VIII. Repetytorium Historia GPW

Transkrypt

1 VIII. Repetytorium Temat 1. Wprowadzenie do Finansów w gospodarce. Temat 2. Bilans dokonań GPW w Warszawie. Temat 3. Konstrukcja indeksu WIG oraz ocena jego tendencji. Temat 4. Konstrukcja indeksu WIG20 oraz ocena jego tendencji. Temat 5. Zasady korekty oraz rewizji portfela WIG20. Historia GPW Pierwsza giełda papierów wartościowych w Polsce otwarta została w Warszawie 12 maja 1817 roku. Sesje odbywały się w godzinach W XIX w. przedmiotem handlu na giełdzie warszawskiej były przede wszystkim weksle i obligacje. Handel akcjami rozwinął się na szerszą skalę w drugiej połowie XIX w. W latach między I a II wojną światową giełdy w Polsce działały na podstawie rozporządzenia Prezydenta o organizacji giełd. Oprócz giełdy warszawskiej istniały także giełdy papierów wartościowych w Katowicach, Krakowie, Lwowie, Łodzi, Poznaniu i Wilnie. Podstawowe znaczenie miała jednak giełda w Warszawie, na której koncentrowało się 90% obrotów. W 1938 r. na warszawskiej giełdzie notowano 130 papierów: obligacje (państwowe, bankowe, municypalne), listy zastawne oraz akcje. Z chwilą wybuchu II wojny światowej giełda w Warszawie została zamknięta. Wprawdzie po roku 1945 podjęto próby reaktywowania działalności giełd w Polsce, jednak ich istnienie było nie do pogodzenia z narzuconym systemem gospodarki centralnie planowanej. We wrześniu 1989 r. nowy, niekomunistyczny rząd rozpoczął program zmiany ustroju i odbudowy gospodarki rynkowej. Głównym motorem zmian strukturalnych była prywatyzacja i rozwój rynku kapitałowego. W przeciwieństwie do doświadczeń innych krajów, gdzie prywatyzacja prowadzona była w ramach istniejącej już struktury instytucji finansowych, w Polsce - równocześnie z prywatyzacją - konieczne było stworzenie niezbędnej infrastruktury rynku kapitałowego. Pięćdziesięcioletnia przerwa w funkcjonowaniu polskiego rynku kapitałowego stworzyła sytuację pustki prawno - instytucjonalnej. Oznaczało to w praktyce brak doświadczeń i wiedzy fachowej, lecz również ogromne możliwości rozwoju. Rozważając kilka alternatywnych rozwiązań, zdecydowano się na bezpośrednie nawiązanie do wzorców zagranicznych rynków kapitałowych, a więc przeniesienie nowoczesnych rozwiązań regulacji prawnych i organizacyjnych. Obserwowana standaryzacja i globalizacja rynków kapitałowych na świecie nie stwarzała większych szans oryginalnym modelom krajowym. Zaletą takiego wyboru było zdecydowane przyspieszenie procesu i przyjęcie od razu rozwiązań docelowych. Opracowanie szczegółowych procedur nowoczesnego obrotu giełdowego w okresie zaledwie kilku miesięcy było możliwe dzięki pomocy merytorycznej i finansowej Francji, a konkretnie Spółki Giełd Francuskich (Société de Bourses

2 Françaises) i Centralnego Depozytu SICOVAM. Niezmiernie ważnym elementem powstającego rynku kapitałowego była regulacja prawna, którą należało opracować od początku. Pierwsza wersja projektu ustawy regulującej publiczny obrót papierami wartościowymi została opracowana w lipcu 1990 r. W dniu 22 marca 1991 r. Sejm uchwalił ustawę Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych. Powstały w ten sposób podstawy prawne głównych instytucji rynku kapitałowego: domów maklerskich, giełdy, funduszy powierniczych, jak również Komisji Papierów Wartościowych jako organu administracji rządowej kontrolującego i promującego rynek papierów wartościowych. W odniesieniu do giełdy ustawa ta określiła, że instytucja ta powinna zapewniać: koncentrację podaży i popytu na papiery wartościowe dopuszczone do obrotu giełdowego w celu kształtowania powszechnego kursu bezpieczny i sprawny przebieg transakcji i rozliczeń upowszechnianie jednolitych informacji umożliwiających ocenę aktualnej wartości papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu giełdowego W niecały miesiąc po uchwaleniu przez Sejm Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, dnia 12 kwietnia 1991 r., Minister Przekształceń Własnościowych i Minister Finansów reprezentujący Skarb Państwa podpisali akt założycielski Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Cztery dni później, 16 kwietnia odbyła się pierwsza sesja giełdowa z udziałem 7 domów maklerskich, na której notowano akcje 5 spółek. Wpłynęło wówczas 112 zleceń kupna i sprzedaży, a łączny obrót giełdy wyniósł zł (2 tys. US$). Obecnie Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie jest największą giełdą regionu Europy Środkowo-Wschodniej i organizuje obrót na jednym z najdynamiczniej rozwijających się rynków kapitałowych w Europie. GPW prowadzi rynek regulowany dla akcji oraz instrumentów pochodnych, a także alternatywny rynek akcji NewConnect dla spółek wzrostowych. GPW rozwija także Catalyst rynek przeznaczony dla emitentów obligacji korporacyjnych i komunalnych oraz rynek energii. Od 9 listopada 2010 r. GPW jest spółką publiczną notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Historia indeksów GPW rozpoczęcie publikacji indeksu WIG (pierwsza sesja giełdowa) rozpoczęcie publikacji indeksu WIG rozpoczęcie publikacji indeksu WIRR rozpoczęcie publikacji indeksu WIG20 w trakcie notowań ciągłych rozpoczęcie publikacji indeksu NIF zmiana terminów i zasad korekty okresowej WIG20, wprowadzenie zasady zmian okresowych w trzeci piątek miesiąca kończącego kwartał kalendarzowy rozpoczęcie publikacji indeksu MIDWIG

3 rozpoczęcie publikacji subindeksów sektorowych indeksu WIG wprowadzenie zasady redukcji pakietów w indeksach WIG i WIRR z uwagi na niską wartość akcji w wolnym obrocie rozpoczęcie publikacji indeksu TechWIG wprowadzenie zasady selekcji spółek do rankingu MIDWIG w oparciu o kapitalizację w wolnym obrocie wprowadzenie zasady selekcji spółek do rankingu WIG20 w oparciu o kapitalizację w wolnym obrocie wprowadzenie powiązania WIG z dużymi i średnimi spółkami giełdowymi, WIRR małymi spółkami giełdowymi rozpoczęcie publikacji indeksu WIG-PL wprowadzenie zasady kwalifikacji spółek wyłącznie z rynku podstawowego do indeksów; wyjątek stanowi indeks TechWIG wprowadzenie zasady selekcji spółek do rankingu TechWIG w oparciu o kapitalizację w wolnym obrocie wprowadzanie zasady zwiększenia pakietu akcji w indeksach cenowych WIG20, MIDWIG i TechWIG w sytuacjach szczególnych wprowadzenie zasady redukcji pakietów akcji w indeksach WIG, WIRR, WIG-PL w przypadku umorzenia przez spółkę co najmniej 10% akcji własnych rozpoczęcie publikacji subindeksu WIG-media zmiana zasad wyznaczania akcji w wolnym obrocie wprowadzenie zasady wyznaczania wielkości pakietów w indeksach WIG, WIRR i WIG-PL w oparciu o liczbę akcji w wolnym obrocie zmiana harmonogramu publikacji indeksów wynikająca ze zmiany harmonogramu sesji rozpoczęcie publikacji subindeksu WIG-paliwa zaprzestanie publikacji indeksu NIF zmiana metodologii indeksów giełdowych; wprowadzenie zasady kwalifikacji spółek ze wszystkich rynków; dla indeksów cenowych wprowadzenie jednego rankingu denominacja subindeksów sektorowych indeksu WIG w stosunku 1 do zmiana nazwy indeksu MIDWIG na mwig40 oraz metodologii i nazwy indeksu WIRR na swig rozpoczęcie publikacji subindeksu WIG-deweloperzy zaprzestanie publikacji indeksu TechWIG rozpoczęcie publikacji subindeksu WIG-chemia rozpoczęcie publikacji indeksów WIG20short i WIG20lev rozpoczęcie publikacji indeksu RESPECT rozpoczęcie publikacji indeksu WIG-energia rozpoczęcie publikacji indeksu WIGdiv rozpoczęcie publikacji indeksu WIG-surowce rozpoczęcie publikacji indeksu WIG-Ukraine, zmiana nazwy indeksu WIG-PL na WIG-Poland

4 rozpoczęcie publikacji indeksu WIG-Plus rozpoczęcie publikacji indeksu WIG-CEE rozpoczęcie publikacji indeksu WIG20TR rozpoczęcie publikacji indeksów WIG30 i WIG30TR rozpoczęcie publikacji indeksów WIG30short i WIG30lev zaprzestanie publikacji indeksów swig80 i WIG-Plus rozpoczęcie publikacji indeksów WIG50 i WIG zaprzestanie publikacji indeksów WIG50, WIG250, WIG30short, WIG30lev, zmniejszenie częstotliwości publikacji WIG wznowienie publikacji indeksu swig80, zmiana terminów i zasad tworzenia rankingów indeksów WIG20, mwig40, swig80 i WIG30 Temat 3. Konstrukcja indeksu WIG oraz ocena jego tendencji. Temat 4. Konstrukcja indeksu WIG20 oraz ocena jego tendencji. PORTFEL WIG2O 10 MARCA 2017 r. Lp Instrument Kod ISIN Pakiet Wartość rynkowa pakietu (PLN) Udział w portfelu (%) 1 PKNORLEN PL 309,998,000 30,581,302, PKOBP PL 857,593,000 28,171,930, PEKAO PL 157,219,000 21,224,565, PZU PL 568,305,000 20,328,269, KGHM PL 136,410,000 16,014,534, BZWBK PL 30,353,000 10,622,032, PGNIG PL 1,624,608,000 10,251,276, PGE PL 796,776,000 9,537,408, LPP PL 1,288,000 8,044,139, CCC PL 26,067,000 6,125,745, ALIOR PL 91,484,000 5,973,905, MBANK PL 12,927,000 5,041,530, CYFRPLSAT PL 214,367,000 5,029,049, LOTOS PL 86,543,000 4,361,767, ASSECOPOL PL 74,917,000 4,026,039, TAURONPE PL 1,043,590,000 3,308,180, ORANGEPL PL 647,357,000 3,029,630, EUROCASH PL 78,481,000 2,573,391, ENEA PL 214,078,000 2,410,518, ENERGA PL 200,740,000 2,228,214,

5 RAZEM 198,883,430, PORTFEL WIG30 10 MARCA 2017 r. Lp Instrument Kod ISIN Pakiet Wartość rynkowa pakietu (PLN) Udział w portfelu (%) 1 PKNORLEN PL 240,205,000 23,696,223, PKOBP PL 675,986,000 22,206,140, PZU PL 568,305,000 20,328,269, PEKAO PL 144,793,000 19,547,055, KGHM PL 136,410,000 16,014,534, BZWBK PL 30,353,000 10,622,032, PGNIG PL 1,624,608,000 10,251,276, PGE PL 796,776,000 9,537,408, LPP PL 1,288,000 8,044,139, CCC PL 26,067,000 6,125,745, ALIOR PL 91,484,000 5,973,905, INGBSK PL 32,525,000 5,594,300, MBANK PL 12,927,000 5,041,530, CYFRPLSAT PL 214,367,000 5,029,049, CDPROJEKT PL 65,253,000 4,730,842, LOTOS PL 86,543,000 4,361,767, ASSECOPOL PL 74,917,000 4,026,039, MILLENNIUM PL 605,345,000 4,013,437, JSW PL 52,636,000 3,710,838, KERNEL LU 48,337,000 3,572,104, TAURONPE PL 1,043,590,000 3,308,180, ORANGEPL PL 647,357,000 3,029,630, GRUPAAZOTY PL 41,439,000 2,938,853, SYNTHOS PL 496,690,000 2,716,894, EUROCASH PL 78,481,000 2,573,391, ENEA PL 214,078,000 2,410,518, ENERGA PL 200,740,000 2,228,214, PKPCARGO PL 30,002,000 1,604,806, GTC PL 181,366,000 1,483,573, BOGDANKA PL 11,564, ,552, RAZEM 215,580,254,

6 Temat 5. Zasady korekty oraz rewizji portfela WIG20. W skład wszystkich indeksów giełdowych mogą wejść spółki, które spełnią następujące bazowe kryteria: liczba akcji w wolnym obrocie większa od 10%, wartość akcji w wolnym obrocie większa od 1 mln EUR, spółka nie może być oznaczona w sposób szczególny, spółka nie może być zakwalifikowana do segmentu Lista Alertów oraz znajdować się w Strefie Niskiej Płynności, spółka nie może być zakwalifikowania do segmentu NC Alert (dotyczy indeksu WIG-CEE). Pakiety akcji uczestników wszystkich indeksów wyznaczane są w oparciu o liczbę akcji w wolnym obrocie i zaokrąglane do pełnych tysięcy akcji. Jeśli liczba akcji w wolnym obrocie jest wyższa niż liczba akcji wprowadzonych do obrotu, to pakiet stanowi liczba akcji wprowadzonych do obrotu. Indeks WIG20 Indeks WIG20 jest obliczany od 16 kwietnia 1994 roku, na podstawie wartości portfela akcji 20 największych i najbardziej płynnych spółek z Głównego Rynku GPW. Pierwsza wartość indeksu wynosiła 1000 pkt. WIG20 jest indeksem typu cenowego, co oznacza że przy jego obliczaniu bierze się pod uwagę jedynie ceny zawartych w nim transakcji, a nie uwzględnia się dochodów z tytułu dywidend. W indeksie WIG20 nie może uczestniczyć więcej niż 5 spółek z jednego sektora giełdowego. Indeks WIG20 jest indeksem bazowym dla indeksów WIG20short i WIG20lev. Algorytm dla indeksów podstawowych INDEKS = Kapitalizacja bieżąca Kapitalizacja bazowa x Współczynnik korygujący X INDEKS BAZOWY lub: INDEKS = Pi x Si P0 x S0 x Kt x I0 gdzie:

7 Si Pakiet uczestnika indeksu i na danej sesji, Pi - Kurs uczestnika indeksu i na danej sesji, S0 - Pakiet uczestnika indeksu i na sesji w dniu bazowym, P0 - Kurs uczestnika indeksu i na sesji w dniu bazowym, Kt - Współczynnik korygujący indeksu na danej sesji, I0 wartość bazowa indeksu: WIG20 = 1 000,00 mwig40 = 1 000,00 swig80 = 1 000,00 WIG = 1 000,00 WIGdiv = 1 000,00 RESPECT = 1 000,00 WIG30 = 2 582,98 WIG-CEE = 1 000,00 WIG-Poland = 1 000,00 WIG-Ukraine = 1 000,00 WIG-banki = 1 279,56 WIG-budownictwo = 1 279,56 WIG-chemia = 3 836,10 WIG-deweloperzy = 6 543,82 WIG-energia = 3 998,60 WIG-informatyka = 1 279,56 WIG-media = 2 663,62 WIG-paliwa = 3 560,08 WIG-spożywczy = 1 279,56 WIG-surowce = 4 748,99 WIG-telekomunikacja = 1 279,56 Ranking indeksu Dla indeksów WIG20, WIG20TR, mwig40, swig80, WIG30 i WIG30TR tworzony jest jeden, wspólny ranking. Wyselekcjonowane spółki są pozycjonowane w rankingu w zależności od liczby punktów rankingowych. Punkty rankingowe oblicza się wg wzoru: R(i) = 0,6 * st(i) + 0,4 * sc(i) R(i) - punkty rankingowe spółki i st(i) - udział spółki i w łącznych obrotach akcjami spółek uczestniczących w rankingu za ostatnie 12 miesięcy sc(i) - udział spółki i w wartości akcji w wolnym obrocie spółek uczestniczących w rankingu w dniu jego sporządzenia. Uczestnicy indeksów WIG20 i WIG20TR W indeksach WIG20, WIG20TR mogą uczestniczyć spółki z najwyższych pozycji w rankingu tego indeksu. Bezwarunkowo w indeksie: uczestniczą spółki z pozycji 15 lub wyższej w rankingu do rewizji rocznej (10 lub wyższej w rankingu do korekty kwartalnej);

8 nie uczestniczą spółki z pozycji 26 lub niższej w rankingu do rewizji rocznej (31 lub niższej w rankingu do korekty kwartalnej). Spółki z pozycji w rankingu do rewizji rocznej oraz w rankingu do korekty kwartalnej są dodawane bądź usuwane z indeksu jeżeli istnieje taka potrzeba. Spółki, które zajęły wysokie pozycje w rankingu indeksu i nie znalazły się na jego liście uczestników zostają wpisane na listę rezerwową indeksu. Akcje w Wolnym Obrocie Liczbę akcji w wolnym obrocie (ang. free float) stanowią wszystkie akcje wyemitowane przez spółkę i zarejestrowane we właściwym rejestrze z wyjątkiem: akcji będących w posiadaniu jednego bądź grupy akcjonariuszy ze sobą powiązanych stanowiących co najmniej 5% wszystkich akcji spółki, akcji własnych spółki przeznaczonych do umorzenia, akcji imiennych. Za akcje w wolnym obrocie zawsze, niezależnie od procentu posiadania, uznaje się akcje: funduszy inwestycyjnych i emerytalnych, instytucji finansowych zarządzających aktywami, objęte programami emisji kwitów depozytowych. Dla spółek krajowych podstawą wyliczania liczby akcji w wolnym obrocie są prospekty emisyjne, komunikaty bieżące i okresowe oraz inne ogólnie dostępne informacje o ich strukturze akcjonariatu. W przypadku informacji o zakupie lub sprzedaży dużego pakietu, w wyniki której wskaźnik akcji w wolnym obrocie osiągnąłby wartość ujemną bądź powyżej 100%, informacja ta nie jest uwzględniana przy liczeniu wskaźnika aż do momentu uzyskania informacji o drugiej stronie transakcji. Dla spółek zagranicznych, których akcje notowane są na Giełdzie i innych rynkach zagranicznych (dual listing), akcje w wolnym obrocie stanowią iloczyn liczby akcji w wolnym obrocie oraz stosunku obrotów na Giełdzie do obrotów na rynku zagranicznym. W przypadku, gdy liczba ta jest mniejsza niż mediana liczby akcji, zdeponowanych w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych S.A. za okres ostatnich trzech miesięcy, za akcje w wolnym obrocie uważa się tę medianę.