BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA

Przekładaniec nr 28/2014, s. 163 175 www.ejournals.eu/przekladaniec BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA Bibliografia Almodóvar P. 2006. Scenariusz do fi lmu Volver, przeł. M. Chrobak, Kraków: Znak. American Council for the Blind. 2009. Audio description standards, www.acb.org/adp/ docs/adp_standards.doc (dostęp: 12.05.2013). Arystoteles. 1983. Poetyka, przeł. H. Podbielski, Wrocław: Ossolineum. Ayres P., Paas F. 2007. A Cognitive Load Approach to the Learning Effectiveness of Instructional Animation, Applied Cognitive Psychology 21(6), 695 820. Baggett P. 1984. Role of Temporal Overlap of Visual and Auditory Material in Forming Dual Media Associations, Journal of Educational Psychology 76, 408 417. Baggett P. 1989. Understanding Visual and Verbal Messages, w: H. Mandl, J.R. Levin (red.), Knowledge Acquisition from Text and Pictures, Amsterdam: Elsevier. Baker M. 1993. Corpus Linguistics and Translation Studies: Implications and Applications, w: M. Baker, G. Francis, E. Tognini-Bonelli (red.), Text and Technology: In Honour of John Sinclair, Amsterdam Filadelfia, John Benjamins 233 250. Benecke B. 2007. Film AD, warsztaty z audiodeskrypcji przeprowadzone podczas Advances Research Seminar in Audio Description, Barcelona: Universitat Autónoma de Barcelona. Benecke B. 2007. Audio Description: Phenomena of Information Sequencing, http://www.euroconferences.info/proceedings/2007_proceedings/2007_benecke_ Bernd.pdf (dostęp: 9.05.2013). Benecke B., Dosch E. 2004. Wenn aus Bildern Worte werden. Monachium: Bayerischer Rundfunk. Bogucki Ł. 2013. Areas and Methods of Audiovisual Translation Research, Frankfurt am Main: Peter Lang. Boucheix J.M., Lowe R.K. 2010. An Eye Tracking Comparison of External Pointing Cues and Internal Continuous Cues in Learning with Complex Animations, Learning and Instruction 20(2), 123 135. Bourdieu P. 2005. Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Bourne J., Jimenez Hurtado C. 2007. From the Visual to the Verbal in Two Languages: A Contrastive Analysis of the Audio Description of The Hours in English and Spanish, w: J. Díaz Cintas, P. Orero, A. Remael (red.), Media for All: Subtitling for the Deaf, Audio Descrition, and Sign Language, Amsterdam: Rodopi, 174 187. Bradshaw P. 2006. Volver, The Guardian, http://www.guardian.co.uk/film/2006/aug/25/drama.pedroalmodovar (dostęp: 13.04.2013).

164 BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA Braun S. 2008. Audiodescription Research: State of the Art and Beyond, Translation Studies in the New Millennium 6, 14 30. Braun S. 2008. Audio Description Research: State of the Art and Beyond, Translation Studies in the New Millennium 6, 1 15. http://epubs.surrey.ac.uk/303022/1/fulltext.pdf (dostęp: 17.07.2013) Brzozowski J. 2011. Stanąć po stronie tłumacza. Zarys poetyki opisowej przekładu, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Cabeza-Cáceres C. 2010. Opera Audio Description at Barcelona,s Liceu Theatre, w: J. Díaz Cintas, A. Matamala, J. Neves (red.), Media for All 2: New Insights into Audiovisual Translation and Media Accessibility, Amsterdam, Holland: Rodopi, 227 237. CAFE. 2012. CAFE Joy at UEFA EURO 2012 Goals Donation, http://euro2012.cafefootball.eu/2012/07/02/news/cafe-joy-at-uefa-eu- RO-2012-goals-donation.aspx (dostęp: 16.05.2013). CAFE. 2012b. Audio Description for Blind Fans, http://euro2012.cafefootball.eu/2012/04/12/news/audio-description-for-blind- -fans.aspx (dostęp: 16.05.2013). CAFE (a) (b.d.). Host Cities, http://euro2012.cafefootball.eu/host-cities.aspx (dostęp: 16.05.2013). CAFE (b) (b.d.). Audiodeskrypcja na Stadionie Narodowym, http://www.cafefootball. eu/pl/news/audiodeskrypcja-na-stadionie-narodowym (dostęp: 16.05.2013). Canal+. 2012. Mecze z audiodeskrypcją w Canal+ Sport. Unikalna usługa Cyfry+, http://www.canalplus.pl/film/aktualnosc-mecze-z-audiodeskrypcja-w-canal-sport- -unikalna-usluga-cyfry_13494347242861#ixzz2magrfcj0 (dostęp: 16.05.2013). Canham M., Hegarty M. 2010. Effects of Knowledge and Display Design on Comprehension of Complex Graphics, Learning and Instruction 20 (2), 155 166. Caughie J. (ed.). 1981. Theories of Authorship: A Reader, London Boston: Routledge Kegan Paul. Chmiel A. 2010. Translating Postmodern Networks of Cultural Associations in the Polish Dubbed Version of Shrek, w: J. Diaz-Cintas, A. Matamala, J. Neves (red.), New Insights into Audiovisual Translation and Media Accessibility: Media for All 2, Amsterdam New York, 123 136. Chmiel A., Mazur I. 2011. Audiodeskrypcja jako intersemiotyczny przekład audiowizualny percepcja produktu i ocena jakości, w: I. Kasperska, A. Żuchelkowska (red.), Przekład jako produkt i kontekst jego odbioru. Poznań: Wydawnictwo Rys, 13 30. Clarke G., 2008, How Do We Read a Photograph?, http://www.staffs.ac.uk/schools/art_and_design/induction/photography/clarkeg_ thephotograph_firststeps08.pdf (dostęp: 22.04.2013). Cravo A., Neves J. 2007. Action Research in Translation Studies, Journal of Specialised Translation 7, 92 107. De Koning B.B., Tabbers H.K., Rikers R.M.J.P., Paas F. 2010. Attention Guidance in Learning from a Complex Animation: Seeing Is Understanding?, Learning and Instruction 20 (2), 111 122.

BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA 165 Duda A. 2012. Audiodeskrypcja z audiowstępem badanie odbioru audiodeskrypcji z audiowstępem do fi lmu Człowiek na linie, nieopublikowana praca magisterska, Kraków: Katedra UNESCO UJ. Encyklopedia Gazety Wyborczej pod red. Rawicz J. i in, t. 13. 2004. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Euro 2012 Respect Inclusion (b.d.). UEFA EURO 2012 Respect Inclusion Showcase Poland, http://www.euro2012respectinclusion.com/en-gb/uefa-euro-2012-respectinclusion-showcase-poland (dostęp: 16.05.2013). Fels D., Udo J.P., Ting P., Diamond J.E., Diamond J.I. 2006a. Odd Job Jack Described A First Person Narrative Approach to Described Video, Journal of Universal Access in the Information Society 51, 73 81. Fels D., Udo J.P., Diamond J.E., Diamond J.I. 2006b. A Comparison of Alternative Narrative Approaches to Video Description for Animated Comedy, Journal of Visual Impairment and Blindness 100 (5), 295 305. Figiel W. 2013. Perception of Audio Description in Educational Settings A Qualitative Research with Teachers from Special Schools for Blind and Low-sighted Children in Poland, prezentacja na konferencji Advanced Research Seminar in Audio Description w Barcelonie, 13 14 marca 2013. Fletcher J.D., Tobias S. 2005. The Multimedia Principle, w: R.E. Mayer (red.), Cambridge Handbook of Multimedia Learning, New York: Cambridge University Press, 117 133. Frazier G., Coutinho-Johnson I. 1995. The Effectiveness of Audio Description in Processing Access to Educational AV Media for Blind and Visually Impaired Students in High School, San Francisco: Audio Vision. Frensham R.-G. 1998, Jak pisać scenariusz, Kraków: Wydawnictwo Literackie. Fryer L. 2010. Audio Description as Audio Drama a Practitioner s Point of View, Perspectives 18 (3), 205 213. Fryer L., Romero-Fresco P. 2011. Audio Introduction for Films. Conveying the How of Cinematic Storytelling, prezentacja wygłoszona na konferencji Media For All 1 lipca 2011 w Londynie. Fryer L., Romero-Fresco P. (w druku). Audiointroductions, w: A. Maszerowska, A. Matamala, P. Orero, Audio Description: New Perspectives Illustrated, Amsterdam: John Benjamins. Fundacja Audiodeskrypcja (b.d.). http://www.audiodeskrypcja.org.pl/przyklady-audiodeskrypcji.html (dostęp: 2.11.2013). Fundacja Katarynka (b.d.). fundacjakatarynka.pl (dostęp: 16.05.2013). Fundacja Kultury bez Barier (a) (b.d.). http://www.kulturabezbarier.org/ (dostęp: 16.05.2013). Fundacja Kultury bez Barier (b) (b.d.). Pokaz fi lmu z audiodeskrypcją i napisami dla niesłyszących po raz pierwszy w Sejmie, http://www.kulturabezbarier.org/pokaz-filmu-z-audiodeskrypcja-i-napisami-dla- -nieslyszacych-po-raz-pierwszy-w-sejmie,new,mg,2.html,51 (dostęp: 16.05.2013).

166 BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA Georgakopoulou Y. 2009. Developing Audio Description in Greece, MultiLingual 38 42. Gerstner D.A., Staiger J. (red.). 2003. Authorship and Cinema, London New York: Routledge. Gottlieb H. 1998. Subtitling, w: M. Baker (red.). Routledge Encyclopedia of Translation Studies, London New York: Routledge. Grochowiak S. 2000. Wybór poezji, Wrocław: Ossolineum. GUS. 2011. Główny Urząd Statystyczny. Stan Zdrowia Ludności Polski w 2009 r., http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/zo_stan_zdrowia_2009.pdf (dostęp: 22.04.2013). Hegarty M., Kriz S., Cate C. 2003. The Role of Mental Animations and External Animations in Understanding Mechanical Systems, Cognition and Instruction 21, 325 360. Hegarty M., Quilici J., Narayanan N.H., Holmquist S., Moreno R. 1999. Multimedia Instruction: Lessons from Evaluation of a Theory-based Design, Journal of Educational Multimedia and Hypermedia 8, 119 150. Herrador Molina D. 2006. La traducción de guiones de audiodescripción del inglés al español, Granada: Universidad de Granada. Holland A. 2008. Audio Description in the Theatre and the Visual Arts: Images into Words, w: J. Díaz-Cintas, G. Anderman (red.), Audiovisual Translation: Language Transfer on Screen, Basingstoke: Palgrave Macmillan. Holsanova J., Holmberg N., Holmqvist K. 2009. Reading Information Graphics: The Role of Spatial Contiguity and Dual Attentional Guidance, Applied Cognitive Psychology 23 (9), 1215 1226. Hyks, V. 2005. Audio Description and Translation: Two Related but Different Skills, Translating Today 4, 6 8. Hyönä J. 2010. The Use of Eye Movements in Multimedia Learning. Learning and Instruction 20, 172 176. Independent Television Commission (ITC). 2000. ITC Guidance on Standards for Audio Description, http://www.ofcom.org.uk/static/archive/itc/itc_publications/codes_guidance/ audio_description/index.asp.html (dostęp: 31.03.2013). IWP. (b.d.). Polski rynek prasy w liczbach, http://www.iwp.pl/rynek_prasy_details.php?id_rynek_prasy=48. http://www.iwp.pl/rynek_prasy.php (dostęp: 22.04.2013). Ivir V. 1987. Procedures and Strategies for the translation of Culture, w: G. Toury (red.), Translation across Cultures, New Dehli, 46 60. Jääskeläinen R. 1993. Investigating Translation Strategies, w: S. Tirkkonen-Condit, J. Laffling (red.), Recent Trends in Empirical Translation Tesearch, Joensuu: University of Joensuu Faculty of Arts, 99 120. Jakobson R. 1989. W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism, t. 1 2, wybór, red. nauk. i wstęp M.R. Mayenowa, Warszawa: PIW, 59 84.

BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA 167 Jakobson R. 1959 (2001). On Linguistic Aspects of Translation, w: L. Venuti (red.), The Translation Studies Reader, London: Routledge, 113 118. Janiszewska K. 2012. Niewidomi zobaczą mecz Wisły z Legią, Gazeta Krakowska, http://www.gazetakrakowska.pl/artykul/541443,niewidomi-zobacza-mecz-wisly- -z-legia (dostęp: 22.04.2013). Jankowska A. 2008. Audiodeskrypcja wzniosły cel w tłumaczeniu, w: J. Brzozowski, M. Filipowicz-Rudek (red.), Między oryginałem a przekładem: wzniosłość i styl wysoki w przekładzie, Kraków: Księgarnia Akademicka, 225 256. Jarodzka H., Scheiter K., Gerjets P., Van Gog T. 2010. In the Eyes of the Beholder: How Experts and Novices Interpret Dynamic Stimuli, Learning and Instruction 20 (2), 146 154. Kaczmarek B.M. (red.). 2011. Zbiorczy raport z diagnozy świadczonych usług z zakresu rehabilitacji społecznej dla osób niepełnosprawnych w Polsce, Warszawa, http://www.koalicjaon.org.pl/photo/file/projekt_standardy/raport_zbiorczy_z_ diagnozy_swiadczonych_uslug_rehabilitacyjnych.pdf (dostęp: 22.04.2013). Kant I. 1986. Krytyka władzy sądzenia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Kinder M. 2007. Volver, Film Quarterly 60, 4 9. Konecki K. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych: teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Koterski M. 2001. Scenariusz do fi lmu Dzień świra, niepublikowany. KRRiT. 2013. Konsultacje rozporządzenia w sprawie niższego udziału w programie telewizyjnym audycji z udogodnieniami, http://www.krrit.gov.pl/krrit/konsultacje-krrit/news,1100,konsultacje-rozporzadzenia- -w-sprawie-nizszego-udzialu-w-programie-telewizyjnym-audycji-z.html (dostęp 16.05.2013). Krejtz I., Szarkowska A., Walczak A., Krejtz K., Duchowski A. 2012. Audio Description as an Aural Guide of Children s Visual Attention: Evidence from an Eye-Tracking Study, ETRA 2012. Proceedings of the Symposium on Eye Tracking Research and Applications, ACM New York, 99 106, http://dl.acm.org/citation.cfm?doid=2168556.2168572 (dostęp: 31.03.2013). Krejtz K., Krejtz I., Duchowski A., Szarkowska A., Walczak A. 2012. Multimodal Learning with Audio Description: An Eye Tracking Study of Children s Gaze During a Visual Recognition Task, w: Proceedings of the ACM Symposium on Applied Perception SAP 12, ACM New York, 83 90. Kruger J.L. 2010. Audio Narration: Re-Narrativising Film, Perspectives 18 (3), 231 249. Krings H.-P. 1986. Was in de Köpfen von Übersetzern vorgeht, Tübingen: Narr. Kucharska K. 2013. Otwarta Zachęta, prowadzony przez autora artykułu wywiad w radiu Warszawa, 24.03.2013, g. 20.00. Künstler I. 2010. Audiodeskrypcja jak to się robi?, w: R. Więckowski, T. Raczek, I. Künstler, Białą laską po kinowym ekranie. Wprowadzenie do sztuki fi lmowej i audiodeskrypcji dla osób słabowidzących i niewidomych, Warszawa: Wydawnictwa Polskiego Związku Niewidomych, 14 20.

168 BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA Künstler I., Butkiewicz U., Więckowski R. 2012. Audiodeskrypcja zasady tworzenia, dokument opracowany przez Fundację Kultury bez Barier, http://kulturabezbarier.org/container/publikacja/audiodeskrypcja%20-%20zasady%20tworzenia.pdf (dostęp: 31.03.2013). Kwieciński P. 2001. Disturbing Strangeness: Foreignisation and Domestication in Translation Procedures in the Context of Cultural Asymmetry, Toruń: Edytor. Lam P., McNaught C. 2006. Design and Evaluation of Online Courses Containing Mediaenhanced Learning Materials, Educational Media International 43 (3), 199 218. Lee H. 2007. Instructional Design of Web-based Simulations for Learners with Different Levels of Spatial Ability. Instructional Science 35 (6), 467 479. Leonard J., Hill M.L. 2008. Using Multimedia to Engage African American Children in Classroom Discourse, Journal of Black Studies 39 (1), 22 42. Lessing G.E. 1994. Laokoon, w: S. Wysłouch, Literatura a sztuki wizualne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 14 38. Liu X., Gale A., Song T. 2007. Detection of Terrorist Threats in Air Passenger Luggage: Expertise Development, Proceedings of the 41st Annual IEEE International Carnahan Conference on Security Technology, 301 306. López Vera J.F. 2006. Translating Audio Description Scripts The Way Forward? Tentative First Stage Project Results, http://www.euroconferences.info/proceedings/2006_proceedings/2006_lopez_ Vera_Juan_Francisco.pdf (dostęp: 22.04.2013). Lorch R.F. 1989. Text Signaling Devices and Their Effects on Reading and Memory Processes, Educational Psychology Review 1, 209 234. Lörscher W. 1991. Translation Performance, Translation Process and Translation Strategies: A Psycholinguistic Investigation, Tübingen: Narr. Lubelski T. 2009. Historia kina polskiego. Twórcy, fi lmy, konteksty, Chorzów: Videograf II. Lwin M., Morrin M., Krishna A. 2010. Exploring the Superadditive Effects of Scent and Pictures on Verbal Recall: An Extension of Dual Coding Theory, Journal of Consumer Psychology 20 (3), 317 326. Łobocki M. 2007. Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Kraków: Oficyna Wydawnicza IMPULS. Marcantonio C. 2006. Volver, Cineaste, jesień 2006, 77 709. Masłowska K. 2012. The Comparison of English and Polish Audio Descriptions of the Film Man on Wire, nieopublikowana praca licencjacka, Instytut Lingwistyki Stosowanej UW. Maszke A. 2004. Metodologiczne podstawy badań pedagogicznych, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. Matamala A. 2005. Live Audio Description in Catalonia, Translating Today 4, 9 11. Matamala A., Orero P. 2007. Accessible Opera in Catalan: Opera for All, w: J. Díaz Cintas, P. Orero, A. Remael (red.), Media for All: Subtitling for the Deaf, Audio Description and Sign Language, Amsterdam: Rodopi, 201 214. Matamala A., Orero P. 2008. Designing a Course on Audio Description and Defining the Main Competences of the Future Professional, Linguistica Antverpiensa 6, 329 344.

BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA 169 Mautone P.D., Mayer R.E. 2001. Signaling as a Cognitive Guide in Multimedia Learning, Journal of Educational Psychology 93, 377 389. Mayer R.E. 2001. Multimedia Learning, New York: Cambridge University Press. Mayer R.E. 2002. Multimedia Learning, Psychology of Learning and Motivation 41, 85 139. Mayer R.E. 2005a. Cognitive Theory of Multimedia Learning, w: R.E. Mayer (red.), Cambridge Handbook of Multimedia Learning, New York: Cambridge University Press, 31 48. Mayer R.E. 2005b. Principles for Managing Essential Processing in Multimedia Learning: Segmenting, Pretraining, and Modality, w: R.E. Mayer (red.), Cambridge Handbook of Multimedia Learning, New York: Cambridge University Press, 169 182. Mayer R.E. 2005c. Principles for Reducing Extraneous Processing in Multimedia Learning: Coherence, Signaling, Redundancy, Spatial Contiguity, and Temporal Contiguity, w: R.E. Mayer (red.), Cambridge Handbook of Multimedia Learning, New York: Cambridge University Press, 183 200. Mayer R.E. 2010. Unique Contributions of Eye-tracking Research to the Study of Learning with Graphics, Learning and Instruction 20 (2), 167 171. Mayer R.E., Anderson R.B. 1991. Animations Need Narrations: An Experimental Test of a Dual-coding Hypothesis, Journal of Educational Psychology 83, 484 490. Mayer R.E., Johnson C.I. 2008. Revising the Redundancy Principle in Multimedia Learning, Journal of Educational Psychology 100 (2), 380 386. Mayer R.E., Moreno R. 1998. A Split-attention Effect in Multimedia Learning: Evidence for Dual Processing Systems in Working Memory, Journal of Educational Psychology 90, 312 320. Mayer R.E., Hegarty M., Mayer S., Campbell J. 2005. When Static Media Promote Active Learning: Annotated Illustrations versus Narrated Animations in Multimedia Instruction, Journal of Experimental Psychology 11 (4), 256 265. Mayer R.E., Heiser J., Lonn S. 2001. Cognitive Constraints on Multimedia Learning: When Presenting More Material Results in Less Understanding, Journal of Educational Psychology 93 (1), 187 198. Mazowieckie Stowarzyszenie Pracy dla Niepełnosprawnych De Facto (b.d.). Kiosk z prasą dla osób Niewidomych, http://www.defacto.org.pl/kiosk2.html (dostęp: 22.04.2013). Mazur I. (w druku). Gestures and Facial Expressions in Audio Description, w: A. Maszerowska, A. Matamala, P. Orero, Audio Description: New Perspectives Illustrated, Amsterdam: John Benjamins. Mazur I., Szymańska B. (w przygotowaniu). Odzwierciedlenie języka fi lmu w audiodeskrypcji (tytuł roboczy). Moreno R., Mayer R.E. 1999. Cognitive Principles of Multimedia Learning: The Role of Modality and Contiguity, Journal of Educational Psychology 91, 358 368. Morin E. 1956. Le cinema ou l homme imaginaire, Paryż: Minuit. Munday J. 2010. Critical Points of Decision-making in Translation and Interpreting, referat wygłoszony na konferencji 5th Duo Colloquium on Translation and Meaning, Łódź.

170 BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA Muzeum Narodowe w Poznaniu (b.d.). Pięć zmysłów. Audiodeskrypcja, http://www.mnp.art.pl/wystawy/wystawa/cal/2011/10/15/k/////piec_zmyslow_ Audiodeskrypcja/ (dostęp: 22.04.2013). Narayanan N.H., Hegarty M. 2002. Multimedia Design for Communication of Dynamic Information, International Journal of Human-Computer Studies 57, 279 315. Newmark P. 1988. A Textbook of Translation, New York: Longman. Nida E. 1964. Toward a Science of Translation, Leiden: E. J. Brill. Nord C. 1997. Translation as a Purposeful Activity: Functionalist Approaches Explained, Manchester: St Jerome Publishing. Norhayati A.M., Siew P.H. 2004. Malaysian Perspective: Designing Interactive Multimedia Learning Environment for Moral Values Education, Educational Technology & Society 7 (4), 143 152. Nowacka A. 2013. Gazety pisane dźwiękiem. Wielkopolski Portal Informacyjny Osób Niepełnosprawnych, http://www.pion.pl/pl/artykuly/edukacja/gazety-pisane-dzwiekiem (dostęp: 22.04.2013). Obrostek Sz. 2011. Forma i znaczenie fotografi i w reklamach prasowych, http://www.wsp.pl/file/821_873712404.pdf (dostęp: 22.04.2013). OfCom. 2010. OfCom Code on Television Access Services, http://stakeholders.ofcom.org.uk/binaries/broadcast/other-codes/ctas.pdf (dostęp: 10.05.2013). Orero P. 2005. Audio Description: Professional Recognition, Practice and Standards in Spain, Translation Watch Quarterly 1, 7 18. Orero P. 2007. Sampling Audio Description in Europe, w: J. Díaz-Cintas, P. Orero, A. Remael (red.), Media for All: Subtitling for the Deaf, Audio Description and Sign Language, Amsterdam: Rodopi, 111 125. Orero P., Pujol J. 2007. Audio Description Precursors: Ekphrasis, Film Narrators and Radio Journalists, Translation Watch Quarterly 3 (2), 49 55. Paas F., Van Gerven P.W.M, Wouters P. 2007. Instructional Effi ciency of Animation: Effects of Interactivity through Mental Reconstruction of Static Key Frames, Applied Cognitive Psychology 21, 783 793. Paivio A. 1986. Mental Representations: A Dual Coding Approach, New York: Oxford University Press. Pearson R., Evans E.J. 2009. Boxed Out: Visually Impaired Audiences, Audio Description and the Cultural Value of the Television Image, Perceptions: Journal of Audience and Reception Studies 6 (2), 373 402. Pedersen J. 2005. How is Culture Rendered in Subtitles?, EU-High-Level Scientific Conference Series: MuTra 2005 Challenges of Multidimensional Translation: Conference Proceedings, http://www.euroconferences.info/proceedings/2005_proceedings/2005_pedersen_ Jan.pdf (dostęp: 9.05.2013). Peli E., Fine E.M., Labianca A.T. 1996. Evaluating Information Provided by Audio Description, Journal of Visual Impairment and Blindness 90, 378 385. Perego E. (w druku). Film Language and Tools, w: A. Maszerowska, A. Matamala, P. Orero, Audio Description: New Perspectives Illustrated, Amsterdam: John Benjamins.

BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA 171 Petrie H., Harrison Ch., Dev S. (b.d.). Describing Images on the Web: A Survey of Current Practice and Prospects for the Future, http://www-users.cs.york.ac.uk/~petrie/hcii05_alt_text_paper.pdf (dostęp: 22.04. 2013 ). Pilch T. 1998. Zasady badań pedagogicznych, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. Płażewski J. 2008, Język filmu, Warszawa: Książka i Wiedza. Portal Radia Wrocław. 2012. Niewidomi na stadionie, http://www.prw.pl/articles/view/20995/niewidomi-na-stadionie (dostęp: 16.05.2013). Psiuk A. 2010. Analiza przedstawienia bohaterów w skrypcie audiodeskrypcji tworzonej i tłumaczonej do fi lmu Harry Potter i więzień Azkabanu, a strategie tworzenia audiodeskrypcji dla fi lmów dubbingowanych, Kraków: Uniwersytet Jagielloński. PSNE. 2010. Austrian Bundesliga League Adds Commentary for Visually Impaired, http://sportsvideo.org/main/blog/2010/09/07/austrian-bundesliga-league-adds- -commentary-for-visually-impaired/ (dostęp: 19.05.2013). Rai S., Greening J., Petré L. 2010. A Comparative Study of Audio Description Guidelines Prevalent in Different Countries, London, http://rnib.org.uk/professionals/documents/international_ad_standards_ comparative%20study_2010.doc (dostęp: 31.03.2013). Remael A., Reviers N. 2013. Audio Description for Live Performances: The Role of the Introduction, prezentacja wygłoszona na konferencji Advanced Research Seminar on Audio Description, 21 marca 2013, Barcelona. Remael A., Vercauteren G. 2007. Audio Describing the Exposition Phase of Films. Teaching Students What to Choose, TRANS. Revista de Traductología 11, 73 93. Romero-Fresco P., Fryer L. 2013. Could Audio Described Films Benefi t from Audio Introductions? An Audience Response Study, Journal of Visual Impairment and Blindness 107 (4), 287 195. Sadoski M., Paivio A. 2001. Imagery and Text: A Dual Coding Theory of Reading and Writing, Mahwah: Erlbaum. Salway A. 2007. A Corpus-based Analysis of Audio Description, w: J. Díaz-Cintas, P. Orero, A. Remael (red.), Media for All: Subtitling for the Deaf, Audio Description and Sign Language, Amsterdam New York: Rodopi, 151 174. Schleiermacher F. 1813 (1992). On the Different Methods of Translating, w: R. Schulte, J. Biguenet (red.), Theories of Translation: An Anthology of Essays from Dryden to Derrida, Chicago: University of Chicago Press, 36 54. Schmeidler E., Kirchner C. 2001. Adding Audio Description: Does It Make a Difference?, Journal of Visual Impairment and Blindness 95 (4), 198 212. Schnotz W. 2010. Technology and Learning Supports for Skill Learning, Learning from New Media, 140 149. Schnotz W., Horz H. 2010. Technology and Learning Support for Skills Learning, w: P. Peterson, E. Baker, B. McGaw (red.), International Encyclopedia of Education, Oxford: Elsevier, 140 149. Short Information about Polish Association of the Blind Central Library (b.d.). http://www.biblioteka-pzn.org.pl/page/30-short_information_about_polish_ association_of_the_blind_central_library.html (dostęp: 22.04.2013).

172 BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA Silverman D. 2008. Prowadzenie badań jakościowych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Sławiński J. 1982. Studia o narracji, Wrocław: Ossolineum. Snyder J. 2007. Audio Description: The Visual Made Verbal, The International Journal of the Arts in Society 2, 191 197. Speier C., Vessey I., Valacich J.S. 2003. The Effects of Interruptions, Task Complexity, and Information Presentation on Computer-supported Decision-making Performance, Decision Sciences 34 (4), 771 798. Stadion Narodowy. 2013. Audiodeskrypcja podczas meczów dostępna także w TVP, http://www.stadionnarodowy.org.pl/aktualnosci/2143,bez-wycieczek-w-czasie- -meczow (dostęp 16.05.2013). Stam R., Miller T. (red.). 2000. Film and Theory: An Anthology, Malden Oxford: Blackwell. Stelzer T., Gladding G., Mestre J.P., Brookes D.T. 2009. Comparing the Effi cacy of Multimedia Modules with Traditional Textbooks for Learning Introductory Physics Content, American Journal of Physics 77 (2), 184 190. Stowarzyszenie De Facto. 2013. IKF ON Pociąg, dyskusja na stronie http://ikfon.defacto.org.pl/news.html (dostęp: 22.04.2013). Strzymiński T. 2011. wypowiedź podczas konferencji w Centrum Kultury Wrocław Zachód, Wrocław. Surdyk A. 2006. Metodologia action research i techniki komunikacyjne w glottodydaktyce, w: I. Kamińska-Szaj, T. Piekot, M. Zaśko-Zielińska (red.), Oblicza komunikacji 1. Perspektywy badań nad tekstem, dyskursem i komunikacją, t. II, Kraków: Tertium, 912 923. Szarkowska A. 2008a. Przekład audiowizualny w Polsce perspektywy i wyzwania, Przekładaniec 20, 8 25. Szarkowska A. 2008b. Audiodeskryberem być, Przekładaniec 20 (1), 131 135. Szarkowska A. 2011. Text-to-speech Audio Description: Towards Wider Availability of AD, Journal of Specialised Translation 15, 142 163. Szarkowska A. 2013. Auteur Description From the Director s Creative Vision to Audio Description, Journal of Visual Impairment and Blindness 107 (5), 383 387. Szarkowska A., Krejtz I., Krejtz K., Duchowski A. 2013. Harnessing the Potential of Eyetracking for Media Accessibility, w: S. Grucza, M. Płużyczka, J. Zając (red.), Translation Studies and Eye-Tracking Analysis, Frankfurt am Mein: Peter Lang, 153 183. Szymańska B., Strzymiński T. 2010. Audiodeskrypcja. Obraz słowem malowany. Standardy tworzenia audiodeskrypcji do produkcji audiowizualnych, Białystok, http://avt.ils.uw.edu.pl/files/2010/12/ad-_standardy_tworzenia.pdf (dostęp: 22.04.2013). Tatarkiewicz W. 1975. Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Thomas R., Frazier G.T. 1996. Helped Blind See Movies With Their Ears, New York Times, http://www.nytimes.com/1996/07/17/us/gregory-t-frazier-58-helped-blind- -see-movies-with-their-ears.html (dostęp: 22.04.2013).

BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA 173 Toury G. 1995. Descriptive Translation Studies and Beyond, Amsterdam: Routledge. Trzeciakiewicz M. (red). 2014. Podręcznik do audiodeskrypcji, http://www.culturamentis.org/wp-content/uploads/2014/05/pwp-do-przodu- -Podr%C4%99cznik-do-audiodeskrypcji.pdf Tversky B., Morrison J.B., Betrancourt M. 2002. Animation: Can it Facilitate?, International Journal of Human Computer Studies 57, 247 262. TVP. 2012. Trzeci wymiar technologiczny w Telewizji Polskiej podczas UEFA EURO 2012, http://www.tvp.pl/o-tvp/o-tvp/aktualnosci/trzeci-wymiar-technologiczny-w-telewizji-polskiej-podczas-uefa-euro-2012/7780277 (dostęp: 16.05.2013). Udo J., Fels D. 2010. The Rogue Poster-children of Universal Design: Closed Captioning and Audio-description, Journal of Engineering Design 21 (2 3), 207 221. Udo J.P., Fels D. 2009. Suit the Action to the Word, the Word to the Action: An Unconventional Approach to Describing Shakespeare s Hamlet, Journal of Visual Impairment and Blindness 103 (3), 178 183. Ustawa z 25 marca 2011 roku o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2011, nr 85, poz. 459. Venuti L. 1995. The Translator s Invisibility: A History of Translation, London: Routledge. Vercauteren G. 2007. Towards a European Guideline for Audio Description, w: J. Díaz Cintas, P. Orero, A. Remael (red.), Media for All. Subtitling for the Deaf, Audio Description and Sign Language, Amsterdam New York: Rodopi, 139 149. Vermeer H.J. 1989 (2000). Skopos and Commission in Translational Action, w: L. Venuti (red.), The Translation Studies Reader, 221 232. Vetulani J. 2010. Mózg: fascynacje, problemy, tajemnice, Kraków: Wydawnictwo Homini. Vinay J.P., Darbelnet J. 1958 (1995). Comparative Stylistics of French and English: A Methodology for Translation, Amsterdam: John Benjamins. Walczak A. 2010. Audiodeskrypcja dla dzieci z użyciem syntezatora mowy na podstawie animowanego filmu edukacyjnego pt. Było sobie życie, nieopublikowana praca magisterska, Warszawa: Uniwersytet Warszawski, http://avt.ils.uw.edu.pl/files/2012/09/walczak_ttsad-for-children.pdf (dostęp: 31.03.2013). Walczak A. 2013. Films with Audio Description as an Additional Didactic Tool in Foreign Language Learning: A Case Study with School Children with and without Vision Impairments, prezentacja na konferencji Advanced Research Seminar in Audio Description w Barcelonie, 13 14 marca 2013. Walczak A., Szarkowska A. 2012. Text-to-speech Audio Description to Educational Materials for Visually-impaired Children, w: S. Bruti, E. di Giovanni (red.), Audiovisual Translation across Europe, Bern: Peter Lang, 209 233. Weaver S. 2010. Opening Doors to Opera, intralinea 12, http://www.intralinea.org/archive/article/opening_doors_to_opera_ (dostęp: 05.05.2013) Wexman V.W. (red.). 2003. Film and Authorship, New Brunswick London: Rutgers University Press.

174 BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA Wilczyńska W. (red.). 2002. Autonomizacja w dydaktyce języków obcych. Doskonalenie się w komunikacji ustnej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. Wilgucka M. 2012. Audio Description for Voiced-over Films: The Case Study of Big Fish, Kraków: Uniwersytet Jagielloński. Williams T. 2009. Multimedia Learning Gets Medieval, Pedagogy 9 (1), 77 95. Wisła Kraków 2012. Mecz oglądany za pomocą słów, http://www.wisla.krakow.pl/pl/aktualnosci/mecz_ogladany_za_pomoca_slow/ (dostęp: 16.05.2013). Włoch A., Włoch S. 2009. Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej: wybrane problemy i rozwiązania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. Wysłouch S. 1994. Literatura a sztuki wizualne, Warszawa. Wysłouch S. 2004. Literatura i obraz. Tereny strukturalnej wspólnoty, w: S. Balbus (red.), Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk, Kraków: Universitas, 12 25. Filmografia Bękarty wojny. 2009. Reż. Q. Tarantino, Niemcy, USA: The Weinstein Company, Universal Pictures. Chopin pragnienie miłości. 2002. Reż. J. Antczak, Polska: Antczak Production. AD: I. Künstler i studenci studiów podyplomowych SWPS w Warszawie. Człowiek na linie. 2008. Reż. J. Marsh, USA: Discovery Films. Autorki polskiego audiowstępu: B. Olszewska, A. Szarkowska. Autorzy brytyjskiego audiowstępu: L. Fryer, P. Romero-Fresco. Dłonie. 2008. Reż. M. Jurewicz, Polska: Warszawska Szkoła Filmowa. AD: I. Künstler. Duża ryba. 2003. Reż. Tim Burton, USA: Columbia Pictures. Epoka lodowcowa 2. Odwilż. 2006. Reż. Carlos Saldanha, USA: 20th Century Fox. Harry Poter i więzień Azkabanu. 2004. Reż. Alfonso Cuarón Orozco, USA: Warner Bros. Harry Potter i kamień fi lozofi czny. 2011. Reż. Chris Columbus, USA: Warner Bros. Iris. 2001. Reż. Richard Eyre, Wielka Brytania: Miramax Films. Janosik. Prawdziwa historia. 2009. Reż. A. Holland, K. Adamik, Czechy, Polska, Słowacja, Węgry: Apple Film Production. AD: U. Butkiewicz.

BIBLIOGRAFIA, FILMOGRAFIA 175 Klatka dla ptaków. 1996. Reż. Mike Nichols, USA: United Artists. Kotka Pusia. 2010. Wielka Brytania: Coolabi Productions Ltd. AD: U. Butkiewicz. Miłość na Krymie. 2007. Reż. J. Jarocki, Polska: Teatr Narodowy w Warszawie. AD: I. Künstler, U. Butkiewicz. Mission Impossible. 1996. Reż. Brian de Palma, USA: Paramount Pictures. O północy w Paryżu. 2011. Reż. W. Allen, USA, Hiszpania: Sony Pictures Classics. Autorka polskiego audiowstępu: I. Michalewicz. Pokłosie. 2012. Reż. W. Pasikowski, Polska: Apple Film Production. AD: I. Künstler. Przyjaciółki. 2012. Reż. G. Kuczeriszka, Polska: Akson Studio, Polsat. AD: I. Kunstler. Róża. 2011. Reż. W. Smarzowski, Polska: Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych. AD: I. Künstler, U. Butkiewicz. Skazani na Shawshank. 1994. Reż. Frank Darabont, USA: Castle Rock Entertainment. Skrzypek na dachu. 1971. Reż. N. Jewison, USA: United Artists an MGM Company. AD: I. Kunstler. Volver. 2006. Reż. P. Almodóvar, Hiszpania: Sony Pictures Classics. Autorka polskiego audiowstępu: A. Szarkowska (na podstawie scenariusza Volver w tłumaczeniu M. Chrobak). Zły. 2010. Reż. J. Buchwald, Polska: Teatr Powszechny w Warszawie. AD: I. Künstler, U. Butkiewicz.