Szanowny Panie Marszałku! W związku z pismem nr SPS-023-29846/14 z dnia 15 grudnia 2014 r., przy którym została przekazana interpelacja pana posła Zenona Durki w sprawie zwolnienia z podatku akcyzowego pobieranego od pojazdów sanitarnych za lata 2006 2009, uprzejmie wyjaśniam, co następuje. Należy przede wszystkim wskazać, że poruszona w przesłanej interpelacji kwestia opodatkowania podatkiem akcyzowym pojazdów sanitarnych odnosi się do stanu prawnego obowiązującego przed dniem 1 marca 2009 r., tj. na gruncie ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym. Zgodnie z przepisami tej ustawy do celów poboru akcyzy w przypadku importu i nabycia wewnątrzwspólnotowego pojazdów zastosowanie miała klasyfikacja wyrobów w układzie odpowiadającym Nomenklaturze Scalonej (CN 8703), natomiast do celów poboru akcyzy na terytorium kraju stosowana była klasyfikacja w układzie odpowiadającym Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). W świetle obowiązującej w owym czasie ustawy o podatku akcyzowym przedmiotem opodatkowania w przypadku sprzedaży na terytorium kraju były pojazdy klasyfikowane wg kodu PKWiU 34.10.2. Pojazdy rozumiane powszechnie jako ambulanse (karetki) w świetle klasyfikacji w układzie PKWiU, tj. przed 1 marca 2009 r., uznawane były jako pojazdy do przewozu osób klasyfikowane do kodu PKWiU 34.10.2. Powyższe zostało potwierdzone przez Główny Urząd Statystyczny, który jest organem odpowiedzialnym za klasyfikacje w układzie PKWiU. Z wyjaśnień GUS jednoznacznie wynika, iż przyjęta przez podmioty dokonujące pierwszej sprzedaży ambulansów na terytorium kraju klasyfikacja tych pojazdów do pozycji PKWiU 34.10.54-90 pojazdy samochodowe specjalnego przeznaczenia, gdzie indziej niewymienione była nieprawidłowa. Według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. pozycja PKWiU 34.10.54-90 obejmuje pojazdy samochodowe, specjalnie skonstruowane albo przystosowane,
wyposażone w różne urządzenia umożliwiające wykonywanie pewnych funkcji nietransportowych, co oznacza, iż głównym przeznaczeniem pojazdu z niniejszej pozycji nie jest przewóz osób ani towarów. Wyżej wymienione grupowanie Samochody służby zdrowia na podwoziach samochodów ciężarowych (wg PKWiU z 1997 r.) obejmowało m.in.: ruchome przychodnie rentgenowskie (np. wyposażone w gabinet do badania, ciemnię oraz pełny zestaw sprzętu radiologicznego), ruchome kliniki (medyczne lub dentystyczne) z salą operacyjną, urządzeniami anestezjologicznymi i inną aparaturą chirurgiczną. Główny Urząd Statystyczny stwierdził, iż przedmiotowe pojazdy produkowane przez krajowych przedsiębiorców należy klasyfikować do kodu PKWiU 34.10.22-30 i 34.10.23-40. Wskazał jednocześnie, iż ambulanse sanitarne, niezależnie od ich typu, są pojazdami przeznaczonymi do przewozu osób chorych oraz personelu medycznego czuwającego nad ich bezpieczeństwem (...), przy czym docelowe czynności medyczne przeprowadzane są już w lecznicach stacjonarnych, natomiast zadaniem ambulansów jest bezpieczny dowóz pacjentów do lecznic. Prawidłowość klasyfikacji ambulansów jako samochodów osobowych potwierdzona została wieloma orzeczeniami wojewódzkich sądów administracyjnych. Sądy m.in. w wyrokach o sygn. III SA/Łd 796/12, I SA/Lu 380/12, I SA/Ol 62/13 uznały, iż ambulanse to samochody osobowe w rozumieniu przepisów ustawy o podatku akcyzowym. Sądy wskazywały, że ustawa o podatku akcyzowym zawiera własną definicję samochodu osobowego, która nie pokrywa się z jego potocznym rozumieniem ani też z definicją zawartą w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Fakt traktowania ambulansów jako pojazdów specjalnych na gruncie innych przepisów nie może oznaczać automatycznie, iż pojazd ten nie jest samochodem osobowym w rozumieniu przepisów ustawy o podatku akcyzowym. Również Naczelny Sąd Administracyjny w swoim orzeczeniu z dnia 16 stycznia 2
2014 r. o sygn. I GSK 1269/12 potwierdził, iż ambulans to samochód osobowy objęty pozycją CN 8703. Zatem na gruncie obowiązującej przed dniem 1 marca 2009 r. ustawy o podatku akcyzowym sprzedawane na terytorium kraju ambulanse jako pojazdy do przewozu osób powinny być objęte kodem PKWiU 34.10.2 i jako takie podlegać podatkowi akcyzowemu. Pomimo istnienia ustawowego obowiązku zawartego w przepisach ustawy o podatku akcyzowym producenci karetek nie uwzględniali podatku akcyzowego w cenie karetki ani też nie odprowadzali go od sprzedanych ambulansów. Organy podatkowe w wyniku przeprowadzanych u podmiotów produkujących karetki kontroli stwierdzały brak zapłaty akcyzy od ww. samochodów objętych kodem PKWiU 34.10.2. Mając na uwadze, że zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, organ podatkowy mógł wydać decyzje określające wysokość zobowiązania podatkowego w stosunku do samochodów, od których nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości. W tym miejscu należy wskazać, że interpretacja przepisów ustawy o podatku akcyzowym obowiązujących do 1 marca 2009 r. nie ma wpływu na finanse służby zdrowia, gdyż dotyczy zakończonych już kontraktów, gdzie dokonano już płatności za ambulanse. Ponadto służba zdrowia nie była w tym przypadku podatnikiem, a jedynie odbiorcą ambulansów. Prowadzone postępowania podatkowe nie dotyczą zatem służby zdrowia, lecz podatników, którymi są w tym przypadku producenci ambulansów. Ponadto z roboczych ustaleń z Ministerstwem Zdrowia wynika, iż zakup w Polsce karetek pogotowia był w ubiegłych latach wielokrotnie, w całości lub w części, finansowany w ramach różnego rodzaju programów. Jako przykład może posłużyć program Zintegrowane Ratownictwo Medyczne, który w 100% pokrywał cenę ambulansu, oraz Program Operacyjny Infrastruktura i środowisko, w ramach którego zakupiono 341 ambulansów, a 3
dofinansowanie z UE pokrywało 85% ceny (w sumie szpitale, samorządy i prywatne firmy medyczne otrzymały na karetki kwotę 102 mln zł). Odnosząc się do kwestii rzekomego zwolnienia z podatku akcyzowego pojazdów straży pożarnej i Policji, pragnę zauważyć, że przepisy ustawy o podatku akcyzowym nie przewidują takiej preferencji podatkowej. Przy weryfikacji konieczności zapłaty akcyzy w odniesieniu do takich pojazdów decydującą kwestią jest ich klasyfikacja do odpowiedniego kodu Nomenklatury Scalonej. W przypadku gdy pojazdy Państwowej Straży Pożarnej i Policji spełniają wymagania pozycji CN 8703 Pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne przeznaczone zasadniczo do przewozu osób (inne niż te objęte pozycją 8702), włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, wówczas występował będzie obowiązek uiszczenia podatku akcyzowego za takie pojazdy. W związku z powyższym nie można zgodzić się z twierdzeniem o naruszeniu zasad sprawiedliwości i równości wobec prawa. Natomiast odnosząc się do przekazanego pytania dotyczącego możliwości uregulowania kwestii zaniechania poboru zaległego podatku akcyzowego z tytułu sprzedaży ambulansów za lata 2006 2009 w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 22 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, uprzejmie wyjaśniam, iż w chwili obecnej Ministerstwo Finansów nie rozważa przyjęcia dodatkowych ponad te stosowane obecnie środków prawnych służących regulacji wspomnianej wyżej kwestii. Należy bowiem mieć na uwadze, że minister finansów w reakcji na postulaty i problemy zgłaszane przez producentów i dystrybutorów pojazdów sanitarnych dokonał analizy środków prawnych obowiązujących w polskim systemie prawa, które mogłyby mieć zastosowanie w przedmiotowej sytuacji. W wyniku tej analizy uznano, że wobec problemów sygnalizowanych przez branżę producentów i dystrybutorów pojazdów sanitarnych zastosowanie mogłyby mieć instrumenty, jakich dostarcza 4
przywoływana powyżej ustawa Ordynacja podatkowa, jednak o innym charakterze niż wskazywane przez pana posła rozporządzenie. Zgodnie bowiem z przepisami Ordynacji podatkowej podatnicy, którzy są w trudnej sytuacji ekonomicznej i mają trudności w spłacie zobowiązań podatkowych, mogą zwrócić się do organu podatkowego z wnioskiem o odroczenie terminu płatności podatku, rozłożenie zapłaty podatku na raty lub umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowych lub odsetek za zwłokę. Zgodnie z przepisami wskazanej ustawy organ podatkowy może w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym udzielać ulg w spłacie zobowiązań lub umarzać powstałe zobowiązania. W trakcie prowadzenia postępowania w zakresie umorzenia zaległego podatku organ powinien weryfikować, czy producenci karetek przenieśli ciężar ekonomiczny podatku akcyzowego na nabywców karetek, czy też ponieśli go sami. Należy jednak podkreślić, iż umarzanie zobowiązań podatkowych jest instytucją o charakterze wyjątkowym, zaś zgodnie z art. 84 Konstytucji RP każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie, co obliguje organ podatkowy do każdorazowej wnikliwej analizy zastosowania określonej ulgi. Wobec powyższego podatnik może zwrócić się do organu z prośbą o możliwość skorzystania z ulg określonych w art. 67a Ordynacji podatkowej, natomiast do decyzji organu należy przyznanie lub odmowa przyznania danej ulgi. O możliwości takiej informowani byli zarówno producenci i dystrybutorzy pojazdów sanitarnych, jak i organy właściwe w tych sprawach. Z poważaniem 5