4. Dwustronna współpraca gospodarcza 4.1. Wymiana handlowa Dwustronna współpraca gospodarcza pomiędzy Polską a iem oparta jest na dwóch filarach: wymianie handlowej i zagranicznych inwestycjach bezpośrednich (FDI). Biorąc pod uwagę obroty handlowe w ostatnich 4 latach (2007-2010) należy zauważyć, iż ich wielkość jest relatywnie skromna (vide tab. nr 1). Tab 1. Wielkość i dynamika obrotów handlowych pomiędzy Polską a iem (w mln eur i %) w latach 2007 2013 (styczeń-maj) Rok/Obroty Import Eksport 2007 Wielkość 187,4 121,1 Dynamika 100 100 2008 Wielkość 221,4 280,8 Dynamika 118,1 231,9 2009 Wielkość 141,0 109,7 Dynamika 75,2 90,6 2010 Wielkość 179,4 126,1 Dynamika 95,7 104,2 2011 Wielkość 299,27 203,92 Dynamika 159,7 168,4 2012 Wielkość 295,45 175,52 Dynamika 157,7 145 2013 (I-V) Wielkość 121,40 63,70 Dynamika 64,8 52,5 Źródło: INSIGOS (www.insigos.mg.gov.pl) 1
Po drugie, w ubiegłych latach Polska odnotowywała istotne ujemne saldo w tej wymianie, z wyjątkiem 2008 r. Po trzecie, w 2009 r., w wyniku kryzysu finansowo-gospodarczego, wzajemne obroty uległy znacznemu obniżeniu. Po czwarte, wreszcie, dynamika tej wymiany (abstrahując od 2008 r.) jest na relatywnie niskim poziomie. Natomiast w 2011 i 2012 roku odnotowano ożywienie stosunków handlowych i ponowny wzrost zarówno eksportu jak i importu. Analiza struktury towarowej polsko-luksemburskiej wymiany handlowej w latach 2009, 2010, 2011 oraz 2012 r. wskazuje, iż w naszym eksporcie do a dominują pozycje o relatywnie niskim stopniu przetworzenia (ponad 50%). Są to wyroby przemysłu chemicznego i metalurgicznego (vide tab. nr 2). Około 1/3 naszego wywozu stanowią dobra wyżej przetworzone z pewną tendencją wzrostową. W imporcie Polski z a dominują z kolei wyroby metalurgiczne, sięgające w 2010 r. nawet 75% przywozu z tego kierunku. W 2012 roku zauważono również wzrost importu produktów naturalnych, które w latach poprzednich nie były istotnym produktem wymiany handlowej. Dobra wyżej przetworzone w strukturze towarowej importu z a zajmują podobną pozycję jak w przypadku eksportu z Polski do tego kraju. Poziom, dynamika i struktura towarowa wymiany handlowej pomiędzy Polską a iem są odbiciem tego wzoru handlu międzynarodowego, który w świetle obecnych przeobrażeń w gospodarce światowej ma charakter historyczny. Jest to wymiana o charakterze międzygałęziowym, z przewagą wyrobów niskoprzetworzonych, o relatywnie niskiej zawartości R&D i wartości dodanej. Potencjał gospodarczy obu stron wskazuje niezbicie, iż należy uczynić znaczący wysiłek, aby tę sytuację radykalnie zmienić. 2
Tab 2. Struktura towarowa wymiany handlowej pomiędzy Polską a iem w latach 2009-2012 r. 2009 r. [mln EUR] 2010 r. [mln EUR] Kod Eksport [%] Import [%] Eksport [%] Import [%] 0 109,7 100,0 141,0 100,0 126,1 100,0 179,4 100,0 I 1,2 1,1 0,5 0,3 0,5 0,4 0,2 0,1 II 2,5 2,3 0,2 0,1 3,1 2,5 0,1 0,1 III 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 IV 1,3 1,2 0,5 0,3 0,4 0,3 1,0 0,6 V 0,1 0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 0,4 0,2 VI 1,3 1,2 9,6 6,8 9,2 7,3 12,2 6,8 VII 22,2 20,3 20,1 14,2 31,5 25,0 33,8 18,8 VIII 0,0 0,0 0,3 0,2 0,1 0,1 0,3 0,2 IX 1,3 1,2 0,9 0,7 1,4 1,1 0,5 0,3 X 0,5 0,4 15,7 11,1 0,5 0,4 16,1 9,0 XI 0,7 0,6 16,7 11,8 0,6 0,4 13,7 7,6 XII 0,4 0,3 0,4 0,3 0,5 0,4 0,4 0,2 XIII 0,5 0,5 4,9 3,5 0,5 0,4 3,1 1,7 XIV 0,0 0,0 0,1 0,1 0,27 0,0 0,0 0,0 XV 36,7 33,5 50,9 36,1 27,9 22,1 74,7 41,6 XVI 21,7 19,8 12,8 9,1 24,0 19,0 15,8 8,8 XVII 17,0 15,5 4,0 2,8 22,2 17,6 4,4 2,5 XVIII 0,0 0,0 2,5 1,8 0,3 0,2 1,8 1,0 XIX 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 XX 2,2 2,0 1,0 0,7 3,4 2,7 0,9 0,5 XXI 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 XXII 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 XXIII 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 3
KOD Eksport 2011 r. [mln EUR] 2012 r. [mln EUR] [%] Import [%] Eksport [%] Import [%] 0 203,92 100 299,27 100 175,52 100 295,45 100 I 0,2 0,1 0,0 0,0 0,3 0,2 2,0 0,7 II 4,0 2 0,1 0,0 4,3 2,4 0,3 0,0 III 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 IV 1,7 0,8 1,7 0,6 1,1 0,6 1,5 0,5 V 0,1 0,0 1,4 0,5 0,2 0,0 10,9 3,7 VI 13 6,8 10,5 3,5 21,4 12,2 13,6 4,6 VII 42 21 45 15 36,2 20,6 43,5 14,7 VIII 0,3 0,1 0,2 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 IX 1,6 0,8 1,4 0,0 1,0 0,0, 0,9 0,3 X 0,8 0,4 20 6,7 1,0 0,0 21,3 7,2 XI 3,5 1,7 14,4 4,8 2,8 0,0 15,6 5,3 XII 0,3 0,2 0,3 0,0 0,3 0,0 0,0 0,0 XIII 0,7 0,4 4,2 1,4 0,7 0,0 2,8 0,9 XIV 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 XV 88,5 29,6 161,5 54 59,9 34,1 146 49,4 XVI 16,5 8,1 25,3 8,5 22 12,5 24,3 8,2 XVII 24 11,8 5,0 1,7 18,5 10,5 4,9 1,7 XVIII 1,3 0,6 2,1 0,7 1,7 1,0 1,8 0,6 XIX 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 XX 3,6 1,8 0,7 0,2 3,7 2,1 0,0 0,0 XXI 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 XXII 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 XXIII 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4
0 Ogółem kraj I II III Zwierzęta żywe, prod. pochodz. zwierz. Produkty pochodzenia roślinnego Tłuszcze, oleje poch. zwierz. i rośl.; prod.ich rozkładu IV Gotowe art. spoż.; napoje bezalkohol., alkohol i ocet; tytoń V Produkty mineralne VI Produkty przem. chem. i przem. pokrewnych VII Tworzywa sztuczne i wyroby z nich; kauczuki i wyroby z kauczuku VIII Skóry; wyroby z nich; art. Podróżne, torby, pojemniki IX Drewno i wyroby z niego; wyroby z korka, słomy, esparto; wyr. koszykarskie X Scier drzewny lub z innego włóknistego mat. celulozowego; papier i tektura XI Materiały i wyroby włókiennicze XII Obuwie, nakrycia głowy, parasole, laski, pióra, sztuczne kwiaty Źródło: INSIGOS (www.insigos.mg.gov.pl) XIII Wyroby z kamieni gipsu, cementu, azbestu, miki itp; wyroby cermiczne i szkło XIV Perły; metale i kamienie szlachetne i półszlachetne; sztuczna biżuteria XV Wyroby nieszlachetne i wyroby z metali nieszlachetnych XVI Urządzenia mechaniczne i elektryczne; do rejestracji i odbioru dźwięku XVII Pojazdy, statki powietrzne, jednostki pływające i współdział. urządzenia XVIII Przyrządy, aparaty optyczne, kinematograf, pomiarowe, medyczne, zegarki I XIX Broń i amunicja; części i akcesoria XX Wyroby różne XXI Dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie XXII Pozostałe XXIII PCN nieznane lub błędne 4.2. Inwestycje Analiza wielkości polskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych w ostatnich latach wskazuje, iż jest, po Szwajcarii, drugim w kolejności krajem wśród partnerów Polski w tym obszarze. Polskie FDI w u nie mają charakteru produkcyjnego, lecz portfelowy. Są to zatem inwestycje w papiery wartościowe typu akcje czy obligacje, w zakresie których jest ogromnym centrum obrotu finansowego. Wg danych NBP, znajduje się wśród 5 krajów UE obok Niderlandów, Niemiec, Francji i Szwecji których inwestycje w Polsce stanowią 62% całości FDI (2011). Na liście głównych inwestorów zagranicznych w Polsce na stan z grudnia 2012 r., opracowanej przez PAIiIZ, znajdują się 20 firm z udziałem kapitału luksemburskiego, o wartości przekraczającej 1 mln USD. Największymi inwestorami luksemburskimi w Polsce są następujące firmy: NPN II Investments, ArcelorMittal, Goodyear Luxemburg, Avon Luxembourg Holdings, Best Eastern Plaza Hotels International, i Empik Centrum Investments. Największy koncern luksemburski ArcelorMittal, realizując w Polsce ambitny program rozwojowy, dokonał istotnych inwestycji w 4 zakładach: Siemianowicach Śląskich, Sosnowcu, Dąbrowie Górniczej i Krakowie. Warto zauważyć, iż w zakładzie w Siemianowicach Śląskich zostały zainstalowane jedyne w Europie Centralnej urządzenia do cięcia arkuszy 2-metrowych ze stali nierdzewnej gorąco i zimnowalcowanej, z możliwością foliowania. ArcelorMittal jest największym producentem stali w Polsce, zatrudniającym 5
ponad 10 tys. pracowników. Zarząd firmy uznaje inwestycje w polskie huty za najbardziej rentowne na świecie. 6