Handel zagraniczny Polska-Japonia 2013-09-02 07:48:49
2 W 2012 r. w handlu pomiędzy Polską i Japonią odnotowano znaczny spadek obrotów do poziomu 2,7 mld USD (w porównaniu z 3,3 mld USD w 2011 r.). Wynik taki spowodowany był głównie spadkiem importu z Japonii do Polski (o 31,3% w porównaniu do 2011 r.), do poziomu najniższego od 3 lat. Przy utrzymującej się wysokiej dynamice wzrostu polskiego eksportu do Japonii (o 20,2%) zaowocowało to znaczną redukcją deficytu w handlu Polski z Japonią z 1,7 mld USD w 2011 r. do 746 mln USD w 2012 r. Rok 2012 W 2012 r. w handlu pomiędzy Polską i Japonią odnotowano znaczny spadek obrotów do poziomu 2,7 mld USD (w porównaniu z 3,3 mld USD w 2011 r.). Wynik taki spowodowany był głównie spadkiem importu z Japonii do Polski (o 31,3% w porównaniu do 2011 r.), do poziomu najniższego od 3 lat. Przy utrzymującej się wysokiej dynamice wzrostu polskiego eksportu do Japonii (o 20,2%) zaowocowało to znaczną redukcją deficytu w handlu Polski z Japonią z 1,7 mld USD w 2011 r. do 746 mln USD w 2012 r. Jest to najniższa wartość deficytu odnotowana przez Polskę w handlu z Japonią od 2004 r. Wartość importu z Japonii w 2012 r. spadła do 1,7 mld USD z 2,5 mld USD w 2011 r. Spadki odnotowano aż w ośmiu z dziesięciu głównych grup towarowych. Wzrosty odnotowano w przypadku plastiku (o 37%) oraz gumy (o 14,6%). Struktura importu wskazuje, iż znaczną część polskiego importu z Japonii stanowi wciąż import związany z działalnością japońskich firm w Polsce. Przyczyn spadku importu z Japonii do Polski upatrywać należy głównie w silnym kursie jena, który wpłynął negatywnie na konkurencyjność produktów japońskich za granicą. Ponadto, spadek popytu związany z kryzysem finansowym w Unii Europejskiej wpłynął na ograniczenie produkcji w zakładach firm japońskich w Polsce, co miało przełożenie na spadek importu komponentów wykorzystywanych w procesie produkcyjnym. Po stronie eksportu z Polski do Japonii w 2012 r. utrzymywała się tendencja wzrostowa. Wartość polskiego eksportu osiągnęła rekordowy poziom 966,9 mln USD. Po raz pierwszy w historii był to najlepszy wynik wśród państw grupy wyszehradzkiej. W 2012 r. największymi pozycjami w polskim eksporcie były wyroby tytoniowe, mięso (głównie wieprzowina mrożona), maszyny i urządzenia mechaniczne (w tym części do silników, łożyska itp.), produkty przemysłu motoryzacyjnego (elementy zawieszenia, skrzynie biegów i inne części), maszyny i urządzenia elektryczne, chemia przemysłowa, meble, produkty ceramiczne oraz przyrządy optyczne. Imponującą dynamikę wzrostu zaobserwowano w szczególności w przypadku eksportu maszyn i urządzeń elektrycznych (202%) oraz mięsa wieprzowego (40%). W przypadku mięsa wieprzowego wzrost eksportu związany jest z poszerzaniem kanałów dystrybucyjnych na rynku japońskim przez polskich producentów. Szczególnie duży potencjał wzrostu eksportu na rynek japoński obserwujemy w kategorii produktów rolnospożywczych. Malejąca z roku na rok samowystarczalność Japonii w produkcji rolnej zwiększać będzie potrzeby importowe Japonii w tym sektorze. Rok 2011 W 2011 roku według danych GUS zanotowano wzrost salda obrotów towarowych o 195 mln euro. Export wyniósł
3 408 mln euro i był to wzrost o 17,5% w porównaniu z rokiem ubiegłym, a import osiągnął wartość 2594 mln euro i był to spadek o 5% w porównaniu z rokiem 2010. Natomiast według danych JETRO (dane za pierwsze 10-m.) eksport z Polski do Japonii wyniósł 627,5 mln USD i był to wzrost o 35,3% w ujęciu rocznym. Import kształtował się na poziomie 2,1 mld USD, w którego przypadku wzrost wyniósł 2,6 % w ujęciu rocznym. Tabela 1. Struktura towarowa polskiego eksportu do Japonii w 2011 r. Kategoria Eksport (w mln USD) Zmiana (r/r) Udział w eksporcie Ogółem: 804,7 42,7% 100% W tym: 1. Wyroby tytoniowe 138,9 10994,5 % 17,5% 2. Maszyny i urządzenia mechaniczne 129,8 56,6% 16,1% 3. Mięso 102,9 333,4% 12,8% 4. Produkty przemysłu motoryzacyjnego 74,8-55,4% 9,3% 5. Chemia przemysłowa 53,3 17% 6,6% 6. Maszyny i urządzenia elektryczne 38,6 2,7% 4,8% 7. Produkty ceramiczne 35,5 184% 4,4%
4 8. Meble 34,4 31,7% 4,3% 9. Produkty niesklasyfikowane 34,1 431,6% 4,2% 10. Przyrządy optyczne 20,2-33,4% 2,5% Źródło: JETRO (na bazie Japan Customs) W 2011 roku największymi pozycjami w polskim eksporcie były maszyny i urządzenia mechaniczne (w tym części do silników, łożyska itp.), tytoń, mięso (zwłaszcza wieprzowina mrożona), produkty przemysłu motoryzacyjnego (elementy zawieszenia, skrzynie biegów i inne części), maszyny i urządzenia elektryczne, produkty niesklasyfikowane, meble, produkty ceramiczne oraz przyrządy optyczne. Uwagę zwracają produkty tytoniowe, które po raz pierwszy znalazły się w grupie głównych produktów eksportowych na rynek japoński. Tabela 2. Struktura towarowa polskiego importu z Japonii w 2011 r. Kategoria Import (w mln USD) Zmiana (r/r) Udział w imporcie Ogółem: 2.487,6 3,5% 100% W tym: 1. Przyrządy optyczne 950,5 4,3% 38,2% 2. Maszyny i urządzenia mechaniczne 671,6 35,2% 27,0% 3. Produkty przemysłu motoryzacyjnego 418,8-3,1% 16,8%
5 4. Maszyny i urządzenia elektryczne 98,8-55,7% 4% 5. Plastik 52,5-40,4% 2,1% 6. Produkty niesklasyfikowane 51,1-2,3% 2,1% 7. Produkty z żelaza i stali 44,7 12,7% 1,8% 8. Guma 41,6 32,7% 1,7% 9. Żelazo i stal 18,4-22,5% 0,7% 10. Chemia nieorganiczna, rzadkie metale 15,4 47,6% 0,6% Źródło: JETRO (na bazie Japan Customs) W imporcie 2011 roku odnotowano spadki aż w pięciu z dziesięciu głównych grup towarowych. Wzrosty odnotowano jedynie w przypadku maszyn i urządzeń mechanicznych (o 47,5%), gumy (o 45,9%), chemii nieorganicznej i metali rzadkich (o 77%) oraz produktów z żelaza i stali (o 19,8%). Ponad 80% polskiego importu z Japonii stanowiły przyrządy optyczne, maszyny i urządzenia mechaniczne oraz produkty przemysłu motoryzacyjnego. Tempo wzrostu eksportu do Japonii (17,9%, do 0,4 miliardów euro) było niższe niż dla całej grupy państw azjatyckich, jednak zdecydowanie przewyższało jego wzrost w skali ogólnej. Przywóz z tego rynku spadł o 2,3% (do 2,7 miliardów euro) co wynikało ze zmniejszenia przywozu dominujących w obrotach wyrobów elektromaszynowych 7,6%. W roku 2012 deficyt wymiany handlowej z Japonią osiągnął prawie 2,3 miliardy euro. Był to poziom o ok. 125 milionów euro niższy niż w 2011 r. Rok 2010 W dwustronnych stosunkach handlowych w 2010 r. obserwowano znaczną dynamikę wzrostu zarówno po stronie eksportu, jak i importu. Wymiana handlowa Japonii z Polską w 2010 r. osiągnęła wartość 2,8 mld USD. Wartość eksportu z Polski do Japonii w 2010 r. wyniosła 563,4 mln USD (wzrost o 51% w porównaniu z rokiem poprzednim), a importu z Japonii do Polski 2.243 mln USD (wzrost o 61,6%). Polska odnotowała deficyt w handlu z Japonią rzędu 1,7 mld USD. W związku z szybszym tempem wzrostu importu w porównaniu z tempem wzrostu
6 eksportu, na koniec grudnia 2010 r. deficyt obrotów handlowych Polski z Japonią był o 655 mln USD wyższy niż w roku poprzednim. W ciągu dwóch pierwszych miesięcy 2011 r. eksport z Polski do Japonii wyniósł 106,2 mln USD (wzrost o 33% w ujęciu r/r), natomiast import kształtował się na poziomie 406 mln USD (wzrost o 6% w ujęciu r/r). Ponad 80% polskiego eksportu na rynek japoński stanowią artykuły przemysłowe. W 2010 r. największymi pozycjami w polskim eksporcie nadal były produkty przemysłu motoryzacyjnego (elementy zawieszenia, skrzynie biegów i inne części), maszyny i urządzenia mechaniczne (w tym części do silników, łożyska itp.), chemia przemysłowa, maszyny i urządzenia elektryczne, przyrządy optyczne, meble oraz narzędzia. Strukturę towarową polskiego eksportu do Japonii przedstawia Tabela 1. Wśród głównych dziesięciu produktów eksportowych największe wzrosty odnotowano w przypadku eksportu przyrządów optycznych (o 297,2% do 30,3 mln USD), produktów ceramicznych (o 200,6% do 12,5 mln USD), maszyn i urządzeń elektrycznych (o 93% do 37,6 mln USD) oraz produktów przemysłu motoryzacyjnego (o 60,6% do 167,6 mln USD) będących domeną firm japońskich działających w Polsce. Wśród dziesięciu najważniejszych produktów eksportowych do Japonii nie odnotowano żadnych spadków, jedynie w przypadku mebli, wzrost w ujęciu r/r był zaledwie jednocyfrowy (o 5% do 26 mln USD). W przypadku pozostałych produktów, dla których wartość eksportu przekraczała 1 mln USD, największe wzrosty odnotowano w takich kategoriach jak: żyto (o 729% do 10,2 mln USD), produkty farmaceutyczne (o 437,9% do 1,6 mln USD), produkty ze stali (o 164,7% do 1,6 mln USD), papierosy (o 153,6% do 1,3 mln USD), substancje białkowe (o 147,6 do 2,3 mln USD) oraz chemia organiczna (o 81,2% do 4,2 mln USD). Największe spadki odnotowano natomiast w takich kategoriach jak: kosmetyki (o 70% do 1,3 mln USD) oraz artykuły odzieżowe (o 11,4% do 9,2 mln USD). Tabela 3. Struktura towarowa polskiego eksportu do Japonii w 2010 r. Kategoria Eksport (w mln USD) Zmiana (r/r) Udział w eksporcie Ogółem: 563,4 51 % 100% W tym: 1. Produkty przemysłu motoryzacyjnego 167,6 60,6% 29,7% 2. Maszyny i urządzenia mechaniczne 82,6 54,3% 14,6%
7 3. Chemia przemysłowa 45,5 19,8% 8% 4. Maszyny i urządzenia elektryczne 37,6 93% 6,7% 5. Przyrządy optyczne 30,3 297,2% 5,4% 6. Meble 26 5% 4,6% 7. Mięso 23,7 42,9% 4,2% 8. Narzędzia 18,4 53% 3,3% 9. Produkty pochodzenia zwierzęcego 16,5 8,3% 2,9% 10. Produkty ceramiczne 12,5 200,6% 2,2% Źródło: JETRO W imporcie, w 2010 roku odnotowano wzrosty we wszystkich głównych grupach towarowych z wyjątkiem wyrobów z gumy (-5,2%) oraz stali i żelaza (-15,7%). Osiem głównych grup towarów importowanych z Japonii, w tym przyrządy optyczne, maszyny i urządzenia mechaniczne, produkty przemysłu motoryzacyjnego oraz maszyny i urządzenia elektryczne stanowiły ponad 80% polskiego importu z Japonii. Struktura importu (zob. Tabela 2.) wskazuje, iż znaczną część polskiego importu z Japonii stanowi wciąż import związany z działalnością japońskich firm w Polsce. W przypadku pozostałych produktów importowych, dla których wartość importu przekroczyła 1 mln USD, największe wzrosty odnotowano w przypadku wyrobów szklanych (o 1166% do 4,5 mln USD), gier i zabawek (o 379,8% do 7,6 mln USD), produktów różnych (o 237,4% do 2,2 mln USD), artykułów wybuchowych (o 127% do 2,1 mln USD) oraz wyrobów papierniczych (o 115,6% do 2,8 mln USD). Spadki dotyczyły natomiast produktów ceramicznych (o 15,8% do 5,7 mln USD) oraz chemii przemysłowej (o 12,8% do 6,3 mln USD). Tabela 4. Struktura towarowa polskiego importu z Japonii w 2010 r.
8 Kategoria Import (w mln USD) Zmiana (r/r) Udział w imporcie Ogółem: 2.243,4 61,6% 100% W tym: 1. Przyrządy optyczne 771,2 310,6% 34,4 % 2. Maszyny i urządzenia mechaniczne 496,7 14,2% 22,2% 3. Produkty przemysłu motoryzacyjnego 432,3 12,6% 19,3% 4. Maszyny i urządzenia elektryczne 202,2 29,7% 9% 5. Plastik 88,1 157,8% 3,9% 6. Produkty niesklasyfikowane 52,3 136% 2,3% 7. Produkty z żelaza i stali 39,6 6,3% 1,7% 8. Guma 31,3-5,2% 1,4% 9. Stal i żelazo 23,7-15,7% 1% 10. Narzędzia 15,5 100% 0,7% Źródło: JETRO
9 Poza żywnością, produktami polskimi, które potencjalnie mają szansę zaistnieć na rynku japońskim są również instrumenty i urządzenia medyczne, materiały budowlane, meble, zabawki drewniane oraz galanteria skórzana. Szczególnie duży potencjał obserwujemy jednak w eksporcie produktów rolno-spożywczych. Malejąca z roku na rok samowystarczalność Japonii w produkcji rolnej zwiększać będzie potrzeby importowe Japonii w tym sektorze. Jednym z dostępnych instrumentów wsparcia eksportu i ekspansji firm europejskich na rynku japońskim, z którego coraz chętniej korzystają przedsiębiorcy polscy, jest program realizowany przez Komisję Europejską Gateway to Japan". Program ten przeznaczony jest dla małych i średnich przedsiębiorstw. Szczegółowe informacje nt. zasad udziału w programie i dostępnego wsparcia znajdują się pod adresem: http://www.eu-gateway.eu/ lub na stronie WPHI w Tokio: http://tokyo.trade.gov.pl/pl/ Analiza napisana przy współpracy WPE Ambasady RP w Tokio.
10