Rynek farmaceutyczny. czy wysoka dynamika wzrostu utrzyma się w roku 2016 oraz w latach kolejnych?

Rynek farmaceutyczny czy wysoka dynamika wzrostu utrzyma się w roku 2016 oraz w latach kolejnych? Tomasz Kopeć Country Principal, Consulting, IMS Health Warszawa, 21 kwietnia 2016 0

Agenda Rynek w 2015 roku silny wzrost Czy 1Q 2016 roku utrzymał ubiegłoroczny trend wzrostu? Prognoza 2016 Jak wykorzystać szanse w 2016? 1

mld PLN W 2015 roku dynamika rynku najwyższa od momentu wprowadzenia ustawy refundacyjnej Polski rynek farmaceutyczny (apteczny i szpitalny); mld PLN -9,3% 6,8% 4,6% 7,0% 35 30 25 31,5 9,6% 15,8% 28,6 10.7% 17,3% 30,5 31,8 11,1% 12,1% 17,1% 16,8% 34,1 12,1% 16,1% 20 15 42,1% 36,3% 36,0% 35,3% 35,8% 10 5 32,6% 35,7% 35,9% 35,8% 36,0% 0 2011 2012 2013 2014 2015 SM (OTC PAC PEC NUT) Rx refundowane Rx nierefundowane Szpital 2 Źródło: IMS Pharmascope 12/2015, Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx: rynek refundowany Rx zawiera wszystkie produkty znajdujące się na obwieszczeniach MZ w A1, A2, A3; rynek Rx nierefundowany (A-V, Rx) Rynek SM produkty dostępne bez recepty (OTC, PAC, PEC, NUT) IMS Dataview 12/2015, Cena producenta netto PLN Szpital (A-V bez K)

Zmiana wartości (%) Cena negatywna we wszystkich segmentach, nowe produkty istotne na rynku SM i w szpitalu Dynamika rynku elementy wzrostu; rok 2015 10% 7,6% 8,4% 3,1% 6,5% 8% 2,8% 0,9% 0,6% 0,5% 0,7% 2,5% 6% 0,7% 0,1% 4% 2% 5,2% 7,5% 7,3% 5,9% Nowe brandy Nowe paczki 0% -2% -1,1% -0,5% -5,5% -2,0% Zmiana ceny Produkt mix -4% -6% -8% SM (OTC PAC PEC NUT) Rx refundowane Rx nierefundowane Szpital Źródło: IMS Pharmascope 12/2015, Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx: rynek refundowany Rx zawiera wszystkie produkty znajdujące się na obwieszczeniach MZ w A1, A2, A3; rynek Rx nierefundowany (A-V, Rx) Rynek SM produkty dostępne bez recepty (OTC, PAC, PEC, NUT) IMS Dataview 11/2015, Cena producenta netto PLN Szpital (A-V bez K) 3

Duży wzrost na rynku aptecznym i spowolnienie rynku szpitalnego inaczej niż w 2014 roku mln PLN mln PLN Rynek apteczny i szpitalny wzrost Rynek apteczny wzrost (PLN; %) Rynek szpitalny wzrost (PLN; %) 2 000 1 800 1 600 Choroba przeciwzakrzepowa Infekcja Choroby przewlekłe (cukrzyca, astma) +6,7% 2 000 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 Negocjacje cenowe Wysoka baza roku 2013 (infekcja) +2,7% +7,6% 1 400 1 200 1 000 800 600 Zmiany w programach lekowych (onkologia, WZW C) Utrata ochrony patentowej Mniejsza liczba wprowadzeń na programy lekowe 400 200 +4,2% 400 200 +14,6% +6,5% 0 2014 2015 0 2014 2015 Wzrost rynek SM Wzrost rynek Rx Wzrost 4 Źródło: IMS Pharmascope 12/2015, Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx: rynek refundowany Rx zawiera wszystkie produkty znajdujące się na obwieszczeniach MZ w A1, A2, A3; rynek Rx nierefundowany (A-V, Rx) Rynek SM produkty dostępne bez recepty (OTC, PAC, PEC, NUT) IMS Dataview 12/2015, Cena producenta netto PLN Szpital (A-V bez K)

Nadal wzrost w chorobie zakrzepowej, ale także w chorobach przewlekłych i infekcji Obraz rynku aptecznego Rx choroby Top 15 chorób udział wartościowy w 2015 roku Wzrost wartościowy w 2015 roku (mln PLN; %) Nadciśnienie 16,3% 87 3% Astma 7,3% 100 8% Cukrzyca 7,2% 96 8% Infekcja 6,4% 75 7% Choroba zakrzepowa 5,7% 269 36% Hipercholestrolemia 4,1% 19 3% Choroby mięśni i stawów 3,6% 19 3% Cukrzyca - testy 3,3% 38 7% Schizofrenia 3,1% -16-3% Choroba nowotworowa 2,6% 84 22% Choroba wrzodowa 2,5% -12-3% Depresja 2,1% 31 9% Antykoncepcja 2,1% -13-3% Zaburzenia snu Epilepsja 2,0% 1,9% Top 15 70 % -13 34 Rynek Rx +1,1 mld -4% 11% 5 Źródło: IMS Pharmascope 12/2015, cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx: rynek refundowany Rx zawiera wszystkie produkty znajdujące się na obwieszczeniach MZ w A1, A2, A3; rynek Rx nierefundowany (A-V, Rx)

Dodatnia dynamika we wszystkich głównych klasach rynku SM Największa dynamika w klasach infekcyjnych Top 15 klas CHC udział wartościowy w 2015 roku Wzrost wartościowy w 2015 roku (mln PLN; %) 01 Grypa, choroby uk.odd. 19,4% 183 8% 04 Witaminy, minerały 11,5% 135 11% 02 Preparaty p/bólowe 11,0% 84 7% 03 Trawienie, uk.pokar. 10,8% 74 6% 10 Choroby uk. krąż. 6,0% 17 2% 06 Preparaty na skórę 5,7% 29 4% 82 Kosmetyki dla kobiet 3,9% 31 7% 05 Toniki, odporność 3,5% 103 31% 12 Układ moczowo-płciowy 3,5% 20 5% 52 Nietrzymanie moczu 2,7% 21 7% 07 Preparaty do oczu 86 Preparaty do włosów 83 Kosmetyki dla obu płci 13 Uspakajające, nasenne, 85 Higiena osobista 2,5% 2,4% 2,0% 1,6% 1,4% Top 15 88% 33 10 15 11 23 SM market +869 mln 12% 4% 7% 6% 15% Źródło: IMS Pharmascope 12/2015, cena detaliczna netto PLN Rynek SM (OTC, PAC, PEC, NUT) 6

Agenda Rynek w 2015 roku silny wzrost Czy 1Q 2016 roku utrzymał ubiegłoroczny trend wzrostu? Prognoza 2016 Jak działać na rynku w bieżącym roku? 7

Zmiana wartości (%) Mimo wysokiej bazy 2015 roku i negocjacji cenowych rynek rośnie + 3,4% Dynamika rynku elementy wzrostu; YTD 03/2015 12% 4,4% 1,2% 6,6% 2,5% 10% 8% 1,9% 6% 1,8% Nowe brandy 4% 2% 0% 4,8% 1,6% 0,6% 2,6% 1,6% -0,5% 5,9% 2,0% 0,2% 3,4% Nowe paczki Zmiana ceny Produkt mix -2% -1,6% -3,6% -2,9% -3,1% -4% -6% SM (OTC PAC PEC NUT) Rx refundowane Rx nierefundowane Szpital* 8 Źródło: IMS Pharmascope 03/2016, Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx: rynek refundowany Rx zawiera wszystkie produkty znajdujące się na obwieszczeniach MZ w A1, A2, A3; rynek Rx nierefundowany (A-V, Rx) Rynek SM produkty dostępne bez recepty (OTC, PAC, PEC, NUT) * IMS Dataview 02/2016, Cena producenta netto PLN Szpital (A-V bez K)

3% spadek rynku leków refundowanych jako efekt obniżenia cen detalicznych na początku roku Wpływ obniżek cen detalicznych leki refundowane TOP 15 schorzeń wartościowo sprzedaż produktów refundowanych* w cenach detalicznych brutto 0 1 2 Wpływ zmian cen detalicznych na listach listopad 2015 - marzec 2016-20% -15% -10% -5% 0% Nadciśnienie tętnicze Cukrzyca Astma Infekcja Hipercholesterolemia Cukrzyca - Testy Choroba zakrzepowa Nowotwory Schizofrenia Choroba Wrzodowa Przerost prostaty Padaczka Choroby mięśni i stawów Jaskra Immunosupresja -15,0% -3,0% -1,0% -3,0% -3,0% -5,0% -2,0% 0,0% -4,0% -3,0% -7,0% -5,0% -1,0% -2,0% -5,0% Źródło: IMS obliczenia własne w oparciu o dane NFZ o refundacji ilościowej w 2015 roku ceny detaliczne wg obwieszczenia list listopad 2015 oraz marzec 2016 * analiza obejmuje tylko produkty które są na obu porównywanych listach., 9

Infekcja w Q1 2016 była na podobnym poziomie jak w Q1 2015 Sprzedaż leków związanych z infekcją grypy, Mln. PLN lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec W Q1 2015 roku infekcja przyniosła 250 mln wzrostu 700 600 Grudzień 2012 Styczeń 2013 Pik +346 mln PLN Luty 2015 Marzec 2015 Pik +251 mln PLN 500 400 300 200 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 100 0 Źródło: IMS Pharmascope 03/2016 Ceny detaliczne brutto PLN Rynek apteczny Rx (AV, Rx) Rynek SM (OTC, PAC, PEC, NUT) Produkty związane z infekcją grypy definicja własna IMS 10

Agenda Rynek w 2015 roku silny wzrost Czy 1Q 2016 roku utrzymał ubiegłoroczny trend wzrostu? Prognoza 2016 Jak działać na rynku w bieżącym roku? 11

Pomimo wielu obaw, dynamika rynku będzie dodatnia jednak niższa niż w 2015 roku Ujęcie wartościowe 9,0% 8,0% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 5,0% 5,5% 4,0% 3,0% 2,0% 2,2% 4,2% 2,0% 3,0% 3,5% 4,0% 1,0% 0,0% 0,0% -1,0% Rynek total Rynek Rx refundowany Rynek Rx nierefundowany Rynek CH Rynek szpitalny Wzrost maximum Wzrost minimum Źródło: IMS obliczenia własne 12

Zmiana wartości (%) Segment leków refundowanych jest jedynym segmentem z utrzymującym się od 2012 ujemnym komponentem ceny Dynamika rynku aptecznego Rx refundowanego elementy wzrostu, rok 2012-2015 15% -20,8% 5,7% 2,8% 8,4% 10% 5% 0% -5% 1,9% 0,6% 1,3% 1,4% 0,9% 0,7% 1,1% 0,5% 6,4% 6,2% 7,5% -2,7% -0,5% -5,9% Nowe brandy Nowe paczki Zmiana ceny -10% -20,1% Produkt mix -15% -20% -3,2% -25% 2012 2013 2014 2015 Źródło: IMS Pharmascope 12/2015 Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx: rynek refundowany Rx zawiera wszystkie produkty znajdujące się na obwieszczeniach MZ w A1, A2, A3; 13

Wartość wzrostu rynku (mln PLN) Rynek Rx refundowany w 2016 roku RYNEK +0,0% +2,0% Potencjał spadku Pewne czynniki Potencjał wzrostu (-)Możliwe kolejne obniżki cen jako wynik konkurencji generycznej (enoxaparin, G-CSF) (-)Brak kontynuacji refundacji leków z list refundacyjnych (np. leki stosowane w in-vitro) (-)Obniżki cen leków refundowanych jako wynik negocjacji cenowych (-)Kontynuacja wprowadzania dużych opakowań (metforminum, methotrexatum, paracetamol+tramadol) (+)Większe zapotrzebowanie na leki stosowane w chorobach onkologicznych (filgrastim ) oraz w chorobach cywilizacyjnych (-)Efekt wejścia pierwszych odpowiedników generycznych (+)Efekt listy z lekami dla seniorów (+)Większy niż zakładany wzrost leków p/zakrzepowych doustnych (+)Wejście nowych leków na listy refundacyjne (w tym również możliwe przeniesienie leków reumatoidalnych z rynku szpitalnego) 1 200 5,7% 2,8% 8,4% 0,0% - 2,0% 800 400 0 2013 2014 2015 2016 Wzrost Prognozowany wzrost minimalny Prognozowany wzrost maksymalny Źródło: IMS obliczenia własne 14

Kolejne miesiące roku mogą przynieść istotne zmiany, które wpłyną na rynek mld zł Million y Rynek apteczny leków Rx ceny detaliczne brutto Wartość leków na receptę wykupionych w 2015 roku przez pacjentów 75+ (w cenach detalicznych brutto) to blisko ¼ rynku aptecznego Rx. 350 Liczba recept na leki Rx refundowane 3 300 1,6 mld zł wartość leków Rx 2,5 2 1,5 1,7 250 200 26,4% 26,0% 26,0% 2,6 mld zł 1 150 0,5 0,9 100 Leki Rx wykupione ze zniżką Leki Rx wykupione pełnopłatnie 0 2015 Wydatki pacjentów 75+ na leki wykupione ze zniżką Refundacja leków Rx wykupionych ze zniżką 50 - MAT 02/2014 MAT 02/2015 MAT 02/2016 pacjenci pozostali pacjenci 75+ Źródło: IMS NPA 02/2016 IMS Pharmascope 02/2016 Ceny detaliczne brutto Struktura schorzeń w okresie MAT 02/2016 15

Mln PLN Czy jest możliwe przekroczenie obecnie planowanych wydatków NFZ? Refundacja NFZ 14 000 12 000 Wydatki NFZ: 10 892 8 869 9 461 10 283 11 003 11 504 11 281 10 901 97 10 000 8 000 8 065 7 989 8 823 7 551 6 000 7 160 6 858 4 000 2 000 2 069 2 011 2 302 2 731 3 014 3 342 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 P Programy lekowe i chemioterapia Refundacja apteczna Rezerwa Planowany budżet na refundację w 2016 roku jest o 500 mln zł wyższy od realizacji w 2015 roku Płatnik zakłada minimalny wzrost na refundacji aptecznej wynik negocjacji cenowych Wzrost w obszarze leków stosowanych w programach lekowych i chemioterapii wprowadzenie leków stosowanych w leczeniu WZW C Ostateczna kwota wydatków na refundację będzie wynikała z trudnego do oszacowania w tej chwili wpływu projektu Leki 75+ ale także wprowadzenia na listy refundacyjne pierwszych odpowiedników generycznych Wydaje się, że NFZ pod względem legislacyjnym nie jest do końca gotowy na uruchomienie mechanizmu pay-back Żródło: Sprawozdania NFZ 2011-2015 Plan finansowy NFZ 2016 16

Zmiana wartości (%) Na przełomie 2013 i 2014 roku nastąpiło odwrócenie kierunku działania komponentu ceny Dynamika rynku aptecznego Rx nierefundowanego elementy wzrostu; rok 2012-2015 15% -0,8% 4,9% 2,7% 3,1% 10% 5,9% 0,6% 5% 0% -5% 1,2% 2,1% 5,1% 0,3% 0,5% 0,8% 1,3% 2,9% 2,9% -3,1% -13,1% 0,7% 7,3% -5,5% Nowe brandy Nowe paczki Zmiana ceny Produkt mix -10% -15% 2012 2013 2014 2015 Źródło: IMS Pharmascope 12/2015 Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx nierefundowany (A-V, Rx) 17

Wartość wzrostu rynku (mln PLN) Rynek Rx nierefundowany w 2016 roku RYNEK +3,0% +5,0% Potencjał spadku (-)Spadek średniej ceny jako wynik wzrostu znaczenia sieci aptecznych (-)Wejście leków na listy refundacyjne Pewne czynniki (+)Kontynuacja wzrostu leków p/zakrzepowych doustnych (-) Switch Rx/OTC (-) Mniejszy efekt infekcji ( leki Rx) na początku roku 2016 (+)Kontynuacja wzrostu w obszarze leków stosowanych w alergii, cukrzycy oraz chorobach oczu (-) Obniżki cen jako efekt konkurencji generycznej w grupach leków stosowanych w nadcisnieniu, chorobach reumatoidalnych, infekcjach skórnych oraz w antykoncepcji Potencjał wzrostu (+)Większy niż zakładany wzrost leków p/zakrzepowych doustnych (+)Wejście nowych leków na rynek (+)Brak kontynuacji refundacji leków z list refundacyjnych ( np. leki stosowane w in-vitro) (+) Przeniesienie leków z rynku SM ( Ellaone) 300 250 200 150 100 50 0 4,9% 2,7% 3,1% 3,0% - 5,0% 2013 2014 2015 2016 Źródło: IMS obliczenia własne Wzrost Prognozowany wzrost minimalny Prognozowany wzrost maksymalny 18

Zmiana wartości (%) W 2014 roku nastąpiło odwrócenie kierunku działania komponentu ceny; utrzymuje się trend nowych wprowadzeń Dynamika rynku aptecznego SM elementy wzrostu; rok 2012-2015 10% 2,6% 7,4% 4,2% 7,6% 8% 2,8% 6% 4% 2% 2,6% 0,7% 3,3% 2,7% 0,7% 0,6% 3,4% 3,4% 1,0% 0,7% 5,2% Nowe brandy Nowe paczki Zmiana ceny 0% 1,3% -1,5% -1,1% Produkt mix -2% -4,0% -4% -6% 2012 2013 2014 2015 Źródło: IMS Pharmascope 12/2015 Cena detaliczna brutto PLN Rynek SM produkty dostępne bez recepty (OTC, PAC, PEC, NUT) 19

Wartość wzrostu rynku (mln PLN) Rynek SM w 2016 roku RYNEK +3,5% +5,5% Potencjał spadku Pewne czynniki Potencjał wzrostu (-)Spadek średniej ceny jako wynik wzrostu znaczenia sieci aptecznych (-) Rozwój marek własnych (+)Switch Rx/OTC (Vigantolleten, Tribux, Hitaxa Fasta) Podobny poziom infekcji SM jak w 1Q 2015 Spadek średniej ceny jako wynik wzrostu znaczenia sieci aptecznych Utrudniony dostęp do lekarza Promocja zdrowego trybu życia ( nowe obszary leczenia (+)Wiekszy niż zakładany efekt switch Rx/OTC (+)Wejście nowych leków na rynek (+)Wzrost rynku w wyniku ograniczenia dostępności produktów na rynku mass market (+) Pik infekcyjny w 4Q 2016 roku 1000 800 600 400 200 0 7,4% 4,2% 7,6% 3,5% - 5,5% 2013 2014 2015 2016 Wzrost Prognozowany wzrost minimalny Prognozowany wzrost maksymalny Źródło: IMS obliczenia własne 20

Zmiana wartości (%) Produkt mix pozostaje głównym czynnikiem wzrostu Dynamika rynku szpitalnego elementy wzrostu; rok 2012-2015 16% 14% 1,0% 10,0% 14,6% 6,5% 0,9% 12% 10% 1,7% 1,4% 2,2% 0,8% Nowe brandy 8% 2,5% Nowe paczki 6% 4% 2% 1,4% 8,8% 10,8% 0,1% 5,9% Zmiana ceny Produkt mix 0% -2% 0,6% 0,2% -1,2% -1,9% -2,0% -4% 2012 2013 2014 2015 Źródło: IMS Dataview 02./2016, Cena producenta netto PLN Szpital (A-V bez K) 21

Wartość wzrostu rynku (mln PLN) Rynek szpitalny w 2016 roku RYNEK +4,0% +8,0% Potencjał spadku (-)Możliwe obniżki cen jako wynik konkurencji generycznej (enoxaparin, G- CSF) (-) Kolejne obniżki cen leków refundowanych jako wynik negocjacji cenowych (-) Możliwe przeniesienie leków reumatoidalnych z rynku szpitalnego (-) Efekt wejścia leków biopodobnych (etanercept) Pewne czynniki (-)Obniżki cen leków refundowanych jako wynik negocjacji cenowych (+)Większe zapotrzebowanie na leki stosowane w chorobach onkologicznych Potencjał wzrostu (+)Wejście nowych leków na programy lekowe 600 500 400 300 200 100 0 10,0% 14,6% 6,5% 4,0% - 8,0% 2013 2014 2015 2016 Wzrost Prognozowany wzrost minimalny Prognozowany wzrost maksymalny 22 Źródło: IMS obliczenia własne

Rynek apteczny z dynamiką taką samą jak CAGR; natomiast rynek szpitalny wyraźnie zwolnił Miliard LCEuro Polski rynek farmaceutyczny w cenach producenta netto; LCEuro Wartość rynku aptecznego i szpitalnego w latach 2006 2015 (w cenach producenta netto) 5 4,5 4 Rynek apteczny CAGR 2006-2011: + 6,7% Rynek apteczny CAGR 2012-2014: + 6,4% +6,3% 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 Rynek szpitalny CAGR 2006-2014: + 10,6% +6,5% 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Źródło: IMS Midas 12/2015 Rynek apteczny ( ATC1 A-V) Rynek szpitalny (ATC1 A-V bez K) ceny producenta netto LCEuro 23

PPG 2015 Polski rynek szpitalny z długoterminowym wzrostem blisko średniej, ale ubiegłoroczny wzrost już dużo niższy Wzrost - europejski rynek szpitalny w 2015 roku; LCEuro Szpital wartość wzrostu (%) Udział klasy ATC4 w całkowitym wzroście europejskiego rynku 40% 18% 35% Spain 30% 25% 20% 15% Croatia Belgium Portugal Italy UK 1% 2% 2% 2% 4% 4% 4% Ponad połowa wzrostu to wynik wprowadzenia nowych leków stosowanych w leczeniu WZW C 51% 10% Latvia Slovak Norway Czech Austria Irleand Hungary 5% Poland Bulgaria Switzerland Sweden Germany Finland France 0% Romania -5% 0% 5% 10% 15% -5% PPG CAGR 2011-2015 5% 8% J5B1 L1G0 L4X0 L1H0 L4B0 N7X0 L2B2 J5C9 S1P0 L1X9 Others 10 klas ATC4 odpowiada za 82% całkowitego wzrostu Źródło: IMS Midas 12/2015 Rynek apteczny ( ATC1 A-V) Rynek szpitalny (ATC1 A-V) ceny producenta netto LCEuro 24

Miliony PLN Pojawienie się przełomowych terapii przyciągnęło na nowo uwagę świata i Polski do leczenia HCV Leczenie WZW C zmiany w Polsce Wydatki NFZ w ramach programu lekowego Program leczenia WZW C w Polsce uległ zmianie : ok ¼ całkowitych kosztów leczenia WZW C (2013) 350 300 250 - w połowie 2013 - Incivo i Victrealis - od 05/2015 - Olysio - od 07/2015 - Exviera i Viekirax - od 09/2015 - Daklinza - od 11/2015 - Sovaldi i Harvoni 200 150 100 50 0 300 218 162 111 2012 2013 2014 2015* W skali globalnej, pojawienie się przełomowych terapii w 2011 przyciągnęło na nowo uwagę do WZW C Odsetek wyleczonych znacznie się poprawił, przyciągając zainteresowanie istotnej liczby pacjentów Skuteczność leków nowej generacji jest bliska 100%, ale oznacza wzrost wydatków na leczenie HCV Przesunięcie kosztów wśród płatników oraz pojawienie się wydatków na leczenie wcześniej w toku rozwoju choroby zmusza systemy ochrony zdrowia do oszacowania kosztów i przyszłych korzyści Skumulowane koszty leczenia mogą być skoncentrowane w zbyt krótkim okresie, aby można było je pokryć Źródło: Raport NFZ * - prognoza IMS 25

W każdym z krajów rynek szpitalny rośnie szybciej niż apteka wyjątkiem są Niemcy Europejskie rynki farmaceutyczne; LCEuro; SU Rozwój rynku szpitalnego w Europie CAGR 2006-2015 [%] Rynek szpitalny 9,7% 4,7% 3,9% 10,2% 10,6% 10,2% Rynek apteczny 4,3% 4,6% -0,2% 1,0% 0,7% 0,1% Udział wartościowy w 2015 roku 18% 13% 32% 45% 48% 49% Rynek szpitalny 82% 87% 68% Rynek apteczny 55% 52% 51% Polska* Niemcy Francja Wielka Brytania Włochy Hiszpania 26 Źródło: IMS Midas 12/2015 Rynek szpitalny (ATC1 A-V) Rynek apteczny (ATC1 A-V) * rynek szpitalny ATC1 A-V bez K ceny producenta netto LCEuro

6 z 10 cząsteczek jest refundowane w Polsce Europejski rynek szpitalny - Top 10 molekuł ze wzrostem > 100 mln LCEuro Ledipasvir Sofosbuvir Sofosbuvir Ombitasvir Paraitaprevir Ritonavir Daclatasvir Simeprevir Aflibercept Pertuzumab Polska dostęp w ramach programów lekowych * * * * * * * W wyniku wzrostu, ponad trzykrotnie wzrosła wartość rynku tych molekuł 1,5 mld LCEuro w 2014 i 6,5 mld LCEuro w 2015 roku W obszarze leków stosowanych w leczeniu WZW C polscy chorzy zyskali w 2015 roku refundację przełomowych terapii Dimethyl fumarate Alemtuzumab Enzalutamide 0 0,5 1 1,5 2 wzrost 2014 Miliardy W pozostałych obszarach terapeutycznych szczególnie w stwardnieniu rozsianym nie ma już takiej dostępności do leczenia Źródło: IMS Midas 12/2015 Rynek szpitalny (ATC1 A-V) ceny producenta netto LCEuro Ranking wg wzrostu malejąco 27

Ograniczony dostęp do refundacji na polskim rynku aptecznym przesunięcie na rynek szpitalny Europejski rynek apteczny - Top 10 molekuł ze wzrostem > 100 mln LCEuro Ledipasvir Sofosbuvir Rivaroxaban Apixaban Polska dostęp w ramach programów lekowych lub refundacji aptecznej * * * * Ombitasvir Paraitaprevir Ritonavir Enzalutamide Adalimumab Abacavir Dolutegravir Glycopyrronium Indacaterol Aflibercept * * * Dimethyl fumarate 0 0,5 1 1,5 2 wzrost 2014 Miliardy Źródło: IMS Midas 12/2015 Rynek szpitalny (ATC1 A-V) ceny producenta netto LCEuro Ranking wg wzrostu malejąco 28

Agenda Rynek w 2015 roku silny wzrost Czy 1Q 2016 roku utrzymał ubiegłoroczny trend wzrostu? Prognoza 2016 Jak działać na rynku w bieżącym roku? 29

Jak wykorzystać 2016 rynek Rx Wyzwanie Odpowiedź Rozwiązanie Wyhamowanie wzrostu Inwestycje w commercial excellence SOB Struktura i sizing zespołów Targeting Strategia MCM Program 75+ Dotarcie do lekarzy POZ Targeting POZ Sales force kontraktowy Direct Marketing Niepewność wzrostu Elastyczne narzędzia (łatwe do wycofania) Sales force kontraktowy Direct marketing Nowe wprowadzenia Rx Refundacja czy rynek out-of-pocket? RWE - badania wyników terapeutycznych Elastyczność cenowa Business plan 30

Dziękuję Zasady użytkowania: Tomasz Kopeć Country Principal, Consulting IMS Health TKopec@imshealth.com Prezentacja jest przeznaczona wyłącznie do użytku wewnętrznego adresata i może być w całości lub części wykorzystywane tylko w przypadku podania źródła IMS Health. IMS Health zastrzega, iż jakakolwiek interpretacja danych zawartych w studium może być dokonywana wyłączenie w kontekście przyjętej metodologii i założeń. IMS Health odmawia jakiejkolwiek odpowiedzialności za skutki decyzji bądź ich zaniechania, podjętych w wyniku zapoznania się z niniejszym opracowaniem. 2016 IMS Health Incorporated and its affiliates. All rights reserved. Trademarks are registered in the United States and in various other countries. 31