31 października 2011 r. str. 1 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Wydarzenia Infl acja we wrześniu wyniosła 3,9% w porównaniu z 4,3% w sierpniu. Produkcja przemysłowa wzrosła we wrześniu o 7,7% r/r po wzroście w sierpniu o 8,1% r/r. Sprzedaż detaliczna wzrosła we wrześniu o 11,4% r/r po wzroście w sierpniu o 11,3%. Eksport w sierpniu wzrósł o 17,1% r/r (wzrost wyrażony w euro) wobec wzrostu o 5,5% r/r w lipcu. Stopa bezrobocia we wrześniu wzrosła do 11,8% w porównaniu z 11,6% w sierpniu. Tempo wzrostu wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw we wrześniu wyniosło 5,2% wobec sierpniowego wzrostu płac na poziomie 5,4%. Indeks PMI (wskaźnik koniunktury menedżerów logistycznych) dla Polski spadł we wrześniu do 50,2 pkt. z 51,8 pkt. w sierpniu. Polska dane makroekonomiczne: Wzrost PKB 4,3% Stopa infl acji 3,9% Stopa bezrobocia 11,8% Produkcja przemysłowa 7,7% Zmiana przeciętnego wynagrodzenia brutto (rok do roku) 5,2% Stopa referencyjna NBP 4,5% Produkcja przemysłowa w strefi e euro wzrosła w sierpniu o 1,2% m/m po wzroście w lipcu o 1,1% m/m, po korekcie. Produkcja przemysłowa w Niemczech spadła w sierpniu o 1% m/m po wzroście w poprzednim miesiącu o 3,9% m/m, po korekcie. Infl acja w strefi e euro wyniosła w październiku 3% bez zmian w porównaniu z wrześniem. Indeks PMI (wskaźnik koniunktury menedżerów logistycznych) dla przemysłu strefy euro wyniósł w październiku 47,3 pkt. wobec 48,5 pkt. we wrześniu, zaś dla Niemiec 48,9 pkt. wobec 50,3 pkt. we wrześniu. Indeks zaufania ZEW w Niemczech ukształtował się w październiku na poziomie -48,3 pkt. wobec -43,3 pkt. we wrześniu. Indeks klimatu w niemieckim biznesie Ifo spadł w październiku do 106,4 pkt. ze 107,5 pkt. we wrześniu. W sierpniu eksport Niemiec wzrósł do najwyższego poziomu w historii i osiągnął 90,5 mld euro.
31 października 2011 r. str. 2 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Według wstępnego szacunku PKB USA wzrósł w III kwartale 2011 r. o 2,5% kw/kw w ujęciu zannualizowanym, wobec wzrostu o 1,3% w II kwartale 2011 r. Stopa bezrobocia w USA we wrześniu wyniosła 9,1% bez zmian w stosunku do sierpnia. Sprzedaż detaliczna w USA we wrześniu wrosła o 1,1% m/m wobec wzrostu w sierpniu o 0,3% m/m, po korekcie. Produkcja przemysłowa w USA we wrześniu wzrosła o 0,2% m/m po wzroście w sierpniu o 0,2%. Infl acja CPI wyniosła we wrześniu w USA 3,9% r/r wobec 3,8% r/r w sierpniu. Wskaźnik ISM (odpowiednik PMI) w przetwórstwie USA wzrósł we wrześniu do 51,6 pkt. z 50,6 pkt. w sierpniu. Indeks zaufania konsumentów w USA Conference Board spadł w październiku do 39,8 pkt. z 46,4 pkt. (po korekcie) we wrześniu. Wskaźnik optymizmu konsumentów Uniwersytetu Michigan wzrósł w październiku do 60,9 pkt. z 59,4 pkt. we wrześniu. W USA wskaźnik nastrojów przedsiębiorców Chicago PMI spadł w październiku do 58,4 pkt. z 60,4 pkt. we wrześniu. PKB Chin wzrósł w III kwartale 2011 r. o 9,1% po wzroście w II kwartale o 9,5%. Wskaźnik PMI w chińskim przemyśle poprawił się w październiku do 51 pkt. z 49,9 pkt. we wrześniu. Zmiana PKB w ciągu ostatnich lat tempo wzrostu gospodarczego w Polsce utrzymuje się na wysokim poziomie Indeks 107 106 105 104 103 102 101 100 III I III I III I kwartał kwartał kwartał kwartał kwartał kwartał 2008 2009 2010 2011 Źródło: Reuters EcoWin Komentarz Indeks PMI dla polskiego przemysłu spadł we wrześniu o 1,6 pkt., do poziomu 50,2 pkt. (najniższego od października 2009 r., kiedy po kryzysie wracał do poziomów powyżej 50 pkt.) tylko nieznacznie powyżej granicznych 50 pkt., wskazując na zmierzanie sektora przemysłowego ponownie w kierunku spowolnienia. Średni wskaźnik w III kwartale 2011 r. wyniósł 51,6 pkt. najmniej od końca 2009 r.
31 października 2011 r. str. 3 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy We wrześniu dynamika produkcji przemysłowej obniżyła się nieznacznie z 8,1% r/r do 7,7% r/r. Po wyeliminowaniu efektów związanych z różnicą w liczbie dni roboczych produkcja przemysłowa wzrosła o 7,1% r/r w porównaniu z 5,4% r/r zanotowanymi w sierpniu. Wzrost w ujęciu rocznym zanotowano w 26 z 34 branż. Wysoką dynamikę roczną zanotowano w branżach mocno nakierowanych na eksport: w produkcji mebli (20,5%), metali (18,9%), wyrobów z metali (16,7%), pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (11,8%). W całym III kwartale 2011 r. wzrost w sektorze przemysłowym nieznacznie przyspieszył do ok. 6% r/r (z ok. 5,8% w II kwartale 2011 r.). Okazuje się, że spowolnienie w strefi e euro nie przełożyło się jeszcze na polską gospodarkę tak silnie, jak oczekiwano. Zdaniem Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju wzrost PKB w Polsce w tym roku wyniesie 3,7%, zaś w 2012 r. spowolni do 2,2%. Inflacja w Polsce zahamowanie wzrostu inflacji Indeks 105,0 104,5 104,0 103,5 103,0 102,5 102,0 101,5 paź sty 2008 Źródło: Reuters EcoWin kwi lip paź sty 2009 kwi lip paź sty 2010 kwi lip 2011 Na szczycie Unii Europejskiej w Brukseli przywódcy krajów strefy euro porozumieli się z sektorem bankowym w sprawie redukcji długu Grecji z 50-procentowymi stratami dla posiadaczy greckich obligacji. Grecki dług zmniejszy się o 100 mld euro z obecnych 350 mld euro. Zgodnie z decyzją szczytu euro do końca roku będzie wdrożony drugi pakiet pomocy dla Grecji. Zakłada on 130 mld euro od strefy euro i MFW, w tym 30 mld to gwarancje dla inwestorów zachęcające ich do wymiany obligacji greckich na papiery o wartości niższej o połowę. Ponadto uzgodniono zwiększenie mocy pożyczkowych Europejskiego Funduszu Stabilności Finansowej do ok. 1 bln euro oraz dokapitalizowanie kluczowych europejskich banków kwotą ok. 106 mld euro. Uzgodniono również zasady rekapitalizacji kluczowych europejskich banków, podwyższając z 5% do 9% wymagany wskaźnik wypłacalności kapitałowej (do 30 czerwca 2012 r.). Aktywność ekonomiczna w strefi e euro znacząco spowalnia indeks PMI w przemyśle strefy euro spadł w październiku szósty miesiąc z rzędu, do poziomu 47,3 pkt., trzeci raz z rzędu dając wynik poniżej granicznych 50 pkt. Co więcej, indeks obrazujący samą produkcję osiągnął 28-miesięczne minimum 47,2 pkt. Niemiecki przemysł odnotował pierwszy od czerwca 2009 r. spadek produkcji (w ocenie ankietowanych), zaś sam indeks PMI wskazuje na spowolnienie w tym sektorze wyniósł on 48,9 pkt. po 50,3 pkt. odnotowanych we wrześniu.
31 października 2011 r. str. 4 Otoczenie makroekonomiczne/klimat gospodarczy Wobec spodziewanego narastania światowych ryzyk gospodarczych rząd Niemiec obniżył prognozę wzrostu PKB w 2012 r. z 1,8% do 1%. Z kolei Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) obniżyła prognozy wzrostu PKB dla strefy euro do 1,6% z 2% w 2011 r. oraz do 0,3% z 2% w 2012 r. Gospodarka USA ma zanotować wzrost o 1,7% w 2011 r. (wcześniejsza prognoza: 2,6%) oraz o 1,8% w 2012 r. (3,1%). Tymczasem w Stanach Zjednoczonych wzrost PKB w III kwartale 2011 r. przyspieszył do 2,5% kw/kw z 1,3% kw/kw w II kwartale 2011 r. Realny PKB po raz pierwszy znalazł się powyżej poziomu sprzed kryzysu. W II kwartale 2011 r. konsumpcja indywidualna wzrosła o 2,5% (po 1,3%) mimo znacznego obniżenia optymizmu konsumentów w tym samym okresie. Eksport utrzymał stabilne, około 4-procentowe tempo wzrostu, podobną stabilność wykazała dynamika importu (ok. 2%). Gospodarka amerykańska wzrosła w III kwartale 2011 r. pomimo spadków wydatków rządowych.
31 października 2011 r. str. 5 Rynek akcji Wydarzenia Stopy zwrotu sektorów Październik YTD Zysk netto grupy BZ WBK w III kwartale 2011 r. wzrósł do 344,9 mln zł z 222,9 mln zł rok wcześniej (55% wyższy niż rok wcześniej i 7% niższy niż w II kwartale 2011 r.). Zysk banku był 15% wyższy od oczekiwań rynku. Zysk netto Millennium Bank w III kwartale 2011 r. wyniósł 125 mln zł, 64% więcej niż przed rokiem. Wyniki były zgodne z oczekiwaniami rynkowymi. Budimex w III kwartale 2011 r. wypracował zysk netto na poziomie 74 mln zł, 8% mniej niż przed rokiem, ale 6% powyżej konsensusu rynkowego. Czeska spółka węglowa NWR zaprezentowała główne parametry fi nansowe dla III i IV kwartału 2011 r. Głównym negatywnym zaskoczeniem były słabsze od oczekiwań wolumeny sprzedaży koksu i węgla koksowniczego w III kwartale 2011 r., odzwierciedlające gorszą koniunkturę w stalowniach w naszym regionie (jednocześnie budzi to obawy o wyniki JSW). Zagrożony bankructwem z powodu kryzysu w strefi e euro francusko-belgijski bank Dexia zostanie podzielony. Jak potwierdził premier Belgii, belgijskie państwo przejmie 100% udziałów belgijskiej części banku. Alcoa, tradycyjnie jako pierwsza spółka giełdowa w USA, opublikowała kwartalne wyniki fi nansowe, notując zysk na akcję w wysokości 0,14 dolara amerykańskiego. Rynek oczekiwał 0,22 dolara amerykańskiego. Zysk netto amerykańskiego banku JP Morgan Chase w III kwartale 2011 r. wyniósł 1,02 dolara amerykańskiego na akcję, powyżej oczekiwań analityków na poziomie 0,92 dolara amerykańskiego na akcję. W III kwartale 2011 r. Bank of America odnotował zysk na poziomie 0,56 dolara amerykańskiego na akcję, wobec oczekiwań na poziomie 0,21 dolara amerykańskiego. Lepsze od oczekiwań wyniki były zasługą sprzedaży części aktywów. W III kwartale 2011 r. Goldman Sachs odnotował stratę na poziomie 0,84 dolara amerykańskiego na akcję wobec oczekiwanych strat na poziomie 0,11 dolara amerykańskiego. Była to druga kwartalna strata od momentu debiutu banku na giełdzie w 1999 r. IT 15,75% -8,65% Żywność 4,35% -19,47% Media -1,53% -26,33% Telekomunikacja -0,85% 8,87% Banki 9,86% -13,40% Paliwa 5,15% -8,65% Budownictwo 17,24% -48,04% swig80 4,08% -25,00% mwig40 6,80% -17,41% WIG 7,56% -13,33% WIG20 8,35% -13,58% Zmiana indeksu WIG w okresie 31 października 2010 r. 31 października 2011 r. 50 000 48 000 46 000 44 000 42 000 40 000 38 000 36 000 paź lis gru 2010 sty lut mar kwi maj cze lip sie 2011 Ostatnia 38 268,75 Najwyższa w dniu 7.04.2011 r. 50 371,74 Średnia 46 402,23 Najniższa w dniu 23.09.2011 r. 36 549,47 wrz
31 października 2011 r. str. 6 Rynek akcji Citigroup wypracował w III kwartale 2011 r. zysk w wysokości 1,23 dolara amerykańskiego na akcję, powyżej oczekiwań analityków na poziomie 0,82 dolara amerykańskiego na akcję. Wells Fargo odnotował w III kwartale 2011 r. zysk na poziomie 0,72 dolara amerykańskiego na akcję, zgodnie z medianą oczekiwań rynkowych. Bank of New York Mellon zanotował w III kwartale 2011 r. zysk w wysokości 0,53 dolara amerykańskiego na akcję, zgodnie z oczekiwaniami analityków. Morgan Stanley zarobił w III kwartale 2011 r. 1,14 dolara amerykańskiego na akcję, tj. znacznie powyżej oczekiwań rynkowych na poziomie 0,30 dolara amerykańskiego. Komentarz Po bardzo słabych dwóch miesiącach (sierpień i wrzesień), w których na warszawskiej giełdzie nastąpiły największe spadki od początku 2009 r., w październiku obserwowany był wzrost indeksów. Najwięcej zyskał indeks WIG20: 8,35%, zaś indeks WIG wzrósł o 7,56%. Indeksy w Warszawie zyskały nieco mniej niż inne indeksy giełdowe na świecie. Ceny polskich akcji wzrastały przez większą część miesiąca. W październiku najwięcej zyskały branże: budowlana (17,24%), IT (15,75%) i banki (9,86%). Stratę odnotowały dwa sektory: media (-1,53%) i telekomunikacja (-0,85%). Indeksy swig80 i mwig40 zyskały odpowiednio 4,08% i 6,8%. Dane rynkowe na dzień 31 października 2011 r. Październik YTD INDU 9,54% 3,26% SPX 10,77% -0,35% RTS 16,57% -11,69% UKX 8,11% -6,03% PX -0,39% -24,04% CAC 8,75% -14,77% BUX 11,57% -17,48% Nikkei 3,31% -12,13% DAX 11,62% -11,18% WIG 7,56% -13,33% WIG20 8,35% -13,58% Zmiana indeksu Dow Jones Industrial Average w okresie 31 października 2010 r. 31 października 2011 r. W październiku największe światowe giełdy odnotowały wzrosty indeksów. Miesiąc zaczął się od spadków cen akcji na giełdach w Nowym Jorku i we Frankfurcie (Dow Jones: -2,4%, DAX: -2,3%) w związku z brakiem porozumienia w sprawie kolejnej transzy pomocy fi nansowej dla Grecji. Indeks giełdy w Nowym Jorku S&P500 spadł poniżej sierpniowego minimum. W kolejnych dniach poziom indeksów giełdowych na świecie wahał się, by (wraz z poprawą nastrojów spowodowanych napływem lepszych danych oraz oczekiwaniem na ogłoszenie przed końcem października pakietu działań mających wzmocnić strefę euro) zacząć rosnąć. 12 500 12 000 11 500 11 000 paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz 2010 2011 Ostatnia 10 913,38 Najwyższa w dniu 29.04.2011 r. 12 810,54 Średnia 11 811,47 Najniższa w dniu 10.08.2011 r. 10 719,94
31 października 2011 r. str. 7 Rynek akcji Druga połowa miesiąca przyniosła spadki głównych indeksów giełdowych w Europie i w Stanach Zjednoczonych. Wiązały się one z obawami, że nie uda się osiągnąć porozumienia dotyczącego rozwiązania problemów fi nansowych Grecji. Nastroje na giełdach zaczęły się poprawiać przed weekendowym szczytem Unii Europejskiej, a pozytywne efekty szczytu w Brukseli przyniosły znaczne wzrosty głównych indeksów giełdowych w Europie i USA (DAX: +5,3%, DJIA: +2,9%).
31 października 2011 r. str. 8 Rynek obligacji i rynek walutowy Komentarz Miesiąc na rynku walutowym rozpoczął się od osłabienia złotego. Kurs euro/złoty polski wzrósł do poziomu 4,43, po czym na skutek interwencji NBP złoty umocnił się do 4,38/euro. W kolejnych dniach złoty umacniał się dalej, osiągając poziom 4,28 w relacji do euro dzięki poprawie nastrojów w związku z nadzieją na podjęcie działań zmierzających do stabilizacji sytuacji w strefi e euro oraz rekapitalizacji europejskich banków. W drugiej połowie miesiąca złoty znowu zaczął się osłabiać. Na osłabienie się złotego wpłynęła obawa, że na nadchodzącym szczycie Unii Europejskiej nie uda się osiągnąć porozumienia w kwestii problemów Grecji oraz informacja o możliwym obniżeniu perspektywy ratingu Polski przez Moody s. Kurs euro/złoty polski wzrósł do poziomu 4,42. Dopiero po przyjęciu planu fi nansowego dla strefy euro na szczycie UE złoty umocnił się do poziomu 4,29 w relacji do euro. Na koniec miesiąca złoty osłabił się i osiągnął 4,34/euro. Polskiej walucie zaszkodziły spekulacje na temat obniżki ratingu Węgier oraz najgorsza aukcja 10-letnich obligacji włoskich od powstania strefy euro. W październiku ceny polskich obligacji rządowych spadły dla krótkiego terminu zapadalności i wzrosły dla dłuższych terminów. Rentowność obligacji dwuletnich wzrosła o 0,18 pkt., zaś rentowności obligacji pięcio- i dziesięcioletnich spadły odpowiednio o 0,22 pkt. i 0,17 pkt. Miesiąc zaczął się od lekkich wahań cen polskich papierów skarbowych, następnie wraz z umocnieniem złotego obligacje zaczęły zyskiwać. W drugiej części miesiąca ceny obligacji lekko spadały w ślad za osłabieniem złotego. Do spadku cen obok sytuacji na świecie przyczyniła się możliwość obniżenia perspektywy ratingu Polski przez Moody s. Dopiero umocnienie złotego i poprawa globalnych nastrojów po szczycie UE przełożyły się na wzrost cen krajowych obligacji. Dane rynkowe na dzień 31 października 2011 r. EUR/PLN 4,34 USD/PLN 3,10 EUR/USD 1,41 Rentowność obligacji skarbowych: Kurs EUR/PLN i USD/PLN osłabienie kursu złotego 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2-letnie 4,66% 5-letnie 5,07% 10-letnie 5,75% 2,0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Central Bank EUR/PLN Central Bank USD/PLN Źródło: Reuters EcoWin
31 października 2011 r. str. 9 Rynek obligacji i rynek walutowy W październiku ceny obligacji amerykańskich lekko spadły, zaś obligacji niemieckich wzrosły. Na koniec miesiąca rentowności obligacji amerykańskich wzrosły dla terminów zapadalności 10 i 30 lat o 0,15 pkt. i 0,18 pkt. Rentowności obligacji niemieckich dla 2, 5 i 10 lat spadły natomiast odpowiednio o 0,11 pkt., 0,14 pkt. i 0,09 pkt. Miesiąc rozpoczął się od wzrostu cen niemieckich i amerykańskich obligacji skarbowych w związku z obawami o brak szybkiego rozwiązania kryzysu zadłużeniowego w strefi e euro, po czym w kolejnych dniach wahały się, by wraz z poprawą nastrojów na giełdach akcji na świecie ceny obligacji zaczęły spadać. Na rynkach bazowych poprawa nastrojów i wzrosty na rynkach kapitałowych przełożyły się na spadek cen obligacji skarbowych. Notowaniom obligacji ciążyły również słabe wyniki aukcji 30-letnich obligacji w Niemczech i 10-letnich w USA. W drugiej części miesiąca pogorszenie nastrojów na rynkach kapitałowych, związane ze spadkiem nadziei inwestorów na rozwiązanie greckich problemów na najbliższym szczycie UE, zwiększyło zainteresowanie rynkiem obligacji. Przełożyło się to na wzrosty cen obligacji niemieckich i amerykańskich. Po szczycie UE na rynkach rozwiniętych ceny obligacji spadły wraz z poprawą nastrojów na rynkach kapitałowych.