Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji DZIAŁ BADANIA OPINII PUBLICZNEJ 15/07/2009 ZMIANY KLIMATYCZNE: 2009 Eurobarometr ( 71 PE/Komisja) Badanie standardowe: Styczeń - luty 2009 r. Pierwsze wyniki: Średnia europejska i główne tendencje krajowe Populacja: UE 15+ Zasięg: UE 27 (27 218 obywateli europejskich) Okres badań w terenie: połowa stycznia - połowa lutego 2009 r. I. POSTRZEGANIE ZMIAN KLIMATYCZNYCH A. Postrzeganie powagi róŝnych światowych problemów Pyt1 NajpowaŜniejsze obecnie problemy na świecie Rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych 18% Wzrost liczby ludności na świecie 19% Rozprzestrzenianie się broni jądrowej 19% Konflikty zbrojne 39% Międzynarodowy terroryzm 42% Zmiany klimatyczne 50% PowaŜne ogólnoświatowe spowolnienie gospodarcze 52% Ubóstwo, brak Ŝywności i wody pitnej 66% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Pyt. 1 Który z następujących problemów uwaŝa Pan(i) za najpowaŝniejszy problem dotyczący całego świata? [Przede wszystkim? Inne? Maksymalnie 3 odpowiedzi] 69 71 Ubóstwo, brak Ŝywności i wody pitnej 68% 66% PowaŜne ogólnoświatowe spowolnienie 52% gospodarcze 24% Zmiany klimatyczne 62% 50% Międzynarodowy terroryzm 53% 42% Konflikty zbrojne 38% 39% Wzrost liczby ludności na świecie 19% 19% Rozprzestrzenianie się broni jądrowej 23% 19% Rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych 23% 18% Trudno powiedzieć 3% 2% * % sumy wszystkich odpowiedzi RóŜnice krajowe w odniesieniu do trzech najpowaŝniejszych problemów: Ubóstwo, brak Ŝywności i wody pitnej: - Ten problem jest postrzegany jako najpowaŝniejszy w Szwecji (82%), na Cyprze (81%) i we Francji (80%). - Problem jest postrzegany jako powaŝny przez najmniejszą liczbę respondentów w Republice Czeskiej (45%), Wielkiej Brytanii (49%) i na Litwie (51%). PowaŜne ogólnoświatowe spowolnienie gospodarcze - Ten problem jest postrzegany jako najpowaŝniejszy w Bułgarii (71%), Słowenii (73%) i na Litwie (76%). - Jako najmniej powaŝny w Szwecji (33%), Austrii (41%) i w Polsce (42%). Zmiany klimatyczne: - Ten problem jest postrzegany jako najpowaŝniejszy w Szwecji (82%), na Cyprze (76%) i w Grecji (71%). - Uznawany z najmniej powaŝny w Portugalii (30%), w Polsce i w Republice Czeskiej (33%). Kryteria socio-demograficzne: Ubóstwo, brak Ŝywności i wody pitnej: - Postrzegane jako powaŝny problem przez większą liczbę kobiet (68%) niŝ męŝczyzn (64%). - Respondenci o poglądach prawicowych przywiązują mniejszą wagę do tego problemu niŝ respondenci o poglądach centro-lewicowych (62% w stosunku do 72%). - Uznane za powaŝne przez większość menadŝerów (70%). PowaŜne ogólnoświatowe spowolnienie gospodarcze - W rozbiciu na grupy wiekowe okazuje się, Ŝe respondenci w wieku 40-54 lata postrzegają tę kwestię jako najpowaŝniejszy problem (57%), w porównaniu z obywatelami w wieku 55 lat i więcej, którzy wykazują najmniejsze zaniepokojenie problemem (48%). - Problem powoduje najmniejsze zaniepokojenie wśród kobiet i męŝczyzn zajmujących się gospodarstwem domowym (46%). Zmiany klimatyczne: - Zmiany klimatyczne są postrzegane jako powaŝniejszy problem przez studentów (61%) i respondentów, którzy zakończyli edukację w wieku 20 lat lub więcej. 2
- Jest to równieŝ powaŝniejszy problem dla zwolenników lewicy (55%) niŝ dla sympatyków prawicy (47%). B. Postrzeganie powagi zmian klimatycznych Pyt. 2 Jak powaŝnym problemem są obecnie Pana(i) zdaniem zmiany klimatyczne? Bardzo powaŝny (7-10) Umiarkowanie powaŝny (5-6) Nie jest powaŝny ( 1-4) Trufdno powiedzieć 10% 3% 20% 67% Pyt. 2 Jak powaŝnym problemem są obecnie Pana(i) zdaniem zmiany klimatyczne? Proszę uŝyć skali od 1 do 10, na której 1 oznacza, Ŝe nie jest to w ogóle powaŝny problem, a 10 oznacza, Ŝe jest niezwykle powaŝny. 69 71 Bardzo powaŝny (7-10) 75% 67% Umiarkowanie powaŝny (5-20% 6) 15% Nie jest powaŝny (1-4) 7% 10% Trudno powiedzieć 3% 3% Średnia 7,8 7,4 RóŜnice krajowe w odniesieniu do trzech najpowaŝniejszych problemów: Patrząc na sumę procentów odpowiedzi 10 do 7 moŝna stwierdzić, Ŝe zmiany klimatyczne są postrzegane jako bardzo powaŝny problem w większości państw członkowskich: - NajpowaŜniejszy: w Grecji (94%), na Cyprze (92%), na Węgrzech i w Słowenii (83%). - Najmniej powaŝny: w Estonii (49%), w Wielkiej Brytanii (51%) i na Łotwie (56%). Porównując średnie, problem jest oceniany jako: - najpowaŝniejszy na Cyprze (8,9), w Grecji (8,8) i w Słowenii (8,4) - najmniej powaŝny w Estonii (6,4), w Wielkiej Brytanii (6,5) i w Holandii (6,6). 3
Kryteria socio-demograficzne: - Jak juŝ odnotowaniu w pyt. 1, problem jest postrzegany jako powaŝniejszy niŝ w przypadku średniej odpowiedzi przez studentów i ludzi, którzy ukończyli edukację w wieku 20 lat i więcej (średnia 7,6). - Najmniej powaŝny dla kobiet i męŝczyzn zajmujących się gospodarstwem domowym (7,2). INFORMACJE Pyt. 3 Poziom poinformowania na temat róŝnych konsekwencji zmian klimatycznych Dobrze poinformowany Niepoinformowany DK 2% 42% 56% Pyt. 3 Czy osobiście uwaŝa się Pan(i) za dobrze poinformowanego(ą), czy teŝ nie, o? RóŜnych przyczynach zmian klimatycznych RóŜnych skutkach zmian klimatycznych Sposobach przeciwdziałania zmianom klimatycznym 69 71 Bardzo dobrze 69 71 Dość dobrze 69 71 Niezbyt dobrze 69 W ogóle 71 9% 8% 47% 48% 32% 34% 9% 8% 9% 8% 47% 48% 32% 33% 9% 9% 8% 8% 44% 44% 35% 37% 10% 9% RóŜnice między państwami członkowskimi: Obywatele, którzy twierdzą, Ŝe są najlepiej poinformowani o kaŝdym z tych trzech tematów pochodzą z krajów północnoeuropejskich: Szwecja (87% dobrze poinformowanych), Holandia (80%) i Finlandia (77%). Obywatele, którzy twierdzą, Ŝe są najmniej poinformowani pochodzą z Portugalii (68% niedobrze poinformowanych), Bułgarii (66%) i Rumunii (63%). 4
Tendencja z poprzedniego badania Eurobarometru (69) jest mniej więcej podobna a respondenci nadal twierdzą, Ŝe są gorzej poinformowani na temat sposobów przeciwdziałania zmianom klimatycznym niŝ na temat ich przyczyn i skutków. Kryteria socio-demograficzne: - MęŜczyźni są średnio lepiej poinformowani o przyczynach, skutkach i sposobach przeciwdziałania zmianom klimatycznym niŝ kobiety. - Respondenci, którzy ukończyli edukację w wieku 15 lat lub wcześniej są najgorzej poinformowani. - Najlepiej poinformowani są: menadŝerowie, respondenci, którzy ukończyli edukację w wieku 20 lat lub więcej i studenci. II. PRZECIWDZIAŁANIE ZMIANOM KLIMATYCZNYM 1. Sposoby przeciwdziałania zmianom klimatycznym Pyt. 4 O kaŝdym z następujących stwierdzeń proszę powiedzieć, czy zdecydowanie się Pan(i) z nim zgadza, raczej się Pan(i) z nim zgadza, raczej się Pan(i) z nim nie zgadza, czy zdecydowanie się Pan(i) z nim nie zgadza. 69 71 69 71 69 71 Do ograniczenia emisji gazu cieplarnianego powinno się wykorzystać paliwa alternatywne, takie jak biopaliwa. Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym moŝe mieć pozytywny wpływ na europejską gospodarkę. Osobiście podjął/podjęła Pan(i) działania, aby pomóc w przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym. Zmiany klimatyczne są procesem nie do zatrzymania, nic nie moŝemy na to poradzić. Emisje CO2 (dwutlenku węgla) mają tylko marginalny wpływ na zmiany klimatyczne. Nadanie tak powaŝnego znaczenia zmianom klimatycznym jest przesadą. Zgadzam się. Nie zgadzam się Trudno powiedzieć 70% 75% 18% 15% 12% 10% 56% 62% 24% 21% 20% 17% 61% 59% 31% 34% 8% 7% 31% 31% 60% 62% 9% 7% 30% 30% 55% 58% 15% 12% 26% 27% 65% 65% 9% 8% RóŜnice między państwami członkowskimi: Do ograniczenia emisji gazu cieplarnianego powinno się wykorzystać paliwa alternatywne, takie jak biopaliwa. odnotowano w Grecji (90%), Danii (87%), Słowenii i na Słowacji (86%). (lecz nadal mniejszość) odnotowano w Luksemburgu (32%). 5
Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym moŝe mieć pozytywny wpływ na europejską gospodarkę. odnotowano na Cyprze (81%), w Grecji (74%), na Słowacji i w Szwecji (72%). odnotowano na Łotwie (39%), w Holandii (35%) i Finlandii (33%). Respondenci, którzy osobiście podjęli działania, aby pomóc w przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym. Najwięcej osób w Szwecji (82%), Słowenii i Wielkiej Brytanii (77%) Najmniej osób na Łotwie, w Bułgarii (59%) i na Litwie (58%). Zmiany klimatyczne są procesem nie do zatrzymania, nic nie moŝemy na to poradzić. odnotowano w Estonii (57%), na Łotwie (48%), na Litwie i w Wielkiej Brytanii (40%). odnotowano w Szwecji (80%), na Malcie (79%) i w Grecji (78%). Emisje CO2 (dwutlenku węgla) mają tylko marginalny wpływ na zmiany klimatyczne. odnotowano w Irlandii (50%), Holandii (48%) i Estonii (45%). odnotowano na Węgrzech (76%), Słowacji (72%), w Danii, Szwecji i Słowenii (71%). Nadanie tak powaŝnego znaczenia zmianom klimatycznym jest przesadą. odnotowano w Luksemburgu, Holandii (43%) i w Wielkiej Brytanii (40%). odnotowano w Grecji, Słowenii (83%) i na Słowacji (80%). Kryteria socio-demograficzne: Do ograniczenia emisji gazu cieplarnianego powinno się wykorzystać paliwa alternatywne, takie jak biopaliwa. Najwięcej wsparcia wśród najmłodszych (15-24 lata) i studentów. Najmniej wsparcia w grupie najstarszej wiekowo, w wieku 55 lat i więcej oraz wśród ludzi pozostających w domu, niepracujących (średnio 69% w stosunku do 75%) Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym moŝe mieć pozytywny wpływ na europejską gospodarkę. W największym stopniu z tym stwierdzeniem zgadzają się menadŝerowie (70%) oraz respondenci, którzy ukończyli edukację w wieku 20 lat lub więcej (68%). Ze stwierdzeniem tym zgadza się więcej męŝczyzn (65%) niŝ kobiet (60%). 6
Respondenci, którzy osobiście podjęli działania, aby pomóc w przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym. PowyŜej średniej wśród respondentów, którzy zgadzają się z tym stwierdzeniem znajdują się osoby, które ukończyły edukację w wieku 20 lat lub więcej (70%) a nawet w większym stopniu menadŝerowie (74%). Mniej aktywni są studenci (52%) i młodsi respondenci w wieku 15-24 lata (51%) oraz respondenci, którzy ukończyli edukację w wieku 15 lat lub wcześniej (52%). Zmiany klimatyczne są procesem nie do zatrzymania, nic nie moŝemy na to poradzić. W porównaniu ze średnią (31% respondentów się zgadza) to przekonanie jest bardziej rozpowszechnione wśród emerytów (35%), bezrobotnych (34%) oraz respondentów w wieku 55 lat lub więcej, jak równieŝ respondentów popierających prawicę. Emisje CO2 (dwutlenku węgla) mają tylko marginalny wpływ na zmiany klimatyczne. Zdecydowanie nie zgadzają się z tym stwierdzeniem menadŝerowie (66%) oraz osoby, które ukończyły edukację w wieku 20 lat lub więcej (66%). Bardzo duŝą ilość odpowiedzi trudno powiedzieć odnotowano wśród respondentów, którzy ukończyli edukację w wieku 15 lat lub mniej (22%), respondentów w wieku 55 lat lub więcej (17%) oraz kobiet (15%). Nadanie tak powaŝnego znaczenia zmianom klimatycznym jest przesadą. Ze stwierdzeniem tym zgadza się więcej męŝczyzn (31%) niŝ kobiet (25%). Respondenci o poglądach prawicowych plasują się powyŝej średniej: 33% zgadza się w tym stwierdzeniem, w porównaniu z 27% respondentów o poglądach lewicowych. RównieŜ emeryci plasują się powyŝej średniej (31% zgadza się z tym stwierdzeniem). 7