Krajowy Plan Działań w zakresie zielonych zamówień publicznych na lata 2007-2009

Krajowy Plan Działań w zakresie zielonych zamówień publicznych na lata 2007-2009 1. Wstęp Znowelizowane w roku 2004 unijne przepisy z zakresu zamówień publicznych 1 położyły duży nacisk na kwestie dot. uwzględnienia aspektów ekologicznych w procedurach przetargowych. W preambułach do dyrektyw 2004/18/WE i 2004/17/WE podkreślono, że wymogi ochrony środowiska powinny być włączane w określanie i wdrażanie wspólnotowych polityk i działań. W związku z powyższym instytucje zamawiające, zaspokajając potrzeby odbiorców publicznych, powinny uwzględniać również istotne potrzeby w zakresie ochrony środowiska. Dyrektywy wyjaśniają, w jaki sposób instytucje zamawiające mogą przyczynić się do ochrony środowiska oraz promowania zrównoważonego rozwoju oraz wskazują narzędzia, które mogą służyć tym celom (m.in. środowiskowe kryteria oceny ofert, systemy i środki zarządzania środowiskiem, ekoetykiety). Do przygotowania krajowych Planów Działań w zakresie zielonych zamówień publicznych obligują Państwa Członkowskie UE: Komunikat Komisji COM(2003)302 dot. Zintegrowanej Polityki Produktowej (ZPP) 2 Zintegrowana polityka produktowa (ZPP) jest inicjatywą Komisji Europejskiej mającą na celu ścisłe powiązanie szeroko rozumianej polityki produktowej z ochroną środowiska poprzez odniesienie do tzw. cyklu życia produktu. Komunikat Komisji Europejskiej COM(2003)302 wymienia wśród instrumentów wspierających wdrażanie ZPP stosowanie kryteriów środowiskowych w zamówieniach publicznych. W swoich planach prac nad ZPP Komisja Europejska 1 Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi oraz Dyrektywa 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynująca procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych. 2 http://www.uzp.gov.pl/ue/ekologia/zpp_com_302_pl.pdf 1

założyła, że do końca 2006 r. Państwa Członkowskie przedstawią plany działań w zakresie zielonych zamówień publicznych 3, Komunikat Komisji COM(2004)38 dot. Planu Działań w dziedzinie Technologii Środowiskowych (ETAP) 4 ETAP jest Planem Działań promującym rozwój oraz wdrażanie technologii środowiskowych 5 i uznającym za jedno z narzędzi ich wsparcia m.in. zielone zamówienia publiczne 6. Kwestia zielonych zamówień publicznych uwzględniona została również w odnowionej Strategii Zrównoważonego Rozwoju UE, przyjętej w czerwcu 2006 r. przez Radę Europejską. Za jeden z celów w obszarze zrównoważonej konsumpcji i produkcji uznano dążenie do osiągnięcia do 2010 r. średniego poziomu proekologicznych zamówień publicznych, równego poziomowi osiąganemu obecnie przez przodujące w tej dziedzinie Państwa Członkowskie, kładąc nacisk na wymianę dobrych praktyk i wiedzy w tym zakresie. W celu ułatwienia Państwom Członkowskim przygotowania krajowych Planów Działań w zakresie zielonych zamówień publicznych Komisja Europejska opracowała wytyczne Guidelines for Member States to set up Action Plans on Green Public Procurement. Zgodnie z tym dokumentem zielone zamówienia publiczne (ang. green public procurement) oznaczają politykę, w ramach której podmioty publiczne włączają kryteria i/lub wymagania ekologiczne do procesu zakupów (procedur udzielania zamówień publicznych) i poszukują rozwiązań minimalizujących negatywny wpływ produktów/usług na środowisko oraz uwzględniających cały cykl życia produktów, a poprzez to wpływają na rozwój i upowszechnienie technologii środowiskowych. Definicja ta obejmuje sytuacje, gdy zamawiający uwzględnia jeden lub więcej czynników środowiskowych na takich etapach procedury przetargowej jak: określenie potrzeb, zdefiniowanie przedmiotu 3 W odpowiedzi na inicjatywę KE dotyczącą ZPP, 25 lutego 2005 r. Komitet Europejski Rady Ministrów przyjął Strategię Wdrażania w Polsce Zintegrowanej Polityki Produktowej, natomiast 13 maja 2005 r. - wstępną wersję Programu Wykonawczego do Strategii Wdrażania w Polsce ZPP. Program Wykonawczy podkreśla w ślad za Komunikatem KE wagę stosowania kryteriów ekologicznych w zamówieniach publicznych na produkty i niektóre usługi dla wdrożenia ZPP w Polsce. - http://www.mos.gov.pl/sipw/zintegrowana_polityka_produktowa/strategia_zpp.pdf 4 http://www.mos.gov.pl/sipw/technologie_srodowiskowe/ke_com-2004-38_pol.pdf 5 Technologie środowiskowe oznaczają wszystkie technologie których wykorzystanie jest mniej szkodliwe dla środowiska niż wykorzystanie ich alternatyw. Obejmują one: technologie zarządzania zanieczyszczeniami, produkty i usługi mniej zanieczyszczające środowisko i tworzone w oparciu o mniejsze zużycie różnych zasobów oraz sposoby zarządzania zasobami w sposób bardziej wydajny. 6 W ramach implementacji ETAP przyjęto Mapę Drogową Wdrażania Planu Działań na rzecz Technologii Środowiskowych w Polsce (KETAP) - http://www.mos.gov.pl/sipw/technologie_srodowiskowe/mapa_drogowa.pdf. 2

zamówienia, sformułowanie specyfikacji technicznych, wybór kryteriów udzielenia zamówienia lub sposobu wykonania zamówienia 7. Celem zielonych zamówień publicznych jest osiągnięcie możliwie najszerszego poziomu uwzględniania kwestii środowiskowych w procedurach przetargowych. Niniejszy dokument przygotowany został w oparciu o wytyczne KE. Stworzenie i wdrażanie krajowego Planu Działań w zakresie zielonych zamówień publicznych przewidziane zostało również w Dokumencie Implementacyjnym Krajowego Programu Reform na lata 2005-2008 na rzecz realizacji celów odnowionej Strategii Lizbońskiej. 2. Ocena aktualnej sytuacji 2.1 Aspekty środowiskowe w aktualnych przepisach prawnych z zakresu zamówień publicznych Dyrektywy unijne przewidują możliwość uwzględniania kwestii środowiskowych w kolejnych fazach procedury udzielania zamówień publicznych: - na etapie opisu przedmiotu zamówienia (art. 23 dyr. 2004/18/WE), - na etapie kwalifikacji wykonawców (art. 48 i 50 dyr. 2004/18/WE), - na etapie wyboru najkorzystniejszej oferty za pomocą środowiskowych kryteriów oceny ofert (art. 53 dyr. 2004/18/WE), - na etapie określania warunków realizacji umowy (art. 26 dyr. 2004/18/WE). Podstawowym aktem regulującym kwestie dotyczące udzielania zamówień publicznych w Polsce jest Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.) 8. Ustawa Pzp odnosi się bezpośrednio do kwestii środowiskowych w dwóch miejscach: art. 30 ust. 6 dopuszcza możliwość odstąpienia przez zamawiającego od opisu przedmiotu zamówienia za pośrednictwem polskich, europejskich lub międzynarodowych norm, jeżeli zapewni on dokładny opis przedmiotu zamówienia 7 Definicja ta jest zbieżna z definicją wypracowaną w ramach Zintegrowanej Polityki Produktowej oraz ETAP. 8 Obwieszczenie Marszałka Sejmu z dnia 21 sierpnia 2006 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo zamówień publicznych, Dz. U. Nr 164, poz. 1163. 3

poprzez wskazanie wymagań funkcjonalnych. Wymagania te mogą obejmować opis oddziaływania na środowisko; art. 91 ust. 2 stanowi, że kryteriami oceny ofert są cena albo cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia. Wśród tych innych kryteriów ustawa wymienia m.in. zastosowanie najlepszych dostępnych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko. Ponadto przepisy wykonawcze 9 wydane na podstawie art. 25 ust. 2 ustawy Pzp przewidują, że dla potwierdzenia, że zamawiane dostawy, usługi lub roboty budowlane odpowiadają wymaganiom określonym przez zamawiającego, zamawiający może żądać m.in.: - zaświadczenia niezależnego podmiotu zajmującego się poświadczaniem zgodności działań wykonawcy z normami jakościowymi, jeżeli zamawiający odwołuje się do systemów zapewnienia jakości opartych na odpowiednich normach europejskich, lub - zaświadczenia niezależnego podmiotu zajmującego się poświadczaniem zgodności działań wykonawcy z europejskimi normami zarządzania środowiskowego, jeśli zamawiający wskazuje środki zarządzania środowiskowego, które wykonawca będzie stosował podczas realizacji zamówienia na roboty budowlane lub usługi, odwołując się do Wspólnotowego Systemu Ekozarządzania i Audytu (EMAS) lub norm zarządzania środowiskowego opartych na europejskich lub międzynarodowych normach poświadczonych przez podmioty działające zgodnie z prawem UE, europejskimi lub międzynarodowymi normami dotyczącymi certyfikacji. Zamiast wymienionych zaświadczeń wykonawca może złożyć równoważne zaświadczenia wystawione przez podmioty mające siedzibę w innym państwie członkowskim EOG lub inne dokumenty potwierdzające stosowanie przez wykonawców równoważnych środków zapewnienia jakości lub równoważnych środków zarządzania środowiskowego. Należy zauważyć, że w polskim systemie zamówień publicznych inicjatywa odnośnie uwzględniania aspektów środowiskowych w procedurach zamówień publicznych należy do zamawiających. Zamawiający może, ale nie ma obowiązku stosowania rozwiązań i wymogów środowiskowych. W celu zwiększenia poziomu uwzględniania kwestii 9 Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z dnia 24 maja 2006 r. Nr 87 poz. 605) 4

środowiskowych w zamówieniach publicznych udzielanych przez polskich zamawiających wskazane wydaje się rozważenie wprowadzenia do ustawy Pzp przepisów dotyczących: - możliwości włączania elementów środowiskowych do warunków realizacji umowy (art. 26 dyr. 2004/18/WE), - możliwości wyłączania z procedury przetargowej wykonawców, którzy naruszają krajowe przepisy w zakresie ochrony środowiska (art. 45 dyr. 2004/18/WE w powiązaniu z punktem 43 preambuły), - bezpośredniego odniesienia w ustawie Pzp do ekoetykiet oraz systemów zarządzania środowiskowego. 2.2 Uwzględnianie kwestii środowiskowych w praktyce Polski system zamówień publicznych jest systemem zdecentralizowanym. Oznacza to, że wszystkie podmioty wydające środki publiczne samodzielnie stosują krajowe przepisy w zakresie zamówień publicznych. Liczbę podmiotów stosujących ustawę w roku 2005 oszacowano na ok. 12.200 10. W związku z istnieniem znacznej liczby podmiotów samodzielnie udzielających zamówień publicznych uzyskanie precyzyjnych informacji odnośnie poziomu uwzględniania kwestii środowiskowych w procedurach przetargowych stanowi istotną trudność. W efekcie utrudnione jest również uzyskanie danych pozwalających na przeprowadzenie wstępnego badania określającego poziom zaawansowania zielonych zamówień publicznych w Polsce. Podstawowe dane dotyczące zielonych zamówień publicznych można uzyskać z analizy ogłoszeń zamieszczanych w krajowym publikatorze Biuletynie Zamówień Publicznych oraz unijnym publikatorze bazie TED (Tenders Electronic Daily). Na potrzeby opracowania Planu Działań Urząd Zamówień Publicznych przeprowadził analizę treści ogłoszeń o zamówieniach publicznych publikowanych w Biuletynie Zamówień Publicznych. Badanie podzielone zostało na dwie części. Każdą z części badania przeprowadzono na próbie 100 losowo wybranych ogłoszeń o zamówieniu opublikowanych w 2005 roku dotyczących tzw. sektora klasycznego, w których cena nie była jedynym kryterium oceny ofert. W badaniu sprawdzano czy przedmiot zamówienia określony w ogłoszeniu o zamówieniu ma zielony charakter oraz czy kryteria oceny ofert podawane w ogłoszeniu dotyczą aspektów środowiskowych. 10 Źródło: Sprawozdanie z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w 2005 roku, UZP, Warszawa 2006, str. 27. 5

W pierwszej części badania analizie poddano losową grupę wszystkich typów zamówień. W drugiej części badania analizowano losową grupę zamówień dotyczących robót budowlanych. W tym przypadku połowę próby badawczej stanowiły ogłoszenia o zamówieniach na roboty budowlane o wartości szacunkowej przekraczającej progi unijne, a połowę - zamówienia o wartości poniżej progów unijnych. Stwierdzono, że 4% spośród wszystkich badanych ogłoszeń miało zielony przedmiot zamówienia lub zawierało kryteria o charakterze środowiskowym (w trzech przypadkach były to parametry techniczne, eksploatacyjne lub użytkowe zamawianych samochodów, a w jednym przypadku - kryterium zużycia wody przez aparaturę). W przypadku robót budowlanych stwierdzono, że 6% ogłoszeń miało zielony przedmiot zamówienia lub zawierało kryteria o charakterze środowiskowym takie jak: poziom stężeń gwarantowanych przy odpylaniu spalin, zastosowanie najlepszych technologii w zakresie oddziaływania na środowisko przy budowie oczyszczalni ścieków i regulowaniu gospodarki ściekowej, koszt eksploatacji i koncepcja utylizacji odpadów komunalnych, koszt przyjęcia jednej tony odpadów przez zakład przetwarzania odpadów, jakość techniczna rozwiązań proponowanych przy projektowaniu i wykonaniu elektrociepłowni opalanej biomasą. Dane dotyczące uwzględniania aspektów środowiskowych przez polskich zamawiających znalazły się także w badaniu zleconym przez KE i wykonanym przez konsorcjum Take-5, dotyczącym sytuacji w zakresie zielonych zamówień publicznych w państwach członkowskich UE. Badanie opierało się na analizie ankiet opracowanych przez konsorcjum oraz ogłoszeń publikowanych w unijnej bazie danych TED. Jeden z elementów badania stanowił poziom uwzględniania kryteriów środowiskowych w specyfikacjach technicznych poszczególnych zamówień. Ze względu na to kryterium specyfikacje podzielono na: nie zielone nie uwzględniające kryteriów/wymagań środowiskowych, szare próbujące uwzględnić kryteria/wymagania środowiskowe, ale ostatecznie nie prowadzące do dokonania zielonych zakupów, jasno zielone specyfikacje zawierające 1-3 jasno sprecyzowane kryteria/wymagania środowiskowe w dokumentacji oferty, 6

zielone specyfikacje zawierające więcej niż 3 kryteria/wymagania środowiskowe. Z fragmentu analizy dotyczącego Polski wynika, że ok. 68% przebadanych specyfikacji nie zawiera wymagań o charakterze środowiskowym. Ok. 25% to specyfikacje jasno zielone, czyli specyfikacje stawiające od 1 do 3 kryteriów/wymagań o charakterze ekologicznym. Pozostałe 7% to zielone specyfikacje zawierające ponad 3 kryteria/wymagania środowiskowe. Badanie dot. polskich specyfikacji było natomiast jedynym, w którym nie stwierdzono występowania specyfikacji szarych, czyli takich w których wymagania środowiskowe ujęte są w taki sposób, że nie muszą prowadzić do dokonania ekologicznych zakupów. Oznacza to, że uwzględnianie wymagań środowiskowych przez polskich zamawiających prowadzi rzeczywiście do realizacji zamówień o ekologicznym charakterze. W takich sytuacjach rozwiązania środowiskowe nie są rozwiązaniami dopuszczalnymi, ale wymaganymi. Zielone zamówienia w wybranych krajach UE Źródło: Green Public Procurement in Europe, Take-5, 2005. 11 11 http://ec.europa.eu/comm/environment/gpp/studies.htm 7

Legenda: Kolor biały brak kryteriów/wymagań środowiskowych w specyfikacji, Kolor szary specyfikacje zawierające kryteria/wymogi środowiskowe, ale ostatecznie nie prowadzące do dokonania zielonych zakupów, Kolor jasnozielony - specyfikacje zawierające od 1 do 3 jasno sprecyzowane kryteriów/wymagań środowiskowych w dokumentacji oferty, Kolor ciemnozielony - specyfikacje zawierające więcej niż 3 kryteria/wymagania środowiskowe Z wyników badania przeprowadzonego na zlecenie KE oraz badań własnych UZP wynika więc, że aspekty środowiskowe w udzielanych w Polsce zamówieniach publicznych uwzględniane są jak dotychczas w znikomym stopniu. 2.3 Dotychczas podjęte działania W celu upowszechniania informacji nt. zielonych zamówień publicznych Urząd Zamówień Publicznych wydzielił na swojej stronie internetowej specjalny link - Zielone zamówienia (www.uzp.gov.pl Zamówienia za granicą Zielone zamówienia). Link zawiera między innymi polską wersję językową publikacji Komisji Europejskiej Ekologiczne zakupy! Podręcznik dotyczący ekologicznych zamówień publicznych. Przeprowadzone zostały także konsultacje dotyczące tekstu publikacji - opracowanej na zlecenie Ministerstwa Środowiska - Analiza i ocena możliwości stosowania w polskich warunkach kryteriów środowiskowych w zamówieniach publicznych. Pomimo funkcjonowania rozwiązań prawnych pozwalających na uwzględnianie kwestii ochrony środowiska w zamówieniach publicznych oraz dotychczas podjętych działań Polska pozostaje krajem początkującym w dziedzinie zielonych zamówień publicznych. 3. Cele Cele ogólne: zwiększenie poziomu uwzględniania aspektów środowiskowych w zamówieniach publicznych; rozwój rynku produktów przyjaznych środowisku oraz poszerzenie rynku technologii dla przemysłu ochrony środowiska i sektora usług okołośrodowiskowych; promowanie zrównoważonych wzorców produkcji i konsumpcji. 8

Cele szczegółowe: zwiększenie liczby postępowań o udzielenie zamówienia publicznego uwzględniających środowiskowe kryteria oceny ofert; zwiększenie liczby podmiotów legitymujących się zweryfikowanym systemem zarządzania środowiskiem (SZŚ), np. EMAS lub PN-EN ISO 14001:2005; zwiększenie liczby krajowych produktów certyfikowanych polskim Ekoznakiem i/lub wspólnotowym Ecolabel; zwiększenie liczby podmiotów stosujących certyfikowane technologie środowiskowe; wzrost świadomości dot. zielonych zamówień publicznych wśród osób zajmujących się zamówieniami publicznymi; 4. Wskaźniki / punkty odniesienia (ang. benchmarks) Dla monitorowania zmian w zakresie zielonych zamówień publicznych proponuje się przyjęcie następujących wskaźników: 1. Odsetek zamówień uwzględniających aspekty środowiskowe według metody zaproponowanej w badaniu przeprowadzonym przez UZP (pkt 2.2): 1.a. - analiza wszystkich rodzajów zamówień, 1.b. - analiza zamówień na roboty budowlane; 2. Liczba polskich podmiotów zarejestrowanych w EMAS; 3. Liczba polskich podmiotów posiadających certyfikat PN-EN ISO 14001: 2005. 4. Liczba polskich wyrobów oznaczonych polskim Ekoznakiem; 5. Liczba polskich wyrobów oznaczonych wspólnotowym oznakowaniem ekologicznym Ecolabel; 6. Liczba certyfikowanych technologii środowiskowych; 7. Liczba osób uczestniczących w szkoleniach i konferencjach bezpośrednio lub pośrednio związanych z zielonymi zamówieniami publicznymi; 9

5. Wytyczne / Kierowanie Instytucją odpowiedzialną za koordynację zadań realizowanych w ramach niniejszego Planu Działań będzie Urząd Zamówień Publicznych. Ponadto utworzony zostanie międzyresortowy zespół roboczy ds. wdrażania zielonych zamówień z udziałem przedstawicieli innych resortów i instytucji zaangażowanych w realizację Planu (m.in. MŚ, MG, UKIE, PCBC). 6. Narzędzia Narzędziami służącymi realizacji celów określonych w Planie Działań będą: szkolenia i konferencje adresowane do zamawiających/wykonawców i obejmujące swoim zakresem m.in. następujące zagadnienia: stosowanie środowiskowych kryteriów udzielania zamówień, EMAS, systemy zarządzania środowiskowego zgodne z normą PN-EN ISO 14001:2005, ekoetykiety/ekoznak/ecolabel, technologie środowiskowe, cykl życia produktu (ang. product s life cycle), koszty cyklu życia produktów (ang. life cycle costing), istniejące publikacje, materiały, inicjatywy dotyczące aspektów środowiskowych w zamówieniach publicznych, nowe materiały i publikacje, które zostaną opracowane i rozpowszechnione w trakcie wdrażania Planu Działań, strona internetowa poświęcona zielonym zamówieniom publicznym, ekoetykiety, system EMAS i system zarządzania środowiskowego zgodnych z normą PN-EN ISO 14001:2005. 7. Planowane działania W ramach wdrożenia niniejszego Planu Działań realizowane będą następujące działania: 1. Stworzenie katalogu lub bazy danych kryteriów ekologicznych dla poszczególnych grup produktów oraz elektroniczne upowszechnianie takich danych; 2. Stworzenie przewodnika (opracowanie informacji) dla krajowych zamawiających zawierającego wytyczne odnośnie uwzględniania aspektów środowiskowych w 10

procedurach zamówień publicznych ze szczególnym uwzględnieniem kwestii posługiwania się kryteriami środowiskowymi na gruncie istniejących przepisów; 3. Stworzenie katalogu (opracowanie informacji) dotyczącego ekologicznych produktów i usług ułatwiającego orientację w tego typu rynku katalog będzie miał informacyjny cel i nieobligatoryjny dla zamawiających charakter a jego istnienie nie będzie zwalniać zamawiających z obowiązku stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych; 4. Utrzymanie i aktualizacja strony internetowej dot. zielonych zamówień publicznych; 5. Analiza przykładów dobrych praktyk i specyfikacji środowiskowych w innych państwach członkowskich, przetłumaczenie i upowszechnienie wybranych przykładów; 6. Przeprowadzenie 3 ogólnopolskich konferencji poświęconych tematyce zielonych zamówień publicznych; 7. Przeprowadzenie szkoleń skierowanych do zamawiających i wykonawców obejmujących swoim zakresem m.in. następujące zagadnienia: stosowanie środowiskowych kryteriów udzielania zamówień, EMAS, systemy zarządzania środowiskowego zgodne z normą PN-EN ISO 14001:2005, ekoetykiety/ekoznak/ecolabel, technologie środowiskowe, cykl życia produktów (product s life cycle), koszty cyklu życia produktów (life cycle costing); 8. Opracowanie nowej lub uaktualnienie istniejącej metodologii zbierania informacji/ danych dotyczących zielonych zamówień publicznych; 9. Coroczne badanie rynku zielonych zamówień publicznych w oparciu o przygotowaną metodologię; 10. Rozpowszechnianie wśród zamawiających publikacji Komisji Europejskiej Ekologiczne zakupy! Podręcznik dotyczący ekologicznych zamówień publicznych ; 11. Upowszechnianie inicjatyw przewidzianych i zrealizowanych w ramach działań KETAP 12 : - upowszechnianie wśród zamawiających publikacji przygotowanych w ramach KETAP, 12 KETAP - pojęcie równoznaczne z tzw. Mapą drogową Wdrażania Planu Działań na rzecz Technologii Środowiskowych w Polsce czyli Krajowym Planem Działań na rzecz Technologii Środowiskowych. 11

- informowanie o istniejących technologiach środowiskowych (a w dalszej perspektywie o certyfikowanych technologiach środowiskowych) upowszechnianych w ramach KETAP. 8. Harmonogram działań Działanie 1. Stworzenie katalogu lub bazy danych kryteriów ekologicznych dla poszczególnych grup produktów oraz elektroniczne upowszechnianie takich danych 2. Stworzenie przewodnika (opracowanie informacji) dla krajowych zamawiających zawierającego wytyczne odnośnie uwzględniania aspektów środowiskowych w procedurach zamówień publicznych 3. Stworzenie katalogu (opracowanie informacji) dot. ekologicznych produktów i usług ułatwiającego orientację w tego typu rynku 4. Utrzymanie i aktualizacja strony internetowej dot. zielonych zamówień publicznych 5. Analiza przykładów dobrych praktyk i specyfikacji środowiskowych w innych państwach członkowskich, przetłumaczenie i upowszechnienie wybranych przykładów 6. Przeprowadzenie 3 ogólnopolskich konferencji poświęconych tematyce zielonych zamówień publicznych 7. Przeprowadzenie szkoleń skierowanych do zamawiających i wykonawców z zakresu m.in.: stosowania środowiskowych kryteriów udzielania zamówień, EMAS, systemów zarządzania środowiskowego zgodnych z Termin realizacji (2007-2009) I połowa 2007 r. Instytucja/ instytucje realizujące MG (upowszechnianie: MŚ, PCBC, UZP) Przewidywane źródła finansowania Środki MG Do końca 2008 r. UZP Środki UZP, Banku Światowego 2007-2008 PCBC Środki PCBC Zadanie ciągłe UZP Środki UZP Do końca 2008 r. UZP, UKIE Środki UZP, UKIE Po jednej UZP, PCBC, MG konferencji rocznie w latach 2007-2009 2007-2009 MŚ, PCBC, UZP, MG Środki TAIEX, UZP, MG Środki Banku Światowego, TAIEX, UZP, MŚ, MG 12

normą PN-EN ISO 14001:2005, ekoetykiety/ekoznak/ecolabel, technologii środowiskowych, cyklu życia produktu, kosztów cyklu życia produktów 8. Opracowanie nowej lub uaktualnienie istniejącej metodologii zbierania informacji/danych dot. zielonych zamówień publicznych 9. Badanie rynku zielonych zamówień publicznych w oparciu o przygotowaną metodologię 10. Rozpowszechnianie wśród zamawiających publikacji Komisji Europejskiej Ekologiczne zakupy! 11. Upowszechnianie inicjatyw przewidzianych i zrealizowanych w ramach działań KETAP 2007-2009 UZP Środki UZP, Banku Światowego Badanie coroczne UZP Środki UZP Do końca 2007 r. UZP Środki UZP Zadanie ciągłe MŚ i inne instytucje przewidziane w Programie Wykonawczym do KETAP 13 Środki finansowe przewidziane w Programie Wykonawczym do KETAP 13 Program Wykonawczy do Krajowego Planu Działań na rzecz Technologii Środowiskowych na lata 2007-2009 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2010-2012. 13