Zakłady produkujące żywność pochodzenia zwierzęcego na małą skalę - zatwierdzanie, rejestracja, wymagania weterynaryjne.

Transkrypt

1 Zakłady produkujące żywność pochodzenia zwierzęcego na małą skalę - zatwierdzanie, rejestracja, wymagania weterynaryjne. Departament Bezpieczeństwa Żywności i Weterynarii MINSTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Warszawa, r.

2 Przepisy o rejestracji i zatwierdzaniu przedsiębiorstw sektora spożywczego produkujących żywność pochodzenia zwierzęcego art. 6 rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 (Kontrole urzędowe, rejestracja i zatwierdzenie ). art. 4 rozporządzenia (WE) nr 853/2004 (Rejestracja i zatwierdzanie zakładów ) art. 3 rozporządzenia ( WE) Nr 854/2004 (Zatwierdzanie zakładów) art. 31 rozporządzenia 882/2004. (Wpis do rejestru/zatwierdzenie zakładów przedsiębiorstwa paszowego i żywnościowego) art ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego

3 Zakłady zatwierdzane przez IW Zakłady produkujące w szczególności: - świeże mięso (rzeźnie, zakłady rozbioru mięsa) - mięso mielone, surowe wyroby mięsne i MOM, - produkty mięsne, - mleko i produkty mleczne ( punkty odbioru mleka, zakłady przetwórstwa mleka), - produkty rybołówstwa (statki zamrażalnie, statki przetwórnie, zakłady na lądzie), - jaja i produkty jajeczne (zakłady pakowania i przetwórstwa jaj) - wytopione tłuszcze zwierzęce i skwarki, - żołądki, pęcherze i jelita (osłonki naturalne) poddane obróbce, - żelatynę i kolagen, - żywe małże (zakłady wysyłki i oczyszczania), - żabie udka i ślimaki (zakłady obróbki i przetwarzania). Zakłady przepakowywania ww. środków spożywczych, chłodnie składowe (wykorzystywane w związku z czynnościami, dla których wymogi określa zał. III do rozporządzenia (WE) nr 853/2004) oraz rynki hurtowe.

4 Zakłady rejestrowane przez IW Zakłady zajmujące się wyłącznie: - produkcją podstawową (np. fermy jaj konsumpcyjnych, punkty skupu dziczyzny, niektóre statki rybackie), - transportem, - składowaniem produktów, które nie muszą być przechowywane w pomieszczeniach o kontrolowanej temperaturze (np. produktów pszczelich, niektórych rodzajów konserw, prezerw, jelit solonych, mleka lub jaj w proszku), - działalnością marginalną, lokalną i ograniczoną, - sprzedażą bezpośrednią, - obrotem lub pośrednictwem w obrocie produktami pochodzenia zwierzęcego. W zakładach produkujących żywność złożoną, w skład której wchodzą przetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego możliwy jest wspólny nadzór IW z PIS, na podstawie porozumienia pomiędzy Głównym Inspektorem Sanitarnym a Głównym Lekarzem Weterynarii.

5 Rejestracja i zatwierdzanie działalności art. 19 i 21 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego 1) opracowanie projektu technologicznego zakładu (rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 marca 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinien odpowiadać projekt technologiczny zakładu, w którym ma być prowadzona działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. Nr 59, poz. 415, z późn. zm.), 2) przesłanie projektu wraz z wnioskiem o jego zatwierdzenie powiatowemu lekarzowi weterynarii właściwemu ze względu na planowane miejsce prowadzenia działalności oraz pisemnie powiadomienie go o zakresie, wielkości produkcji oraz rodzaju produktów pochodzenia zwierzęcego, które mają być produkowane w takim zakładzie.

6 Rejestracja i zatwierdzanie działalności cd. 3) złożenie pisemnego wniosku o wpis do rejestru zakładów/zatwierdzenie zakładu w terminie co najmniej 30 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności. Elementy, które powinien zawierać wniosek oraz ewentualne dodatkowe dokumenty, które należy dołączyć do wniosku określa art. 21 ust. 2 i 3 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego Działalność można rozpocząć po uzyskaniu decyzji administracyjnej o wpisie do właściwego rejestru/ zatwierdzeniu zakładu i nadaniu zakładowi weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego.

7 Przepisy prawa żywnościowego UE, a zakłady o małej zdolności produkcyjnej 1) Wymagania w przepisach sformułowane są w sposób elastyczny ( w miarę potrzeby, tam, gdzie to konieczne, odpowiednia liczba umywalek, chyba, że inne użyte materiały są odpowiednie ) elastyczność powinna mieć zastosowanie w szczególności do zakładów o małej zdolności produkcyjnej. Dokumenty służb Komisji Europejskiej dotyczące elastyczności skierowane do właściwych organów oraz do przedsiębiorstw sektora spożywczego dostępne są na stronie internetowej KE pod adresem: 2) Przewidziana jest możliwość odstępstw dla zakładów (zostały wdrożone w przepisach krajowych): - w zakresie wymagań strukturalnych (konstrukcji, rozplanowania i wyposażenia zakładów), - produkujących żywność o tradycyjnym charakterze, - produkujących na obszarach o szczególnych ograniczeniach geograficznych.

8 Przepisy prawa żywnościowego UE, a zatwierdzanie zakładów o małej zdolności produkcyjnej Wymóg zatwierdzania przedsiębiorstw sektora spożywczego ma zastosowanie do wszystkich zakładów prowadzących określoną działalność, w tym do zakładów o małej zdolności produkcyjnej, niezależnie od miejsca wprowadzania na rynek produkowanej żywności (rynek krajowy czy rynek UE).

9 Rejestrowane zakłady prowadzące działalność MLO 1) Działalność MLO jest działalnością nakierowaną głównie na sprzedaż konsumentom końcowym na miejscu, zaś dostawy do innych zakładów prowadzących handel detaliczny mogą być prowadzone w ograniczonych ilościach na ograniczonym obszarze kraju. 2) Jeżeli podmioty prowadzące obecnie działalność MLO zamierzają rozszerzyć tę działalność i prowadzić ją na szerszą skalę, np. na terenie całego kraju lub produkować i sprzedawać większe ilości produktów, powinny podjąć działania zmierzające do uzyskania zatwierdzenia zakładu.

10 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi - rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej (Dz. U. Nr 98, poz. 630) - rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w określonych zakładach o małej zdolności produkcyjnej (Dz. U. Nr 98, poz. 629) - rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia z dnia 27 lipca 2007 r. w sprawie ogólnych odstępstw od wymagań higienicznych w zakładach produkujących żywność tradycyjną pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. Nr 146, poz. 1024) - rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów mlecznych o tradycyjnym charakterze (Dz. U. Nr 135, poz. 910)

11 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi - rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków uznania działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (Dz. U. Nr 113, poz. 753) - rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej (Dz. U. z 2007 r. Nr 5, poz. 38)

12 Rzeźnie i inne zakłady o małej zdolności produkcyjnej podlegające obowiązkowi zatwierdzenia

13 rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej (Dz. U. Nr 98, poz. 630)

14 rozporządzenie określa niektóre wymagania weterynaryjne dotyczące konstrukcji, rozplanowania i wyposażenia, jakie powinny być spełnione w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej, w których rocznie poddaje się ubojowi nie więcej niż: 1) jednostek przeliczeniowych zwierząt gospodarskich kopytnych lub kopytnych zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych, przy maksymalnej liczbie 20 jednostek przeliczeniowych zwierząt w tygodniu; 2) sztuk drobiu; 3) 100 sztuk ptaków bezgrzebieniowych.

15 Po spełnieniu pewnych warunków określonych w ww. rozporządzeniu, podmiot prowadzący rzeźnię o małej zdolności produkcyjnej nie musi: 1) wydzielać miejsca z odpowiednimi urządzeniami do celów czyszczenia, mycia i odkażania środków transportu zwierząt lub urządzeń służących do transportu zwierząt, o których mowa w rozporządzeniu nr 853/2004; 2) wyposażać zakładu w oddzielne urządzenia do przechowywania mięsa zatrzymanego (tj. takiego co do którego istnieje podejrzenie, że może być niezdatne do spożycia przez ludzi i urzędowy lekarz weterynarii musi wykonać dodatkowe badanie przed wydaniem oceny mięsa, pod warunkiem, że podmiot zapewni, że do takiej rzeźni nie będą przyjmowane do uboju zwierzęta podejrzane o zakażenie jedną z chorób zakaźnych zwierząt podlegającą obowiązkowi zwalczania, zgodnie z przepisami o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt);

16 3) zapewniać oddzielnego pomieszczenia do rozbioru mięsa w przypadku rzeźni połączonej z zakładem rozbioru o małej zdolności produkcyjnej, tj. ubój zwierząt i rozbiór mięsa może odbywać się w tym samym pomieszczeniu; 4) wyposażać zakładu w miejsca postoju lub zagrody dla zwierząt;

17 5) wyposażać zakładu w oddzielny system odprowadzania ścieków w pomieszczeniach lub zagrodach dla zwierząt chorych lub podejrzanych o chorobę zakaźną zwierząt; 6) dokonywać mycia i dezynfekcji urządzeń przeznaczonych zarówno do uboju zwierząt zdrowych jak i do uboju zwierząt chorych lub podejrzanych o chorobę zakaźną zwierząt pod nadzorem urzędowego lekarza weterynarii.

18 rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w określonych zakładach o małej zdolności produkcyjnej (Dz. U. Nr 98, poz. 629)

19 Ww. rozporządzenie określa niektóre wymagania weterynaryjne dotyczące konstrukcji, rozplanowania i wyposażenia, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w zakładach o małej zdolności produkcyjnej prowadzących rozbiór mięsa, produkcję mięsa mielonego lub surowych wyrobów mięsnych. Dotyczy tylko zakładów o małej zdolności produkcyjnej, w których tygodniowo produkuje się nie więcej niż: - 5 ton mięsa bez kości lub równoważną ilość mięsa z kością w zakładach rozbioru mięsa; - 7,5 tony łącznie mięsa mielonego lub surowych wyrobów mięsnych w zakładach produkujących mięso mielone lub surowe wyroby mięsne.

20 Po spełnieniu pewnych warunków określonych w ww. rozporządzeniu, podmiot prowadzący zakład o małej zdolności produkcyjnej (rozbiór mięsa, produkcja mięsa mielonego lub surowych wyrobów mięsnych) nie musi: 1) wyposażać zakładu w oddzielne pomieszczenia do przechowywania mięsa pakowanego i niepakownego mięso może być przechowywane w jednym pomieszczeniu, ale w innym czasie albo w sposób uniemożliwiający zanieczyszczenie przechowywanych produktów i ich opakowań; 2) wyposażać zakładu w umywalki bezdotykowe dla pracowników mających styczność z niepakownym mięsem, pod warunkiem, że zapewni w zakładzie umywalki z dostarczoną bieżącą ciepłą i zimną wodą lub wodą zmieszaną do odpowiedniej temperatury, usytuowane możliwie najbliżej stanowisk pracy, wyposażone w środki do czyszczenia i odkażania rąk oraz ręczniki jednorazowego użytku i pojemniki na zużyte ręczniki;

21 3) wyposażać zakładu w urządzenia do dezynfekcji narzędzi z dopływem gorącej wody o temp. nie niższej niż 82 C jeżeli w zakładzie funkcjonuje system urządzeń do odkażania narzędzi zabezpieczający mięso przed zanieczyszczeniem i umożliwiający dostęp do odkażonych narzędzi podczas produkcji; 4) zapewnić w zakładzie oddzielnego pomieszczenia do produkcji mięsa mielonego lub surowych wyrobów mięsnych rozbiór i produkcja takich produktów może odbywać się w jednym pomieszczeniu, pod warunkiem zapewnienia odpowiedniego czyszczenia i odkażenia pomieszczenia po przeprowadzeniu rozbioru mięsa oraz spełnienia wymagań dotyczących higieny podczas produkcji tych produktów i po jej zakończeniu.

22 Produkty pochodzenia zwierzęcego wyprodukowane w rzeźniach i zakładach o małej zdolności produkcyjnej, korzystających z krajowych środków dostosowujących do przepisów Unii Europejskiej, znakuje się specjalnym znakiem okrągłym. Produkty te, mogą być wprowadzane na rynek wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

23 Produkty pochodzenia zwierzęcego o tradycyjnym charakterze

24 rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia z dnia 27 lipca 2007 r. w sprawie ogólnych odstępstw od wymagań higienicznych w zakładach produkujących żywność tradycyjną pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. Nr 146, poz. 1024)

25 Ogólne odstępstwa dla żywności o tradycyjnym charakterze Jeżeli dany zakład produkujący żywność tradycyjną pochodzenia zwierzęcego spełnia wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia z dnia 27 lipca 2007 r. w sprawie ogólnych odstępstw od wymagań higienicznych w zakładach produkujących żywność tradycyjną pochodzenia zwierzęcego powiatowy lekarz weterynarii, zgodnie z w art. 69 ust. 4 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia może wydać decyzję przyznającą mu indywidualne odstępstwa od wymagań higienicznych określonych w rozdziale II pkt 1 i rozdziale V pkt 1 załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 852/2004.

26 Ogólne odstępstwa dla żywności o tradycyjnym charakterze Zgodnie z w art. 69 ust. 5 i 7 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, o przyznanych przez powiatowego lekarza weterynarii indywidualnych odstępstwach dla zakładu powiadamiany jest Główny Lekarz Weterynarii, który następnie powiadamia Komisję Europejską oraz pozostałe państwa członkowskie, na zasadach określonych w art. 7 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 2074/2005. Powiadomienie KE i PCz powinno: 1) nastąpić najpóźniej 12 miesięcy po przyznaniu indywidualnego odstępstwa oraz 2) zawierać: - krótki opis dostosowanych wymogów, - opis danych środków spożywczych i zakładów oraz - inne istotne informacje.

27 Ogólne odstępstwa dla żywności o tradycyjnym charakterze Przyznanie indywidualnych odstępstw jest zasadne jedynie w przypadku jeśli umożliwi stosowanie tradycyjnej metody produkcji żywności pochodzenia zwierzęcego, określonej: 1) we wniosku o: a) wpis produktu na listę produktów tradycyjnych prowadzoną przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych lub b) rejestrację produktu wysłanym do Komisji Europejskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 10, poz. 68) lub

28 Ogólne odstępstwa dla żywności o tradycyjnym charakterze 2) w specyfikacji produktu, o której mowa w: a) rozporządzeniu Rady (WE) nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie produktów rolnych i środków spożywczych będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami (Dz. Urz. UE L 93 z , str. 1) lub b)rozporządzeniu Rady (WE) nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 93 z , str. 12).

29 Ogólne odstępstwa dla żywności o tradycyjnym charakterze Przyznane odstępstwo nie może jednak negatywnie wpływać na bezpieczeństwo produkowanej żywności tradycyjnej pochodzenia zwierzęcego, w szczególności nie może przyczyniać się do jej zanieczyszczenia.

30 Ogólne odstępstwa dla żywności o tradycyjnym charakterze W ramach przyznanych odstępstw można zrezygnować z wymogów: dotyczących zapewnienia aby ściany, sufity i drzwi skonstruowane były z materiałów gładkich, nieprzepuszczalnych, niepochłaniających lub odpornych na korozję (pomieszczenia mogą mieć w szczególności naturalne geologiczne ściany, sufity i podłogi); dotyczących rodzaju materiałów, z których wykonane są przyrządy i sprzęt wykorzystywany do przygotowywania oraz pakowania zbiorczego i jednostkowego tych produktów (możliwe jest więc, np. stosowanie drewnianych lub kamiennych półek do składowania serów długodojrzewających czy też wykorzystywanie drewnianych pieców wędzarniczych).