Pomiary otworów Ismena Bobel
1.Pomiar średnicy otworu suwmiarką. Pomiar został wykonany metodą pomiarową bezpośrednią. Metoda pomiarowa bezpośrednia, w której wynik pomiaru otrzymuje się przez odczytanie bezpośredniego wskazania narzędzia pomiarowego, wywzorcowanego w jednostkach miary mierzonej wielkości. Tak np. mierzymy długość przymiarem kreskowym, kąt -kątomierzem, czy wreszcie odczytujemy wskazanie temperatury na skali termometru. Nie ma przy tym znaczenia, czy w samym narzędziu pomiarowym - zgodnie z zasadą działania - zachodzi przekształcenie wielkości mierzonej na inną wielkość fizyczną związaną z wielkością mierzoną zależnością funkcjonalną jak to ma miejsce np. w termometrze, w którym zmiany temperatury powodują proporcjonalne zmiany długości słupka rtęci odczytywane na kreskowej podziałce. Pomiar otworu suwmiarką uniwersalną: dokonuje się pomiaru średnic na głębokość do15mm
TABELA WYNIKÓW: I II III Średnia e pa D 1 29,8 29,7 29,6 29,7 ±0,052 D 2 11,94 12,00 11,96 11,96 ±0,051 2. Pomiar średnicy otworu mikrometrem wewnętrznym szczękowym: Do pomiaru średnic niewielkich otworów służy mikrometr przedstawiony na poniższym rysunku. Ma on dwustronne szczęki pomiarowe. Grubość tych szczęk jest różna, dzięki czemu można rozszerzyć zakres pomiarowy przyrządu. Jeżeli suma grubości szczęk po stronie A wynosi np. 10 mm, a po stronie B - 20 mm, to takim przyrządem można mierzyć otwory o średnicy 10-35 mm po stronie A 20-45 mm po stronie B ( przy założeniu, że zakres pomiarowy samego mikrometru wynosi 0-25 mm ).Graniczny błąd wskazań mikrometrów szczękowych wynosi ± 4 µm i ± 3 µm. TABELA WYNIKÓW: I II III Średnia e pa D 1 43,54 44,00 44,70 44,08 ±0,004 D 2 31,97 31,96 31,91 31,95 ±0,004
3. Pomiar tulei cylindra średnicówką mikrometryczną: Pomiar został wykonany metodą pomiarową różnicową.większe otwory mierzy się za pomocą tzw. średnicówek mikrometrycznych Zasada pomiaru jest taka sama jak innych mikrometrycznych przyrządów pomiarowych. Średnicówka jest zwykle wyposażona w komplet przedłużaczy, umożliwiających pomiar otworów o szerokim zakresie. Przedłużacze w postaci prętów odpowiedniej długości wkręca się zamiast jednej z końcówek pomiarowych 1 lub 2. Oprócz przedłużaczy w skład wyposażenia średnicówek wchodzi pierścień nastawczy o znanej średnicy, który umożliwia sprawdzenie prawidłowości wskazań przyrządu. Dzięki zastosowaniu przedłużaczy można wykorzystać jedną średnicówkę mikrometryczną do pomiaru odległości między powierzchniami wewnętrznymi w zakresie od 50 do 900 mm. TABELA WYNIKÓW: I II Średnia e pa D 1 87,03 87,05 87,04 ±0,005 D 2 100,34 100,29 100,32 ±0,006 D 3 93,43 93,45 93,44 ±0,005
4. Pomiary sprawdzianu szczękowego średnicówką czujnikową dwupunktową Pomiar został wykonany metodą pomiarową różnicową. Metoda pomiarowa różnicowa polega na pomiarze niewielkiej różnicy pomiędzy mierzoną i znaną wartością tej samej wielkości. Typowym przykładem będzie tu zastosowanie komparatorów czujnikowych, nastawionych na określony wymiar za pomocą płytki wzorcowej i następnie użytych do określenia odchyłek wymiarów kontrolowanych przedmiotów, przy czym wartość tych odchyłek odczytuje się wprost ze wskazań czujnika. Średnicówkę czujnikową ustawia się na wymiar nominalny w uchwycie ze stosem płytek wzorcowych lub w otworze pierścienia wzorcowego. Następnie średnicówkę wkłada się do mierzonego otworu i odczytuje wskazania czujnika. Średnicę otworu D oblicza się jako sumę wymiaru nominalnego N i różnicę wskazań czujnika O1 i O2 : D = N+ ( O1-O2 ) O1 - wskazanie czujnika przy wymiarze nominalnym; O2 - wskazanie czujnika przy pomiarze średnicy otworu TABELA POMIARÓW: S N = wskaz.1 wskaz.2 wskaz.3 wskaz.śr. S śr e pa S 1 0,72 0,74 0,78 0,75 221,45 ±0,01 S 2 0,00 0,00 0,10 0,03 221,03 ±0,01
5. Pomiary średnicy otworu średnicówką czujnikową z końcówką kulistą: Średnicówka czujnikowa (z czujnikiem zębatym zegarowym) do pomiaru wymiarów wewnętrznych metodą pośrednią. Używane są do dokładnego pomiaru średnic głębokich otworów i wyznaczania ich błędów kształtu. Średnicówka czujnikowa składa się z czujnika zębatego zegarowego 1 tulei 2 główki pomiarowej 3 zakończonej z jednej strony mostkiem 4, a z drugiej wymienną końcówką. W środkowej części mostka jest osadzony ruchomy kołek 6. Po wprowadzeniu średnicówki do otworu kołek 6 ciśnie na dźwignię 7, a ta na pręt 8 i za jego pośrednictwem na długi pręt połączony z czujnikiem. Mierzony przedmiot TABELA POMIARÓW: D N = wskaz.1 wskaz.2 wskaz.3 wskaz.śr. D śr e pa D 0,3 0,1 0,3 0,2 70,2 ±0,01
6. Pomiar średnicy wewnętrznej za pomocą średnicówki trzypunktowej: Średnicówka ze stykiem trzypunktowym Rys. 12. Mierzony przedmiot. D N = wskaz.1 wskaz.2 wskaz.3 wskaz.śr. D śr e pa D 22,25 22,30 22,25 0,26 22,26 ±0,004 Wnioski: Najmniej dokładany pomiar uzyskamy dzięki suwmiarce, jest on jednak najprostszy w wykonaniu, tak jak w przypadku mikrometru. Podczas pomiaru średnicy otworu średnicówką czujnikową o dwupunktowym styku istnieje możliwość popełnienia błędu jakim jest zmierzenie cięciwy otworu lub ustawienia przyrządu w płaszczyźnie różnej od prostopadłej do osi otworu, ten błąd możemy usunąć wykonując pomiary za pomocą średnicówki z trzymiejscowym stykiem.