MICHAŁ SMANDEK Napamiętanie
Widok wystawy Napamiętanie to poetycki neologizm stworzony przez Michała Smandka na potrzeby opisania relacji, jakie zachodzą pomiędzy artystą a naturą podczas jego licznych podróży i pracy w terenie. To zbiór zapamiętanych form, zdarzeń i sytuacji o wysokim współczynniku sztuki, które dzięki uważnej obserwacji natury zostają przez artystę zaabsorbowane i katalogowane w świadomości, a które nawarstwiając się, przeplatając i scalając mogą być twórczo wykorzystywane w późniejszych pracach, zazwyczaj tych stworzonych w przestrzeni galerii. W pracach Smandka, z pograniczna land-artu, performance, fotografii i instalacji, prezentowanych w Rodríguez Gallery, napamiętanie staje się centralnym zagadnieniem, ujawniając się jednak w rożnym stopniu i na różnych poziomach. W fotografiach z cyklu Manual Rest polem działania artysty i polem twórczego napamiętania staje się dzika, nieujarzmiona przyroda, pokazana w całej swej prostocie podstawowych form (ziemia, woda, wiatr, sól). Z jednej strony autor dokonuje delikatnych i subtelnych interwencji w zastaną sytuację, w taki sposób, aby wyglądały one na stworzone przez przyrodę, z drugiej strony dokumentuje działania natury, które wyglądają tak, jakby to on je wykonał. Zatarcie granicy między dokumentacją a kreacją, pozwala tworzyć artyście własne unikalne muzeum składające się z kompilacji prac znalezionych i uzupełnionych w napotkanym krajobrazie. Dzięki temu, iż nie sposób rozpoznać, czy w delikatnym cięciu w dziele Knife Work lub idealnie geometrycznym stożku w fotografii Rhombus mamy do czynienia z gestem artystycznym czy dokumentacją natury, zatarta zostaje także granica miedzy dziełem sztuki a dziełem natury w jej czystej postaci.
Drift, 2011. Widok wystawy Interwencja artysty w przyrodę dobitniej ukazana jest w fotografiach z serii Unnatural 3, w których do dziewiczego krajobrazu błotnego wulkanu w Azerbejdżanie wprowadzony zostaje element obcy: czarne balony. W tych pracach najważniejsza staje się obserwacja i napamiętanie już nie tyle form i obrazów, ale pewnych procesów zachodzących pomiędzy naturą a intruzem oraz przemian, jakim jest on poddawany. W tym quasi rzeźbiarskim geście ujawnia się potrzeba analizy zachowania materii (opadania, nabierania ciężaru, wyporu, znikania) oraz podglądania natury w jej procesualności i przypadkowości. Wszystkie te obserwacje: form, zdarzeń i procesów, mające miejsce w terenie, przekute zostają w dzieło sztuki w instalacjach rzeźbiarskich stworzonych na potrzeby przestrzeni galeryjnej. Natura, która w tych dziełach zdaje się być jedynie punktem wyjścia lub inspiracją, przy uważnym oglądzie okazuje się być kluczowa. To ona wyznacza normy, to na jej zasadach i zgodnie z jej regułami powstają tak poetyckie i kontemplacyjne dzieła jak choćby Nothing More, Nothing Less (wypór cieczy, działanie przypadku, równowaga sił w przyrodzie).
Salar, 2016 Prace Michała Smandka rozpatrywać można oczywiście pod kątem estetyki formalnej, poszukiwania uniwersalnego piękna, podstawowych praw natury czy poetyckiego jej wykorzystania. Perspektywa ta nie wyczerpuje jednak jego wizji. W jego pracach odnaleźć można bowiem wciąż aktualne i fundamentalne dla wielu twórców pytanie, o to, jaką funkcję spełnia natura, a jakie sztuka w poznawaniu świata, jaka jest rola artysty w procesie tworzenia sztuki i w końcu, czym w ogóle jest dzieło sztuki. Czy jest to celowa kreacja artystyczna, czy być nim może tylko drobny gest, a może nawet zawłaszczona sytuacja spotkana w naturze, w której objawia się siła przypadku? Sztuka Smandka nie zamyka żadnej z tych dróg i otwiera bogaty wachlarz możliwości, sprawiając, że różne jej definicje harmonijnie współistnieją. To co postuluje artysta, to istotność bycia w naturze, obserwowania jej, doświadczania wszystkimi zmysłami, jej napamiętania.
Nothing More, Nothing Less, 2013-2014 Drift, 2011
Knife Work, 2015 Rhombus, 1/3, 2015
No End, 2015 Unnatural 3, 2015 Hahnemühle Photo Rag 315g., dibond, 53 x 80 cm (each)
Rhombus, 2/3, 2015 Hole Work, 2015
Michał Smandek Urodzony w 1981 roku. Mieszka i pracuje w Katowicach WYSTAWY INDYWIDUALNE 2016 Napamiętanie, Rodriguez Gallery, Poznan, PL 2016 Słońce Ziemi zgasło, Wozownia Art Gallery, Art Laboratory, Torun, PL 2016 Rysunki, Starter Gallery, Warsaw, PL 2015 Prognostyk, ShowOff, Skład Długa, Photomonth Krakow, Krakow, PL 2014 The Herd, 3rd International Biennial Land Art Mongolia LAM 360, Orkhon Valley, Mongolia 2014 Zanikająca umiejętność odpoczynku, BWA Tarnow Contemporary Art Gallery, Tarnow, PL 2013 Heavy Metal, Wozownia Art Gallery, Art Laboratory, Torun, PL 2013 Teleport Process, BWA Sokol Contemporary Art Gallery, Nowy Sacz, PL 2012 Zmęczenie materiału, BWA Contemporary Art Gallery, Katowice, PL 2011 Romantyczna udręka, BWA Design / Czarny Neseser Gallery, Wroclaw, PL 2010 Discovery, Kronika Centre for Contemporary Art, Bytom, PL WYBRANE WYSTAWY GRUPOWE 2016 Sekretne znaczenia Maison 44 Gallery, Bazylea, CHE 2015 Mocne stąpanie po ziemi, BWA Contemporary Art Gallery Katowice, PL 2014 2014 LAM 360, 3rd International Biennial Land Art Mongolia, Ulaanbaatar, Mongolia 2014 Pokój instruktorów, Grolsch ArtBoom Festival, Krakow, PL 2014 Zimne, ciepłe i nieludzkie, BWA Sokol Contemporary Art Gallery, Nowy Sacz, PL 2013 Positive/Negative, XVII Art Moscow, Central House of Artists, Moskwa, RU 2013 Survival 11, Wroclaw, PL 2013 Mleczne zęby, BWA Contemporary Art Gallery, Katowice, PL 2012 Poznanie przyrody nie jest przyrodą, Henryk Jordan Park, Krakow, PL 2012 Apoptoza BWA Studio, Wroclaw, PL 2011 Strach przed ciemnością, CKK Centre of Culture, Katowice, PL 2011 Hommage to Kantor, Program Gallery, Warsaw, PL 2010 Survival 8, Art Review, Strzegomski Shelter, Wroclaw, PL 2009 Alfabet polski_1, BWA Gallery, Tarnow, PL 2009 Survival 7, Young Art in Extreme Conditions Review, Four Domes Pavilion, Wroclaw, PL 2009 Przypadkowe przyjemności Bwa Contemporary Art Gallery, Katowice, PL www.michalsmandek.com