SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia KOM(2011) 537 wersja ostateczna SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Śródokresowa ocena Cła 2013

2 1. KONTEKST WNIOSKU Program Cła 2013 został ustanowiony decyzją 624/2007/WE 1 jako wieloletni program działania dla ceł we Wspólnocie w celu wspierania i uzupełniania działań podejmowanych przez państwa członkowskie dla zapewnienia skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego w dziedzinie ceł. Opiera się on na czterech poprzednich programach (Matthaeus, Cła 2000, Cła 2002 i Cła 2007). Głównymi beneficjentami są administracje celne państw członkowskich. Dodatkowymi beneficjentami są administracje i przedsiębiorcy z pozostałych krajów uczestniczących w programie. Obecnie program jest otwarty dla państw członkowskich UE, krajów kandydujących i potencjalnych krajów kandydujących, jak również dla krajów objętych europejską polityką sąsiedztwa. Oprócz 27 państw członkowskich UE w programie uczestniczą cztery inne państwa: Turcja i Chorwacja (obydwa dołączyły do poprzedniego ), Serbia oraz Była Jugosłowiańska Republika Macedonii (które w 2009 r. dołączyły do obecnego ). Bieżący program obejmuje okres od 1 stycznia 2008 r. do 31 grudnia 2013 r. Aby osiągnąć założone cele, program obejmuje głównie: Wspólne działania, w tym seminaria i warsztaty, grupy projektowe i grupy sterujące, wizyty robocze, działania szkoleniowe, działania monitoringowe, analizę porównawczą i inne działania. Dostarczanie systemów informatycznych, włącznie z systemami transeuropejskimi i wspólnymi aplikacjami celnymi. Zgodnie z art. 22 ust. 1 decyzji Cła 2013 program podlega śródokresowej ocenie, którą przeprowadza Komisja na podstawie informacji przekazanych przez państwa członkowskie. W celu zapewnienia spójnej metodyki i spójnego podejścia, przeprowadzenie niniejszej oceny powierzono konsultantowi zewnętrznemu, firmie The Evaluation Partnership, która dysponuje konkretną wiedzą fachową w zakresie przeprowadzania ocen. Służby Komisji i kraje uczestniczące udzielały temu zewnętrznemu wykonawcy wskazówek i wsparcia na forum grupy sterującej, która spotykała się wielokrotnie w trakcie realizacji projektu. Niniejsze sprawozdanie przyjęte przez Komisję stanowi wypełnienie obowiązku przekazywania wyników śródokresowej oceny Radzie, Parlamentowi Europejskiemu, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów. Przygotowane przez zewnętrznego konsultanta sprawozdanie z oceny końcowej znajduje się w załączniku dostępnym na stronie internetowej DG TAXUD. 2. CEL OCENY W śródokresowej ocenie dokonano oceny wpływu działalności prowadzonej w ramach w okresie od 2008 r. do marca 2011 r. Zbadano w niej postęp dokonany do tej pory w okresie realizacji oraz stopień, w jakim zrealizowano cele (skuteczność 1 Decyzja nr 624/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 maja 2007 r. ustanawiająca program działań dla ceł we Wspólnocie (Cła 2013). PL 1 PL

3 ) przy umiarkowanych kosztach (efektywność ). Dokonano również analizy tego, czy cele odpowiadają potrzebom w zakresie ceł (ocena adekwatności) oraz stopnia, w jakim program zapewnia UE wartość dodaną, tzn. czy cele mogą być lepiej zrealizowane w ramach wspólnotowego niż przez same państwa członkowskie. Ponadto dokonano oceny wykorzystania funduszy i postępów w dalszych działaniach i w realizacji, w szczególności w zakresie zarządzania nim. Celem śródokresowej oceny jest ocena zarówno stosowności kontynuowania oraz tego, czy konieczne są korekty dotyczące planowanych działań przewidzianych na pozostałe lata jego realizacji. Wyniki oceny zostaną również uwzględnione w przygotowywanej ocenie skutków przyszłego Cła Jednakże wnioski przedstawione w niniejszym komunikacie pozostają bez uszczerbku dla decyzji, które Komisja może w tym kontekście podjąć w przyszłości. 3. METODYKA Konsultanci zewnętrzni pracowali korzystając ze szczegółowej metodyki i oparli swoje odpowiedzi na gruntownej analizie i wynikach uzyskanych w rezultacie zastosowania szeregu metod gromadzenia danych, przedstawionych w poniższej tabeli (wywiady, ankiety, narzędzia służące zbieraniu danych ilościowych, itd.). Dane zostały poddane analizie z wykorzystaniem kompleksowego zestawu kryteriów oceny, które opracowano z pomocą grupy sterującej ds. oceny projektu 3. Kwestia wiarygodności ustaleń była ponownie dyskutowana na spotkaniach z grupą sterującą. Ogółem w ramach oceny otrzymano dużą ilość odpowiedzi na ankietę rozpowszechnioną wśród urzędników celnych w państwach członkowskich i aktywnie współpracowano z krajowymi koordynatorami Tabela Źródła danych dla głównych pytań związanych z oceną EQ Narzędzia Kwestionariusz przeznaczony dla krajowych administracji celnych Przegląd działań uczestników Wywiady z kierownikami Analizy przypadku Analiza dostępnych informacji Skuteczność ( ) ( ) Zarządzanie ( ) ( ) ( ) Efektywność ( ) ( ) ( ) Adekwatność ( ) ( ) Wartość dodana UE ( ) ( ) Nawiasy oznaczają, że materiał zebrany tą metodą jedynie częściowo pozwala odpowiedzieć na pytania dotyczące oceny w odpowiedniej kategorii. 2 3 Komunikat Komisji. Budżet z perspektywy Europa Część II poszczególne dziedziny polityki, COM (2011) 500/II z dnia 29 czerwca 2011 r. Grupa sterująca składa się z urzędników Komisji i przedstawicieli krajowych administracji celnych. PL 2 PL

4 4. OCENA Konsultant zewnętrzny przedstawił sprawozdanie z oceny końcowej, które zawiera systematyczny i całościowy przegląd Cła. Szczegółowe podsumowanie działalności i działań prowadzonych od 2008 roku stwarza solidną podstawę dla ustaleń i wniosków, które wskazują na bardzo wysoki poziom zadowolenia zainteresowanych stron i beneficjentów. Ustalenia Ocena pokazuje, że program jest dobrze dopasowany do potrzeb i problemów beneficjentów. Ustalenia przekazane przez ekspertów zewnętrznych potwierdzają, że program jest dobrym narzędziem wspierającym realizację polityki celnej. Ponadto ocena dostarcza mocnych i jasnych dowodów na to, że realizacja celów dała pożądane efekty. Program zawdzięcza swoją wysoką efektywność i skuteczność profesjonalnemu zarządzaniu, które spotkało się z bardzo pozytywną oceną. Ocena pokazuje również, że działalność finansowana z Cła 2013 pomogła zharmonizować metody działania krajowych administracji celnych. Ponadto uwzględniona w programie elastyczność została uznana za pozytywny aspekt jego realizacji. Na przykład pozwalała ona grupom projektowym korzystać z doświadczeń krajowych administracji celnych do celów usuwania szczególnych problemów i poszukiwania rozwiązań. W sprawozdaniu stwierdzono również, że program zapewnia powstanie znacznej wartości dodanej w skali UE. Komisja potwierdza bardzo pozytywną ocenę przez wszystkie zainteresowane strony. Program realizuje swoje cele zapewniając krajowym administracjom celnym platformę współpracy, dodatkowe narzędzia, wspólne lub interoperacyjne systemy informatyczne, wspólne szkolenia i możliwości koordynacji. Pokazuje to wyraźnie, że program przynosi UE wartość dodaną. Krajowe administracje celne bardzo wysoko oceniły program Cła Komisja stwierdza zatem, że kontynuacja jest ogólnie pożądana. Zalecenia na pozostały okres realizacji Zalecenia w sprawie dalszych ulepszeń oparte są na szczegółowej metodyce, szeroko zakrojonych badaniach i analizie danych pochodzących z ankiet oraz bezpośrednich wywiadów z zainteresowanymi stronami. Szczegółowe zalecenia przedstawione są w ocenie. Główne sugestie mające zapewnić jeszcze większe powodzenie w realizacji w pozostałych latach do 2013 r. są następujące: 1) Rozwiązanie kwestii czynników zewnętrznych, które spowalniają postęp w ułatwieniach w handlu. 2) Wsparcie pełnego wdrożenia przepisów wykonawczych do zmodernizowanego kodeksu celnego (MCCIP) oraz zarządzania ryzykiem, jak również jednolitego stosowania nowych podstawowych przepisów, procedur i koncepcji. 3) Przekazywanie szerszemu gronu odbiorców wyników prac grup projektowych zajmujących się rozwijaniem i wdrażaniem inicjatywy dotyczącej przyszłości ceł. 4) Stworzenie mechanizmów pomocy organom celnym w zapobieganiu nielegalnej działalności, prowadzeniu dochodzeń dotyczących takiej działalności i zwalczaniu jej. PL 3 PL

5 5) Wnikliwe rozważenie wpływu Cła 2013 na zasoby ludzkie i uniknięcie wzrostu ogólnego obciążenia personelu państw członkowskich i Komisji Europejskiej w obecnym klimacie gospodarczym. 6) We właściwych i stosownych przypadkach zachęcanie stowarzyszeń branżowych do uczestnictwa w działaniach Cła 2013 oraz zapewnienie przejrzystości w wyborze i zapraszaniu przedstawicieli pojedynczych przedsiębiorstw do udziału we wspólnych działaniach. 7) Uważne monitorowanie wykorzystania wspólnych narzędzi szkoleniowych i w razie potrzeby zapewnianie dodatkowego wsparcia. 8) Objęcie wsparciem krajów kandydujących i potencjalnych krajów kandydujących (łącznie z krajami nieuczestniczącymi). 9) Rozwiązanie kwestii czynników zewnętrznych, które ograniczają skuteczność transeuropejskich i wspólnych systemów informatycznych. 10) Usprawnienie procedur i interakcji między niektórymi organami Cła ) Usprawnienie sposobu, w jaki system ART2 4 (narzędzie do sprawozdawczości na temat działań, ang. Activity Reporting Tool, ART2) odzwierciedla powiązania między działaniami i celami / priorytetami Cła Zasadniczo Komisja popiera zalecenia. Jako kontynuację projektu Komisja przygotuje plan działań, które będą reakcją na każde z zaleceń przedstawionych w sprawozdaniu z oceny końcowej oraz określi zakres ich realizacji w latach pozostałych do zakończenia. Na przykład, Komisja ma świadomość znaczenia, jakie przywiązuje się do pełnego wdrożenia przepisów wykonawczych do zmodernizowanego kodeksu celnego (MCCIP). W ramach bieżącego prowadzone są prace w tym obszarze, a w ramach przyszłego zostaną one zintensyfikowane. Wpływ Cła 2013 na zasoby ludzkie zostanie odpowiednio przeanalizowany i zalecenie to będzie jedną z podstaw dla kolejnego, którego celem będzie wprowadzenie bardziej uporządkowanych i efektywnych form współpracy. Podobnie Komisja, jeszcze w ramach bieżącego, zamierza również monitorować wykorzystanie wspólnych narzędzi szkoleniowych, co również zostanie dokładnie uwzględnione w ocenie skutków przyszłego. Komisja przeanalizuje również system zarządzania programem Cła 2013 oraz funkcjonowanie grup projektowych i grup sterujących. Komisja podziela opinię konsultantów, że istnieje możliwość poprawy. 4 Druga wersja narzędzia do sprawozdawczości na temat działań zainicjowanego w programie Cła PL 4 PL