PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Stosowane przez nauczyciela wiedzy o kulturze w ZS Nr 1 Opracowany na podstawie: Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Wewnątrzszkolnych Zasad Oceniania. Przedmiotowe Zasady Oceniania są spójne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania. Ocena wystawiana uczniowi jest informacją o jego stanie wiedzy i umiejętności oraz o jakości jego pracy. Daje uczniowi możliwość budowania odpowiedzialności za własną naukę, uczy dojrzałości. Systematyczne ocenianie umożliwia uzyskanie informacji o słabych punktach pracy, korygowanie organizacji i metod pracy dydaktycznowychowawczej, o kłopotach grupy i poszczególnych uczniów. Ocenianie wiedzy i umiejętności wdraża ucznia do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny. Umożliwia śródroczne (roczne) podsumowanie wiadomości i umiejętności oraz określenie na tej podstawie stopnia opanowania materiału przewidzianego na dany okres (rok szkoły). Oceny są jawne. dokonywane są systematycznie. Przy ustalaniu oceny brany jest pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia; wymagania w zakresie wiedzy i umiejętności w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono deficyty rozwojowe uniemożliwiające sprostanie niektórym wymaganiom programowym (np. dysleksja) dostosowane są do typu deficytu. 1. Ocenianie ma na celu: a. poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie, b. pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu własnego rozwoju, c. motywowaniu ucznia do dalszej pracy, d. dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych zdolnościach ucznia, umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej. 2. Jawność ocen. a. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców (prawnych opiekunów). b. Sprawdzone i ocenione prace (prace klasowe, sprawdziany, testy) uczeń i jego rodzice prawni opiekunowie mogą otrzymać do wglądu do końca danego roku szkolnego (tj. do 30 czerwca). c. Na prośbę ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel jest zobowiązany do uzasadnienia wystawionej oceny śródrocznej i końcoworocznej. 1
d. Nauczyciel uzasadnia każdą wystawioną ocenę w czasie zajęć edukacyjnych, w rozmowie z uczniem po odpowiedzi ustnej lub pracy pisemnej lub pisemnie na pracy ucznia. Uzasadniając, ma obowiązek odwołać się do wymagań edukacyjnych, przekazać informację o tym, co uczeń zrobił dobrze, co wymaga poprawienia, dodatkowej pracy ze strony ucznia, wskazać uczniowi, jak powinien się dalej uczyć. e. 3 tygodnie przed końcoworocznym/ śródrocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej nauczyciel jest zobowiązany do uzasadnienia każdej wystawionej oceny. 3. Ocenie na wiedzy o kulturze podlegają następujące działania ucznia: odpowiedź ustna; prace domowe i klasowe związane z omawianym materiałem (np. prezentacje multimedialne - opracowanie materiału poszerzającego wiadomości; karty pracy); dłuższe i krótkie zadania klasowe (sprawdziany, kartkówki); aktywność na lekcji (dyskusja, działania interpretacyjne, praca w grupach); wartość prowadzonych notatek. 3.1. Kategorie i wagi ocen (w skali od 1 do 5): Sprawdzian 5 Kartkówka 3 Odpowiedź ustna 3 Aktywność 2 Zadanie domowe 2 Praca z tekstem 3 Prezentacja 3 Praca w grupie 2 3.2. Ocena odpowiedzi ustnej dotyczy poziomu merytorycznego, językowego oraz strukturalnego wypowiedzi. 3.3. Ocena pracy pisemnej Uczeń otrzymuje przejrzystą punktację i recenzję zawierającą informacje na temat mocnych i słabych stron wypowiedzi umożliwiającą doskonalenie wszystkich elementów wypracowania. Bierze się pod uwagę także walory estetyczne pracy oraz: w pracy domowej: stopień samodzielności pracy; umiejętność wskazania bibliografii; w pracy klasowej: samodzielność sądów, odwołania do wiedzy pozaszkolnej w tematach otwartych. 3.4. Ocena krótkiego zadania klasowego (sprawdziany, kartkówki) i testu sprawdzającego umiejętności i wiadomości, znajomość lektur (wyboru i uzupełnień) Uczeń otrzymuje przejrzystą punktację oraz informację o walorach danej wypowiedzi i/lub brakach w wiedzy i/lub umiejętnościach poprzez zastosowanie znaków graficznych + (mocna strona wypowiedzi), - (wypowiedź błędna merytorycznie) lub / (wypowiedź b. ogólnikowa lub powierzchowna/ fragmentaryczna, wymagająca pogłębienia lub wzbogacenia treści. 3.5. Prezentacja, projekt 2
Uczeń może korzystać z pomocy nauczyciela (konsultacje na początkowym etapie pracy). Ocena obejmuje: wartość merytoryczną, umiejętność selekcji materiału, wykorzystania cytatów, wskazywania opinii, wykorzystania ilustracji lub innych dodatkowych form przekazu, tworzenie bibliografii. 4. Wymagania edukacyjne dot. wiedzy o kulturze a) wymagania ogólne: I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń odbiera teksty kultury i wykorzystuje informacje w nich zawarte, z uwzględnieniem specyfiki medium, w którym są przekazywane. II. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń tworzy wypowiedzi, celowo posługując się różnymi mediami (słowo mówione i pisane, obraz malarski, fotograficzny, filmowy, dźwięk, widowisko, środki multimedialne); aktywnie współtworzy kulturę lokalną (szkoły, dzielnicy, miejscowości). III. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń posługuje się pojęciem kultury rozumianej jako całokształt ludzkiej działalności; analizuje i interpretuje teksty kultury potoczne praktyki kultury, a także dzieła sztuki. b) wymagania szczegółowe I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń: 1) zna dwudziestowieczne dzieła reprezentujące różne dziedziny sztuki (literaturę, architekturę, plastykę, muzykę, teatr, fotografię, film, sztukę nowych mediów) i dostrzega związki pomiędzy nimi; 2) wskazuje różne funkcje dzieła sztuki (np. estetyczną, komunikacyjną, społeczną, użytkową, kultową, poznawczą, ludyczną); 3) analizuje temat dzieła oraz treści i formę w kontekście jego różnych funkcji, wykorzystując podstawowe wiadomości o stylach i epokach z różnych dziedzin sztuki; 4) analizuje film lub analizuje spektakl teatralny, posługując się podstawowymi pojęciami z zakresu właściwej dziedziny sztuki; 5) charakteryzuje podstawowe media kultury (słowo, obraz, dźwięk, widowisko); 6) wymienia różne formy mediów kultury (słowo mówione, pismo, książka, obraz malarski, fotografia, film, program telewizyjny, spektakl teatralny) oraz użycia (nowe media, media masowe, media interaktywne, multimedia); 7) wyjaśnia, na czym polegają różne formy kontaktu z kulturą (odbiór bierny, aktywny, konsumpcja, produkcja, twórczość, użytkowanie, uczestnictwo, animacja); 8) lokuje wytwory kultury (zachowania, zwyczaje, normy moralne, wytwory materialne, dzieła sztuki) w kontekście grup społecznych, w których są tworzone i odbierane (rodzina, rówieśnicy, społeczność lokalna, naród); 9) samodzielnie wyszukuje informacje na temat kultury w różnych mediach, bibliotekach. 3
II. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń: 1) wypowiada się w mowie i w piśmie na temat wytworów kultury i ludzkich praktyk w kulturze (zachowań, obyczajów, przedmiotów materialnych, dzieł sztuki); 2) wypowiada się na temat dzieła sztuki, używając pojęć zarówno swoistych dla poszczególnych sztuk, jak i wspólnych (forma, kompozycja, funkcja, nadawca, odbiorca, użytkownik, znaczenie, kontekst, medium); 3) przygotowuje prezentację lub inną formę wypowiedzi multimedialnej blog, forum, strona WWW na tematy związane z kulturą lokalną i regionu lub z szeroko pojętymi problemami kultury współczesnej; 4) bierze aktywny udział w szkolnych przedsięwzięciach artystycznych, animacyjnych, społecznych i innych (wystawa, happening, przedstawienie szkolne, gazetka szkolna, kulturalna akcja charytatywna); 5) organizuje proste działania o charakterze kulturalnym (spotkanie z twórcą kultury, przedsięwzięcie artystyczne, prezentacja własnych zainteresowań, tradycji lokalnej lub regionalnej); 6) określa swoje zainteresowania, potrzeby i preferencje kulturalne oraz uzasadnia je w dyskusji; 7) dba o ład i estetykę otoczenia, otacza opieką elementy dziedzictwa kulturowego. III. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń: 1) odróżnia pojęcie kultury rozumianej jako dorobek artystyczny od kultury rozumianej jako całokształt dorobku ludzkości, ze zrozumieniem używa określeń: kulturowy i kulturalny; 2) rozróżnienie, o którym mowa w pkt 1, stosuje w interpretacji wytworów kultury; 3) odnosi elementy kultury (zachowania, zwyczaje, praktyki, przedmioty materialne, dzieła sztuki) do kategorii: czas, przestrzeń, ciało, grupa społeczna (rodzina, rówieśnicy, społeczność lokalna, naród); 4) interpretuje praktyki kultury z najbliższego otoczenia (klasa, szkoła, dom, osiedle, podwórko, miasto, kościół, stadion piłkarski); 5) dostrzega i nazywa związek między dziełem a sytuacją społeczno-historyczną i obyczajami epoki, w której powstało; 6) posługuje się pojęciami: kultura popularna, ludowa, masowa, wysoka, narodowa, zglobalizowana, subkultura w ich właściwym znaczeniu i używa ich w kontekście interpretowanych dzieł sztuki oraz praktyk kulturowych; 7) wskazuje relacje między kulturami: lokalną, regionalną, narodową i europejską, ujawniające się w konkretnych dziełach sztuki i praktykach kultury. 5. Kryteria oceniania: Ocena celująca (wymagania wykraczające): bardzo dobra znajomość treści programowych, wzbogacona o wiedzę pozaszkolną, odwoływanie się do kontekstów; samodzielności dojrzałość argumentacji; logiczna spójność; swobodny, odpowiedni do treści styl; uczeń samodzielnie zdobywa wiedzę z różnych źródeł, rozwija swoje zainteresowania. Ocena bardzo dobra (wymagania dopełniające): bardzo dobra znajomość treści programowych i umiejętność ich stosowania w sytuacjach programowych; wnikliwa analiza zrozumianego materiału, eksponująca główne myśli, trafna argumentacja; wysoka sprawność językowa. 4
Ocena dobra (wymagania rozszerzające): samodzielne rozwiązywanie typowych zadań; merytoryczna poprawność, próby samodzielnych analiz i ocen; spójność kompozycyjna; poprawność językowa drobne usterki). Ocena dostateczna (wymagania podstawowe): merytoryczna poprawność, ale odtwórczy charakter wypowiedzi; podejmuje próby uczestniczenia w rozmowie (niewielka pomoc nauczyciela); nieliczne błędy językowe. Ocena dopuszczająca (wymagania konieczne): wyraźnie odtwórczy charakter wypowiedzi, drugorzędne usterki rzeczowe; wypowiedź niespójna, chaotyczna; odejmuje próbę rozmowy, z pomocą nauczyciela porządkuje wypowiedź i tworzy podstawowe wnioski; liczne błędy w mówieniu, ale zachowuje komunikatywność językową. Ocena niedostateczna: uczeń nie spełnia wymagań koniecznych, nie udziela odpowiedzi, nie realizuje tematu mimo prób naprowadzenia przez nauczyciela. 6. Minimalne wymagania na poszczególne oceny przy klasyfikacji semestralnej. a. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który w semestrze: uzyskał średnią zawierającą się między 2 a 2,5 b. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który w semestrze: uzyskał średnią zawierającą się między 2,51 a 3,5 c. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: uzyskał średnią zawierającą się między 3,51 a 4,5 d. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: uzyskał średnią wyższą niż 4,51 e. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: uzyskał z prac klasowych i testów co najmniej oceny bardzo dobre i przynajmniej jedna celująca; uzyskał minimum dwie oceny co najmniej bardzo dobre za aktywność na lekcji; nie uzyskał oceny cząstkowej niższej niż dobra; przygotował co najmniej jedną pracę dodatkową na ocenę celującą; osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych. 7. Warunki poprawiania (zaliczania). a. Uczeń nieobecny na pracach pisemnych ma obowiązek w terminie dwóch tygodni napisać pracę klasową, sprawdzian itd., na których był nieobecny. b. Uczeń ma prawo poprawić (jeden raz) wynik pracy klasowej, sprawdzianu itd. w terminie dwóch tygodni. Termin poprawy wyznacza nauczyciel w porozumieniu z uczniami. W szczególnych wypadkach (np. dłuższa choroba) może on zostać przedłużony przez nauczyciela. 5
c. Uczeń, który podczas prac pisemnych korzysta ze źródeł nie ustalonych przez nauczyciela, otrzymuje ocenę niedostateczną, bez możliwości poprawy. 8. Zasady nagradzania ucznia. Nauczyciel może podnieść ocenę końcoworoczną nawet o jeden stopień uczniowi, który wyróżnia się aktywnością na zajęciach, rozwiązuje dodatkowe problemy, wykazuje inicjatywę w dodatkowych pracach, ma wiedzę wykraczającą ponad program, bierze udział w różnych konkursach. Osiągnięcia na olimpiadach, konkursach wojewódzkich, okręgowych lub krajowych mogą być podstawą do wystawienia końcowej oceny celującej. 9. Zasady współpracy z uczniami, rodzicami, pedagogiem szkolnym. a. Nauczyciel na początku każdego roku szkolnego informuje uczniów i ich rodziców prawnych opiekunów) o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez niego programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów. b. Nauczyciel ma obowiązek oddać ocenione prace pisemne w terminie do dwóch tygodni od ich otrzymania (z wyłączeniem okresów wolnych od zajęć) oraz systematycznie oceniać ucznia. c. Uczeń ma możliwość otrzymywania dodatkowych wyjaśnień uzasadnień do wystawionej oceny. d. Uczeń ma obowiązek uczęszczać na lekcje, wykonywać zadania, ćwiczenia, prowadzić zeszyt, korzystać ze wskazanej literatury dostępnej w bibliotece szkolnej. e. Uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do zajęć bez podania przyczyny (nie dotyczy zapowiedzianych prac klasowych, kartkówek, sprawdzianów, diagnoz) w ilości ustalonej przez nauczyciela i podanej do wiadomości ucznia na początku roku szkolnego. f. Nauczyciel pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju oraz motywuje do dalszej pracy. Podczas zebrań z rodzicami, rozmów interwencyjnych nauczyciel przekazuje rodzicom (prawnym opiekunom): informacje o aktualnym stanie rozwoju i postępów ucznia, informuje o trudnościach i uzdolnieniach ucznia, wskazówki do pracy z uczniem. g. Nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia; nauczyciel informuje pedagoga szkolnego o sytuacjach wymagających jego interwencji. Danuta Marszałek 6