Powiatowy Urząd Pracy w Mińsku Mazowieckim MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE MIŃSKIM W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2008 ROKU Mińsk Mazowiecki, wrzesień 2008 r.
SPIS TREŚCI Wstęp... 3 1. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) 1.1. Bezrobotni według zawodów na koniec I-półrocza 2008... 6 1.2. Struktura bezrobotnych według dużych grup zawodowych na koniec I-półrocza 2008..... 9 1.3. Napływ bezrobotnych według zawodów w I-półroczu 2008.... 12 1.4. Struktura napływu bezrobotnych według dużych grup zawodowych w I-półroczu 2008.........15 1.5. Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie według dużych i elementarnych grup zawodów.18 1.6. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy.. 19 2. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) 2.1. Analiza ofert pracy według zawodów.......21 2.2. Struktura ofert pracy według dużych i elementarnych grup zawodów..... 23 2.3. Struktura ofert pracy według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy...25 3. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH 3.1. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych według zawodów......27 3.2. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych według dużych grup zawodów.... 32 3.3. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych według elementarnych grup zawodów....34 Podsumowanie.......35 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 2
WSTĘP Do zadań samorządu powiatu w zakresie polityki runku pracy należy opracowywanie analiz i sprawozdań, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania się popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowanie na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz. Dane te stanowią niezbędne informacje dla prawidłowego funkcjonowania systemu szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Wdrożenie MZDiN posłuży w szczególności: określeniu kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo kwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy, stworzeniu bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, określeniu odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, bieżącej korekcie poziomu, struktury, treści kształcenia zawodowego i ustawicznego, usprawnieniu poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy, ułatwieniu realizacji programów specjalnych dla aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich zatrudnienia. Do głównych użytkowników informacji wynikających z MZDiN można zaliczyć: Wojewódzkie i Powiatowe Urzędy Pracy, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, władze oświatowe wszelkich szczebli, placówki naukowo badawcze, Ochotnicze Hufce Pracy, Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 3
agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe, inne zainteresowane organy rządowe, samorządowe oraz organizacje pozarządowe i społeczno polityczne. Monitoring Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych opisuje rzeczywistość lokalnego rynku pracy, koncentrując się przede wszystkim na różnych aspektach jego nierównowagi (tzw. funkcja deskryptywna MZDiN). Pozwala także na formułowanie ocen i wniosków dla systemu kształcenia zawodowego, szkolenia bezrobotnych, poradnictwa zawodowego i służyć ma pełniejszemu dopasowaniu strumienia popytu na pracę i podaży pracy (tzw. funkcja normatywna MZDiN). Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód w równowadze należy rozumieć zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Opracowanie zostało przygotowane w oparciu o następujące podstawy: załącznik nr 2 do sprawozdania MPiPS 01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy, stan za 01.01.2008 30.06.2008, załącznik nr 3 do sprawozdania MPiPS 01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności stan za 01.01.2008 30.06.2008, ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz.415 z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 czerwca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 106, poz. 728), Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 4
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 lipca 2004 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej (Dz. U. Nr 195, poz. 2004, z późn. zmianami), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2005 r. w sprawie polskiej klasyfikacji działalności (Dz. U. Nr 33, poz. 289 z późn. zm.) Powiatowy Urząd Pracy w Mińsku Mazowieckim realizując zadania samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy, w oparciu o wyżej wymienione podstawy opracował analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych w pierwszym półroczu 2008 r. w powiecie mińskim. Opracowany monitoring składa się z trzech części. W części pierwszej przeprowadzono analizę napływu bezrobotnych w I-półroczu i na koniec pierwszego półrocza 2008. Część druga dotyczy napływu ofert pracy zgłoszonych do tutejszego Urzędu. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych ujęta została w części trzeciej. W zakończeniu znajdują się wnioski wynikające z przeprowadzonego monitoringu. Przygotowując niniejsze opracowanie opierano się na danych sprawozdawczych Urzędu za okres od 01.01.2008 r. do 30.06.2008 r. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 5
1. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) 1.1. Bezrobotni według zawodów na koniec I-półrocza 2008 Na koniec pierwszego półrocza 2008 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mińsku Mazowieckim zarejestrowanych było 3796 bezrobotnych, w tym 1922 kobiet, co stanowi 50,6 % ogółu zarejestrowanych. Na czele rankingu zawodów i specjalności podobnie jak w latach ubiegłych znalazły się osoby nie posiadające zawodu, czyli bezrobotni z wykształceniem średnim ogólnym, gimnazjalnym oraz podstawowym. Takich osób w ewidencji Urzędu odnotowano 632, w tym 359 kobiet. Spośród zarejestrowanych bezrobotnych 3164 osób posiadało zawód, stanowili oni 83,3% ogólnej liczby bezrobotnych. W grupie znalazło się 1563 kobiety. W poniższej tabeli przedstawiono wykaz najczęściej występujących zawodów wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie według stanu na koniec pierwszego półrocza 2008 r. Tabela 1. Najczęściej występujące zawody osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Lp. % ogółu Kod Bezrobotni Nazwa zawodu zawodu ogółem Kobiety zarejestrowanych bezrobotnych 1. 522107 Sprzedawca 223 202 5,87 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik 2. 341902 ekonomista] 137 123 3,61 3. 311502 Technik mechanik 99 3 2,61 4. 722204 Ślusarz 99 1 2,61 Robotnik pomocniczy w 5. 932104 przemyśle przetwórczym 87 49 2,29 6. 743304 Krawiec 74 70 1,95 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac 7. 419101 biurowych] 65 61 1,71 8. 723105 Mechanik samochodów osobowych 63 0 1,66 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 6
9. 931301 Robotnik budowlany 61 0 1,61 10. 512201 Kucharz 60 45 1,58 11. 712102 Murarz 55 0 1,45 12. 311204 Technik budownictwa 50 10 1,32 13. 743604 Szwaczka 49 48 1,29 Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 47 0 1,24 14. 713604 15. 744304 Obuwnik przemysłowy 46 38 1,21 16. 512302 Kelner 45 32 1,19 17. 913207 Sprzątaczka 45 44 1,19 18. 823205 Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych 42 26 1,11 19. 413103 Magazynier 40 15 1,05 20. 343101 Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] 34 26 0,90 21. 914103 Robotnik gospodarczy 34 8 0,90 22. 932103 Pakowacz 34 33 0,90 Technik technologii 23. 311913 odzieży 31 31 0,82 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 30 30 0,79 24. 514102 25. 714101 Malarz budowlany 30 8 0,79 26. 741201 Cukiernik 30 19 0,79 27. 241102 Ekonomista 29 24 0,76 28. 515902 Pracownik ochrony mienia i osób [zawód szkolny: Technik ochrony fizycznej osób i mienia] 29 0 0,76 29. 712302 Stolarz budowlany 28 0 0,74 30. 341501 Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 27 21 0,71 Kolejną liczną grupę, stanowiły osoby posiadające następujące zawody: księgowy (26), palacz pieców zwykłych (26), technik elektronik (25), rolnik upraw polowych (24), mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych (23), salowa (23), stolarz (22), kierowca samochodu ciężarowego (22), kierowca samochodu osobowego (22), tokarz (20), dozorca (20), piekarz (19), robotnik placowy (18), betoniarz (17). Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 7
Na koniec I półrocza 2008 w rejestrze osób bezrobotnych zarejestrowanych było 114 absolwentów, co stanowi 3 % ogółu bezrobotnych. Udział kobiet w tej grupie wynosi 85, stanowią one 74,6 % ogółu zarejestrowanych absolwentów. Osób młodych, nieposiadających wyuczonego zawodu zarejestrowano 36. Byli to głównie absolwenci liceów ogólnokształcących. W tej grupie zdecydowanie przeważały kobiety, których zarejestrowanych było 33. Wyuczony zawód posiadało 68,4% absolwentów. Kolejną kategorię stanowiły osoby bezrobotne pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy. Na koniec pierwszego półrocza 2008 r. takich osób w ewidencji Urzędu było 1455. W tej grupie odnotowano 693 kobiety. Poniższa tabela przedstawia najczęściej występujący zawody u osób pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy. Tabela 2. Najczęściej występujące zawody u osób długotrwale bezrobotnych Kod Bezrobotni Lp. Nazwa zawodu zawodu ogółem Kobiety 1. 522107 Sprzedawca 92 82 2. 341902 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 65 59 3. 932104 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 55 30 4. 722204 Ślusarz 52 1 5. 931301 Robotnik budowlany 38 0 6. 311502 Technik mechanik 36 2 7. 419101 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 26 24 8. 712102 Murarz 26 0 9. 744304 Obuwnik przemysłowy 26 22 10. 743304 Krawiec 25 23 11. 413103 Magazynier 24 10 12. 743604 Szwaczka 24 24 13. 512201 Kucharz 23 22 14. 713604 15. 823205 Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 22 0 Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych 21 15 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 8
16. 914103 Robotnik gospodarczy 21 3 17. 714101 Malarz budowlany 19 6 18. 932103 Pakowacz 18 17 19. 723105 Mechanik samochodów osobowych 17 0 20. 913207 Sprzątaczka 17 17 21. 515902 Pracownik ochrony mienia i osób [zawód szkolny: Technik ochrony fizycznej osób i mienia] 16 0 22. 712302 Stolarz budowlany 16 0 23. 915202 Dozorca 15 2 24. 611104 Rolnik upraw polowych 14 11 25. 913202 Palacz pieców zwykłych 14 0 26. 913206 Salowa 14 14 27. 311204 Technik budownictwa 13 3 28. 722304 Tokarz 13 3 29. 343201 Księgowy [samodzielny] 12 12 30. 514102 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 12 12 Osoby nie posiadające zawodu w liczbie 76 stanowiły 5,2 % ogółu pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy. Natomiast ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 2 %. 1.2. Struktura bezrobotnych według dużych grup zawodowych na koniec I- półrocza 2008 r. Poniższa tabela przedstawia wyniki analizy bezrobocia według dużych grup zawodowych. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 9
Tabela 3. Struktura bezrobotnych wg grup zawodowych w końcu I-półrocza 2008 r. Lp. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Bezrobotni w % Kobiety w % 1. 72 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 11,5 0,9 2. 31 Średni personel techniczny 9,7 5,8 3. 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 9,2 12,7 4. 34 Pracownicy pozostałych specjalności 9 15,5 5. 71 Górnicy i robotnicy budowlani 9 0,8 6. 91 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 7,3 8,4 7. 93 8. 52 9. 51 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy Pracownicy usług osobistych i ochrony 7,2 5,6 7,1 12,9 6,7 9,3 10. 41 Pracownicy obsługi biurowej 4,2 6,3 Tabela 4 przedstawia absolwentów, którzy najliczniej reprezentowali wybrane duże grupy zawodów. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 10
Tabela 4. Absolwenci wg. dużych grup zawodowych na koniec I-półrocza 2008 r. Lp. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Bezrobotni w % Kobiety w % 1. 31 Średni personel techniczny 19,2 7,7 2. 34 Pracownicy pozostałych specjalności 15,4 19,2 3. 24 Pozostali specjaliści 14,1 15,4 4. 51 Pracownicy usług osobistych i ochrony 9 9,6 5. 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 7,7 11,5 6. 32 Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 6,4 7,7 7. 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 5,1 1,9 8. 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 5,1 5,8 9. 41 Pracownicy obsługi biurowej 3,8 5,8 10. 22 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 3,8 5,8 W kolejnej tabeli przedstawiono najliczniej reprezentowane duże grupy zawodowe wśród bezrobotnych zarejestrowanych w PUP powyżej 12 miesięcy. Tabela 5. Bezrobotni powyżej 12 m-cy wg dużych grup zawodowych w końcu I- półrocza 2008 r. Lp. Kod grupy zawodów 1. 72 Nazwa grupy zawodów Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Bezrobotni w % Kobiety w % 12,1 1,7 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 11
2. 71 Górnicy i robotnicy budowlani 10,5 1,1 3. 93 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 9,9 7,6 4. 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 9,3 13,3 5. 91 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 8,8 9,4 6. 34 Pracownicy pozostałych specjalności 8 14,4 7. 31 Średni personel techniczny 6,9 4,2 8. 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 6,7 12,4 9. 51 Pracownicy usług osobistych i ochrony 5,8 8,6 10. 41 Pracownicy obsługi biurowej 4,7 6,8 1.3. Napływ bezrobotnych według zawodów w I-półroczu 2008 W pierwszym półroczu 2008 r. zarejestrowało się ogółem 2569 osób, w tym 1268 kobiet. Osoby nie posiadające zawodu w liczbie 582 stanowiły 22,7 % napływu do bezrobocia. Kobiet bez zawodu zarejestrowanych zostało 334, co stanowi 26,3 % napływu kobiet do ewidencji. W omawianym okresie najwyższy napływ bezrobotnych nastąpił w grupie osób posiadających następujące zawody: Liczba Nazwa zawodu bezrobotnych Sprzedawca 131 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 82 Technik mechanik 71 Ślusarz 55 Technik budownictwa 45 Mechanik samochodów osobowych 43 Krawiec 41 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 12
Ekonomista 36 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 36 Kucharz 36 Kelner 36 Szwaczka 36 Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 33 Technik technologii odzieży 31 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 29 Murarz 27 Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 26 Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] 25 Robotnik budowlany 24 Magazynier 23 Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych 21 Sprzątaczka 21 Cukiernik 20 Technik elektronik 19 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 18 Pracownik ochrony mienia i osób [zawód szkolny: Technik ochrony fizycznej osób i mienia] 18 Obuwnik przemysłowy 18 Pedagog 17 Stolarz budowlany 17 Robotnik gospodarczy 17 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 13
W grupie kobiet najliczniej reprezentowane zawody osób bezrobotnych rejestrujących się w I półroczu to: Liczba Nazwa zawodu bezrobotnych Sprzedawca 115 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 69 Krawiec 39 Szwaczka 35 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 34 Technik technologii odzieży 31 Ekonomista 25 Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 20 Sprzątaczka 20 Kucharz 19 Kelner 19 Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] 17 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 17 Obuwnik przemysłowy 16 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 15 Księgowy [samodzielny] 15 Pedagog 13 Pakowacz 13 Technik budownictwa 11 Technik farmaceutyczny 11 Cukiernik 11 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 14
Operator urządzeń do form. wyrobów z tworzyw szt. 10 Plastyk 10 Specjalista administracji publicznej 9 Pielęgniarka 8 Pomoc kuchenna 8 Kucharz małej gastronomii 8 Technik informatyk 7 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 7 Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaży] 6 Po zakończeniu nauki zarejestrowało się 415 absolwentów, co stanowi 16,2% ogólnego napływu do bezrobocia w I półroczu 2008 r. Wśród noworejestrujących się absolwentów znalazło się 300 kobiet, co stanowi 72,3% ogółu absolwentów. Bez zawodu zarejestrowało się 152 absolwentów, w tym 125 kobiet. Najwięcej absolwentów zarejestrowało się w zawodach: asystenta ekonomicznego (24), technika technologii odzieży (14), sprzedawcy (12), pedagoga (11), technika elektronika (10), technika mechanika (9), specjalisty do spraw marketingu i handlu (7), masażysty (7), technika farmaceutycznego (7). 1.4. Struktura napływu bezrobotnych według dużych grup zawodowych w I- półroczu 2008 Napływ do bezrobocia według grup zawodowych przedstawia poniższa tabela. Tabela 6. Napływ bezrobotnych wg grup zawodowych w końcu I-półrocza 2008 r. Lp. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Bezrobotni w % Kobiety w % Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 15
1. 31 Średni personel techniczny 12,3 7,4 2. 72 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 10,6 0,4 3. 34 Pracownicy pozostałych specjalności 10,3 17,2 4. 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 8,3 11,7 5. 71 Górnicy i robotnicy budowlani 7,8 0,5 6. 24 Pozostali specjaliści 7,3 10,6 7. 51 8. 52 9. 91 10. 93 Pracownicy usług osobistych i ochrony Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 7,2 8,9 6,7 12,4 5 5,7 4,7 3,3 Największy napływ wśród osób rejestrujących się wystąpił w grupie elementarnej 5221 sprzedawcy, demonstratorzy i modelki tj. 6,7% ogólnego napływu do ewidencji osób posiadających zawód. Kobiety w tej grupie stanowiły 12,4%. Absolwenci w pierwszym półroczu 2008 najliczniej reprezentowali następujące grupy zawodów: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 16
Tabela 7. Napływ absolwentów wg grup zawodowych w końcu I-półrocza 2008 r. Lp. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Bezrobotni w % Kobiety w % 1. 31 Średni personel techniczny 20,2 14,3 2. 34 Pracownicy pozostałych specjalności 16,7 19,4 3. 24 Pozostali specjaliści 16,0 16,6 4. 51 5. 32 6. 22 Pracownicy usług osobistych i ochrony Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 8,4 9,1 7,2 10,3 5,3 7,4 7. 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 5,3 5,1 8. 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 4,6 6,3 9. 71 Górnicy i robotnicy budowlani 4,2 0,0 10. 41 Pracownicy obsługi biurowej 3,4 4,6 Według grup elementarnych, podobnie jak w pierwszym półroczu 2007, najwięcej absolwentów zarejestrowało się w grupie 3419 Pracownicy ds. finansowych i handlowych gdzie indziej niesklasyfikowani 11,8%. Kobiet w tej grupie odnotowano 13,7%. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 17
1.5. Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie według dużych i elementarnych grup zawodów Nierównowagę na rynku pracy powoduje ta sama grupa zawodów, która jednocześnie generuje znaczną część długotrwale bezrobotnych. Poniższe zestawienie wskazuje na grupy zawodów, które na lokalnym rynku pracy są najbardziej narażone na dłuższe pozostawanie w rejestrze: Kierownicy małych przedsiębiorstw Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Rolnicy Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach Górnicy i robotnicy budowlani Pracownicy obsługi biurowej Do grup średniego ryzyka można zaliczyć następujące grupy zawodów: Operatorzy i monterzy maszyn Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Specjaliści szkolnictwa Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy Kierowcy i operatorzy pojazdów Pracownicy pozostałych specjalności Pracownicy usług osobistych i ochrony Długotrwałego bezrobocia nie generują bezrobotni z dużych grup zawodów: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 18
Siły zbrojne Leśnicy i rybacy Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Kierownicy dużych i średnich organizacji Pozostali specjaliści Ogrodnicy Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia Średni personel techniczny Biorąc pod uwagę liczbę długotrwale bezrobotnych do liczby zarejestrowanych bezrobotnych w tej samej grupie zawodów wg stanu na koniec I półrocza 2008 roku wynika, że 33 grupy elementarne generuje długotrwale bezrobocie w naszym powiecie. Są to m.in.: pomoce domowe i sprzątaczki, tynkarze i pokrewni, asystenci i technicy dentystyczni, kowale, hartownicy i pokrewni, kierownicy małych przedsiębiorstw obsługi biznesu, formierze odlewniczy i pokrewni, technicy analityki medycznej, robotnicy w produkcji wyrobów mleczarskich, pracownicy do spraw transportu, inspektorzy budowlani, przeciwpożarowi i pokrewni, kierownicy małych przedsiębiorstw w handlu hurtowym i detalicznym, pracownicy usług domowych i pokrewni. Długotrwałego bezrobocia nie generują bezrobotni z 74 grup elementarnych. 1.6. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy Odzwierciedleniem zmian w gospodarce i sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw jest statystyka rynku pracy określająca rodzaj działalności ostatniego miejsca pracy bezrobotnego przed zarejestrowaniem. Spośród 2569 bezrobotnych zarejestrowanych w I półroczu bieżącego roku przed rejestracją pracowało 1847 osób (w tym 848 kobiet), co stanowi blisko 71,9% Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 19
ogólnego napływu bezrobotnych do ewidencji Urzędu. W grupie osób poprzednio pracujących, 230 osób pracowało w sektorze publicznym. Z analizy danych statystycznych wynika, że największe bezrobocie generowały następujące rodzaje działalności: przetwórstwo przemysłowe 436 bezrobotnych handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego 349 bezrobotnych budownictwo 185 bezrobotnych obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej 159 bezrobotnych administracja publiczna i obrona narodowa 112 bezrobotnych działalność usługowa, komunalna, społ. i indywidualna 109 bezrobotnych W sekcji działalności niezidentyfikowanej Urząd odnotował 224 bezrobotnych (w tym 113 kobiet). Najmniej osób zarejestrowało się w sektorze górnictwa, wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę, gospodarstw domowych zatrudniających pracowników, rolnictwa, łowiectwa i leśnictwa. Na koniec omawianego okresu w ewidencji tut. Urzędu pozostawało 2328 osób pracujących przed rejestracją i stanowili oni 61,3% ogólnego bezrobocia w powiecie mińskim. Analizując dane statystyczne w końcu okresu sprawozdawczego dochodzimy do wniosku, że największe długotrwałe bezrobocie generowane jest w sekcjach: przetwórstwa przemysłowego (320 osób), handlu hurtowego i detalicznego (175), budownictwa (167) oraz działalności niezidentyfikowanej (399 osób). Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 20
2. ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) 2.1. Analiza ofert pracy według zawodów W pierwszym półroczu zgłoszono do realizacji 2329 ofert pracy, w tym oferty dotyczące zatrudnienia subsydiowanego. Na jedną ofertę przypadło 1,6 osoby bezrobotne. Tabela 8. Oferty pracy wg zawodów w powiecie mińskim Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba ofert pracy zgłoszonych w I-półroczu 2008r. 1. 419101 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 159 2. 522107 Sprzedawca 154 3. 931301 Robotnik budowlany 152 4. 914103 Robotnik gospodarczy 147 5. 913207 Sprzątaczka 135 6. 343101 Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] 98 7. 832302 Kierowca samochodu ciężarowego 79 8. 823205 Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych 43 9. 932103 Pakowacz 43 10. 712401 Brukarz 40 11. 931203 Robotnik drogowy 40 12. 832301 Kierowca ciągnika siodłowego 37 13. 413103 Magazynier 35 14. 712102 Murarz 32 15. 724301 Elektromonter instalacji elektrycznych 30 16. 933104 Robotnik magazynowy 30 17. 742207 Stolarz meblowy 28 18. 932106 Sortowacz 28 19. 811102 Operator koparek i zwałowarek 26 20. 512302 Kelner 25 21. 913204 Pomoc kuchenna 24 22. 743604 Szwaczka 22 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 21
23. 832101 Kierowca samochodu osobowego 22 24. 341503 Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 21 25. 512201 Kucharz 21 26. 722204 Ślusarz 21 27. 916201 Robotnik placowy 20 28. 913203 Pokojowa [w hotelu] 17 29. 713604 Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 17 30. 512301 Bufetowy [barman] 16 Oferty pracy biurowej skierowane były głownie do młodzieży w ramach ofert subsydiowanych (staże zawodowe). Propozycji pracy na stanowisko pracownika biurowego i administracyjnego w I półroczu odnotowano w sumie 257. Na koniec okresu sprawozdawczego w dyspozycji Urzędu pozostawało 115 ofert do realizacji. Wykres 1. Najczęściej zgłaszane oferty pracy w I-półroczu 2008 r. Oferty pracy według zawodów zgłoszone w I-półroczu 2008 r. Brukarz Pakowacz Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych 40 43 43 Kierowca samochodu ciężarowego 79 Pracownik administracyjny 98 Sprzątaczka Robotnik gospodarczy Robotnik budowlany Sprzedawca Pracownik biurowy 135 147 152 154 159 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 22
2.2. Struktura ofert pracy według dużych i elementarnych grup zawodów W dużej grupie zawodów najliczniejszy udział w ogólnym napływie ofert pracy wystąpił w zawodach: pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 17% wszystkich ofert pracy robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 14% pracownicy obsługi biurowej 10% pracownicy pozostałych specjalności 8,4 % górnicy i robotnicy budowlani 8% modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 6,7% robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 6,4% kierowcy i operatorzy pojazdów 6,2% pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - 4,6% pracownicy usług osobistych i ochrony 4,1% Najmniej ofert pracy zgłoszonych zostało w następujących zawodach: specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia - 1% wszystkich ofert kierownicy dużych i średnich organizacji 0,9% pozostali specjaliści 0,9 % kierownicy małych przedsiębiorstw- 0,6% robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni 0,5 % specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,3% średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 0,2% ogrodnicy 0,2 % Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 23
Nie wpłynęły oferty pracy dla takich grup zawodowych jak: siły zbrojne, rolnicy, leśnicy i rybacy, rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby, nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy. Struktura wolnych miejsc pracy w odniesieniu do podziału na zawody według grup elementarnych w pierwszym półroczu 2008 przedstawia się następująco: pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne - 8,2% wszystkich ofert pracy pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani - 7% sprzedawcy i demonstratorzy 6,7% robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym - 6,5% gospodarze budynków 6,3% kierowcy samochodów ciężarowych 5 % robotnicy przy pracach prostych w przemyśle - 4,1% Do najliczniejszych wolnych miejsc pracy w końcu okresu sprawozdawczego w grupach elementarnych należały: pomoce, sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 11,3% ofert pracy robotnicy budowy dróg i pokrewni 5,2% portierzy, woźni i pokrewni 5,2% robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 4,3% magazynierzy i pokrewni 4,3% kierowcy samochodów ciężarowych 4,3% Zgłaszane oferty dotyczyły najczęściej stanowisk fizycznych, były one przeznaczone głownie dla osób z wykształceniem zawodowym, jak i podstawowym. Nieliczne oferty były skierowane do osób posiadających wykształcenie wyższe, bądź posiadających specjalistyczne kwalifikacje zawodowe. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 24
2.3. Struktura ofert pracy według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy Spośród zgłoszonych w pierwszym półroczu 2329 ofert pracy, najwięcej wpłynęło w sekcjach : przetwórstwa przemysłowego 457 ofert pracy handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego - 442 oferty budownictwo - 443 oferty administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 238 ofert obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej - 160 ofert transport 137 ofert hotele i restauracje 111 ofert działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 93 oferty edukacja 81 ofert Najmniej ofert pracy zgłosiły sektory: wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną i gaz wpłynęła 1 oferta rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo - 37 ofert pośrednictwo finansowe - 52 oferty Do Powiatowego Urzędu Pracy nie wpłynęły oferty w następujących sekcjach PKD: gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników organizacje i zespoły eksterytorialne rybactwo górnictwo Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 25
Wskaźnik szansy uzyskania pracy obliczono jako iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy w zawodzie x w pierwszym półroczu, będących w dyspozycji Powiatowego Urzędu Pracy do średniego miesięcznego poziomu rejestrowanego bezrobocia w zawodzie x w pierwszym półroczu. Największą szansę uzyskania oferty według poszczególnych zawodów i specjalności przedstawia poniższa tabela. Tabela 9. Szansa uzyskania oferty według dużych grup zawodów Lp. Kod grupy Nazwa grupy zawodów zawodów 1. 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 2. 23 Specjaliści szkolnictwa 3. 41 Pracownicy obsługi biurowej 4. 91 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 5. 12 Kierownicy dużych i średnich organizacji 6. 13 Kierownicy małych przedsiębiorstw 7. 42 Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów 8. Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, 93 budownictwie i transporcie 9. 34 Pracownicy pozostałych specjalności 10. 22 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia Najmniejsze szanse na uzyskanie oferty pracy w I-półroczu 2008 r. miały następujące grupy zawodów: nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy leśnicy i rybacy siły zbrojne rolnicy rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia średni personel techniczny Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 26
3. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH 3.1. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych według zawodów Analizując zawody deficytowe i nadwyżkowe porównuje się średnią miesięczną liczbę ofert pracy zgłaszanych w danym półroczu ze średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym półroczu w poszczególnych zawodach. Następnie obliczając średnią miesięczną nadwyżkę (deficyt) podaży siły roboczej w badanym półroczu można określić wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodu. Najwyższa średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w pierwszym półroczu 2008 wystąpiła w zawodach: Pracownik biurowy 26,5 % zgłoszonych ofert pracy Sprzedawca 25,7 % Robotnik budowlany 25,3 % Robotnik gospodarczy 24,5 % Sprzątaczka 22,5 % Pracownik administracyjny 16,3 % Kierowca samochodu ciężarowego 13,2 % Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych 7,2 % Pakowacz 7,2 % Brukarz 6,7 % Robotnik drogowy 6,7 % Najwyższa średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w I- półroczu 2008 roku wśród osób nieposiadających zawodu wyniosła 97 osób. Sytuacja w poszczególnych zawodach przedstawiała się następująco: Sprzedawca 21,8 % osób rejestrujących się Asystent ekonomiczny 13,7 % Technik mechanik 11,8 % Ślusarz 9,2 % Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 27
Technik budownictwa 7,5 % Mechanik samochodów osobowych 7,2 % Krawiec 6,8 % Ekonomista 6 % Pracownik biurowy 6 % Kucharz 6 % Kelner 6 % Zawody nadwyżkowe występują wówczas gdy wskaźnik intensywności nadwyżki jest mniejszy od 0,9. Przyjęto jednocześnie, że średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w I-półroczu 2008 jest większa lub równa 1. Poniższa tabela przedstawia 30 zawodów nadwyżkowych w powiecie mińskim. Tabela 10. Zawody nadwyżkowe w powiecie mińskim w I-półroczu 2008r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki 1. 741104 Rzeźnik wędliniarz 0,857 2. 512302 Kelner 0,694 723304 Mechanik maszyn i urządzeń 3. przemysłowych 0,667 4. 722304 Tokarz 0,625 5. 743604 Szwaczka 0,611 6. 512201 Kucharz 0,583 713604 Monter instalacji wodociągowych i 7. kanalizacyjnych 0,515 8. 341501 Handlowiec 0,500 9. 514102 Fryzjer 0,500 10. 515902 Pracownik ochrony mienia i osób 0,500 932104 Robotnik pomocniczy w przemyśle 11. przetwórczym 0,482 241912 Specjalista do spraw marketingu i 12. handlu 0,438 13. 322401 Masażysta 0,429 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 28
123901 Kierownik wewnętrznej jednostki organizacyjnej gdzie indziej 0,428 14. niesklasyfikowany 15. 722204 Ślusarz 0,382 16. 741203 Piekarz 0,308 17. 741201 Cukiernik 0,300 18. 712302 Stolarz budowlany 0,235 19. 714101 Malarz budowlany 0,231 20. 247901 Specjalista administracji publicznej 0,182 21. 321206 Technik ogrodnik 0,143 723306 Mechanik - operator pojazdów i 22. maszyn rolniczych 0,143 23. 312102 Technik informatyk 0,125 24. 743304 Krawiec 0,122 25. 311204 Technik budownictwa 0,111 26. 744304 Obuwnik przemysłowy 0,111 27. 311401 Technik elektronik 0,105 28. 322601 Technik farmaceutyczny 0,083 29. 723105 Mechanik samochodów osobowych 0,069 30. 341902 Asystent ekonomiczny 0,048 Wykres 2. Dynamika wybranego zawodu nadwyżkowego w latach 2005-2008 Szwaczka 160 140 120 100 136 112 98 80 60 49 40 20 0 94 107 92 22 I 2005 I 2006 I 2007 I 2008 Liczba ofert Liczba bezrobotnych Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 29
Zawody deficytowe występują wówczas, gdy wskaźnik intensywności deficytu jest większy od 1,1. Przyjęto jednocześnie, że średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w I-półroczu 2008 jest większa lub równa 1. Do najbardziej charakterystycznych zawodów deficytowych można zaliczyć: Tabela 11. Zawody deficytowe w powiecie mińskim w I-półroczu 2008r. Lp. Wskaźnik Kod zawodu Nazwa zawodu intensywności deficytu 825304 Operator maszyn do produkcji papierowych 1. artykułów toaletowych i sanitarnych 15,000 2. 932106 Sortowacz 14,000 3. 341201 Agent ubezpieczeniowy 13,000 4. 744305 Szewc naprawiacz 13,000 5. 232108 Nauczyciel języka obcego 10,000 6. 421102 Kasjer handlowy 9,000 7. 914103 Robotnik gospodarczy 8,647 8. 414101 Listonosz 8,000 9. 712401 Brukarz 8,000 10. 933104 Robotnik magazynowy 7,500 11. 346102 Opiekun w domu pomocy społecznej 7,000 12. 712204 Zbrojarz 7,000 13. 722303 Szlifierz metali 7,000 14. 913207 Sprzątaczka 6,428 15. 931301 Robotnik budowlany 6,333 16. 412104 Fakturzystka 6,000 17. 742207 Stolarz meblowy 5,600 18. 421301 Asystent usług pocztowych 5,500 19. 832302 Kierowca samochodu ciężarowego 5,266 131901 Kierownik małego przedsiębiorstwa gdzie indziej 20. niesklasyfikowany 4,666 21. 931203 Robotnik drogowy 4,444 22. 419101 Pracownik biurowy 4,416 23. 341503 Przedstawiciel handlowy 4,200 24. 828403 Monter wyrobów z tworzyw sztucznych 4,000 25. 343101 Pracownik administracyjny 3,920 26. 724301 Elektromonter instalacji elektrycznych 3,750 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 30
27. 913203 Pokojowa [w hotelu] 3,400 28. 932103 Pakowacz 3,307 29. 411101 Sekretarka 3,250 30. 712301 Cieśla 3,000 Maksymalny deficyt generowany jest przez m.in. następujące zawody: Kierownik wewnętrznej jednostki działalności podstawowej w budownictwie Nauczyciel przedszkola Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych Glazurnik Malarz konstrukcji i wyrobów metalowych Operator koparek i zwałowarek Operator urządzeń do cięcia folii i płyt Kierowca ciągnika siodłowego Operator myjni Wykres 3. Dynamika wybranego zawodu deficytowego w latach 2005 2008 60 Robotnik drogowy 50 40 30 20 25 25 18 16 10 0 27 50 15 40 I 2005 I 2006 I 2007 I 2008 Liczba ofert Liczba bezrobotnych Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 31
Wśród zawodów posiadanych przez osoby bezrobotne jedynie 18, to zawody zrównoważone, czyli takie, które wykazują równowagę na rynku pracy. W pierwszym półroczu 2008 r. zaliczają się do nich: Dyrektor wykonawczy Kierownik wewnętrznej jednostki działalności podstawowej w handlu hurtowym i detalicznym Kierownik małego przedsiębiorstwa w handlu hurtowym i detalicznym Nauczyciel języka polskiego Nauczyciel matematyki Nauczyciel muzyki Specjalista do spraw organizacji i rozwoju transportu Technik poligraf Sekretarka medyczna Sprzedawca w stacji paliw Monter izolacji budowlanych Elektromonter [elektryk] zakładowy Stolarz Maszynista maszyn offsetowych Operator sprzętu do robót ziemnych Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle Księgowy [samodzielny] Mechanik pojazdów samochodowych 3.2. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych według dużych grup zawodów Analizując w omawianym okresie tabele rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych pod względem wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 32
zawodów należy stwierdzić, że wśród 28 dużych grup zawodów 12 należy do zawodów deficytowych i zalicza się do nich: Modelki, sprzedawców i demonstratorów Górników i robotników budowlanych Operatorów i monterów maszyn Robotników zawodów precyzyjnych, ceramików, wytwórców wyrobów galanteryjnych, robotników poligraficznych i pokrewnych Operatorów maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Specjalistów szkolnictwa Pracowników obsługi biurowej Robotników pomocniczych w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Kierowników małych przedsiębiorstw Pracowników przy pracach prostych w handlu i usługach Kierowców i operatorów pojazdów Pracowników obrotu pieniężnego i obsługi klientów Nadwyżkę generuje 9 dużych grup zawodów: Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Pracownicy usług osobistych i ochrony Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Ogrodnicy Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Pozostali specjaliści Średni personel techniczny Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia W przypadku 5 grup wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) wyniósł 0: Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby Rolnicy Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 33
Siły zbrojne Leśnicy i rybacy Nauczyciel praktycznej nauki zawodu i instruktorzy Spośród wszystkich dużych grup zawodów uwzględnionych w rankingu tylko dwie grupy (kierownicy dużych i średnich organizacji, pracownicy pozostałych specjalności) należą do zawodów zrównoważonych. 3.3. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych według elementarnych grup zawodów W rankingu elementarnych grup zawodowych nadwyżka występuje w przypadku 47 grup zawodów reprezentowanych przez bezrobotnych, co stanowi 19 % ogółu wszystkich grup elementarnych. Zawody deficytowe występują w 60 grupach elementarnych, stanowią one blisko 24,3 % ogółu wszystkich grup elementarnych. Natomiast w wśród 247 grup elementarnych 9 zawodów można zaliczyć do grupy wykazującej równowagę na rynku pracy, stanowią one ponad 3,6% ogółu wszystkich grup elementarnych i są to: Księgowi Kelnerzy i pokrewni Kierownicy małych przedsiębiorstw w handlu hurtowym i detalicznym Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej w handlu hurtowym i detalicznym Inżynierowie mechanicy Inżynierowie elektronicy i telekomunikacji Sprzedawcy uliczni Agenci do spraw sprzedaży (handlowcy) Ustawiacze operatorzy obrabiarek skrawających do metali Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 34
PODSUMOWANIE 1. Liczba osób bezrobotnych pozostających w ewidencji PUP na koniec pierwszego półrocza 2008 r. (3796 osób) w porównaniu do podobnego okresu roku 2007 (5250) wyraźnie zmalała. Dzięki dynamiczniej rozwijającej się gospodarce, poprawiła się sytuacja na rynku pracy. 2. Znaczny odsetek (16,6%) wśród ogółu zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby nie posiadające żadnego zawodu. Dla tej grupy bezrobotnych nie napływają oferty pracy, co może generować długotrwałe bezrobocie. Urząd podejmuje działania zmierzające do aktywizacji bezrobotnych poprzez aktywne programy rynku pracy (m.in. staże zawodowe, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy, szkolenia, roboty publiczne, prace interwencyjne). 3. W rejestrze bezrobotnych niewielka liczba osób legitymuje się wyższym wykształceniem (241 bezrobotnych na koniec pierwszego półrocza 2008, co stanowi 6,3% ogółu bezrobotnych), powoduje to trudności z realizacją ofert skierowanych przede wszystkim do nauczycieli wczesnoszkolnych, nauczycieli języków obcych, nauczycieli zawodu oraz inżynierów z branży budowlanej i technicznej. 4. Liczba napływających do Urzędu ofert pracy oraz stanowiska, na które zostały zgłoszone nie oddają w pełni obrazu zapotrzebowania pracodawców na kadrę pracowniczą. Czynnikiem zakłócającym są oferty zgłaszane w ramach staży zawodowych i przygotowania zawodowego, szczególnie w takich zawodach jak m.in. pracownik biurowy, pracownik administracyjny. 5. W półroczu objętym badaniem najwięcej ofert pracy zostało zgłoszonych w sektorach: przetwórstwa przemysłowego, handlu i budownictwa. 6. W omawianym okresie pracodawcy najczęściej zgłaszali oferty w zawodach: pracownik biurowy (głównie staże zawodowe), sprzedawca, robotnik budowlany, robotnik gospodarczy, sprzątaczka, pracownik administracyjny, kierowca samochodu ciężarowego. Warto nadmienić, że w porównaniu do I- półrocza 2007 r., w badanym półroczu zmalała liczba zgłoszonych ofert. Do końca czerwca 2007 roku do PUP wpłynęło 4021 ofert pracy, natomiast w Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 35
pierwszych sześciu miesiącach roku 2008 napłynęło 2329 ofert. Może to wskazywać na przyhamowanie tempa rozwoju gospodarczego. 7. W katalog zawodów deficytowych, podobnie jak w I-półroczu 2007r. znalazły się takie zawody jak: nauczyciel języka obcego, kasjer handlowy, brukarz, zbrojarz, robotnik budowlany, kierowca samochodów ciężarowych, przedstawiciel handlowy. Wskazuje to na stałą tendencję występowania deficytu w wyżej wymienionych zawodach. 8. Zawody nadwyżkowe występujące I-półroczu 2008 r. takie jak: fryzjer, handlowiec, kelner, obuwnik przemysłowy, krawiec, cukiernik, mechanik samochodowy, występowały również w podobnym okresie roku 2007 r. 9. Największe szanse na powrót do aktywności zawodowej mają osoby gotowe do aktualizacji lub zmiany posiadanych kwalifikacji w celu dopasowania ich do potrzeb zmieniającego się w szybkim tempie rynku pracy. 10. Interpretując wyniki monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych warto pamiętać, że zastosowana metodologia jest obarczona pewnymi wadami. Można wymienić kilka czynników, które mogą mieć wpływ na treść MZDiN: klasyfikacja zawodów i specjalności jest bardzo rozbudowana. niewielka cześć ofert pracy jest upubliczniana przez pracodawców. do PUP wpływają głównie oferty z tzw. wtórnego rynku pracy. czasami te same oferty w stosunkowo krótkim czasie są kilkakrotnie zgłaszane do PUP. nie wszystkie osoby bezrobotne rejestrują się w PUP. znaczący odsetek bezrobotnych w ogóle nie jest zainteresowany podjęciem pracy. w rejestrach PUP figurują osoby, których kwalifikacje uległy dezaktualizacji. duża dynamika procesów zachodzących na rynku pracy. Opracowanie: PUP Mińsk Mazowiecki, wrzesień 2008 r. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mińskim w I-półroczu 2008 roku 36