10. samorządów. Zwycięzcy: JUBILEUSZOWA EDYCJA. ranking. >Gdańsk >Krasnystaw >Świdnica (woj. lubuskie) Wtorek 15 lipca 2014. Nr 162 (9889) SEKCJA

Nr 162 (9889) SEKCJA S Wtorek 15 lipca 2014 Partner Rankingu Samorządów 10. ranking samorządów JUBILEUSZOWA EDYCJA 2014 Zwycięzcy: >Gdańsk >Krasnystaw >Świdnica (woj. lubuskie) TOMASZ WAWER

S2 ranking samorządów 2014 Wtorek 15 lipca 2014 ekonomia.rp.pl W numerze: ROZMOWA Z JERZYM BUZKIEM O wyzwaniach dla samorządności >S3 Jubileuszowy ranking NAJLEPSZE MIASTA I GMINY OSTATNICH DZIESIĘCIU LAT >S4 5 Ranking Samorządów 2014 NAJLEPSZE MIASTA NA PRAWACH POWIATU >S6 7 NAJLEPSZE GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE >S8 9 NAJLEPSZE GMINY WIEJSKIE >S10 11 Ranking Europejski Samorząd KTÓRE SAMORZĄDY NAJLEPIEJ WYKORZYSTUJĄ FUNDUSZE UNIJNE >S13 15 Ranking Innowacyjny Samorząd NOWOCZESNE TECHNOLOGIE, OCHRONA ŚRODOWI- SKA, ZIELONA ENERGIA W MIASTACH I GMINACH >S16 17 NAJWIĘKSZE INWESTYCJE SAMORZĄDOWE >S18 19 FINANSOWANIE Obligacje zyskują na znaczeniu >S20 Specyficzny i wymagający klient banków >S20 GMINY WIEJSKIE Wyzwania inwestycyjne są duże i niełatwo będzie im sprostać >S21 PLANOWANIE PRZESTRZENNE Dlaczego w naszym kraju urbanistyka się nie przyjęła >S22 SAMORZĄDNOŚĆ Najwyższa pora zakasać rękawy >S23 Redakcja: Bożena Żuławnik, tel. 22-653 01 05, e-mail b.zulawnik@rp.pl Dziesięć lat dobrej tradycji Paweł Jabłoński zastępca redaktora naczelnego Rz, członek kapituły rankingu samorządów W tym roku minęło 25 lat od rozpoczęcia przemian ustrojowych i gospodarczych. Samorządy oraz samorządność należą do największych beneficjentów tych przemian. W 1989 r. zaczęliśmy budować społeczeństwo obywatelskie. Sprawy publiczne miały się stać przedmiotem zainteresowania i troski możliwie dużej części społeczeństwa. Proces ten trwa. Może zbyt wolno, ale posuwa się naprzód. Co prawda wciąż za mało Polaków bierze udział w lokalnych wyborach, jednak ludzi aktywnych stale przybywa. Świadczy to o kształtowaniu się społeczeństwa obywatelskiego. W tym jubileuszowym roku Rzeczpospolita prezentuje już dziesiątą edycję rankingu samorządów. Udało nam się zbudować markę tego zestawienia. Od dziesięciu lat kapituła prowadzona przez byłego premiera Jerzego Buzka, współtwórcę drugiego etapu reformy samorządowej, wskazuje i nagradza najlepsze lokalne władze. Przez wiele lat towarzyszył nam w tym prof. Michał Kulesza, który też miał wielki wkład w obecny kształt struktury administracji lokalnej. Przychodził na posiedzenia kapituły, nawet gdy był już ciężko chory. W ubiegłym roku zastąpił go prof. Jerzy Stępień. Nasz ranking, podobnie jak samorządy, się rozwija. Zanim przed dziesięciu laty powołaliśmy kapitułę i wprowadziliśmy skomplikowane metody wyboru liderów, przez siedem lat publikowaliśmy przygotowywane przez dr Wisłę Surażską złote setki samorządów, czyli zestawienia gmin według wydatków w przeliczeniu na mieszkańca. Wiele samorządów protestowało przeciw takiemu prostemu klasyfikowaniu ich osiągnięć. Dlatego przygotowaliśmy ranking w postaci zbliżonej do obecnej. Prawie co roku zasady oceniania samorządów są modyfikowane, tak aby były dostosowane do zmieniającej się sytuacji. Na przykład jeszcze niedawno bardzo wysoko ocenialiśmy samorządy, które odważnie pożyczały pieniądze. Dziś traktujemy to znacznie ostrożniej. Niemal co roku dokładamy nowe parametry. Stworzyliśmy podrankingi: gmin innowacyjnych i najskuteczniej korzystających z unijnych pieniędzy. Mimo tych zmian w metodologii widać, że przetasowań w czołówce rankingu nie jest dużo. Na nasze ankiety odpowiada około 300 gmin, ale na górze zestawień pojawiają się często te same. W tym roku z okazji jubileuszu nagradzamy tych najbardziej konsekwentnych w zdobywaniu laurów. Następną jubileuszową nagrodę chcemy wręczyć za pięć lat. Mamy nadzieję, że do grona liderów dołączą kolejne samorządy. <Najlepszym gminom od kilkunastu lat wręczamy dyplomy. Jednak uznaliśmy, że zwycięzcy rankingu dziesięciolecia powinni być specjalnie wyróżnieni. Trzy gminy, które zajęły pierwsze miejsca w swoich grupach, otrzymały 14 lipca 2014 roku statuetki KAPITUŁA RANKINGU Od dziesięciu lat, czyli od pierwszego rankingu samorządów, nad metodologią oceny miast i gmin czuwa niezależna kapituła. Od początku na jej czele stoi Jerzy Buzek, były premier, za którego rządów przeprowadzono reformę samorządową. Poza tym w skład kapituły wchodzi Jerzy Stępień, który uczestniczył w przygotowywaniu tej reformy. Są także m.in. przedstawiciele związków samorządowych i instytucji współpracujących z nami przy tworzeniu rankingu, takich jak PKO BP, Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. >Jerzy Buzek PRZEWODNICZĄCY KAPITUŁY, BYŁY PREMIER RP, EUROPOSEŁ, BYŁY PRZEWODNICZĄCY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO >Anna Cieślak- -Wróblewska DZIENNIKARKA DZIAŁU EKONOMICZNEGO RZ, SPECJALIZUJE SIĘ W TEMATYCE SAMORZĄDOWEJ ROBERT GARDZIŃSKI ROBERT GARDZIŃSKI KRZYSZTOF SKŁODOWSKI ROBERT GARDZIŃSKI >Zygmunt Berdychowski PRZEWODNICZĄCY RADY PROGRAMOWEJ FORUM EKONOMICZNEGO W KRYNICY >Piotr Galas DYREKTOR DEPARTAMENTU KLIENTA SEKTORA PUBLICZNEGO PKO BANK POLSKI >Adam Kowalewski PRZEWODNICZĄCY RADY NADZORCZEJ FUNDACJI ROZWOJU DEMOKRACJI LOKALNEJ KRZYSZTOF SKŁODOWSKI ROBERT GARDZIŃSKI RYSZARD WANIEK KRZYSZTOF SKŁODOWSKI ROBERT GARDZIŃSKI >Hanna Majszczyk PODSEKRETARZ STANU W MINISTERSTWIE FINANSÓW >Andrzej Porawski DYREKTOR BIURA ZWIĄZKU MIAST POLSKICH >Jerzy Stępień PRAWNIK, SENATOR (1989 1993), PRZEWODNICZYŁ KOMISJI SAMORZĄ- DU TERYTORIALNEGO SENATU, BYŁY PREZES TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO >Stanisław Sudak ZASTĘPCA DYREKTORA DEPARTAMENTU KOORDYNACJI STRATEGII I POLITYKI ROZWOJU W MINISTERSTWIE INFRASTRUKTURY I ROZWOJU >Paweł Tomczak DYREKTOR BIURA ZWIĄZKU GMIN WIEJSKICH RP

ekonomia.rp.pl Wtorek 15 lipca 2014 ranking samorządów 2014 S3 Samorządy muszą się dzisiaj napracować, by jutro korzystać z dobrego finansowania ROZMOWA O wyzwaniach dla samorządności mówi Jerzy Buzek, były premier i przewodniczący kapituły rankingu. : Zgadza się pan z coraz częstszymi opiniami, że konieczna jest gruntowna reforma samorządności w Polsce? Jerzy Buzek: Głęboką reformę i zmiany przeprowadziliśmy w latach 90. Pierwsza reforma miała miejsce w 1990 r., druga w 1998 r. Zdecydowana większość ekspertów uważa, że reformy te należą do najbardziej udanych w polskiej transformacji. Tak więc na pewno zasadnicza zmiana nie jest dzisiaj ani potrzebna, ani oczekiwana. Ale każdej reformy dokonanej 10 czy 20 lat temu trzeba doglądać i trzeba ją korygować. Co należy skorygować? Problemy, które narosły przez lata działania gmin, powiatów i regionów. Chodzi na przykład o konieczność podniesienia profesjonalizmu pracowników, powszechność konkursów czy stabilność zatrudnienia. To bardzo istotne dla realizacji długofalowych strategii oraz odpolitycznienia samorządów. Warto też szerzej wprowadzać nowoczesne narzędzia zarządzania. Właściwym kierunkiem byłoby również uspołecznienie samorządów, włączenie instytucji obywatelskich w działania na poziomie samorządowym. Samorząd terytorialny powinien być partnerem wsłuchanym w potrzeby mieszkańców i przedsiębiorców, powinien być otwarty na ich inicjatywy. I wreszcie należałoby stworzyć instytucjonalne zachęty do różnego rodzaju współpracy między samorządami. Dziś często samorządy postrzegane są, z różnych przyczyn, jako lokalny, ale jednak kolejny szczebel władzy centralnej. Bardzo źle, że tak się dzieje, bo istotą samorządu terytorialnego jest powierzenie zarządu sprawami publicznymi samym zainteresowanym, czyli wspólnocie obywateli. Dzięki rozwojowi samorządności odeszliśmy od hierarchicznej budowy państwa. Poszczególne poziomy samorządu nie są szczeblami hierarchicznej struktury, lecz niezależnymi wspólnotami, które posiadają osobowość prawną, własne zadania i środki na ich realizację oraz samodzielność w formułowaniu celów rozwoju. A co z postępującym zurzędniczeniem samorządów? Sprawna obsługa urzędnicza jest obywatelom bardzo potrzebna. Jednocześnie, jak wspomniałem, samorząd terytorialny to nie tylko władze czy urząd, ale przede wszystkim sami obywatele. Przywództwo wymaga więc stałego kontaktu z ludźmi. Choć nie wszyscy są aktywni publicznie, to z pewnością wszyscy chcą być na bieżąco informowani o zamiarach władz samorządowych. Zaś 20 30 proc. najbardziej aktywnych obywateli jest gotowych współtworzyć strategie, bezpośrednio wpływać na konkretne decyzje. A co mogłoby poprawić zaangażowanie obywateli w życie samorządów? Tym, co zawsze aktywizuje społeczność lokalną, jest przede wszystkim jawność. Wierzę głęboko, że pełna przejrzystość działania władz samorządowych wzmocni obywatelską odpowiedzialność mieszkańców. Ludzie jeszcze silniej będą odbierać miasto, teren wiejski czy powiat jako rzeczywiście swoje, utożsamiać się z nimi. Warto też trochę energii włożyć w edukację mieszkańców, aby zapobiegać populizmowi. Jak mogłoby to wyglądać w praktyce? Na pewno ważną rolę, zarówno edukacyjną, jak i aktywizującą, może odegrać wprowadzenie tzw. budżetu obywatelskiego. Może warto rozważyć nałożenie na gminy obowiązku wprowadzenia takiego budżetu. Wracając do problemów... Przed władzą samorządową pojawia się przede wszystkim pytanie, jak finansować dalszy rozwój i dbać o tworzenie miejsc pracy, gdy zaczną kończyć się unijne pieniądze. Dotyczy to zwłaszcza przyszłości samorządów wojewódzkich. W przypadku powiatów problem finansowy istniał od początku. Dlaczego kładzie pan nacisk na powiaty, a nie na przykład na biedne gminy? Na każdym poziomie samorządu należy tak inwestować unijne środki, aby każdy zrealizowany projekt uruchamiał fundusze dla następnych projektów, tak jak stojące pionowo przy sobie kostki domina, przewracając się, wprawiają w ruch następne. Dotąd nie myśleliśmy w ten sposób ani w wymiarze samorządowym, ani krajowym. Wydawaliśmy pieniądze z zewnątrz tak, jakby zawsze miały do nas płynąć. Trzeba radykalnie zmienić to podejście. Co do powiatów, rzeczywiście były niedofinansowane od początku. Aby to zmienić, rząd, którym kierowałem, podjął decyzję o decentralizacji finansów publicznych likwidacji centralnych funduszy, agencji. Co zatem poszło nie tak? Niestety, weto prezydenckie zatrzymało reformę. A to powiaty właśnie, przy liczbie mieszkańców od kilkudziesięciu do stu kilkudziesięciu tysięcy, mogły być najbardziej proinnowacyjną częścią naszego systemu zarządzania państwem. Oczywiście pod warunkiem, że uruchomi się w nich złoty trójkąt rozwoju: przedsiębiorcy, nauka, władze publiczne zjednoczeni w jednym celu. Doświadczenia europejskie jednoznacznie na to wskazują. To była droga krajów skandynawskich czy Ameryki do szybkiego rozwoju. Na razie w kraju podnoszone są argumenty, że powiaty należy zlikwidować. Powiaty były w Polsce od zawsze. Do reformy z 1998 r. ich rolę odgrywały podporządkowane wojewodom urzędy rejonowe. Zajmowały się one ważnymi dla obywateli sprawami. Większość z nich załatwiały poprzez wydawanie decyzji administracyjnych. Nie można było tych kompetencji przenieść ani do gmin, ani do województwa, mimo że tych ostatnich było aż 49. Powołując, a precyzyjniej mówiąc, reaktywując powiaty, dodaliśmy tylko tym urzędom obudowę samorządową, obywatelską. Pamiętajmy, że zlikwidowaliśmy przy okazji aż 33 urzędy wojewódzkie, te najbardziej wówczas zurzędniczałe struktury, i wprowadziliśmy tylko 16 nowych regionów. Trudno sobie wyobrazić, że nagle zlikwidujemy ten pośredni szczebel wykonywania zadań między województwem a gminą. Nie widzę ku temu żadnych powodów. Jakie inne korzyści czerpią obywatele z istnienia powiatów? Chodzi chociażby o elementarną dostępność wielu usług. Warto zapoznać się z tym, co na ten temat pisał śp. Michał Kulesza. Nie mniej ważna jest lokalna tożsamość. Ludzie utożsamiają się przecież z miastami powiatowymi, w których, lub w pobliżu których, mieszkają. To właśnie takie miasta jak Tarnowskie Góry, Łęczyca, Gniezno, Żywiec czy Kamień Pomorski są dla mieszkańców symbolem małej ojczyzny. Identyfikujemy się poprzez powiaty, ale oczywiście trzeba usprawnić ich działanie, wyposażyć je w odpowiednie narzędzia. Na problemy finansowe uskarżają się jednak wszystkie rodzaje samorządów. Czy powinny dostawać więcej pieniędzy, czy należy poszukać oszczędności wewnątrz systemu? ROBERT GARDZIŃSKI Sytuacja finansów publicznych jest napięta, trudno więc liczyć na znaczące dofinansowanie. W tej sytuacji samorządy muszą absolutnie postawić na lokalną i regionalną przedsiębiorczość. Kluczowe staje się takie wykorzystanie środków unijnych, by były źródłem dochodów samorządów na następne dziesięciolecia. Bez tej możliwości, a więc bez uzyskiwania wpływów z podatków od własnych przedsiębiorców, trudno będzie zapewnić finansowanie i rozwój naszych gmin, powiatów i województw, trudno liczyć na przyszły rozwój kraju. Trzeba się dzisiaj mocno napracować, aby jutro korzystać z dobrego finansowania. To jest największe wyzwanie, jakie stoi przed polskimi samorządami. Samorządy podkreślają, że rząd wymaga od nich coraz więcej, ale nie finansuje zlecanych zadań. Trzeba przeprowadzić dokładną, rzetelną i przejrzystą analizę, jak dzisiaj wygląda to finansowanie. Warto też popatrzeć na efektywność działań samorządu terytorialnego. Władza publiczna to przecież nie tylko ministerstwa i urzędy centralne, władza publiczna to także gminy, powiaty i województwa. Wspólnie ponosimy odpowiedzialność za sytuację w kraju, dlatego powinniśmy sprawiedliwie podzielić się finansami. Z generalnej oceny wynika jednak, że część zadań zlecanych samorządom jest istotnie niedofinansowana. Mówi pan o pobudzeniu przedsiębiorczości, ale zwykle jedna gmina w pojedynkę nie jest w stanie tego zrobić. Potrzebna jest współpraca. Brak współpracy to rzeczywiście słabość wielu samorządów. Tam, gdzie dobrze działa współpraca, zwłaszcza między gminami a powiatem, udaje się osiągać naprawdę dobre rezultaty rozwojowe. Widać tam postęp przede wszystkim w tworzeniu regionalnej przedsiębiorczości. Takich zachowań brakuje nam w większej skali. Trzeba się zastanowić, czy poprzez korektę ustawową można usprawnić współpracę. Wiele zapewne zależy od lokalnego przywódcy. Czy pana zdaniem powinien on być, wzorem prezydenta kraju, wybierany tylko na dwie kadencje? Takie rozwiązanie wydaje się niecelowe. W wielu miejscach, zwłaszcza na poziomie gmin wiejskich czy małych miast, może praktycznie zabraknąć kandydatów, którzy byliby w stanie dobrze poprowadzić samorząd. Tu jednak są potrzebne specyficzne, dość rzadkie predyspozycje i uzdolnienia. Proszę zauważyć, że kraje, które praktykują samorządność od pokoleń, nie wprowadzają takich rozwiązań. Dwukadencyjność mogłaby doprowadzić do obniżenia standardów i sprawności działania samorządów. rozmawiała Anna Cieślak-Wróblewska > NAJWIĘCEJ MIAST I GMIN, KTÓRE W RANKINGU 2014 ZAJĘŁY NAJWYŻSZE POZYCJE, ZNAJDUJE SIĘ NA PÓŁNOCY I NA POŁUDNIU POLSKI

S4 ranking samorządów 2014 Wtorek 15 lipca 2014 ekonomia.rp.pl > ZWYCIĘZCY DZIESIĘCIU EDYCJI RANKINGÓW miasta na prawach powiatu gminy miejsko-wiejskie gminy wiejskie Najlepsze miasta i gminy RANKING 2005 1. Poznań 2. Rybnik 3. Kraków 1. Choroszcz 2. Lubawa 3. Nowe Skalmierzyce JUBILEUSZOWY RANKING Utrzymywanie się na wysokich pozycjach przez wiele lat wskazuje, że samorząd postawił na zrównoważony rozwój i jest w tym konsekwentny. 1. Krościenko Wyżne 2. Pawłosiów 3. Blizanów RANKING 2006 1. Rybnik 2. Kraków 3. Toruń 1. Międzyrzecz 2. Żary 3. Puławy 1. Andrespol 2. Mszana Dolna 3. Dębno RANKING 2007 1. Poznań 2. Wrocław 3. Częstochowa 1. Polkowice 2. Kąty Wrocławskie 3. Karpacz >LAUREATÓW RANKINGU DZIESIĘCIOLECIA WYŁONILIŚMY BIORĄC POD UWAGĘ SZEŚĆ NAJLEPSZYCH WYNIKÓW 1. Zielonki 2. Izabelin 3. Zgorzelec RANKING 2008 1. Poznań 2. Sopot 3. Gdynia 1. Kąty Wrocławskie 2. Goleniów 3. Puszczykowo 1. Kobylanka 2. Osielsko 3. Kobierzyce RANKING 2009 1. Poznań 2. Sopot 3. Gdańsk 1. Grodzisk Mazowiecki 2. Dzierżoniów 3. Goleniów 1. Kobylanka 2. Zielonki 3. Mszana Dolna ANNA CIEŚLAK- -WRÓBLEWSKA Z okazji dziesiątej edycji rankingu samorządów redakcja Rzeczpospolitej postanowiła wyróżnić najlepsze gminy i miasta ostatniego dziesięciolecia. Sposób ich wyboru był prosty. Pod uwagę wzięliśmy sześć najlepszych pozycji uzyskanych przez dany samorząd w kolejnych rankingach. Utrzymywanie się na wysokich miejscach przez kilka lat wskazuje, że gmina czy miasto postawiły na zrównoważony rozwój i strategia ta jest konsekwentnie realizowana. Wysoka pozycja w rankingu to powód do dumy, ale też satysfakcji, że przyjęta i realizowana przez nie strategia się sprawdza. Te samorządy, które zajmują premiowane punktami pozycje, mogą się pochwalić sukcesem. Te, które wypadają z grona najlepszych, wiedzą, w jakim kierunku powinny iść ich działania, by doprowadziły do poprawy podkreśla Jerzy Buzek, przewodniczący kapituły rankingu samorządów od czasu jego powstania. Reguły tego rankingu zostały ustalone tak, by na poziomie gmin i miast na prawach powiatu dopingować władzę publiczną do efektywnych działań. Mamy tu wskaźniki, które pokazują, jak samorząd wspiera lokalną przedsiębiorczość, jak walczy z bezrobociem, czy jak współpracuje z organizacjami obywatelskimi. Wreszcie np. na ile efektywne są jego inwestycje, jakie są osiągnięcia w zakresie edukacji czy sprawnej obsługi klienta mówi Jerzy Buzek. Najlepsi z najlepszych Wśród miast na prawach powiatu niekwestionowanym liderem dziesięciolecia jest Poznań. Aż sześć razy zajmował w rankingu pierwszą pozycję. Świetnymi wynikami mogą pochwalić się także: Gdańsk, Sopot, Wrocław i Gdynia. Wśród mniejszych gmin rotacja jest znacznie większa, dlatego w zestawieniu obejmującym dziesięć lat mogły wygrać nawet te gminy, które zajmowały nieco bardziej odległe miejsca. Ale i tu bez trudu udało się wybrać najlepszych. Gmina Dzierżoniów stawała w szranki naszego konkursu sześć razy i sześć razy zdobywała miejsce w pierwszej dziesiątce (od pierwszego do szóstego). W kategorii gmin miejskich oraz wiejsko-miejskich w gronie najlepszych znalazły się także: Kołobrzeg, Kórnik, Dobczyce, Grodzisk Mazowiecki. W rankingu gmin wiejskich mamy dwóch zwycięzców. Są to Świdnica (woj. lubuskie) oraz Zabierzów. Obie gminy ani razu nie wypadły z pierwszej dziesiątki. W piątce najlepszych zmieściły się również: Zielonki, Morawica i Konopiska. W tym miejscu warto wyjaśnić, że o włos od zwycięstwa była Stepnica, która od pięciu lat zajmuje bardzo wysokie pozycje. Jednak zgodnie z przyjętymi regułami, braliśmy pod uwagę tylko te samorządy, które przez minione dziesięć lat były oceniane co najmniej sześć razy. Co ciekawe, na czele aż 13 gmin-finalistów rankingu dziesięciolecia stoją osoby, które co najmniej trzecią kadencję sprawują funkcję prezydenta, burmistrza lub wójta. Może to być argument w dyskusji na temat ograniczenia liczby kadencji władz samorządowych. Okazuje się, że długoletnie przywództwo niekoniecznie musi prowadzić do nieprawidłowości, ułatwia za to zarządzanie rozwojem. Największe sukcesy Laureaci naszego zestawienia z pewnością odnieśli sukces. Co nie oznacza, że inne samorządy nie mają osiągnięć. Nie jest trudno wymienić największe sukcesy samorządu ostatnich dziesięciu lat. Wystarczy chociażby spojrzeć na efekty działania liderów waszego rankingu samorządów komentuje Piotr Zgorzelski, przewodniczący sejmowej Komisji ds. Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Regionalnego. Są oni najlepszym przykładem, że prowadząc racjonalną politykę można wiele osiągnąć, zarówno w zakresie szeroko rozumianego rozwoju, jak i dla skutecznego zaspokajania lokalnych potrzeb. Podobne wyniki, może tylko mniej spektakularne, ma bardzo wiele jednostek samorzą- >ZWYCIĘZCA RANKINGU DZIESIĘCIOLECIA W KATEGORII DUŻYCH MIAST Poznań Stolica Wielkopolski. Od 1998 r. prezydentem miasta jest Ryszard Grobelny. Dochody gminy w 2013 r. w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosły ponad 4,8 tys. zł. W porównaniu z 2004 r. wzrosły o prawie 90 proc. Do ważnych wydarzeń, do jakich doszło w Poznaniu, samorządowcy zaliczają Konferencję Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu 2008. Miasto było również gospodarzem Euro 2012. W latach 2011 2013 miasto zrealizowało program inwestycji w transport publiczny. Wymieniono tabor autobusowy i tramwajowy na nowoczesny, niskopodłogowy, spełniający normy ekologiczne. Zostały otwarte dwie nowe trasy tramwajowe: na Franowo i do Dworca Zachodniego. Przedłużono trasę Poznańskiego Szybkiego Tramwaju. W pełni zmodernizowano kilka innych tras, w tym z buspasami. Została otwarta największa w Europie zajezdnia tramwajowa. W 2013 r. do użytku został oddany nowy gmach Biblioteki Raczyńskich, który pomieści nawet milion książek. Na parterze znajduje się biblioteka dla dzieci, a na piętrze wypożyczalnia z punktami samoobsługowymi i biblioteką dla niewidomych. a.o.r. NAJLEPSZA GMINA WIEJSKO-MIEJSKA W DZIESIĘCIOLECIU Dzierżoniów Jest to gmina położona w województwie dolnośląskim (powiat dzierżoniowski). Od 2002 r. burmistrzem miasta jest Marek Piorun. Dochody gminy w przeliczeniu na jednego mieszkańca w 2013 r. wynosiły ponad 2,8 tys. zł, 106 proc. więcej niż dziesięć lat temu. Dzierżoniów w 2012 r. znalazł się w gronie najlepiej zarządzanych organizacji w Europie, został finalistą Europejskiej Nagrody Jakości nadawanej przez EFQM. Gmina mocno stawia na wsparcie biznesu i przedsiębiorczości. Efektem tego jest znaczący spadek bezrobocia. Po zmianach ustrojowych stopa bezrobocia w tym mieście wynosiła prawie 50 proc., teraz jest to około 10 proc. Gmina do swoich sukcesów osiągniętych w ciągu ostatnich dziesięciu lat zalicza czterokrotne powiększenie i zagospodarowanie strefy ekonomicznej, wprowadzenie do miasta dziesięciu dużych inwestorów. Firmy, które tylko w tym roku otrzymały zezwolenia na działalność w strefie, oraz jeden nowy inwestor w najbliższych trzech latach zainwestują w Dzierżoniowie ponad 150 mln zł. a.o.r.

ekonomia.rp.pl Wtorek 15 lipca 2014 ranking samorządów 2014 S5 ostatnich dziecięciu lat > ZWYCIĘZCY DZIESIĘCIU EDYCJI RANKINGÓW miasta na prawach powiatu gminy miejsko-wiejskie gminy wiejskie RANKING 2010 1. Poznań 2. Sopot 3. Wrocław 1. Kórnik 2. Lubliniec 3. Grodzisk Mazowiecki 1. Zabierzów 2. Kobylanka 3. Wielka Wieś (woj. małopolskie) RANKING 2011 1. Poznań 2. Sopot 3. Leszno 1. Mszczonów 2. Dzierżoniów 3. Dobczyce 1. Stepnica 2. Zabierzów 3. Świdnica RANKING 2012 1. Gdańsk 2. Poznań 3. Sopot >NAJCZĘŚCIEJ W NASZYM RANKINGU WYGRYWAŁY GMINY I MIASTA ZE ŚLĄSKA 1. Kołobrzeg 2. Ełk 3. Dobczyce du terytorialnego dodaje Piotr Zgorzelski. Olgierd Dziekoński, minister w Kancelarii Prezydenta RP, wskazuje, że w ostatnich dziesięciu latach samorządów nie można oceniać w oderwaniu od naszego członkostwa w Unii Europejskiej. Fundusze pomocowe dały gminom i miastom ogromny impuls rozwojowy. Możemy się o tym przekonać na własne oczy, bo praktycznie każde miejsce w Polsce przypominało lub wciąż przypomina plac budowy. W latach 2004 2012 gminy i miasta na prawach powiatu wydały na inwestycje 204 mld zł. Dla porównania, w latach 1995 2003 tylko 85 mld zł. Wartość posiadanego majątku (także w gminach i miastach) w 2011 r. wzrosła o 35 proc. w porównaniu z 2005 r. (tylko takimi danymi dysponuje GUS). W 2012 r. liczba kilometrów dróg gminnych o utwardzanej nawierzchni wydłużyła się o 35 proc. w porównaniu z 2002 r. Równie ważna jak zdolność absorbcji funduszy UE w ostatnich dziesięciu latach była także zdolność samorządów do budowania społecznego rozwoju poprzez budżety partycypacyjne, współpracę z organizacjami pozarządowymi i innymi samorządami. W wielu samorządach pojawiła się też troska o stymulowanie rozwoju gospodarczego, o lokalne prosperity podkreśla Olgierd Dziekoński. Są i porażki Oczywiście nie wszystko się udało. Na polskiej mapie można znaleźć i takie jednostki, które wpadły w poważne problemy finansowe bądź nie załapały się na cywilizacyjny skok. Największe porażki mają jednak charakter systemowy uważa przewodniczący Zgorzelski. Wprowadzane ulgi podatkowe i nowe zadania przyznawane bez odpowiednich środków finansowych sprawiły, że wiele jednostek samorządu terytorialnego osiąga kres swojej wydolności finansowej. Brakuje też fundamentalnej dyskusji nad przyszłością samorządu w najbliższym dziesięciu- czy szerzej 25-leciu. Porażką jest także niezmiernie powolne wyrównywanie różnic w poziomie zamożności. Najbiedniejszym województwom, podkarpackiemu i lubelskiemu, choć notują całkiem szybki wzrost zamożności, wciąż daleko do najbogatszego Mazowsza. Słabość gospodarcza niektórych regionów ma też odzwierciedlenie w naszym zestawieniu dziesięciolecia. Na przykład jedynie 1 proc. gmin z województwa lubelskiego zajmowało miejsca w pierwszej dwudziestce najlepszych samorządów (średnia z dziesięciu lat). Tylko na nieco wyższym poziomie (1,3 1,4 proc.) kształtował się ten wskaźnik dla innych biednych regionów: warmińsko-mazurskiego, podkarpackiego czy podlaskiego. W przypadku świętokrzyskiego wyniósł 1,8 proc. Najsilniejszą reprezentację najlepszych gmin w naszym rankingu dziesięciolecia mają województwa: zachodniopomorskie, lubuskie i śląskie; ponad 4,3 proc. samorządów z tych regionów zajmowało najwyższe miejsca w kolejnych zestawieniach. Choć ani Zachodniopomorskie, ani Lubuskie nie należą jako regiony do liderów gospodarczego rozwoju, wyniki naszego konkursu pokazują, że mogą pochwalić się wyjątkowo aktywnymi samorządami. Bardzo dobrze wypadają też miasta i gminy z Pomorza, które mimo słabych początków coraz częściej wygrywają konkurencję z innymi. Ciekawa jest sytuacja na Śląsku. Gdy ruszaliśmy z rankingiem samorządów, gmin z tego regionu znajdujących się na czołowych miejscach było bardzo dużo. Z biegiem czasu ich liczba malała i dopiero w tym roku wróciła do wysokiego poziomu. To zbieżne z danymi wskazującymi, że Śląsk w ostatnich latach utracił swój impet rozwojowy. Zastanawiać może pozycja mazowieckich gmin i miast; w naszych rankingach jest ich stosunkowo mało. Może się to wiązać z tym, że Mazowsze jest najbardziej rozwarstwionym wewnętrznie regionem w kraju. Średnia zamożność takich podregionów, jak radomski czy ostrołęcko-siedlecki, wynosi tylko mniej niż połowę średniej wyliczonej dla województwa. To najgorszy wynik w kraju. 1. Stepnica 2. Słupsk 3. Tarnowo Podgórne RANKING 2013 1. Sopot 2. Gdańsk 3. Poznań 1. Krynica Morska 1. Dzierżoniów 3. Kórnik 1. Tarnowo Podgórne 2. Stepnica 3. Słupsk RANKING 2014 1. Gdańsk 2. Wrocław 3. Sopot 1. Krasnystaw 2. Karpacz 3. Polanica-Zdrój 1. Świdnica 2. Ożarowice 3. Ustka Nr 166 (9590) SEKCJA S Wtorek 10. 15 lipca 2014 samorządów ranking JUBILEUSZOWA EDYCJA Zwycięzcy: 2014 Partner Rankingu Samorządów >Gdańsk >Krasnystaw >Świdnica (woj. lubuskie) PIERWSZE MIEJSCE EX AEQUO W RANKINGU DZIESIĘCIOLECIA: GMINA WIEJSKA Świdnica Jest to wieś w województwie lubuskim, w powiecie zielonogórskim. Od 1994 r. funkcję wójta gminy pełni Adam Jaskulski. W ciągi dziesięciu lat gmina dwukrotnie zwiększyła swoje dochody. Wśród najważniejszych wydarzeń ostatniego dziesięciolecia przedstawiciele gminy wymieniają budowę i modernizację sieci wodno-kanalizacyjnych. Inwestycja kosztowała ok. 26 mln zł. W 2010 r. oddano do użytku regionalną halę sportową. Jest wielofunkcyjna, pozwala rozgrywać mecze piłki nożnej, siatkówki, koszykówki itp. Można w niej organizować krajowe oraz międzynarodowe turnieje szermiercze. W Świdnicy od 17 lat działa Szkolny Klub Szermierczy Flesz. Gmina szczyci się rosnącą aktywnością społeczną mieszkańców. Działają tam organizacje pozarządowe. W ramach budżetu gminnego wprowadzono dla nich nieoprocentowane pożyczki na realizację zadań refundowanych ze źródeł zewnętrznych (UE, budżet państwa). Gmina może też pokryć część wkładu własnego niezbędnego przy ubieganiu się o finansowanie zewnętrzne. a.o.r. RANKING DZIESIĘCIOLECIA ZWYCIĘZCA EX AEQUO ZE ŚWIDNICĄ Zabierzów To gmina położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim. Elżbieta Burtan jest wójtem Zabierzowa nieprzerwanie od 2004 r. W ciągu ostatnich lat dochód gminy w przeliczeniu na jednego mieszkańca wzrósł o ponad 130 proc. W 2013 r. wynosił blisko 3,3 tys. zł. W ciągu ostatniego dziesięciolecia zakończono program budowy kanalizacji w gminie. Zabierzów może się pochwalić tym, że teren gminy jest w 100 procentach pokryty planami zagospodarowania przestrzennego. Zabierzów z myślą o turystach przygotował wiele atrakcji w Jurajskim Raju. Jest to kompleks rekreacyjny, w skład którego wchodzą między innymi rowerowe i piesze szlaki turystyczne, wioski dziecięce oraz ścieżki edukacyjne. Jednym z priorytetów gminy jest podniesienie standardu bazy edukacyjnej i jakości kształcenia. W ostatnich latach gmina wybudowała Samorządne Przedszkole Integracyjne w Zabierzowie, Szkołę Podstawową w Brzeziu, rozbudowała Szkołę Podstawową w Zabierzowie, oddała do użytku sieć boisk szkolnych w ramach programu Radosna szkoła. a.o.r.

S6 ranking samorządów 2014 Wtorek 15 lipca 2014 ekonomia.rp.pl Wygrywają najbardziej aktywni WYNIKI RANKINGU 2014 Najlepszymi samorządami okazały się: Gdańsk, Krasnystaw i Świdnica. Tym razem sprawdziliśmy dodatkowo, jak miasta i gminy walczą z bezrobociem oraz czy wspierają rodziny. ANNA CIEŚLAK- WRÓBLEWSKA W Rankingu Samorządów 2014, w kategorii miast na prawach powiatu, zwyciężył Gdańsk. W zeszłym roku zajął drugą pozycję. Jest to więc kontynuacja dobrej passy. Wysokie miejsce w naszym zestawieniu zawdzięcza m.in. dosyć konserwatywnej polityce finansowej. Dynamika inwestycji wyraźnie spowolniła, za to miastu udało się wypracować jedną z najwyższych nadwyżek operacyjnych i osiągnąć stosunkowo wysoki wzrost dochodów własnych; w tak trudnym dla gospodarki 2013 roku wcale nie było to łatwe. Drugie miejsce przypadło Wrocławiowi. Oznacza to, że po dłuższej przerwie wrócił do ścisłej czołówki naszego zestawienia, m.in. dzięki likwidacji nadmiernego zadłużenia. Na trzecim miejscu znajduje się Sopot, który rok wcześniej był liderem. Podobnie jak Wrocław może się pochwalić nie tylko zrównoważonymi finansami, ale też np. bardzo dobrą współpracą z organizacjami pozarządowymi czy efektywnym wspieraniem przedsiębiorczości lokalnej. W kategorii gmin miejskich i wiejsko-miejskich na pierwszym miejscu uplasował się Krasnystaw. To debiut tego miasta na tak wysokiej pozycji. W tym roku udało mu się zdecydowanie pokonać rywali pod względem jakości zarządzania gminą. Karpacz i Polanica- -Zdrój (drugie oraz trzecie miejsce) mają znakomite wyniki finansowe. Listę najlepszych gmin wiejskich otwiera Świdnica. Przez osiem lat obecności w naszym zestawieniu tylko raz znajdowała się poza pierwszą dziesiątką. W zeszłym roku była na siódmej pozycji. Dwie kolejne gminy to Ożarowice i Ustka. Wskaźnik zadłużenia Nasz ranking dostosowujemy do zmieniającej się rzeczywistości, stąd delikatne zmiany w kryteriach oceny. W tym roku dotyczyły one przede wszystkim poziomu długu. Już od trzech lat samorządy przygotowują się do nowego wskaźnika zadłużenia, który lepiej odzwierciedla zdolność kredytową. Miasta i gminy muszą podjąć spory wysiłek, żeby wypracować jak największe nadwyżki dochodów bieżących nad wydatkami. Kapituła rankingu doceniła te starania. Dlatego w pierwszym etapie prac nad zestawieniem (gdy badaliśmy stan samorządowych finansów) gminy mogły uzyskać 5 pkt za spełnienie nowego wskaźnika zadłużenia. Dodatkowo te gminy i miasta, które zakwalifikowały się do drugiego etapu i których zadłużenie nie przekroczyło 60 proc., premiowaliśmy 3 pkt za korzystanie mimo trudnej sytuacji z zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji. Jeśli gmina posiada potencjał do spłaty zadłużenia i jednocześnie inwestuje, może rozwijać się szybciej. W pierwszym etapie oceny po raz pierwszy pojawiły się także 3 pkt za dynamikę podstawowych wydatków na administrację (m.in. wynagrodzenia, podróże służbowe); im mniejsza dynamika, tym więcej punktów. Wsparcie dla rodzin Drugi etap naszego rankingu to pytania ankietowe. W tej części też pojawiły się nowe >ZASOBNOŚĆ LOKALNEGO BUDŻETU NIE PRZESĄDZA O POZYCJI W RANKINGU kategorie. Zapytaliśmy miasta i gminy, czy aktywnie walczą z bezrobociem na ich terenie. Większość twierdząco odpowiedziała na to pytanie, a stosowane rozwiązania mogą być inspirujące. Na przykład w gminie Zator dla nowych inwestycji wprowadzono zwolnienia od podatku od nieruchomości. Wielkość zwolnienia jest uzależniona od liczby powstających miejsc pracy. Jeśli miejsc jest pięć, zwolnienie przysługuje na pół roku, jeśli dziesięć na rok, itp. Firma, która stworzy 80 nowych miejsc pracy, może nie płacić podatku przez pięć lat. Gmina Pieńsk, oprócz różnych innych działań, organizuje szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe osób korzystających z pomocy społecznej. Są to kursy na prawo jazdy, dla przyszłych opiekunów osób starszych, sprzedawców, kasjerów walutowych czy operatorów wózków widłowych. Osoby te mogą też korzystać z pomocy psychologa i doradcy zawodowego. Po raz pierwszy w tym roku zapytaliśmy także samorządy o Kartę Dużej Rodziny. Okazuje się, że takie udogodnienie dla mieszkańców wprowadziło aż 37 miast na prawach powiatu (na 56 w naszym zestawieniu). Co ciekawe, w zdecydowanej większości były to karty dla rodzin z co najmniej trójką dzieci (tylko trzy miasta mają kartę dla rodzin z czworgiem dzieci i więcej). Mniejsze samorządy zdecydowanie rzadziej decydują się na przyznanie mieszkańcom zniżek. Wśród gmin miejskich i wiejsko-miejskich tylko 13 (na 100) ma Kartę Dużej Rodziny, a wśród gmin wiejskich sześć (także na 100). Rankingi gmin miejsko-wiejskich i wiejskich, zwycięzcy w każdej kategorii >S7 11 >MIASTA NA PRAWACH POWIATU Poz. 2014 Poz. 2013 Miasto Województwo suma punktów Ocena jakości gminy za sytuację finansową za zarządzanie Dochody (w zł na osobę) Wydatki (w zł na osobę) Pozyskanie środki unijne (w zł na osobę) Zobowiązania/dochody (w proc.) Udział wydatków na organizacje pozarządowe (w proc.) Nakłady na gospodarkę mieszkaniową (w zł na osobę) Wydatki na promocję w wydatkach ogółem (w proc.) Nowe podmioty gospodarcze * 1 2 Gdańsk pomorskie 83,30 36,82 46,48 5.997 5.680 1.408 48,2 1,50 590 0,73 13 460,4 2 9 Wrocław dolnośląskie 76,55 31,05 45,50 5.720 5.508 410 58,3 2,00 437 0,65 12 631,2 3 1 Sopot pomorskie 76,10 34,25 41,85 8.261 7.564 922 41,9 2,00 658 1,28 20 38,2 4 3 Poznań wielkopolskie 75,65 30,18 45,47 4.838 4.891 250 69,4 1,90 251 0,20 16 550,7 5 7 Rzeszów podkarpackie 75,04 36,11 38,93 5.204 5.348 878 49,4 1,10 188 0,44 15 182,0 6 16 Toruń kujawsko-pomorskie 72,41 38,40 34,01 5.091 5.481 730 86,3 1,13 202 0,72 10 204,3 7 18 Gliwice śląskie 72,40 34,45 37,95 5.634 6.006 93 22,1 0,38 551 0,30 9 186,2 8 12 Kraków małopolskie 72,29 33,51 38,78 4.925 4.799 143 52,9 1,55 251 0,17 14 758,5 9 35 Łódź łódzkie 70,97 34,29 36,68 4.972 5.295 360 59,3 1,09 354 0,33 11 719,0 10 20 Olsztyn warmińsko-mazurskie 70,87 40,25 30,62 5.080 4.916 528 30,4 1,54 269 0,40 10 174,6 11 15 Lublin lubelskie 70,46 37,76 32,70 5.153 5.365 1.020 55,0 1,49 300 0,43 10 347,7 12 29 Nowy Sącz małopolskie 67,78 29,18 38,60 4.551 4.593 76 22,1 3,08 135 0,12 10 84,1 13 31 Zabrze śląskie 67,55 39,56 27,98 4.398 4.600 433 34,4 0,79 434 0,24 6 179,5 14 13 Katowice śląskie 67,47 30,62 36,85 5.094 5.492 451 38,3 1,40 548 0,40 12 307,2 15 23 Rybnik śląskie 67,29 35,29 32,00 4.427 4.318 305 17,1 2,31 272 0,51 7 140,8 16 27 Bielsko-Biała śląskie 66,29 31,55 34,75 4.283 4.144 178 29,6 0,50 222 0,65 12 174,4 17 6 Krosno podkarpackie 66,18 39,47 26,71 5.696 5.701 664 40,6 0,85 293 0,16 9 47,3 18 37 Dąbrowa Górnicza śląskie 65,82 45,96 19,85 5.755 6.405 973 24,9 0,52 111 0,29 9 124,7 19 5 Szczecin zachodniopomorskie 65,68 29,62 36,06 4.341 4.345 250 53,0 1,29 270 0,46 12 408,9 20 8 Zielona Góra lubuskie 65,44 30,29 35,15 4.255 4.310 153 37,0 2,10 585 1,12 13 119,0 20 10 Kalisz wielkopolskie 65,44 33,00 32,44 4.417 4.169 23 34,9 2,35 515 0,19 9 104,7 22 4 Płock mazowieckie 64,84 30,09 34,75 5.541 5.920 239 56,8 1,15 131 1,24 10 123,6 23 24 Koszalin zachodniopomorskie 63,72 28,18 35,54 4.076 4.221 337 55,3 2,30 109 0,17 12 109,3 24 14 Częstochowa śląskie 63,39 32,22 31,17 4.157 4.139 273 44,9 2,41 229 0,26 10 234,5 25 17 Białystok podlaskie 63,20 32,11 31,09 4.663 4.884 440 55,1 1,44 146 0,20 9 294,9 26 30 Elbląg warmińsko-mazurskie 63,09 36,65 26,44 4.217 4.788 575 55,7 1,54 96 0,12 10 123,7 27 25 Kielce świętokrzyskie 61,76 32,31 29,45 5.103 5.289 542 52,9 0,33 245 0,32 9 200,9 28 19 Jelenia Góra dolnośląskie 60,91 33,24 27,67 4.472 4.528 437 47,0 1,48 112 0,45 12 82,8 29 39 Piotrków Trybunalski łódzkie 60,68 39,76 20,92 5.200 5.111 846 27,4 0,36 142 0,16 8 76,4 30 22 Leszno wielkopolskie 60,41 32,24 28,17 4.788 4.746 642 27,7 1,47 300 0,62 12 64,7 31 26 Bydgoszcz kujawsko-pomorskie 60,31 28,55 31,76 3.835 4.041 125 72,4 1,00 57 1,44 9 361,3 32 34 Opole opolskie 59,73 30,91 28,82 5.020 5.303 200 35,3 0,80 166 0,25 12 121,6 33 33 Tychy śląskie 58,75 33,95 24,81 4.726 4.605 523 20,6 2,30 240 0,13 8 129,1 34 21 Świnoujście zachodniopomorskie 57,75 26,02 31,74 5.192 5.462 290 57,3 1,41 328 1,19 12 41,5 35 47 Jastrzębie-Zdrój śląskie 57,16 40,53 16,64 4.298 5.034 476 0,1 0,23 137 0,26 5 91,7 36 Tarnów małopolskie 56,71 33,05 23,65 4.738 4.769 150 42,9 1,10 54 0,18 8 113,0 37 43 Siedlce mazowieckie 56,37 25,56 30,81 4.583 4.742 271 24,7 2,78 122 0,19 11 76,4 38 32 Suwałki podlaskie 55,92 34,35 21,57 4.430 4.425 348 9,6 0,80 79 0,13 9 69,4 39 42 Gorzów Wielkopolski lubuskie 54,88 28,78 26,10 3.833 3.683 36 35,6 1,56 96 0,03 11 124,6 40 38 Zamość lubelskie 54,85 31,27 23,57 4.514 4.415 169 32,8 1,91 241 0,15 8 65,6 41 45 Konin wielkopolskie 53,87 27,98 25,89 5.070 5.198 105 29,5 1,43 221 0,20 9 77,8 42 36 Biała Podlaska lubelskie 53,60 31,24 22,36 3.885 3.753 157 25,4 1,20 62 0,36 9 58,0 43 48 Chorzów śląskie 53,43 34,47 18,95 4.167 4.217 165 18,8 2,26 275 0,26 7 111,2 44 28 Słupsk pomorskie 53,40 26,38 27,02 4.420 4.377 101 42,1 0,73 251 0,33 8 94,8 45 Łomża podlaskie 52,45 33,58 18,87 4.276 4.418 366 13,2 1,30 124 0,18 8 62,8 46 44 Jaworzno śląskie 52,03 32,95 19,08 4.149 4.103 254 28,6 0,62 268 0,16 6 94,3 47 Skierniewice łódzkie 51,79 29,05 22,74 4.023 4.000 227 40,3 1,08 64 0,28 9 48,7 48 50 Ruda Śląska śląskie 51,26 29,09 22,17 3.701 3.690 43 30,1 2,78 161 0,13 5 142,3 49 Bytom śląskie 50,80 27,84 22,96 3.882 3.790 209 25,0 0,40 458 0,14 10 174,7 50 Ostrołęka mazowieckie 49,43 27,69 21,74 4.551 5.034 59 33,7 0,82 18 0,13 11 53,3 51 41 Grudziądz kujawsko-pomorskie 48,85 32,11 16,75 4.814 4.627 656 35,3 1,86 217 0,15 8 98,0 52 Chełm lubelskie 47,97 30,51 17,46 3.781 3.884 58 31,0 0,43 58 0,05 9 65,9 53 49 Tarnobrzeg podkarpackie 47,31 30,18 17,13 4.772 4.755 583 51,3 0,62 27 0,07 6 48,6 54 Mysłowice śląskie 46,51 28,76 17,75 3.552 3.630 34 26,8 0,40 114 0,17 12 75,3 55 46 Żory śląskie 42,93 25,82 17,11 3.535 3.589 45 62,5 0,26 303 0,23 7 62,1 56 Piekary Śląskie śląskie 37,44 26,95 10,49 3.082 2.922 48 29,2 0,36 19 0,35 7 57,5 * nowe podmioty gospodarcze liczone na 1000 mieszkańców Liczba mieszkańców (w tys.)

ekonomia.rp.pl Wtorek 15 lipca 2014 najlepsze miasta S7 Potrafią wykorzystać dotacje unijne Miasto stawia na rozwój dróg i komunikacji miejskiej GDANSK.PL GDAŃSK I MIEJSCE Prawie jedna trzecia tegorocznego budżetu miasta jest przeznaczona na inwestycje. Do priorytetów należą transport i rewitalizacja starych dzielnic. Gdańsk wygrał tegoroczny ranking samorządów w kategorii miast na prawach powiatu. Ludzie są tu pracowici, dobrze wykształceni i niepokorni. W chwilach najważniejszych dla miasta potrafią działać wspólnie dla jego dobra mówi prezydent Paweł Adamowicz. Jako przykład podaje przygotowania i przebieg Euro 2012. W tym roku budżet Gdańska wynosi 2,7 mld zł, z czego aż 949 mln zł jest przeznaczone na inwestycje; to ponad 200 mln zł więcej niż przed rokiem. Miasto stawia na rozwój dróg i komunikacji miejskiej, zwłaszcza tramwajowej. Nie zapomina o rewitalizacji starych dzielnic czy działaniach kulturalno-edukacyjnych i turystycznych. Wiele z tych zadań jest realizowanych dzięki środkom unijnym. Miasto bardzo sprawnie pozyskuje unijne dotacje i potrafi je dobrze wykorzystać. Z kwotą 13 761 zł dofinansowania na jednego mieszkańca zajmuje pierwsze miejsce w kraju i wyprzedza takie miasta jak Rzeszów, Warszawa, Kielce, Olsztyn czy Wrocław. Jedną z większych inwestycji drogowych w Gdańsku jest budowa drogi łączącej lotnisko z portem morskim. Jej koszt to 1,42 mld zł, z czego większość to wsparcie unijne. Wspólnie z Gdynią i Sopotem władze Gdańska wprowadzają zintegrowany system zarządzania ruchem Tristar wart 85 mln zł. W czasie wakacji jest on testowany. Jeśli próby wypadną dobrze, na jesieni zacznie działać mówi Antoni Pawlak, rzecznik Gdańska. Miasto stawia na tramwaje. Obecnie budowana jest linia tramwajowa, która połączy Śródmieście z Moreną. Jak mówią urzędnicy, powszechnie dostępny, sprawny i ekologiczny transport publiczny należy do priorytetów. Wspólnie z Gdynią i Sopotem Gdańsk konsekwentnie popiera transport rowerowy. W ramach rozwoju tej formy komunikacji mają powstać 32 drogi dla cyklistów o długości przekraczającej 39 km, z czego ponad 25 km w Gdańsku. Poza tym przewidziano budowę 14 parkingów Bike & Ride. Dzięki nim będzie można zostawić rower i przesiąść się do komunikacji miejskiej. Dodatkowo ma powstać dziesięć parkingów rowerowych. Władze miasta nie zapominają o starych zabytkowych kamienicach. Dzięki unijnemu wsparciu możliwa jest rewitalizacja dzielnic: Dolny Wrzeszcz, Dolne Miasto, Nowy Port i Letnica. Zostaną tam przebudowane ulice i docieplone budynki. Poza tym w modernizowanych budynkach powstaną lokale, które będą mogły być wykorzystywane na działalność społeczną. Gdańsk sporo wydaje na bezpieczeństwo przeciwpowodziowe: umacnia kanały, buduje zbiorniki retencyjne czy kanalizację deszczową. Miasto nie oszczędza na kulturze. Wspiera budowę Centrum Solidarności i budowę Centrum Hewelianum, które jak mówi Antoni Pawlak jest podobne do stołecznego Centrum Nauki Kopernik, choć trochę mniejsze. A co jest największą bolączką Gdańska? Potrafimy wspaniale współpracować głównie wtedy, gdy zachodzi taka konieczność. Jednak wciąż za mały jest u nas kapitał ludzki. Taki na co dzień. Ale, i to jest pocieszające, powoli się to poprawia przekonuje prezydent Paweł Adamowicz. blik Stolica inwestycji, badań i innowacyjności WROCŁAW II MIEJSCE 200 mln euro to łączna wartość tylko trzech projektów badawczych realizowanych przez Wrocławskie Centrum Badań. Kampus Pracze, siedziba Wrocławskiego Centrum Badań EIT+ MARCIN WITKOWSKI System oparty jest na trójkącie wiedzy. Za każdy róg trójkąta odpowiada inna instytucja opowiada Katarzyna Sarka, kierownik Wydziału Komunikacji Społecznej Urzędu Miejskiego Wrocławia. Ten unikalny model współpracy stymuluje rozwój gospodarczy miasta. Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej ma za zadanie wspierać inwestycje strategiczne. Każda z nich ma wyznaczonego menedżera, który zbiera i przetwarza informacje. Dzięki nim można obniżyć ryzyko inwestycyjne. Menedżer jest też odpowiedzialny za dopasowanie programów edukacyjnych szkolnictwa, tak by odpowiadały potrzebom biznesu. Gdy zajdzie taka potrzeba, rozwiązuje również problemy logistyczne. Wrocławskie Centrum Badań zbiera potencjał naukowo-badawczy wrocławskich uczelni. Jaki jest cel tych działań? Komercjalizacja wyników prac badawczych i transfer technologii z laboratorium do przemysłu. Wrocławskie Centrum Akademickie ma za zadanie wspierać studentów i młode kadry naukowe. Na wrocławskich uczelniach wykładają światowej klasy specjaliści. Studenci mogą też liczyć na zajęcia, które pomogą im rozwijać umiejętności i kompetencje oczekiwane przez pracodawców. Jak ten trójkąt działa w praktyce? Inwestor obsługiwany przez agencję ma ułatwiony dostęp do potencjału naukowego oferowanego przez Wrocławskie Centrum Badań. Łatwiej mu też wyszukiwać pracowników dzięki Centrum Akademickiemu. Uczelnie są otwarte na tworzenie nowych kierunków studiów i programów nauczania. Program przynosi wymierne efekty. We Wrocławiu zainwestowały takie globalne firmy, jak Bosch, LG, Toyota czy Volvo. Rozwija się rynek usług z takimi markami, jak Google, Siemens czy Viessmann. Udało się nam zastopować wzrost bezrobocia spowodowany światowym kryzysem gospodarczym i utrzymać tempo inwestycji podkreśla Katarzyna Sarka. Centrum usług, jakie we Wrocławiu otworzył IBM, zatrudnia 3 tys. pracowników. Chlubą Wrocławia jest to, że stolica Dolnego Śląska została wybrana przez firmę konsultingową McKinsey na lokalizację jednego z czterech na świecie centrów wiedzy. Imponują także statystyki. W 2013 r. poziom bezrobocia we Wrocławiu wynosił 5,6 proc. Zarejestrowano blisko 7,5 tys. nowych podmiotów gospodarczych. Wrocław wciąż się rozwija. Za 140 mln euro powstaje właśnie kampus badawczo- -inwestycyjny Pracze. To największa w Polsce inwestycja w infrastrukturę naukową. W sumie laboratoria mają zajmować 20 tys. mkw. Ma to być miejsce współpracy nauki z innowacyjnym biznesem oraz przestrzeń do realizacji strategicznych programów badawczych w obszarach biotechnologii i nowoczesnych materiałów. Miasto przygotowuje się też do projektu Europejska Stolica Kultury. W 2016 r. będzie reprezentować Polskę w tym unijnym programie. W związku z tym postanowiono na 50-ha działce stworzyć nowoczesne osiedle mieszkaniowe, które będzie architektoniczną wizytówką. Artur Grabek Tu nie oszczędza się na edukacji najmłodszych SOPOT - III MIEJSCE Rodzina, edukacja, zdrowie to dziedziny, w które sporo inwestuje się w tym nadmorskim kurorcie. Z dobrymi efektami. Priorytetem w myśleniu o mieście jest zdecydowanie idea zrównoważonego rozwoju mówi Jacek Karnowski, prezydent Sopotu. Dzięki dużemu wsparciu z Unii Europejskiej miasto realizuje inwestycje infrastrukturalne, które zwiększają jego atrakcyjność szczególnie poza sezonem letnim, ale także projekty społeczne adresowane do różnych grup mieszkańców: seniorów, dzieci czy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. W tegorocznym budżecie dochody Sopotu wynoszą 292 mln zł, z czego na inwestuje ma być przeznaczone 68,3 mln zł. To o 11 mln zł mniej niż rok wcześniej. W 2013 r. miasto zakończyło modernizację Opery Leśnej, budynku Państwowej Galerii Sztuki, budowę przystani jachtowej, Sopockiego Centrum Ratownictwa Wodnego oraz Centrum Windsurfingu. Wciąż trwają prace przy projektach: Ochrona Wód Zatoki Gdańskiej, Zintegrowany System Zarządzania Ruchem Tristar czy budowa ścieżek rowerowych. Trzy lata temu Sopot jako pierwsze miasto w Polsce zaprosił mieszkańców do współdecydowania o wydatkach z budżetu miasta. W ramach budżetu obywatelskiego zrealizowaliśmy i realizujemy w sumie 56 inwestycji za ponad 10 mln zł. Głosowali na nie mieszkańcy w poprzednich latach mówi Anna Dyksińska z urzędu miasta. Powstały m.in. nowe place zabaw, siłownie na świeżym powietrzu, nowe skwery, chodniki, boiska. Od kilku lat władze Sopotu podejmują inicjatywy związane z rozwojem ekonomii społecznej. W tym roku działalność rozpoczynają trzy spółdzielnie społeczne. Sopocki Inkubator Przedsiębiorczości Społecznej adresowany jest do osób niepełnosprawnych, bezrobotnych, bezdomnych, opuszczających zakłady karne oraz poszukujących pracy. W lokalach miejskich Sopotu powstają dwie spółdzielnie socjalne prowadzone przez artystów: galeria i klubokawiarnia w centrum miasta oraz klub muzyczny w jednej z dzielnic. Bardzo dużo zainwestowaliśmy w system sopockiej oświaty mówi prezydent Karnowski. Urząd przeznacza dodatkowe środki na zadania z zakresu edukacji. Rocznie jest to ok. 20 mln zł. Rok szkolny 2012/2013 był bardzo udany. Średnia zdawalność matur w sopockich szkołach ponadgimnazjalnych wyniosła 87,84 proc. (przy średniej w województwie 80,78 proc.). Jest to nie tylko najlepszy wynik w województwie pomorskim, ale także jeden z najlepszych w Polsce. Miasto finansuje dodatkowe lekcje matematyki i języków obcych, naukę żeglarstwa we wszystkich sopockich gimnazjach i w jednej podstawówce (docelowo we wszystkich), naukę ratownictwa. Wszystkie dzieci w Sopocie mają zapewnione miejsca w przedszkolu. Wiele działań adresowanych jest do seniorów. Są to zarówno usługi opiekuńcze, jak i aktywizujące osoby starsze. Miniony i bieżący rok to także kontynuacja programu rewitalizacji zabytkowego centrum Sopotu. W ciągu 15 lat wyremontowano 355 budynków za ponad 50 mln zł. Janina Blikowska Budowa przystani jachtowej zakończyła się w 2013 roku FOTOBANK.PL/UMS

S8 najlepsze gminy miejsko-wiejskie Wtorek 15 lipca 2014 ekonomia.rp.pl > GMINY MIEJSKIE I MIEJSKO-WIEJSKIE Poz. 2014 Poz. 2013 Gmina Województwo suma punktów Ocena jakości gminy za sytuację za zarządzanie finansową Dochody (w zł na osobę) Wydatki (w zł na osobę) Pozyskane środki unijne (w zł na osobę) Zobowiązania/ dochody (w proc.) Udział wydatków na organizacje pozarządowe (w proc.) Nakłady na gospodarkę mieszkaniową (w zł na osobę) Wydatki na promocję w wydatkach ogółem (w proc.) 1 Krasnystaw lubelskie 63,11 28,51 34,60 2.853 2.628 351 20,7 9,93 177 0,94 8 19,6 2 Karpacz dolnośląskie 61,62 33,86 27,77 7.295 6.857 1.619 49,7 0,68 284 2,23 17 5,0 3 53 Polanica-Zdrój dolnośląskie 60,53 36,08 24,45 4.262 3.792 232 23,3 0,46 326 1,18 8 6,7 4 39 Błonie mazowieckie 59,42 29,72 29,70 3.768 3.566 81 22,5 2,16 275 0,69 9 21,0 5 Ustka pomorskie 59,26 30,55 28,71 3.555 3.452 406 27,0 0,80 196 1,74 7 16,4 6 18 Mszczonów mazowieckie 58,96 26,43 32,53 4.194 4.261 169 41,4 1,80 114 0,93 6 11,6 7 91 Gołańcz wielkopolskie 58,63 34,93 23,70 3.383 3.223 89 22,4 0,70 22 0,25 2 8,6 8 16 Zator małopolskie 58,35 28,94 29,41 3.543 3.100 596 54,7 0,74 270 1,49 7 9,3 9 23 Goleniów zachodniopomorskie 58,08 30,21 27,87 3.236 3.429 111 46,9 1,31 142 0,36 10 35,4 10 11 Krotoszyn wielkopolskie 58,04 28,16 29,87 2.766 2.811 96 50,9 1,41 89 0,34 8 40,9 11 15 Pruszcz Gdański pomorskie 57,87 31,14 26,73 3.588 3.254 214 41,9 1,02 227 0,33 17 28,6 12 5 Grodzisk Mazowiecki mazowieckie 57,52 27,47 30,06 3.552 3.347 263 40,5 1,56 173 0,98 6 43,4 13 Węgliniec dolnośląskie 57,51 35,66 21,85 3.004 2.982 137 30,8 1,46 103 0,12 10 8,7 14 30 Głogów dolnośląskie 57,01 29,85 27,16 3.283 3.669 102 37,8 2,32 188 0,19 6 69,2 15 Biłgoraj lubelskie 56,93 34,20 22,74 3.337 3.300 934 29,3 0,74 47 0,13 9 27,3 16 14 Dobczyce małopolskie 56,80 29,83 26,96 3.656 3.445 244 57,5 1,11 20 0,22 8 15,0 17 27 Zelów łódzkie 56,24 33,38 22,86 3.684 3.890 1.046 42,5 0,54 84 0,19 6 15,2 18 Ząbki mazowieckie 56,18 30,05 26,13 3.757 3.555 410 22,5 0,36 43 0,17 17 30,9 19 43 Lubliniec śląskie 55,91 32,71 23,20 2.848 2.817 91 21,4 1,10 148 0,07 8 24,4 20 49 Brusy pomorskie 55,85 34,36 21,49 3.780 4.017 344 35,4 0,30 17 0,21 7 14,1 21 Sianów zachodniopomorskie 55,80 32,41 23,39 3.153 3.189 120 25,8 0,69 72 1,34 6 13,7 22 20 Rabka-Zdrój małopolskie 55,68 30,24 25,44 2.647 2.655 76 45,8 0,51 66 0,80 9 17,5 23 Środa Śląska dolnośląskie 55,59 31,15 24,44 3.077 3.131 52 33,6 0,73 209 0,74 15 19,6 24 Dobre Miasto warmińsko-mazurskie 55,51 29,19 26,32 2.817 2.634 157 28,9 0,94 54 0,12 6 16,2 25 Krosno Odrzańskie lubuskie 55,35 28,74 26,61 2.971 2.669 206 34,9 0,70 171 0,36 8 18,5 26 Górowo Iławeckie warmińsko-mazurskie 55,23 35,00 20,23 4.448 4.175 711 47,6 4,15 98 0,14 6 4,4 27 Nałęczów lubelskie 55,17 37,41 17,76 3.727 4.605 600 18,0 0,40 435 0,19 8 9,2 28 59 Czersk pomorskie 54,92 33,34 21,59 3.299 3.373 224 34,8 0,22 55 0,16 8 21,5 29 Brzeziny łódzkie 54,63 29,63 25,00 2.931 2.940 348 42,0 0,62 370 1,90 27 12,6 30 69 Ciechanów mazowieckie 54,46 30,75 23,71 3.438 3.399 683 34,2 0,64 145 0,22 9 45,0 31 47 Babimost lubuskie 54,21 34,48 19,74 4.205 4.547 629 42,3 0,30 124 0,61 5 6,3 32 52 Pieńsk dolnośląskie 54,11 28,12 25,99 2.882 3.040 389 45,3 1,14 122 0,09 8 9,4 33 Jasło podkarpackie 54,05 31,90 22,16 3.367 3.105 215 15,2 1,60 35 0,42 8 36,6 34 Golub-Dobrzyń kujawsko-pomorskie 53,43 34,60 18,83 2.906 3.557 352 51,5 0,23 9 0,15 11 13,0 35 Świebodzice dolnośląskie 53,22 30,58 22,64 2.817 2.873 74 19,0 1,00 301 0,71 12 23,3 36 33 Węgrów mazowieckie 53,04 29,73 23,31 3.128 2.889 58 47,8 0,75 50 0,14 11 12,8 37 87 Szprotawa lubuskie 53,02 30,04 22,99 3.449 3.327 440 43,0 0,87 164 0,46 8 21,8 37 40 Nisko podkarpackie 53,02 33,54 19,48 2.625 2.626 230 6,8 0,39 31 0,25 7 22,5 39 62 Muszyna małopolskie 52,94 34,00 18,94 4.950 5.099 1.467 46,6 0,30 152 0,51 9 11,8 40 48 Miejska Górka wielkopolskie 52,75 31,99 20,76 3.449 3.123 350 25,9 1,28 14 0,19 6 9,4 41 Sucha Beskidzka małopolskie 52,70 29,27 23,43 2.754 2.847 49 13,5 0,46 92 0,57 9 9,5 42 34 Połaniec świętokrzyskie 52,69 36,36 16,33 4.906 5.051 313 7,7 0,70 28 0,20 3 12,0 43 Lubsko lubuskie 52,60 31,82 20,78 4.245 4.533 920 68,7 0,84 263 0,34 6 19,3 44 Żukowo pomorskie 52,44 32,64 19,80 3.277 3.223 70 35,2 0,72 3 0,11 9 31,4 45 Wyszków mazowieckie 52,30 28,74 23,56 2.740 2.723 53 10,3 0,54 8 0,97 9 39,1 46 99 Sułkowice małopolskie 52,26 34,33 17,93 3.156 3.424 581 36,5 0,55 32 0,24 7 14,6 47 Kańczuga podkarpackie 52,12 29,33 22,79 2.611 2.817 81 18,1 1,04 185 0,07 5 12,6 48 Kargowa lubuskie 52,01 31,12 20,88 3.367 3.300 286 30,9 0,55 39 0,67 6 5,8 49 Dąbrowa Tarnowska małopolskie 51,86 32,44 19,42 2.803 2.604 342 20,8 0,45 143 0,53 6 21,1 50 100 Siewierz śląskie 51,61 32,21 19,40 3.519 3.061 675 21,1 0,70 8 0,43 7 12,2 51 88 Radzionków śląskie 51,55 29,08 22,46 2.892 2.923 259 34,9 0,48 93 0,45 4 17,1 52 13 Gołdap warmińsko-mazurskie 51,30 27,57 23,74 3.508 3.624 162 58,8 0,52 99 0,70 6 20,5 53 Chęciny świętokrzyskie 50,95 34,05 16,91 3.333 3.432 574 52,4 0,13 15 0,23 6 15,1 54 Mszana Dolna małopolskie 50,86 34,13 16,73 3.198 3.240 187 22,4 0,50 0 0,12 7 7,9 55 93 Kalety śląskie 50,74 32,11 18,63 2.912 2.913 341 30,6 0,57 62 0,31 5 8,7 56 22 Karlino zachodniopomorskie 50,72 27,51 23,21 5.038 5.554 517 78,7 0,50 419 1,20 7 9,3 57 21 Nowy Targ małopolskie 50,61 29,50 21,11 3.458 3.030 546 39,3 1,10 0 0,25 1 33,8 58 Rejowiec Fabryczny lubelskie 50,09 31,81 18,29 3.275 3.512 422 65,8 1,19 711 0,18 5 4,5 59 Wieluń łódzkie 49,85 32,14 17,71 2.578 2.693 23 23,3 0,68 101 1,20 9 32,7 60 Woźniki śląskie 49,75 29,22 20,53 2.936 3.081 100 27,0 0,94 79 0,27 6 9,7 61 Wąbrzeźno kujawsko-pomorskie 49,68 29,35 20,32 3.240 3.113 103 43,2 0,51 53 0,27 6 14,1 62 Międzylesie dolnośląskie 49,58 32,40 17,18 2.830 2.742 62 40,2 0,68 0 0,41 5 7,6 63 Czarna Białostocka podlaskie 49,53 29,97 19,57 2.559 2.427 60 30,6 0,37 50 0,03 7 11,8 64 Białobrzegi mazowieckie 49,35 33,66 15,68 3.151 3.221 531 11,8 0,78 20 0,25 10 10,4 65 71 Daleszyce świętokrzyskie 49,17 30,93 18,25 3.415 3.220 309 52,2 0,25 6 0,33 8 15,5 66 Wisła śląskie 48,85 28,96 19,89 3.694 3.718 396 17,1 0,40 52 0,99 9 11,3 67 66 Konstantynów Łódzki łódzkie 48,81 29,19 19,62 2.870 2.836 475 44,5 0,46 168 0,16 10 17,8 68 Strumień śląskie 48,58 34,31 14,27 3.184 3.365 371 38,0 0,16 201 0,16 5 12,7 69 Imielin śląskie 48,44 30,75 17,69 3.709 4.389 127 28,3 0,68 21 0,21 6 8,5 70 Lędziny śląskie 48,42 32,94 15,49 2.839 3.287 163 37,3 0,25 421 0,12 3 16,7 71 89 Serock mazowieckie 48,20 29,29 18,91 3.596 3.527 319 29,5 0,45 38 0,31 8 13,4 72 Świecie kujawsko-pomorskie 48,07 28,29 19,78 3.290 3.247 101 6,2 0,50 47 0,27 6 34,3 73 Stalowa Wola podkarpackie 48,00 29,54 18,46 3.281 3.425 384 28,2 0,84 176 0,26 6 64,2 74 Ustrzyki Dolne podkarpackie 47,79 29,02 18,77 3.176 3.091 133 15,9 0,33 404 0,32 7 17,7 75 Twardogóra dolnośląskie 47,71 34,98 12,73 3.012 3.176 181 36,2 0,38 20 0,31 7 13,0 76 Sośnicowice śląskie 47,64 34,29 13,35 3.285 3.569 380 10,9 0,60 0 0,34 6 8,7 77 Dobrodzień opolskie 47,06 30,10 16,96 3.135 2.700 281 30,0 0,81 57 0,39 6 10,1 78 Kolonowskie opolskie 47,03 31,98 15,05 2.576 2.710 116 17,4 1,25 23 0,22 3 6,0 79 Ryn warmińsko-mazurskie 47,00 32,19 14,81 3.653 3.222 460 26,8 0,34 158 0,46 7 5,9 80 Mirosławiec zachodniopomorskie 46,97 32,89 14,08 3.755 3.500 189 17,5 0,01 55 0,21 6 5,6 81 Barwice zachodniopomorskie 46,95 32,27 14,68 3.608 3.963 282 19,2 0,45 70 0,29 3 8,9 82 Myszków śląskie 46,73 28,01 18,72 2.541 2.808 109 26,2 0,35 53 0,22 9 32,7 83 Kisielice warmińsko-mazurskie 46,71 31,42 15,29 4.220 3.736 387 52,2 0,01 16 0,14 5 6,2 84 Halinów mazowieckie 46,59 29,18 17,41 2.657 2.933 136 38,1 0,40 18 0,12 9 14,8 85 Tarczyn mazowieckie 46,18 29,59 16,58 3.905 4.064 74 23,7 0,17 29 0,63 9 11,2 86 Parczew lubelskie 45,95 29,67 16,28 2.920 2.602 309 28,6 0,20 3 0,29 7 14,9 87 Drzewica łódzkie 45,54 34,13 11,41 2.952 2.885 379 9,6 0,06 129 0,59 5 10,8 87 Łochów mazowieckie 45,54 31,98 13,55 3.119 3.442 371 60,0 0,50 52 0,13 8 18,0 89 Kowalewo Pomorskie kujawsko-pomorskie 45,06 31,32 13,73 3.121 3.480 103 26,1 0,46 51 0,11 7 11,6 90 Toszek śląskie 44,88 29,20 15,68 2.695 2.808 74 11,2 0,70 140 0,64 5 9,5 91 Myszyniec mazowieckie 44,44 35,92 8,51 3.627 3.754 537 4,7 0,20 6 0,00 8 10,6 92 Bobowa małopolskie 44,16 30,99 13,17 3.538 3.193 79 14,6 0,86 6 0,26 5 9,6 93 Radków dolnośląskie 44,06 30,35 13,71 3.722 3.694 288 46,6 0,41 44 0,03 4 9,4 94 Tyszowce lubelskie 43,75 32,28 11,47 3.092 2.910 374 42,5 0,81 5 0,33 3 6,0 95 Czyżew podlaskie 43,61 29,70 13,91 3.303 3.114 218 3,4 0,24 54 0,09 4 6,6 96 Ogrodzieniec śląskie 43,59 29,69 13,90 2.568 2.464 177 19,2 0,10 32 0,37 8 9,5 97 Przemków dolnośląskie 42,87 30,80 12,07 2.982 2.834 368 98,3 0,40 36 0,52 4 8,8 98 Lidzbark Warmiński warmińsko-mazurskie 42,61 29,91 12,70 3.429 3.635 451 31,5 0,05 203 0,65 6 16,5 99 Frampol lubelskie 42,47 30,54 11,94 3.439 3.036 751 24,2 0,50 0 0,06 4 6,4 100 Lipsko mazowieckie 42,45 28,87 13,58 2.459 2.281 91 9,0 0,48 55 0,30 5 11,6 * nowe podmioty gospodarcze liczone na 1000 mieszkańców Nowe podmioty gospodarcze * Liczba mieszkańców (w tys.) Jak powstał ranking METODOLOGIA Sprawdziliśmy, jak miasta i gminy dbają o swój rozwój oraz o standard życia mieszkańców. Ale duże znaczenie miała też ocena stanu finansów. Samorządy, które wzięliśmy pod uwagę, przygotowując ranking, zostały podzielone na trzy kategorie: > miasta na prawach powiatu, > pozostałe gminy miejskie i miejsko-wiejskie, > gminy wiejskie. Pominęliśmy Warszawę ze względu na jej wielkość i inny ustrój prawny. Kryteria oceny samorządów zostały ustalone przez Kapitułę Rankingu, której skład podajemy na >S2. Ranking przygotowaliśmy w dwóch etapach. W pierwszym etapie wybraliśmy miasta i gminy, które w najlepszy sposób zarządzały swoimi finansami w latach 2010 2013 i jednocześnie najwięcej w tym czasie inwestowały. Wzięliśmy pod uwagę dane z Ministerstwa Finansów dotyczące wszystkich samorządów w Polsce mieszczących się w wybranych przez nas kategoriach (nie analizowaliśmy danych na szczeblu powiatu i województw). Aby wybrać samorządy do drugiego etapu, ocenialiśmy między innymi: > dynamikę wzrostu wydatków majątkowych (pomniejszonych o środki unijne) w przeliczeniu na jednego mieszkańca w latach 2010 2013 (maks. 10 pkt); > wartość środków unijnych (w przeliczeniu na jednego mieszkańca), jakie w latach 2011 2013 wpłynęły na rachunek budżetu gminy/miasta (maks. 9 pkt); > indywidualny wskaźnik zadłużenia, który zaczął obowiązywać od 2014 r. (5 pkt); > dynamikę wzrostu wydatków na administrację od 2009 r. (maks. 3 pkt); > nadwyżkę operacyjną w stosunku do dochodów w latach 2010 2013 (maks. 5 pkt); > dynamikę wzrostu dochodów własnych w latach 2010 2013 (maks. 10 pkt); > relację nakładów inwestycyjnych do przyrostu zadłużenia w latach 2010 2013 (maks. 6 pkt); > dynamikę wzrostu wydatków ogółem na jednego mieszkańca (w wybranych działach) w latach 2010 2012; > transport i łączność (maks. 5 pkt); > ochronę środowiska (maks. 4 pkt); Łącznie w pierwszym etapie samorząd mógł uzyskać maksymalnie 59 punktów. Po zakończeniu pierwszego etapu dysponowaliśmy listą samorządów, których finanse najlepiej odpowiadały kryteriom wyznaczonym przez kapitułę. Do drugiego etapu zakwalifikowaliśmy 564 samorządy. W grupie tej znalazły się 64 miasta na prawach powiatu, 250 gmin miejskich i miejsko-wiejskich oraz 250 gmin wiejskich. Pytania jakie zadaliśmy w ankiecie >S10, ranking miast >S6, ranking gmin wiejskich >S10

ekonomia.rp.pl Wtorek 15 lipca 2014 najlepsze gminy miejsko-wiejskie S9 Inwestycje, ekologia, bezpieczeństwo <Jedną z inwestycji Krasnegostawu jest budowa zbiornika Lubańka KRASNYSTAW I MIEJSCE Umiejętnie przyciąga inwestorów. Wspiera rodziny wielodzietne. Odnawia zabytkowe obiekty. ANETA GAWROŃSKA Krasnystaw okazał się w tym roku nie tylko najlepszą gminą wiejsko-miejską, ale zajął też pierwsze miejsce w rankingu Innowacyjny samorząd. Tegoroczny budżet gminy Miasto Krasnystaw to ponad 72,5 mln zł. Inwestycje mają pochłonąć ponad 26,3 mln zł. Inwestujemy w wiele różnych sfer miejskiego życia. Są to inwestycje o charakterze społecznym, ekologicznym, poprawiające bezpieczeństwo i infrastrukturę drogową podkreśla Andrzej Jakubiec, burmistrz Krasnegostawu. Projekty są finansowane ze środków unijnych, krajowych oraz własnych. Dwie najnowsze inwestycje współfinansowane z funduszy unijnych to rewitalizacja zabytkowego, zdewastowanego dworku starościańskiego w Krasnymstawie oraz budowa zbiornika wodnego Lubańka. Zabytkowy dwór ma być przystosowany do potrzeb Centrum Integracji Społecznej z klubem opiekuńczo-wychowawczym. Przebudowywane są także budynki gospodarcze, w których znajdzie siedzibę m.in. klub seniora. Rewitalizacja dworku poszerzy ofertę Dziennego Domu Pomocy Społecznej mówi burmistrz. Wartość projektu to ponad 7 mln zł, w tym dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007 2013 wyniosło ok. 5,5 mln zł. Na terenie Krasnegostawu powstał też (w ramach Programu Małej Retencji Województwa Lubelskiego) zbiornik Lubańka o pojemności ok. 80 tys. metrów sześc. Jak podkreśla Andrzej Jakubiec, realizacja tego projektu poprawia bezpieczeństwo powodziowe okolic miasta. Powstały dodatkowe tereny rekreacyjne, wybudowano także drogi. Wartość inwestycji to prawie 4,5 mln zł, w tym dofinansowanie wynosi ponad 2,5 mln zł. Miasto Krasnystaw dzięki unijnemu dofinansowaniu buduje zakład zagospodarowania odpadów w Wincentowie. W ramach projektu, wartego ponad 9 mln zł, zostanie też rozbudowane składowisko odpadów. Kolejny projekt, o wartości ponad 7 mln zł, to energooszczędny, inteligentny system oświetlenia ulic. Inwestycja w 45 proc. jest dotowana z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a 55 proc. to pożyczka. KRASNYSTAW Zmodernizowanych zostanie 1738 z 2155 punktów świetlnych. Dzięki temu roczne koszty utrzymania systemu oświetleniowego spadną o ok. 316 tys. zł; wydatki na energię elektryczną zmaleją o 27 proc., a na konserwację o ok. 60 tys. zł. Z szacunków wynika, że koszt energii elektrycznej zużywanej na oświetlenie uliczne zmniejszy się ogółem o ok. 30 proc. Krasnystaw poprawia także stan dróg. Tylko w 2014 r. zostaną zmodernizowane ulice: Piekarskiego, Kilińskiego, Niesieckiego, Gospodarcza, Rzeczna, Partyzantów, PCK. W sumie na poprawę infrastruktury drogowej w 2014 r. miasto przeznaczy ze swojego budżetu ok. 5 mln zł. Do najcenniejszych inicjatyw krasnostawski samorząd zalicza bezpłatne przedszkola. Wszystkie zajęcia, także te dodatkowe, są finansowane z miejskiego budżetu. Wielodzietne rodziny mogą liczyć na dopłaty do wywozu śmieci. Wprowadziliśmy Kartę Dużej Rodziny 3 Plus. Rodziny wielodzietne korzystają z licznych zniżek na usługi mówi Andrzej Jakubiec. W Krasnymstawie działają Młodzieżowa Rada Miasta i Rada Seniorów. Z punktu widzenia inwestorów istotne jest, że miejski samorząd konsekwentnie uchwala plany zagospodarowania przestrzennego dla kolejnych obszarów. Uchwalone plany obejmują 82,3 proc. terenów zurbanizowanych miasta. Przedsiębiorcy doceniają także niezmienne od lat stawki podatków. Samorząd współorganizuje odbywające się co roku w mieście Forum Gospodarcze, a burmistrz Krasnegostawu uczestniczy w cyklicznych spotkaniach konsultacyjnych z przedsiębiorcami. W mieście działają OSM Krasnystaw i FTK (przemysł rolno-spożywczy), Cersanit, Przedsiębiorstwo Wdrażania Nowych Technologii Energoremont, produkujący opakowania Kartonex. Są też przedstawiciele branży metalowej, firmy WEMAX i Mazurek Metal. Dynamiczne miasto, aktywni mieszkańcy KARPACZ II MIEJSCE Dzięki budżetowi partycypacyjnemu odnowiono lokalną atrakcję turystyczną i budowana jest droga rowerowa. ROBERT BISKUPSKI Gmina Karpacz jest typową gminą górską. Leży w Karkonoszach w dolinie Łomnicy i jej dopływów, u podnóża Śnieżki. Miasto Karpacz położone jest w niezbyt szerokiej i stromej dolinie Łomnicy, na wysokości od 480 do 885 m n.p.m. Dlaczego warto żyć w Karpaczu? Powodów jest wiele. Na przykład przy wsparciu funduszy unijnych zostało Uczestnicy polsko-czeskiego projektu Sztuka Łączy Narody wybudowane przedszkole publiczne. Działa też drugie, prywatne. Dzięki temu wszyscy chętni mogą wysłać dziecko do przedszkola mówi Ryszard Rzepczyński, wiceburmistrz Karpacza. Problemu nie ma też ze żłobkiem; znajduje się w sąsiedniej miejscowości. Na wysokim poziomie jest też gimnazjum. Uwaga: wszyscy uczniowie biorą tu udział w treningu kontroli złości. Do gimnazjum chętnie zapisują swoje dzieci również mieszkańcy sąsiednich gmin mówi wiceburmistrz Rzepczyński. Niektórzy specjalnie się u nas meldują, żeby posłać dziecko do szkoły. MATERIAŁY PRASOWE Dla dzieci organizowane są półkolonie. Bierze w nich udział setka spośród 300 uczących się mieszkańców Karpacza. Miasto nie zapomina o seniorach. Dla ludzi 50+ przygotowano specjalny program. Uczestniczy w nim ponad 100 osób. Chodzą na baseny, uczą się języków, biorą udział w kursie komputerowym. Od trzech lat w mieście działa budżet partycypacyjny. Na zebrania, podczas których głosuje się, jakie projekty mają być realizowane, co roku przychodzi o 25 proc. więcej osób. Dzięki budżetowi partycypacyjnemu odnowiono m.in. Młynek Miłości, lokalną atrakcję turystyczną. Teraz budowana jest droga rowerowa wokół Karpacza. Powstały też siłownie zewnętrzne. Gmina korzysta ze środków unijnych. Dzięki temu przebudowała m.in. ul. Parkową; biegnie obecnie tunelem, a w centrum miasta można było stworzyć deptak. Zagospodarowano trasę na Budniki zapomnianą, ale malowniczą część Karpacza. Wyremontowano stary dworzec. Jak twierdzą władze miasta, jest to pierwszy na Dolnym Śląsku, a być może nawet w całej Polsce dworzec kolejowy, który stał się atrakcją turystyczną. Wyremontowano 75 proc. ulic, na głównej niedawno powstało pierwsze w mieście rondo. 97 proc. miasta jest skanalizowane. Wybudowano halę sportową dla gimnazjum. W naszym 5-tysięcznym mieście mamy dwie takie hale wylicza wiceburmistrz. Władze miasta angażują mieszkańców w organizację imprez. Warto wymienić chociażby skiring zawody w jeździe na nartach za koniem albo... motorem krosowym, czy Everyboard Festival święto wszelkiego rodzaju desek do jeżdżenia. W najbliższym czasie odbędzie się dwutygodniowy Festiwal Ducha Gór, a w jego ramach wiele różnych wydarzeń kulinarnych, artystycznych, koncertów, spektakli, nieoczywistych wędrówek, wizyt w otwartych pracowniach artystów i rzemieślników. Mieszkańcy chętnie sami tworzą atrakcje turystyczne. W ten sposób powstało m.in. muzeum Ducha Gór, Park Bajek, wystawa klocków Lego (jest tam ćwierć miliarda klocków). Istnieje też lokalna grupa działania, która zrzesza kilkudziesięciu regionalnych twórców. Zachęty: nieruchomości i klimat POLANICA-ZDRÓJ III MIEJSCE Nowoczesne hotele i apartamentowce, ośrodki medyczne i salony piękności. Miasto prężnie się rozwija. ANETA GAWROŃSKA Polanica-Zdrój przyciąga inwestorów jak magnes podkreśla Jerzy Terlecki, burmistrz Polanicy. Doceniają oni atrakcyjną lokalizację miasta, jego mikroklimat, w pełni uzbrojone w infrastrukturę techniczną nieruchomości. Całe miasto jest objęte planami zagospodarowania przestrzennego, co jest atutem nie do przecenienia. Współpracujemy ze wszystkimi przedsiębiorcami i gestorami w branży hotelarskiej oraz gastronomicznej mówi Jerzy Terlecki. W mieście realizowane są duże inwestycje hotelarskie, np. pięciogwiazdkowy obiekt SPA dr Irena Eris; ma być oddany w grudniu tego roku. Powstają też projekty deweloperskie. Posiadanie apartamentu w Polanicy-Zdroju stało się modne ocenia burmistrz. Podkreśla, że powstające inwestycje są dostosowane do ekologicznych standardów, zgodnie z normami unijnymi. Do atutów Polanicy, oprócz świetnego położenia geograficzno-przyrodniczego, Jerzy Terlecki zalicza bazę noclegową i gastronomiczną, dobre warunki do uprawiania sportów zimowych i turystyki, w tym zdrowotnej. - Mamy bazę lecznictwa uzdrowiskowego, ośrodki medycyny estetycznej - opowiada burmistrz. Zapewnia też, że miasto jest bezpieczne m.in. dzięki systemowi monitoringu. Polanica-Zdrój chce ułatwiać życie samym mieszkańcom. Inwestuje w szeroko rozumianą infrastrukturę. Do najważniejszych inwestycji urzędnicy zaliczają budowę dróg, modernizację chodników, budowę trasy spacerowej nad rzeką Bystrzycą Dusznicką, budowę obiektów socjalnego i lekkoatletycznego. Polanica inwestuje też w place zabaw, monitoring wizyjny, rekultywację wysypiska. Remontuje i rozbudowuje ujęcia wodne. Chcemy, by mieszkańcy mieli możliwość atrakcyjnego spędzania wolnego czasu. Dlatego inwestujemy w park zdrojowy, teatr zdrojowy, deptak z restauracjami i kawiarenkami dla najbardziej wymagających klientów, trasy do turystyki pieszej i rowerowej wylicza Jerzy Terlecki. Zadania inwestycyjne są realizowane ze środków własnych i dotacji z budżetu państwa (budynek socjalny). Polanica korzysta też z dofinansowania z funduszy strukturalnych i Funduszu Polanica-Zdrój jest w całości objęta planami zagospodarowania Spójności. Poza tym gmina wspomaga się nisko oprocentowanymi pożyczkami z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i emituje obligacje. Planowane w tym roku dochody (według stanu na 30 czerwca) to ponad 26,7 mln zł, natomiast wydatki mają przekroczyć 26,5 mln zł. Inwestycje pochłoną ponad 5,4 mln zł. POLANICA

S10 najlepsze gminy wiejskie Wtorek 15 lipca 2014 ekonomia.rp.pl > GMINY WIEJSKIE Poz. 2014 Poz. 2013 Gmina Województwo suma punktów Ocena jakości gminy za sytuację za zarządzanie finansową Dochody (w zł na osobę) Wydatki (w zł na osobę) Pozyskane środki unijne (w zł na osobę) Zobowiązania/ dochody (w proc.) Udział wydatków na organizacje pozarządowe (w proc.) Nakłady na gospodarkę mieszkaniową (w zł na osobę) Wydatki na promocję w wydatkach ogółem (w proc.) 1 7 Świdnica lubuskie 62,62 26,64 35,98 3.600 3.231 330 41,4 0,65 30 0,58 10 6,3 2 14 Ożarowice śląskie 62,25 34,39 27,86 10.404 11.484 6.454 12,3 0,23 163 0,29 7 5,6 3 Ustka pomorskie 62,19 29,16 33,03 4.884 5.181 719 27,0 0,85 89 0,32 6 8,1 4 Polska Cerekiew opolskie 59,70 34,81 24,89 4.723 4.332 1.447 25,6 0,64 104 0,23 2 4,3 5 2 Stepnica zachodniopomorskie 58,81 29,52 29,29 8.807 9.260 647 0,0 0,60 2039 0,29 7 4,9 6 Dębica podkarpackie 57,73 31,48 26,26 3.188 3.223 555 33,2 0,39 541 0,15 6 25,1 7 18 Postomino zachodniopomorskie 57,66 33,91 23,74 4.993 4.845 644 37,8 0,40 22 0,55 8 7,1 8 Gorlice małopolskie 56,55 27,54 29,01 2.965 2.954 127 39,9 0,48 93 0,17 8 17,0 9 35 Duszniki wielkopolskie 56,48 28,72 27,76 3.414 3.512 115 30,1 0,66 5 0,27 29 8,6 10 19 Cekcyn kujawsko-pomorskie 56,21 29,44 26,77 3.548 3.549 292 46,6 0,44 32 0,17 6 6,7 11 28 Iława warmińsko-mazurskie 56,15 32,40 23,76 3.429 3.388 284 49,7 0,00 2 0,22 8 12,8 12 Koszyce małopolskie 56,12 29,08 27,04 3.220 3.438 445 18,9 0,60 20 0,40 6 5,7 13 Sękowa małopolskie 55,95 30,66 25,29 3.553 3.314 258 33,0 0,76 39 0,75 8 4,9 14 10 Morawica świętokrzyskie 55,66 30,42 25,24 3.407 3.534 421 34,6 0,44 47 0,37 10 15,1 15 32 Konopiska śląskie 55,65 30,87 24,78 3.229 3.305 670 40,0 0,50 23 1,47 7 10,7 16 Radowo Małe zachodniopomorskie 55,59 35,25 20,34 3.769 3.593 279 29,0 1,00 105 0,05 11 3,7 17 Stegna pomorskie 55,32 32,00 23,32 3.761 3.646 431 40,9 0,30 164 0,93 23 9,9 18 Żarnowiec śląskie 55,13 34,21 20,91 3.879 4.574 327 0,1 3,68 315 0,04 3 4,8 19 Tuchomie pomorskie 55,09 33,05 22,04 3.960 4.133 229 20,7 4,52 40 0,17 6 4,2 20 Przemęt wielkopolskie 54,76 31,06 23,69 3.614 3.268 579 17,2 0,30 31 0,83 7 13,9 21 Nowy Targ małopolskie 54,74 32,38 22,36 3.177 3.303 166 39,3 1,00 0 0,34 7 23,4 22 Mielec podkarpackie 54,73 27,29 27,44 2.622 2.794 158 0,0 0,35 0 1,61 6 12,9 23 Reńska Wieś opolskie 54,52 32,32 22,20 2.995 2.951 336 0,0 4,00 74 0,52 3 8,2 24 Szczaniec lubuskie 54,11 38,74 15,37 3.711 3.248 231 15,0 0,40 85 0,64 7 3,9 25 33 Rząśnia łódzkie 54,08 33,76 20,32 7.368 7.308 518 38,4 1,39 38 0,18 4 4,9 26 Kaźmierz wielkopolskie 54,01 30,21 23,81 3.569 3.508 744 22,2 0,19 57 0,10 8 7,9 27 Marianowo zachodniopomorskie 53,86 33,59 20,27 3.291 3.392 174 25,3 0,47 22 0,00 7 3,2 28 Kondratowice dolnośląskie 53,50 34,27 19,24 3.566 3.944 447 38,1 0,51 14 0,44 4 4,5 29 57 Trzcinica wielkopolskie 53,46 30,18 23,27 3.256 2.864 337 19,3 1,04 73 0,09 9 4,9 30 87 Gołcza małopolskie 53,20 32,76 20,44 3.210 3.443 197 27,9 5,00 32 0,09 3 6,2 31 Sławno łódzkie 52,98 31,06 21,91 3.299 4.928 178 19,1 3,33 53 0,39 5 7,5 32 Gołuchów wielkopolskie 52,82 29,55 23,27 3.112 3.193 185 35,7 0,70 41 0,51 6 10,3 32 Budzyń wielkopolskie 52,82 29,70 23,11 3.718 3.384 365 13,8 0,49 31 0,02 10 8,4 34 42 Boronów śląskie 52,41 32,11 20,30 3.775 3.593 204 13,2 0,90 20 0,17 8 3,3 35 Wąsewo mazowieckie 52,40 30,98 21,42 3.616 3.451 582 27,7 0,28 18 0,39 7 4,5 36 Repki mazowieckie 52,34 33,97 18,37 3.728 3.944 917 18,3 0,20 8 0,34 5 5,7 37 Miedźna śląskie 51,85 30,60 21,25 3.193 3.226 347 18,8 1,60 40 0,09 4 16,1 38 Górno świętokrzyskie 51,84 31,29 20,56 2.878 2.772 87 40,8 0,27 1 0,17 6 13,7 39 89 Wola Uhruska lubelskie 51,81 34,52 17,30 4.554 4.804 1.154 32,8 0,45 12 0,07 4 4,0 40 Niedźwiada lubelskie 51,67 36,89 14,78 3.701 3.671 201 25,2 0,26 2 0,03 6 6,3 40 Dydnia podkarpackie 51,67 29,87 21,80 3.299 3.183 131 26,4 0,00 185 0,13 5 8,2 42 Baranowo mazowieckie 51,66 36,81 14,86 3.514 3.777 393 6,6 0,03 5 0,01 12 6,8 43 Podegrodzie małopolskie 51,58 29,61 21,97 3.135 3.027 153 8,4 0,36 21 0,35 6 12,5 44 Łęka Opatowska wielkopolskie 51,48 32,93 18,55 3.480 3.177 87 51,3 0,30 41 0,12 7 5,3 45 Żelechlinek łódzkie 51,34 32,71 18,62 3.679 3.793 558 23,2 0,31 309 0,11 3 3,4 46 Lubomino warmińsko-mazurskie 51,22 30,94 20,28 3.764 3.901 517 13,5 0,70 16 0,44 5 3,7 47 Czerniewice łódzkie 51,15 34,08 17,07 3.732 3.553 660 13,7 0,26 26 0,08 6 5,2 48 53 Czernikowo kujawsko-pomorskie 51,01 30,85 20,16 3.963 4.150 515 49,5 0,21 5 0,15 7 8,9 49 Jeziorzany lubelskie 50,88 31,22 19,65 2.734 2.661 118 11,4 2,36 1 0,33 3 3,0 50 Tereszpol lubelskie 50,83 32,05 18,77 2.694 3.243 173 25,1 0,54 15 0,07 5 4,0 51 Rychliki warmińsko-mazurskie 50,80 32,11 18,69 3.549 3.735 27 11,6 4,24 80 0,16 3 4,1 52 Tczew pomorskie 50,36 34,25 16,11 3.086 3.010 181 48,4 0,10 31 0,32 10 13,2 53 Milanów lubelskie 50,22 34,17 16,05 4.163 4.603 617 19,8 0,20 0 0,08 23 4,1 54 77 Kaliska pomorskie 50,04 33,94 16,10 3.708 3.854 521 33,0 0,00 14 0,15 7 5,3 55 Potok Górny lubelskie 50,00 32,73 17,27 3.072 3.111 205 22,0 0,50 2 0,05 5 5,5 56 Kurzętnik warmińsko-mazurskie 49,70 29,77 19,93 3.593 3.675 195 38,2 0,30 1 0,32 8 9,1 57 Kuryłówka podkarpackie 49,39 29,84 19,55 3.142 3.230 365 16,4 0,00 129 0,20 5 5,7 58 55 Rościszewo mazowieckie 49,23 30,42 18,82 3.667 3.609 370 37,6 0,36 12 0,12 4 4,3 59 Sztutowo pomorskie 49,02 30,94 18,08 8.009 7.476 1.294 0,0 0,28 12 0,00 13 3,7 60 Krzywda lubelskie 48,67 32,37 16,30 2.987 2.913 137 30,0 1,00 1 0,19 5 10,7 61 95 Wągrowiec wielkopolskie 48,66 29,94 18,72 3.335 2.910 221 33,3 0,20 26 0,24 7 11,9 62 Udanin dolnośląskie 48,42 30,66 17,77 3.323 3.257 280 35,1 0,56 0 1,00 2 5,4 63 Korycin podlaskie 48,37 32,49 15,88 3.862 3.814 587 47,1 0,04 34 1,12 4 3,4 64 Górowo Iławeckie warmińsko-mazurskie 47,94 32,12 15,83 3.659 3.474 59 47,6 0,04 121 0,16 3 7,1 65 Chełmno kujawsko-pomorskie 47,84 28,22 19,62 3.264 3.366 209 13,1 0,43 8 0,07 7 5,6 66 Szelków mazowieckie 47,48 37,20 10,28 3.572 3.523 745 15,0 0,00 0 0,02 7 3,8 67 70 Lipusz pomorskie 47,40 29,33 18,06 3.912 4.064 643 27,6 0,04 170 0,11 7 3,6 68 Radziemice małopolskie 46,63 30,74 15,89 3.006 2.917 47 37,2 0,00 8 0,12 4 3,5 69 Brzozie kujawsko-pomorskie 46,63 32,56 14,07 3.646 3.678 252 26,0 0,10 10 0,06 4 3,8 70 Przeciszów małopolskie 46,24 32,49 13,74 2.848 2.832 508 34,0 0,01 0 0,27 4 6,8 71 Kowiesy łódzkie 45,94 28,46 17,47 2.937 3.244 93 24,4 0,20 581 0,13 3 3,0 72 45 Płaska podlaskie 45,57 31,94 13,62 3.448 4.850 442 85,9 0,00 12 0,12 14 2,6 73 91 Czajków wielkopolskie 45,46 33,66 11,80 3.604 3.416 103 28,8 0,56 7 0,22 4 2,5 74 Brańsk podlaskie 45,19 30,46 14,72 3.030 2.744 255 12,6 0,05 11 0,13 12 6,2 75 Koszęcin śląskie 45,13 28,44 16,69 2.604 2.442 143 3,0 0,01 24 0,22 6 11,8 76 Hanna lubelskie 44,81 32,35 12,46 3.703 2.633 920 22,4 0,18 0 0,00 5 3,1 77 Kłoczew lubelskie 44,70 31,13 13,57 3.019 3.030 252 10,9 0,19 0 0,05 4 7,4 78 Klwów mazowieckie 44,63 32,94 11,69 3.238 3.037 215 39,3 0,30 0 1,61 4 3,5 79 Jeleniewo podlaskie 44,60 29,29 15,31 3.675 3.442 250 11,2 0,00 8 0,06 5 3,2 80 Płoniawy-Bramura mazowieckie 44,25 33,73 10,52 4.330 4.694 1.153 44,0 0,00 0 0,26 9 5,7 81 Krasne mazowieckie 44,24 32,54 11,70 3.934 3.984 982 24,5 0,00 24 0,02 3 3,8 82 Łopiennik Górny lubelskie 44,14 29,56 14,58 2.884 2.950 203 14,4 0,22 19 0,06 5 4,2 83 Augustów podlaskie 43,49 32,80 10,68 4.439 4.201 98 42,0 0,00 13 0,18 6 6,9 84 Waśniów świętokrzyskie 43,07 30,02 13,05 3.135 3.071 161 11,1 0,09 0 0,09 3 7,1 85 Zalesie lubelskie 42,87 31,63 11,24 3.545 2.950 325 15,0 0,46 13 0,16 2 4,5 86 Kocierzew Południowy łódzkie 42,68 32,14 10,54 3.336 3.756 818 20,0 0,00 940 0,05 4 4,4 87 Maszewo lubuskie 42,30 31,11 11,19 3.046 3.328 36 12,9 0,00 0 0,37 3 2,9 88 Józefów Nad Wisłą lubelskie 41,63 31,09 10,54 2.964 2.992 168 0,1 0,19 0 0,21 5 6,9 89 Wieprz małopolskie 41,05 31,56 9,49 3.004 2.889 151 2,8 0,34 0 0,16 5 12,0 90 Tuczępy świętokrzyskie 40,48 31,88 8,60 4.029 3.630 422 0,0 0,00 0 0,25 3 3,8 91 Osina zachodniopomorskie 40,44 34,54 5,90 3.303 3.419 406 15,3 0,00 0 0,11 0 3,0 92 Chrostkowo kujawsko-pomorskie 39,27 32,03 7,25 4.199 3.871 291 1,8 0,00 0 0,00 4 3,0 93 Bargłów Kościelny podlaskie 37,65 30,55 7,10 3.095 2.663 159 21,0 0,00 6 0,06 4 5,8 94 Szulborze Wielkie mazowieckie 37,60 30,56 7,03 3.434 3.123 177 4,5 0,00 0 0,00 3 1,8 * nowe podmioty gospodarcze liczone na 1000 mieszkańców Nowe podmioty gospodarcze* Liczba mieszkańców (w tys.) Pytania do miast i gmin METODOLOGIA Samorządy ocenialiśmy w dwóch etapach. W pierwszym wzięliśmy pod uwagę dane finansowe, w drugim dodatkowo uwzględniliśmy informacje dostarczone Rz przez same samorządy. Do wszystkich gmin, które przeszły przez pierwszy etap oceny, wysłaliśmy ankiety składające się z 18 pytań. Odpowiedzi miały pomóc w ostatecznym wyborze najlepszych samorządów. Punkty z pierwszego etapu zostały ponownie przeliczone dla gmin, które odesłały ankietę. Łącznie w drugim etapie samorządy mogły uzyskać 54,5 pkt. O łącznej klasyfikacji decydowała suma punktów z obu etapów. W ankiecie pytaliśmy między innymi o: udział wydatków na realizację kontraktów z organizacjami pozarządowymi w latach 2010 2013 (maks. 5 pkt); liczbę złożonych wniosków o dofinansowanie organizacji pozarządowych w latach 2010 2013 (maks. 5 pkt); wydatki mieszkaniowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca w latach 2010 2013 (maks. 4 pkt); wyniki testu szóstoklasistów oraz gimnazjalistów w latach 2012 2013 (maks. 4 pkt); stopę bezrobocia w latach 2010 2013; dot. tylko miast na prawach powiatu (maks. 4 pkt); liczbę nowych podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy w latach 2010 2013 w przeliczeniu na 1000 mieszkańców (maks. 4 pkt); czy urząd funkcjonuje na podstawie jednej z metod/ narzędzi wsparcia zarządzania: CAF, EFQM, ISO, PRI (maks. 5 pkt); jaka jest ocena wiarygodności kredytowej (2 lub 3 pkt w zależności od ratingu); czy sprawozdanie finansowe było badane przez niezależnego biegłego rewidenta (maks. 1 pkt); udział wydatków na promocję gminy w wydatkach ogółem w latach 2012 2013 (maks. 2 pkt); współpraca z jednostkami pomocniczymi (2 pkt), budżet zadaniowy i mierniki określające stopień realizacji celów budżetowych; dot. tylko miast na prawach powiatu (1 pkt); wspieranie rozwoju przedsiębiorczości (maks. 2 pkt); inicjatywy w ramach partnerstwa publicznego (maks. 1 pkt); czy gmina ma plan zagospodarowania przestrzennego, czy pozwolenia na budowę są wydawane na podstawie decyzji administracyjnej o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (maks. 2 pkt); sposoby zapobiegania bezrobociu w gminie (maks. 2 pkt); Karta Dużej Rodziny (maks. 2 pkt). Jeśli analizowaliśmy dane za kolejne lata, najwięcej punktów przyznawaliśmy za ostatni rok. Ranking Europejski Samorząd >S13 15, Ranking Innowacyjny Samorząd >S16 17

ekonomia.rp.pl Wtorek 15 lipca 2014 najlepsze gminy wiejskie S11 Wielkie wyzwania małej gminy ŚWIDNICA I MIEJSCE Wysoka jakość edukacji, sport na światowym poziomie, rozwinięta sieć organizacji pozarządowych gmina ma się czym pochwalić. Mała wielka gmina. Bardzo lubię tak mówić o Świdnicy twierdzi zastępca wójta Arisa Jaz. Największy nasz sukces, ale też dowód na dobrą długofalową politykę edukacyjną, to poziom nauczania. W gminie są dwie podstawówki. Szkoły plasują się w pierwszej dziesiątce placówek województwa lubuskiego. Skutecznie konkurują ze szkołami w Zielonej Górze. Absolwenci gimnazjum bez problemu dostają się do szkół ponadgimnazjalnych w Zielonej Górze. Często kontynuują naukę na uczelniach. Edukacja w naszych szkołach to nie tylko lekcje, ale też mnóstwo dodatkowych atrakcji tłumaczy Adam Jaskulski, wójt gminy. Są zajęcia pozalekcyjne, nie tylko naukowe, ale też sportowe. Działa wiejski klub szermierczy, który uczestniczy w krajowych i międzynarodowych zawodach. Władze postawiły też na ekologię. Cała gmina jest skanalizowana i wyposażona w wodociągi. Udało się na ten cel zdobyć środki unijne z funduszu rozwoju obszarów wiejskich oraz z programów skierowanych do jednostek samorządowych. Ekologiczne postawy są promowane wśród mieszkańców. Co roku organizowany jest konkurs na najbardziej ekologiczne sołectwo. Nagrodą są pieniądze, za które mieszkańcy mogą zrealizować inwestycję służącą ekologii. W zeszłym roku wygrało jedno z mniejszych sołectw, kupiło wiatrak produkujący energię do napowietrzania stawu znajdującego się w środku wsi mówi Arisa Jaz. W tym roku przymierzamy się do zakupu ogniw fotowoltaicznych. Organizowane są również proekologiczne konkursy dla młodzieży. W tym roku młodzi ludzie zachęcali do zgniatania butelek, puszek itp. Dzięki temu gmina ma być nie tylko bardziej ekologiczna, ale również czysta. Świdnica może pochwalić się aktywnym życiem społecznym. W 12 miejscowościach funkcjonują aż 23 organizacje pozarządowe. Wszystkie prężnie działają zapewnia wójt Jaskulski. Pozyskują środki z budżetu gminy i z różnych programów, takich jak np. Lider PROW. Włączają się w życie kulturalne, społeczne i obywatelskie gminy. Powołana została Młodzieżowa Rada Gminy, która zarządza niewielkim budżetem. Udało się zrealizować projekt termomodernizacji budynków administracyjnych oraz oświatowych. I to w formule partnerstwa publiczno- -prywatnego, z czym większość samorządów ma bardzo duży problem. Dodatkowo na cel ten pozyskano dofinansowanie unijne. Ważną inwestycją była też rozbudowa sieci wodno-kanalizacyjnej (wydano ok. 15 mln zł). Obecnie Świdnica za 3 mln zł rozbudowuje zbiornik retencyjny (z 2 do 5 hektarów). Powstała też regionalna hala sportowa, która częściowo została sfinansowana ze środków unijnych, a częściowo z budżetu państwa. Ma pełnowymiarowe boiska. Jest częścią kompleksu edukacyjno- -sportowego, który w przyszłym roku wzbogaci się o astrobazę Kepler. W latach 2002 2013 w gminie trzykrotnie wzrosła zarówno wartość podatku od nieruchomości, jak i wpływy z podatku PIT. Ponad tysiąc osób spośród 5 tys. mieszkańców prowadzi działalność gospodarczą. Robert Biskupski Sala koncertowa w wyremontowanym ze środków UE byłym zborze ewangelickim w Letnicy MATERIAŁY PRASOWE Gospodarka, ultraszybki internet i zdrowie Tereny inwestycyjne przy Międzynarodowym Porcie Lotniczym OŻAROWICE OŻAROWICE II MIEJSCE Niskie podatki, uzbrojone tereny inwestycyjne, działki budowlane. Gmina przyciąga i nowych mieszkańców, i inwestorów. Boisko piłkarskie w Ożarowicach, obiekt wielofunkcyjny i strażnica Ochotniczej Straży Pożarnej w Celinach, sieć kanalizacji sanitarnej, rozbudowa i termomodernizacja szkół w Zendku i Tąpkowicach. To tylko niektóre inwestycje gminy Ożarowice. Wydatki inwestycyjne w 2014 r. pochłoną ponad 58 mln zł. Część inwestycji jest współfinansowana ze środków unijnych. W naszym rankingu Europejski Samorząd (>S13-15) w kategorii gminy wiejskie Ożarowice zajęły pierwsze miejsce. Gmina Ożarowice ma do zaoferowania bardzo atrakcyjne, dobrze zlokalizowane tereny inwestycyjne podkreśla Grzegorz Czapla, szef gminnego urzędu, który w telewizyjnym konkursie zdobył tytuł Wójt Roku 2012. Położenie tych nieruchomości w sąsiedztwie Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach, w pobliżu skrzyżowania autostrady A1 i drogi ekspresowej S1, sprawia, że do gminy można szybko i łatwo dotrzeć. Dla przedsiębiorców, także tych zagranicznych, to bardzo ważne kryterium przy wyborze lokalizacji na działalność gospodarczą zauważa wójt Ożarowic. W 2013 r. na terenach powojskowych w sąsiedztwie Portu Lotniczego w Pyrzowicach gmina utworzyła Strefę Aktywności Gospodarczej (SAG). Pieniądze na budowę dróg, uzbrojenie terenu, adaptację koszarowca na potrzeby małych i średnich przedsiębiorstw samorząd pozyskał z unijnego budżetu. W 2013 r. rozpoczęto realizację kolejnej inwestycji na terenie SAG. Projekt dotyczący przygotowania terenów inwestycyjnych jest współfinansowany ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. W gminie obowiązują najniższe z możliwych podatki: rolny, od nieruchomości i działalności gospodarczej, od środków transportowych podkreśla Grzegorz Czapla. Dodatkowo rada gminy zwolniła z podatku od nieruchomości przedsiębiorców mających siedzibę na obszarze SAG oraz zatrudniających co najmniej dziesięć osób. Zwolnienie można uzyskać nawet na 10 lat. Korzystne warunki do prowadzenia działalności gospodarczej spowodowały, że w gminie Ożarowice przybywa mieszkańców, inwestorów i przedsiębiorców. Działają tu m.in. stacja benzynowa, hotel, biurowiec MŚP, restauracja. Oferujemy działki budowlane, które umożliwiają osiedlenie się na terenie gminy podkreśla wójt Ożarowic. Gmina stawia także na nowoczesne technologie. Dysponujemy ultranowoczesnym internetem w technologii Wi- MAX-LTE. To pierwsza tego typu inwestycja w Polsce, dofinansowana ze środków UE mówi wójt. LTE to szerokopasmowa platforma do bezprzewodowej transmisji danych na dużym obszarze. Internet w tej technologii wyróżnia się szybkością. To kolejny krok w walce z wykluczeniem cyfrowym. Ważna jest także profilaktyka zdrowotna. Ożarowice były trzecią gminą w Polsce, która w 2007 r. podjęła decyzję o szczepieniu dziewcząt przeciwko rakowi szyjki macicy. Gmina współfinansuje też niektóre badania medyczne. Aneta Gawrońska O Ożarowicach czytaj też >S13 Dobrze wykorzystać możliwości GMINA USTKA III MIEJSCE Umiejętne zdobywanie dotacji, wsparcie potrzebujących i ciekawe imprezy turystyczne wszystko to jest robione z myślą o mieszkańcach oraz o gościach. Ustka to prężnie rozwijająca się gmina turystyczno-uzdrowiskowa na środkowym wybrzeżu Bałtyku, chętnie odwiedzana przez turystów. Staramy się maksymalnie wykorzystywać pojawiające się możliwości mówi Anna Sobczuk-Jodłowska, wójt gminy Ustka. Inwestycje zrealizowane od 2010 r. opiewały na kwotę ponad 43 mln zł. Wskaźnik inwestycji był średnio na poziomie 30 proc., a w 2013 r. wyniósł ponad 39 proc. wydatków budżetowych ogółem. Pozyskaliśmy pokaźną sumę funduszy zewnętrznych. Przeznaczyliśmy je na nowe inwestycje oraz modernizacje opowiada pani wójt. Inwestycja, która dała mi najwięcej satysfakcji, spełniła oczekiwania mieszkańców i turystów, to budowa ciągu pieszo-rowerowego z Przewłoki do zejścia na plażę. Realizacja była trudna, bo ścieżka prowadzi przez tereny leśne. Musieliśmy negocjować z innymi urzędami i osiągnąć kompromis. Natomiast projektem, który zdominował budżet gminny, jest przebudowa oczyszczalni ścieków w Rowach wraz z inwestycjami towarzyszącymi. Wartość całego projektu wyniosła około 30 mln zł, z czego 14 mln zł to dofinansowanie. Władze gminy negocjują rozszerzenie projektu o instalację wolno stojących paneli fotowoltaicznych, które przetwarzają energię świetlną w elektryczną. Sukcesywnie budowane są drogi betonowe, polbrukowe i asfaltowe. W każdym sołectwie powstają sieci kanalizacyjne i wodociągowe. Rozbudowana została oczyszczalnia ścieków w Rowach. Wybudowaliśmy także świetlicę z remizą w Starkowie, boisko wielofunkcyjne w Przewłoce, lampy hybrydowe, sieć wodociągową z Objazdy do Rowów, przebudowaliśmy ulice w Rowach wylicza Anna Sobczuk-Jodłowska. Rozpoczęliśmy budowę kanalizacji w Możdżanowie, sześciu mieszkań socjalnych w Pęplinie oraz długo wyczekiwanej kładki z udogodnieniami dla osób niepełnosprawnych w Poddąbiu. Wspólnie z Fundacją Kaszubskie Słoneczniki otworzyliśmy przedszkole i żłobek. Wprowadziliśmy Kartę Dużej Rodziny. Gmina realizuje program ochrony zdrowia psychicznego. Ma on na celu pomoc osobom z zaburzeniami psychicznymi w codziennym życiu. Prowadzone są też grupy wsparcia dla uzależnionych. Dla gminy bardzo ważna jest turystyka. Żeby przyciągnąć gości, przygotowano wiele ciekawych imprez. Z roku na rok coraz więcej uczestników z całej Polski przyciąga Ogólnopolski Zjazd Maskotek w Rowach. To zasługa nie tylko rodzinnego charakteru tej imprezy, ale również jej aspektu charytatywnego. Maskotki zawsze odwiedzają dzieci w Słupskim Szpitalu Specjalistycznym, rozdają upominki oraz wspierają maluchy w ciężkich dla nich chwilach. W pierwszą sobotę lipca gmina organizuje rajd rowerowy Szlakiem Zwiniętych Torów. Przyciąga on setki uczestników nie tylko z kraju, ale i z zagranicy. Rowy stają się stolicą orkiestr dętych oraz służb mundurowych i sanitarnych podczas Dnia Prewencji. Robert Biskupski Zjazd Maskotek w Rowach przyciąga coraz więcej turystów MATERIAŁY PRASOWE

S12 ranking samorządów 2014 Wtorek 15 lipca 2014 ekonomia.rp.pl

Europejski samorząd RANKING WYKORZYSTANIA FUNDUSZY UNIJNYCH Gminy czekają na nową pulę FUNDUSZE UE Do końca maja 2014 r. jednostki samorządu pozyskały 83,7 mld zł z Unii Europejskiej. Więcej dostały tylko przedsiębiorstwa 87,2 mld zł. ARTUR OSIECKI Samorządom przyznano 31 proc. rozdysponowanych dotychczas w naszym kraju pieniędzy z europejskiej polityki spójności (regionalnej), a firmom 32 proc. Zatem te dwie główne grupy odbiorców unijnej pomocy zamieniły się miejscami. Wcześniej w wykorzystywaniu dotacji przodowały jednostki samorządu terytorialnego. Trzecią główną grupą pozyskującą środki z Unii Europejskiej są organy administracji rządowej. Tu trafiło 63,3 mld zł (23 proc.). Około trzech czwartych wartości dofinansowania UE w tej kategorii przeznaczono na projekty realizowane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Co ważne dla samorządów, utrzymają one swoją wiodącą pozycję również w okresie 2014 2020. Resort infrastruktury i rozwoju, który zarządza pieniędzmi europejskimi, zamierza bowiem pogodzić rosnące oczekiwania samorządów i biznesu. Coraz mniej umów Jak powiedziała niedawno w wywiadzie dla Rz Elżbieta Bieńkowska, wicepremier, minister infrastruktury i rozwoju, głównymi odbiorcami nowych pieniędzy ze wspólnego budżetu UE będą w Polsce samorządy i firmy. Łącznie do tych dwóch grup może trafić około 70 proc. środków. Jeszcze w ubiegłym roku samorządy były górą, jeśli chodzi o pozyskiwanie dotacji. Ale jak wynika z obliczeń Rz, wraz z upływem okresu 2007 2013 (co jest naturalne ze względu na wyczerpywanie się puli pieniędzy na te lata) gminy zawierają coraz mniej umów o dofinansowanie. Cztery lata temu, w 2010 r., samorządy podpisały łącznie prawie 8500 kontraktów na ponad 19 mld zł, rok później, w 2011 r., już tylko 3324 o wartości 8,5 mld zł, w 2012 r. umów było niewiele mniej, bo 3276 (niemal 7,5 mld zł), ale już w 2013 r. (tego okresu dotyczą dane wykorzystane w tegorocznym rankingu) zawarto tylko 2012 umów, choć wciąż na pokaźną kwotę 4,7 mld zł. Przetasowania >SAMORZĄDY WYKORZYSTAŁY DUŻO DOTACJI UNIJNYCH Ciągle jednak Polska gminna i powiatowa zmienia się na korzyść. Jak podkreśla Jerzy Kwieciński, ekspert BCC, były wiceminister rozwoju regionalnego, fundusze pozyskiwane przez samorządy są przeznaczane przede wszystkim na finansowanie inwestycji. Tak szerokiego frontu inwestycji w Polsce, największego od czasów Kazimierza Wielkiego, nie mielibyśmy bez udziału funduszy z Unii Europejskiej. Dzięki nim znaczenia nabrała polityka regionalna w naszym kraju i następuje proces decentralizacji zarządzania mówi Jerzy Kwieciński. W tegorocznej edycji rankingu Europejski samorząd zwyciężyły: Przemyśl i Dąbrowa Górnicza ex aequo w kategorii miast na prawach powiatu, Szczawnica (województwo małopolskie) w kategorii gmin miejskich i miejsko-wiejskich, Ożarowice (województwo śląskie) w kategorii gmin wiejskich. W grupie gmin wiejskich doszło do przetasowania. Gmina Mielnik, która w ubiegłym roku wygrała, miała szansę na utrzymanie pierwszej pozycji, gdyż w marcu 2013 r. podpisała umowę z Urzędem Marszałkowskim Województwa Podlaskiego o dofinansowanie pierwszego etapu budowy Parku Historycznego Trylogia. Miała to być główna atrakcja turystyczna gminy. Z Unii na ten cel miało trafić prawie 27 mln zł. Jednak w październiku 2013 r. zarząd województwa podlaskiego podjął decyzję o rozwiązaniu z gminą umowy o unijną dotację. Uznano, że termin realizacji budowy Trylogii jest zbyt krótki i istnieje poważne niebezpieczeństwo, że nie zostanie dotrzymany. Informację tę potwierdził Adam Tobota, wójt Mielnika. Ma on nadzieję, że inwestycję będzie można sfinansować z nowego programu regionalnego Podlasia na lata 2014 2020. Lepsza jakość życia Do końca trwała walka w kategorii miast na prawach powiatu. Ostatecznie mamy dwoje zwycięzców. Są to Przemyśl i Dąbrowa Górnicza (identyczna liczba punktów do dwóch miejsc po przecinku). Nie pierwszy raz dowiadujemy się, że nasze miasto >METODOLOGIA RANKINGU EUROPEJSKI SAMORZĄD Jak ocenialiśmy samorządy pozyskujące dotacje z UE Przygotowując ranking Europejski samorząd, jak co roku samorządy sklasyfikowaliśmy w trzech kategoriach: I. miasta na prawach powiatu, II. gminy miejskie i miejsko- -wiejskie, III. gminy wiejskie. Wykorzystaliśmy dane z Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. Zestawienie powstało na podstawie danych o dochodach budżetowych pochodzących z funduszy unijnych (dochody środki unijne, z końcówką 1, 5, 7 i 8) oraz na podstawie wielkości wsparcia z UE przyznanego jednostkom samorządu terytorialnego z programów operacyjnych: krajowych ( Infrastruktura i środowisko, Kapitał ludzki, Innowacyjna gospodarka, Rozwój Polski wschodniej, Pomoc techniczna ) i regionalnych. W przypadku danych z resortu infrastruktury wzięliśmy pod uwagę jedynie wartość dofinansowania unijnego bez tzw. wkładu krajowego. znajduje się w czołówce najlepiej wykorzystujących fundusze UE. Za każdym razem jest to dla wszystkich zaangażowanych w przygotowanie projektów, a także dla mieszkańców, duża satysfakcja mówi Robert Choma, prezydent Przemyśla. To przede wszystkim potwierdzenie, że mozolna praca z ostatnich kilku lat daje efekty, które przekładają się na poprawę jakości życia Analizując nowe umowy o dofinansowanie, tak jak w ostatnich trzech latach braliśmy pod uwagę wyłącznie dane za ostatni rok, czyli w tym przypadku 2013. Tak jak rok temu, analizując umowy o dofinansowanie podpisane w 2013 r., uwzględniliśmy (już po raz czwarty) dotacje pozyskane przez spółki komunalne, w których samorząd ma co najmniej 51 proc. udziałów. Zasady przyznawania punktów samorządom się nie zmieniły. Tak jak w roku ubiegłym jednostka samorządu terytorialnego mogła maksymalnie uzyskać 100 punktów, w tym: > 45 punktów za wartość wykazanych w budżecie za 2013 r. dochodów z funduszy unijnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca, > 45 punktów za łączną wartość umów o dofinansowanie (z wyżej wymienionych programów operacyjnych), zawartych w 2013 r. w przeliczeniu na jednego mieszkańca, > 10 punktów za liczbę umów. Rankingi >S14 15 mieszkańców. Jest to także dowód, że dobrze przygotowaliśmy się do wykorzystania środków europejskich. W ubiegłym roku Dąbrowa Górnicza zajęła 17. miejsce, a Przemyśl 21. Ubiegłoroczny zwycięzca Gdańsk uplasował się teraz na czwartej pozycji. W kategorii gmin miejskich i wiejsko-miejskich po dwóch latach Szczawnica zdetronizowała Uniejów. Wiele dotacji wykorzystanych, ale to nie koniec OŻAROWICE I MIEJSCE WŚRÓD GMIN WIEJSKICH Od początku okresu 2007 2013 gmina pozyskuje kolejne dotacje z regionalnego programu operacyjnego na ważne inwestycje. Jak mówi Justyna Gubała, skarbnik gminy Ożarowice (województwo śląskie, powiat tarnogórski), pierwszą umowę o dofinansowanie unijne gmina zawarła już w 2008 r. W kolejnych latach posypały się następne kontrakty, głównie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego. Gmina zdążyła już pozyskać pieniądze na budowę sieci szybkiego internetu, oczyszczalnię ścieków i kanalizację, rozbudowę szkoły oraz na przygotowanie terenów pod inwestycje. Największy i najdroższy projekt dotowany z UE to budowa infrastruktury okołolotniskowej przy Międzynarodowym Porcie Lotniczym Katowice w Pyrzowicach. Chodzi o gospodarkę wodno-ściekową, w tym budowę oczyszczalni ścieków dla aglomeracji Ożarowice i kanalizacji wraz z przepompowniami. Jak informuje Justyna Gubała, inwestycja jest realizowana w partnerstwie z Mięrzecicami i Miasteczkiem Śląskim. Projekt jest wart 110 mln zł, z czego 68 mln zł przypada na Ożarowice. Budowa trwa od 2013 r. Ma się zakończyć w przyszłym roku. Jak przyznaje skarbnik, nie obyło się bez trudności. Trzeba było przeprowadzić aż trzy przetargi. Inne ważne dla społeczności lokalnej przedsięwzięcie to zrealizowana w latach 2012 2013 budowa sieci internetowej w technologii WIMAX LTE. Inwestycja objęła zasięgiem 100 proc. terenów zamieszkałych oraz przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe. W efekcie wszyscy mieszkańcy gminy będą mieli dostęp do szybkiego internetu (korzystają już z niego jednostki gminne). Dodatkowo w ramach projektu zamontowano trzy hotspoty oraz dwa infokioski. Z programu regionalnego gmina pozyskała też pieniądze na rozbudowę szkoły podstawowej w Zendku koło Pyrzowic. Warte 5 mln zł przedsięwzięcie już zakończono. Dzięki dotacji placówka zyskała salę gimnastyczną oraz komplet boisk (do piłki nożnej siatkowej, tenisa i koszykówki). Zagospodarowano też teren wokół szkoły, poprawiając elementy tzw. małej architektury. Jak przypomina skarbnik Justyna Gubała, Ożarowice pozyskały też pieniądze na promocję inwestycyjną gminy. Gmina stale stara się o kolejne dotacje. W ubiegłym roku pozyskała kilka milionów złotych z programu regionalnego na projekt Przygotowanie terenów inwestycyjnych w gminie Ożarowice. Artur Osiecki O Ożarowicach piszemy też na >S11 Nowe boisko przy szkole podstawowej w Zendku UG OŻAROWICE

S14 europejski samorząd Wtorek 15 lipca 2014 ekonomia.rp.pl > FUNDUSZE UNIJNE GMINY MIEJSKIE I MIEJSKO-WIEJSKIE Poz. Poz. Gmina Województwo Suma punktów Przychody z UE w 2013 r. Umowy podpisane w 2013 r. Liczba podpisanych umów w 2013 r. 2014 2013 (zł/osoba) (zł/osoba) (szt) 1 Szczawnica małopolskie 53,75 405 3.437 2 2 Krynica Morska pomorskie 47,62 2.914 105 1 3 61 Białobrzegi mazowieckie 32,16 531 1.544 3 4 Frombork warmińsko-mazurskie 30,02 437 1.586 2 5 Nowe Warpno zachodniopomorskie 27,20 901 824 2 6 Szczuczyn podlaskie 27,00 232 1.407 4 7 65 Stalowa Wola podkarpackie 26,36 384 1.274 3 8 19 Zagórz podkarpackie 25,54 740 697 4 9 Frampol lubelskie 23,87 751 842 1 10 4 Biłgoraj lubelskie 22,48 934 520 1 11 89 Nałęczów lubelskie 22,44 600 911 1 12 Darłowo zachodniopomorskie 21,07 111 1.383 1 13 Aleksandrów Kujawski kujawsko-pomorskie 20,62 25 1.355 2 14 Bieruń śląskie 20,13 470 697 3 15 74 Cieszanów podkarpackie 20,09 469 695 3 16 Świeradów-Zdrój dolnośląskie 19,73 162 1.126 2 17 Dobiegniew lubuskie 19,65 543 669 2 18 Ropczyce podkarpackie 19,32 206 469 8 19 Byczyna opolskie 19,23 388 915 1 20 Ostrów Lubelski lubelskie 19,04 210 1.111 1 21 Siewierz śląskie 18,81 675 450 2 22 Ujazd opolskie 18,73 331 849 2 23 46 Jeziorany warmińsko-mazurskie 18,55 350 527 5 24 Wąchock świętokrzyskie 18,38 645 547 1 25 Janów Lubelski lubelskie 18,08 496 605 2 26 72 Zelów łódzkie 17,86 1.046 36 1 27 Sośnicowice śląskie 17,79 380 719 2 28 95 Drohiczyn podlaskie 17,46 606 428 2 29 Nowe Brzesko małopolskie 17,42 648 374 2 30 Chęciny świętokrzyskie 17,33 574 456 2 31 Babimost lubuskie 17,26 629 481 1 32 Lubawka dolnośląskie 17,20 326 834 1 33 Bielawa dolnośląskie 17,00 218 469 6 34 Polanica-Zdrój dolnośląskie 16,83 232 821 2 35 Nieszawa kujawsko-pomorskie 16,61 0 1.173 1 36 83 Żarki śląskie 16,50 377 624 2 37 Sucha Beskidzka małopolskie 15,84 49 866 3 38 Lubsko lubuskie 15,59 920 10 1 39 Lubań dolnośląskie 15,50 55 928 2 40 Parczew lubelskie 15,40 309 620 2 41 Brzeziny łódzkie 15,33 348 378 4 42 Ustka pomorskie 15,01 406 572 1 43 Hrubieszów lubelskie 14,63 530 396 1 44 Toszek śląskie 14,61 74 456 6 45 Grajewo podlaskie 14,57 285 490 3 46 1 Uniejów łódzkie 14,51 281 681 1 47 Kędzierzyn-Koźle opolskie 14,23 30 383 7 48 60 Ulanów podkarpackie 14,08 755 90 1 49 Głogów Małopolski podkarpackie 14,07 118 649 3 50 Stepnica zachodniopomorskie 13,94 647 206 1 51 Resko zachodniopomorskie 13,71 374 414 2 52 Wojkowice śląskie 13,64 150 770 1 53 Aleksandrów Łódzki łódzkie 13,43 775 15 1 54 31 Zwierzyniec lubelskie 13,36 428 421 1 55 Mirosławiec zachodniopomorskie 13,23 189 692 1 56 Radomyśl Wielki podkarpackie 13,18 233 350 4 57 25 Myszyniec mazowieckie 13,08 537 175 2 58 Płońsk mazowieckie 12,96 87 506 4 59 75 Puławy lubelskie 12,80 215 628 1 60 Łazy śląskie 12,78 270 180 5 60 Przeworsk podkarpackie 12,78 381 336 2 62 99 Leśnica opolskie 12,74 292 342 3 63 Koziegłowy śląskie 12,72 137 523 3 64 Opatów świętokrzyskie 12,71 284 446 2 64 Łobez zachodniopomorskie 12,71 367 443 1 66 Czerwieńsk lubuskie 12,58 531 144 2 67 Boguchwała podkarpackie 12,57 89 473 4 68 Polanów zachodniopomorskie 12,42 323 377 2 69 Nakło Nad Notecią kujawsko-pomorskie 12,39 44 799 1 70 Kamień Pomorski zachodniopomorskie 12,32 62 773 1 71 Wieliczka małopolskie 12,27 550 97 2 72 Karlino zachodniopomorskie 12,25 517 230 1 73 Biskupiec warmińsko-mazurskie 12,08 198 307 4 74 Busko-Zdrój świętokrzyskie 12,03 279 207 4 75 85 Rajgród podlaskie 12,02 410 244 2 76 Iwonicz-Zdrój podkarpackie 12,01 91 619 2 77 Pilzno podkarpackie 11,88 335 322 2 78 58 Świdnica dolnośląskie 11,72 209 266 4 79 Jasło podkarpackie 11,65 215 158 5 79 Chmielnik świętokrzyskie 11,65 553 47 2 81 Brok mazowieckie 11,64 91 686 1 82 Szczyrk śląskie 11,60 52 61 8 83 38 Kępice pomorskie 11,41 398 212 2 84 Debrzno pomorskie 11,25 237 484 1 85 Kargowa lubuskie 11,23 286 425 1 86 Łapy podlaskie 11,21 295 222 3 87 88 Opalenica wielkopolskie 11,10 380 209 2 88 Siemiatycze podlaskie 10,94 15 627 2 89 73 Bardo dolnośląskie 10,90 197 505 1 90 Szczawno-Zdrój dolnośląskie 10,86 42 589 2 91 Drobin mazowieckie 10,74 239 348 2 92 Tarnogród lubelskie 10,67 41 671 1 93 Lwówek wielkopolskie 10,57 114 578 1 94 Namysłów opolskie 10,47 18 587 2 95 16 Wisła śląskie 10,40 396 136 2 96 Nowa Dęba podkarpackie 10,38 327 311 1 97 Miłomłyn warmińsko-mazurskie 10,34 262 289 2 98 Piaski lubelskie 10,27 363 165 2 99 Borek Wielkopolski wielkopolskie 10,24 294 244 2 100 Sandomierz świętokrzyskie 10,23 92 577 1 Przychody z UE pargraf z końcówką 1,5,7,8. Nowy wizerunek miasta SZCZAWNICA I MIEJSCE W KATEGORII MAŁYCH MIAST Priorytety gminy to infrastruktura turystyczna i gospodarka wodno-ściekowa. ARTUR OSIECKI Samorząd konsekwentnie realizuje inwestycje zmierzające do uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej. Zły stan infrastruktury wodociągowej, w tym ujęć wody pitnej i stacji uzdatniania wody, stanowił duży problem uzdrowiska. W okresach zwiększonych opadów, roztopów wiosennych czy prac leśnych dochodziło do zanieczyszczania ujęć. Skutek był taki, że woda trafiająca do odbiorców nie nadawała się do spożycia. Konieczne stało się podjęcie działań zapewniających mieszkańcom i gościom uzdrowiska nieprzerwane dostawy wody o dobrej jakości. Przygotowano więc projekt rozbudowy i modernizacji ujęć oraz stacji uzdatniania wody o wartości 16,1 mln zł. Miasto pozyskało na ten cel 7,5 mln zł z funduszy unijnych. <Promenada spacerowa w Szczawnicy, nie tylko dla mieszkańców, ale też dla turystów Poz. Poz. Miasto Województwo Zmodernizowano dwa ujęcia wody. Wybudowano rurociągi przesyłowe wody surowej. Rozbudowano stację uzdatniania wody, zamontowano aparaturę kontrolno-pomiarową oraz system sterowania. Zyskali mieszkańcy, turyści i kuracjusze. Teraz infrastruktura wodociągowa jest na wysokim poziomie, a woda pitna dobrej jakości. Inna duża inwestycja zrealizowana za dotacje z Unii Europejskiej to rewitalizacja placu Dietla oraz promenady spacerowej do pijalni wraz z jej przebudową. Zmodernizowano nawierzchnię placów i chodników oraz fontannę zlokalizowaną w centralnej części placu. Zainstalowano też nocną iluminację. Atrakcją jest teraz tzw. sztuczna rzeka wraz z wodospadem. Częścią projektu była gruntowna modernizacja pijalni wody mineralnej. Stary pawilon został rozebrany i zastąpiony otwartą konstrukcją drewnianą. >FUNDUSZE UNIJNE MIASTA NA PRAWACH POWIATU Suma punktów Szczawnica razem ze słowacką gminą Leśnica zrealizowała też inwestycję Poprawa jakości infrastruktury turystycznej w rejonie Pienińskiego Parku Narodowego. Natomiast w ubiegłym roku miasto zdobyło kolejną dotację na poprawę warunków działalności Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. W latach 2008 2012 Szczawnica pozyskała na inwestycje 60,9 mln zł. Pozwoliło to uporządkować gospodarkę wodociągową oraz zrealizować wiele inwestycji związanych z turystycznym i uzdrowiskowym charakterem naszej miejscowości mówi Grzegorz Niezgoda, burmistrz Szczawnicy. Budowa promenady spacerowej czy chociażby rewitalizacja placu Dietla i parku Dolnego to przedsięwzięcia, które w znaczącym stopniu zmieniły obraz miasta. Przychody z UE w 2013 r. Umowy podpisane w 2013 r. Liczba podpisanych umów w 2013 r. 2014 2013 (zł/osoba) (zł/osoba) (szt) 1 21 Przemyśl podkarpackie 75,09 870 1.346 3 1 17 Dąbrowa Górnicza śląskie 75,09 973 1.270 2 3 9 Toruń kujawsko-pomorskie 60,13 730 917 8 4 1 Gdańsk pomorskie 49,63 1.408 47 4 5 19 Kielce świętokrzyskie 47,72 542 679 10 6 25 Tarnobrzeg podkarpackie 45,71 583 557 11 7 7 Lublin lubelskie 44,23 1.020 72 12 8 53 Piotrków Trybunalski łódzkie 37,92 846 257 3 9 28 Szczecin zachodniopomorskie 35,59 250 642 8 10 6 Białystok podlaskie 31,44 440 221 13 11 43 Łódź łódzkie 30,55 360 477 4 12 4 Olsztyn warmińsko-mazurskie 29,86 528 204 8 13 24 Łomża podlaskie 29,02 366 403 5 14 18 Częstochowa śląskie 28,51 273 361 10 15 8 Wrocław dolnośląskie 28,21 410 244 9 16 16 Jaworzno śląskie 28,09 254 552 2 17 30 Suwałki podlaskie 27,24 348 321 7 18 15 Elbląg warmińsko-mazurskie 26,46 575 173 3 19 54 Radom mazowieckie 24,07 292 211 10 20 13 Zabrze śląskie 22,32 433 115 6 21 36 Poznań wielkopolskie 21,97 250 349 3 22 5 Płock mazowieckie 21,91 239 266 7 23 49 Katowice śląskie 21,76 451 151 3 24 Ostrołęka mazowieckie 20,95 59 501 3 25 50 Kraków małopolskie 20,16 143 191 12 26 52 Legnica dolnośląskie 15,41 81 292 4 27 37 Opole opolskie 12,98 200 129 3 28 55 Gliwice śląskie 12,91 93 137 7 29 45 Sosnowiec śląskie 12,79 103 215 3 30 12 Gorzów Wielkopolski lubuskie 9,92 36 193 3 Przychody z UE - pargraf z końcówką 1,5,7,8. UMIG SZCZAWNICA

ekonomia.rp.pl Wtorek 15 lipca 2014 europejski samorząd > FUNDUSZE UNIJNE GMINY WIEJSKIE S15 Inwestycje pomagają nadrobić zapóźnienia PRZEMYŚL I MIEJSCE EX AEQUO W KATEGORII MIAST Zabiega o dotacje zarówno samodzielnie, jak i poprzez spółki komunalne. ARTUR OSIECKI Jak wskazuje Robert Choma, prezydent Przemyśla, trudno nawet wymienić wszystkie inwestycje zasilone pieniędzmi europejskimi. A to chyba coś znaczy. Cały nasz wysiłek finansowy skierowaliśmy na inwestycje, ponieważ mieliśmy świadomość, jak wielkie zapóźnienia infrastrukturalne ma Przemyśl mówi prezydent Choma. Część dotowanych projektów miasto zdążyło już zrealizować. Zbudowano np. wschodnią obwodnicę miasta łączącą drogę krajową nr 77 z drogą krajową nr 28. Tę długo oczekiwaną przez mieszkańców obwodnicę oddano do użytku w grudniu 2012 r. Prawie czterokilometrowy odcinek nowej trasy pozwolił w znacznej mierze wyprowadzić narastający ruch samochodowy z zabytkowego centrum miasta. Jest to ułatwienie komunikacyjne dla wszystkich, którzy chcą się dostać do handlowej i przemysłowej części miasta, co jest istotne po oddaniu do użytku autostrady A4. Nie bez znaczenia jest też lepsze skomunikowanie z pobliskim przejściem granicznym Medyka-Szeginie, ważnym węzłem wymiany handlowej i turystycznej. Dzięki inwestycji Przemyśl zyskał też nową przeprawę mostową. Brama Przemyska to nazwa nowego mostu na obwodnicy Teraz trwa budowa obwodnicy łączącej drogę krajową nr 28 z drogą wojewódzką nr 885. W perspektywie kilku lat ma to być dobre połączenie do powstającego nowego przejścia granicznego Malhowice-Niżankowice. W 2012 r. zakończono uzbrojenie terenu przemyskiej podstrefy Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o powierzchni 42 ha. To oferta inwestycyjna miasta, z której skorzystali już pierwsi przedsiębiorcy. Za pieniądze z Unii Europejskiej zmodernizowano zamek kazimierzowski i zrewitalizowano XIX-wieczny park miejski. Euro z UE pozyskują też spółki komunalne. W maju 2014 r. Miejski Zakład Komunikacji w Przemyślu zakończył budowę układu kogeneracyjnego wraz z przebudową infrastruktury towarzyszącej do wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej. Dzięki inwestycji produkowana jest energia elektryczna i cieplna na potrzeby przedsiębiorstwa. Głównym celem przedsięwzięcia było obniżenie kosztów związanych z pozyskaniem energii. Inwestycja pozwoliła też na modernizację infrastruktury zasilania gazem ziemnym pojazdów MZK. Wszystko to jest ukłonem zarówno w stronę naszych mieszkańców, jak i turystów, którym chcemy pokazać piękno tego zakątka Polski podkreśla Robert Choma. W 2013 r. miasto podpisało kolejne umowy o dofinansowanie, w tym na termomodernizację budynków szkolnych. Dużo na infrastrukturę DĄBROWA GÓRNICZA I MIEJSCE EX AEQUO W KATEGORII MIAST Z sukcesem pozyskuje granty z programów krajowych i regionalnego. Centrum sportów letnich i wodnych Pogoria Pierwsze miejsce w rankingu miast na prawach powiatu Dąbrowa Górnicza zawdzięcza umowom o dofinansowanie z 2013 r. Jedna z nich jest bardzo duża. Miasto pozyskało 153,8 mln zł z Unii Europejskiej z programu Infrastruktura i środowisko na przebudowę drogi krajowej nr 94 na swoim terenie (od granicy z Sosnowcem do granicy ze Sławkowem). Roboty budowlane trwają. Droga ma być gotowa w grudniu 2014 r. Drugą, choć znacznie mniejszą dotację (4,5 mln zł), miasto pozyskało z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na II etap rewitalizacji przestrzeni miejskich na osiedlu Sikorskiego. To tylko umowy z zeszłego roku. Miasto aktywnie pozyskiwało dotacje przez cały okres 2007 2013, zarówno z programów krajowych, jak i regionalnego. Za pieniądze z tego ostatniego wybudowano np. centrum sportów letnich i wodnych Pogoria. To partnerski projekt mający na celu rozwój infrastruktury do aktywnych form turystyki i rekreacji na terenie gmin: Będzin, Siewierz, Sławków i Dąbrowa Górnicza. Dotację z programu regionalnego miasto zdobyło też na rozwój społeczeństwa informacyjnego. W ramach zakończonej już trzyetapowej inwestycji wybudowano sieć internetową obejmującą całe UM DĄBROWA GÓRNICZA miasto oraz publiczne punkty dostępu do internetu. W 2010 r. Dąbrowa Górnicza pozyskała wielką dotację (252 mln zł) z programu Infrastruktura i środowisko na I etap porządkowania gospodarki wodno-ściekowej w gminie. Ten wielki projekt wart 507 mln zł jest w trakcie realizacji. Ma być ukończony w przyszłym roku. Do jego obsługi miasto powołało specjalną jednostkę organizacyjną. Dąbrowa Górnicza pozyskała też dotację z programu Innowacyjna gospodarka na aktywizację ekonomiczną obszarów poprzemysłowych. Chodzi o hałdy Jadwiga i Kozdębie. Dzięki dofinansowaniu przeprowadzono m.in. badania geotechniczne i przygotowano koncepcję zagospodarowania terenu. Miasto nie zwalnia tempa w ubieganiu się o pieniądze europejskie. W 2014 r. pozyskało kolejne środki z programu regionalnego, tym razem na termomodernizację świetlicy środowiskowej w dzielnicy Antoniów. W pozyskiwaniu dotacji unijnych nie mamy żadnych przerw mówi Kacper Węglarz z Biura Funduszy i Projektów Unijnych Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej. osa PRZEMYŚL Poz. Poz. Gmina Województwo Suma punktów Przychody z UE w 2013 r. Umowy podpisane w 2013 r. Liczba podpisanych umów w 2013 r. 2014 2013 (zł/osoba) (zł/osoba) 1 13 Ożarowice śląskie 62,23 6454 1213 1 2 Bukowina Tatrzańska małopolskie 50,28 40 3506 3 3 Nieporęt mazowieckie 39,03 157 2566 3 4 Firlej lubelskie 33,74 45 2345 2 5 Fałków świętokrzyskie 33,68 885 1494 5 6 49 Baćkowice świętokrzyskie 28,50 497 1821 1 7 Wilków lubelskie 28,20 779 1514 2 8 Zakrzew lubelskie 27,22 116 1928 1 9 Łańcut podkarpackie 27,21 245 1337 5 10 Gorzków lubelskie 26,89 49 1808 2 11 Nagłowice świętokrzyskie 25,03 909 1327 1 12 Mierzęcice śląskie 23,59 1335 723 3 13 Narewka podlaskie 23,44 154 1353 3 14 Jednorożec mazowieckie 21,37 242 1144 3 15 Kurzętnik warmińsko-mazurskie 21,16 195 1154 3 16 Jasienica śląskie 19,90 484 1028 2 17 93 Giby podlaskie 19,80 328 1235 1 18 27 Osina zachodniopomorskie 19,74 406 1187 1 19 Książki kujawsko-pomorskie 18,02 365 816 3 20 31 Biłgoraj lubelskie 17,62 348 924 2 21 94 Dębica podkarpackie 17,61 555 551 4 22 Ujsoły śląskie 17,44 868 627 2 23 Rząśnik mazowieckie 17,19 124 1012 2 24 Michałów świętokrzyskie 16,85 910 559 2 25 Milejczyce podlaskie 16,44 154 1068 1 26 Jaworze śląskie 16,41 932 383 3 27 Bodzanów mazowieckie 15,87 82 1062 1 28 1 Mielnik podlaskie 15,68 1049 392 2 29 Krempna podkarpackie 15,67 452 586 3 30 Kiełczygłów łódzkie 15,15 299 888 1 31 Korczyna podkarpackie 15,06 141 707 3 32 Miękinia dolnośląskie 15,00 52 881 2 33 Żarnowiec śląskie 14,81 327 846 1 34 Lipie śląskie 14,73 79 326 6 35 Niemce lubelskie 14,62 57 589 4 35 Białe Błota kujawsko-pomorskie 14,62 179 782 2 37 Buczkowice śląskie 14,50 101 296 6 38 Trzebownisko podkarpackie 14,41 184 633 3 39 71 Uścimów lubelskie 14,31 436 749 1 40 Bliżyn świętokrzyskie 14,27 283 569 3 41 Stargard Szczeciński zachodniopomorskie 14,26 452 476 3 42 89 Zakrzówek lubelskie 14,01 381 755 1 42 Chmielnik podkarpackie 14,01 170 610 3 44 Wydminy warmińsko-mazurskie 14,00 106 513 4 45 Mełgiew lubelskie 13,94 309 788 1 46 Wola Uhruska lubelskie 13,76 1154 315 1 47 Nowy Korczyn świętokrzyskie 13,75 438 574 2 48 Bobrowniki śląskie 13,73 157 206 6 49 6 Olsztyn śląskie 13,68 630 464 2 50 Skarbimierz opolskie 13,55 271 779 1 51 Kraśnik lubelskie 13,47 52 892 1 52 Starcza śląskie 13,34 473 653 1 53 Kutno łódzkie 13,28 46 879 1 54 Ornontowice śląskie 13,06 209 774 1 55 Wielkie Oczy podkarpackie 12,97 450 506 2 56 Radzyń Podlaski lubelskie 12,93 30 861 1 57 Cmolas podkarpackie 12,83 225 358 4 58 Wymiarki lubuskie 12,81 1570 15 1 59 Radziłów podlaskie 12,73 696 484 1 60 Brzyska podkarpackie 12,66 386 387 3 61 Podedwórze lubelskie 12,62 265 580 2 62 Kroczyce śląskie 12,55 1297 143 1 63 52 Polska Cerekiew opolskie 12,39 1447 49 1 64 Medyka podkarpackie 12,15 117 493 3 65 Grodzisko Dolne podkarpackie 12,11 239 424 3 66 30 Płoniawy-Bramura mazowieckie 12,09 1153 56 2 67 Bulkowo mazowieckie 11,90 384 329 3 68 Świercze mazowieckie 11,89 395 452 2 69 Brenna śląskie 11,85 76 622 2 69 Kijewo Królewskie kujawsko-pomorskie 11,85 194 298 4 71 Andrzejewo mazowieckie 11,83 274 254 4 72 Bejsce świętokrzyskie 11,66 544 353 2 73 Rokiciny łódzkie 11,62 483 253 3 74 Szczytno warmińsko-mazurskie 11,60 120 320 4 75 Buczek łódzkie 11,45 435 396 2 76 Zaleszany podkarpackie 11,41 144 551 2 77 Kowale Oleckie warmińsko-mazurskie 11,33 612 161 3 78 Dubicze Cerkiewne podlaskie 11,13 709 352 1 78 Świdnica lubuskie 11,13 330 298 3 80 Siemiątkowo mazowieckie 11,11 757 65 3 81 Osjaków łódzkie 11,00 586 279 2 82 Sorkwity warmińsko-mazurskie 10,92 681 221 2 83 Jedwabno warmińsko-mazurskie 10,86 34 698 1 84 Nielisz lubelskie 10,71 399 488 1 85 Łysomice kujawsko-pomorskie 10,70 570 265 2 86 Gietrzwałd warmińsko-mazurskie 10,66 752 163 2 87 Troszyn mazowieckie 10,64 444 198 3 88 Gródek podlaskie 10,62 181 600 1 89 Stary Dzików podkarpackie 10,46 293 396 2 90 Repki mazowieckie 10,32 917 176 1 91 Bełchatów łódzkie 10,31 223 293 3 92 Opatowiec świętokrzyskie 10,25 223 158 4 93 Strawczyn świętokrzyskie 10,22 332 96 4 94 Bojszowy śląskie 10,17 374 330 2 95 Jasienica Rosielna podkarpackie 10,13 211 285 3 96 37 Krasne mazowieckie 10,10 982 123 1 97 Miastków Kościelny mazowieckie 10,05 143 316 3 98 Płużnica kujawsko-pomorskie 9,93 255 375 2 99 Olszanka mazowieckie 9,91 857 47 2 100 Ostrów Wielkopolski wielkopolskie 9,90 54 612 1 Przychody z UE - pargraf z końcówką 1,5,7,8.

S16 Wtorek 15 lipca 2014 ekonomia.rp.pl Innowacyjny samorząd Przybywa samorządów, które chcą być bardziej eko RANKING Dwie trzecie miast i jedna czwarta gmin wiejskich wdrożyły plan gospodarki niskoemisyjnej. Wspierana jest też zielona energia. MICHAŁ DUSZCZYK Innowacje to nie tylko nowoczesne technologie i systemy teleinformatyczne. To także nowe podejście do kwestii związanych np. z ochroną środowiska i zieloną energią. Temat jest niezwykle ważny i aktualny. Dlatego w tegorocznej edycji rankingu Innowacyjny samorząd postanowiliśmy wprowadzić modyfikacje i zapytaliśmy jednostki samorządu terytorialnego o praktyczny stosunek do ekologii. Po raz pierwszy przyznaliśmy gminom i miastom na prawach powiatu punkty za wdrożenie planu gospodarki niskoemisyjnej, a także za organizację spotkań z mieszkańcami bądź podjęcie faktycznych działań, konkretnych decyzji lub uchwał wspierających energetykę odnawialną. Ograniczanie emisji > INNOWACYJNE GMINY MIEJSKIE I MIEJSKO-WIEJSKIE Poz. Poz. Gmina Województwo 2014 2013 Suma pnktów Sprawy załatwiane w urzędzie przez internet Z rankingu Innowacyjny samorząd wynika, że plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN) wdrożyła już co czwarta gmina wiejska, więcej niż co trzecia miejsko-wiejska lub miejska oraz aż dwie trzecie miast na prawach powiatu. Znakomicie pod tym względem wypadł zwycięzca tegorocznego rankingu Świnoujście. Choć jest to miasto uzdrowiskowe z najczystszym powietrzem w regionie i Polsce, uchwałą Rady Miasta z 14 października 2013 r. przyjęto bardzo ambitny PGN. Zakłada on m.in. pozyskanie środków na zakup ekologicznych, hybrydowych autobusów dla komunikacji miejskiej oraz wymianę silników na elektryczne w jednostkach obsługujących przeprawę promową. Obniżona ma też być emisja zanieczyszczeń w dzielnicy Warszów. Zaplanowano ponadto wymianę kotłów ciepłowniczych i filtrów w Przedsiębiorstwie Energetyki Cieplnej. Nowe mają być bardziej przyjazne środowisku. Liczba punktów Prywatne serwisy Darmowe punkty dostępu do internetu Szkolenia pracowników internetowe Zintegrowany system zarządzania gminą Rozwiązania mobilne 1 Krasnystaw lubelskie 25 3 2 1 2 2 2 2 Kańczuga podkarpackie 21 3 1 1 2 0 2 Sianów zachodniopomorskie 21 2 2 2 1 0 1 4 26 Krotoszyn wielkopolskie 19 1 2 2 1 1 2 7 Siewierz śląskie 19 3 1 1 2 0 1 6 5 Miejska Górka wielkopolskie 18 3 2 1 1 0 1 38 Pieńsk dolnośląskie 18 3 2 1 1 0 2 Rejowiec Fabryczny lubelskie 18 3 2 1 1 0 1 10 Strumień śląskie 18 1 2 1 2 0 1 Żabno małopolskie 18 3 1 1 1 0 2 11 38 Daleszyce świętokrzyskie 17 3 1 1 2 0 1 Dąbrowa Tarnowska małopolskie 17 3 2 1 2 0 1 Gołdap warmińsko-mazurskie 17 3 2 1 1 0 2 Imielin śląskie 17 2 1 1 1 0 0 16 Kalety śląskie 17 3 1 1 1 0 0 38 Lubliniec śląskie 17 3 2 1 2 1 1 Łochów mazowieckie 17 2 2 1 2 0 0 Wyszków mazowieckie 17 3 2 2 1 0 2 16 Zator małopolskie 17 3 1 2 1 0 2 20 26 Brusy pomorskie 16 1 2 1 2 0 1 Karpacz dolnośląskie 16 1 2 1 1 0 2 Lędziny śląskie 16 3 1 1 1 0 1 23 Babimost lubuskie 15 0 1 1 1 0 2 Czersk pomorskie 15 1 2 2 2 0 1 7 Dobczyce małopolskie 15 2 2 1 1 1 0 Halinów mazowieckie 15 1 1 1 1 0 2 Myszyniec mazowieckie 15 3 1 1 1 0 1 Parczew lubelskie 15 2 0 1 2 0 2 Stalowa Wola podkarpackie 15 2 2 2 0 0 0 Ząbki mazowieckie 15 1 1 1 1 0 2 31 38 Błonie mazowieckie 14 1 1 1 1 0 0 Frampol lubelskie 14 3 1 0 1 0 0 38 Muszyna małopolskie 14 1 1 1 0 0 2 Myszków śląskie 14 2 0 1 1 0 1 26 Rabka-Zdrój małopolskie 14 2 0 5 1 0 0 Ustrzyki Dolne podkarpackie 14 1 1 2 2 0 0 37 Bobowa małopolskie 13 2 2 1 1 0 0 Brzeziny łódzkie 13 3 1 1 1 0 0 Dobrodzień opolskie 13 3 0 0 2 1 1 38 Głogów dolnośląskie 13 3 1 2 0 0 0 Kolonowskie opolskie 13 0 2 2 1 0 1 Krosno Odrzańskie lubuskie 13 0 2 1 1 0 1 Lubsko lubuskie 13 2 1 1 1 0 1 Międzylesie dolnośląskie 13 2 2 0 1 1 1 Mirosławiec zachodniopomorskie 13 1 1 1 2 0 1 26 Polanica-Zdrój dolnośląskie 13 2 1 1 1 0 2 Przemków dolnośląskie 13 3 0 1 0 0 0 Toszek śląskie 13 2 1 1 0 0 0 Wąbrzeźno kujawsko-pomorskie 13 0 1 1 1 0 0 50 Biłgoraj lubelskie 12 0 1 1 2 0 0 Gołańcz wielkopolskie 12 0 2 0 1 0 2 Jasło podkarpackie 12 1 0 2 1 0 1 Kargowa lubuskie 12 1 1 1 1 0 1 Kowalewo Pomorskie kujawsko-pomorskie 12 1 1 0 1 0 1 Mszana Dolna małopolskie 12 0 2 2 1 0 0 Ogrodzieniec śląskie 12 1 1 1 1 0 0 Pruszcz Gdański pomorskie 12 0 1 1 2 0 0 Sułkowice małopolskie 12 1 1 1 2 0 0 Środa Śląska dolnośląskie 12 0 1 1 1 1 1 Świebodzice dolnośląskie 12 0 1 1 1 0 2 Zelów łódzkie 12 1 2 1 1 0 0 Żukowo pomorskie 12 1 0 1 1 1 1 Powodów do wstydu nie ma również Poznań. Co prawda nie wdrożył jeszcze planu gospodarki niskoemisyjnej, ale projektuje dynamiczne działania związane z ograniczeniem emisji. Miasto zamierza ustalić, które podmioty gospodarcze emitują najwięcej zanieczyszczeń powietrza, by opracować projekt redukcji tych zanieczyszczeń. Poznań chce również ograniczyć stosowanie opału stałego w obiektach mieszkalnych oraz użyteczności publicznej (odpowiednie zapisy znalazły się już w aktualizacji strategii rozwoju miasta do 2030 r.). Duży nacisk miasto położy na wykorzystanie energii odnawialnej. Wiele gmin zdecydowało się podpisać porozumienia międzygminne w sprawie realizacji niskoemisyjnych projektów. W ramach takich przedsięwzięć mają być opracowane plany energetyczne poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego oraz audyty energetyczne. Energetyka odnawialna Wiele z ankietowanych miast i wsi postawiło na promocję odnawialnych źródeł energii (OZE). Ponad połowa gmin wiejskich i miejsko-wiejskich podjęła konkretne inicjatywy wspierające energetykę odnawialną. Na podobny ruch zdecydowało się niemal dwie trzecie miast na prawach powiatów. Na przykład w gminie Stepnica w ubiegłym roku realizowano program ochrony środowiska skierowany do mieszkańców prowadzących >METODOLOGIA Jak powstał ranking Ranking przygotowaliśmy na podstawie ankiet wysłanych do 250 gmin miejskich, 250 gmin wiejskich oraz do miast na prawach powiatu. Ankieta zawierała 19 pytań. W sumie za odpowiedzi na te wszystkie pytania można było uzyskać maksymalnie 30 punktów. W przypadku większości odpowiedzi przyznawaliśmy gminom najwyżej 1 punkt. Liczba punktów możliwych do uzyskania za odpowiedzi na pytania 6, 7 i 14 zależała od liczby gminnych serwisów lub komputerów dostępnych dla mieszkańców, a na pytanie 13 od średniej liczby uczniów przypadających na komputer. W przypadku pytań 16 i 17 liczba punktów zależała od stopnia zaangażowania w projekt. Czego dotyczyły pytania, które zadaliśmy samorządom: 1 jakie sprawy można załatwić w urzędzie za pośrednictwem internetu >WIELE GMIN SPEŁNIŁO NOWE WYMAGANIA 1 A sprawy meldunkowe (1 pkt) 1 B sprawy związane z ewidencją działalności (1 pkt) 1 C sprawy związane z podatkami lokalnymi (1 pkt) 1 D sprawy związane z komunikacją (1 pkt) 2 czy gmina prowadzi rejestrację zapytań przez internet (1 pkt) 3 ilu mieszkańców skorzystało ze skrzynki podawczej (1 pkt) 4 szkolenia pracowników urzędu (1 pkt) 5 szkolenia pracowników online (1 pkt) 6 liczba prywatnych serwisów internetowych (2 pkt) 7 liczba punktów z darmowym internetem (2 pkt) 8 czy na terenie gminy jest obszar bez internetu (1 pkt) 9 czy gmina prowadzi szkolenia dla mieszkańców (1 pkt) 10 czy samorząd korzysta z możliwości elektronicznego udzielania zamówień publicznych (1 pkt) 11 czy w gminie działa elektroniczny system informacji przestrzennej (1 pkt) gospodarstwa rolne. Dzięki niemu rolnicy otrzymują refundację określonych w programie kosztów prowadzenia gospodarstwa. Celem programu jest ograniczenie negatywnych skutków związanych z działalnością rolniczą, zmniejszenie zanieczyszczenia wód oraz tworzenie i wspieranie podstaw dobrej praktyki rolniczej wyjaśniają w stepnickim urzędzie. Gmina zapoczątkowała debatę publiczną dotyczącą projektu przeznaczenia części terenów pod budowę farm wiatrowych. Przeprowadziła też spotkania informacyjne z mieszkańcami na temat możliwości instalowania systemów fotowoltaicznych i dofinansowania kolektorów. W gminie Sianów uchwałą Rady Miasta wyznaczono już konkretne tereny pod siłownie wiatrowe. Zainstalowano również solary w kilku szkołach na terenie gminy. Na urządzenia solarne stawia również Świnoujście, ponieważ niezabudowana część miasta leży na terenach objętych dyrektywą unijną Natura 2000 oraz w otulinie Wolińskiego Parku Narodowego, gdzie nie można instalować wiatraków (choć na wyspie Wolin znajduje się jedna z największych w województwie zachodniopomorskim farm wiatrowych). Prowadzimy spotkania i konferencje z prywatnymi przedsiębiorcami oraz bankami na temat zakładania urządzeń solarnych. Chcemy, by podjęły się współfinansowania lub dotowania w formie umarzanej częściowo pożyczki informują w świnoujskim urzędzie miasta. Solary zasilają już niektóre ośrodki wypoczynkowe. W ten sposób ogrzewana jest część socjalna portu jachtowego oraz zasilana sieć oświetleniowa polsko-niemieckiej transgranicznej ścieżki rowerowej. W Katowicach miasto przyznaje dotacje celowe na stosowanie odnawialnych źródeł energii. Jednorazowa dotacja wynosi do 50 proc. nakładów inwestycyjnych wynikających z przedłożonych faktur lub rachunków (nie więcej niż 6 tys. zł na lokal mieszkalny i do 75 tys. zł w obiektach użyteczności publicznej). 12 czy został wprowadzony zintegrowany system zarządzania gminą (1 pkt) 12 A czy system obejmuje wszystkie jednostki (1 pkt) 13 średnia liczba uczniów w szkole przypadających na jeden komputer (2 pkt) 14 stanowiska komputerowe dostępne dla mieszkańców (2 pkt) 15 A czy gmina dysponuje SMS-owym systemem informacji/ostrzeżeń (1 pkt) 15 B czy gmina dysponuje aplikacją lub platformą mobilną (1 pkt) 16 czy gmina wdrożyła plan gospodarki niskoemisyjnej (2 pkt) 17 spotkania, decyzje, uchwały dotyczące wspierania energetyki odnawialnej (2 pkt) 18 czy gmina korzysta z elektronicznych źródeł informacji (1 pkt) 19 unikalne innowacyjne rozwiązania wprowadzone przez samorząd (1 pkt)

ekonomia.rp.pl Wtorek 15 lipca 2014 innowacyjny samorząd S17 Gminy i miasta zaczynają e-woluować RANKING Świnoujście, Krasnystaw i Stepnica to krajowi liderzy innowacyjności. Coraz więcej spraw załatwia się tam online. MICHAŁ DUSZCZYK Tegoroczny ranking Innowacyjny samorząd przyniósł kilka zmian. Ubiegłoroczni liderzy in no wa cyj no ści w kategorii miasta na prawach powiatu trzymają się mocno (tylko ich kolejność nieco się zmieniła). Wygrało Świnoujście, które wyprzedziło Poznań (tym razem druga pozycja). Ale w pozostałych kategoriach: gminy wiejskie, miejsko-wiejskie i miejskie w pierwszej dziesiątce doszło do roszad. Na szczycie rankingu utrzymały się m.in. Miejska Górka, Świdnica czy Ożarowice. Na szczególną uwagę zasługują Stepnica (zwycięzca wśród gmin wiejskich), Iława, Świdnica (woj. lubuskie), a także Krasnystaw (najlepszy wśród gmin miejsko- -wiejskich), Kańczuga i Sianów. Elektroniczne okienko Z ankiet przesyłanych przez samorządy wynika, że internet mocno wkroczył już w codzienne życie gmin. Jak co roku ocenialiśmy sprawność w udo stęp nia niu miesz kań com usług e-urzę du, za an ga żo wanie w internetyzację i kompute ry za cję gmin. Nie co le piej niż w ubie głych la tach wy padła ocena wykorzystania elektronicznych skrzynek podawczych. Są to spe cjal ne miejsca na stronie in ter ne to wej urzędu, gdzie można zło żyć ofi cjalne pismo czy do ku ment ma jący ta ką sa mą moc praw ną jak kwit przyniesiony oso bi ście. Kwestie meldunkowe mieszkańcy mogą załatwić online już niemal w co trzeciej gminie i mieście na prawach powiatu. Jeszcze lepiej wygląda możliwość załatwienia przez internet wszelkich formalności związanych z ewidencją działalności gospodarczej. Takie rozwiązanie umożliwia 63 proc. badanych gmin wiejskich i 84 proc. miast. Elektroniczne załatwienie spraw związanych z podatkami lokalnymi (np. zgłoszenie online przez osobę fizyczną podatku od nieruchomości) też nie jest już niczym nadzwyczajnym. Oferuje to co drugie miasto na prawach powiatu i co trzecia gmina wiejska. Mimo istniejących możliwości mieszkańcy wciąż niechętnie sięgają po takie rozwiązania. Z ankiet wynika, że internet to wciąż mało popularna forma komunikacji z administracją. I to nie tylko na wsi. Korzysta z niej ułamek procentu mieszkańców, np. w Świnoujściu 0,22 proc., Poznaniu 1 proc., Iławie ok. 2 proc., a w Krasnymstawie 5 proc. Jak tłumaczy prof. Wojciech Cellary, kierownik Katedry Technologii Informacyjnych na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu, działania zmierzające do przekonania Polaków do e-administracji nie przyniosły dotąd oczekiwanych rezultatów i powinny być zintensyfikowane. Dostępność internetu w gminach i miastach wciąż się zwiększa. Podpinanie do sieci Samorząd w Świdnicy, który zajął trzecie miejsce w rankingu innowacyjności wśród gmin wiejskich, uruchomił np. gminną sieć komputerową składającą się z czterech nadajników. Zapewnił w ten sposób darmowy dostęp do internetu swoim mieszkańcom. Ponadto uczestniczy w projekcie Lubuska sieć szerokopasmowa, finansowanym ze środków Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Teraz każda miejscowość w gminie jest już podpięta do sieci informuje wójt Adam Jaskulski. Stepnica skorzystała z możliwości, jakie daje ustawa o wspieraniu inwestycji i sieci szerokopasmowych. W dwóch etapach zrealizowała projekt Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu Internet dla mieszkańców gminy Stepnica. Wybudowała sieć światłowodową. W efekcie zlikwidowane zostały bariery techniczne w dostępie do internetu. > INTERNET TO CORAZ CZĘŚCIEJ CODZIENNOŚĆ ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ Platformy mobilne Wiele jednostek samorządu terytorialnego zdecydowało się budowę darmowych, finansowanych z własnego budżetu punktów dostępu do internetu. W Katowicach działa 55 hotspotów, prawie 50 proc. więcej niż rok wcześniej. W Poznaniu jest ich aż 120. Infrastruktura teleinformatyczna więc istnieje. Teraz trzeba przekonać mieszkańców do korzystania z sieci. W szkołach na terenie badanych gmin wciąż jest często kilkanaście komputerów na 100 uczniów. Dlatego samorządy uruchamiają dodatkowe stanowiska komputerowe, np. w bibliotekach, ośrodkach pomocy społecznej czy ośrodkach kultury. W Świnoujściu jest blisko 250 takich miejsc, w Krasnymstawie 60, a w gminie Stepnica 38. Do komunikowania się z mieszkańcami coraz częściej wykorzystywane są platformy mobilne. Aplikacje tego typu umożliwiają kontakt z poziomu smartfona lub tabletu. Samorządy starają się podnosić również umiejętności własnych pracowników, korzystając m.in. z platform e- -learningowych. W ten sposób swoją wiedzę i umiejętności, nie tylko w zakresie technologii teleinformatycznych, ale również w innych dziedzinach, podnoszą urzędnicy np. w Katowicach, Iławie, Stepnicy. > INNOWACYJNE MIASTA NA PRAWACH POWIATU > INNOWACYJNE GMINY WIEJSKIE Poz. Poz. Miasto Województwo 2014 2013 Suma punktów Sprawy załatwiane w urzędzie przez internet Szkolenia pracowników Liczba punktów Darmowe punkty dostępu do internetu Prywatne serwisy internetowe Zintegrowany system zarządzania gminą 1 1 Poznań wielkopolskie 28 4 2 2 2 2 2 2 Świnoujście zachodniopomorskie 28 4 2 2 1 2 2 3 Katowice śląskie 26 3 2 2 2 1 2 4 26 Łódź łódzkie 25 3 2 2 2 1 2 5 Rybnik śląskie 25 4 1 2 2 1 2 6 5 Gliwice śląskie 24 4 2 1 1 2 2 16 Lublin lubelskie 24 4 2 1 2 1 2 9 Toruń kujawsko-pomorskie 24 2 2 2 1 2 2 16 Zabrze śląskie 24 4 2 1 2 2 1 10 21 Nowy Sącz małopolskie 23 4 2 2 2 0 0 9 Rzeszów podkarpackie 23 3 2 2 2 0 2 3 Słupsk pomorskie 23 4 2 1 1 2 2 13 9 Częstochowa śląskie 22 4 0 2 2 1 1 39 Kraków małopolskie 22 3 1 2 2 1 1 34 Płock mazowieckie 22 2 2 1 2 2 2 16 9 Biała Podlaska lubelskie 21 4 2 2 1 0 2 46 Dąbrowa Górnicza śląskie 21 3 1 1 2 1 1 26 Gdańsk pomorskie 21 3 2 2 1 0 2 18 Olsztyn warmińsko-mazurskie 21 4 2 2 1 1 2 21 Sopot pomorskie 21 3 1 1 1 0 1 Tarnów małopolskie 21 1 2 2 1 2 2 9 Tychy śląskie 21 3 1 1 2 1 2 5 Wrocław dolnośląskie 21 2 2 2 2 0 1 24 21 Bielsko-Biała śląskie 20 4 1 1 1 0 0 39 Krosno podkarpackie 20 3 1 1 1 0 2 26 18 Elbląg warmińsko-mazurskie 19 4 2 2 2 1 1 34 Piotrków Trybunalski łódzkie 19 1 2 1 2 1 1 28 21 Białystok podlaskie 17 1 1 1 2 1 2 Jastrzębie-Zdrój śląskie 17 1 2 1 1 1 1 34 Jaworzno śląskie 17 2 1 1 1 0 2 34 Opole opolskie 17 4 2 0 1 0 1 46 Ostrołęka mazowieckie 17 3 2 1 2 0 1 33 Bytom śląskie 16 2 0 1 1 1 2 39 Gorzów Wielkopolski lubuskie 16 2 2 1 1 0 0 26 Grudziądz kujawsko-pomorskie 16 0 1 1 2 0 1 26 Kalisz wielkopolskie 16 2 1 1 1 1 1 26 Koszalin zachodniopomorskie 16 1 2 2 2 1 2 34 Zielona Góra lubuskie 16 1 2 2 1 1 1 38 21 Ruda Śląska śląskie 15 4 0 1 1 0 0 9 Szczecin zachodniopomorskie 15 4 0 0 1 2 1 Tarnobrzeg podkarpackie 15 2 2 1 1 1 1 41 9 Bydgoszcz kujawsko-pomorskie 14 2 1 0 1 1 2 46 Leszno wielkopolskie 14 1 1 1 1 0 1 Łomża podlaskie 14 1 2 1 1 0 1 26 Suwałki podlaskie 14 1 1 1 1 0 1 46 39 Chorzów śląskie 13 2 0 0 0 0 1 46 Konin wielkopolskie 13 2 1 1 1 0 2 39 Mysłowice śląskie 13 3 1 1 0 0 0 Skierniewice łódzkie 13 3 0 1 1 1 1 46 Zamość lubelskie 13 0 1 1 1 0 1 Rozwiązania mobilne Poz. Poz. Gmina 2014 2013 Suma punktów Sprawy załatwiane w urzędzie przez internet Szkolenia pracowników Liczba punktów Darmowe punkty dostępu do internetu Prywatne serwisy internetowe Zintegrowany system zarządzania gminą 1 3 Stepnica zachodniopomorskie 23 3 2 2 2 2 0 2 Iława warmińsko-mazurskie 22 3 2 1 1 2 0 10 Świdnica lubuskie 22 3 2 2 2 0 1 4 7 Ożarowice śląskie 21 3 2 2 1 0 0 5 Dębica podkarpackie 20 3 2 2 1 0 1 6 Koszyce małopolskie 16 3 2 1 1 0 0 Sławno łódzkie 16 1 2 2 1 0 1 28 Wola Uhruska lubelskie 16 0 0 2 2 0 0 9 28 Brzozie kujawsko-pomorskie 15 3 2 2 1 0 1 28 Gołuchów wielkopolskie 15 2 2 2 1 0 0 Górno świętokrzyskie 15 2 1 1 2 0 1 Jeziorzany lubelskie 15 1 0 1 2 0 0 Postomino zachodniopomorskie 15 3 1 1 1 0 1 Rząśnia łódzkie 15 3 1 1 1 0 0 Wąsewo mazowieckie 15 1 2 0 1 0 1 16 28 Budzyń wielkopolskie 14 2 1 0 1 0 1 Cekcyn kujawsko-pomorskie 14 0 2 0 2 0 1 Czerniewice łódzkie 14 3 1 1 1 0 0 Jeleniewo podlaskie 14 3 1 1 1 0 0 Potok Górny lubelskie 14 1 2 0 1 0 0 Radziemice małopolskie 14 0 1 1 2 0 1 Reńska Wieś opolskie 14 0 1 2 1 0 0 Sękowa małopolskie 14 3 1 1 1 0 0 Szelków mazowieckie 14 3 1 1 1 0 0 25 Gołcza małopolskie 13 0 1 1 1 0 1 Kaźmierz wielkopolskie 13 2 2 1 1 0 0 Kurzętnik warmińsko-mazurskie 13 1 1 1 1 0 1 Płaska podlaskie 13 2 1 1 1 0 0 Repki mazowieckie 13 0 2 0 1 0 0 Rościszewo mazowieckie 13 2 2 1 1 0 0 Tuchomie pomorskie 13 1 2 1 1 1 0 32 Brańsk podlaskie 12 1 2 0 1 0 0 Hanna lubelskie 12 2 1 0 1 0 0 Klwów mazowieckie 12 3 1 1 1 0 1 Kuryłówka podkarpackie 12 0 1 0 2 0 1 Maszewo lubuskie 12 3 1 2 1 0 0 Milanów lubelskie 12 1 2 0 2 0 0 Polska Cerekiew opolskie 12 2 0 0 1 2 0 Przemęt wielkopolskie 12 1 2 1 0 1 0 40 Kocierzew Południowy łódzkie 11 1 2 0 1 0 0 10 Konopiska śląskie 11 3 0 1 1 0 0 Krzywda lubelskie 11 1 0 0 1 0 1 Niedźwiada lubelskie 11 1 2 1 1 0 0 Waśniów świętokrzyskie 11 1 2 1 1 0 0 Wągrowiec wielkopolskie 11 0 0 1 1 0 1 Żarnowiec śląskie 11 0 1 0 1 0 0 47 Czernikowo kujawsko-pomorskie 10 0 0 1 1 0 0 Kondratowice dolnośląskie 10 0 1 1 1 0 1 Korycin podlaskie 10 2 1 0 1 0 0 Koszęcin śląskie 10 1 0 2 1 0 1 Łęka Opatowska wielkopolskie 10 0 0 1 1 0 1 Nowy Targ małopolskie 10 1 0 0 0 0 0 Rozwiązania mobilne

S18 największe inwestycje samorządów Wtorek 15 lipca 2014 ekonomia.rp.pl Lp.SamorządInwestycja Wartość w mln zł Data zakończenia Lp.SamorządInwestycja Wartość w mln zł Data zakończenia 1 Warszawa II linia metra w Warszawie budowa i zakup taboru 4.486 2015 2 Gdańsk Połączenie Portu Lotniczego z Portem Morskim Gdańsk Trasa Słowackiego 1.420 2015 3 Warszawa Budowa Trasy Siekierkowskiej kolejny etap 1.286 2014 4 Warszawa Budowa Trasy Mostu Północnego (do węzła z ul. Modlińską oraz od węzła z ul. Pułkową do węzła przesiadkowego Młociny) 1.257 2014 5 Poznań System gospodarki odpadami dla miasta Poznania 1.041 2016 6 Szczecin Zakład Technicznego Unieszkodliwienia Odpadów 711 2015 7 Toruń Budowa mostu drogowego w Toruniu wraz z drogami dojazdowymi 693 zakończona 8 Kraków Program Gospodarki Odpadami Komunalnymi 673 2015 9 Łódź Rozbudowa i modernizacji trasy kolejowej w relacji wschód zachód 628 2015 10 Zabrze Drogowa Trasa Średnicowa Katowice Gliwice 582 201 11 Bydgoszcz Budowa zakładu termicznego przekształcania odpadów komunalnych 522 2015 12 Olsztyn Modernizacja i rozwój zintegrowanego systemu transportu zbiorowego 497 2015 13 Lublin Zintegrowany system miejskiego transportu publicznego w Lublinie 472 2015 14 Wrocław Budowa Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu 461 2015 15 Łódź Węzeł Multimodalny przy Dworcu Łódź Fabryczna 460 2015 16 Rzeszów Budowa systemu integrującego transport publiczny miasta Rzeszowa i okolic 415 2014 17 Gdańsk Gdański projekt komunikacji miejskiej etap IIIB i IIIC 414 2015 18 Białystok Budowa Zakładu Unieszkodliwień Odpadów Komunalnych 410 2015 19 Warszawa Modernizacja ciągu ulic Marsa Żołnierska etap II 371 2016 20 Kielce Rozwój systemu komunikacji publicznej w Kieleckim Obszarze Metropolitalnym 353 zakończona 21 Kraków Centrum Kongresowe (rondo Grunwaldzkie) 350 2014 22 Gliwice Budowa hali widowiskowo sportowej Podium 348 2015 23 Nowy Sącz Modernizacja i rozbudowa systemu gospodarki wodno ściekowej 338 2014 24 Poznań Przebudowa węzła komunikacyjnego rondo Kaponiera 335 2015 25 Katowice Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach 324 2015 26 Poznań Budowa zajezdni tramwajowej Franowo 319 2014 27 Gdańsk Gospodarka wodno ściekowa w aglomeracjach powyżej 15 tys. RLM priorytetu 313 2015 28 Konin Uporządkowanie gospodarki odpadami na terenie subregionu konińskiego 310 2014 29 Białystok Stadion piłkarski w regionie północno wschodniej Polski wraz z zapleczem treningowym 290 2014 30 Lublin Budowa drogi dojazdowej do węzła drogowego Dąbrowica 290 2014 31 Katowice Budowa siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej 271 2014 32 Łódź Rewitalizacja EC 1 i jej adaptacja na cele kulturalno artystyczne 266 2014 33 Olsztyn Budowa zakładu unieszkodliwienia odpadów 266 2015 34 Poznań Budowa trasy tramwajowej Os. Lecha Franowo 261 zakończona 35 Łódź Budowa drogi krajowej nr 1 Trasa Górna 258 2014 36 Warszawa Przebudowa ciągu ul. Żegańskiej i ul. Zwoleńskiej na odc. od ul. Pożaryskiego do ul. Mrówczej 251 2016 37 Wrocław Budowa obiektu Afrykarium Oceanarium 246 2014 38 Warszawa Budowa Trasy Świętokrzyskiej zadanie B 245 2015 39 Dąbrowa Górnicza Przebudowa drogi krajowej nr 94 244 2014 40 Kraków Zakup niskopodłogowego taboru tramwajowego 244 zakończona 41 Kielce Budowa zakładu unieszkodliwiania odpadów w Promniku 230 2014 42 Gdańsk Budowa Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku 229 2014 43 Katowice Strefa rondo rynek 229 2015 44 Piotrków Trybunalski Modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków 227 2014 45 Warszawa Modernizacja Al. Jerozolimskich budowa węzła Łopuszańska Kleszczowa 225 zakończona 46 Toruń Integracja systemu transportu miejskiego wraz z zakupem taboru tramwajowego 225 2015 47 Warszawa Budowa Szpitala Południowego 224 2017 48 Poznań Odnowa infrastruktury transportu 224 zakończona 49 Włocławek Przebudowa drogi krajowej nr 1 224 2014 50 Warszawa Modernizacja ciągu ulic Marsa Żołnierska etap I 223 2014 51 Bydgoszcz Budowa ulicy Ogińskiego, wraz z obiektami inżynierskimi i dojazdami w Bydgoszczy 220 2014 52 Warszawa Rozbudowa i modernizacja szpitala św. Rodziny 211 2018 53 Tychy Przebudowa drogi krajowej nr 1 i 86 Gdańsk Cieszyn 207 2014 54 Gliwice Modernizacja gospodarki wodno ściekowej w Gliwicach II etap 203 2015 55 Lublin Budowa stadionu miejskiego w Lublinie 199 2014 56 Warszawa Budowa ul. Wołoskiej na odc. ul. Rostafińskich ul. Cybernetyki 198 2015 57 Warszawa Budowa ul. Nowolazurowej zadanie B 194 2015 58 Łódź Program Miasto Kamienic 191 2014 59 Szczecin Budowa hali widowiskowo sportowej 190 2014 60 Łódź Budowa Trasy Górna 188 2014 61 Toruń Zagospodarowanie terenu Jordanek 188 2015 62 Toruń Budowa hali widowiskowo sportowej przy ul. Bema 188 2014 63 Jastrzębie Zdrój Budowa drogi głównej południowej 186 2014 Uporządkowanie gospodarki wodno ściekowej na obszarze Związku 64 Gorzów Wlkp. Celowego Gmin MG 6 181 2014 65 Warszawa Przebudowa (rozbudowa) ul. Prostej na odc. rondo Daszyńskiego rondo ONZ 178 2015 66 Płock Uporządkowanie gospodarki ściekowej 178 2014 67 Rzeszów Budowa drogi od ul. Załęskiej do ul. Lubelskiej wraz z budową mostu na rzece Wisłok 178 2015 68 Kraków Budowa linii tramwajowej łączącej ul. Brożka oraz Kampus UJ 178 zakończona 69 Bukowno Porządkowanie gospodarki ściekowej w zlewni Białej Przemszy na terenach gmin: Olkusz, Bukowno, Bolesław, Klucze etap I 175 2015 70 Toruń Budowa Trasy Średnicowej Płn. 170 2015 71 Warszawa Budowa Trasy Świętokrzyskiej zadanie A 170 2015 72 Siedlce Rozbudowa oczyszczalni ścieków 166 2014 73 Zabrze Poprawa gospodarki wodno ściekowej 166 2016 74 Kraków Rozbudowa linii tramwajowej KST, etap II 165 2015 75 Warszawa Rozbudowa i modernizacja Szpitala Wolskiego 157 2019 76 Katowice Układ komunikacyjny dla terenu budowy Nowego Muzeum Śląskiego 155 zakończona 77 Lublin Budowa drogi dojazdowej do węzła drogowego Jakubowice 152 2016 78 Warszawa Przebudowa wraz z rozbudową Szpitala Praskiego 150 2016 79 Wrocław Przebudowa Teatru Muzycznego Capitol we Wrocławiu 145 zakończona 80 Kraków Warszawa: dane z budżetu miasta Przebudowa linii tramwajowej na odcinku rondo Mogilskie al. Jana Pawła II plac Centralny 143 2015 81 Lublin Port lotniczy Lublin 142 zakończona 82 Warszawa Budowa ul. Czerniakowskiej 140 2015 83 Bydgoszcz Przebudowa ul. Grunwaldzkiej na odcinku od Węzła Zachodniego do granic miasta 137 2016 84 Gdańsk Kompleksowe zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław Etap I 137 2014 85 Tychy Budowa zakładu zagospodarowania i przeróbki odpadów komunalnych 135 2014 86 Poznań Przedłużenie Poznańskiego Szybkiego Tramwaju do Dworca Zachodniego w Poznaniu 131 zakończona 87 Tychy Modernizacja stadionu miejskiego 129 2015 88 Gdańsk Ochrona wód Zatoki Gdańskiej budowa i modernizacja systemu odprowadzania wód opadowych 128 zakończona 89 Kielce Modernizacja i rozbudowa targów Kielce 126 zakończona 90 Bielsko Biała Rozbudowa i modernizacja stadionu miejskiego 124 2015 91 Ciechanów Budowa i rozbudowa systemu wodno kanalizacyjnego 123 2014 92 Szczecin Filharmonia Szczecińska im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie 118 zakończona 93 Jelenia Góra Uporządkowanie gospodarki wodno ściekowej 114 2015 94 Stalowa Wola Budowa Zakładu Mechaniczno Biologicznego Przetwarzania Odpadów Komunalnych 111 2015 95 Białystok Przebudowa ul. gen. F. Kleeberga 110 2014 96 Warszawa Budowa ul. Nowolazurowej zadanie C 110 2015 97 Szprotowa Kompleksowe rozwiązanie gospodarki wodno ściekowej dla aglomeracji Szprotawa 107 2015 98 Zabrze Europejski ośrodek kultury technicznej i turystyki przemysłowej 106 2016 99 Chełm Modernizacja oczyszczalni ścieków 105 2015 100 Poznań Spalarnia odpadów 105 2015 101 Dzierżoniów Uporządkowanie gospodarki wodno ściekowej na terenie powiatu Dzierżoniowskiego etap I 104 2015 102 Poznań System ITS 103 2015 103 Bielsko Biała Poprawa stanu gospodarki wodno ściekowej w dzielnicach miasta Bielsko Biała 102 2014 104 Elbląg Przebudowa ulic stanowiących ciąg drogi wojewódzkiej nr 503 102 2014 105 Warszawa Przebudowa i modernizacja Szpitala Grochowskiego 100 2017 106 Szczecin Budowa i wyposażenie I etapu Pomerania Technopark 99 2014 107 Poznań Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego 99 2014 108 Lublin Budowa zespołu krytych pływalni przy Al. Zygmuntowskich 4 97 2015 109 Kielce Rozbudowa ul. Ściegiennego 96 zakończona 110 Toruń Gospodarka wodno ściekowa na terenie aglomeracji Toruń II etap 95 zakończona 111 Warszawa Budowa budynków komunalno socjalnych przy ul. Jagiellońskiej 94 2015 112 Łódź Wybudowanie boiska piłkarskiego przy al. Unii Lubelskiej 2 94 2015 113 Gdańsk Zintegrowany System Zarządzania Ruchem TRISTAR 92 2014 114 Kielce Rozwój infrastruktury Kieleckiego Parku Technologicznego 92 2015 115 Wrocław Inteligentny system transportu 88 2015 116 Siedlce Program komunalnego budownictwa mieszkaniowego 87 2015 117 Warszawa Przebudowa ul. Marynarskiej na odc. ul. Taśmowa Rzymowskiego 87 2016 118 Warszawa Przebudowa (rozbudowa) ul. Grzybowskiej na odc. ul. Jana Pawła II Siedmiogrodzka 87 2017 119 Rzeszów Budowa drogi krajowej łączącej obwodnicę północną miasta z drogą ekspresową S 19 i autostradą A 4 86 zakończona 120 Warszawa Warszawski węzeł wodno rowerowy pedałuj i płyń 83 2014 121 Bytom Modernizacja gospodarki cieplnej dla gminy Bytom i Radzionków 82 2014 122 Kielce Rewitalizacja zabytkowego śródmieścia Kielc etap I i II 82 2014 123 Poznań Budowa Poznańskiego Parku Technologiczno Przemysłowego 80 2015 124 Warszawa Budowa parkingów strategicznych Parkuj i jedź II etap 80 2015 125 Dąbrowa Górnicza Kontrakt W3B 80 2014 126 Toruń Rozwój sieci komunikacji tramwajowej w Toruniu w latach 2007 2013 80 2015 127 Warszawa Modernizacja ul. Świętokrzyskiej 79 2015 128 Krotoszyn Uporządkowanie gospodarki wodno ściekowej na terenie aglomeracji Krotoszyn Etap II 79 2015 129 Warszawa Zagospodarowanie nadbrzeży Wisły etap I 78 2015 130 Warszawa Budowa linii tramwajowej na Tarchomin pozyskanie nieruchomości, budowa 76 2015 131 Zielona Góra Gospodarka ściekowa na terenie Zielonej Góry Etap II 76 2015 132 Gdańsk Budowa ulicy Nowej Łódzkiej w Gdańsku 75 zakończona 133 Warszawa Przebudowa i modernizacja Szpitala Czerniakowskiego 73 2017 134 Poznań Rozbudowa Biblioteki Raczyńskich 73 zakończona 135 Gdynia Rozbudowa Teatru Muzycznego im. Danuty Baduszkowej 71 2014 136 Grudziądz Modernizacja sieci tramwajowej w Grudziądzu 71 2014 137 Olsztyn Budowa i uruchomienie Olsztyńskiego Parku Naukowo Technologicznego 69 zakończona 138 Nowy Targ Modernizacja gospodarki wodno ściekowej 69 2014 139 Ożarowice Infrastruktura okołolotniskowa MPL Katowice 68 2014 140 Tarnowo Podgórne Budowa Aquaparku Tarnowskie Termy 68 2014 141 Leszno Przebudowa drogi krajowej nr 5 67 zakończona 142 Tychy Budowa parkingu wielopoziomowego 66 2014 143 Lublin Infrastruktura dla strefy ekonomicznej 65 zakończona 144 Opole Trias Opolski ochrona zbiornika wód podziemnych 65 2014 145 Jelenia Góra Budowa Term Cieplickich Dolnośląskiego Centrum Rekreacji Wodnej 63 zakończona 146 Lubsko Zapewnienie prawidłowej gospodarki ściekowej na terenie miasta i gminy Lubsko 63 2015 147 Olsztyn Budowa całorocznej infrastruktury sportowo rekreacyjnej nad Jeziorem Krzywym 63 2014 148 Poznań Przebudowa wiaduktu Górczyńskiego 63 zakończona 149 Kraków Budowa ul. Lema 63 2015 150 Grudziądz Modernizacja składowiska odpadów w Zakurzewie 62 2014 151 Łódź Przebudowa ul. Piotrkowskiej 62 2014 152 Bydgoszcz Budowa wiaduktu i przystanków kolejowych w bydgosko toruńskim obszarze metropolitarnym BIT CITY 61 2015 153 Słupsk Budowa Parku Wodnego Centrum Rekreacji, Sportu i Rehabilitacji w Słupsku 59 2014 154 Bydgoszcz Inteligentne systemy transportowe 58 2015 155 Bielsko Biała Infrastruktura turystyczno rekreacyjna w Bielsku Białej 56 zakończona 156 Grudziądz Budowa Trasy Średnicowej od ul. Droga Łąkowa do węzła A 1 odcinek 2 56 2014 157 Warszawa Przebudowa ciągu ulic: Marywilska Czołowa Polnych Kwiatów na odc. Trasa Toruńska ul. Mehoffera etap I 54 2017 158 Warszawa Budowa i rozbudowa infrastruktury teleinformatycznej urzędu m.st. Warszawy 52 2014 159 Warszawa Budowa mieszkań komunalnych przy ul. Pełczyńskiego 52 2017 160 Dąbrowa Górnicza Zagospodarowanie terenu w rejonie osiedla Mickiewicza i Norwida 52 2015

ekonomia.rp.pl Wtorek 15 lipca 2014 największe inwestycje samorządów S19 Wielkie przedsięwzięcia dzięki pieniądzom z Unii INFRASTRUKTURA Najwięcej dużych projektów prowadzi Warszawa, za nią jest Gdańsk. ARTUR OSIECKI Na pierwszym miejscu rankingu największych inwestycji samorządowych (nie tylko w kraju, ale i w całej UE) znajduje się druga linia metra w Warszawie. Za projekt odpowiada ratusz stolicy i spółka Metro Warszawskie. Unia ma dołożyć do budowy i zakupu taboru ok. 3 mld zł. Całkowity orientacyjny koszt projektu to prawie 6 mld zł. Na drugim miejscu znalazła się Trasa Słowackiego w Gdańsku (ok. 18 km), czyli połączenie lotniska z portem morskim. Trasa poprawi dostęp lądowy do obu portów i stanie się kluczowym elementem nowego układu komunikacyjnego miasta, usprawniając tranzyt. Najbardziej spektakularnym jej fragmentem będzie najdłuższy w Polsce tunel pod rzeką (martwą Wisłą). Inwestycja podzielona na cztery zadania ma kosztować 1,49 mld zł, z czego wkład UE to 1,15 mld zł. Projekt, za który odpowiada samorząd Gdańska, ma dwie cechy wspólne z budową warszawskiego metra. To także kluczowy projekt indywidualny finansowany z Infrastruktury i środowiska i tak jak metro ma być zakończony oraz rozliczony w przyszłym roku. Na trzecim miejscu znajduje się kolejny etap budowy Trasy Siekierkowskiej w Warszawie; ma kosztować 1,2 mld zł i zakończyć się w tym roku. Spalarnie śmieci Inna wielka inwestycja warszawska to budowa Trasy Mostu Północnego. Most im. Marii Curie-Skłodowskiej oddano do użytku ponad dwa lata temu. Jest to przedsięwzięcie numer cztery na liście największych inwestycji samorządowych. Tuż za nim, na piątym miejscu, plasuje się projekt System gospodarki odpadami dla miasta Poznania. To sztandarowa inwestycja stolicy Wielkopolski. Obejmuje m.in. budowę spalarni śmieci. Ma powstać nowoczesny system, który pozwoli w sposób kompleksowy prowadzić gospodarkę odpadami. Budowę spalarni rozpoczęto w maju 2014 r. Jak twierdzi Łukasz Dziekoński, przewodniczący zarządu panaeuropejskiego funduszu infrastrukturalnego Marguerite (wniósł kapitał do spółki celowej powołanej do realizacji tej inwestycji), jest to największy projekt w formule partnerstwa publiczno-prywatnego realizowany w Polsce i największa inwestycja na zasadach PPP w 2013 r. w całej UE w sektorze utylizacji odpadów. Inwestycję w Poznaniu Unia wskazuje jako wzór efektywnego wykorzystania funduszy europejskich (dotacja z Infrastruktury i środowiska ) i kapitału prywatnego. Projekt był wielokrotnie nagradzany przez prestiżowe magazyny (m.in. Project Finance Deal of the Year, Infrastructure Journal Awards i Partnership Award). Za poznańskim znalazł się inny projekt spalarniowy o wartości 711 mln zł: budowa zakładu termicznego unieszkodliwiania odpadów dla Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. Odpowiada za niego samorząd Szczecina. Projekt też jest dotowany z Infrastruktury i środowiska. Ma umożliwić spalanie 150 tys. ton odpadów rocznie. W pierwszej dziesiątce megainwestycji na ósmym miejscu znalazła się jeszcze budowa spalarni w Krakowie ( Program gospodarki odpadami komunalnymi ), finansowana z programu Infrastruktura i środowisko. Pierwszą dziesiątkę uzupełniają dwie inwestycje drogowe: pierwsza w Toruniu (zbudowano już most z dojazdami) i druga w Zabrzu (odcinek Drogowej Trasy Średnicowej) oraz kolejowy projekt w Łodzi (rozbudowa i modernizacja trasy kolejowej relacji Wschód Zachód). Stolica liderem Najwięcej dużych inwestycji prowadzi Warszawa. W pierwszej dziesiątce są trzy. Łącznie z pozostałymi dużymi projektami stolicy mają pochłonąć prawie 12 mld zł. Drugi na liście Gdańsk na megaprojekty wyda ponad 3 mld zł, trzeci Poznań niecałe 3 mld zł, a Łódź i Kraków ponad 2 mld zł. Wartość inwestycji w Toruniu, Lublinie, Bydgoszczy, Szczecinie, Katowicach, Wrocławiu i Kielcach przekracza 1 mld zł.

S20 ranking samorządów 2014 Wtorek 15 lipca 2014 ekonomia.rp.pl Obligacje zyskują na znaczeniu BUDŻETY Emisja papierów dłużnych, leasing zwrotny, partnerstwo publiczno-prawne. Samorządy coraz częściej sięgają po te instrumenty. ANNA CIEŚLAK- -WRÓBLEWSKA Samorządy przestały się na gwałt zadłużać. Jeszcze w latach 2008 2011 ich dług rósł w tempie dwucyfrowym; zwiększył się z 26 do 66 mld zł! Ostatnie dwa lata to skromny wzrost w wysokości 2 3 proc. Skąd to przyhamowanie? To efekt zapaści, nie bójmy się tego mocnego słowa, w samorządowych inwestycjach komentuje Tomasz Kaczor, główny ekonomista Banku Gospodarstwa Krajowego. Spowolnienie gospodarcze uderzyło także w lokalne budżety. Ale samorządy zachowały się dosyć konserwatywnie. Nie zwiększały deficytu, tylko rozpoczęły agresywne działania oszczędnościowe, głównie w postaci cięć w inwestycjach wyjaśnia Tomasz Kaczor. W sumie wydatki na inwestycje w 2012 i 2013 r. wyniosły po ok. 34 mld zł wobec ponad 42 mld zł w latach 2009 2011. Gminy i miasta wyhamowały inwestycyjny impet także z powodu kończących się funduszy UE oraz zmian w prawie. Przez ostatnie trzy lata samorządy przygotowywały się do nowego wskaźnika zadłużenia, który oblicza się indywidualnie dla każdej jednostki. Wymusza on większą dyscyplinę wydatków bieżących podkreśla Dorota Dziedzic, analityk Fitch Ratings Polska. W efekcie przyniosło to znaczącą poprawę wyników operacyjnych tych jednostek, które podlegają naszej ocenie. Można też podejrzewać, że miasta i gminy zaczęły się już przygotowywać do nowego rozdania funduszy UE od 2015 r., gromadząc wkład własny wyjaśnia Dziedzic. Jak będzie w tym roku? Samorządowe plany są dosyć ambitne: 12,5 mld zł deficytu wobec 380 mln zł w 2013 r. i 50 mld zł wydatków na inwestycje (tak wynika ze sprawozdań finansowych za I kwartał). Wybory motywują samorządowców do kończenia inwestycji, ale na razie ożywienia nie widać Gospodarka jest fazie wzrostowej, co powinno przełożyć się na większą aktywność inwestycyjną sektora publicznego. Do tego mamy rok wyborczy. A wybory motywują samorządowców do kończenia inwestycji zauważa Tomasz Kaczor. Na razie nie widać jednak wielkiego ożywienia. Jak wynika z danych Narodowego Banku Polskiego, wartość zaciągniętych przez samorządy kredytów wyraźnie spada już od stycznia 2013 r. Na koniec kwietnia 2014 r. roku wynosiła 33,5 mld zł i osiągnęła poziom z początku 2011 r. Co ciekawe, systematycznie, choć nie bardzo dynamicznie, rośnie wartość wyemitowanych przez samorządy papierów dłużnych. Według NBP na koniec maja tego roku było to 17 mld zł, czyli o 20 proc. więcej niż rok wcześniej. Rzeczywiście obserwujemy wzrost zainteresowania tą formą finansowania inwestycji potwierdza Tomasz Kaczor. Samorządy oswoiły się z tym instrumentem. Przekonały się, że nie jest on skomplikowany. - Z punktu widzenia samorządów, obligacje są bardziej elastycznym instrumentem finansowym niż kredyt. Przykładowo, harmonogram spłaty kredytu to zwykle równe raty rozłożone na lata. W przypadku obligacji, raty wykupu mogą być zróżnicowane w kolejnych latach i dostosowane do przewidywanej sytuacji finansowej danej jednostki. Wybór organizatora emisji nie wymaga przetargu, przy kredytach takie wymagania zaś obowiązują wylicza Dorota Dziedzic. Obligacje mogą obejmować znacznie dłuższy horyzont czasowy niż tradycyjne kredyty. Na rynku pojawił się nowy instrument finansowania inwestycji, który wzbudził zainteresowanie samorządów. To tzw. dzierżawa lub leasing zwrotny. Rozwiązanie to jest o tyle ciekawe, że jest neutralne lub nawet poprawia wskaźniki zadłużenia mówi >SPADA WARTOŚĆ KREDYTÓW DLA GMIN Krzysztof Kluza z Getin Banku. Na czym to polega? W zwykłym leasingu najpierw podmiot użytkuje majątek, płaci za to, a potem może go wykupić. W dzierżawie zwrotnej samorząd najpierw sprzedaje inwestorowi swój majątek, potem płaci za jego wynajem, a na końcu - odkupuje. W transakcjach przeprowadzonych za pośrednictwem naszego banku samorząd ma zagwarantowany odkup np. swojej nieruchomości po cenie zakupu. Taki zwrotny leasing pozwala odblokować kapitał zamrożony w w istniejącym majątku, gdy gmina ma dalsze potrzeby inwestycyjne mówi Krzysztof Kluza. Całość tego procesu jest w pełni jawna. Pionierem w tej dziedzinie był Wrocław, który pod koniec 2012 r. sprzedał cztery urzędowe budynki za 82 mln zł, a później wziął je w leasing (700 tys. miesięcznego czynszu przez dziesięć lat). Powoli, ale sukcesywnie rośnie liczba inwestycji realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Dotyczy to zwłaszcza obszaru efektywności energetycznej oraz gospodarki komunalnej, choć nie są to duże projekty twierdzi Bartosz Korbus z Instytutu PPP. Chodzi na przykład o inwestycje poprawiające efektywność energetyczną budynków użyteczności publicznej. Inwestor sam finansuje modernizację, a jego wynagrodzenie pochodzi z oszczędności, jakie samorząd uzyskuje dzięki inwestycji. Na przykład gdy gmina przed modernizacją wydawała 100 zł na energię, a po modernizacji wydatki te zmalały do 70 zł, to uzyskanymi oszczędnościami dzieli się z partnerem publicznym. Samorządy podchwyciły też pomysł oddawania w zarząd sieci wodno-kanalizacyjnych. Samorząd ustala standardy świadczenia usług dla mieszkańców i limity cen. Natomiast inwestor zarabia dzięki efektywnemu zarządzaniu siecią, a nie poprzez zwiększenie opłat. Popularność zdobywają również projekty dotyczące oświetlania ulic, budowy parkingów oraz tzw. projekty hybrydowe łączące kapitał prywatny i środki z UE. Sukcesem kończą się pierwsze projekty w formule PPP. To zachęca innych do naśladownictwa. Samorządy mają coraz więcej wiedzy na temat partnerstwa publiczno- -prywatnego. Ich propozycje dla biznesu są więc coraz bardziej przemyślane podsumowuje Bartosz Korbus. Specyficzny i wymagający klient banków FINANSE Jednostki samorządu terytorialnego z uwagi na fakt, że dysponują środkami publicznymi, podlegają rygorom wielu ustaw i w ich ramach muszą prowadzić politykę inwestycyjną. Realizacja zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego (JST) jest determinowana przez istnienie systemu finansów tych jednostek, w tym przede wszystkim systemu ich dochodów i wydatków budżetowych. System ten powinien gwarantować odpowiednią do zadań ilość środków, możliwość swobodnego nimi dysponowania, a przede wszystkim powinien zabezpieczać stabilność dochodów. Jednak jak pokazuje doświadczenie, często plany rozmijają się z rzeczywistością. Obowiązujący w Polsce system finansowania zadań JST, oparty na dochodach własnych, dotacjach, subwencjach ogólnych oraz środkach z funduszy Unii Europejskiej, nie jest w stanie pokryć zapotrzebowania na kapitał. Współpraca banku z samorządami i spółkami z nimi powiązanymi realizowana jest dwutorowo. Z jednej strony samorządy ogłaszają przetarg na obsługę budżetu, udzielenie kredytu czy konkursy na emisję obligacji, a z drugiej oczekują propozycji innych rozwiązań, które umożliwią im realizację planowanych zadań inwestycyjnych. Zarządzanie klasyczne lub aktywne W pierwszym przypadku bank startuje w przetargu, a jego wygrana uzależniona jest praktycznie tylko od zaoferowanej ceny. Jest to najbardziej rozpowszechniona forma pozyskania kapitału przez JST. Taki typ zarządzania finansami można określić jako zarządzanie klasyczne. Bazuje ono na wykorzystaniu budżetu w układzie krótkookresowym (często jednorocznym). Dochody i wydatki nie są ujmowane w odniesieniu do realizowanego zadania i okresu jego życia. Skutkiem tego jest przerzucanie konsekwencji finansowania niedoborów na przyszłe lata. Na szczęście zmiana ustawy o finansach publicznych niejako wymusiła aktywne zarządzanie finansami. Cechuje się ono kompleksowością podejścia. Obejmuje całokształt procesów gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych oraz odpowiednie decyzje w tym zakresie. Bazuje na sprawnej informacji, budżetowaniu w długim okresie, wieloletnim planowaniu finansowym i inwestycyjnym. Zmienia się rola skarbników, którzy zaczynają działać jak dyrektorzy finansowi w wielkich korporacjach. W poszukiwaniu niestandardowych rozwiązań samorządy zaczynają się interesować realizacją projektów w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). Taka inwestycja nie zalicza się im do długu, gdy partner prywatny weźmie na siebie dwa z trzech rodzajów ryzyka (budowy, dostępności, popytu). PPP to przedsięwzięcia realizowane na podstawie umowy długoterminowej (zwykle 15 30 lat), zawartej między podmiotem publicznym a prywatnym. Jej celem jest stworzenie składników infrastruktury umożliwiającej świadczenie usług o charakterze publicznym. Motywem skłaniającym do realizacji inwestycji w takiej formule, oprócz niewliczania jej finansowania do długu, jest zmiana sposobu myślenia o projekcie i przestawienie się na długookresowe liczenie opłacalności. Takie aktywne zarządzanie finansami zaczyna być coraz popularniejsze wśród samorządowców. W ciągu najbliższych kilku lat powinno stać się powszechne. Kolejne lata mają być z nadwyżką Z analizy wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego (dane dostępne w Ministerstwie Finansów) wynika, że zmiany w ustawie o finansach publicznych spowodowały w perspektywie krótkoterminowej (lata 2014 2016) ograniczanie wydatków majątkowych i gromadzenia środków na finansowanie przyszłych inwestycji. Utrzymała się także tendencja ograniczania zadłużenia sektora JST, z wyjątkiem zobowiązań związanych z projektami unijnymi. JST po zamknięciu 2013 r. zbiorczo deficytem w wysokości 0,4 mld zł w kolejnych trzech latach planują zakończenie roku nadwyżką: w 2015 r. ok. 5 mld zł, a w 2016 r. już ponad 6 mld zł. Wśród samorządów popularność zyskuje też finansowanie potrzeb poprzez emisję obligacji. Pozwala to niektórym samorządom obniżyć poziom indywidualnego MATERIAŁY PRASOWE <W Poznaniu powstanie spalarnia śmieci współfinansowana przez inwestorów prywatnych wskaźnika zadłużenia poprzez zaplanowanie wykupu obligacji na długi okres i obniżenie rat kapitałowych. Dodatkowym atutem jest możliwość rozmów z kilkoma bankami odnośnie do warunków takiej emisji i wynegocjowanie najkorzystniejszych warunków. Ocena i prognoza Podsumowując, sytuację jednostek samorządu terytorialnego i prognozę na przyszłość można określić następująco: JST ograniczają zadłużenie z wyjątkiem zobowiązań związanych z projektami unijnymi i gromadzą środki na finansowanie przyszłych inwestycji; poprawa sytuacji makroekonomicznej i środki UE z perspektywy 2014 2020 są szansą na poprawę sytuacji finansowej sektora JST; liczba jednostek samorządu terytorialnego, które mogą mieć trudności z uchwaleniem budżetu z powodu przekroczenia dopuszczalnego wskaźnika zadłużenia, będzie się corocznie zmniejszała; samorządy coraz częściej będą realizowały inwestycje w ramach PPP, a także będą finansowały swoje potrzeby za pomocą emisji obligacji. Piotr Galas dyrektor Departamentu Klienta Korporacyjnego w PKO Banku Polskim