TEMAT: Oko w oko z niemieckim oficerem. Leon Kruczkowski Niemcy. Praca nagrodzona w konkursie na scenariusz lekcji, ogłoszonym przez Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe CELE: /uczeń/ prawidłowo porządkuje treść dramatu, jest krytyczny i obiektywny wobec samego siebie, ocenia swój system wartości, zyskuje przekonanie, że prawe i moralne postępowanie tworzy prawdziwy autorytet, charakteryzuje postaci literackie, uzasadnia i argumentuje, tworzy dłuższą wypowiedź pisemną. METODY: praca z tekstem w grupach, praca indywidualna, gry dydaktyczne. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: pocięta na paski treść odsłony 2 aktu I dramatu Niemcy, schemat piramidy wartości na tablicy do przerysowania do zeszytów. FORMY PRACY: indywidualna, grupowa, zbiorowa. CZAS REALIZACJI: 2 jednostki lekcyjne PRZEBIEG LEKCJI: 1. Po podaniu tematu lekcji uczniowie wspólnie omawiają czas i miejsce akcji dramatu oraz przedstawionych w nim bohaterów. Następne polecenie służy przypomnieniu treści przeczytanego w domu fragmentu dramatu. W tym celu uczniom podzielonym na grupy nauczyciel rozdaje po jednej kopercie zawierającej pocięty na paski plan wydarzeń odsłony 2 aktu I, z poleceniem ułożenia ich chronologicznie. Po kilku minutach pracy wskazana grupa czyta efekt swych starań, a pozostałe sprawdzają jego poprawność /Zał. nr 1/. 2. Nauczyciel wyjaśnia, że głównym celem lekcji jest charakterystyka Willego, syna profesora Sonnenbrucha. Wstępem do tego zadania jest praca z tekstem. Każda grupa otrzymuje kartę pracy /Zał. nr 2/ z rozpisanym tekstem odsłony 2. Zadanie grup polega na odczytaniu na podstawie wypowiedzi Willego i tekstu pobocznego prawdziwych intencji bohatera i ich zapisaniu. Grupa musi także dokonać prezentacji. Uczniowie wybierają spośród siebie dwóch głównych bohaterów, którzy odczytają tekst dramatu, oraz dwóch kolejnych, materiały zamieszczone na www.gwo.pl 1
którzy przeczytają tekst umysłu tychże bohaterów. Można zasugerować, by bohaterowie siedzieli, a ich umysły stały obok nich i trzymały im rękę na ramieniu. Aby nie przedłużać prezentacji, można przydzielić grupom odpowiednią ilość wersów. 3. Następnie uczniowie charakteryzują stosunek Willego do matki, Mariki i Pani Soerensen. Wnioski zapisują w zeszytach. Oto proponowany zapis: STOSUNEK WILLEGO DO MATKI MARIKI np. szacunek, uwielbienie np. uległość np. grzeczność, interesowność 4. Nauczyciel rysuje na tablicy schematy piramidy wartości, prosząc jednocześnie, aby każdy uczeń zastanowił się chwilę i u siebie, w zeszycie, uzupełnił własną piramidę, wpisując hierarchię wartości swoją i Willego Np. BÓG RODZINA PRZYJAŹŃ PATRIOTYZM 5. Uczniowie próbują odpowiedzieć na pytanie, czy żyją tymi wartościami, czy też są to dla nich tylko slogany. Rozmowa na temat autorytetów. Jakie cechy musi posiadać osoba godna naśladowania? Czy Willi może być autorytetem (uzasadnienie i argumentowanie wypowiedzi). 6. UWAGA!!! Podsumowaniem lekcji będzie praca domowa na wybrany temat: Charakterystyka Willego Sonnenbrucha. Ja, Willi - autocharakterystyka. ZAŁĄCZNIK NR 1 Paski z planem wydarzeń w odsłonie 2 aktu I dramatu Niemcy : Rozmowa Mariki z Willim o wyjeździe do Getyngi na jubileusz ojca. Gorąca prośba Mariki. Wizyta pani Soerensen. Zainteresowanie Willego naszyjnikiem. Wyznanie. Chęć oddania naszyjnika Willemu w zamian za uratowanie syna. Propozycja kupna naszyjnika. Oddanie pieniędzy ze sprzedaży naszyjnika na zakład dla sierot. Poinformowanie pani Soerensen, że Chrystian Föns wymknął się z niemieckich rąk. Rozmowa Mariki z Willim o oszukaniu pani Soerensen. Znalezienie przez Willego prezentu dla matki. materiały zamieszczone na www.gwo.pl 2
ZAŁĄCZNIK NR 2 Karta pracy ZACHOWANIE BOHATERA JEGO UMYSŁ: materiały zamieszczone na www.gwo.pl 3
BOHATER Willi przegląda papiery. Pani Soerensen wchodzi po chwili, staje niepewnie przy drzwiach. podnosząc wzrok Proszę, czym mogę pani służyć? Pani Marika powiedziała mi, że pan był łaskaw zgodzić się Na co? Na wysłuchanie mnie Tak, zgodziłem się zrobić dla pani wyjątek. Właśnie. Nie wiem, jak mam panu dziękować To zbyteczne. Niech pani siada i krótko mówi, o co chodzi. A raczej: o kogo chodzi. Mój syn Przychodzę prosić w sprawie mojego syna został aresztowany dziesięć dni temu nie wiem, z jakiego powodu Wystarczy, że my to wiemy, łaskawa pani. Tak, ale czasem zdarzają się pomyłki, nieporozumienia nie słucha, nagle żywo zainteresowany naszyjnikiem, który Pani Soerensen ma na szyi; w roztargnieniu Kto taki? O kim pani mówi? O nim właśnie, o moim synu ze śmiechem Prawda! Oczywiście! Pani daruje, przez chwilę zapatrzyłem się w ten piękny drobiazg, który pani ma na szyi Ale proszę, słucham panią. z palcami pod szyją Podoba się panu? Ten naszyjnik? Wyjątkowo piękny! Pan jest znawcą, mówiono mi o tym drgnął Aa! Chrystian Föns! Milczy bębniąc palcami po stole. UMYSŁ Np. Po co uległem Marice? Jeszcze jedna stara kobieta. To ostatni raz. Muszę sprawić wrażenie, że mnie to obchodzi, zachować pozory. Np. Boję się go. Wiem, że słychać to w moim drżącym głosie. materiały zamieszczone na www.gwo.pl 4
z niepokojem Niech mi pan powie, czy to poważna sprawa? znowu wpatrzony w naszyjnik My się nie zajmujemy niepoważnymi sprawami, łaskawa pani. zgnębiona Tak, to prawda. (milczy w zakłopotaniu obserwuje Willego, po chwili nieśmiało, dotykając naszyjnika) Jeśli przepraszam, jeżeli panu podoba się ten drobiazg to może Ach, pani jeszcze o tym. Owszem, bardzo mi się podoba. W takim razie może pan zechce przyjąć go ode mnie na pamiątkę od matki Chrystiana Fönsa z nienaturalnym uśmiechem Jak? Na pamiątkę? A to doskonałe! (doskakując) No, dobrze. Föns, mówi pani? Chrystian Föns? Dwadzieścia lat, szczupły, wysoki, z ciemnymi oczami, trochę kaszle Manipuluje przy karku wstaje gwałtownie Ależ, co pani? Kładzie naszyjnik na biurku. Pani Naprawdę? Nie, nie! To niemożliwe! Proszę to zabrać natychmiast! błagalnie Niech pan mi wierzy, ten przedmiot nie ma dziś dla mnie żadnego znaczenia. Żadnego, przysięgam panu! Niech pan wierzy starej, nieszczęśliwej kobiecie! Chyba że w takim razie no tak, tylko to jedno. Mógłbym jedynie kupić to od pani. O, tylko tak! materiały zamieszczone na www.gwo.pl 5