Kurs socjoterapii i pomocy psychologicznej W programie kursu zostały wykorzystane najnowsze doświadczenia w zakresie pomocy dzieciom i rodzinom wypracowane przez Stowarzyszenie św. Filipa Nereusza z Rudy Śląskiej, pod kierunkiem Aleksandry Karasowskiej. Są one sukcesywnie opisywane w artykułach zamieszczanych na łamach miesięcznika Remedium, w cyklu Socjoterapia. Metodologia pracy z dzieckiem i rodziną. Większość treści teoretycznych wykorzystywanych podczas kursu zostało przedstawionych w publikacjach: 1. Świetlica jako środowisko terapeutyczne, Wydanie specjalne miesięcznika Remedium, Fundacja ETOH, Warszawa, 2011. 2. Karasowska A., Szulirz A. (2010), Metoda projektu w profilaktyce i socjoterapii- założenia teoretyczne. W: Profilaktyka w grupach ryzyka. Działania, część 2., red. M.Deptuła, PARPA MEDIA, Warszawa 3. Karasowska A. (2009a), Profilaktyka na co dzień. Metoda budowania strategii w pracy z dzieckiem i klasą. PARPA MEDIA, Warszawa. 4. Karasowska A. (2009b), Profilaktyka na co dzień. Jak budować porozumienie i współpracę w szkole., PARPA MEDIA, Warszawa. 5. Karasowska A. (2006), Profilaktyka na co dzień. Jak wychowywać i uczyć dzieci z zaburzeniami zachowania., Wyd.Edukacyjne PARPA, Warszawa. Uczestnicy: Kurs jest adresowany do wychowawców placówek wsparcia dziennego i placówek opieki a także innych osób, które pracują z dziećmi i rodzinami, szczególnie w trudnych środowiskach (nauczycieli, pedagogów szkolnych, pracowników socjalnych, kuratorów itp.) Czas trwania kursu: 120 godzin realizowanych podczas 6 zjazdów (każdy po 20 godzin dydaktycznych) odbywających się w weekendy. Warunki zaliczenia kursu Obecność na wszystkich zajęciach (dopuszczalny maksymalnie jeden dzień nieobecności) Napisanie pracy Studium przypadku dziecka według podanego schematu.
Program kursu: 1. 26-27.01.2013 - Rodzina dotknięta problemem alkoholowym, przemocą, ubóstwem. Diagnoza rodziny i planowanie pomocy. (prowadzi Aleksandra Karasowska) Pomaganie dzieciom wychowującym się w trudnych środowiskach wymaga współpracy z ich rodzinami. Nie jest to zadanie łatwe, ponieważ są to rodziny dotknięte wieloma problemami, często zepchnięte na margines społecznego życia, doświadczające braku perspektyw na lepszą przyszłość. Spotykanie się z oporem tych rodzin przed zmianą ich sposobu życia wywołuje rożne postawy osób pomagających- od wycofania w poczuciu bezsilności i skupienia się na ratowaniu samych dzieci aż po próby przejęcia kontroli nad życiem rodziny. Doświadczenia wielu profesjonalistów pracujących w takich środowiskach pokazują, że dążenie do zmiany w tych rodzinach jest drogą, na której trzeba konsekwentnie krok po kroku budować zasoby wewnętrzne rodziny oraz wsparcie środowiskowe. Konieczne jest też umiejętne interweniowanie w momentach szczególnego zagrożenia. Celem warsztatu jest rozwijanie umiejętności diagnozowania sytuacji rodziny, jej problemów, potrzeb i zasobów a także planowania działań interwencyjnych, rozwijających i wspierających. Zostaną też podjęte zagadnienia związane z rolą wychowawców świetlicy w pomaganiu rodzinom. Rodzina jako środowisko wychowawcze: o Rodzina z problemem alkoholowym o Przemoc w rodzinie o Dysfunkcje ról rodzinnych (małżeńskich i rodzicielskich). Diagnoza problemów rodziny, budowanie planu pomocy, rozmowy interwencyjne, motywowanie do skorzystania z pomocy. Rola świetlicy i wychowawców w pomocy rodzinom. Budowanie współpracy wychowawców z rodzicami i wspieranie rodziców w rozwoju kompetencji wychowawczych. 2. 9-10.02.2013 - Dziecko z zaburzeniami zachowania (prowadzi Aleksandra Karasowska) Zaburzenia zachowania często są uwarunkowane niewłaściwym, krzywdzącym oddziaływaniem środowiska w którym wychowuje się dziecko. Doznaje ono zranień (urazów psychicznych), zaburzających jego rozwój i ujawniających się w sztywnych,
nieadekwatnych i destrukcyjnych dla samego dziecka oraz jego otoczenia zachowaniach. Celem tego warsztatu jest zapoznanie uczestników z systemowym podejściem do rozwiązywania problemów zaburzeń zachowania dziecka. Zostaną podjęte zagadnienia dotyczące ich uwarunkowań (w szczególności środowiskowych). Uczestnicy pracując na przypadkach z własnej praktyki zobaczą jakie możliwości daje diagnoza funkcjonalna, uwzględniająca procesy zachodzące w relacjach dziecka z otoczeniem a także poznają zasady budowania strategii korygujących dla dziecka z uwzględnieniem jego relacji w środowisku. Sytuacja psychologiczna dziecka wychowującego się w rodzinie dysfunkcyjnej. Wzorce przystosowania dzieci w chorym systemie rodzinnym- kierunki pracy z dzieckiem. Jak działa uraz psychiczny? Mechanizm powstawania zaburzeń zachowania dziecka w wyniku doznanych urazów psychicznych. Zaburzenia zachowania jako procesy przebiegające w relacjach dziecka z otoczeniem (w środowisku rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym). Studium przypadku dziecka- praca na przypadkach zaproponowanych przez uczestników. o Diagnoza zaburzeń zachowania. o Budowanie planu pracy z dzieckiem i strategii pomocy w środowiskuplanowanie doświadczeń korygujących. Współpraca z rodzicami w rozwiązywaniu problemów dziecka. 3. 2-3.03.2013 - Umiejętności wychowawcze w pracy z dzieckiem (prowadzi Alina Szulirz) Praca z dziećmi jest oparta z jednej strony na umiejętnościach wychowawcy, z drugiej na wartościach, które nadają kierunek jego działaniom. Są one potrzebne, aby nasze działania wobec dzieci były stałe i konsekwentne. Jest to szczególnie ważne w przypadku, kiedy wychowawcy pracują w zespole. Ich spójne działania mogą się przyczynić do budowania konstruktywnego klimatu grupy czy społeczności, która staje się środowiskiem terapeutycznym dla dzieci. Celem warsztatu jest rozwijanie umiejętności wychowawczych potrzebnych w pracy z dziećmi a także analiza stosowanych metod i narzędzi wychowawczych pod kątem ich skuteczności i zgodności z wartościami, jakie chcemy realizować. Wychowanie do odpowiedzialności: jak wykorzystać trudną sytuację wychowawczą, aby uczyć dziecko zachowań zgodnych z normami społecznymi?
o Od destrukcji do zadośćuczynienia - Etapy zmiany postawy dziecka i zadania dorosłego na każdym etapie. o Błędy jakie popełniamy reagując na niewłaściwe zachowania dzieci. Praca na przypadkach: rozwiązywanie konkretnych sytuacji niewłaściwych zachowań dziecka- ćwiczenia praktyczne umiejętności interweniowania, prowadzenia rozmowy z dzieckiem motywowania do zmiany. Co się kryje za zasadami, które wprowadzamy: przed jakim złem nas chronią, jakiemu dobru służą? Jak wprowadzać i umacniać wartości w społeczności świetlicy? Czemu służą narzędzia wychowawcze jakie stosujemy? Jak z nich korzystać, żeby spełniały nasze oczekiwania (możliwe jest przyjrzenie się wybranym narzędziom wychowawczym pod kątem skuteczności ich stosowania). Co jest dla nas ważne w wychowaniu dzieci?- nasze cele i wartości. Budowanie programu wychowawczego świetlicy i zespołu wychowawczego. 4. 16-17.03.2013- Metoda projektu w socjoterapii (prowadzi Alina Szulirz) Metoda projektu ma szczególne zastosowanie w pracy z dziećmi pochodzącymi ze środowisk o dużym natężeniu problemów społecznych i niskim statusie kulturowym. Dzieci te, aby przezwyciężyć wpływ niekorzystnych warunków w jakich dorastają, potrzebują bardzo intensywnych doświadczeń korygujących i rozwijających ich kompetencje- nie tylko wewnątrz świetlicy, ale także poza nią, w naturalnych relacjach. Udział w projektach staje się dla nich okazją do zdobycia wielu takich doświadczeń. Pomoc dzieciom wymaga współpracy z ich rodzicami, którym często brakuje zasobów potrzebnych do konstruktywnego pełnienia swojej roli. Jednocześnie, z powodu mechanizmów zaprzeczania działających w rodzinie a także nieufności rodziców, trudne jest motywowanie ich do zmiany sposobu wychowania dziecka czy do udziału w jakiejkolwiek specjalistycznej formie pomocy czy edukacji. Metoda projektu daje szanse na rozwój kompetencji rodziców i oddziaływanie na relacje pomiędzy dziećmi i rodzicami w naturalnych dla nich sytuacjach np. w czasie wycieczki. Środowisko świetlicy na ogół nie ma zasobów wystarczających do spełnienia potrzeb dzieci i rodzin żyjących w trudnych warunkach.. W projekcie możemy wykorzystywać zasoby tkwiące w różnych segmentach środowiska lokalnego, łączyć ze sobą osoby które potrzebują i mają coś do dania, współpracować z innymi organizacjami. Taka praca w zasadniczy sposób zmienia funkcjonowanie placówki a także efekty jej działalności. Uczestnicy warsztatu, pracując w zespołach, będą mogli na podstawie analizy
potrzeb dzieci z którymi pracują i ich rodzin, przygotować zarys swojego projektu. Zostaną też zapoznani z projektami realizowanymi przez Stowarzyszenie Św. Filipa Nereusza z Rudy Śląskiej a także wypracowanymi sposobami dokumentowania projektów. Projekt jako metoda w socjoterapii o Założenia teoretyczne. o Jakie nadzieje stwarza praca metodą projektów?- prezentacja efektów pracy w świetlicach prowadzonych przez Stowarzyszenie Św. Filipa Nereusza w Rudzie Śląskiej. Budowanie projektu korygującego dla grupy dzieci- praca w zespołach Metody inicjowania projektu w grupie dzieci- ćwiczenia praktyczne. Sposoby dokumentowania projektów. Budowanie projektu rozwojowego o Jak przygotować dzieci do dorosłego życia?- analiza potrzeb rozwojowych dzieci związanych z przygotowaniem do pełnienia ról społecznych: rodzinnych, zawodowych i towarzyskich. o Jakich doświadczeń potrzebują dzieci, aby rozwinąć potrzebne kompetencje?- planowanie sytuacji i zadań, które mogą stanowić podstawę projektu. Projekt jako metoda oddziaływania na środowisko rodzinne o Jak zaangażować rodziców do współpracy? prezentacja wybranych projektów. o Budowanie projektu skierowanego na rodzinę. Projekt edukacyjny - jak wspierać dzieci, których edukacja jest poważnie zagrożona? Projekt indywidualny- możliwość wykorzystania metody projektu do korygowania zaburzeń zachowania występujących u konkretnego dziecka. Metoda projektu a model pracy świetlicy. 5. 6-7.04.2013 - Praca z dzieckiem w kontakcie indywidualnym (prowadzi Aleksandra Karasowska) Podstawową formą pomocy w świetlicy socjoterapeutycznej jest praca w grupach. Jednak skuteczne korygowanie zaburzeń dziecka i wspieranie jego rozwoju wymaga indywidualnego podejścia. Podczas pierwszego warsztatu zostały podjęte zagadnienia dotyczące diagnozy i konstruowania indywidualnego planu pomocy. Celem tego warsztatu jest rozwijanie umiejętności a także poznanie wybranych
metod pracy z dzieckiem w kontakcie indywidualnym. Uczestnicy będą mieli też okazję do poddania refleksji swojej relacji z trudnym dzieckiem Stany pourazowe- skutki głębokich zranień psychicznych zaburzające funkcjonowanie dziecka. Sposoby konstruktywnego reagowania dorosłychpowstrzymywanie destrukcji i łagodzenie cierpienia dziecka. Kontakt indywidualny z dzieckiem (ćwiczenia praktyczne). o Relacja dorosły- dziecko Wspierający dorosły jako osoba znacząca w rozwoju dziecka. Zasoby dorosłego. Zaburzenia relacji- uwikłanie dorosłego w sztywne schematy zaburzonych zachowań dziecka. o Komunikacja Komunikaty otwierające, wspierające, konfrontacyjne. Specyfika komunikacji z dzieckiem- dostosowanie języka i form komunikacji do poziomu rozwoju dziecka. o Mapa świata dziecka- towarzyszenie dziecku w trudnych przeżyciach rodzinnych. o Pomoc dziecku w rozwiązywaniu konfliktów wewnętrznych. o Mechanizmy obronne dziecka. Jak postępować z oporem? Znaczenie superwizji w pracy z dziećmi. Zasady etyczne w pracy z dziećmi i rodzinami. 6. 20-21.04.2013 - Praca z grupą i prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych (prowadzi Katarzyna Sarzała) Zajęcia socjoterapeutyczne mają charakter ustrukturalizowanych spotkań grupowych, na które składają się odpowiednio dobrane gry, zabawy i ćwiczenia grupowe. Stają się one źródłem ważnych doświadczeń korygujących i wspierających rozwój dziecka. Grupa, przechodząc przez etapy rozwoju działa terapeutycznie i stwarza szanse na eksperymentowanie w relacjach społecznych. Zaletą takiej formy pracy jest możliwość precyzyjnego planowania doświadczeń korygujących, trenowania umiejętności w bezpiecznych warunkach, dostarczania wiedzy w sposób przemyślany i zorganizowany. Uczestnicy warsztatu będą mieli okazje zaplanować zajęcia socjoterapeutyczne dla konkretnych grup dzieci a także podjąć refleksję nad swoją rolą jako prowadzącego grupę oraz doskonalić niektóre umiejętności związane z jej prowadzeniem.
Specyfika pracy z grupami dzieci w różnych okresach rozwojowych Proces grupowy etapy rozwoju grupy. Rola prowadzącego- styl prowadzenia, zadania prowadzącego. Praca na procesie grupowym, konstruktywne reagowanie na opór- ćwiczenia praktyczne. Struktura zajęć socjoterapeutycznych. Przegląd metod i technik stosowanych w socjoterapii. Informacje o prowadzących: Aleksandra Karasowska- psycholog, licencjonowany trener PTP, konsultant Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, przez wiele lat prowadziła terapię dzieci i rodzin (w szczególności dotkniętych problemem alkoholowym), autorka i realizator programu szkoleń dla pracowników świetlic socjoterapeutycznych realizowanego na zlecenie PARPA; prowadzi szkolenia i konsultacje dla szkół, ośrodków pomocy społecznej, poradni, domów dziecka; przez 7 lat prowadziła zajęcia dydaktyczne z zakresu socjoterapii w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie; autorka publikacji z zakresu profilaktyki oraz pomocy dziecku i rodzinie, prowadzi szkolenia dla nauczycieli i wychowawców a także innych grup zawodowych, opiekun merytoryczny Stowarzyszenia Św. Filipa Nereusza w Rudzie Śląskiej Katarzyna Sarzała psycholog, licencjonowany trener PTP, certyfikowany terapeuta BSFT, certyfikowany specjalista w zakresie pomocy ofiarom przemocy w rodzinie Ogólnopolskiego Pogotowia Dla Ofiar Przemocy W Rodzinie Niebieska Linia (IPZ PTP); od 1987 r. pracuje w Świetlicy Terapeutycznej na Gdańskiej Morenie, w tym przez 10 lat pełniła funkcję kierownika; posiada doświadczenie w indywidualnej i grupowej pracy terapeutycznej z osobami uzależnionymi, współuzależnionymi oraz doświadczającymi przemocy w Gdańskim Centrum Profilaktyki Uzależnień pełniąc funkcję kierownika Poradni Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia ; autorka koncepcji i założyciel Punktów Konsultacyjnych w świetlicy i GCPU, zrzeszonych w sieci Niebieska Linia ; od wielu lat prowadzi szkolenia i superwizje dla psychologów, pedagogów i socjoterapeutów; systematycznie propaguje idee i standardy socjoterapii; uczestniczy w procesie uzyskiwania certyfikatu psychoterapeuty; prowadzi praktykę prywatną, pracuje pod stałą superwizją Alina Szulirz pedagog, socjoterapeuta, kierownik świetlicy socjoterapeutycznej, pracownik dydaktyczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu, autor i koordynator projektów z zakresu pomocy społecznej dotyczących pracy z dzieckiem i
rodziną, autorka publikacji z zakresu pracy z dzieckiem i rodziną, przewodnicząca Stowarzyszenia św. Filipa Nereusza Zapisy wypełniony kwestionariusz osobowy znajdujący się m.in. na stronie należy nadesłać do dnia 14 grudnia 2012 r. pocztą na adres: Gdyńskie Stowarzyszenie św. Mikołaja Biskupa, ul. Św. Mikołaja 1; 81-062 Gdynia, lub mailem: zapisy@bpmikolaj.pl O przyjęciu na Kurs decyduje kolejność zgłoszeń. Miejsce Kursu Gdyńskie Stowarzyszenie św. Mikołaja Biskupa ul. św. Mikołaja 1 81-062 Gdynia Koszt Kursu 880,00 zł Po otrzymaniu potwierdzenia przyjęcia na Kurs opłatę należy wpłacić na poniższe konto Gdyńskie Stowarzyszenie św. Mikołaja Biskupa ul. św. Mikołaja 1 81-062 Gdynia Bank Millennium SA: 78 1160 2202 0000 0001 5337 7158