Rada Unii Europejskiej Bruksela, 21 grudnia 2016 r. (OR. en) 15399/16 ADD 1 REV 1 (cs,da,et,hr,lv,mt,pl,pt,sl) PISMO PRZEWODNIE Dotyczy: ASIM 166 RELEX 1054 NT 28 CO EUR-PREP 51 ZAŁĄCZNIK do KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY Czwarte sprawozdanie z postępów w zakresie realizacji postanowień oświadczenia UE-Turcja Delegacje otrzymują w załączeniu nową wersję dokumentu Komisji COM(2016) 792 final - ANNEX 1. Zał.: COM(2016) 792 final - ANNEX 1. 15399/16 ADD 1 REV 1 mg DGD 1B PL
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 8.12.2016 r. COM(2016) 792 final ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY Czwarte sprawozdanie z postępów w zakresie realizacji postanowień oświadczenia UE- Turcja PL PL
Wspólny plan działania koordynatora UE w sprawie wdrożenia niektórych postanowień oświadczenia UE-Turcja Rozpatrywanie wniosków o udzielenie azylu w pierwszej instancji 1. Delegowanie większej liczby pracowników zajmujących się rozpatrywaniem wniosków o udzielenie azylu na wyspach Do połowy stycznia EASO powinien zwiększyć obecną liczbę pracowników wyznaczonych do konkretnych przypadków, oddelegowanych przez państwa członkowskie na wyspy i do Koryntu z 39 do 100. Do połowy stycznia EASO powinien również zwiększyć obecną liczbę tłumaczy ustnych z 66 do 100. Państwa członkowskie powinny szybko reagować na dodatkowe prośby o wysłanie pracowników wyznaczonych do konkretnych przypadków i tłumaczy ustnych. Do połowy stycznia greckie służby azylowe powinny zwiększyć obecną liczbę pracowników na wyspach z 65 do 100. 2. Zajmowanie się przypadkami łączenia rodzin na podstawie rozporządzenia dublińskiego Greckie służby azylowe powinny przeanalizować dla każdego przypadku osobno i z pełnym poszanowaniem art. 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej jak stosowana jest procedura stwierdzania niedopuszczalności zgodnie z art. 55 i 56 ustawy 4375/2016 (art. 33 dyrektywy 2013/32) w odniesieniu do przypadków łączenia rodzin na podstawie rozporządzenia dublińskiego, z myślą o ich możliwym powrocie do Turcji, pod warunkiem że otrzymały one od EASO i państwa członkowskiego odpowiednie informacje, które: a) zapewniają dostateczną pewność prawa co do możliwości połączenia rodziny na terytorium Turcji lub po sprowadzeniu jej członków z Turcji; oraz b) umożliwiają przeprowadzenie wspomnianej wyżej analizy. Wymagane informacje powinny dotyczyć w szczególności praw rodziny do połączenia się na terytorium Turcji lub po sprowadzeniu jej członków z Turcji na podstawie praw krajowych państw członkowskich, w zakresie nieobjętym przez dyrektywę w sprawie łączenia rodzin (przypadek członków rodziny, których dane państwo członkowskie uznało za beneficjentów ochrony uzupełniającej) i przez tureckie prawo krajowe. Władze greckie powinny przyjąć niezbędne przepisy, aby stosowano przepisy art. 60 ust. 4 lit. f) ustawy 4375/2016 mającego zastosowanie do przypadków łączenia rodzin na podstawie rozporządzenia dublińskiego. 3. Zajmowanie się przypadkami stwierdzenia statusu osoby wymagającej szczególnego traktowania Greckie służby azylowe powinny przeanalizować dla każdego przypadku osobno i z pełnym poszanowaniem art. 6 i 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej jak stosowana jest procedura stwierdzania niedopuszczalności zgodnie z art. 55 i 56 ustawy 4375/2016 (art. 33 dyrektywy 2013/32) w odniesieniu do przypadków osób ubiegających się wymagających szczególnej troski z myślą o ich możliwym powrocie do Turcji. 2
Władze greckie powinny zbadać, czy art. 60 ust. 4 lit. f) ustawy 4375/2016 może mieć zastosowanie do przypadków osób ubiegających się wymagających szczególnej troski zgodnie z art. 24 ust. 3 dyrektywy w sprawie procedur azylowych. EASO powinien zapewnić greckim służbom azylowym istotne informacje umożliwiające dokonanie wspomnianej analizy, w szczególności te dotyczące traktowania osób wymagających szczególnej troski w Turcji. 4. Przyspieszenie tempa prowadzenia przesłuchań i procedur oceny wniosków o udzielenie azylu Greckie służby azylowe powinny, przy wsparciu EASO, wprowadzić podział na kategorie przypadków, aby zwiększyć tempo i jakość (np. nowe przybycia i zaległe przypadki; grupy narodowości w podziale na dopuszczalność wniosków oraz niską i wysoką kwalifikowalność). Greckie służby azylowe powinny, przy wsparciu EASO, wprowadzić narzędzia wspierające proces przesłuchań i podejmowania decyzji, na przykład szczegółowe wytyczne dotyczące kraju pochodzenia lub elementy tekstowe. Grecki departament przyjmowania i identyfikacji powinien, przy wsparciu EASO, w dalszym ciągu informować migrantów o prawach, obowiązkach i dostępnych wariantach, skierować ich do właściwych procedur, w szczególności do procedur azylowych, oraz zapewnić właściwe działania następcze. Władze powinny w dalszym ciągu poprawiać egzekwowanie przewidywanych konsekwencji braku współpracy w trakcie procedury udzielania azylu, zapewnić, by w trakcie rozpatrywania wniosków osób ubiegających się o azyl znane było ich miejsce pobytu (w tym poprzez możliwe wykorzystywanie zamkniętych ośrodków) i kończyć procedury azylowe, jeżeli osoba ubiegająca się nie stawi (dorozumiane wycofanie wniosku). Władze greckie powinny, przy wsparciu EASO, zmniejszyć odstęp czasu między wyrażeniem zainteresowania ubieganiem się o azyl i rzeczywistym złożeniem wniosku o udzielenie azylu zgodnie z art. 6 ust. 2 dyrektywy w sprawie procedur azylowych ( jak najszybsze złożenie wniosku ). 5. Utrzymywanie i dalsze przyspieszanie procedury badania kwalifikowalności w odniesieniu do osób ubiegających się z krajów pochodzenia o niskich wskaźnikach przyznawania azylu. Greckie służby azylowe powinny, przy wsparciu EASO, utrzymywać i w dalszym ciągu przyspieszać procedurę badania kwalifikowalności w odniesieniu do osób ubiegających się, jeżeli ma ona zastosowanie. Poprawa koordynacji, zarządzania, ochrony i bezpieczeństwa na wyspach 6. Poprawa ustaleń dotyczących bezpieczeństwa na wyspach Wykorzystując wsparcie finansowe Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej, grecka policja powinna zwiększyć całodobową obecność funkcjonariuszy policji w ośrodkach przyjmowania i identyfikacji, jeżeli wymagają tego okoliczności. Departament przyjmowania i identyfikacji powinien, ze wsparciem greckiej policji, zintensyfikować kontrole u wejść do ośrodków przyjmowania i identyfikacji oraz patrole wewnątrz stref pobytu w hotspotach. Policja grecka powinna zintensyfikować kontrole przeprowadzane w ośrodkach detencyjnych. 3
Policja grecka we współpracy z departamentem przyjmowania i identyfikacji powinna opracować i przetestować plany bezpieczeństwa i ewakuacji, przy zaangażowaniu wszystkich podmiotów obecnych w hotspotach, w szczególności organizacji UE. Departament przyjmowania i identyfikacji powinien rozbudować, przy wsparciu policji greckiej, infrastrukturę bezpieczeństwa (ogrodzenie w obrębie perymetru, podział ze względu na narodowość itd.) w celu ułatwienia utrzymania porządku publicznego i zapewnienia pełnej kontroli osób i towarów znajdujących się w obozach. Władze greckie powinny nadal zapewniać obszary bezpieczne dla grup wymagających szczególnej troski, w szczególności dla osób małoletnich bez opieki, oraz powołać funkcjonariuszy ds. ochrony dzieci. Władze greckie oraz Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna powinny zbadać możliwości dalszego rozwoju charakteru wsparcia Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w ramach jej mandatu. 7. Powoływanie stałych koordynatorów hotspotów Władze greckie powinny powołać stałych koordynatorów, którzy zaczną pełnić swoje funkcje najszybciej, jak to możliwe (najpóźniej do połowy grudnia 2016 r.), w celu zapewnienia ogólnej koordynacji i zarządzania hotspotami. Władze greckie powinny jak najszybciej przyjąć standardowe procedury operacyjne dla hotspotów (najpóźniej do połowy stycznia 2017 r.). Rozpatrywanie odwołań od decyzji odmownej o udzieleniu azylu przez organ drugiej instancji 8. Zwiększenie liczby komitetów odwoławczych Do końca grudnia 2016 r. władze greckie powinny zwiększyć liczbę komitetów odwoławczych z obecnych 6 do 13, a do lutego zwiększyć ich liczbę do 20. 9. Zwiększenie liczby decyzji wydawanych przez każdy komitet odwoławczy Bez uszczerbku dla swoich kompetencji komitety odwoławcze powinny zwiększyć liczbę decyzji wydawanych przez każdy komitet poprzez: a) korzystanie z pomocy prawnej przy sporządzaniu decyzji; b) wyspecjalizowanie komitetów; oraz c) zbadanie możliwości zaangażowania członków komitetu w pełnym wymiarze czasu. Władze greckie powinny jak najszybciej przyjąć niezbędne przepisy prawne. Ograniczenie liczby etapów odwołania w kontekście procedury azylowej 10. Władze greckie powinny zbadać możliwość ograniczenia liczby etapów odwołania w kontekście procedury udzielania azylu z pełnym poszanowaniem greckiej konstytucji i art. 46 dyrektywy 2013/32. Zapewnienie wystarczających operacji powrotowych do Turcji i krajów pochodzenia 11. Utrzymanie niezbędnych poziomów rozmieszczenia przez Europejską Straż Graniczną i Przybrzeżną Państwa członkowskie i Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna powinny szybko reagować na potrzebę dodatkowego rozmieszczenia i dodatkowych środków 4
transportu, które mogą być konieczne w związku ze zwiększeniem liczby operacji powrotowych lub liczby osób powracających. Jeżeli okoliczności na to pozwalają, władze greckie powinny przedstawiać dokładne oceny potrzeb w odniesieniu do transportu. Władze greckie oraz Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna powinny zbadać możliwości dalszego zwiększenia charakteru wsparcia Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w ramach jej mandatu. 12. Ograniczenie ryzyka ucieczki W pierwszej kolejności władze greckie powinny prowadzić przejrzysty i dokładny system rejestrowania i działań następczych podejmowanych w związku ze sprawami (uwzględniający w szczególności dokładną lokalizację i bieżące procedury) wszystkich nielegalnych migrantów przebywających w ośrodkach recepcyjnych i detencyjnych w celu ułatwienia planowania i przeprowadzania procedur powrotu. Władze greckie przy wsparciu finansowym i technicznym ze strony UE powinny wprowadzić elektroniczny system działań następczych prowadzonych w związku z poszczególnymi sprawami, z którego będą mogą korzystać wszystkie organy. Władze greckie powinny nadal aktywnie egzekwować ograniczenie geograficzne nałożone na migrantów obecnych na wyspach, możliwie przy wsparciu ze strony Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej. 13. Zwiększanie skali programu Wspomagany dobrowolny powrót i reintegracja (AVRR) na wyspach. IOM oraz UE powinny wspierać intensyfikację kampanii promujących AVRR wśród migrantów na jak najwcześniejszym etapie. Władze greckie powinny znieść przeszkody administracyjne w celu przyspieszenia dobrowolnego powrotu z wysp (w szczególności w odniesieniu do wniosków o dobrowolny powrót do Turcji). W zależności od okoliczności Grecja powinna w pełni wykorzystać możliwości wsparcia finansowego i pomocy technicznej oferowane przez finansowane przez UE programy dotyczące powrotu. 14. Wydawanie decyzji nakazujących powrót na wcześniejszym etapie procesu powrotu Policja grecka powinna wydawać decyzje nakazujące powrót jednocześnie z powiadomieniem o odmownej decyzji pierwszej instancji w sprawie udzielenia azylu, z zastrzeżeniem decyzji nakazujących powrót, które stają się skuteczne dopiero po zakończeniu procedury udzielania azylu i po których wydaniu osoba ubiegająca się nie ma już prawa do pozostania w Grecji. 15. Intensyfikacja współpracy UE w zakresie powrotów Grecja, Komisja, Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna oraz podmioty realizujące programy UE dotyczące powrotów powinny aktywnie współpracować w celu zwiększenia liczby niedobrowolnych powrotów do krajów pochodzenia. Grecja powinna wprowadzić krajową przestrzeń roboczą w ramach unijnej aplikacji zintegrowanego zarządzania powrotami (IRMA). Komisja i państwa członkowskie powinny nadal udzielać wsparcia dyplomatycznego w celu ułatwienia skutecznych powrotów do krajów pochodzenia, w tym Pakistanu, Bangladeszu i państw Maghrebu. 5
16. Pełne wykorzystanie istniejących umów i porozumień o readmisji Grecja, przy aktywnym wsparciu Komisji Europejskiej i państw członkowskich UE, powinna zwiększyć swoje wysiłki w obszarze readmisji w ramach obowiązujących umów o readmisji i innych podobnych porozumień w celu zapewnienia powrotu nielegalnych migrantów w szczególności do Pakistanu (umowa o readmisji z UE) i do Afganistanu ( Wspólna droga naprzód ). Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna powinna zapewniać wsparcie przy przeprowadzaniu stosownych operacji powrotowych. Budowanie odpowiedniej dodatkowej zdolności w zakresie przyjmowania i zatrzymywania na wyspach 17. Władze greckie, korzystając ze wsparcia UE, powinny zapewnić zgodnie z sugestią Komisji Europejskiej dodatkowe zdolności do przyjmowania oraz zmodernizować istniejące obiekty poprzez ich rozbudowanie albo wzniesienie nowych obiektów lub wdrożenie programu wynajmu, w miarę możliwości we współpracy z władzami lokalnymi. 18. Władze greckie, korzystając ze wsparcia UE, powinny możliwie jak najszybciej zapewnić zgodnie z sugestią Komisji Europejskiej dostateczne zdolności do zatrzymywania osób na wyspach, w miarę możliwości we współpracy z władzami lokalnymi. Przeciwdziałanie przypadkom nielegalnego przekraczania granic północnych 19. Rozmieszczenie funkcjonariuszy Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej na granicach północnych z Albanią i byłą jugosłowiańską republiką Macedonii: Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna powinna reagować na rozwój sytuacji i możliwie jak najszybciej rozmieścić swoich funkcjonariuszy na granicy północnej. W przypadku utrzymującego się niedoboru funkcjonariuszy uniemożliwiającego Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej odpowiednie reagowanie na otrzymywane wezwania wykorzystywane będą rezerwy szybkiego reagowania i zespoły interwencji ustanowione w ramach nowej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej, gdy tylko będą one gotowe do rozmieszczenia. Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna powinna pokryć koszty związane z rozmieszczaniem funkcjonariuszy greckiej policji na granicach północnych na żądanie władz greckich. Przyspieszenie procesu relokacji 20. Zwiększenie zobowiązań państw członkowskich w obszarze relokacji Państwa członkowskie powinny zwiększyć swoje zobowiązania w obszarze relokacji stosownie do przydzielonych im wartości i od grudnia 2016 r. dążyć do wywiązywania się z comiesięcznych zobowiązań. Celem jest osiągnięcie poziomu co najmniej 2 000 zobowiązań miesięcznie do grudnia 2016 r., a następnie ustawiczne zwiększanie liczby tych zobowiązań w taki sposób, by do kwietnia 2017 r. osiągnąć poziom 3 000 relokacji miesięcznie. 21. Zwiększenie skuteczności działań w obszarze relokacji 6
Państwa członkowskie powinny dokonywać relokacji w odstępach miesięcznych i zwiększyć liczbę comiesięcznych relokacji z Grecji do co najmniej 2 000 do grudnia 2016 r. oraz do co najmniej 3 000 relokacji miesięcznie do kwietnia 2017 r., a następnie ustawicznie zwiększać liczbę comiesięcznych relokacji. Państwa członkowskie powinny przestrzegać terminów i procedur ustanowionych w decyzji w sprawie relokacji (decyzja Rady 2015/1523), a także w odpowiednim protokole dotyczącym relokacji, w szczególności terminu 10 dni roboczych na udzielenie odpowiedzi, wydawać decyzje o przyjęciu w odniesieniu do grup składających się maksymalnie z 50 osób, wykazywać się elastycznością, jeżeli chodzi o organizowanie przelotów, unikać opóźnień w przenoszeniu osób ubiegających się o relokację, które zostały przyjęte, zwiększyć zaangażowanie oficerów łącznikowych w działania w obszarze uwarunkowań kulturowych i przekazywać tym oficerom stosowne informacje w tym zakresie oraz odpowiednio uzasadniać decyzje odmowne za pośrednictwem usługi zabezpieczonej korespondencji oferowanej przez grecką policję. Państwa członkowskie powinny wypracować niezbędne zdolności w obszarze przyjmowania, uwzględniając przyjmowanie osób małoletnich bez opieki, aby zagwarantować relokację oczekujących osób ubiegających się do miejsca, do którego zostali oni przyporządkowani. Władze greckie powinny stworzyć dodatkowe obiekty na potrzeby relokacji (lub przekształcić istniejące obiekty w obiekty do celów relokacji) stosownie do wzrostu zdolności przerobowych greckich służb azylowych i stopniowego zwiększania zobowiązań w zakresie relokacji podejmowanych przez państwa członkowskie. IOM powinien nadal podejmować wysiłki na rzecz zwiększania swojej zdolności przerobowej zgodnie z nowymi miesięcznymi celami w zakresie transferów. Zapewnianie finansowania i odpowiedniego wsparcia technicznego 22. Zapewnienie maksymalnego poziomu absorpcji funduszy udostępnionych na cele związane z migracją i ścisłe monitorowanie tego procesu Władze greckie, korzystając ze wsparcia Komisji, powinny podejmować wszelkie środki niezbędne do wyeliminowania wszelkich dalszych opóźnień, aby zapewnić możliwość pełnego i skutecznego wykorzystywania zasobów finansowych przewidzianych w greckich programach krajowych realizowanych w ramach funduszy w obszarze spraw wewnętrznych (Fundusz Azylu, Migracji i Integracji i Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego). Władze greckie powinny udostępnić niezbędne dofinansowanie w ramach budżetu państwa. Władze greckie powinny możliwie jak najszybciej przekazać Komisji plan działania na rzecz realizacji programów krajowych. Władze greckie i Komisja powinny wkrótce zakończyć przegląd wdrażanych ze środków Funduszu Azylu, Migracji i Integracji / Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego programów krajowych dostosowanych do nowych wyzwań stojących przed Grecją, uwzględniając realizację postanowień oświadczenia UE-Turcja. 23. Stosowne uzupełnianie programów krajowych wdrażanych ze środków Funduszu Azylu, Migracji i Integracji i Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego 7
W stosownych przypadkach Komisja powinna nadal zapewniać Grecji dodatkowe finansowanie (pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych, pomoc humanitarna itp.) oraz udzielać jej wsparcia technicznego w kontekście realizacji postanowień oświadczenia UE-Turcja na terytorium Grecji. 8