Możliwości rozwoju agroturystyki Sprzedaż bezpośrednia produktów lokalnych Czesława Klonowska WODR Poznań Dział ROWPiA
MOŻLIWOŚCI ROZWOJU AGROTURYSTYKI Turystyka to jedna ze znaczących szans rozwoju obszarów wiejskich! Turystyka wiejska - stanowi formę rekreacji odbywającej się na obszarach wiejskich i obejmuje wielorakie rodzaje aktywności rekreacyjnej związanej z przyrodą, wędrówkami, turystyką zdrowotną, krajoznawczą, kulturową i etniczną, wykorzystuje jednocześnie zasoby i walory wsi. Agroturystyka - jest rodzajem turystyki wiejskiej, ściśle powiązanej z pobytem turystów w gospodarstwie rolnym.
MOŻLIWOŚCI ROZWOJU AGROTURYSTYKI Województwo wielkopolskie posiada znaczący potencjał dla rozwoju agroturystyki. Tereny wiejskie cechuje bogactwo natury, piękne krajobrazy i ciągle żywa kultura ludowa 1. Prawie 26% powierzchni województwa zajmują lasy 2. Blisko 1,5 % powierzchni województwa zajmują jeziora 3. Znaczną część województwa stanowią obszary prawnie chronione. Najwyższą rangę mają Wielkopolski Park Narodowy i Drawieński Park Narodowy (11000ha z tego ok. 378ha na terenie woj. wielkopolskiego).
MOŻLIWOŚCI ROZWOJU AGROTURYSTYKI 4. W całości lub częściowo na terenie województwa leży 12 parków krajobrazowych, zajmujących 5,8% powierzchni województwa. 5. Funkcjonują także 94 rezerwaty przyrody co stanowi 0,18% powierzchni województwa.. 6. Znaczna liczba zabytków architektury - kościoły, pałace, dworki, zamki, parki, stanowiska archeologiczne, domy mieszkalne, folwarki i inne. 7. Część ludności wiejskiej nadal kultywuje dawne zwyczaje i tradycje ludowe.
MOŻLIWOŚCI ROZWOJU AGROTURYSTYKI rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej ma kluczowe znaczenie dla poprawy dochodowości gospodarstw rolnych, zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich!
AGROTURYSTYKA I TURYSTYKA WIEJSKA KORZYŚCI rolnik kwaterodawca turysta obszary wiejskie
Korzyści dla ROLNIKA - kwaterodawcy: 1. Poprawa dochodowości gospodarstw rolnych (dodatkowe źródło dochodu) 2. Agroturystyka to zdobywanie doświadczenia w działaniu rynkowym przez rolnika dla późniejszego podejmowania innych działalności gospodarczych
Korzyści dla obszarów wiejskich: 1. Rozwój danego obszaru poprzez powstawanie różnorodnych firm, tworzących otoczenie turystyki (punkty handlowe, gastronomiczne, usługi transportowe, itp.). 2. Poprawa wizerunku okolicy poprzez wykorzystywanie środków finansowych unijnych skierowanych na inwestycje związane z rozwojem turystyki wiejskiej i agroturystyki. 3. Kultywowanie dziedzictwa kulturowego, tradycji i historii lokalnej 4. Kształtowanie rozpoznawalności obszaru wiejskiego w regionie, kraju i na świecie
Korzyści dla turysty: 1.Kształtowanie szerokiego dostępu do wypoczynku ludzi o różnych dochodach (agroturystyka nadal jest uważana jako tańszy sposób wypoczynku) 2.Kształtowanie popytu na wypoczynek weekendowy, świąteczny w bliskiej okolicy, połączony ze sportem i rekreacją w środowisku naturalnym (turystyka prozdrowotna) 3.przeniesienie środka ciężkości z rozwoju turystyki masowej na rzecz turystyki zrównoważonej.
Dane liczbowe dla województwa wielkopolskiego 1.Liczba gospodarstw agroturystycznych działających w : 2009-562 2010-578 2011-614 2. Liczba gospodarstw agroturystycznych nowoutworzonych w: 2010-26 2011-56 3. Łączna liczba miejsc noclegowych w gospodarstwach agroturystycznych: 2010-6464 2011-7276 4. Liczba kwaterodawców inwestujących w utworzenie lub rozwój kwatery (środki unijne lub kredyty): 2010-43 2011-43 źródło: WODR Poznań
Wnioski: 1. Agroturystyka w Wielkopolsce ma nadal szanse rozwoju ilościowego jest miejsce na rynku dla tworzenia nowych gospodarstw agroturystycznych 2. Warto wspierać rozwój jakościowy istniejących gospodarstw agroturystycznych poprzez korzystanie ze źródeł finansowania zewnętrznych 3. Wzrost liczby gospodarstw agroturystycznych w porównaniu do roku poprzedniego świadczy o rozwoju agroturystyki wielkopolskiej 4. Nadal istnieje potrzeba pracy doradczej we wszystkich aspektach rozwoju agroturystyki z ustawicznym kształtowaniem popytu włącznie.
SPRZEDAŻ BEZPOŚREDNIA PRODUKTÓW LOKALNYCH 1. Produkty lokalne są to tradycyjne produkty żywnościowe oraz wyroby lokalnego rzemiosła, ściśle związane z danym terenem. 2. Produkty lokalne to nie tylko źródło utrzymania dla wielu rolników, ale także dodatkowa atrakcja w gospodarstwach agroturystycznych (sprzedaż bezpośrednia w sklepie na terenie gospodarstwa)
SPRZEDAŻ BEZPOŚREDNIA PRODUKTÓW LOKALNYCH Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) ustawa z dnia 13 maja 2011 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw z dnia 27 czerwca 2011 r. (Dz. U. Nr 131, poz. 764.) Art. 2. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Art. 4 Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą
SPRZEDAŻ BEZPOŚREDNIA PRODUKTÓW LOKALNYCH Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.
FORMY SPRZEDAŻY ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH Z GOSPODARSTW ROLNYCH 1. Sprzedaż do przetwórstwa, hurtowni, do marketów. 2. Sprzedaż niewielkich ilości żywności odbiorcom końcowym i do handlu detalicznego: - w zakładzie produkcyjnym lub gospodarstwie, - we własnym sklepie, - na targowisku lub wyznaczonym miejscu, - ze specjalistycznych ruchomych środków transportu, - bezpośrednie dostawy do klienta- dowóz, internet, przesyłka, paczka.
SPRZEDAŻ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH Z GOSPODARSTW ROLNYCH 1. Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 roku (Dz. U. z 2010r. Nr 136, poz. 914) 2. Ustawa o produktach pochodzenia zwierzęcego z dnia 16 grudnia 2005 roku (Dz. U. z 2006r. Nr 17, poz. 127, z późn. zm.) 3. Ustawa o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia zwierzęcego z dnia 29 stycznia 2004 roku (Dz. U. z 2004r. Nr 33, poz.288)
SPRZEDAŻ ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH Z GOSPODARSTW ROLNYCH 1. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej (Dz. U. Nr 5 poz. 38 ) 2. Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 czerwca 2010r. w sprawie szczegółowych warunków uznania działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (Dz. U Nr 113 poz.753) 3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia Z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych (Dz.U Nr 112 poz.774)
SPRZEDAŻ BEZPOŚREDNIA PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO Rozporządzenie określa: 1. Wymagania weterynaryjne, jakie powinny być spełnione przy produkcji i przez produkty pochodzenia zwierzęcego przeznaczone do sprzedaży bezpośredniej 2. Wielkość, zakres i obszar produkcji produktów 3. Wymagania weterynaryjne dla miejsc prowadzenia sprzedaży bezpośredniej
SPRZEDAŻ BEZPOŚREDNIA PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO Rodzaje działalności i wielkość produkcji: sprzedaż żywych ślimaków lądowych sprzedaż produktów pszczelich nieprzetworzonych sprzedaż tuszek indyków lub gęsi - do 50 sztuk tygodniowo sprzedaż tuszek innych gatunków drobiu - do 200 sztuk tygodniowo sprzedaż tuszek zajęczaków - do 100 sztuk tygodniowo sprzedaż mleka surowego - do 1.000 litrów tygodniowo sprzedaż surowej śmietany - do 500 litrów tygodniowo sprzedaż jaj konsumpcyjnych - od 350 do 2.450 sztuk tygodniowo
SPRZEDAŻ BEZPOŚREDNIA PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO Wymogi formalne: 1. Sprzedaż wyłącznie produktów pochodzenia zwierzęcego wyprodukowanych we własnym gospodarstwie. 2. Obszar sprzedaży: - na terenie województwa, w którym prowadzona jest produkcja, lub na obszarze sąsiadujących z nim województw, - na terenie innego powiatu niż powiat na obszarze, którego prowadzona jest produkcja należy powiadomić o tym fakcie powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce prowadzenia sprzedaży w terminie 7 dni przed rozpoczęciem tej działalności. 3. Rejestracja działalności w Powiatowym Inspektoracie Weterynarii zgodnie z miejscem produkcji 30 dni przed rozpoczęciem działalności.
DZIAŁALNOŚĆ MARGINALNA LOKALNA OGRANICZONA Rozporządzenie określa: 1. Szczegółowe warunki pozwalające na uznanie działalności za działalność marginalną, lokalną i ograniczoną 2. Zakres i obszar produkcji 3. Wielkość dostaw produktów pochodzenia zwierzęcego do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego 4. Wymagania weterynaryjne, jakie powinny spełniać świeże mięso przeznaczone do rozbioru oraz inne produkty pochodzenia zwierzęcego przeznaczone do przetwarzania, w ramach działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej
DZIAŁALNOŚĆ MARGINALNA LOKALNA OGRANICZONA Rodzaje działalności produkcja produktów mlecznych ser, masło, jogurt, kefir, twaróg produkcja obrobionych lub przetworzonych produktów rybołówstwa, produkcja surowych wyrobów mięsnych, mięsa mielonego, produktów mięsnych szynka, baleron, kiełbasa, salceson, wątrobianka rozbiór mięsa wołowego, wieprzowego, baraniego, koziego, końskiego, z drobiu lub zajęczaków, zwierząt łownych oraz zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych.
DZIAŁALNOŚĆ MARGINALNA LOKALNA OGRANICZONA Maksymalna wielkość dostaw: rozbiór świeżego mięsa wołowego, wieprzowego, baraniego, koziego, końskiego lub produkcję z tego mięsa surowych wyrobów mięsnych lub mięsa mielonego dostawy produktów nie mogą przekraczać wagowo 1 tona tygodniowo rozbiór świeżego mięsa drobiowego lub zajęczaków, lub produkcję z tego mięsa surowych wyrobów mięsnych lub mięsa mielonego dostawy produktów nie mogą przekraczać wagowo - do 0,5 tony tygodniowo rozbiór świeżego mięsa zwierząt łownych, odstrzelonych zgodnie z przepisami prawa łowieckiego lub produkcję z tego mięsa surowych wyrobów mięsnych lub mięsa mielonego - dostawy tego rodzaju produktów nie mogą przekraczać wagowo - 0,5 tony miesięcznie
DZIAŁALNOŚĆ MARGINALNA LOKALNA OGRANICZONA rozbiór świeżego mięsa zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych lub produkcję z tego mięsa surowych wyrobów mięsnych lub mięsa mielonego dostawy nie mogą przekraczać wagowo 0,5 tony miesięcznie produkcję produktów mięsnych, w tym gotowych posiłków (potraw) wyprodukowanych z mięsa dostawy nie mogą przekraczać wagowo 1,5 tony tygodniowo produkcję obrobionych lub przetworzonych produktów rybołówstwa dostawy nie mogą przekraczać wagowo 0,15 tony tygodniowo produkcję produktów mlecznych wyprodukowanych z mleka pozyskanego w gospodarstwie produkcji mleka, lub w gospodarstwie rolnym, w którym jest prowadzona działalność w zakresie produkcji mleka surowego lub surowej śmietany, przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej dostawy nie mogą przekraczać wagowo 0,3 tony tygodniowo
DZIAŁALNOŚĆ MARGINALNA LOKALNA OGRANICZONA Wymogi formalne: 1. W odróżnieniu od sprzedaży bezpośredniej, nie ma tu obowiązku ograniczania działalności do produktów tylko z własnego gospodarstwa 2. Zniesiony został limit w odniesieniu do produkcji i sprzedaży produktów pochodzenia zwierzęcego w miejscu produkcji konsumentowi końcowemu. 3. Limitowane są jedynie dostawy do innych zakładów prowadzących handel detaliczny (w tym należących do tego samego podmiotu) z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego. 4. Rejestracja działalności w Powiatowym Inspektoracie Weterynarii zgodnie z miejscem produkcji 30 dni przed rozpoczęciem działalności. Obszar sprzedaży: - na terenie województwa, w którym prowadzona jest produkcja, lub na obszarze sąsiadujących z nim powiatów
DOSTAWY BEZPOŚREDNIE ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH Rozporządzenie określa: 1. Zakres działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich środków spożywczych, w tym wielkość i obszar dostaw bezpośrednich; 2. Szczegółowe wymagania higieniczne dla działalności prowadzonej w ramach dostaw bezpośrednich żywności.
DOSTAWY BEZPOŚREDNIE ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH 1. Dostawy bezpośrednie obejmują: - surowce produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego, takie jak: zboża, owoce, warzywa, zioła, grzyby uprawne, - surowce pochodzące z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego, - środki spożywcze pochodzące z produktów lub surowców, wymienionych wyżej w postaci kiszonej lub suszonej. 2.Produkty te nie mogą stanowić działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych
DOSTAWY BEZPOŚREDNIE ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH Czynności takie które mogą zmieniać produkty i/lub wprowadzać nowe zagrożenie dla żywności, jak na przykład: obieranie ziemniaków krojenie marchewek pakowanie sałaty w woreczki stosowanie gazów konserwujących obróbka termiczna nie mogą być zaliczone do czynności wykonywanych w ramach produkcji pierwotnej i za operacje związane z produkcją pierwotną. Działania te muszą spełniać odpowiednie wymagania higieny i wymagania formalne.
DOSTAWY BEZPOŚREDNIE ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH Wielkości obrotu w ramach dostaw bezpośrednich nie może przekraczać: 1. Wielkości plonów, w skali roku, poszczególnych surowców uzyskanych przez producentów produkcji pierwotnej z gospodarstw rolnych, których są oni właścicielami lub użytkownikami na podstawie innych niż własność tytułów prawnych użytkowania gruntów rolnych; 2. Ilości surowców pochodzących z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego osoby dostarczającej środki spożywcze w ramach dostaw bezpośrednich. 3. Działalność w ramach dostaw bezpośrednich może być prowadzona na terenie województwa, w którym prowadzona jest produkcja pierwotna, lub na terenie województw przyległych.
DOSTAWY BEZPOŚREDNIE ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH 1. Podmiot produkujący i wprowadzający żywność pochodzenia roślinnego do obrotu podlega obowiązkowej rejestracji przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 2. Jeżeli działalność w ramach dostaw bezpośrednich jest prowadzona na terenie kilku powiatów, państwowy powiatowy inspektor sanitarny właściwy dla miejsca prowadzenia produkcji pierwotnej powiadamia państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych właściwych ze względu na prowadzenie dostaw bezpośrednich o wpisie do rejestru działalności w zakresie dostaw bezpośrednich. 30
USTAWA O PODATKU DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH Podatek dochodowy dotyczy każdej osoby fizycznej osiągającej dochody, chyba, że odrębny przepis zwalnia ją z tego obowiązku. art. 2 ust.1, pkt. 1-2 stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej. z godnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy, działalnością rolniczą jest działalność polegająca na: wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym z własnych upraw albo hodowli lub chowu.
USTAWA O PODATKU DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH Sprzedaż produktów roślinnych i zwierzęcych w stanie przetworzonym może korzystać ze zwolnienia od podatku na postawie art.21 ust.1 pkt. 71 Artykuł ten zwalnia z podatku dochody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnych upraw lub hodowli, nie stanowiących działów specjalnych produkcji rolnej, przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka, uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej, w tym również na rozbiorze, podziale i klasyfikacji mięsa.
USTAWA O PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej są zwolnione z podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). zwolnienie obejmuje nieprzetworzone produkty żywnościowe oraz towary wytworzone z nich przez rolnika z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym. 33
PRODUKTY LOKALNEGO RZEMIOSŁA Rzemiosło zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, posiadającą udokumentowane kwalifikacje do wykonywania danej działalności gospodarczej we własnym imieniu i na swój rachunek, przy zatrudnieniu niewielkiej liczby pracowników, których praca ma na celu wspieranie działalności rzemieślnika. O tym, czy dana działalność jest rzemiosłem decydują jej właściwości, charakter, niewielka skala i rozmiar oraz brak cechy uciążliwości środowiskowej oraz społecznej.
PRODUKTY LOKALNEGO RZEMIOSŁA Zgodnie z przepisami podatkowymi do wyrobów rękodzieła ludowego i artystycznego, atestowanych przez komisje artystyczne i etnograficzne zalicza się następujące grupy: 1. Wyroby rękodzieła ludowego i artystycznego z metalu, ceramiki, szkła, drewna wikliny, słomy, trzciny, papieru 2. Wyroby rękodzieła ludowego i artystycznego: włókiennicze, odzieżowe, skórzane
PRODUKTY LOKALNEGO RZEMIOSŁA Ustawy podatkowe odwołują się do atestacji wyrobów przez komisje artystyczne i etnograficzne. Atest jest dokumentem przypisanym do danego wyrobu, wykonanego w określony, rękodzielniczy sposób. Otrzymany atest jest ważny 12 miesięcy od daty zatwierdzenia. Atest wydawany jest przez następujące podmioty certyfikujące: Krajowa Komisja Artystyczna i Etnograficzna Komisje etnograficzno-artystyczne Stowarzyszenia Twórców Ludowych Fundacja Cepelia Polska Sztuka i Rękodzieło Fundacja Ochrony i Rozwoju Twórczości Ludowej
PRODUKTY LOKALNEGO RZEMIOSŁA Dla celów podatku dochodowego rzemieślnik- artysta/rękodzielnik artysta ma możliwość rozliczać przychód jako: działalność wykonywana osobiście działalność gospodarcza prawa majątkowe Twórca sam podejmuje decyzję, czy wykonywane zlecenia i sprzedaż praw autorskich realizuje w ramach umowy o dzieło i zbycia praw majątkowych, czy też rozlicza przychody w ramach działalności gospodarczej.
Dziękuję za uwagę!! Czesława Klonowska WODR POZNAŃ DZIAŁ ROWPiA biuro Piła tel. 67 216 03 80