Ekspertyza techniczna

Ekspertyza techniczna określająca wymagania ze względu na warunki bezpieczeństwa pożarowego w budynku Urzędu Gminy w Starym Mieście, ul. Główna 16B, 62-571 Stare Miasto Data opracowania: listopad 2014 r. Opracowali: Rzeczoznawca budowlany Rzeczoznawca do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych

SPIS TREŚCI 1. Przedmiot, zakres i cel opracowania... 3 2. Ogólna charakterystyka obiektu (gabaryty, konstrukcja, przeznaczenie, usytuowanie)... 4 3. Warunki budowlano instalacyjne, ich stan techniczny (związany z ochroną przeciwpożarową)... 5 4. Zakres nadbudowy, przebudowy, zmiany sposobu użytkowania lub ocena warunków techniczno budowlanych w oparciu, o które budynek został uznany za zagrażający życiu ludzi (jeżeli taki stan został stwierdzony w budynku)... 5 5. Charakterystyka pożarowa... 6 5.1. Powierzchnia, wysokość i liczba kondygnacji (całego budynku łącznie z kotłownią)... 6 5.2. Odległość od obiektów sąsiadujących... 8 5.3. Parametry pożarowe występujących substancji palnych... 8 5.4. Przewidywana gęstość obciążenia ogniowego... 9 5.5. Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana liczba osób na każdej kondygnacji i w pomieszczeniach, w których przebywać mogą większe grupy ludzi... 9 5.6. Ocena zagrożenia wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych... 10 5.7. Podział obiektu na strefy pożarowe... 10 5.8. Klasa odporności pożarowej budynku oraz klasa odporności ogniowej i stopień rozprzestrzeniania ognia przez elementy budowlane... 10 5.9. Warunki ewakuacji, oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne) oraz przeszkodowe... 11 5.10. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji użytkowych, a w szczególności wentylacyjnej, elektroenergetycznej, ogrzewczej, gazowej, odgromowej... 12 5.11. Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie... 12 5.12. Wyposażenie w gaśnice... 13 5.13. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru... 13 5.14. Drogi pożarowe... 13 6. Zakres niezgodności z przepisami... 14 6.1. Wskazanie wszystkich występujących w budynku niezgodności z przepisami techniczno budowlanymi i przeciwpożarowymi... 14 6.2. Wskazanie niezgodności w zakresie przepisów techniczno budowlanych i przeciwpożarowych, które zostały doprowadzone w budynku do stanu zgodnego z przepisami... 16 6.3. Wskazanie niezgodności w zakresie przepisów techniczno budowlanych i przeciwpożarowych, które nie zostały doprowadzone w budynku do stanu zgodnego z przepisami... 17 7. Przyjęte rozwiązania (ponadstandardowe) zastępcze inne niż określają to przepisy techniczno budowlane zapewniające zabezpieczenie przeciwpożarowe obiektu (rekompensujące niezgodności niemożliwe do usunięcia w zabezpieczeniu przeciwpożarowym w stosunku do wymagań przepisów) wyszczególnienie proponowanych rozwiązań zastępczych... 17 8. Analiza i ocena wpływu rozwiązań na poziom bezpieczeństwa pożarowego, służąca wykazaniu nie pogorszeniu warunków ochrony przeciwpożarowej... 18 9. Wnioski w kontekście nie pogorszenia warunków ochrony przeciwpożarowej... 19 2

1. Przedmiot, zakres i cel opracowania Zakres niniejszego opracowania dotyczy istniejącego obiektu, tj. budynku Urzędu Gminy w Starym Mieście, przy ulicy Głównej 16B, w którym projektuje się zwiększenie mocy cieplnej istniejącej kotłowni gazowej zlokalizowanej w piwnicy, zasilanej gazem ziemnym wysokometanowym typu E (dawniej GZ 50) z sieci gminnej. Po przebudowie moc cieplna kotłowni wynosić będzie 200 kw, przed przebudową 80 kw. Celem tego opracowania jest zidentyfikowanie występujących nieprawidłowości ze względu na bezpieczeństwo pożarowe, w tym w zakresie lokalizacji kotłowni w kondygnacji podziemnej i w trybie 2 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U nr 75, poz. 690 z późn. zm.) zaproponowanie zastępczych rozwiązań zapewniających odpowiedni stan bezpieczeństwa. Do przedmiotowej analizy wykorzystano również zapisy normy PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1, oraz interpretację wyrażone w piśmie Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej nr BZ-III-0262/142-2/10 z dnia 20 stycznia 2011 r. Obowiązek stosowania przedmiotowej normy wynika z 176 ust. 1 wyżej cytowanego rozporządzenia. Budynek użyteczności publicznej objęty niniejszą analizą nie zmienia swojego przeznaczenia, tzn. pełni funkcję użyteczności publicznej jako siedziba Urzędu Gminy w Starym Mieście. Dokonana analiza warunków konstrukcyjnych wykluczyła możliwość lokalizacji kotłowni gazowej na najwyższej kondygnacji budynku, a tym samym dostosowania obiektu wprost do wymagań przewidzianych w przepisach techniczno budowlanych. Wykonanie kotłowni na dachu budynku spowodowałoby naruszenie układu statycznego budynku. Istniejące stropy nie zostały obliczone i wykonane na dodatkowe obciążenie wynikające z ciężaru kotła gazowego oraz pozostałych urządzeń i oprzyrządowania integralnie związanych z funkcjonowaniem kotłowni. 3

Zastosowanie warunków zastępczych proponuje się ze względu na: 1. Usytuowanie kotłowni gazowej (gaz ziemny) w piwnicy, co stanowi naruszenie pkt. 2.3.1 Polskiej Normy PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1, 2. Nieprawidłową powierzchnię otworów okiennych w kotłowni gazowej, co w konsekwencji powoduje brak zachowania wymaganego wskaźnika przeszkleń do powierzchni podłogi wynoszącego 1:15 (1,5 m 2 ), przy istniejącym 1:21 (1,08 m 2 ), co stanowi niezgodność z pkt. 2.3.10 Polskiej Normy PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. Jednocześnie wnioskuje się o uznanie warunków zastępczych w postaci: 1. Zwiększenia ilości środków gaśniczych dla pomieszczenia kotłowni o 100%, 2. Zapewnienia kubatury pomieszczenia ponad wymaganą minimalną wielkość tj.: istniejąca 59,8 m 3 przy dopuszczalnej 43,0 m 3 (wg obciążenia cieplnego). 2. Ogólna charakterystyka obiektu (gabaryty, konstrukcja, przeznaczenie, usytuowanie) Budynek zlokalizowany jest w Starym Mieście przy ul. Głównej 16B, na działce nr 665/2. Budynek w kształcie litery L, z dłuższym bokiem na osi północ-południe i krótszym, wzdłuż ulicy Głównej, w osi wschód zachód. Obiekt posiada jedną klatkę schodową od piwnicy do piętra. Jest to dwukondygnacyjny budynek użyteczności publicznej, w całości podpiwniczony. Wykonany w technologii tradycyjnej, ściany murowane z cegły z ociepleniem, stropy z prefabrykowanych płyt kanałowych, stropodach z płyt dachowych korytkowych, pokrycie z papy termozgrzewalnej i blachy, schody i nadproża żelbetowe. Budynek w celu jego ogrzania został wyposażony w instalację centralnego ogrzewania z kotłownią węglową zlokalizowaną w piwnicy, pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX w, piec węglowy został usunięty i w jego miejsce zamontowano kocioł gazowy. Konstrukcję budynku opisano w pkt. 5.8 niniejszej ekspertyzy. 4

3. Warunki budowlano instalacyjne, ich stan techniczny (związany z ochroną przeciwpożarową) Obiekt wyposażony w instalacje: Elektryczną stan dobry, grzewczą - centralne ogrzewanie (kotłownia gazowa zlokalizowana w piwnicy) stan dobry, wodno kanalizacyjną stan dobry, odgromową stan dobry, teleinformatyczną stan dobry, wentylacyjną grawitacyjną stan dobry. 4. Zakres nadbudowy, przebudowy, zmiany sposobu użytkowania lub ocena warunków techniczno budowlanych w oparciu, o które budynek został uznany za zagrażający życiu ludzi (jeżeli taki stan został stwierdzony w budynku) W obecnej chwili budynek ogrzewany jest za pomocą instalacji centralnego ogrzewania zasilaną w czynnik grzewczy z kotłowni na paliwo gazowe z sieci gminnej. Projektuje się zwiększenie mocy grzewczej kotłowni w celu zapewnienia ogrzewania dla sąsiedniego budynku biblioteki publicznej. Przyłącze gazowe jest wykonane do granicy posesji i zakończone punktem redukcyjno-pomiarowym. Część objęta opracowaniem zgodnie z 16 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 109 poz. 719) nie jest kwalifikowana jako zagrażająca życiu ludzi. Zakres przebudowy wynika z konieczności dostosowania budynku do wymagań bezpieczeństwa pożarowego ze względu na zwiększenie mocy kotłowni. Modernizowane pomieszczenie kotłowni zlokalizowane jest na najniższej kondygnacji budynku w piwnicy. Kondygnacja ta zagłębiona jest w stosunku do terenu o więcej niż połowę jej wysokości, zatem zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U nr 75, poz. 690 z późn. zm.) 5

wlicza się ją do kondygnacji podziemnych budynku. Nad wspomnianą kondygnacją znajdują się dwie kondygnacje nadziemne. Ułożenie kondygnacji przedstawia przekrój pionowy obiektu (rys. nr 3). Pomieszczenie kotłowni jest oddzielone od sąsiednich pomieszczeń ścianami murowanymi o grubości 15 cm. Parametry techniczne projektowanego pomieszczenia kotłowni wyniosą: powierzchnia użytkowa 22,4 m 2, kubatura 59,8 m 3, wysokość 2,67 m, projektowana moc kotłowni wynosi 200 kw, co zapewni spełnienie warunku obciążenia cieplnego kotłowni typu B - przypadającego na 1 m 3 kubatury, który wynosi 3,35 kw, wobec dopuszczanego 4,65 kw, dopuszczalna kubatura pomieszczenia wynosi 43,0 m 3, przy istniejącej kubaturze 59,8 m 3, wymagany stosunek przeszklenia do powierzchni podłogi wynosi 1:15, projektowana powierzchnia przeszkleń wynosi 1,08 m 2, przy wymaganej 1,5m 2, szerokość drzwi istniejąca 0,87 m, (wymagana 0,9 m), pomieszczenie kotłowni posiada wywiew grawitacyjny kanałem wentylacyjnym, projektowana powierzchnia okien otwieralnych wynosi 100 % powierzchni okien w kotłowni. 5. Charakterystyka pożarowa 5.1. Powierzchnia, wysokość i liczba kondygnacji (całego budynku łącznie z kotłownią) Powierzchnia zabudowy 318,0 m 2 (całego budynku), Powierzchnia użytkowa 990,0 m 2 (całego budynku), Ilość kondygnacji nadziemnych - 2 Ilość kondygnacji podziemnych - 1 Wysokość całkowita budynku 7,85 m, budynek niski (N) 6

Wysokość piwnic 2,67 m Kubatura 2926,0 m 3 Przewiduje się zwiększenie mocy kotła gazowego z 80 kw do 200 kw. Gaz doprowadzany będzie pod niskim ciśnieniem z węzła redukcyjno pomiarowego zlokalizowanego w metalowej szafce umiejscowionej w granicy posesji. Wg opracowanego projektu budowlanego instalacja gazowa doprowadzona jest tylko do kotłowni bez możliwości korzystania z gazu przez pozostałych użytkowników obiektu. W celu zabezpieczenia kotłowni przed niekontrolowanym wypływem gazu zaprojektowano aktywny system bezpieczeństwa instalacji gazowej, który po przekroczeniu 10 % DWG uruchamia sygnalizację optyczną i akustyczną. Do wykonania aktywnego systemu bezpieczeństwa zastosowano między innymi moduł sterujący, z aktywnego systemu bezpieczeństwa, zawór klapowy kołnierzowy, detektor gazu, syrenę piezoceramiczną, lampę ostrzegawczą. Zaprojektowane pomieszczenie kotłowni po przebudowie spełni następujące wymagania: 1) dostęp do pomieszczenia z korytarza prowadzącego na zewnątrz budynku, 2) podłoga zaprojektowana z materiałów niepalnych, wytrzymałych na zmiany temperatury oraz na uderzenia, 3) drzwi prowadzące na korytarz z kotłowni z zamknięciem bezklamkowym od wewnątrz pomieszczenia, otwierające się z kotłowni pod naciskiem, 4) strop nad kotłownia gazoszczelny z izolacją cieplną i przeciwdźwiękową w klasie EI 60 odporności ogniowej, 5) kanał nawiewny z dolna krawędzią umieszczoną nie wyżej niż 30 cm ponad poziomem posadzki, 6) powierzchnia otworów nawiewnych spełni warunek, co najmniej 5 cm 2 na każdy kilowat minimalnej mocy cieplnej kotłów, 7) kanały wywiewne nie zamknięte umieszczone blisko stropu, a ich powierzchnia równa będzie, co najmniej połowie powierzchni otworów nawiewnych, 7

8) oświetlenie naturalne projektowana powierzchnia okien do powierzchni podłogi o wskaźniku 1:21 przy czym zaprojektowano możliwość 100 % ich otwierania, 9) zaprojektowana instalacja zasilania gazem umożliwi odcięcie dopływu gazu od kotła oraz dopływu z zewnątrz budynku gazu do kotłowni, 10) zaprojektowana instalacja gazowa doprowadzająca gaz do kotłowni przeznaczona będzie tylko do zasilania kotłów, 11) projekt przewiduje przed wejściem do kotłowni wyłącznik prądu obsługujący instalacje elektryczne tylko w kotłowni. 5.2. Odległość od obiektów sąsiadujących Obiekt usytuowany w odległości min. 4 m od granicy działki. Jest to stan istniejący nie ulegający zmianie w trakcie opracowywania niniejszej ekspertyzy. Sąsiedni budynek, biblioteki publicznej zlokalizowany na tej samej działce, przylega od strony wschodniej do zawierającego omawianą kotłownię budynku urzędu gminy. Na granicy budynków znajduje się ściana oddzielenia pożarowego. 5.3. Parametry pożarowe występujących substancji palnych W obiekcie występują substancje palne, do których zaliczamy znajdujące się w pomieszczeniach piwnicznych między innymi takie materiały jak: - materiały wykonane z drewna (m.in. meble, półki), - materiały papiernicze (m. in. dokumentacja archiwalna, druki). Wyżej wymienione materiały nie są zaliczane do łatwopalnych, nie ulegają samozapaleniu i nie tworzą stężeń wybuchowych. Temperatura zapalenia tych materiałów wynosi powyżej 200 0 C. Materiałem palnym występującym w budynku jest gaz ziemny. Gaz ziemny wysokometanowy typu E: a) postać: gaz bezbarwny, b) temperatura wrzenia: - 161,6 º C c) temperatura krzepnięcia: - 183 º C d) temperatura zapłonu: - 188 º C 8

e) temperatura samozapłonu: od około 480 º C do około 650 º C f) palność: substancja skrajnie łatwopalna g) granice wybuchowości: dolna: 4,4 % obj. górna: 14,8 % obj. h) gęstość par względem powietrza: około 0,5 0,7. 5.4. Przewidywana gęstość obciążenia ogniowego Ze względu na fakt, że obiekt będący przedmiotem niniejszej ekspertyzy zaliczony jest do kategorii obiektów zagrożenia ludzi (ZL) gęstość obciążenia ogniowego nie liczy się. Projektuje się oddzielenie pomieszczeń magazynowo gospodarczych w piwnicy od kondygnacji nadziemnych oraz wydzielenie pożarowe kotłowni. Zarówno w kotłowni jak i w pomieszczeniach magazynowo gospodarczych przewidywana gęstość obciążenia ogniowego nie przekroczy 500 MJ/m 2. 5.5. Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana liczba osób na każdej kondygnacji i w pomieszczeniach, w których przebywać mogą większe grupy ludzi Kondygnacje parteru i piętra przeznaczone na pomieszczenia biurowe z zapleczem sanitarno-higienicznym kwalifikowane do kategorii ZL III zagrożenia ludzi. W piwnicy zlokalizowano pomieszczenia gospodarczo - magazynowe funkcjonalnie powiązane z pomieszczeniami biurowymi oraz kotłownię, którą projektuje się wydzielić jak odrębną strefę pożarową (PM). Na poszczególnych kondygnacjach przewiduje się następujące liczby osób: piwnica brak pomieszczeń na stały pobyt ludzi, parter około 20 osób, I piętro około 20 osób, Przeciętna ilość petentów - to około 20 osób w budynku. Możliwa maksymalna ilość osób w obiekcie około 60 osób. 9

5.6. Ocena zagrożenia wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych W obiekcie przewiduje się doprowadzenie gazu ziemnego pomieszczenia kotłowni. Stosowana technologia oraz zasady wiedzy technicznej pozwalają przyjąć brak pomieszczeń i stref zagrożonych wybuchem. 5.7. Podział obiektu na strefy pożarowe W budynku projektuje się dwie strefy pożarowe. Pierwsza strefa pożarowa (ZL III) to poziom parteru i piętra o powierzchni 689,5 m 2 z funkcjonalnie powiązanymi pomieszczeniami gospodarczo magazynowymi w piwnicy, druga to kotłownia na gaz ziemny wysokometanowy typu E. Strefa (PM) o powierzchni 22,4 m 2 wydzielona drzwiami w klasie odporności ogniowej EI 30 oraz ścianami i stropem REI 60. 5.8. Klasa odporności pożarowej budynku oraz klasa odporności ogniowej i stopień rozprzestrzeniania ognia przez elementy budowlane Dla budynku zawierającego strefę pożarową ZL III (niskiego - N) wymagana jest klasa odporności pożarowej budynku C z możliwością obniżenia wymaganej klasy do D ze względu na liczbę kondygnacji nadziemnych (dwie kondygnacje) oraz ze względu poziom stropu nad pierwszą kondygnacją na wysokości poniżej 9 m. Kondygnacja piwnicy wykonana w klasie C odporności pożarowej. Wobec czego poszczególne elementy powinny odpowiadać następującym wymaganiom: Element konstrukcyjny D Klasa odporności ogniowej C Główna konstrukcja nośna R30 R60 Strop REI 30 REI 60 Ściany zewnętrzne EI 30 ( o i ) w pasie międzykondygnacyjnym o wysokości 0,80 m Ściany wewnętrzne (-) EI 15 10

R nośność ogniowa w minutach, E szczelność ogniowa w minutach, I izolacyjność ogniowa w minutach, (-) nie stawia się wymagań, (o i) potwierdzenie spełnienia wymagań przy działaniu ognia zarówno od zewnątrz jak i od wewnątrz. Istniejące i projektowane elementy budynku zapewniają klasę D odporności pożarowej budynku dla kondygnacji nadziemnych oraz klasę C odporności pożarowej dla kondygnacji piwnicy. Główna konstrukcja nośna bloczki betonowe, ściany murowane z cegły, zapewniają klasę odporności ogniowej R 60. Stropy z prefabrykowanych płyt kanałowych zapewniają klasę REI 60 odporności ogniowej. Ściany zewnętrzne w pasie międzykondygnacyjnym o szerokości 0,8 m zapewniają klasę EI 30 odporności ogniowej. Ściany wewnętrzne w piwnicy murowane, z cegły ceramicznej zapewniają klasę EI 15 odporności ogniowej oraz dla obudowy korytarzy na piętrze. 5.9. Warunki ewakuacji, oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne) oraz przeszkodowe Ewakuacja z kondygnacji piętra odbywa się klatką schodową na poziom kondygnacji parteru i do wyjścia na zewnątrz budynku. Ewakuacja z poziomu parteru zapewniona poziomymi drogami komunikacji prowadzącymi do głównego wejścia prowadzącego na zewnątrz budynku. Ewakuacja z poziomu piwnicy zapewniona bezpośrednio korytarzem na zewnątrz budynku, ewakuacja z pomieszczenia kotłowni poprzez drzwi wyposażone w zamknięcia bezklamkowe, otwierające się z kotłowni pod naciskiem (wersja drzwi antypanicznych). Ponadto z kondygnacji piwnicy zapewniono możliwość ewakuacji klatką schodową na parter i dalej do wyjścia na zewnątrz budynku. Na drogach ewakuacyjnych oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym przewiduje się awaryjne oświetlenie ewakuacyjne, które będzie działać przez co najmniej jedną godzinę od zaniku oświetlenia podstawowego. 11

5.10. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji użytkowych, a w szczególności wentylacyjnej, elektroenergetycznej, ogrzewczej, gazowej, odgromowej Przejścia instalacji przez granice stref pożarowych wymagają uszczelnień do klasy EI odporności ogniowej tych elementów. Ponadto wszelkie instalacje o średnicy powyżej 0,04 m przechodzące przez elementy o odporności ogniowej nie mniejszej od EI 60 lub REI 60 również wymagają uszczelnień do klasy EI tych elementów. Kotłownia gazowa zlokalizowana w piwnicy posiadać będzie odcięcie dopływu gazu do kotła oraz dopływu z zewnątrz budynku gazu do kotłowni w przypadku wystąpienia nieszczelności instalacji oraz zostanie wydzielona drzwiami EI 30 odporności ogniowej. 5.11. Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie Pod pojęciem urządzenia przeciwpożarowego rozumie się urządzenia stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie służące do wykrywania i zwalczania pożaru lub ograniczenia jego skutków w obiektach, w których lub przy których są zainstalowane, a w szczególności: stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające, urządzenia wchodzące w skład systemu sygnalizacji pożarowej i dźwiękowej systemu ostrzegawczego, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty, zawory hydrantowe, pompy w pompowniach przeciwpożarowych, przeciwpożarowe klapy odcinające, urządzenia oddymiające oraz drzwi i bramy przeciwpożarowe o ile są wyposażone w systemy sterownia. Obiekt wyposażony w instalacje odgromową i przeciwpożarowy wyłącznik prądu. Projektuje się dodatkowy przeciwpożarowy wyłącznik prądu w sąsiedztwie drzwi do kotłowni. Wymaga się zastosowania awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego na drogach ewakuacyjnych oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym. Natężenie oświetlenia na drodze ewakuacyjnej o szerokości do 2 m, mierzone w jej osi przy podłodze, nie może być niższe niż 1lx. Dla oświetlenia urządzeń przeciwpożarowych należy zapewnić minimalny poziom natężenia oświetlenia co najmniej 5 lx. Minimalny czas działania oświetlenia ewakuacyjnego nie może być krótszy niż 1 godzina. 12

W omawianym obiekcie nie ma wymogu stosowania hydrantów wewnętrznych. 5.12. Wyposażenie w gaśnice Budynek użyteczności publicznej zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 109 poz. 719 z 2010 r.) wymaga wyposażenia w podręczny sprzęt gaśniczy. Kotłownia wyposażona w podręczny sprzęt gaśniczy - wg normatywu przewidującego jedną jednostkę masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm 3 ) zawartego w gaśnicach na każde 100 m 2 powierzchni strefy pożarowej z uwzględnieniem zwiększenia z pkt.7 ekspertyzy. Gaśnice należy rozmieścić: w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w miejscach nie narażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki); odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m; do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m. 5.13. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru Zgodnie z obowiązującymi przepisami dla obiektu objętego ekspertyzą należy zapewnić 10 dm 3 /s wody do zewnętrznego gaszenia pożaru z co najmniej jednego hydrantu zlokalizowanego w odległości do 75 m od budynku. Hydrant znajduje się w odległości 25 m od budynku, przy ulicy Głównej, wg rys. 1 na planie zagospodarowania. 5.14. Drogi pożarowe Dojazd do budynku zapewniony jest z ulicy Głównej i Klonowej (jezdnie asfaltowe). Droga pożarowa zlokalizowana wzdłuż dwóch boków budynku w odległości od 5 do 15 m od budynku umożliwiająca wjazd pojazdów o nacisku osi na nawierzchnię jezdni co najmniej 100kN. Zapewniono połączenie z drogą pożarową 13

wyjść z budynku, utwardzonym dojściem o szerokości 1,5 m i długości nie większej niż 30 m, w sposób zapewniający dotarcie bezpośrednio lub drogami ewakuacyjnymi do każdej strefy pożarowej. 6. Zakres niezgodności z przepisami 6.1. Wskazanie wszystkich występujących w budynku niezgodności z przepisami techniczno budowlanymi i przeciwpożarowymi Ostatecznie w budynku występują następujące niezgodności z przepisami techniczno budowlanymi i przeciwpożarowymi: 1) Lokalizacja kotłowni w piwnicy, co stanowi naruszenie pkt. 2.3.1 Polska Norma PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. 2) Nieprawidłowa powierzchnia otworów okiennych w kotłowni gazowej, co w konsekwencji powoduje brak zachowania wymaganego wskaźnika przeszkleń do powierzchni podłogi wynoszącego 1:15, przy istniejącym 1:21, co stanowi naruszenie pkt. 2.3.10 Polskiej Normy PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż1. 3) Nieprawidłowa szerokość drzwi wejściowych (D1) do kotłowni wynosząca 0,87 m przy wymaganej 0,9 m, co stanowi naruszenie pkt. 2.3.6 Polskiej Normy PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. 4) Brak wyposażenia drzwi - od wewnątrz pomieszczenia w zamknięcia bezklamkowe, otwierające się z kotłowni pod naciskiem (wersja drzwi antypanicznych), co stanowi naruszenie pkt. 2.3.6 Polskiej Normy PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. 5) Brak sygnalizatora akustycznego informującego obsługę o przekroczeniu założonego, dopuszczalnego stężenia wynoszącego 10% dolnej granicy wybuchowości mieszaniny gazu z powietrzem zblokowanego z układem automatycznego odcięcia dopływu gazu do kotłowni, co 14

stanowi naruszenie pkt. 2.3.20 Polskiej Normy PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1 i 158 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm. ). 6) Brak zabezpieczenia automatycznego odcięcia instalacji zasilanej gazem, aby możliwe było odcięcie wewnątrz kotłowni dopływu gazu do kotła, z zewnętrz budynku dopływu gazu do kotłowni, co stanowi naruszenie pkt. 2.3.21 Polskiej Normy PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1 i 158 ust. 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm. ). 7) Brak oddzielenia piwnicy od pozostałej części budynku drzwiami w klasie odporności ogniowej co najmniej EI 30, co stanowi naruszenie 250 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm. ). 8) Brak wydzielenia kotłowni drzwiami EI 30 co stanowi naruszenie 220 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm. ). 9) Brak w piwnicy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego, co stanowi naruszenie 181 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm. ). 15

6.2. Wskazanie niezgodności w zakresie przepisów techniczno budowlanych i przeciwpożarowych, które zostały doprowadzone w budynku do stanu zgodnego z przepisami Na podstawie analizy określa się następujący zakres występujących niezgodności przewidzianych do doprowadzenia ze stanem zgodnym z przepisami: 1) Projektuje się drzwi wejściowe do kotłowni (D1) o szerokości 0,9 m w świetle i w klasie odporności ogniowej EI 30 (z wyjściem na zewnątrz poprzez korytarz). 2) Projektuje się wyposażenie drzwi - od wewnątrz pomieszczenia w zamknięcia bezklamkowe, otwierające się z kotłowni pod naciskiem (wersja drzwi antypanicznych). 3) Projektuje się wyposażenie kotłowni w sygnalizator akustyczny informujący użytkowników o przekroczeniu założonego, dopuszczalnego stężenia wynoszącego 10% dolnej granicy wybuchowości mieszaniny gazu z powietrzem zblokowanego z układem automatycznego odcięcia dopływu gazu do kotłowni. 4) Projektuje się zabezpieczenie instalacji zasilania gazem z możliwością odcięcia wewnątrz kotłowni dopływu gazu do kotła, z zewnętrz budynku dopływu gazu do kotłowni poprzez: zabezpieczenie instalacji aktywnym systemem bezpieczeństwa instalacji gazowej z modułem alarmowym, przy wejściu głównym do obiektu projektuje się zamontowanie detektora gazu, zamontowanie głowicy samozamykająca na głównym przewodzie gazowym. 5) Projektuje się wydzielenie pomieszczeń w piwnicy od pozostałej części budynku za pomocą drzwi w klasie odporności ogniowej EI 30. 6) Projektuje się (wg odrębnego projektu) wykonanie awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego na drogach ewakuacyjnych w piwnicy oświetlanych jedynie światłem sztucznym. 16

6.3. Wskazanie niezgodności w zakresie przepisów techniczno budowlanych i przeciwpożarowych, które nie zostały doprowadzone w budynku do stanu zgodnego z przepisami Spośród zidentyfikowanych niezgodności nie zostaną doprowadzone do stanu zgodnego z przepisami: 1. Usytuowanie kotłowni gazowej (gaz ziemny) w piwnicy, co stanowi naruszenie pkt. 2.3.1 Polskiej Normy PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. 2. Nieprawidłowa powierzchnia otworów okiennych w kotłowni gazowej, co w konsekwencji powoduje brak zachowania wymaganego wskaźnika przeszkleń do powierzchni podłogi wynoszącego 1:15, co stanowi niezgodność z pkt. 2.3.10 Polskiej Normy PN B 02431 1 Ogrzewnictwo Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1. Zapewnia się otwór okienny w kotłowni gazowej o powierzchni 1,08 m 2, co stanowi stosunek 1:22 przeszkleń do powierzchni podłogi. 7. Przyjęte rozwiązania (ponadstandardowe) zastępcze inne niż określają to przepisy techniczno budowlane zapewniające zabezpieczenie przeciwpożarowe obiektu (rekompensujące niezgodności niemożliwe do usunięcia w zabezpieczeniu przeciwpożarowym w stosunku do wymagań przepisów) wyszczególnienie proponowanych rozwiązań zastępczych W celu zrekompensowania nieprawidłowości lokalizacji kotłowni w przedmiotowym budynku na najniższej kondygnacji proponuje się wdrożenie następujących rozwiązań zastępczych: 1. Zwiększenie ilości środków gaśniczych dla pomieszczenia kotłowni o 100%. 2. Zapewnienie kubatury pomieszczenia ponad wymaganą minimalną wielkość tj.: istniejąca 59,8 m 3 przy wymaganej 43,0 m 3. 17

8. Analiza i ocena wpływu rozwiązań na poziom bezpieczeństwa pożarowego, służąca wykazaniu nie pogorszeniu warunków ochrony przeciwpożarowej Na podstawie dokonanych oględzin, uwzględniając charakter zabudowy obiektu stwierdza się brak możliwości technicznych spełnienia wymagań w pełnym zakresie, w sposób wynikający wprost z przepisów. Kondygnacje parteru i piętra zagospodarowane są lokalami biurowymi. Istniejące warunki konstrukcyjno - budowlane oraz funkcjonalne w budynku wykluczają możliwość zlokalizowania kotłowni na kondygnacji najwyższej. Wykonanie kotłowni na dachu budynku spowodowałoby naruszenie układu statycznego budynku. Istniejące stropy nie zostały obliczone i wykonane na dodatkowe obciążenie wynikające z ciężaru kotła gazowego oraz pozostałych urządzeń i oprzyrządowania integralnie związanych z funkcjonowaniem kotłowni. Ewentualne przeniesienie kotłowni na dach budynku wiązałoby się ze znacznymi kosztami wynikającymi z wymiany istniejącego stropu, wzmocnienia konstrukcji nośnej budynku od fundamentów do ostatniej kondygnacji, ingerowanie w układ funkcjonalny. Rozwiązanie takie możliwe technicznie po dokonaniu szeregu ekspertyz konstrukcyjnych pociągałoby za sobą nieadekwatne koszty ekonomiczne i funkcjonalne do uzyskania poprawy warunków bezpieczeństwa pożarowego. W wyniku rozwiązań projektowych zapewniono dopuszczalne oraz techniczne i ekonomiczne uzasadnione rozwiązanie projektowe w zakresie lokalizacji kotłowni gazowej. Zaproponowane rozwiązania zastępcze zawarte w niniejszej ekspertyzie zdaniem autorów zapewnią odpowiedni poziom bezpieczeństwa osób przebywających w obiekcie. Zamknięcie drzwiami o klasie odporności ogniowej EI 30 kotłowni, oraz oddzielenie od kondygnacji parteru od pomieszczeń zlokalizowanych w piwnicy również za pomocą drzwi w klasie EI 30 zapewni ograniczenie możliwości szybkiego i niekontrolowanego rozwoju pożaru. Wydzielenie pomieszczenia kotłowni jest również spełnieniem warunków w świetle obowiązujących przepisów techniczno budowlanych. 18

Z kondygnacji piwnicy umożliwiono ewakuację bezpośrednio na zewnątrz budynku lub klatką schodową na parter i dalej do głównego wejścia do budynku. Z pomieszczeń w piwnicy z jednym kierunkiem ewakuacji, długość dojścia ewakuacyjnego nie przekracza 30 m, z czego 20 m na poziomej drodze ewakuacji, do drzwi wejściowych na parterze. Z pomieszczenia kotłowni i z sąsiednich pomieszczeń zapewniono dwa kierunki ewakuacji. 9. Wnioski w kontekście nie pogorszenia warunków ochrony przeciwpożarowej 9.1. Zastosowane rozwiązanie zastępcze, zdaniem autorów ekspertyzy zapewnią właściwy poziom bezpieczeństwa konstrukcji budynku i osób przebywających w obiekcie. 9.2. Rozwiązania zawarte w niniejszej ekspertyzie mogą być wdrożone po uzyskaniu pozytywnego uzgodnienia niniejszej ekspertyzy z Wielkopolskim Komendantem Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej w Poznaniu. Opracowujący: Załączniki: 1) Plan zagospodarowania terenu 2) Rzut piwnicy (kotłownia) 3) Przekrój A-A 19