P R O G R A M P R Z E D M I O T U

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) B.1 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U 1. Nazwa przedmiotu Ocena ryzyka 2. Punkty ECTS 2 3. Rodzaj przedmiotu obowiązkowy 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów II 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia dr Rafał Różański B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 3 Wykłady: (15); Ćwiczenia: (15) Liczba godzin ogółem 30 C - Wymagania wstępne ma podstawową wiedzę z zakresu rachunku prawdopodobieństwa oraz statystyki D - Cele kształcenia CW1 CU1 CK1 Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria bezpieczeństwa I stopnia studia stacjonarne praktyczny Wiedza zapoznanie z podstawowymi zagadnieniami oceny ryzyka w zakresie studiów inżynierskich pierwszego stopnia podstawowe pojęcia i zagadnienia oceny ryzyka z wykorzystaniem metod statystycznych, stochastycznych, teorii gier i metod sieciowych Umiejętności wyrobienie umiejętności wykorzystania podstawowych metod oceny ryzyka: budowa modelu ryzyka, jakościowe i ilościowe metody pomiaru ryzyka, metody teorii gier oraz metody sieciowe. Kompetencje społeczne wyrobienie świadomości odpowiedzialności związanej z prawidłową oceną ryzyka i podejmowanymi decyzjami E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) Wiedza (EPW ) 1 Kierunkowy efekt kształcenia EPW1 ma podstawową wiedzę z zakresu analizy oceny ryzyka K_W01, K_W07, Umiejętności (EPU ) EPU1 stosuje podstawowe narzędzia statystyczne, sieciowe i teorii gier do oceny ryzyka K_U07 K_W12, K_W13

EPU2 prezentuje uzyskane wyniki w formie liczbowej i graficznej oraz interpretuje je i wyciąga wnioski K_U12 EPU3 testuje bezpieczeństwo, przeprowadza diagnozę i wyciąga wnioski K_U13 Kompetencje społeczne (EPK ) EPK1 akceptuje i prawidłowo ocenia ryzyko związane z podejmowaniem decyzji związanych z K_K05 pracą inżyniera oraz ma świadomość związanej z tym odpowiedzialności EPK2 poprzez analizowanie i wnioskowanie ćwiczy umiejętność kreatywnego myślenia K_K06 F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć Lp. Treści wykładów Liczba godzin W1 Podstawowe pojęcia i zagadnienia związane z oceną ryzyka. 3 W2 Modelowanie ryzyka. 2 W3 Metody jakościowe oceny ryzyka. 2 W4 Metody ilościowe oceny ryzyka. 2 W5 Metody teorii gier. 3 W6 Metoda PERT. 3 Razem liczba godzin wykładów 15 Lp. Treści ćwiczeń Liczba godzin C1 Wykorzystanie metod jakościowych oceny ryzyka. 2 C2 Wykorzystanie metod ilościowych oceny ryzyka. 4 C3 Wykorzystanie metod teorii gier do oceny ryzyka. 3 C4 Wykorzystanie metody PERT do oceny ryzyka. 4 C5 Zaliczenie 2 Razem liczba godzin ćwiczeń 15 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład wykład z wykorzystaniem komputera, materiałów multimedialnych komputer, projektor Ćwiczenia ćwiczenia audytoryjne tablica, pisak, notatnik długopis H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Wykład Ćwiczenia Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) F1 sprawdzian ustny; F2 obserwacja/aktywność; F1 sprawdzian ustny; F2 obserwacja/aktywność; F5 ćwiczenia praktyczne; Laboratoria - - Projekt - - Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) P3 ocena podsumowująca powstała na podstawie ocen formujących, uzyskanych w semestrze, P2 kolokwium 2

H-1 Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Wykład Ćwiczenia F1 F2 P3 F1 F2 F5 P2 EPW1 x x x x x x EPU1 x x x x x x EPU2 x x x x x x EPU3 x x x x x x EPK1 x x x x EPK2 x x x x x x I Kryteria oceniania Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5 3/3,5 4/4,5 EPW1 opanował najważniejsze elementy wiedzy przekazanej na zajęciach EPU1 opanował najważniejsze omówione na zajęciach metody oceny ryzyka i EPU2 interpretuje niektóre uzyskane wyniki potrafi przedstawić uzyskane wyniki w formie liczbowej i graficznej EPU3 ocenia ryzyko w sformułowanych podczas zajęć i podobnych zagadnieniach za pomocą wybranych narzędzi EPK1 rozumie odpowiedzialność związaną z pracą inżyniera EPK2 potrafi zastosować analizę i wnioskowanie jako formę kreatywnego myślenia J Forma zaliczenia przedmiotu opanował większość przekazanej na zajęciach wiedzy opanował większość omówionych na zajęciach metod oceny ryzyka, potrafi interpretować wyniki i wyciągać wnioski potrafi przedstawić uzyskane wyniki w formie liczbowej i graficznej oraz interpretować większość z nich ocenia ryzyko w zagadnieniach podobnych do analizowanych na zajęciach za pomocą większości poznanych narzędzi i interpretuje uzyskane wyniki rozumie odpowiedzialność związaną z pracą inżyniera i potrzebę stosowania poznanych metod w celu obniżenia ryzyka często stosuje analizę i wnioskowanie jako formę kreatywnego myślenia zaliczenie z oceną (na podstawie zaliczenia ćwiczeń oraz ocen formujących z wykładu) K Literatura przedmiotu opanował całą lub niemal całą przekazaną na zajęciach wiedzę opanował omówione na zajęciach metody oceny ryzyka, potrafi interpretować wyniki i wyciągać wnioski potrafi przedstawić uzyskane wyniki w formie liczbowej i graficznej oraz interpretować je ocenia ryzyko w zagadnieniach podobnych do analizowanych na zajęciach za pomocą poznanych narzędzi, interpretuje uzyskane wyniki i wyciąga wnioski rozumie i akceptuje odpowiedzialność związaną z pracą inżyniera i potrzebę stosowania poznanych metod w celu obniżenia ryzyka gdy jest taka potrzeba stosuje analizę i wnioskowanie jako formę kreatywnego myślenia Literatura obowiązkowa: 1. K. Kukuła, Badania operacyjne w przykładach i zadaniach; Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2012. 2. C. Pritchard, Zarządzanie ryzykiem w projektach. Teoria i praktyka, WIG-Press, Warszawa 2002. Literatura zalecana / fakultatywna: 1. P. Jedynak, S. Szydło, Zarządzanie ryzykiem; Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1997. 2. T. Kaczmarek, Ryzyko i zarządzanie ryzykiem; Wyd. Difin, Warszawa 2005. 3. S. Nahotko, Ryzyko ekonomiczne w działalności gospodarczej; Oficyna Wyd. Ośrodka Postępu Organizacyjnego, Bydgoszcz 2001. 3

L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 30 Czytanie literatury 2 Przygotowanie do zajęć 8 Przygotowanie do sprawdzianu 9 Konsultacje z nauczycielem 1 Suma godzin: 50 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 25 godz. ): 2 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Rafał Różański Data sporządzenia / aktualizacji 11.06.2016 Dane kontaktowe (e-mail, telefon) rozraf@poczta.onet.pl Podpis 4

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) B2 Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia Studia stacjonarne Praktyczny P R O G R A M P R Z E D M I O T U A - Informacje ogólne 1. Nazwa przedmiotu Środki bezpieczeństwa i ochrony 2. Punkty ECTS 1 3. Rodzaj przedmiotu obowiązkowy 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów II 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia dr inż. S.Lenard B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 4 Wykłady: (15) Liczba godzin ogółem 15 C - Wymagania wstępne Wiedza ogólna z zakresu chemii, fizyki i podstaw psychologii D - Cele kształcenia CW1 CW2 CU1 CU2 CK1 Wiedza Przekazanie wiedzy technicznej z zakresu charakterystyki zagrożeń chemicznych, biologicznych i radiacyjnych Przekazanie wiedzy ogólnej odnoszącej się do zasad doboru środków ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz zasad postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń CBRN Umiejętności Kształtowanie umiejętności w zakresie doskonalenia wiedzy, pozyskiwania informacji oraz łączenia wiedzy z różnych dziedzin w odniesieniu do zasad doboru środków ochrony Kształtowanie umiejętności przewidywania reakcji psychospołecznych na zagrożenia oraz zasad opanowywania sytuacji Kompetencje społeczne Uświadomienie konieczności stałego doskonalenia wiedzy w wielu aspektach przewidywania i przeciwdziałania zagrożeniom 5

E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) Wiedza (EPW ) Kierunkowy efekt kształcenia EPW1 Student ma wiedzę z zakresu charakterystyki czynników niebezpiecznych CBRN K_W07 EPW2 EPW3 EPU1 EPU2 Student ma wiedzę dotyczącą zasad doboru środków ochrony indywidualnej i zbiorowej Student ma podstawową wiedzę z zakresu zasad postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń CBRN Umiejętności (EPU ) Student wykazuje umiejętności samokształcenia w celu podnoszenia poziomu wiedzy własnej w zakresie charakteryzowania czynników niebezpiecznych oraz zasad ograniczania skutków ich oddziaływania Student potrafi określić zasady postępowania w przypadku wystąpienia stanu zagrożenia oddziaływaniem czynników niebezpiecznych Kompetencje społeczne (EPK ) K_W14 K_W17 K_U06 K_U01 EPK1 Student potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i przedsiębiorczy K_K01 F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć Lp. Treści wykładów Liczba godzin W1 Ogólna charakterystyka zagrożeń CBRNE 1 W2 Charakterystyka zagrożeń biologicznych 2 W3 Substancje chemiczne jako środki masowego oddziaływania 1 W4 Charakterystyka zagrożeń radiacyjnych 2 W5 Zasady funkcjonowania Krajowego Systemy Wykrywania Skażeń i Alarmowania 2 W6 Środki ochrony prawnej przed czynnikami masowego rażenia 2 W7 Zasady doboru środków ochrony indywidualnej 3 W8 Zagrożenia CBRN, możliwe reakcje psychospołeczne zasady zachowania 2 Razem liczba godzin wykładów 15 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład M1 wykład informacyjny metodą aktywizującą słuchaczy Projektor multimedialny H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Wykład Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) F1 obserwacja zachowań studenta podczas zajęć z uwzględnieniem aktywności w rozwiązywaniu poruszanych problemów Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) P1 udzielenie pisemnej odpowiedzi na zadane pytania H-1 Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe EPW1 Wykład P1 F1 X 6

I Kryteria oceniania EPW2 EPW3 EPU1 EPU2 EPK1 X X X X X Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) Dostateczny dostateczny plus 3/3,5 dobry dobry plus 4/4,5 EPW1 Student potrafi Student nie większych scharakteryzować czynniki niebezpieczne w zakresie podstawowym EPW2 Student ma niewielkie problemy z samodzielnym doborem środków ochrony do czynników niebezpiecznych EPW3 Student z pomocą innych potrafi określić możliwe scenariusze zachowań po wystąpieniu oddziaływania czynnika niebezpiecznego EPU1 Student potrafi poszukiwać wiedzy tylko z pomocą zespołu EPU2 Student potrafi określać zasady postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia w zakresie podstawowym EPK1 Student nie wykazuje szczególnych chęci do rozwijania zainteresowań fachowych J Forma zaliczenia przedmiotu problemów scharakteryzowaniem czynników niebezpiecznych ze Student potrafi samodzielnie dobrać środki ochrony do występujących zagrożeń Student potrafi określać samodzielnie możliwe zachowania ofiar zdarzenia po wystąpieniu zagrożeń CBRN Student potrafi poszukiwać wiedzy Student potrafi określać zasady postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia Student próbuje rozwijać swoje zainteresowania dotyczące systemu ratowniczego bardzo dobry 5 Student wyróżniająco potrafi dokonać charakterystyki właściwości i oddziaływania czynników niebezpiecznych Student potrafi dokonać charakterystyki zagrożeń dobrać środki ochrony oraz uzasadnić wybór środka ochrony Student potrafi określać możliwe zachowania ofiar zdarzenia oraz zasady przeciwdziałania zachowaniom niepożądanym Student potrafi poszukiwać wiedzy oraz wykazuje cechy samodzielnego działania Student potrafi określać zasady postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia w sposób wyróżniający Student samodzielnie potrafi rozwijać zainteresowania Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę K Literatura przedmiotu 1. Literatura obowiązkowa: 2. Lenard S. Materiały pomocnicze do zajęć z przedmiotu 3. D. Koradecka, Bezpieczeństwa pracy i ergonomia, Tom I i II, Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1999. 1. Pościk, Dobór środków ochrony indywidualnej, CIOP, Warszawa 2000. 4. R. Mikulski, Bezpieczeństwo i ochrona człowieka w środowisku pracy, CIOP, Warszawa 1999. 5. D. Koradecka, Nauka o pracy bezpieczeństwo, higiena, ergonomia, CIOP, Warszawa 2000. 6. J. Konieczny, Bezpieczeństwo biologiczne, chemiczne, jądrowe i ochrona radiologiczna, Garmond, Poznań- Warszawa 2005 7. Dyrektywa środki ochrony indywidualnej 89/686.EWG, Warszawa 2010, opracowanie na zlecenie Ministerstwa Gospodarki w ramach grantu rządu Norwegii. 7

Literatura zalecana / fakultatywna: 1. J. Induski, Higiena pracy, Tom I, Instytut Medycyny Pracy, Łódź 1999. 2. E. Górska, Ergonomia projektowanie, diagnoza, eksperyment, Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2002. 3. W. Maliszewski, Bezpieczeństwo człowieka i zbiorowości społecznej, Wyd. Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2005. 4. S. Mac, J. Leowski, Bezpieczeństwo i higiena pracy, WSiP, Warszawa 2000 L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 15 Konsultacje 2 Czytanie literatury 4 Przygotowanie do zaliczenia 4 Suma godzin: 25 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 25 godz. ): 1 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Stanisław Lenard Data sporządzenia / aktualizacji czerwiec 2016r. Dane kontaktowe (e-mail, telefon) stanislawlen@wp.pl Podpis 8

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) B.3 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U 1. Nazwa przedmiotu Logistyka w bezpieczeństwie 2. Punkty ECTS 2 3. Rodzaj przedmiotu obowiązkowy 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów II 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia Dr Marcin Cywiński B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 3 Wykłady: (30) Liczba godzin ogółem 30 C - Wymagania wstępne Student posiada podstawową wiedzę z zakresu logistyki, potrafi interpretować zjawiska ekonomiczne. D - Cele kształcenia CW1 CU1 CK1 CK2 Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia stacjonarne praktyczny Wiedza Przekazanie specjalistycznej wiedzy obejmującej terminologię, pojęcia, teorie, zasady, metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu zadań inżynierskich związanych z zastosowaniem logistyki w bezpieczeństwie, w tym rozpoznawania zagrożeń. Umiejętności Wyrobienie umiejętności projektowania, monitorowania stanu i warunków bezpieczeństwa, w tym wykonywania analiz bezpieczeństwa oraz ryzyka, a także umiejętności pełnienia funkcji organizatorskich w zakresie zarządzania bezpieczeństwem z punktu widzenia logistyki. Kompetencje społeczne Przygotowanie studenta, w tym uświadomienie potrzeby uczenia się przez całe życie, podnoszenia kompetencji zawodowych, osobistych i społecznych, których głównym celem jest ratowanie i ochrona przed zagrożeniami. Uświadomienie studentom ważności i rozumienia społecznych skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) EPW1 Wiedza (EPW ) Student ma wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia logistyki bezpieczeństwa w zakresie systemów, urządzeń i procesów 9 Kierunkowy efekt kształcenia K_W05

EPW2 EPW3 Student ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm technicznych związanych z inżynierią bezpieczeństwa Student ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej, orientuje się w obecnym stanie oraz trendach rozwoju instrumentów zarządzania logistycznego w aspekcie bezpieczeństwa Umiejętności (EPU ) K_W05 K_W14 K_W17 K_W18 EPU1 Student potrafi ocenić ryzyko i bezpieczeństwo systemów logistycznych, stosując techniki K_U08 oraz narzędzia sprzętowe i programowe zarządzania logistycznego zapewniającego bezpieczeństwo i zdrowie EPU2 Student potrafi zaprojektować system zapewnienia bezpieczeństwa, z uwzględnieniem K_U15 zadanych kryteriów użytkowych i ekonomicznych, używając właściwych metod, technik i instrumentów zarządzania logistycznego EPU3 Student potrafi dostrzegać aspekty pozatechniczne, w tym środowiskowe, ekonomiczne, K_U21 prawne i logistyczne przy projektowaniu, stosowaniu systemów zapewniających bezpieczeństwo systemów, sieci i urządzeń Kompetencje społeczne (EPK ) EPK1 Student prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem K_K05 zawodu inżyniera odpowiedzialnego za ogólnie pojęte bezpieczeństwo EPK2 Student potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i przedsiębiorczy K_K06 F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć Lp. Treści wykładów Liczba godzin W1 Istota i przedmiot logistyki. Logistyka procesów gospodarczych 2 W2 Sprawne i efektywne sterowanie przepływami materiałów i wyrobów w łańcuchach logistycznych W3 Organizacja zarządzania kryzysowego, Organizacja ratownictwa w Polsce. Logistyka w 2 sytuacjach kryzysowych W4 Gospodarowanie potencjałem osobowym i sprzętowym instytucji 2 W5 Źródła finansowania systemu bezpieczeństwa kraju 2 W6 Optymalizacja kosztów magazynowania, zaopatrzenia i eksploatacji 2 W7 Logistyka w procesie pozyskiwania sprzętu ratowniczego 2 W8 Logistyka w administracji publicznej oraz podmiotach ratowniczych 2 W9 Zasady redukowania czasu operacyjnego przez tworzenie zintegrowanych systemów 2 logistycznych w bezpieczeństwie W10 System logistyczny w wojsku. Logistyka Policji. Logistyka Państwowej Straży Pożarnej 2 W11 Case study: Sprawne i efektywne sterowanie przepływami materiałów wybranej 2 organizacji W12 Case study: Gospodarowanie metodą ABC, XYZ, wybór dostawcy, optymalizacja zasobów 2 W13 Zapobieganie powstawaniu zagrożeniom bezpieczeństwa: naturalnym, cywilizacyjnym, 2 publicznym oraz przeciwdziałanie negatywnym skutkom (reagowania) w przypadku wyzwolenia się zagrożeń W14 Zasady prowadzenia kontroli wewnętrznych oraz outsourcing usług logistycznych 2 Razem liczba godzin wykładów 30 2 10

G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład Wykład konwersatoryjny z wykorzystaniem komputera i prezentacji multimedialnej, wykład problemowy połączony z dyskusją, metody przypadków Projektor multimedialny, tablica, tablica z arkuszem papierowym H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Wykład Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) Sprawdzian (F1) wyszukiwania i prezentacji informacji z materiałów źródłowych, obserwacja (F2) podczas zajęć oraz aktywność, Formułowanie dłuższych wypowiedzi (F4) na wybranych temat Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) Kolokwium ustne (P2) Praca pisemna projekt (P4) H-1 Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Wykład F1 F2 F4 P2 P4 EPW1 X X EPW2 X X EPW3 X X EPU1 X X X X EPU2 X X X EPU3 X X X EPK1 X X X EPK2 X X I Kryteria oceniania Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) EPW1 Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5 3/3,5 4/4,5 Student ma wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia bezpieczeństwa EPW2 Student ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm technicznych związanych z inżynierią bezpieczeństwa EPW3 Student ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej Student ma wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia bezpieczeństwa systemów, urządzeń Student ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm technicznych związanych z inżynierią bezpieczeństwa systemów, urządzeń Student ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej 11 Student ma wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia bezpieczeństwa systemów, urządzeń i procesów Student ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm technicznych związanych z inżynierią bezpieczeństwa systemów, urządzeń i procesów Student ma podstawową wiedzę niezbędną do rozumienia społecznych, ekonomicznych, prawnych i innych pozatechnicznych uwarunkowań działalności inżynierskiej, orientuje się w obecnym stanie oraz trendach rozwoju bezpieczeństwa

EPU1 Student potrafi ocenić ryzyko EPU2 Student potrafi zaprojektować system zapewnienia bezpieczeństwa EPU3 Student potrafi dostrzegać aspekty pozatechniczne zapewniających bezpieczeństwo systemów EPK1 Student prawidłowo identyfikuje dylematy związane z wykonywaniem zawodu inżyniera EPK2 Student potrafi myśleć i działać J Forma zaliczenia przedmiotu Zaliczenie z oceną Student potrafi ocenić ryzyko i bezpieczeństwo systemów i sieci, Student potrafi zaprojektować system zapewnienia bezpieczeństwa, z uwzględnieniem zadanych kryteriów użytkowych Student potrafi dostrzegać aspekty środowiskowe, ekonomiczne, prawne i pozatechniczne zapewniających bezpieczeństwo systemów Student prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu inżyniera Student potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny Student potrafi ocenić ryzyko i bezpieczeństwo systemów i sieci, stosując techniki oraz narzędzia sprzętowe i programowe Student potrafi zaprojektować system zapewnienia bezpieczeństwa, z uwzględnieniem zadanych kryteriów użytkowych i ekonomicznych, używając właściwych metod, technik i narzędzi Student potrafi dostrzegać aspekty pozatechniczne, w tym środowiskowe, ekonomiczne i prawne przy projektowaniu, stosowaniu systemów zapewniających bezpieczeństwo systemów, sieci i urządzeń Student prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu inżyniera odpowiedzialnego za ogólnie pojęte bezpieczeństwo Student potrafi myśleć i działać w sposób kreatywny i przedsiębiorczy K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa: 1. A. Szymonik, Logistyka w bezpieczeństwie, Difin, Warszawa 2010. 2. B. Kosowski, Elastyczne zarządzanie w kryzysie, Difin, Warszawa 2008. 3. Z. Jasiński, Podstawy zarządzania operacyjnego, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2005. 4. K. Ficoń, Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie, Wyd. Impuls Plus Consulting, Gdynia 2001 Literatura zalecana / fakultatywna: 1. J. Witkowski, Zarządzanie łańcuchem dostaw, PWE, Warszawa 2010. 2. M. Sołtysik, A. Świerczek, Podstawy zarządzania łańcuchami dostaw, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2009. 3. A. Szymonik, Logistyka i zarządzanie łańcuchem dostaw, Difin, Warszawa 2010. 4. M. Ciesielski [red.] Instrumenty zarządzania łańcuchem dostaw, PWE, Warszawa 2009 L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 15 Konsultacje 5 Czytanie literatury 10 Przygotowanie prezentacji dla scenariuszy treningowych 10 Przygotowanie do sprawdzianu 5 Przygotowanie case study na bazie wybranej organizacji 5 Suma godzin: 50 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 25 godz. ): 2 12

Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego dr Marcin Cywiński Data sporządzenia / aktualizacji 04.06.2016 Dane kontaktowe (e-mail, telefon) Podpis Cywiński 13

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) B.4 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U 1. Nazwa przedmiotu Analiza ryzyka 2. Punkty ECTS 4 3. Rodzaj przedmiotu obowiązkowy 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów II 6. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu oraz prowadzących zajęcia dr. Radomska-Zalas Aleksandra B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 4 Wykłady: (15); Laboratoria: (30) Liczba godzin ogółem 45 C - Wymagania wstępne Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia stacjonarne praktyczny D - Cele kształcenia Wiedza CW1 Zapoznanie z metodami analizy i oceny ryzyka w zakresie studiów inżynierskich pierwszego stopnia - zapoznanie z pojęciami i zagadnieniami analizy i oceny ryzyka z wykorzystaniem metod statystycznych i optymalizacyjnych. CU1 CK1 Umiejętności Wyrobienie umiejętności wykorzystania podstawowych metod analizy i oceny ryzyka: podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka i w warunkach niepewności, budowa drzew decyzyjnych, metody teorii gier, określanie ryzyka w inwestycjach finansowych, metoda ścieżki krytycznej, ocena ryzyka w planowaniu przedsięwzięć Kompetencje społeczne Wyrobienie świadomości odpowiedzialności związanej z prawidłową oceną ryzyka i podejmowanymi decyzjami. E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) Wiedza (EPW ) EPW1 Student ma podstawową wiedzę z zakresu metod analizy ryzyka. K_W12 Umiejętności (EPU ) EPU1 Student stosuje oprogramowanie komputerowe do analizy ryzyka. K_U07 EPU2 Student stosuje metody optymalizacyjne do analizy ryzyka. K_U08 14 Kierunkowy efekt kształcenia

EPU3 EPK1 Student uwzględnia ryzyko przy podejmowaniu decyzji w rozwiązywaniu problemów inżynierskich. Kompetencje społeczne (EPK ) Student ma świadomość odpowiedzialności związanej z prawidłową analizą ryzyka przy podejmowaniu decyzji. F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć K_U12, K_U13 K_K02 Lp. Treści wykładów Liczba godzin W1 Rodzaje ryzyka, przykłady ryzyka. Podstawowe pojęcia dotyczące zarządzania ryzykiem 2 W2 Przegląd metod analizy ryzyka 5 W3 Zarządzanie ryzykiem dostaw 2 W4 Zarządzanie ryzykiem w bhp 2 W5 Zarządzanie ryzykiem projektowym 2 W6 Zarządzanie ryzykiem finansowym 2 Razem liczba godzin wykładów 15 Lp. Treści laboratoriów Liczba godzin L1 Jakościowe i ilościowe metody pomiaru ryzyka. 4 L2 Symulacja i metoda Monte Carlo 3 L3 Fazowe modele awarii i katastrof. 3 L4 Budowa modeli ryzyka. 3 L5 Budowa drzew błędów. 3 L6 Modelowe obliczenia dotyczące identyfikacji zagrożeń 3 L7 Obliczenia dotyczące analizy efektów fizycznych i skutków. 3 L8 Analiza czułości w modelach probabilistycznych. 3 L9 Obliczanie wskaźników ryzyka indywidualnego i grupowego. 3 L10 Kolokwium końcowe 2 Razem liczba godzin laboratoriów 30 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład wykład informacyjny, pokaz multimedialny Laboratoria ćwiczenia doskonalące obsługę oprogramowania komputerowych, ćwiczenia doskonalące umiejętność pozyskiwania informacji ze źródeł internetowych, ćwiczenia doskonalące umiejętność selekcjonowania, grupowania i przedstawiania zgromadzonych informacji projektor, prezentacja multimedialna jednostka komputerowa wyposażona w oprogramowanie oraz z dostępem do Internetu H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Wykład Laboratoria Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) F2 obserwacja/aktywność (przygotowanie do zajęć, ocena ćwiczeń wykonywanych podczas zajęć), F2 obserwacja/aktywność (przygotowanie do zajęć, ocena ćwiczeń wykonywanych podczas zajęć), F5 - ćwiczenia praktyczne (ćwiczenia sprawdzające umiejętności), 15 Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) P2 kolokwium pisemne P2 kolokwium praktyczne

H-1 Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Wykład Laboratoria F2 P2 F2 F3 F5 P2 EPW1 X X X X X EPU1 X X X X EPU2 X X X X EPU3 X X X X EPK1 X X X I Kryteria oceniania Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) EPW1 EPU1 Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5 3/3,5 4/4,5 Zna mniej niż połowę metod analizy ryzyka Obsługuje oprogramowanie komputerowe do analizy ryzyka, ale nie potrafi sam wybrać właściwego oprogramowania Zna większość metod analizy ryzyka Obsługuje oprogramowanie komputerowe do analizy ryzyka i potrafi sam wybrać właściwe oprogramowanie Zna wszystkie wymagane metody analizy ryzyka Obsługuje oprogramowanie komputerowe do analizy ryzyka, potrafi sam wybrać właściwe oprogramowanie, samodzielnie interpretuje otrzymane wyniki EPU2 Obsługuje oprogramowanie komputerowe do optymalizacji ryzyka, ale nie potrafi sam wybrać właściwego oprogramowania Obsługuje oprogramowanie komputerowe do optymalizacji ryzyka i potrafi sam wybrać właściwe oprogramowanie Obsługuje oprogramowanie komputerowe do optymalizacji ryzyka, potrafi sam wybrać właściwe oprogramowanie, samodzielnie interpretuje otrzymane wyniki EPU3 Analizuje ryzyko, ale wymaga wspomagania podejmowanych decyzji Analizuje ryzyko, samodzielnie podejmuje większość decyzji Analizuje ryzyko, samodzielnie podejmuje wszystkie decyzje EPK1 Rozumie pojęcie ryzyka, ale nie zna skutków jego pojawienia się Rozumie pojęcie ryzyka i zna skutki jego pojawienia się Rozumie pojęcie ryzyka, zna skutki jego pojawienia się oraz skutki podejmowanych decyzji w jego zakresie J Forma zaliczenia przedmiotu Zaliczenie z oceną K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa: 1. T. T. Kaczmarek, Ryzyko i zarządzanie ryzykiem. Ujęcie interdyscyplinarne, Difin, Warszawa 2006. 2. C. L. Pritchard, Zarządzanie ryzykiem w projektach. Teoria i praktyka, WIG-Press, Warszawa 2002. 3. W. Sikora, Badania operacyjne, PWE, Warszawa 2008.. Literatura zalecana / fakultatywna: 1. M. Borysiewicz, W. Kacprzyk, J. Żurek, red. J. S. Michalik, Zintegrowane oceny ryzyka i zarządzania zagrożeniami w obszarach przemysłowych, CIOP-PIB, Warszawa 2001. 16

L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 45 Konsultacje 5 Czytanie literatury 10 Przygotowanie do kolokwium pisemnego 20 Przygotowanie do kolokwium praktycznego 20 Suma godzin: 100 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 25 godz. ): 4 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Data sporządzenia / aktualizacji 23.06.2016 r. Aleksandra Radomska-Zalas Dane kontaktowe (e-mail, telefon) aradomska-zalas@ajp.edu.pl, 664 977 497 Podpis 17

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) B.5 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U 1. Nazwa przedmiotu Ergonomia i fizjologia w bezp. pracy 2. Punkty ECTS 4 3. Rodzaj przedmiotu obowiązkowy 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów II 6. Imię i nazwisko koordynatora dr hab. inż. Zdzisław Kołaczkowski przedmiotu oraz prowadzących zajęcia B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 4 Wykłady: (15); Laboratoria: (30) Liczba godzin ogółem 45 C - Wymagania wstępne Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia stacjonarne praktyczny D - Cele kształcenia CW1 CU1 Wiedza Zapoznanie studentów z zagadnieniami dotyczącymi rodzajów pracy, jej fizjologicznymi charakterystykami oraz fizjologicznym kosztem pracy; przekazanie wiedzy o zmęczeniu i znużeniu pracą, o fizjologicznych zasadach organizacji pracy oraz skutkach zdrowotnych nadmiernych obciążeń; zapoznanie z obciążeniami psychicznymi w pracy, z kosztem fizjologicznym wysiłku umysłowego i obciążenia psychicznego; zapoznanie studentów ze źródłami stresu w pracy, sposobami ograniczania stresu oraz jego skutkami zdrowotnymi. Umiejętności Wyrobienie umiejętności wykorzystywania wiedzy dotyczącej funkcjonowania organizmu człowieka i wydolności organizmu w trakcie obciążenia pracą do zapobiegania negatywnym skutkom zdrowotnym; wyrobienie umiejętności organizacji pracy powodującej minimalne obciążenie organizmu; wyrobienie umiejętności identyfikacji zagrożeń zdrowia psychicznego w pracy oraz umiejętności tworzenia list kontrolnych dla potrzeb projektowania ergonomicznego, korekty ergonomicznej i oceny ryzyka zawodowego. CK1 Kompetencje społeczne Przygotowanie do permanentnego uczenia się i podnoszenia posiadanych kompetencji E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) Kierunkowy efekt kształcenia 18

Wiedza (EPW ) EPW1 Zna podstawowe metody i techniki identyfikacji i analizy zagrożeń, K_W07 Umiejętności (EPU ) EPU1 Stosuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy K_U22 EPK1 Kompetencje społeczne (EPK ) Ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na środowisko, i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje. F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć K_K02 Lp. Treści wykładów Liczba godzin W1 Rodzaje pracy. 3 W2 Fizjologiczna charakterystyka pracy. 3 W3 Fizjologia pracy fizycznej Ciężkość pracy, obciążenie pracą, uciążliwość pracy. 3 W4 Zmęczenie przyczyny, postaci, konsekwencje. 3 W5 Skutki zdrowotne nadmiernych obciążeń i racjonalny wypoczynek 3 Razem liczba godzin wykładów 15 Lp. Treści laboratoriów Liczba godzin L1 Koszt fizjologiczny pracy w relacji do reakcji układu krążenia i układu oddechowego. 6 L2 Metody pomiarów wydolności człowieka. 6 L3 Wyznaczanie mocy wybranych elementów układu ruchu. 6 L4 Pomiary posturograficzne. 6 L5 Pomiary podometryczne. 6 Razem liczba godzin laboratoriów 30 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład wykład informacyjny projektor Laboratoria ćwiczenia doskonalące Stanowiska pomiarowe H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Wykład Laboratoria Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) F2-ocena wiedzy podczas zajęć laboratoryjnych 19 Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) P1-egzamin ustny H-1 Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Metod a oceny P1 Wykład.. Labor atoria F2 EPW1 x x EPU1 x x EPK1 x x

I Kryteria oceniania Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) EPW1 EPU1 Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5 3/3,5 4/4,5 Zna wybrane zagadnienia przedmiotu Umie wykorzystać niektóre zagadnienia przedmiotu EPK1 Rozumie, ale nie zna skutków J Forma zaliczenia przedmiotu egzamin Zna większość zagadnień przedmiotu Wykorzystuje większość zagadnień przedmiotu Rozumie i zna skutki... Np. Zna wszystkie wymagane zagadnienia przedmiotu Potrafi wykorzystać wszystkie wymagane tematy przedmiotu Rozumie i zna skutki, i pozatechniczne aspekty działalności P1 egzamin ustny, F4 ocena umiejętności wykonywania ćwiczeń laboratoryjnych K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa: 1. J. Olszewski, Podstawy ergonomii i fizjologii pracy, AE w Poznaniu, Poznań 1997. 2. W. Ejsmont, Fizjologia i ergonomia pracy, WSI, Warszawa 1991. Literatura zalecana / fakultatywna: 1. Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. Tom 2, Red. D. Koradecka. CIOP, Warszawa 1997. 2. Z. Ciok, Podstawowe problemy współczesnej techniki. T. 29, PWN, Warszawa 2001. 3.. E. Górska, E. Tytyk, Ergonomia w projektowaniu stanowisk pracy. Podstawy teoretyczne, Oficyna Wyd. Politechnik Warszawskiej, Warszawa 1998. L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 45 Konsultacje 10 Czytanie literatury 15 Przygotowanie do egzaminu 30 Suma godzin: 100 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 25 godz. ): 4 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Data sporządzenia / aktualizacji 28.06.2016 Prof. nadzw. Zdzisław Kołaczkowski Dane kontaktowe (e-mail, telefon) kola@man.poznan.pl, 505185053 Podpis Z. Kołaczkowski 20

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) B.6 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U 1. Nazwa przedmiotu Bezpieczeństwo informacji 2. Punkty ECTS 4 3. Rodzaj przedmiotu obowiązkowy 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów II 6. Imię i nazwisko koordynatora dr inż. Janusz Jabłoński przedmiotu oraz prowadzących zajęcia B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 4 3Liczba godzin ogółem 45 C - Wymagania wstępne Wykłady: (15); Laboratorium(30) Student nabył podstawową wiedzę z zakresu systemów operacyjnych oraz programowania D - Cele kształcenia CW1 CW2 CU1 CK1 Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia stacjonarne praktyczny Wiedza przekazanie wiedzy ogólnej dotyczącej standardów i norm technicznych dotyczących zagadnień odnoszących się do bezpieczeństwa w informatyce C_W2 przekazanie wiedzy dotyczącej bezpieczeństwa, ochrony danych, uwarunkowań prawnych i ekonomicznych dla bezpieczeństwa danych i systemów dla przedsiębiorczości i działalności gospodarczej. C_W3 Umiejętności wyrobienie umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technikami komputerowymi, konfigurowania systemów informatycznych oraz urządzeń komunikacyjnych, oraz rozwiązywania praktycznych zadań inżynierskich związanych z poprawą bezpieczeństwa systemów informatycznych. C_U3 Kompetencje społeczne uświadomienie ważności i rozumienia społecznych skutków działalności inżynierskiej, w tym jej wpływu na bezpieczeństwo informatyczne i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje, przyjmowanie odpowiedzialności za wspólne realizacje, kreatywność i przedsiębiorczość oraz potrzebę przekazywania informacji odnośnie osiągnięć technicznych w zakresie bezpieczeństwa i działania inżyniera na rzecz bezpieczeństwa informatycznego C_K2 21

E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) EPW1 EPW2 EPU1 EPU2 EPK1 Wiedza (EPW ) ma elementarną wiedzę z zakresu podstaw informatyki obejmującą bezpieczeństwo danych i systemów komputerowych bezpieczeństwo aplikacji orientuje się w obecnym stanie oraz trendach rozwojowych informatyki i rozwoju metod poprawy bezpieczeństwa komputerowego Umiejętności (EPU ) potrafi ocenić ryzyko i bezpieczeństwo baz danych, aplikacji internetowych, systemów i sieci komputerowych, stosując techniki oraz narzędzia sprzętowe i programowe potrafi zaplanować i przeprowadzić symulację oraz przeprowadzić eksperyment pomiarowy z zakresu bezpieczeństwa systemów; potrafi przedstawić otrzymane wyniki w formie liczbowej oraz dokonać ich interpretacji i wyciągnąć właściwe wnioski Kompetencje społeczne (EPK ) prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy bezpieczeństwa danych i systemów związane z wykonywaniem zawodu inżyniera informatyka F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć Kierunkowy efekt kształcenia K_W04 K_W19 K_U08 K_U14 K_U12 K_U18 K_K05 Lp. Treści wykładów Liczba godzin W1 Terminologia i klasyfikacja tajemnic 2 W2 Dokument elektroniczny i podstawy prawne w ochronie informacji 2 W3 Systemy operacyjne a bezpieczeństwo Orange Book i POSIX 2 W4 Architektura systemów i bezpieczeństwo aplikacji WEB 2 W5 Kryptografia i systemy kryptograficzne w bezpieczeństwie danych i systemów 3 W6 Autoryzacja i kontrola dostępu w bezpieczeństwie ICT 2 W7 Polityka bezpieczeństwa informacyjnego 2 Razem liczba godzin wykładów 15 Lp. Treści laboratoriów Liczba godzin L1 Konfiguracja i zabezpieczenia kont użytkowników systemu operacyjnego 4 L2 Systemy kryptograficzne w praktyce przykłady dla VPN, Podpisu cyfrowego oraz PKI 6 L3 Przepełnienie bufora metoda i skuteczne przeciwdziałanie 2 L4 Zagrożenie i ochrona baz danych przed SQL Injection 4 L5 Zagrożenie i ochrona dokumentów i aplikacji WEB przed XSS Cross Site Scripting 4 L6 Integracja usług uwierzytelniania z systemami IT 6 L7 Kształtowanie polityki bezpieczeństwa 4 Razem liczba godzin laboratoriów 30 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Wykład wykład informacyjny jako prelekcja z objaśnieniami połączone z dyskusją oraz możliwością prezentacji prac własnych zrealizowanych jako prezentacje z przeglądu literatury 22 projektor oraz komputer z dostępem do Internetu

Laboratoria ćwiczenia doskonalące umiejętność pozyskiwania informacji ze źródeł internetowych i doskonalących obsługę narzędzi informatycznych oraz analiza sprawozdań przedstawionych przez studentów Wyposażone dla celów zajęć z zakresu bezpieczeństwa komputerowego stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu H - Metody oceniania osiągnięcia efektów kształcenia na poszczególnych formach zajęć Forma zajęć Wykład Laboratoria Ocena formująca (F) wskazuje studentowi na potrzebę uzupełniania wiedzy lub stosowania określonych metod i narzędzi, stymulujące do doskonalenia efektów pracy (wybór z listy) F1 - sprawdzian pisemny (kolokwium cząstkowe testy z pytaniami wielokrotnego wyboru i pytaniami otwartymi) F4 wystąpienie (prezentacja multimedialna, ustne formułowanie i rozwiązywanie problemu, wypowiedź problemowa) F2 obserwacja/aktywność (przygotowanie do zajęć, ocena ćwiczeń wykonywanych podczas zajęć), F3 praca pisemna (sprawozdanie, dokumentacja projektu, pisemna analiza problemu), F5 - ćwiczenia praktyczne (ćwiczenia z wykorzystaniem sprzętu i oprogramowania fachowego) Ocena podsumowująca (P) podsumowuje osiągnięte efekty kształcenia (wybór z listy) P1 egzamin ustny P3 ocena podsumowująca powstała na podstawie ocen formujących, uzyskanych w semestrze oraz oceny sprawozdań jako pracy pisemnej H-1 Metody weryfikacji osiągnięcia przedmiotowych efektów kształcenia (wstawić x ) Efekty przedmiotowe Wykład Laboratoria F1 F4 P1 F2 F3 F5 P3 EPW1 x x x EPW2 x x x EPU1 x x x x x EPU2 x x x x x EPK1 x x x x x I Kryteria oceniania Przedmiotowy efekt kształcenia (EP..) EPW1 Wymagania określające kryteria uzyskania oceny w danym efekcie Ocena Dostateczny dobry bardzo dobry dostateczny plus dobry plus 5 3/3,5 4/4,5 Zna wybrane terminy oraz wybrane metody mające związek z kryptografią i bezpieczeństwem systemów komputerowych EPW2 Zna wybrane portale internetowe związane z bezpieczeństwem komputerowym Zna większość terminów oraz metod z zakresu kryptografii, ochrony danych i bezpieczeństwa systemów informatycznych Zna wybrane portale internetowe i czasopisma związane z bezpieczeństwem komputerowym 23 Zna wszystkie wymagane terminy z zakresu kryptografii, ochrony danych i systemów informatycznych Zna wybrane portale internetowe, czasopisma oraz akty prawne obejmujące rozwiązania i normy z zakresu bezpieczeństwa komputerowego EPU1 Wykonuje niektóre ze Wykonuje większość Wykonuje wszystkie znane i znanych publikowanych i eksperymentów znanych i omawiane jak również inne nowo omawianych omawianych opublikowane eksperymenty eksperymentów obejmujące eksperymentów pomiarowe związane z bezpieczeństwo systemów pomiarowych obejmujących bezpieczeństwem danych i komputerowych bezpieczeństwo danych i systemów informatycznych systemów informatycznych EPU2 potrafi zaplanować oraz potrafi zaplanować oraz potrafi zaplanować oraz

przeprowadzić symulację jak również zaprezentować wyniki analityczne dla niektórych z eksperymentów obejmujących zakres bezpieczeństwa systemu komputerowego EPK1 Rozumie, potrzeba zabezpieczania danych i systemów informatycznych ale nie zna skutków ich zaniedbań J Forma zaliczenia przedmiotu egzamin przeprowadzić symulację jak również zaprezentować wyniki analityczne dla większości eksperymentów obejmujących zakres bezpieczeństwa systemu komputerowego Rozumie i zna skutki zaniedbań w zakresie ochrony danych i systemów informatycznych przeprowadzić symulację jak również zaprezentować wyniki analityczne dla większości eksperymentów obejmujących zakres bezpieczeństwa systemu komputerowego Rozumie oraz zna skutki zaniedbań w zakresie ochrony danych i systemów informatycznych jak również rozumie pozatechniczne aspekty działalności oraz potrafi obserwować i analizować kierunki rozwoju technik i technologii w zakresie bezpieczeństwa danych i systemów informatycznych K Literatura przedmiotu Literatura obowiązkowa: 1. M. Kutyłowski i W. B. Strothmann, Kryptografia: Teoria i praktyka zabezpieczania systemów komputerowych, Wyd. READ ME, Warszawa, 1999 2. W. Stallings, Kryptografia i bezpieczeństwo sieci komputerowych. Matematyka szyfrów i techniki kryptologii, Helion 2012 Literatura zalecana / fakultatywna: 1. A. Ross, Inżynieria Zabezpieczeń, WNT, Warszawa 2005 2. A. J. Menezes, P. C. van Oorschot, S. A. Vanstone, Kryptografia stosowana, WNT W-wa, 2005 3. W. Stallings, Network Security Essentials, Prentice Hall, 2003 L Obciążenie pracą studenta: Forma aktywności studenta Liczba godzin na realizację Godziny zajęć z nauczycielem/ami 45 Konsultacje 2 Czytanie literatury 18 Przygotowanie do laboratorium 20 Przygotowanie do egzaminu 10 Przygotowanie sprawozdań 5 Suma godzin: 100 Liczba punktów ECTS dla przedmiotu (suma godzin : 25 godz. ): 4 Ł Informacje dodatkowe Imię i nazwisko sporządzającego Janusz Jabłoński Data sporządzenia / aktualizacji 19.06.2016 Dane kontaktowe (e-mail, telefon) JachoPrivate@gmail.com, +48 663 777 959 Podpis 24

Pozycja w planie studiów (lub kod przedmiotu) B.7 A - Informacje ogólne P R O G R A M P R Z E D M I O T U 1. Nazwa przedmiotu Modelowanie zagrożeń 2. Punkty ECTS 2 3. Rodzaj przedmiotu obowiązkowy 4. Język przedmiotu język polski 5. Rok studiów III 6. Imię i nazwisko koordynatora dr inż. Stanisław L enard przedmiotu oraz prowadzących zajęcia B Formy dydaktyczne prowadzenia zajęć i liczba godzin w semestrze Semestr 6 Projekt: (30) Liczba godzin ogółem 30 C - Wymagania wstępne Student przedmiotu Modelowanie zagrożeń posiada wiedzę, umiejętności oraz kompetencje społeczne, które nabył podczas realizacji przedmiotów Metody probabilistyczne i statystyka, Ocena ryzyka, Środki bezpieczeństwa i ochrony, Logistyka w bezpieczeństwie, Analiza ryzyka oraz Bezpieczeństwo informacji. D - Cele kształcenia CW1 CU1 CK1 CK2 Wydział Kierunek Poziom studiów Forma studiów Profil kształcenia Techniczny Inżynieria Bezpieczeństwa I stopnia studia stacjonarne praktyczny Wiedza Zapoznanie studentów z modelami awarii, zagrożeń skażeniami, katastrof. Przekazanie wiedzy o prognozowaniu zagrożeń ( powodzie, pożary, wichury, trzęsienia ziemi, tąpnięcia, katastrofy budowlane, katastrofy komunikacyjne wycieki gazu, katastrofy ekologiczne)). Umiejętności Wyrobienie umiejętności wykorzystywania wiedzy związanej z przewidywaniem i modelowaniem przebiegu najpoważniejszych zagrożeń o charakterze katastrof. Kompetencje społeczne Przygotowanie do permanentnego uczenia się i podnoszenia posiadanych kompetencji. Wyrobienie umiejętności kreatywnego myślenia. E - Efekty kształcenia przedmiotowe i kierunkowe Przedmiotowy efekt kształcenia (EP) w zakresie wiedzy (W), umiejętności (U) i kompetencji społecznych (K) EPW1 EPW2 Wiedza (EPW ) Student ma wiedzę niezbędną do formułowania i rozwiązywania problemów w języku analizy matematycznej, weryfikacji hipotez w badaniach inżynierskich oraz wnioskowania probabilistycznego. Student ma wiedzę ogólną obejmującą kluczowe zagadnienia bezpieczeństwa systemów, urządzeń i procesów, ze szczególnym uwzględnieniem ich modelowania. Kierunkowy efekt kształcenia K_W01 K_W05 25

EPW3 Zna podstawowe metody i techniki identyfikacji i analizy zagrożeń. K_W07 EPW4 Student ma szczególną wiedzę z zakresu monitorowania procesów oraz inżynierii urządzeń dozorowych. K_W09 EPW5 Student ma wiedzę w zakresie zarządzania jakością i analizy ryzyka. K_W12 EPW6 Student ma podstawową wiedzę w zakresie standardów i norm technicznych związanych z inżynierią bezpieczeństwa systemów, urządzeń i procesów K_W14 EPW7 Student orientuje się w obecnym stanie oraz trendach rozwoju programów modelujących zagrożenia dla ludzi, urządzeń i procesów. K-W19 Umiejętności (EPU ) EPU1 EPU2 EPU3 EPU4 EPU5 EPU6 EPK1 Potrafi opracować dokumentację dotycząca realizacji zadania inżynierskiego (prognozowanie, symulacja i modelowanie zagrożeń) i przygotować tekst zawierający omówienie wyników realizacji tego zadania. Potrafi wykorzystać poznane metody i modele matematyczne, a także symulacje komputerowe do analizy i oceny bezpieczeństwa systemów i sieci komputerowych. Potrafi ocenić ryzyko i bezpieczeństwo systemów i sieci, stosując techniki oraz narzędzia sprzętowe i programowe. Potrafi posłużyć się właściwie dobranymi środowiskami programistycznymi, symulatorami oraz narzędziami komputerowo wspomaganego projektowania do symulacji, projektowania i weryfikacji bezpieczeństwa systemów i sieci komputerowych. Potrafi zaplanować i przeprowadzić symulację oraz pomiary poziomu bezpieczeństwa systemów, sieci i urządzeń; potrafi przedstawić otrzymane wyniki w formie liczbowej i graficznej, dokonać ich interpretacji i wyciągnąć właściwe wnioski. Potrafi zaprojektować proces testowania bezpieczeństwa oraz w przypadku wykrycia błędów przeprowadzić ich diagnozę i wyciągnąć wnioski. Kompetencje społeczne (EPK ) Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role i ponosić odpowiedzialność za wspólnie realizowane działania. K_U03 K_U07 K_U08 K_U10 K_U12 K_U13 K_K03 F - Treści programowe oraz liczba godzin na poszczególnych formach zajęć Lp. Treści projektów Liczba godzin P1 Aplikacje komputerowe do wspomagania modelowania zagrożeń. 4 P2 Modelowanie zagrożeń warunkami pogodowymi dla wybranych obszarów. 4 P3 Modelowanie procesu pożaru, wyznaczanie stref zagrożeń w budynkach i na otwartym terenie. 4 P4 Powodzie, strefy zagrożenia. 4 P5 Modelowanie przemieszczania się skażeń w różnych warunkach, środowisku i różnym terenie. 2 P6 Komputerowe symulacje różnych awarii, metody ich ograniczenia i usuwania. 2 P7 Zagrożenia ze strony deformacji zapadliskowych i wstrząsów sejsmicznych; osuwiska. 4 P8 Modelowanie i prognozowanie zagrożeń powodowanych przez katastrofy budowlane. 4 P9 Modelowanie zagrożeń w transporcie lądowym, wodnym i powietrznym. 2 Razem liczba godzin projektów 30 G Metody oraz środki dydaktyczne wykorzystywane w ramach poszczególnych form zajęć Forma zajęć Metody dydaktyczne (wybór z listy) Środki dydaktyczne Projekt M5.5 metody projektu: a) realizacja zadania inżynierskiego w grupie, b) doskonalenie metod i technik analizy zadania 26 Podręczniki akademickie i skrypty. Specjalistyczne oprogramowanie komputerowe. Materiały