Kierunki rozwoju obszarów wiejskich

Podobne dokumenty
Kierunki rozwoju obszarów wiejskich zarys strategii rozwoju obszarów wiejskich III posiedzenie Grupy Roboczej ds. KSOW 29 marca 2010 r.

Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich w ramach RPO na lata

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA

STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU WSI, ROLNICTWA I RYBACTWA 2020 (2030)

rozwoju obszarów w wiejskich w Polsce Warszawa, 9 października 2007 r.

Programowanie funduszy UE w latach schemat

Kierunki rozwoju obszarów wiejskich. założenia do Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi i Rolnictwa

Obszary wiejskie w polityce spójności - założenia na okres

Skala wsparcia obszarów wiejskich w ramach krajowych i regionalnych programów operacyjnych na lata

POWIĄZANIA Z INNYMI DOKUMENTAMI

Europejskiej w rozwoju wsi w latach

Wydział Programowania Rozwoju i Funduszy Europejskich Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. Katowice, 2 grudzień 2004

Wsparcie przedsiębiorczości jako jeden z głównych priorytetów NSRO. Opole, 7 marca 2008

Ministerstwo Rolnictwa i. Rozwoju Wsi. Rozwój Obszarów Wiejskich w latach

Rozwój lokalnych rynków pracy a strategie powiatów ziemskich

2020 dokąd zmierzamy, czyli o największych wyzwaniach rozwoju

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r.

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r.

Strategia Zintegrowanego Rozwoju Łodzi 2020+

Rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa

Priorytet 1: Rozwój i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności regionu. Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

Kierunki i zadania do Strategii Rozwoju Gminy Zgierz na lata

Metody ewaluacji projektów unijnych

Przyszłość rolnictwa, gospodarki żywnościowej i obszarów wiejskich dr hab. Julian T. Krzyżanowski SGGW

Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 r.

KONSULTACJE STRATEGII NA RZECZ ODPOWIEDZIALNEGO ROZWOJU W ZAKRESIE ROLNICTWA I ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH

CEL STRATEGICZNY I. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I STABILNEGO RYNKU PRACY. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój na lata :

Zarządzanie strategiczne województwem

Cele i Priorytety Regionalnych Programów Operacyjnych.

ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH I ROLNICTWA W STRATEGII NA RZECZ ODPOWIEDZIALNEGO ROZWOJU

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO

PROW na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata

Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej. Fundusze unijne. a zróżnicowanie regionalne kraju. Warszawa, 27 marca 2008 r. 1

Andrzej Miszczuk. Strategie województw - stare i nowe ujęcie

STRATEGIA ROZWOJU POWIATU SIERADZKIEGO NA LATA dr Marek Chrzanowski

WYMIAR TERYTORIALNY EUROPEJSKIEJ POLITYKI SPÓJNOŚCI I POLSKIEJ POLITYKI ROZWOJU

POWIĄZANIA OSI PRIORYTETOWYCH Z CELAMI STRATEGICZNYMI NA POZIOMIE UE, KRAJU, REGIONU RPO WO

Koncepcja systemowego wsparcia przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Opinie, wnioski i rekomendacje

Założenia Umowy Partnerstwa Warszawa, 24 stycznia 2013 r.

Bogusław Kotarba. Współpraca transgraniczna w świetle założeń umowy partnerstwa Polska Unia Europejska

Strategiczne planowanie na Mazowszu jako Regionie Wiedzy

STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO GOSPODARCZEGO GMINY GNOJNIK NA LATA ROZDZIAŁ 2. STRESZCZENIE

ZAKRES LOKALNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH

Polityka regionalna Unii Europejskiej. mgr Ewa Matejko

FUNDUSZE STRUKTURALNE ĆWICZENIA SEMESTR ZIMOWY 2014/2015

System programowania strategicznego w Polsce

Innowacyjność jako obszar polityki rozwoju Małopolski STRATEGIA MAŁOPOLSKA 2020

Możliwości rozwoju placówki. Fundusze kilka słów wstępu. EFRR a EFS

Robocze wyniki analizy SWOT. w ramach procesu przygotowania. Strategii Rozwoju Województwa Opolskiego

Załącznik nr 3 do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego projekt z dnia 8 kwietnia 2014 r.

Regionalne i inteligentne specjalizacje jako podstawa kreowania polityki rozwoju

STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE

I. POWIAT RACIBORSKI OTWARTY NA ROZWÓJ

INFORMACJE O PROJEKTACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 2 UST

Raport z badania ankietowego na potrzeby opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020

Strategia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego

Strategia Marki Rzeszów na lata aktualizacja Miejsce dla zmiany życia

Podejście LEADER jako instrument finansowania przedsiębiorstw sektora rolno-spożywczego w ramach PROW

Projekt Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego na lata

Strategia Rozwoju Miasta - Piotrków Trybunalski 2020

GOSPODARKA POLSKI TRANSFORMAaA MODERNIZACJA DROGA DO SPÓJNOŚCI SPOŁECZNO-EKONOMICZNEJ

ZINTEGROWANY ROZWÓJ PRZEWORSKO- DYNOWSKIEGO OBSZARU WSPARCIA

Programowanie Rozwoju Obszaru Metropolitalnego Warszawy. Warszawa, 17 lutego 2016 r.

TYTUŁ PREZENTACJI. III wersja projektu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego r. Katowice

KRYTERIA WYBORU OPERACJI

Struktura PO KL. X Pomoc techniczna

SYSTEM ZARZĄDZANIA ROZWOJEM POLSKI NOWY MODEL. Spała, dnia 19 października 2017 r.

Przyporządkowanie działań w programach operacyjnych wg celów strategicznych Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020

Rozdział I Wprowadzenie

ZAKRES LOKALNYCH DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH

Założenia Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa

FUNDUSZE STRUKTURALNE I FUNDUSZ SPÓJNOŚCI W POLSCE NA LATA

Wsparcie obszarów wiejskich w RPO WK-P Bydgoszcz, 19 stycznia 2017 r.

OŚ PRIORYTETOWA X RPO WO INWESTYCJE W INFRASTRUKTURĘ SPOŁECZNĄ KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE

Wydatkowanie czy rozwój

Polityka miejska w aktywizacji obszarów peryferyjnych

Szanse rozwoju gospodarczego Województwa Świętokrzyskiego w perspektywie realizacji RPOWŚ na lata Kielce, kwiecień 2008 r.

Rozwój instytucjonalny polskich partnerstw lokalnych wzmacniających obszary funkcjonalne na tle doświadczeń zagranicznych

Wsparcie przedsiębiorców w latach możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej

Komplementarne obszary inwestycji na rzecz rozwoju wsi małych miast

Strategiczne kierunki działań Województwa Opolskiego dla obszarów wiejskichna lata

I Spotkanie Rady Strategii Rozwoju Tczewa przy Prezydencie Miasta Tczewa Luty, 2009

Marek Obrębalski. WIZJA I CELE STRATEGICZNE ROZWOJU WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO DO ROKU 2030 propozycja

Pozyskiwanie funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. mgr Piotr Modzelewski

ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH

Raport o rozwoju społeczno-gospodarczym, regionalnym i przestrzennym Polska 2015 założenia metodyczne

Nabory wniosków w 2012 roku

Dokumenty strategiczne w pozyskiwaniu środków. z UE. Barbara Pędzich-Ciach. ekspertka: prowadząca: Dorota Kostowska

POTENCJAŁY, PROBLEMY I PROPONOWANE KIERUNKI ROZWOJU MIASTA WŁOCŁAWEK I POWIATU WŁOCŁAWSKIEGO r.

Zadania GDOŚ w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko

Strategia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego

Komplementarność w ramach RPO WO jako narzędzie zwiększania efektywności realizacji celów

Założenia funkcjonowania ZIT w ramach RPO Lubuskie Zielona Góra, 12 września 2013 r.

Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa na lata

Gminy Zator

Główne założenia. Strategii zrównoważonego Rozwoju wsi, rolnictwa i Rybactwa Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi

LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTA RUDA ŚLĄSKA DO ROKU 2030

Rajmund Ryś Kierujący pracą Departamentu Polityki Przestrzennej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego VI DZIEŃ URBANISTY, Poznań

Program Operacyjny Kapitał Ludzki w Narodowej Strategii Spójności (NSRO)

Transkrypt:

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kierunki rozwoju obszarów wiejskich założenia do strategii zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa Przysiek k. Torunia 9 czerwca 2010 r.

Nowe dokumenty strategiczne Długookresowa strategia rozwoju kraju (w oparciu o Polska 2030 ); Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju; 9 strategii, w tym: Strategia zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa; Krajowa strategia rozwoju regionalnego. 2

Kierunki rozwoju obszarów wiejskich Założenia do Strategii zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa Opis działań na rzecz rozwoju obszarów wiejskich postulowany do uwzględnienia łącznie w 9 nowych strategiach 3

Obszary wiejskie Obszary wiejskie stanowią: ponad 93% powierzchni kraju, około 40% ludności Polski. Obszary wiejskie obejmują: tereny wiejskie wg granic administracyjnych, miasta liczące do 5 tys. mieszkańców. Miasta liczące do 5 tys. mieszkańców pełnią podobne funkcje jak duże wsie o podobnej liczbie mieszkańców; często ze względów historycznych dana miejscowość jest dużą wsią albo małym miastem. 4

Czynniki kształtujące obszary wiejskie Obszary wiejskie Ludność i dziedzictwo kulturowe Dostępność informacji i nowoczesnego komunikowania się Środowisko i zasoby naturalne Dostępność centrów rozwoju i głównych szlaków komunikacyjnych Przedsiębiorczość i atrakcyjność inwestycyjna Jakość i dostępność usług publicznych Rolnictwo i gospodarka żywnościowa Stan infrastruktury technicznej (wodociągi, kanalizacja, drogi) Szanse edukacyjne 5

Komplementarność zasobów Zasoby na obszarach wiejskich są komplementarne w stosunku do zasobów w dużych miastach i powinny być lepiej wykorzystane dla rozwoju Polski. Jest to działanie sprzyjające zwiększeniu konkurencyjności Polski i poszczególnych województw. Wzrost zatrudnienia w Polsce dokonana się najszybciej przez wzrost zatrudnienia mieszkańców obszarów wiejskich. 6

Nie tylko metropolie (1) Błędna koncepcja: koncentracji inwestycji w największych ośrodkach miejskich z pozostawieniem pozostałych obszarów bez znaczącego wsparcia; Rozwiązywania problemów społecznych i ekonomicznych na wsi poprzez migracje do miast. 7

Nie tylko metropolie (2) Depopulacja na obszarach wiejskich prowadzi do tworzenia wiejskich społeczności lokalnych o ułomnej strukturze (np. dominacji osób w wieku poprodukcyjnym); Przyspieszony napływ do miast nowych mieszkańców z obszarów wiejskich pogłębi zjawisko generowania w miastach dzielnic biedy i konieczność kosztownej rozbudowy niewydolnej infrastruktury w mieście. Oba ww. zjawiska oznaczają stwarzanie w perspektywie kilku, kilkunastu, czasem kilkudziesięciu lat poważnych problemów społecznych, które z pewnym opóźnieniem prowadzą do znaczących dodatkowych kosztów do poniesienia ze środków publicznych. 8

Pracujący *) wg głównych sektorów (w %) 100% 90% 80% 70% 60% 67,6 53,4 63,0 50% 40% 30% 20% 10% 0% 27,5 4,9 29,2 17,4 26,0 11,0 UE-25-2005 Polska - 2005 Polska - 2015 Sektor III - usługi Sektor II - przemysł i budownictwo Sektor I - rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo oraz rybołówstwo Polska 2015 wg SRK *) w wieku 15 lat i więcej 9

Tworzenie miejsc pracy dla mieszkańców obszarów wiejskich wsparcie samozatrudnienia i mikroprzedsiębiorstw zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej OW i pozyskiwanie zewnętrznych inwestorów poprawa powiązań największe centra rozwoju - obszary wiejskie; zwiększenie wahadłowej mobilności przestrzennej mieszkańców OW wsparcie edukacji ogólnej i kształcenia zawodowego, w tym i ustawicznego mieszkańców OW 10

Kierunki rozwoju obszarów wiejskich Rozwijanie endogenicznego potencjału obszarów wiejskich; Dyfuzja procesów rozwojowych na obszary wiejskie; 11

Kategorie obszarów wiejskich ściśle powiązane z dużym miastem (miastem lub aglomeracją liczącą co najmniej 150 tys. mieszkańców lub miastem wojewódzkim 22 ośrodki); w zasięgu oddziaływania dużego miasta; peryferyjne. 12

Dostępność czasowa obszarów wiejskich (wg IGiPZ PAN) 13

Dostępność czasowa obszarów wiejskich (wg IGiPZ PAN) 14

Polityka rozwoju obszarów wiejskich powinna obejmować dwa filary: 1. Instrumenty WPR; 2. Instrumenty ukierunkowane na rozwój obszarów wiejskich w programach operacyjnych polityki spójności. 15

Cele horyzontalne Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 1. Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa 2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej 3. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski 4. Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług 5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej 6. Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich 16

Wizja obszarów wiejskich (1) Obszary wiejskie powinny stać się atrakcyjnym miejscem pracy, zamieszkania, wypoczynku i prowadzenia działalności rolniczej lub pozarolniczej, z zachowaniem unikalnych walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych tych terenów dla przyszłych pokoleń. 17

Wizja obszarów wiejskich (2) Należy dążyć równolegle do unowocześniania rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz rozwijania przedsiębiorczości poza rolnictwem. Mieszkańcy obszarów wiejskich powinni uzyskać szeroki dostęp do edukacji, zatrudnienia, służby zdrowia, dóbr kultury i nauki, narzędzi społeczeństwa informacyjnego i niezbędnej infrastruktury technicznej w odpowiednim standardzie. Rozwijany powinien być kapitał ludzki, społeczny i instytucjonalny na obszarach wiejskich. 18

Kierunki rozwoju obszarów wiejskich (1) a) Zwiększenie konkurencyjności sektora rolno-spożywczego b) Bezpieczeństwo żywnościowe kraju c) Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym i adaptacja rolnictwa do skutków tych zmian d) Wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej do produkcji energii ze źródeł odnawialnych 19

Kierunki rozwoju obszarów wiejskich (2) e) Ochrona, pielęgnowanie i wykorzystanie zasobów przyrodniczych i krajobrazowych obszarów wiejskich f) Zachowanie, pielęgnowanie i wykorzystanie zasobów kulturowych i dziedzictwa narodowego na obszarach wiejskich g) Rozwój i poprawa lokalnej infrastruktury h) Rozwój przedsiębiorczości i zwiększanie atrakcyjności inwestycyjnej obszarów wiejskich 20

Kierunki rozwoju obszarów wiejskich (3) i) Inwestowanie w kapitał ludzki i społeczny oraz wyrównywanie szans edukacyjnych mieszkańców wsi i małych miast j) Poprawa jakości i zwiększenie dostępności usług publicznych na obszarach wiejskich k) Poprawa standardu i zwiększenie dostępności narzędzi z zakresu społeczeństwa informacyjnego dla mieszkańców obszarów wiejskich 21

Kierunki rozwoju obszarów wiejskich (4) l) Rozszerzenie zasięgu oddziaływania największych centrów rozwoju gospodarczego na obszary wiejskie poprzez zwiększenie ich dostępności dla mieszkańców obszarów wiejskich (zwiększenie wahadłowej mobilności przestrzennej) m) Poprawa dostępności pracy, w tym elastycznych form pracy dla mieszkańców obszarów wiejskich i zwiększenie mobilności zawodowej n) Zapobieganie i ograniczanie wykluczenia społecznego 22

Poprawa dostępności pracy, w tym elastycznych form pracy dla mieszkańców obszarów wiejskich i zwiększenie mobilności zawodowej (m) Wsparcie samozatrudnienia i rozwoju mikroprzedsiębiorstw, Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej obszarów wiejskich i pozyskiwanie zewnętrznych inwestorów, Poprawa powiązań: największe centra rozwoju obszary wiejskie, Zwiększenie wahadłowej mobilności przestrzennej mieszkańców obszarów wiejskich, Wsparcie edukacji ogólnej i kształcenia zawodowego, w tym ustawicznego mieszkańców obszarów wiejskich, Zwiększenie dostępności i upowszechnienie wykorzystania Internetu, Upowszechnienie elastycznych form pracy (telepraca, praca w niepełnym wymiarze czasu, elastyczne godziny pracy) 23

System realizacyjny polityki rozwoju obszarów wiejskich WPR i polityka spójności oraz instrumenty krajowe; Instrumenty krajowe; Instrumenty regionalne; Adresowanie terytorialne (różne poziomy NTS); Zasada pomocniczości. 24

Wybrane wnioski i rekomendacje (1) Wsparcie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich powinno uwzględniać specyfikę regionalną i wewnątrzwojewódzkie zróżnicowania. W realizacji programów zarówno krajowych, jak i regionalnych istotna jest należyta dbałość o spójność terytorialną także w wymiarze wewnątrzwojewódzkim: w układzie miasto wieś oraz centrum obszary peryferyjne. 25

Wybrane wnioski i rekomendacje (2) W poszczególnych programach operacyjnych polityki spójności konieczne jest ujęcie odpowiednich mechanizmów, które zabezpieczałyby projekty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich i obszarów słabych strukturalnie przed marginalizacją na etapie wyboru projektu do realizacji (problem kryteriów skali projektu). 26

Wybrane wnioski i rekomendacje (3) O spójność terytorialną w województwach można zadbać poprzez: - zapisy w programach operacyjnych (wskazanie obszarów słabych strukturalnie wg przejrzystych przesłanek, określenie minimalnego zakresu wsparcia obszarów wiejskich, wykorzystanie podziału na subregiony); - kryteria wyboru projektów (problem zrównoważenia kryteriów skali projektu); - ogłaszanie odrębnych konkursów dla projektów z obszarów wiejskich lub obszarów peryferyjnych. 27

Wybrane wnioski i rekomendacje (4) Spójny system monitorowania powinien zapewniać bieżącą informację i dokonywanie oceny wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w ramach zarówno PROW, jak i polityki spójności. (Nie tylko kody terytorialne!) 28

Wybrane wnioski i rekomendacje (5) Lokalne inwestycje infrastrukturalne, przedsięwzięcia z zakresu kultury, sportu, turystyki, rozwoju przedsiębiorczości, rozwoju społeczeństwa informacyjnego, edukacji, zdrowia powinny być realizowane na obszarach wiejskich z dużą intensywnością w celu ograniczenia dysproporcji pomiędzy obszarami wiejskim i miastami. 29

Wybrane wnioski i rekomendacje (6) Inwestycje punktowe, systemowe lub liniowe o znaczeniu powiatowym, podregionalnym, wojewódzkim czy krajowym, realizowane w ramach polityki spójności, powinny w szerokim zakresie służyć obszarom wiejskim nawet, jeśli pierwotną przesłanką dla danej inwestycji są potrzeby nie związane z obszarami wiejskimi. 30

Wybrane wnioski i rekomendacje (7) Część ponadlokalnych inwestycji powinna być adresowana specjalnie do obszarów wiejskich, w celu wyrównywania szans rozwojowych i wspomagania zmian strukturalnych, np. systemy komunikacji publicznej w województwach skracające dystans z obszarów wiejskich do miast i umożliwiające w szerszym zakresie wahadłową mobilność przestrzenną czy wsparcie dostępu do Internetu na obszarach wiejskich. 31

Wybrane wnioski i rekomendacje (8) Wszystkie instrumenty na rzecz rozwoju obszarów wiejskich niezależnie od ich umiejscowienia w poszczególnych programach powinny być należycie koordynowane na szczeblu regionalnym i krajowym z wykorzystaniem dobrych praktyk. Podejście strategiczne, komplementarność i koordynacja! 32

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Dziękuję za uwagę www.minrol.gov.pl