Słowacja Kraj Nitrzański Informacje na temat Słowacji Profil NITRY PołoŜenie Współpraca z województwem lubuskim Galeria Strony internetowe Kontakty INFORMACJE NA TEMAT SŁOWACJI Słowacja, Slovensko, Republika Słowacka, Slovenská republika Stolica: Bratysława (Bratislava) Powierzchnia: 49 035 tys. km 2 Ludność: 5 455 000 Gęstość zaludnienia: 111 osoby/km 2 Ustrój: demokracja parlamentarna Bezrobocie: 10,2% Długość autostrad: km Podział administracyjny: 8 okręgów (krajów) i 79 powiatów (okresów) Język urzędowy: słowacki Jednostka monetarna: 1 euro (od 1 stycznia 2009 r.) Grupy etniczno - rasowe: Słowacy (85,8%), Węgrzy (9,5%), Czesi (0,8%), pozostali (4,2% gł. Ukraińcy, Niemcy, Polacy, Rosjanie) Religie: katolicy (60,4%), protestanci (8%), bezwyznaniowcy (13%), pozostali (18,6%) Przyrost naturalny: 1,3%o Przeciętna dł. Ŝycia: 72,3 lat (męŝczyźni 68,4 lat, kobiety 76,3 lat) Gł. miasta (liczba mieszk. w tys.): Bratysława (452), Koszyce (243), Preszów (94), Nitra (88), śylina (87) Ludność miejska: 60% Struktura uŝytkowania ziemi: grunty orne 33%, uŝytki zielone 17%, lasy 39%, pozostałe 11% Struktura zatrudnienia: rolnictwo 9%, przemysł 37%, usługi 54% PNB na 1 mieszk.: 3 700 USD ZadłuŜenie: 9 989 mln USD
Słowacja, niegdyś część Węgier, później prowincjonalny region monarchii Habsburgów, a następnie uboŝsza część Czechosłowacji, stała się po pokojowym rozpadzie w 1993 r. po raz pierwszy w swej historii państwem niepodległym. Władzę w kraju objął jeden z ojców podziału - Vladimir Mečiar, który wprowadził rządy silnej ręki wobec mniejszości narodowych (głównie Węgrów i Romów), prowadził walkę z prezydentem Kovačem, ograniczył wolności obywatelskie i zwalczał nieprzychylne mu niezaleŝne media. W rezultacie oddźwięku jaki na zachodzie wywołała polityka premiera, Słowacja nie została zaproszona do negocjacji w sprawie wstąpieniu do Unii Europejskiej i wypadła z grupy pierwszych państw regionu, przyjętych do NATO. Nowy rząd premiera Dzurindy ma za zadanie wprowadzić młodą republikę do struktur europejskich, ale takŝe dokonać gruntownej reformy gospodarczej. HISTORIA W IX w. na terenie Słowacji powstały pierwsze państewka plemienne. W latach 833-907 kraj stanowiła część Państwa Wielkomorawskiego. W 863 r. na tych terenach przyjęło się chrześcijaństwo. Na początku XI w. Słowacja na krótko włączona była do Polski, a od 1018 r. - na kilkaset lat - do Węgier. W XVI w. Słowacja, wraz z Węgrami i Czechami, znalazła się pod władzą austriackich Habsburgów. Od XVIII w. datuje się odrodzenie narodowe Słowaków. Podczas Wiosny Ludów Słowacy opowiedzieli się po stronie Austriaków przeciwko węgierskim aspiracjom niepodległościowym. W 1918 r. po przezwycięŝeniu powstania węgierskich bolszewików, Słowacja stała się częścią słowiańskiej Czechosłowacji utworzonej wspólnie z bogatymi Czechami. W 1938 r. Słowacy uzyskali autonomię w ramach Czechosłowacji. Od 1939 r. istniała formalnie niezaleŝna Słowacja, faktycznie podporządkowana III Rzeszy. W 1944 r. miało miejsce powstanie skierowane przeciwko Niemcom. Po wojnie, okrojona przez ZSRR o Ruś Zakarpacką, Słowacja stanowiła ponownie część Czechosłowacji, znajdującej się (od 1948 r.) pod rządami komunistów. Od 1968/1969 r. Słowacja była osobną republiką federacyjna w ramach państwa czechosłowackiego. W 1989 r. miała miejsce "aksamitna rewolucja", która rozbudziła nadzieje wielu Słowaków na samostanowienie. W 1993 r. Słowacja i Czechy stały się niezaleŝnymi państwami. GOSPODARKA Produkt krajowy PKB: 20 mld USD Produkt krajowy na 1 mieszk.: 3 600 USD Przyrost PKB: 0,8% Eksport: 9 mld USD Import: 11 mld USD Inflacja: 7,5% Bezrobocie: 12% Największe przedsiębiorstwa: VSŽ Holding, Slovenský Plynárenský Priemysel, Kerametal, Slovnaft, VSZ Ocel', Slovenské Elektárne, Volkswagen Bratislava, Slovenské Telekomunikácie.
TURYSTYKA Słowacja jest kaŝdego roku odwiedzana przez około 6-7 milionów turystów, którzy korzystają w Słowacji z noclegu, nie licząc licznych turystów dla których Słowacja jest krajem tranzytowym. Najwięcej turystów przybywa z Czech, Węgier, Niemiec, Austrii i Polski. Z ośrodków miejskich najczęściej odwiedzane są: Bratysława, Koszyce, Trenczyn, Zwoleń, Bańska Bystrzyca, Nitra, śylina i Poprad. Głównym walorem turystycznym Słowacji są góry. Najwięcej turystów wypoczywa w Wysokich Tatrach, NiŜnych Tatrach oraz Małej Fatrze. Wielu turystów wypoczywa w słowackich uzdrowiskach, z których najbardziej znane są: Piszczany, Bardiowskie Kupele i Trenczyńckie Cieplice. KUCHNIA Kuchnia słowacka wykazuje duŝe podobieństwo do kuchni krajów sąsiednich, przede wszystkim Węgier i Czech. Ukłonem w stronę kuchni węgierskiej jest popularność gulaszu oraz częste stosowanie do potraw papryki jako przyprawy. Popularnym na Słowacji daniem są bryndzove haluški - knedle polane sosem serowym, podawane do chętnie spoŝywanego tam mięsa (ewentualnie mogą je zastąpić ziemniaki lub frytki). Pirohy to pierogi nadziewane serem owczym i polane tłuszczem ze skwarkami. Popularne piwa słowackie to Martiner i Topvar. Wina produkuje się głównie na południu kraju (m.in. modra, węgierski tokaj i Klaštorne z okolic Bratysławy). Pije się równieŝ śliwowicę i jałowcówkę. PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA SŁOWACKIEGO Produkt krajowy PKB: 131 mld USD Dzień dobry (rano / w ciągu dnia / wieczorem) - Dobré ráno / Dobré popoludnie / Dobrý večer Do widzenia - Dovidenia Proszę - Prosím Dziękuję - Dákujem vám Przepraszam - Prepáčte Tak - Áno Nie - Nie Nie rozumiem - Nerozumiem
PROFIL KRAJU NITRZAŃSKIEGO Regiony współpracujące z województwem lubuskim Państwo Flaga Słowacji Republika Słowacji Nazwa Samorządowy Kraj Nitrzański Data podpisania porozumienie o 17 kwiecień 2008 r. współpracy Stolica Nitra Powierzchnia 6343 km² km² Ludność 713 422 mieszkańców (2005) Język urzędowy Słowacki Jednostka monetarna Korona słowacka (SKK) Kod telefoniczny +45 Domena internetowa.sk Strona internetowa http://www.nitra.sk/ POŁOśENIE Kraj Nitrzański połoŝony jest w południowo - zachodniej części Republiki Słowackiej. Nitrianský Kraj obejmuje powiaty: Nitra, Komárno, Levice, Nové, Zámky, Sala, Zlaté Moravce. Stolicą regionu jest miasto Nitra połoŝone nad rzeką Nitra. To czwarte pod względem wielkości miasto Słowacji (około 90 tys. -liczba mieszkańców) Nitra uwaŝana jest za najstarsze miasto Słowacji (obok Bratysławy). Pierwsze wzmianki historii o stolicy tego kraju sięgają VII wieku, ale pierwsi osadnicy słowiańscy zamieszkali te regiony juŝ w IV wieku. Nitra była miastem wielu historycznych wydarzeń. Urozmaicone ukształtowanie powierzchni tego Kraju jest doskonałym i bogatym miejscem dla poznania geologii południowo-zachodniej części Słowacji, czyli południowego fragmentu Centralnych Karpat Zachodnich. W okolicach Nitry odwiedzić moŝna jaskinie zamieszkiwane niegdyś przez człowieka z epoki kamiennej, źródła wód termalnych, czynne i nieczynne kamieniołomy znane z wystąpień ciekawych minerałów i skał. Nitra leŝy na kilku wzgórzach, z których najwyŝszym jest Zobor (588 m n.p.m.), zwieńczony widoczna z dala wieŝą telewizyjną. Centrum miasta stanowi malownicze wzgórze w zakolu rzeki Nitra; zachowały się na nim najstarsze budowle miasta, np. zamek, kościół, stare domy, mury obronne. Znajdują się tam m. in.: Komárno - miasto w widłach Dunaju i Wagu, największy port i stocznia rzeczna w kraju.
WSPÓŁPRACA Z WOJEWÓDZTWEM LUBUSKIM Rozmowy na temat rozpoczęcia współpracy międzyregionalnej pomiędzy Województwem Lubuskim a Samorządowym Krajem Nitrzanskim (Republika Słowacka) rozpoczęte zostały pod koniec poprzedniej kadencji Sejmiku na spotkaniu regionów Grupy Wyszechradzkiej w Bratysławie, w której to uczestniczył ówczesny Wicemarszałek Pan Edward Fedko. Porozumienie o współpracy między województwem lubuskim a Samorządowym Krajem Nitrzanskim zostało zawarte w Zielonej Górze dnia 17 kwietnia 2008 roku. Treść porozumienia odzwierciedlała wcześniejsze uzgodnienia. Strony postanowiły wspierać inicjatywy mające na celu podejmowanie kontaktów pomiędzy organizacjami, instytucjami, stowarzyszeniami i osobami fizycznymi działającymi w dziedzinie kultury, szkolnictwa, nauki, techniki, oświaty, sportu, turystyki, ruchu turystycznego, ochrony środowiska naturalnego i ochrony zdrowia. Nitra to miasto bardzo pręŝnie współpracujące z Zieloną Górą, miastem partnerskim. GALERIA
STRONY INTERNETOWE Portal informacyjny http://www.sacr.sk/ Strona o internetowa o Kraju Nitrzańskim http://www.unsk.sk/ Strona o internetowa o mieście Nitrze http://www.nitra.sk/ Internetowy portal Turystyczny Słowacji http://www.sacr.sk/index?lang=pl Ambasada Rzeczpospolitej Polskiej w Bratysławie http://www.polskevelvyslanectvo.sk KONTAKTY Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Rozwoju Regionalnego i Planowania Przestrzennego Wydział Współpracy Zagranicznej Małgorzata Malinowska tel. 068 / 45 65 327 e-mail: m.malinowska@lubuskie.pl Karina Popiołek tel. 068 / 45 65 227 e-mail: k.popiolek@lubuskie.pl Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Rozwoju Regionalnego i Planowania Przestrzennego Dyrektor Maciej Nowicki tel. 068 / 45 65 289 fax 0.68 / 327 14 29 email: m.nowicki@lubuskie.pl Biuro Informacyjne Województwa Lubuskiego w Brukseli Avenue Palmerston 3 B-1000 Brussels Tel./Fax: +32 2 234 68 56 GSM: +32 485 750 004 e-mail: bruksela@lubuski.pl Ambasada RP w Bratysławie Hummelova 4 814 91 Bratislava Tel.:+ tel: 02/59490211 Fax:+ tel: 54-41- 31-93 http://www.polskevelvyslanectvo.sk Ambasada Słowacji w Polsce Litewska 6 00-581 Warszawa Tel.: 0048-22-5258110 Fax: 0048-22-5258122 e-mail: embassy@varsava.mfa.sk