Fundacja Młodzieżowej Przediębiorczości Minitertwo Skarbu Pańtwa wiedza o połeczeńtwie podtawy przediębiorczości lekcje do dypozycji wychowawcy przedmioty ekonomiczne 35 minut Cel ćwiczenia Wyjaśnienie w niekonwencjonalny poób itoty działania Giełdy Papierów Wartościowych i jej roli w prywatyzacji. Przebieg ćwiczenia Dzielimy klaę na 5 zepołów, zapoznajemy uczniów ze poobem pracy na lekcji i podajemy cza pracy. Zepoły wybierają woich liderów, którzy wraz z nauczycielem będą tanowić Komiję Ekpertów oceniającą prace grupowe. Natępnie każdy zepół otrzymuje tekt źródłowy Po co itnieje GPW? (załącznik 1) oraz louje dwa polecenia z przygotowanego zetawu 10 kart z pytaniami po jednym pytaniu z I i II grupy pytań (załącznik 2). Po zapoznaniu ię z tektem członkowie zepołu odczytują polecenia i zatanawiają ię nad ich wy- konaniem, porządzając notatki na kartkach formatu A4 (cza 15 min). Po upływie czau przeznaczonego na pracę w zepołach członkowie zepołów prezentują kolejno odpowiedzi na wyloowane wcześniej pytania, a Komija Ekpertów ocenia ich prezentacje w kali od 1 do 10 punktów. Najlepze zepoły lub najlepzych prezenterów można dodatkowo nagrodzić za aktywność na lekcji (zgodnie z utaleniami wewnątrzzkolnego ytemu oceniania). Materiały dla nauczyciela Pytania do kart o Giełdzie Papierów Wartościowych 1. grupa pytań Jakie informacje chciałbyś/chciałabyć uzykać na temat półki Skarbu Pańtwa notowanej na GPW, której miałbyś/miałabyś możliwość tać ię akcjonariuzem? PRZEKONUJEMY SIĘ DO PRYWATYZACJI 1
Fundacja Młodzieżowej Przediębiorczości Minitertwo Skarbu Pańtwa Czy uważaz, że warto propagować wśród połeczeńtwa polkiego ideę akcjonariatu obywatel- kiego? Wyjaśnij dlaczego. Zakupione przez Ciebie w ramach oferty publicznej akcje Taurona w dniu debiutu zykują 7%. Czy decydujez ię na przedaż czy będziez czekać na dalzy przebieg notowań akcji? Uzaadnij woją decyzję. Jakie gałęzie gopodarki ą zczególnie uzależnione od ytuacji panującej na GPW? Uzaadnij woją odpowiedź. Jaki wpływ na polką gopodarkę ma GPW? 2. grupa pytań Jaki cenariuz gry komputerowej na temat prywatyzacji półki poprzez giełdę wymyśliłbyś/wymy- śliłabyś dla Twoich rówieśników? Jeteś autorem kiążki naukowej poświęconej Giełdzie Papierów Wartościowych. Chcąc przekazać woim czytelnikom najitotniejze informacje o GPW, jakie zagadnienia omówiłbyś/omówiłabyś w pozczególnych rozdziałach kiążki? Uzaadnij wój wybór. Jak wytłumaczyłbyś/wytłumaczyłabyś 7- letniemu dziecku, czym jet GPW? Jak za pomocą pantomimy przedtawiz hoę i beę na giełdzie? Jak za pomocą pantomimy przedtawiz itotę akcjonariatu obywatelkiego? Uwaga! Materiały do kerowania dla zepołów należy poprzecinać wzdłuż przerywanych linii. PRZEKONUJEMY SIĘ DO PRYWATYZACJI 2
Jakie informacje chciałbyś/chciałabyś uzykać na temat półki Skarbu Pańtwa notowanej na GPW półki, której miałbyś/miałabyś możliwość tać ię akcjonariuzem? Jaki cenariuz gry komputerowej na temat prywatyzacji półki poprzez giełdę wymyśliłbyś/wymyśliłabyś dla Twoich rówieśników? Jaki wpływ na polką gopodarkę ma GPW? Jeteś autorem kiążki naukowej poświęconej Giełdzie Papierów Wartościowych. Chcąc przekazać woim czytelnikom najitotniejze informacje o GPW, jakie zagadnienia omówiłbyś/omówiłabyś w pozczególnych rozdziałach kiążki? Uzaadnij wój wybór. Czy uważaz, że warto propagować wśród połeczeńtwa polkiego ideę akcjonariatu obywatelkiego? Wyjaśnij dlaczego. Jak wytłumaczyłbyś/ wytłumaczyłabyś 7-letniemu dziecku, czym jet GPW? Zakupione przez Ciebie w ramach oferty publicznej akcje Taurona w dniu debiutu zykują 7%. Czy decydujez ię na przedaż czy będziez czekał na dalzy przebieg notowań akcji? Uzaadnij woją decyzję? Jak za pomocą pantomimy przedtawiz hoę i beę na giełdzie? Jakie gałęzie gopodarki ą zczególnie uzależnione od ytuacji panującej na GPW? Uzaadnij woją odpowiedź. Jak za pomocą pantomimy przedtawiz itotę akcjonariatu obywatelkiego?
Tekt źródłowy dla uczniów Po co itnieje GPW? Giełda Papierów Wartościowych w Warzawie intytucja publiczna mająca na celu zapewnienie możliwości obrotu papierami wartościowymi (takimi jak akcje, obligacje, prawa poboru itp.) dopuzczonymi do obrotu giełdowego. Wymiana taka regulowana jet przez regulamin giełdy, Komiję Nadzoru Finanowego (19 września 2006 r. zatąpiła Komiję Papierów Wartościowych i Giełd) oraz utawy z dnia 29 lipca 2005: o obrocie intrumentami finanowymi; o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania intrumentów finanowych do zorganizowanego ytemu obrotu oraz o półkach publicznych; o nadzorze nad rynkiem kapitałowym. Warzawka giełda jet głównym elementem rynku wtórnego i dzieli ię na rynek podtawowy i rynek równoległy. Handel na rynku wtórnym odbywa ię za pośrednictwem domów maklerkich lub banków prowadzących działalność maklerką. Najważniejzymi indekami giełdy warzawkiej ą WIG oraz WIG20, a także mwig40. Według tanu na maj 2010 na GPW notowane ą 382 półki, których kapitalizacja wynoi 726,939 mld złotych, z czego 461,747 mld przypada na półki krajowe, a 265,192 mld na półki zagraniczne. Przykładami dobrych praktyk prywatyzacji giełdowych ą: PZU S.A., PKO BP, Enea S.A. PGNiG, PKN Orlen, Loto, Pekao, Bogdanka. Zbiór najciekawzych artykułów opiujących udane prywatyzacje minionych lat można znaleźć na tronach portalu edukacyjnego: www.prywatyzacjadlaludzi.pl. Prezeem giełdy od 1991 r. był Wieław Rozłucki, w 2006 r. zatąpił go Ludwik Sobolewki. Giełda Papierów Wartościowych nie tylko reguluje obrót papierami wartościowymi, lecz także zapewnia zaplecze techniczne, umożliwiające dokonywanie rozliczeń między tronami, wypłatę dywidendy, naliczanie odetek, oraz pełni wiele innych funkcji uprawniających obrót papierami wartościowymi. W więkzości krajów obrót na giełdzie papierów wartościowych regulowany jet przez prawo. Z reguły giełda znajduje ię w pewnym określonym miejcu, w którym odbywa ię rozliczanie tranakcji, jednak więkzość zleceń kupna i przedaży kładana jet elektronicznie przez jednotki roziane po całym świecie. Uczetnikami giełdy ą jej członkowie, m.in.: banki prowadzące działalność maklerką, biura maklerkie, zagraniczne firmy inwetycyjne, a także inne podmioty będące uczetnikami KDPW. Tylko podmiot będący członkiem giełdy może kładać zlecenia bezpośrednio na giełdzie. Wzytkie inne jednotki kładają zlecenia za pośrednictwem członków giełdy. Ceny papierów wartościowych notowanych na giełdzie utalane ą w poób rynkowy, poprzez zetawienie ze obą podaży i popytu. Struktura Giełdy Papierów Wartościowych Giełda Papierów Wartościowych w Warzawie zotała założona przez Skarb Pańtwa jako półka akcyjna. Władzami półki GPW w Warzawie S.A. ą: Walne Zgromadzenie organ najwyżzy Rada Nadzorcza zwana Radą Giełdy Zarząd zwany Zarządem Giełdy
Najwyżzym organem giełdy jet Walne Zgromadzenie Akcjonariuzy Giełdy. Prawo do udziału w walnym zgromadzeniu mają wzycy akcjonariuze giełdy. Do kompetencji walnego zgromadzenia należy m.in. dokonywanie zmian w tatucie oraz wybór członków Rady Giełdy. Dwunatooobowa Rada Giełdy nadzoruje działalność giełdy i decyduje o nadaniu lub cofnięciu tatuu członka giełdy. Składa ię z przedtawicieli banków, domów maklerkich, intytucji finanowych, izb gopodarczych i emitentów. Zarząd Giełdy kieruje bieżącą działalnością giełdy, dopuzcza do obrotu giełdowego papiery wartościowe, określa zaady wprowadzania papierów wartościowych do obrotu oraz nadzoruje działalność maklerów giełdowych i członków giełdy w zakreie obrotu giełdowego. Zarząd giełdy kłada ię z czterech oób. Jego pracami kieruje preze zarządu wybrany przez Walne Zgromadzenie. Funkcje Giełdy Papierów Wartościowych We wpółczenej gopodarce rynkowej Giełda Papierów Wartościowych pełni niezwykle ważne funkcje. Ogólnie można by powiedzieć, że łączy ona ze obą podmioty pozukujące kapitału z podmiotami poiadającymi wolne środki. Poniżej dokładniejze wyjaśnienie funkcji Giełdy Papierów Wartościowych: Dzięki niej przediębiortwa ą w tanie zgromadzić kapitał na rozwój działalności poprzez emiję papierów wartościowych, takich jak akcje bądź obligacje. Giełda umożliwia inwetorom łatwy zakup oraz przedaż udziałów w półkach notowanych na gieł- dach. Notowane na giełdzie intrumenty finanowe pozwalają przediębiortwom i inwetorom na ku- teczniejze zarządzanie ryzykiem (np. przy wykorzytaniu kontraktów terminowych lub opcji). Hoa (rynek byka) jet to długotrwała i ilna tendencja wzrotu notowań papierów wartościowych (np. akcji, obligacji, litów zatawnych, kwitów depozytowych). Bea (rynek niedźwiedzia) jet to długotrwała i ilna tendencja padku notowań na rynku intrumentów finanowych (np. papierów wartościowych, tytułów uczetnictwa w funduzach inwetycyjnych, finanowych kontraktów terminowych). Akcjonariat obywatelki Chcemy budować akcjonariat obywatelki wywiad z minitrem Alekandrem Gradem w TVN CNBC, 26 kwiecień 2010 Miniter poinformował, że podobnie jak w przypadku PZU zaady ułatwiające udział akcjonariatu obywatelkiego będą wprowadzane przy prywatyzacjach Tauronu, Giełdy oraz w innych ofertach publicznych. Podjęliśmy decyzję, że przy wzytkich dużych tranakcjach giełdowych, zaczynając od Tauronu i GPW, i być może jezcze kolejnych, zatoujemy model, który tetujemy przy okazji oferty publicznej PZU. Czyli z góry powiemy, jakie będą przydziały akcji, wykluczymy możliwość toowania lewarów kredytowych [umożliwiają zapiywanie ię na ogromną liczbę akcji za pożyczone od banku pieniądze], a przedziały cenowe akcji będą na tyle atrakcyjne, żeby inwetorzy indywidualni chcieli brać w tych prywatyzacjach udział. Będziemy też myśleć o dodatkowych ułatwieniach dla pracowników prywatyzowanych półek, którzy nie ą uprawnieni do akcji z puli»pracowniczej«, o czymś na wzór»programu lojalnościowego«(tak zrobiliśmy w przypadku PZU). Będziemy też toować tzw. opcję tabilizacyjną, czyli mechanizm z powodzeniem przetetowany przy okazji wejścia Enei na giełdę [polega on na tym, że przez określony cza od debiutu ama półka lub inna wkazana intytucja zagwarantuje za pomocą kupu akcji, że kur akcji nie padnie poniżej ceny emiji]. Cel jet jeden tworzenie komfortu inwetorom indywidualnym. Chcemy doprowadzić do powtania w Polce»akcjonariatu obywatelkiego«, czyli świadomego i po-
wzechnego udziału połeczeńtwa w życiu gopodarczym i w prywatyzacji. Teraz, przy okazji debiutu PZU, chcemy tworzyć»akcjonariat obywatelki«. To przełomowe rozwiązanie dla inwetorów indywidualnych miniter Skarbu Pańtwa Alekander Grad. Źródło: Gazeta Wyborcza, 26 kwietnia 2010 r. Akcjonariat obywatelki to nowy długofalowy program zainicjowany przez Minitertwo Skarbu Pańtwa. Jego celem jet doprowadzenie do świadomego i powzechnego uczetnictwa obywateli w życiu połeczno-gopodarczym i przemianach włanościowych. Sprawienie, by prywatyzacja tała ię dla ludzi przejrzyta i dotępna. Zgodnie z ideą, że prywatyzacja powinna być prowadzona nie przeciw ludziom, ale dla ludzi i z nimi. By każdy obywatel nie miał wątpliwości, że może bez obaw wziąć czynny udział w tym proceie może uzykać wiedzę, zainwetować na giełdzie, zaangażować ię w prywatyzację. Idea akcjonariatu obywatelkiego zapoczątkowana przy okazji debiutu PZU jet koncepcją aktywnego uczetnictwa jak najwiękzej liczby obywateli w akcjonariacie debiutujących półek pańtwowych. To zaprozenie obywateli do wpólnego tołu do zerokiego grona akcjonariuzy półek prywatyzowanych przez giełdę, a tym amym do udziału w polkiej prywatyzacji. Akcjonariat obywatelki jet zamierzeniem długofalowym, które zakłada dotęp inwetorów indywidualnych do kolejnych giełdowych prywatyzacji zaplanowanych na 2010 r. (Tauron i GPW) oraz prowadzenie przez MSP działań edukacyjnych kierowanych do obywateli. Akcje Tauron Polka Energia S.A. oferowane w ramach oferty publicznej zotały przydzielone inwetorom indywidualnym za pośrednictwem Giełdy Papierów Wartościowych w Warzawie. W związku z bardzo dużym zaintereowaniem»akcjonariatem obywatelkim«, zgodnie z zaadą Makymalnego Przydziału, każdy inwetor otrzymał do 934 akcji po caleniu. Akcje Taurona zadebiutują na GPW już w środę 30 czerwca 2010 r.. Netografia 29 czerwca 2010, Minitertwo Skarbu Pańtwa Źródło: www.mp.gov.pl/portal/pl/29/10896/akcje_tauron_polka_energia_sa_przydzielone_inwetorom_indywidualnym.html www.prywatyzacjadlaludzi.pl/chce-wiedziec/dobre-praktyki www.prywatyzacjadlaludzi.pl/akcjonariat-obywatelki/prywatyzacja-tauron-a/akcje-tauron-polkaenergia-a-przydzielone-inwetorom-indywidualnym www.findict.pl/lownik/gielda-papierow-wartociowych/ www.opcje.gpw.pl/gpw.ap?cel=ogieldzie&ky=1&i=index&nagnaz=o%20%20gie%b3dzie www.oobyprawne.pl/kapital/gielda/gpw/ www.alekandergrad.pl/wiecej.php?new=663