źródło: Nauka o pracy - bezpieczeństwo, higiena i ergonomia, Prawna ochrona pracy, inż. Jerzy Kowalski - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Podobne dokumenty
Istota bezpieczeństwa i higieny pracy, System prawny ochrony pracy, System organizacyjny ochrony pracy.

stanowione w drodze porozumienia zawartego pomiędzy partnerami społecznymi lub w ściśle określonych przypadkach

Temat: System ochrony pracy w Polsce

Obok przepisów Kodeksu Pracy należy wyróżnić ustawy regulujące kwestie kompetencji i zakresu działania organów nadzoru nad warunkami pracy takie, jak:

Plan wykładu. Wprowadzenie System prawny ochrony pracy w Polsce System organizacyjny ochrony pracy w Polsce Nadzór społeczny nad warunkami pracy

PODSTAWY PRAWNE W DZIEDZINIE BHP

SYSTEMY OCHRONY PRACY W POLSCE:

Informacje dotyczące roli zakładowych organizacji związkowych w kształtowaniu bezpieczeństwa i higieny pracy Konsultacje

PODSTAWY ERGONOMII i BHP. - Obowiązki pracodawców w. zakresie zabezpieczenia bezpiecznych warunków pracy

Nadzór społeczny i wewnętrzny nad warunkami pracy ( W4) Opracował mgr inż. Ireneusz Bulski Warszawa, maj 2010 r.

Służba bezpieczeństwa i higieny pracy

SPOŁECZNA INSPEKCJA PRACY

ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY

Studia podyplomowe "Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy". Opracowanie: dr Artur Woźny

BHP i podstawy ergonomii. Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie BHP

4. Zadania wymienione w ust. 1, Rektor realizuje przy pomocy Prorektora do spraw Ogólnych, Dziekanów i Kanclerza.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ OSÓB KIERUJĄCYCH PRACOWNIKAMI. porządkowa, wykroczeniowa, karna wynikająca z obowiązków organizacji stanowisk pracy oraz wypadków

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz. U. z dnia 18 września 1997 r.

Zarządzenie Nr 1160/ BHP /2017 Prezydenta Miasta Słupska z dnia 6 listopada 2017 r.

Rozdział 1 Przepisy ogólne

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

SPOŁECZNA INSPEKCJA PRACY

USTAWA. z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy

Szczegółowy program szkolenia okresowego pracowników administracyjno- biurowych w zakresie bhp i ppoż. Urząd Miejski w Zagórowie.

Szkolenie okresowe - OSP. Istota bezpieczeństwa i higieny pracy

22. Społeczna inspekcja pracy

Prawna ochrona pracy. uczniów szkół ponadgimnazjalnych,

Inwestuj. w bezpieczeństwo SPOŁECZNA INSPEKCJA PRACY.

USTAWA. z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy. (Dz. U. z dnia 30 czerwca 1983 r.)

II. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY. 15. Obowiązki uczestników procesu pracy w zakresie bhp TARBONUS. Podstawowe obowiązki pracodawcy (art. 207 k.p.

Kompetencje i strategia kontroli PIP w zakresie nadzoru nad warunkami pracy w zakładach. Spotkanie z Państwową Inspekcją Sanitarną r.

A. Do spraw wymagających uzgodnienia z zakładową organizacją związkową należy:

Spis treści SPIS TREŚCI

PRAWA I OBOWIĄZKI PRACODAWCÓW I PRACOWNIKÓW W ZAKRESIE BHP. Szkolenia bhp w firmie szkolenie okresowe pracowników administracyjno-biurowych 1

III. SYSTEM OCHRONY PRACY. 28. Zakładowy system ochrony pracy Służba bezpieczeństwa i higieny pracy TARBONUS

Inwestuj. w bezpieczeństwo. SŁUŻBA BHP. Ireneusz Pawlik

... (nazwisko i imię)... (telefony kontaktowe, adres )

KODEKS PRACY. Stan prawny: 1 stycznia 2017 r.

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.

DZIAŁ DZIEWIĄTY. Zatrudnianie młodocianych. Rozdział I. Przepisy ogólne

ODPOWIEDZIALNOŚĆ OSÓB KIERUJĄCYCH PRACOWNIKAMI porządkowa, wykroczeniowa, karna wynikająca z obowiązków organizacji stanowisk pracy oraz wypadków

TQM filozofia zarządzania System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy... 22

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia r.

Jak należy wprowadzać regulamin pracy

Świdnik, dnia r FORMULARZ OFERTY wykonanie zadań służby BHP oraz PPOŻ. I. Nazwa i adres ZAMAWIAJĄCEGO

SPIS TREŚCI. do książki pt. Materiały dydaktyczne do szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Autor Marek Gałusza

ROLA SŁUŻBY BHP A KOORDYNATORA BHP NA BUDOWIE

USTAWA z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 108, 4, 138, 305, 357. Przepisy wstępne Art. 1.

Spis treści Dział pierwszy. Przepisy ogólne Dział drugi. Stosunek pracy

Ogólnopolskie Stowarzyszenie 37 ODDZIAŁÓW. Zarząd Główny. Pracowników Służby BHP ZARZĄD GŁÓWNY. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników Służby BHP

USTAWA z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy. (Dz. U. z dnia 30 czerwca 1983 r.)

Pracuję legalnie. OBOWIĄZKI PRACODAWCY w zakresie bhp

USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity) Preambuła (skreślona). DZIAŁ PIERWSZY PRZEPISY OGÓLNE.

ZARZĄDZENIE Nr 199/W/11 PREZYDENTA MIASTA ŁODZI z dnia 30 czerwca 2011 r.

Szczegółowy program instruktażu ogólnego W zakresie bhp i ppoż. pracowników zatrudnionych w Urzędzie Miejskim w Zagórowie

Inne określenia: akty prawa miejscowego prawo lokalne lokalne źródła prawa lokalne akty normatywne akty terenowe

USTAWA z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy

ZARZĄDZENIE Nr 280/W/11 PREZYDENTA MIASTA ŁODZI z dnia 30 września 2011 r.

Szczegółowa tematyka Szkolenia Wstępnego Ogólnego...

KODEKS PRACY. plus. Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Przepisy z praktycznym komentarzem. 1 czerwca 2017 r. Z KOMENTARZEM DO ZMIAN

ZARZĄDZENIE NR 111/15 BURMISTRZA CIECHOCINKA z dnia 28 sierpnia 2015 roku

USTAWA. z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy 1) (Dz. U. z dnia 18 grudnia 2008 r.)

Szczegółowy program szkolenia (instruktaŝu) ogólnego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych w Urzędzie Miejskim Śmigla

BHP PARTNER S.C. M a ł g o r z a t a Ś l i w a kowska, Jarosław Wa l entyn o w i cz Włocławek, ul. Chopina 42/15

USTAWA z dnia 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy 1)

WYKŁAD III. SYSTEM ŹRÓDEŁ PRAWA W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP z dnia 2 kwietnia 1887 r.

PODSTAWY PRAWA PRACY SEMESTR I

KOMUNIKAT DLA POSŁÓW

DYREKTOR Miejskiego Przedszkola Nr 19 w Zielonej Górze OGŁASZA NABÓR

Organizacja i działalność Państwowej Inspekcji Pracy

ISBN:

NABÓR KANDYDATA NA WOLNE STANOWISKO URZĘDNICZE - GŁÓWNY SPECJALISTA DS. BHP W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO-WYCHOWAWCZYM IM. JANUSZA KORCZAKA W KONINIE

Kodeks pracy. Stan prawny: wrzesień 2014 roku. Wydanie 2

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Departament Dialogu i Partnerstwa Społecznego. ul. Nowogrodzka 1/3/5, Warszawa WNIOSEK

Kara porządkowa - Kodeks pracy

Wykaz obowiązujących aktów prawnych

Odpowiedzialność kadrowej podczas kontroli PIP

- W Z O R C O W Y. TARBONUS Sp. z o.o. ul. Lublańska KRAKÓW. opracowano w TARBONUS Sp. z o.o. Zaopiniował: Kraków, styczeń 2011 r.

3) jest stanowiony na podstawie i w granicach ustaw

POROZUMIENIE. Pion Infrastruktury Obszar Operacyjny ds. Nieruchomości... (pełnomocnik - nazwa jednostki organizacyjnej) Lublinie w...

Projekt ... (PIĘCZĘĆ FIRMOWA WYKONAWCY ) KARTA GWARANCYJNA

SPIS TREŚCI. do książki pt. Poradnik BHP dla pracodawców oraz osób kierujących pracownikami. Autor Marek Gałusza

Prawo pracy. Podręcznik dla studentów, wyd. 2. Autorzy: Urszula Jackowiak, Waldemar Uziak, Alina Wypych-Żywicka. Wydawnictwo: Zakamycze.

DZIAŁ DZIESIĄTY BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

Kodeks pracy. ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. (tekst jednolity Dz. U. Z 98 r nr 21 poz.94 z późniejszymi zmianami) Preambuła (skreślona).

Prawo pracy. Podręcznik dla studentów, wyd. 3. Autorzy: Urszula Jackowiak, Waldemar Uziak, Alina Wypych-Żywicka. Wydawnictwo: Wolters Kluwer

REGULAMIN BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY w Publicznej Szkole Podstawowej im J. Korczaka w Kowali (opracowany na podstawie art.

Spis treści. Art

8. Kompetencje i szkolenie pracowników w systemie zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

Prawo pracy. Kancelaria Adwokacka M.Supera Adwokat Warszawa

Obowiązki pracodawcy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy

Wpływ regulacji wewnątrzzakładowych w zakresie wynagrodzenia na postanowienia indywidualnych umów o pracę. Adrianna Jasińska - Cichoń radca prawny

Program szkolenia - Rejestracja i bezpieczeństwo danych osobowych

Uchwała Nr 111/20/2014 Rady Powiatu w Wąbrzeźnie z dnia 30 grudnia 2014 r.

inspektor ds. bezpieczeństwa i higieny pracy /starszy inspektor ds. bezpieczeństwa i higieny pracy (Referat ds. Organizacyjno - Administracyjnych)

z dnia 2 września 1997 r. (Dz. U. Nr 109, poz. 704)

STATUS ZATRUDNIONEGO A OBOWIĄZKI BHP

Regulamin pracy i wynagradzania.

Umowa pracodawcy z placówką medycyny pracy na prowadzenie badań profilaktycznych pracowników

Transkrypt:

System ochrony pracy w Polsce źródło: Nauka o pracy - bezpieczeństwo, higiena i ergonomia, Prawna ochrona pracy, inż. Jerzy Kowalski - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Mówiąc o systemie ochrony pracy w Polsce, należy rozróżnić system prawny od systemu organizacyjnego. Pierwszy z nich, stanowiący integralną część gałęzi prawa, jaką jest prawo pracy, mówi nam o normach prawnych i ich usytuowaniu w hierarchii źródeł prawa dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Drugi zaś, obrazuje system organizacji ochrony pracy na szczeblu państwa, zakładu oraz organów uczestniczących w tworzeniu, a także kontrolowaniu bezpieczeństwa i higieny pracy w Polsce. SYSTEM PRAWNY ochrony pracy w Polsce System ten opiera się na źródłach prawa wskazanych w Konstytucji RP i art. 9 Kodeksu pracy (Schemat poniżej).

Podstawy prawne w dziedzinie BHP Podstawowym aktem prawnym, mówiącym o prawie do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, jest Konstytucja RP, która w art. 66 gwarantuje takie prawo każdemu. Sposób realizacji tego prawa określa ustawa (tab. nr 1). Ustawą określającą prawa i obowiązki obywateli w tym zakresie jest Kodeks pracy (tab. nr 2). Podstawowe uregulowania kodeksowe w zakresie bhp znajdują się w dziale X kodeksu dotyczącym bhp, w dziale VII dotyczącym ochrony pracy kobiet i w dziale IX dotyczącym ochrony pracy młodocianych. Natomiast art. 9 Kodeksu pracy wskazuje na inne źródła prawa pracy, szczególnie zaś porozumienia normatywne zawierane między partnerami socjalnymi, tj. układy zbiorowe i inne porozumienia zbiorowe, np. akty wewnątrzzakładowe stanowione w formie regulaminów i statutów.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. nr 78, poz. 483) Art. 24 Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy. Art. 66 1. Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sposób realizacji tego prawa oraz Obowiązki pracodawcy określa ustawa. Art. 68 1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia. Tab. nr 1. Artykuł 24, 66, 68 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej Kodeks pracy DZIAŁ DZIESIĄTY Bezpieczeństwo i higiena pracy Rozdział I. Podstawowe obowiązki pracodawcy Art. 207. 1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy. 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany: 1. organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy 2. zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych

poleceń, 3. zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy, 4. zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy. Tab. nr 2. Dział 10 kodeksu pracy Wśród źródeł prawa dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy można więc wyróżnić akty prawne powszechnie obowiązujące, stanowione przez upoważnione do tego organy oraz porozumienia zawierane pomiędzy partnerami społecznymi, obowiązujące grupy, które takie porozumienia zawarły. Dodatkowo, jako źródło praw i obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zostały wprowadzone zasady bhp (tab. nr 3). ZASADY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY ZASADY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY pozaprawne (nie określone w prawie) reguły bezpiecznego postępowania, wymagane przy wykonywaniu określonej pracy (czynności), wynikające z doświadczenia oraz przesłanek naukowych i technicznych. Tab. nr 3 Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy Przepisy powszechnie obowiązujące, poza wymienionym już Kodeksem pracy, są to akty wykonawcze bezpośrednio rozwijające postanowienia działu X Kodeksu pracy oraz przepisy ogólne, dotyczące określonych gałęzi pracy lub rodzajów prac, wydane na podstawie delegacji zawartej w art.237 15 k.p. Do przepisów powszechnie obowiązujących należą również przepisy zaliczane do przepisów prawa pracy, takie jak ustawy ustanawiające nadzór i kontrolę nad warunkami pracy, a także przepisy dotyczące innych

dziedzin prawa, jednakże regulujące sprawy z zakresu bhp. Do takich przepisów należy prawo budowlane, prawo górnicze i geologiczne czy też prawo atomowe. Do grupy przepisów powszechnie Do obowiązujących należy zaliczyć również niektóre normy techniczne. Normy techniczne wydawane są na podstawie ustawy z dnia 11 września 2002 r. o normalizacji (Dz. U. nr 169, poz. 1386, z późn. zm.). Regułą określoną w art. 5 ust.3 tej ustawy jest, że normy techniczne są dobrowolne. Obowiązek stosowania normy technicznej może jednak wynikać z powołania się na określoną normę w przepisie powszechnie obowiązującym. W takich przypadkach norma prawna, nakazując stosowanie normy technicznej, powoduje powszechność obowiązek jej stosowania. Należy jednak zwrócić uwagę, że wzorem państw członkowskich Unii Europejskiej, można zauważyć tendencje do ograniczania norm powołanych do powszechnego stosowania. Pozostałe przepisy, będące na podstawie art. 9 k.p przepisami prawa pracy, można podzielić na przepisy stanowione w drodze porozumienia zawartego pomiędzy partnerami społecznymi lub w ściśle określonych przypadkach przepisy wewnątrzzakładowe, ustanawiane przez samego pracodawcę. Do pierwszej grupy należy zaliczyć przepisy bhp występujące w ponadzakładowych i zakładowych układach zbiorowych pracy - uzp. Z przepisów działu XI k.p., w którym uregulowane zostały sprawy dotyczące porozumień zbiorowych nie zostały wyłączone sprawy z zakresu bhp, co otwiera drogę do regulowania tych spraw w układach zbiorowych pracy. Jednakże strony układu nie mogą wprowadzić do układu zbiorowego pracy postanowień mniej korzystnych od zawartych w przepisach powszechnie obowiązujących. Powstaje wobec tego pytanie, czy do uzp mogą być wprowadzane postanowienia ograniczające obowiązki pracownika w zakresie bhp. Na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że ograniczenie obowiązków jest dla pracownika korzystniejsze. Jednakże należy pamiętać, że obowiązki pracownika ustanowione zostały w celu zapewnienia mu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a zatem każde ograniczenie nałożonych na niego obowiązków de facto działałoby na jego niekorzyść, powodując ograniczenie jego ochrony. W układach zbiorowych pracy nie mogą być jednak nakładane na pracowników dodatkowe obowiązki, gdyż te mogą być ustanawiane jedynie w drodze przepisów powszechnie obowiązujących. Tak więc w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, w układach zbiorowych pracy mogą być określone albo dodatkowe uprawnienia pracownicze, albo uszczegółowione uprawnienia wynikające z przepisów powszechnie obowiązujących. Do najczęściej występujących w uzp uregulowań z zakresu bhp zaliczyć można przede wszystkim: dodatkowe przywileje zdrowotne

dodatkowe urlopy dla pracowników pracujących w warunkach szkodliwych lub uciążliwych oraz skrócenie dobowego wymiaru czasu pracy dla pracowników zatrudnionych w takich warunkach rekompensaty finansowe dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych oraz niebezpiecznych. Aktem wewnątrzzakładowym, regulującym sprawy z zakresu bhp, jest regulamin pracy. Zakres przedmiotowy regulaminu, określony w art. 104 1 k.p. obejmuje uregulowania w zakresie wyposażenia pracowników w odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej, wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym i kobietom, rodzaje prac i wykazy stanowisk pracy dozwolonej pracownikom młodocianym w celu odbywania przygotowania zawodowego, wykaz lekkich prac dozwolonych pracownikom młodocianym zatrudnionym w innym celu niż przygotowanie zawodowe, obowiązki dotyczące bhp w tym sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywana pracą. Regulamin pracy ustala pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, jeżeli zatrudnia co najmniej 20 pracowników. Jednakże, w przypadku gdy pracodawca nie może uzgodnić treści regulaminu z organizacją związkową lub gdy taka organizacja nie działa u pracodawcy, regulamin ustala sam pracodawca. Regulamin nie musi być ustalany, jeżeli w zakresie przewidzianym dla regulaminu obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy. Z treścią regulaminu pracodawca ma obowiązek zapoznać każdego pracownika. Zasady bhp są regułami pozaprawnymi na wzór klauzul generalnych. Oznacza to, że nie są one zdefiniowanie prawnie ani też określone w przepisach, jednakże - zgodnie z obowiązującymi przepisami - zarówno pracodawca, jak i osoba kierująca pracownikami i sam pracownik są obowiązani je przestrzegać, a ich naruszenie lub niestosowanie może spowodować sankcje przewidziane w Kodeksie pracy. W teorii, za zasady bhp uważa się reguły postępowania wynikające z doświadczenia życiowego oraz przesłanek naukowych i technicznych (tab. nr 3). SYSTEM ORGANIZACYJNY ochrony pracy w Polsce System organizacyjny ochrony pracy w Polsce wskazuje na organy i organizacje uczestniczące w kształtowaniu i realizowaniu zadań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. System organizacyjny ochrony pracy można podzielić na dwa systemy:

ogólnokrajowy i zakładowy. Można dokonywać dalszych podziałów - na podsystemy, ale wydaje się, że spowodowałoby to brak przejrzystości. Do pierwszego z nich należy zaliczyć parlament, rząd, resorty i inne urzędy państwowe, państwowe organy nadzoru i kontroli, które mają zróżnicowane zadania. Parlament ma przede wszystkim zadania ustawodawcze, tworząc prawo ustalające podstawowe zasady systemu. Rząd i resorty oraz urzędy państwowe, szczególnie Minister ds. Pracy oraz Minister ds. Zdrowia, ustalają wytyczne państwa w kształtowaniu polityki w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz, na podstawie ustaw, wydają przepisy wykonawcze w zakresie bhp. Natomiast organy nadzoru i kontroli, do których należą przede wszystkim: Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Urząd Dozoru Technicznego oraz sądy i prokuratura (również pozostałe organy nadzoru i kontroli w zakresie swojego działania w każdym przypadku, jeżeli dotyczy ono zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia) powołane zostały do nadzoru i kontroli - w imieniu państwa - realizacji przez pracodawców obowiązków nałożonych na nich przez prawo (Tab. nr 5). W celu realizacji swoich uprawnień oraz przymuszania pracodawców do wykonywania swoich obowiązków, organy te dysponują możliwością ukarania mandatem karnym, bądź wydania nakazu lub decyzji, łącznie z nakazaniem w określonych przypadkach zaprzestania przez zakład pracy lub jego część działalności określonego rodzaju. Kodeks pracy

DZIAŁ PIERWSZY Rozdział II a. Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy Art. 18 4 1. Nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy. 2. Nadzór i kontrolę przestrzegania zasad, przepisów higieny pracy i warunków środowiska pracy sprawuje Inspekcja Sanitarna. 3. Organizację i zakres działania inspekcji, o których mowa w 1 i 2, określają odrębne przepisy. Tab. nr 5. Dział 1 Kodeksu pracy Istotną rolę w systemie organizacyjnym bhp na szczeblu państwa pełni Rada Ochrony Pracy. W skład Rady wchodzą przedstawiciele rządu, pracodawców i pracowników, posłowie i senatorowie oraz wybitni specjaliści z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy. Organ ten, umocowany przy Sejmie RP, zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Pracy, ma sprawować nadzór nad jej działaniem. Istotne znaczenie w tym systemie mają również instytuty naukowo-badawcze, powołane do prowadzenia prac naukowobadawczych w dziedzinie bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Również na szczeblu zakładu pracy istnieją różne podmioty, do których obowiązków należy tworzenie warunków pracy lub społeczny nadzór i kontrola nad tymi warunkami. Podstawowym podmiotem, którego obowiązkiem w zakładzie pracy jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, jest pracodawca (art.15 k.p.), który swoje obowiązki realizuje za pomocą wyspecjalizowanych służb bezpieczeństwa i higieny pracy oraz lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami. Dodatkowo, w kształtowaniu bezpiecznych warunków pracy w zakładzie pracy, uczestniczą też sami pracownicy poprzez konsultacje oraz - jako organ opiniodawczo-doradczy - komisja ds. bhp. Organy przedstawicielskie, jakimi są związki zawodowe i społeczny inspektor pracy, pełnią natomiast przede wszystkim funkcje nadzorczokontrolne w zakresie przestrzegania przez pracodawcę obowiązku zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Należy zwrócić uwagę, że nie tylko państwowe organy nadzoru nad warunkami pracy mają prawo wymierzania mandatu karnego za nieprzestrzeganie przepisów i zasad bhp, ale w uprawnienia quasi egzekucyjne został wyposażony również społeczny inspektor pracy. Tym uprawnieniem jest prawo wydawania, w formie pisemnej, zaleceń dotyczących usunięcia stwierdzonych uchybień.

Pracodawca może odwołać się od wydanego zalecenia do właściwego inspektora pracy Państwowej Inspekcji Pracy. Przepisy ustawy o społecznej inspekcji pracy przewidują możliwość ukarania karą grzywny pracodawcy, który nie spowodował usunięcia uchybień wskazanych w zaleceniu społecznego inspektora pracy.