 Zadanie 12. (0 3 pkt) Rysunek przedstawia Ziemię widzianą od strony bieguna północnego. Zaznacz linią ciągłą na rysunku (z podaniem wartości): a) południk 180º, b) południk 120ºW, c) południk 60ºE. Zadanie 13. (0 3 pkt) Mapa przedstawia lokalizację wybranych stacji badawczych na Antarktydzie. Zaznacz na mapie stację Wostok (78ºS, 107ºE). Następnie uzupełnij zdanie posługując się skrótami międzynarodowymi. Polarnicy ze stacji Wostok, aby dojść do stacji Byrd, muszą udać się w kierunku, natomiast, aby dojść do bieguna południowego muszą obrać kierunek. Korska A., Święchowicz J., Geografia. Kurs przygotowawczy do egzaminu gimnazjalnego, Kraków z 10

7 Zadanie 14. Tabela przedstawia średnie miesięczne temperatury powietrza w stacji Wostok (w C). Stacja klimatologiczna I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Wostok -32,6-44,0-57,7-64,7-65,8-65,2-67,6-68,3-65,7-56,7-43,4-32,6 Encyklopedia Geograficzna Świata t. I, Kraków 1995 Wykres narysowany w oparciu o temperatury zamieszczone w tabeli Grzelak - Kosińska E., Geograficzne podróże, Toruń 2003 Na podstawie danych zawartych w tabeli oblicz roczną amplitudę temperatur powietrza w stacji Wostok. Zapisz obliczenia. Odpowiedź.. Zadanie 15. Napisz, w którym z miast położonych na południku 80ºE - w Kanpur (26ºN) czy w Kolombo (7ºN) 22.XII dzień jest dłuższy. Odpowiedź uzasadnij. 7 z 10

8 Zadanie 16. Spośród podanych skal wybierz największą oraz najmniejszą. Zapisz je w wyznaczonym miejscu. 1 : : : Skala największa. Skala najmniejsza Zadanie 17. Życie na Ziemi może istnieć dzięki temu, że spełnia ona określone warunki. Zakreśl trzy właściwe odpowiedzi (warunkujące istnienie życia na Ziemi). a) Odpowiednia odległość od Słońca zapewnia otrzymywanie wystarczającej ilości energii (ciepła i światła). b) Płyty litosfery znajdują się w nieustannym ruchu względem siebie. c) Na powierzchni występuje woda w stanie ciekłym. d) Ziemia ma pole magnetyczne oraz otoczkę powietrzną (atmosferę), które chronią organizmy przed zabójczym działaniem niewidzialnego promieniowego słonecznego i kosmicznego. e) Powiększają się dziury ozonowe co umożliwia wzrost temperatury przy powierzchni Ziemi. Zadanie 18. (0 1 pkt) Rysunki przedstawiają zróżnicowanie temperatury wody w obszarach występowania prądów morskich Obok słów prąd morski dopisz przy właściwych rysunkach: ciepły, zimny. a) prąd morski.. b) prąd morski... Zając S., Sprawdziany z geografii, Warszawa z 10

9 Zadanie 19. (0 3 pkt) Poniżej podano przykład obiegu wody w przyrodzie. Wpisz nazwy procesów (z ramki), które przyczyniły się do przejścia wody z jednej formy jej występowania w drugą. Opad atmosferyczny, wsiąkanie, pobieranie wilgoci przez roślinę, parowanie, skraplanie, rozpuszczanie, topnienie lodowca, spływ powierzchniowy, przenoszenie wody przez nurt rzeki. Powęska H., Czerny A., ZIEMIA nasza planeta, Zeszyt ćwiczeń, Warszawa 2000 Woda na powierzchni jeziora.. Para wodna w atmosferze Powstanie kropli deszczu Woda na powierzchni gruntu. Woda w glebie. Woda w łodydze rośliny. Woda w atmosferze. Woda na powierzchni jeziora 9 z 10

10 Zadanie 20. (0 4 pkt) Przeczytaj uważnie poniższe zdania dotyczące ruchu obrotowego i obiegowego Ziemi. Oznacz literą P zdania prawdziwe, a literą F zdania fałszywe. a) Wszystkie punkty położone na równoleżnikach 30 S i 30 N mają tę samą prędkość liniową.. b) Wszystkie punkty na Ziemi mają tę samą prędkość kątową.. c) Zmiana wysokości Słońca nad horyzontem w momencie górowania w ciągu roku na tej samej szerokości geograficznej to skutek obrotowego ruchu Ziemi.. d) Dwukrotnie w ciągu roku w momencie wschodu Słońca na całej kuli ziemskiej cień gnomonu (przy bezchmurnej pogodzie) wskazuje kierunek zachodni.. Brudnopis 10 z 10