Powiatowy Urząd Pracy w Radomiu. Raport 2007 MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH POWIAT RADOMSKI 2007 ROK

Transkrypt

1 Powiatowy Urząd Pracy w Radomiu Raport 2007 MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH POWIAT RADOMSKI 2007 ROK Radom marzec 2008

2 1. WSTĘP Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest to proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkookresowych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów: szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Mają one służyć lepszemu dopasowaniu kwalifikacji osób poszukujących pracy do oczekiwań pracodawców. W ramach monitoringu określa się rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych, co jest istotne dla lokalnej edukacji jak i potrzeb szkoleniowych bezrobotnych. Raport zawiera analizę skali i struktury bezrobocia rejestrowanego w Radomiu w grupach i zawodach oraz popytu na pracę dla poszczególnych zawodów z punktu widzenia zgłaszanych do Powiatowego Urzędu Pracy ofert pracy. Bada także zawody wykazujące deficytowość lub nadwyżkę pracowników. Używane w raporcie określenia: zawód, zawody i specjalności, grupa zawodów wynika z nazewnictwa stosowanego w Klasyfikacji zawodów i specjalności. Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa kwalifikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego (specjalności) z uwzględnieniem obydwu aspektów kwalifikacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. 2

3 2.POZIOM BEZROBOCIA Na koniec 2007 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Radomiu z terenu powiatu radomskiego zarejestrowanych było osób bezrobotnych. Stopa bezrobocia w powiecie radomskim wynosiła 22,0% a w województwie mazowieckim 9,2% podczas, gdy w tym samym czasie stopa bezrobocia w Polsce wynosiła 11,4%. 3. ANALIZA BEZROBOTNYCH WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODOWYCH) Struktury zawodowej bezrobotnych, zawartych w Załączniku 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności w powiecie radomskim za II półrocze 2007 roku wykazują, że na koniec roku 2007 najliczniej występującymi byli bezrobotni bez kwalifikacji i w zawodach: sprzedawca, robotnik gospodarczy, robotnik placowy, robotnik budowlany. Liczną grupę stanowią, także bezrobotni w zawodach szwaczka, ślusarz, technik mechanik, obuwnik przemysłowy oraz fryzjer. 3

4 Struktura bezrobotnych wg zawodów (wybrane dane na podstawie Załącznika 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności w powiecie radomskim za II półrocze 2007 roku). Lp. Kod Nazwa Zawodu Bezrobotn i ogółem W tym kobiety Absolwenci Bez Sprzedawca Robotnik gospodarczy Robotnik placowy Robotnik budowlany Pracownik biurowy Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Szwaczka Ślusarz Obuwnik przemysłowy

5 W omawianym roku 2007 w obrębie w/w zawodów zachodziły dość istotne zmiany. Przede wszystkim część najliczniej reprezentowanych zawodów zmieniła nieznacznie swój stan liczebny, a dotyczy to zwłaszcza sprzedawcy, gdzie w pierwszym półroczu zarejestrowanych było 1434 bezrobotnych ( spadek o 21 jednostek ), a także osób bez, których liczba zwiększyła się dodatkowo o 58 bezrobotnych zarejestrowanych na terenie powiatu radomskiego. 4. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Ważnym elementem monitoringu rynku pracy jest analiza napływu ofert pracy, która pozwala na określenie skali nadwyżki i deficytu zasobów pracy w układzie zawodów i specjalności oraz grup zawodów. Struktura ofert pracy wg zawodów (wybrane dane na podstawie Załącznika 3 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności w powiecie radomskim za II półrocze 2007 roku). Lp. Kod Nazwa Oferty pracy Pracownik biurowy Sprzedawca Robotnik gospodarczy Pracownik administracyjny Magazynier Robotnik budowlany Szwaczka Sprzątaczka Księgowy Kucharz 28 5

6 Analiza ofert pracy zgłaszanych do urzędu wskazuje, że oferty w zawodzie pracownika biurowego i sprzedawcy składane przez pracodawców w Powiatowym Urzędzie Pracy w większości dotyczą subsydiowanych miejsc pracy. Zapotrzebowanie na pracowników biurowych wynika bardziej z dogodnej dla pracodawcy formy aktywizacji zawodowej bezrobotnych, jaką jest staż, niż wolnych miejsc pracy. 5. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych przeprowadzono w oparciu o wskaźniki zawarte w zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu. Celem podstawowe definicje używanych pojęć. właściwej interpretacji danych należy przytoczyć Przez zawód deficytowy rozumiemy taki zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracę w tym zawodzie. Natomiast, jako nadwyżkowy definiujemy zawód, na który na rynku pracy występuje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracę w tym zawodzie. Ranking 30 zawodów deficytowych według największej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie radomskim stan na koniec 2007 roku. Lp. Kod Nazwa Bezrob. W tym ogółem Kobiety Absolwenci Magazynier Kucharz Kierowca samochodu ciężarowego Pracownik administracyjny Pakowacz Pomoc kuchenna Monter instalacji wodnych i

7 kanalizacyjnych Stolarz budowlany Stolarz Opiekunka dziecięca Kelner Frezer Przedstawiciel handlowy Cieśla Kasjer handlowy Krojczy Technik elektryk Cholewkarz Rzeźnik wędliniarz Księgowy Spawacz gazowy Spawacz elektryczny Zaopatrzeniowiec Sortowacz Pedagog W przedstawionym rankingu 25 zawodów deficytowych, dwa zawody wybijają się zdecydowanie pod względem poziomu deficytu. Są to zawody: magazynier (zarejestrowanych 148 osób) oraz kucharz (zarejestrowanych 144 osoby). Ranking 30 zawodów nadwyżkowych według największej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie radomskim stan na koniec 2007 roku. Lp. Kod Nazwa Bezrob. W tym ogółem Kobiety Absolwenci Sprzedawca Robotnik placowy Szwaczka Robotnik budowlany Obuwnik przemysłowy Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Robotnik gospodarczy Pracownik biurowy

8 Sprzątaczka Ślusarz Murarz Krawiec Mechanik samochodów osobowych Fryzjer Pracownik ochrony mienia i osób Robotnik drogowy Ekonomista Piekarz Cukiernik Technik technologii odzieży Handlowiec Elektromonter Tokarz Dozorca Malarz budowlany Ranking 25 zawodów nadwyżkowych wykazuje, że najwyższy poziom zajmuje zawód sprzedawcy (zarejestrowanych 1413 osoby bezrobotne). Na drugim natomiast miejscu uplasował się zawód robotnika placowego (zarejestrowanych 678 osób bezrobotnych). W przedstawionym wykazie zawodów nadwyżkowych występują zawody, w których pracodawcy mają trudności w znalezieniu kandydatów do pracy. Wynika to na ogół z niewystarczającego poziomu kwalifikacji (ślusarz bez znajomości rysunku technicznego, szwaczka bez umiejętności szycia na overlocku, obuwnik przemysłowy tylko przy pracach ręcznych itp.). Wielkość bezrobocia w ramach niektórych zawodów wskazanych powyżej wynika z pewnością ze struktury kierunków edukacji oferowanych przez placówki oświatowe na terenie Radomia.. Tradycyjnie już najwyższy poziom bezrobocia charakteryzował osoby bez 8

9 6. WSKAŹNIK INTENSYWNOŚCI NADWYŻKI (DEFICYTU). Jednym z podstawowych mierników do prowadzenia monitoringu popytu i podaży na rynku pracy jest wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów wyrażony ilorazem średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie do średniej miesięcznej liczby osób bezrobotnych rejestrowanych na koniec drugiego półrocza 2007 rok. Przyjęto, że zawody o wskaźniku mniejszym od 0,9 określa się, jako zawody nadwyżkowe, natomiast o wskaźniku większym od 1,1 jako zawody deficytowe. Pozostałe zawody znajdujące się w przedziale, gdzie wskaźnik jest większy lub równy 0,9 i mniejszy lub równy 1,1 noszą miano zawodów zrównoważonych. Zawody deficytowe i nadwyżkowe ( wybrane dane na podstawie raportu P-1/T-4 ) Lp. Kod Nazwa Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów WIĘKSZE OD 1,1 ZAWODY DEFICYTOWE Zbrojarz 1, Księgowy (samodzielny) 1, Cholewkarz 1, Pracownik administracyjny 1, Spawacz elektryczny 1, Kierowca autobusu 1, Operator maszyn do obróbki skrawaniem 2,1429 ZAWODY ZRÓWNOWAŻONE Pracownik biurowy 0, Kosmetyczka 0, Stolarz 1, Rzeźnik wędliniarz 1,0244 9

10 Magazynier 1,0843 PONIŻEJ 1,1 ZAWODY NADWYŻKOWE Kelner 0, Operator koparek i zwałowarek 0, Praczka 0, Robotnik gospodarczy Przedstawiciel handlowy 0, Tokarz 0, Sprzątaczka 0,5877 Analizując poszczególne zawody pod względem wielkości wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyróżniono zawody nadwyżkowe, deficytowe i wykazujące równowagę na rynku pracy. Następnie zostały one spolaryzowane poprzez odniesienie się do wyodrębnionej na określonym pułapie średniej miesięcznej nadwyżki (deficytu) podaży siły roboczej. Pozwoliło to na wyłonienie faktycznie istotnych z punktu widzenia regionalnego rynku pracy zawodów i wskazanie ich w postaci rankingu ujętego w powyższej tabeli. 10

11 7. WNIOSKI Raport ten stanowi narzędzie odzwierciedlające sytuację na rynku pracy: ofert pracy i osób bezrobotnych będących w rejestrach tutejszego Urzędu. Może również stać się niezbędnym elementem do wypracowania prawidłowych i funkcjonalnych systemów zapewniających osobom bezrobotnym szkolenia lub pomoc w wyborze odpowiednich kierunków przekwalifikowań. Należy jednak wskazać, że skomplikowana metodyka opracowywania informacji zawartych w w/w badaniu nie zawsze pozwala na wyciągnięcie precyzyjnych i jednoznacznych wniosków przydatnych w planowaniu szkoleń. Monitoring zakłada badanie popytu na pracę jedynie w stosunku do ofert pracy zgłaszanych do urzędów pracy. Wiadomym jednak jest, że taka analiza popytu na pracę nie oddaje w pełni sytuacji na rynku pracy. Analiza ofert pracy i bezrobocia rejestrowanego w urzędzie pracy opiera się często na grupie zawodów w których występuję największa rotacja pracowników. Poza urzędem funkcjonują osoby, które nie pracują i nie figurują w rejestrach urzędu pracy. Na lokalnym rynku występują wolne miejsca pracy, których pracodawcy nie zgłaszają do urzędu. Wówczas rekrutacja na wolne miejsca pracy odbywa się poprzez ogłoszenia prasowe, internet, agencje pośrednictwa pracy. W związku z tym wiele informacji na temat popytu na pracę nie znajduje odzwierciedlenie w przedstawionym raporcie. W 2007 roku podobnie, jak w latach poprzednich, silniejszy spadek miał miejsce wśród bezrobotnych posiadających zawód niż w całej populacji bezrobotnych. Oznacza to, że w najgorszej sytuacji na rynku pracy są osoby bez. Analiza lokalnego rynku pracy wykazuje, że największe zapotrzebowanie ze strony pracodawców notuje się w zawodach pracownika biurowego i sprzedawcy. Duży wpływ na przedstawiony ranking mają oferty 11

12 wiążące się z funkcjonowaniem wspieranego rynku pracy tj. stażu, przygotowania do wykonania, prac interwencyjnych. Dużymi grupami zawodów generującymi nowe miejsca pracy są robotnik gospodarczy i robotnicy budowlani, będące najczęściej formą prac krótkoterminowych (subsydiowanych przez Fundusz Pracy np.: prac społecznie użytecznych ). Niemniej jednak mają one istotne znaczenie, gdyż pracodawca zgłaszając wolne miejsce pracy nie wymaga wyższych kwalifikacji zawodowych, a wśród osób bezrobotnych najwięcej jest osób bez. Są to najczęściej oferty pracy skierowane do osób bez wykształcenia. Wśród zarejestrowanych osób bezrobotnych najliczniej reprezentowaną grupę zawodową stanowią zawody związane z handlem i sprzedażą. Do tej grupy adresowana jest również duża liczba ofert pracy. Z obserwacji, a także w bezpośrednich kontaktach z pracodawcami można zauważyć, że oczekiwania co do wymaganych umiejętności przerastają możliwości potencjalnego kandydata. Powoduje to, że zapotrzebowanie na sprzedawców i handlowców stanowi znaczący odsetek wśród ogółu ofert pracy przy jednocześnie 1413 zarejestrowanym osobom bezrobotnym. Pracodawcy mają również problemy ze znalezieniem pracowników w zawodach specjalistycznych i robotników wykwalifikowanych jak: ślusarz, tokarz, elektromonter, spawacz, monter instalacji wodnokanalizacyjnej, cieśla, murarz, glazurnik, szwaczka, kierowca z prawem jazdy kat. C + E, elektryk, pracownicy gastronomii pomimo, że rejestrach urzędu figurują osoby bezrobotne w tych zawodach. Trudności ze znalezieniem kandydatów do pracy są wynikiem niewystarczającego poziomu kwalifikacji i ich niedopasowania do wymagań pracodawców, a także słabej motywacji i stosunku kandydatów do pracy. 12

13 Aktualnie na lokalnym rynku pracy występuje zapotrzebowanie w zawodach: 1. Zawody budowlane: to jest cieśla potrafiący wykonać szalunki nowoczesnymi metodami, dekarz, murarz, tynkarz, betoniarz-zbrojarz, operatorzy maszyn budowlanych, inżynierowie budowlani z uprawnieniami. 2. Pracownicy gastronomii: kucharz, kelner, piekarz, cukiernik, rozbieracz wykrawacz, rzeźnik wędliniarz. 3. Pracownicy obróbki metali: operator obrabiarek sterowanych numerycznie, operator nowoczesnych obrabiarek skrawających (centra obróbcze) tokarz, frezer, ślusarz z umiejętnością czytania rysunku technicznego i posługiwania się narzędziami pomiarowymi, spawacze ze specjalistycznymi uprawnieniami. 4. Pracownicy ochrony. 5. Monterzy instalacji wodociągowo-kanalizacyjnej. 6. Stolarze meblowi znający obsługę nowoczesnych maszyn stolarskich. 7. Blacharze, lakiernicy i diagności samochodowi. 8. Kierowcy samochodów ciężarowych. 9. Sprzedawcy, handlowcy, kasjerzy, pracownicy działu obsługi klienta. 10. Magazynierzy z uprawnieniami na wózki widłowe. 11. Pracownicy usług osobistych: fryzjerzy, kosmetyczki 12. Cholewkarze, szwaczki, krawcowe. 13. Informatycy administratorzy systemu, programiści. 14. Opiekunowie osób starszych. Sporządził: Piotr Wojnarski Stefan Ziembicki 13