PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI PODSUMOWANIE I, II i III EDYCJI

PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI 2012-2014 PODSUMOWANIE I, II i III EDYCJI MIELEC, GRUDZIEŃ 2014

OPRACOWANIE: Agencja Rozwoju Regionalnego MARR S.A. ul. Chopina 18, 39-300 Mielec www.marr.com.pl SKŁAD I OPRACOWANIE GRAFICZNE: Witold Krużel Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie Publikacja przygotowana w ramach zadania nr 6 Promocja projektu systemowego i innowacyjnego województwa podkarpackiego projektu systemowego pn. Wzmocnienie instytucjonalnego systemu wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji w latach 2007-2013 w województwie podkarpackim, w ramach Poddziałania 8.2.2 Regionalne Strategie Innowacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 2

SPIS TREŚCI SŁOWO WSTĘPNE...5 I. INFORMACJE WSTĘPNE...7 I.1. PODSTAWA PRAWNA REALIZACJI ZADANIA...7 I.2. ZAKRES ZADANIA...9 I.3. CELE ZADANIA...9 I.4. RAMY CZASOWE REALIZACJI ZADANIA...10 I.5. ODBIORCY ZADANIA...11 I.6. BUDŻET ZADANIA...11 II. REALIZACJA ZADANIA...12 II.1. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W STALOWEJ WOLI...13 II.2. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W SANOKU...14 II.3. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W RZESZOWIE...15 II.4. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W KROŚNIE...16 II.5. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W MIELCU...17 II.6. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W JAŚLE...18 II.7. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W KOLBUSZOWEJ...19 II.8. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W MIELCU...20 II.9. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W NISKU...21 II.10. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W TARNOBRZEGU...22 II.11. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W PRZEMYŚLU...23 II.12. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W STRZYŻOWIE...24 II.13. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W USTRZYKACH DOLNYCH...25 II.14. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W LESKU...26 II.15. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W BRZOZOWIE...27 II.16. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W DĘBICY...28 II.17. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W ROPCZYCACH...29 II.18. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W LEŻAJSKU...30 II.19. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W ŁAŃCUCIE...31 II.20. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W JAROSŁAWIU...32 II.21. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W PRZEWORSKU...33 II.22. PODKARPACKI FESTIWAL NAUKI I TECHNIKI W LUBACZOWIE...34 II.12. Atrakcje dla zwiedzających...36 II.12.1. Centrum Nauki Kopernik...36 II.12.2. Odyseja umysłu...40 II.12.3. Pojazdy elektryczne...41 II.12.4. Planetaziemia.com...43 II.12.5. Mielecki Portal Lotniczy EPML Spotters...44 II.12.6. Świat Robotyki...45 II.12.7. Explores...46 II.12.8. POLIMEDIA...47 II.12.9. Aeroklub mielecki im. Braci Działowskich...48 II.12.10. Szkoły I WYSTAWCY...49 II.12.11. Przedsiębiorcy...57 II.12.12. Warsztaty...60 II.12.13. Wykłady popularno naukowe...62 PODSUMOWANIE I REKOMENDACJE...63 3

4

SŁOWO WSTĘPNE Władysław Ortyl Marszałek Województwa Podkarpackiego Szanowni Państwo, Prawdziwa wiedza to znajomość przyczyn stwierdzenie Arystotelesa, choć powstało wieki temu jest wciąż aktualne. Najbardziej skomplikowane reguły i teorie stają się prostsze jeżeli możemy zobaczyć, dotknąć, sprawdzić jak działają w praktyce. Nauka może być ciekawą przygodą. Jak bardzo pokazujemy w tej publikacji, która podsumowuje 3 edycje Podkarpackiego Festiwalu Nauki i Techniki w latach 2012-2014. Młodzież chętnie i licznie odwiedza nasze spotkania gdzie poprzez zabawę, eksperymenty, doświadczenia i ciekawe wykłady może przekonać się, jak atrakcyjna i pasjonująca może być nauka. Taki właśnie jest zamysł festiwalu: rozbudzić wśród młodzieży ciekawość i zainteresowanie naukami ścisłymi, zaszczepić wśród uczniów chęć zdobywania wiedzy w niekonwencjonalny sposób. Festiwal to także próba przekonania młodych ludzi, że wybór kierunku technicznego, może być ciekawą, naukową przygodą, która w przyszłości zagwarantuje dobrą pracę. Chcemy, aby Podkarpacie było regionem, którego atutem oprócz pięknej przyrody będzie także innowacyjność. Tego celu nie osiągniemy bez zdolnych, młodych ludzi, rozwijających swoje zainteresowania naukami ścisłymi. Władze samorządowe województwa, które reprezentuję, mają tego pełną świadomość, dlatego z takim zaangażowaniem włączają się we wszelkie działania, których adresatem jest młodzież. Festiwal jest częścią dużego projektu systemowego, którego liderem jest samorząd województwa podkarpackiego. Jego celem jest zbudowanie w naszym re- 5

gionie sieci współpracy pomiędzy przedsiębiorcami a światem nauki. Stworzenie takiej płaszczyzny z pewnością przyczyni się do wzrostu poziomu innowacyjności podkarpackiej gospodarki. Władze samorządowe województwa wiedzą, że bez młodych, zdolnych ludzi, bez ich kreatywności i otwartości nie można mówić o rozwoju i postępie technicznym regionu. Dlatego inspirujemy młodzież także poprzez takie wydarzenia, jak festiwalowe atrakcje. Jako gospodarz regionu, chciałem, aby festiwalowe pokazy i eksperymenty docierały nie tylko do uczniów dużych miast, ale także do młodzieży z mniejszych miejscowości, gdyż wiem, jak ważne jest to, aby wszyscy młodzi ludzie mieli równe szanse rozwoju i jak wielu utalentowanych uczniów zdobywa wiedzę z dala od dużych centrów naukowych. Dlatego nie ma już powiatu w Województwie Podkarpackim, do którego ta wspaniała inicjatywa jaką jest Festiwalu Nauki i Techniki nie dotarła. Zachęcam Państwa do lektury tej publikacji, do zapoznania się z założeniami i celami naszego projektu, a przede wszystkim do przeczytania relacji i obejrzenia zdjęć dokumentujących to święto nauki i techniki, które miało miejsce w podkarpackich miastach. Władysław Ortyl Marszałek Województwa Podkarpackiego 6

I. INFORMACJE WSTĘPNE I.1. Podstawa prawna realizacji zadania Projekt systemowy pn. Wzmocnienie instytucjonalnego systemu wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji w latach 2007-2013 w województwie podkarpackim realizowany jest przez Samorząd Województwa Podkarpackiego wspólnie z następującymi partnerami: Politechniką Rzeszowską, Uniwersytetem Rzeszowskim, Wyższą Szkołą Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Urzędem Statystycznym w Rzeszowie, Rzeszowską Agencją Rozwoju Regionalnego S.A., Agencją Rozwoju Regionalnego MARR S.A. w Mielcu oraz Stowarzyszeniem Grupy Przedsiębiorców Przemysłu Lotniczego Dolina Lotnicza. Łączny budżet projektu na lata 2008-2013 wynosi 19 990 723 PLN, w tym wkład własny województwa - 1 499 304,23 PLN. Głównym celem projektu jest zbudowanie w województwie podkarpackim sieci współpracy między przedsiębiorstwami a sektorem nauki w zakresie wdrażania innowacji. Przyczyni się ona do wzrostu poziomu innowacyjności gospodarki regionalnej. Z partnerami projektu, w dniu 17 listopada 2008 r., została zawarta umowa partnerska o podjęciu współpracy przy realizacji projektu systemowego. Poniżej znajduje się zakres przewidzianych do realizacji zadań w ramach projektu: Zadanie nr 1 - Zarządzanie projektem systemowym realizuje Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego. Zadanie nr 2 - Wzmocnienie elementów systemu wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji wdraża Politechnika Rzeszowska. Zadanie nr 3 - Regionalne Centrum Transferu Innowacji i Sieć Punktów Kontaktowych. Za realizację tego zadania odpowiedzialność ponosi Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Zadanie nr 4 - Utworzenie i rozbudowa systemu monitorowania i ewaluacji Regionalnej Strategii Innowacji. Za wdrożenie tego działania odpowiedzialna jest Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Zadanie nr 5 - Opracowanie dokumentów strategicznych i operacyjnych Samorządu Województwa Podkarpackiego określających regionalną politykę innowacyjną i badawczą. Za realizację tego zadania odpowiedzialność ponosi Politechnika Rzeszowska. Zadanie nr 6 - Promocja projektu systemowego i innowacyjnego województwa podkarpackiego, za realizację którego odpowiedzialność ponosi Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego. Zadanie nr 7 - Rozwój systemu komunikowania się i wymiany informacji między przedsiębiorcami, naukowcami i instytucjami pośredniczącymi we wprowadzaniu innowacji. Za realizację tego zadania odpowiedzialność ponosi Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Zadanie nr 8 - Wsparcie dla podmiotów odpowiedzialnych za opracowanie i wdrażanie Regionalnej Strategii Innowacji, wdrażane jest przez Politechnikę Rzeszowską. Zadanie nr 9 - Wspieranie rozwoju struktur klastrowych w województwie podkarpackim, za realizację którego odpowiedzialność ponosi Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Zadanie nr 10 - Rozwój kapitału ludzkiego na rzecz podniesienia innowacyjności gospodarki - Stypendia dla doktorantów. Zadanie to realizuje Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego. Zadanie nr 11 - Nawiązanie współpracy ponadnarodowej w zakresie realizacji przedsięwzięć o charakterze 7

innowacyjnym i rozwoju Regionalnej Strategii Innowacji. Zadanie wdraża Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego. Zadanie nr 12 - Pierwotne badania pilotażowe w zakresie Analiza potrzeb innowacyjnych MŚP. Zadanie wdraża Agencja Rozwoju Regionalnego MARR S.A. Zadanie nr 13 - Pierwotne badania pilotażowe w zakresie Analiza instytucji naukowo-badawczych. Zadanie wdraża Politechnika Rzeszowska. Zadanie nr 14 - Pierwotne badania pilotażowe w zakresie Analiza infrastruktury wsparcia innowacji. Zadanie wdraża Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Zadanie nr 15 - Pierwotne badania pilotażowe w zakresie Analiza postawy i działań administracji publicznej. Zadanie wdraża Uniwersytet Rzeszowski. Zadanie nr 16 - Zintegrowana analiza ekonomiczna gospodarki województwa podkarpackiego. Zadanie wdraża Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego. S.A. w ramach zadania 6 Promocja projektu systemowego i innowacyjnego województwa podkarpackiego odbywała się w ramach projektu systemowego pn. Wzmocnienie instytucjonalnego systemu wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji w latach 2007-2013 w województwie podkarpackim, w ramach Poddziałania 8.2.2 Regionalne Strategie Innowacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. Do efektów projektu należy: wzmocnienie struktur wdrażających Regionalną Strategię Innowacji: - Podkarpackie Forum Innowacyjności jako platforma dialogu regionalnego przedsiębiorców, naukowców, polityków i przedstawicieli instytucji pośredniczących w zakresie budowania innowacyjnego województwa podkarpackiego; - Podkarpacka Rada Innowacyjności, która wspiera samorządowe władze regionalne w zakresie realizacji polityki innowacyjnej; powstanie Regionalnego Centrum Transferu Innowacji i sieci Punktów Kontaktowych stymulujących i animujących współpracę sektora nauki z gospodarką regionu w zakresie innowacji wypracowanie i uruchomienie systemu monitoringu i ewaluacji Regionalnej Strategii Innowacji w województwie podkarpackim; zbudowanie systemu komunikacji między przedsiębiorstwami, sektorem naukowo badawczym, instytucjami pośredniczącymi i administracją publiczną; powstanie regionalnego systemu innowacji 1. Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki powierzony został do realizacji Agencji Rozwoju Regionalnego MARR 1 Źródło: www.rsi.podkarpackie.pl 8

I.2. Zakres zadania Zorganizowanie Podkarpackiego Festiwalu Nauki i Techniki opierało się na formule dwudniowych wydarzeń w wybranych miastach powiatowych woj. podkarpackiego. W 2012 roku Festiwal gościł w 5 miastach tj. Rzeszów, Krosno, Sanok, Stalowa Wola i Mielec. W 2013 roku zaplanowano realizację festiwalu w 6 miastach woj. podkarpackiego tj. Jasło, Kolbuszowa, Mielec, Nisko, Tarnobrzeg, Przemyśl. W 2014 roku kolejne 11 miast tj. Strzyżów, Ustrzyki Dolne, Lesko, Brzozów, Dębica, Ropczyce, Leżajsk, Łańcut, Jarosław, Przeworsk, Lubaczów. Tarnobrzeg Stalowa Wola Nisko Mielec Lubaczów Leżajsk Kolbuszowa Rzeszów Łańcut Jarosław Dębica Jasło Ropczyce Strzyżów Brzozów Przeworsk Przemyśl Sanok Krosno Lesko Ustrzyki Dolne woj. podkarpackie I.3. Cele zadania rozbudzenie zainteresowań matematyczno-przyrodniczych oraz technicznych wśród uczniów poprzez ich uczestnictwo w przemawiających do wyobraźni eksperymentach i pokazach z zakresu fizyki, chemii, biologii, matematyki i techniki; prezentacja planowanych rozwiązań technicznych, dydaktycznych i organizacyjnych w tworzonej w województwie podkarpackim sieci regionalnych centrów transferu; prezentacja nowych materiałów i technologii stosowanych w innowacyjnym przemyśle lotniczym i samochodowym, ale również w przetwórstwie rolno-spożywczym i innych branżach dominujących w subregionach. 9

I.4. Ramy czasowe realizacji zadania Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki 2012 r. Stalowa Wola Sanok Rzeszów Krosno Mielec 18-19 maja 29-30 czerwca 21-22 października 16-17 listopada 13-14 grudnia Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki 2013 r. Jasło Kolbuszowa Mielec Nisko Tarnobrzeg Przemyśl 26-27 kwietnia 28-29 czerwca 6-7 września 18-19 października 5-6 listopada 18-19 grudnia Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki 2014 r. Strzyżów Ustrzyki Dolne Lesko Brzozów Dębica Ropczyce Leżajsk Łańcut Jarosław Przeworsk Lubaczów 13-14 maja 16-17 czerwca 5-6 września 8-9 września 24-25 października 27-28 października 25-26 listopada 28-29 listopada 2-3 grudnia 5-6 grudnia 8-9 grudnia 10

I.5. Odbiorcy zadania Grupą docelową do której skierowane było przedsięwzięcie byli: uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz studenci mieszkańcy nauczyciele Centrów Kształcenia Praktycznego oraz Szkół Zawodowych z województwa podkarpackiego kadra inżynieryjno-techniczna przedsiębiorstw branży lotniczej, motoryzacyjnej, metalowej, elektromaszynowej oraz innych wiodących w subregionie szkoły wyższe o profilach technicznych, wiodące klastry. I.6. Budżet zadania Kwota przeznaczona na realizację Zadania nr 6 w latach 2012-2013 to 1 374 485,55 PLN. 11

II. REALIZACJA ZADANIA Realizacja Podkarpackiego Festiwalu Nauki i Techniki została oparta na doświadczeniach Agencji Rozwoju Regionalnego MARR S.A. oraz Centrum Kształcenia Praktycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Mielcu zdobytych podczas organizacji pierwszych mieleckich festiwali w latach 2010-2011. Przyjęta formuła dwudniowych wydarzeń zakładała, iż pierwszy dzień festiwalu skierowany był do grup zorganizowanych uczniów szkół, którzy w turach pojawiali się na zaplanowanych w tym dniu pokazach, by następnie przejść na część wystawową, gdzie prezentowały się lokalne szkoły i przedsiębiorcy. Natomiast drugi dzień festiwalu był dniem otwartym dla wszystkich mieszkańców miasta i okolic ciekawych świata nauki i nowinek technicznych oraz chcących wziąć udział w zaplanowanych atrakcjach tj. pokazy, prezentacje czy warsztaty. Wiodącą atrakcją wspólną dla wszystkich Festiwali była interaktywna wystawa Eksperymentuj! oraz pokazy przygotowane i prowadzone przez animatorów z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Poza tym, w programie Festiwalu znalazło się wiele ciekawych propozycji, a wśród nich m.in. pojazdy elektryczne promowane i obsługiwane przez Agencję Rozwoju Regionalnego MARR S.A., cykle pokazów oraz warsztatów z robotami w roli głównej przygotowane przez Świat Robotyki, wirtualne loty samolotem, do których zapraszał Mielecki Portal Lotniczy EPML Spotters, zabawa z nauką potęga umysłu prowadzona przez Planetaziemia. com, czy wystawa statyczna szybowca, rakiet i modeli kosmicznych przygotowana przez Aeroklub Mielecki im. Braci Działowskich. Ponadto stałym punktem programu Podkarpackiego Festiwalu Nauki i Techniki były wykłady popularno-naukowe dla uczniów i nauczycieli prowadzone przez uznanych uczonych podkarpackich uczelni i nie tylko. Dodatkowo dzięki staraniom CKPiDN i wsparciu Projektu gośćmi Festiwalu w 2012 r. byli zwycięzcy polskiej edycji konkursu Odyseja Umysłu uczniowie II LO w Mielcu: Barbara Balcerzak, Karolina Gajek, Jakub Janusz, Aleksandra Łuczkanyn, Jakub Mrozik i Magdalena Reguła oraz ich trener Barbara Barszczak. Mistrzowie Polski w Problemie Długoterminowym, w trakcie godzinnego show opowiadali o tym, jak przebiegał konkurs, jak rozwinął w nich umiejętności kreatywnego i krytycznego myślenia, jak nauczył stosowania rozwiązań oryginalnych i efektywnych zarazem, jak, wreszcie, udoskonalił umiejętności współdziałania w grupie. 12

II.1. Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Stalowej Woli Ramy czasowe realizacji zadania: 18 19 maja 2012 r. Miejsce realizacji zadania: Centrum Edukacji Zawodowej w Stalowej Woli, ul. Kwiatkowskiego 1 Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Centrum Edukacji Zawodowej w Stalowej Woli ul. E. Kwiatkowskiego 1, 37-450 Stalowa Wola www.cezstalowawola.pl 13

II.2. Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Sanoku Ramy czasowe realizacji zadania: 29 30 czerwca 2012 r. Miejsce realizacji zadania: Zespół Szkół nr 1 im. Karola Adamieckiego w Sanoku, ul. Sobieskiego 23 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. J. Grodka w Sanoku, ul. Mickiewicza 21 Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Starostwo Powiatowe w Sanoku ul. Rynek 1, 38-500 Sanok www.powiat-sanok.pl Urząd Miasta i Gminy Zagórz ul. 3 Maja 2, 38-540 Zagórz www.zagorz.pl 14

II.3. Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Rzeszowie Ramy czasowe realizacji zadania: 21 22 października 2012 r. Miejsce realizacji zadania: Millenium Hall - Europejska Galeria Sztuki (poziom 1) Al. Kopisto 1, Rzeszów Hilton Garden Inn Rzeszów - Sala konferencyjna, Al. Kopisto 1, Rzeszów Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Urząd Miasta Rzeszowa ul. Rynek 1, 35-064 Rzeszów www.rzeszow.pl 15

II.4. Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Krośnie Ramy czasowe realizacji zadania: 16 17 listopada 2012r. Miejsce realizacji zadania: Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 MECHANIK im. Stanisława Staszica, ul. Tysiąclecia 5, Krosno Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Urząd Miasta Krosna Ul. Lwowska 28a, 38-400 Krosno www.krosno.pl 16

II.5. Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Mielcu Ramy czasowe realizacji zadania: 13 14 grudnia 2012 r. Miejsce realizacji zadania: Regionalne Centrum Transferu Nowoczesnych Technologii Wytwarzania, ul. Wojska Polskiego 2 B, Mielec Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Starostwo Powiatowe w Mielcu ul. Sękowskiego 2b, 39-300 Mielec www.powiat-mielecki.pl Urząd Miasta Mielca ul. Żeromskiego 26, 39-300 Mielec www.mielec.pl Centrum Kształcenia Praktycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Mielcu ul. Wyspiańskiego 6, 39-300 Mielec www.ckp.edu.pl 17

II.6 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Jaśle Ramy czasowe realizacji zadania: 26-27 kwietnia 2013 r. Miejsce realizacji zadania: Jasielski Dom Kultury, ul. Kołłątaja 1, Jasło Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Urząd Miasta w Jaśle ul. Rynek 12, 38-200 Jasło www.jaslo.pl Starostwo Powiatowe w Jaśle ul. Rynek 18, 38-200 Jasło www.powiat.jaslo.pl 18

II.7 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Kolbuszowej Ramy czasowe realizacji zadania: 28-29 czerwca 2013 r. Miejsce realizacji zadania: Zespół Szkół nr 1 ul. Kościuszki 1, Kolbuszowa Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Urząd Miasta w Kolbuszowej ul. Obrońców Pokoju 21, 36-100 Kolbuszowa www.kolbuszowa.pl 19

II.8 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Mielcu Ramy czasowe realizacji zadania: 6-7 września 2013 r. Miejsce realizacji zadania: Regionalne Centrum Transferu Nowoczesnych Technologii Wytwarzania, ul. Wojska Polskiego 2 B, Mielec Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Starostwo Powiatowe w Mielcu ul. Sękowskiego 2b, 39-300 Mielec www.powiat-mielecki.pl Urząd Miasta Mielca ul. Żeromskiego 26, 39-300 Mielec www.mielec.pl Centrum Kształcenia Praktycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Mielcu ul. Wyspiańskiego 6, 39-300 Mielec www.ckp.edu.pl 20

II.9 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Nisku Ramy czasowe realizacji zadania: 18-19 października 2013 r. Miejsce realizacji zadania: Zespół Szkół nr 2 ul. Tysiąclecia 12A, Nisko Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Urząd Gminy i Miasta Nisko ul. Plac Wolności 14, 37-400 Nisko www.nisko.pl 21

II.10 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Tarnobrzegu Ramy czasowe realizacji zadania: 5-6 listopada 2013 r. Miejsce realizacji zadania: Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji im. Alfreda Freyera Al. Niepodległości 2, Tarnobrzeg Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Urząd Miasta Tarnobrzega ul. Kościuszki 32,39-400 Tarnobrzeg www.tarnobrzeg.pl Tarnobrzeska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ul. M. Dąbrowskiej 15,39-400 Tarnobrzeg www.tarr.pl 22

II.11 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Przemyślu Ramy czasowe realizacji zadania: 18-19 grudnia 2013 r. Miejsce realizacji zadania: II Liceum Ogólnokształcące im. prof. K. Morawskiego, ul. B-pa Jakuba Glazera 44, Przemyśl Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Urząd Miejski Przemyślu Rynek 1, 37-700 Przemyśl www.przemysl.pl Przemyska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ul. Ks. Piotra Skargi 7/1, 37-700 Przemyśl www.parr.pl 23

II.12 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Strzyżowie Ramy czasowe realizacji zadania: 13-14 maja 2014 r. Miejsce realizacji zadania: Regionalne Centrum Edukacji Zawodowej i Nowoczesnych Technologii w Dobrzechowie Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Zarząd Powiatu w Strzyżowie ul. Przecławczyka 15, 38-100 Strzyżów www.strzyzowski.pl 24

II.13 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Ustrzykach Dolnych Ramy czasowe realizacji zadania: 16 17 czerwca 2014 r. Miejsce realizacji zadania: Zespół Szkół Licealnych im. Józefa Piłsudskiego w Ustrzykach Dolnych, ul. Mikołaja Kopernika 4, Ustrzyki Dolne Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Powiat Bieszczadzki ul Bełska 22, 38-700 Ustrzyki Dolne www.bieszczadzki.pl 25

II.14 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Lesku Ramy czasowe realizacji zadania: 5-6 września 2014 r. Miejsce realizacji zadania: Publiczne Gimnazjum im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Lesku, ul. Mickiewicza 16, Lesko Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Burmistrz Miasta i Gminy Lesko ul. Parkowa 1, 38-600 Lesko www.lesko.pl 26

II.15 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Brzozowie Ramy czasowe realizacji zadania: 8-9 września 2014 r. Miejsce realizacji zadania: Liceum Ogólnokształcące im. Króla Kazimierza Wielkiego w Brzozowie, ul. W. Pańki 2, Brzozów Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Starosta Brzozowski ul. Armii Krajowej 1, 36-200 Brzozów www.powiatbrzozow.pl 27

II.16 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Dębicy Ramy czasowe realizacji zadania: 24-25 października 2014 r. Miejsce realizacji zadania: I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jagiełły, ul. Słowackiego 9, Dębica Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Powiat Dębicki ul. Parkowa 28, 39-200 Dębica www.powiatdebicki.pl 28

II.17 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Ropczycach Ramy czasowe realizacji zadania: 27-28 października 2014 r. Miejsce realizacji zadania: Zespół Szkół Im. Ks.Dra Jana Zwierza, ul. Mickiewicza 14, Ropczyce Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Starosta Powiatu Ropczycko-Sędziszowskiego ul. Konopnickiej 5, 39-100 Ropczyce www.spropczyce.pl 29

II.18 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Leżajsku Ramy czasowe realizacji zadania: 25-26 listopada 2014 r. Miejsce realizacji zadania: Zespół Szkół Licealnych Im. Bolesława Chrobrego, ul.m. Skłodowskiej-Curie 6, Leżajsk Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Starosta Leżajski ul. M. Kopernika 8, 37-300 Leżajsk www.starostwo.lezajsk.pl 30

II.19 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Łańcucie Ramy czasowe realizacji zadania: 28-29 listopada 2014 r. Miejsce realizacji zadania: I Liceum Ogólnokształcące Im. H. Sienkiewicza, ul. A. Mickiewicza, Łańcut Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Starostwo Powiatowe w Łańcucie ul. Mickiewicza 2, 37-100 Łańcut www.powiat-lancut.com.pl 31

II.20 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Jarosławiu Ramy czasowe realizacji zadania: 2-3 grudnia 2014 r. Miejsce realizacji zadania: Zespół Szkół Ogólnokształcących Im. Książąt Czartoryskich, ul. Kraszewskiego 39, Jarosław Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Burmistrz Miasta Jarosławia ul. Rynek 1, 37-500 Jarosław www.jaroslaw.pl 32

II.21 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Przeworsku Ramy czasowe realizacji zadania: 5-6 grudnia 2014 r. Miejsce realizacji zadania: Hala sportowa Im. Tadeusza Ruta w Przeworsku, ul. Misiągiewicza 10, Przeworsk Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Burmistrz Miasta Przeworska ul. Jagiellońska 10, 37-200 Przeworsk www.przeworsk.um.gov.pl 33

II.22 Podkarpacki Festiwal Nauki i Techniki w Lubaczowie Ramy czasowe realizacji zadania: 8-9 grudnia 2014 r. Miejsce realizacji zadania: Liceum Ogólnokształcące Im. Tadeusza Kościuszki, ul.kościuszki 26, Lubaczów Organizator lokalny w zakresie organizacji PFNiT: Starosta Powiatu Lubaczowskiego Jasna 1, 37-600 Lubaczów www.lubaczow.powiat.pl 34

35

II.12. Atrakcje dla zwiedzających II.12.1. Centrum Nauki Kopernik Podczas Podkarpackich Festiwali Nauki i Techniki, w ramach współpracy CKPiDN w Mielcu z Centrum Nauki Kopernik, mogliśmy zaproponować uczestnikom imprezy dwie niezwykle atrakcyjne formy zabawy połączonej z nauką: Pokazy - Tajniki aerodynamiki oraz Niskie temperatury i wystawę o nazwie Eksperymentuj! 36

Centrum Nauki Kopernik Ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 20 00-390 Warszawa Infolinia: 22 596 41 00 www.kopernik.org.pl Pokaz - Tajniki aerodynamiki Atrakcją każdego pokazu była aerodynamika czyli zjawiska związane z ruchem powietrza (aero - powietrze i dynamika - ruch i siła). Czy powietrze jest lepkie, czy strumień powietrza zachowuje się tak samo jak strumień soli, czy może się wylać z butelki niczym woda? Odpowiedzi na te i inne pytania mogli poznać uczestnicy pokazu Tajniki aerodynamiki prezentowanego przez animatorów z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie na organizowanym III Mieleckim Festiwalu Nauki i Techniki. Pokaz - Niskie temperatury Pokaz Ciśnienie Dzięki odpowiednio dobranym efektownym eksperymentom naukowym uzupełnionym dużą dawką poczucia humoru każdy pokaz był okazją do zabawy, ale przede wszystkim fantastycznym sposobem przekazywania wiedzy. W czasie pokazu animatorzy pokazywali zjawiska, które obserwujemy na co dzień, ale zazwyczaj nie zwracamy na nie uwagi. Dotyczyły one ciśnienia atmosferycznego, czyli nacisku wywieranego przez powietrze na powierzchnię Ziemi. Pokaz w obrazowy, zaciekawiający i zabawny sposób wyjaśniał, dlaczego jesteśmy w stanie oddychać, dlaczego w górach łatwiej o zadyszkę i dlaczego alpiniści nie mogą odpocząć przy szklance mocnej herbaty, a także ile waży powietrze, które jest nad nami. Czy da się zamrozić powietrze? Co się stanie, gdy zanurzymy banany w ciekłym azocie? Jaki będzie efekt zmieszania azotu z wrzątkiem? Odpowiedzi na te i inne pytania przyniesie pokaz Niskie temperatury, wykorzystujący niezwykłe właściwości ciekłego azotu cieczy, która wrze w temperaturze -196 stopni Celsjusza. To 15 minut spektakularnych eksperymentów naukowych, doprawionych sporą dawką poczucia humoru. Całość stanowi świetną okazję do zabawy, ale przede wszystkim poszerzenia swojej wiedzy. Zgodnie z intencją prowadzącego spotkanie, by wszyscy zamienili się w naukowców, młodzież oraz dzieci ochoczo zabierały się do asystowania w przeprowadzanych eksperymentach. Silny jak serce Ludzkie serce to niewiarygodny narząd: w ciągu życia kurczy się średnio 2,5 miliarda razy, przepompowując 100 basenów krwi. Trudno w to uwierzyć, ale odkrycia, że serce pompuje krew, dokonano dopiero w XVII wieku. Postęp nauki sprawił, że o budowie i pracy serca wiemy dziś niemal wszystko. A mimo to pierwsze sztuczne serce mieszczące się w klatce piersiowej powstało dopiero kilka lat temu. 37

Oszukaj swój wzrok Sprawdź swoją pamięć Myślisz, że oglądasz świat dzięki oczom? Nic podobnego. Tak naprawdę widzimy mózgiem, a oczy są jedynie jego narzędziem, W prosty sposób można go jednak oszukać. Wszystko dlatego, że mózg poznaje świat, zestawiając wrażenie odbierane przez oczy z informacjami pochodzącymi od innych zmysłów. Zrozumienie czytanego tekstu, rozpoznawanie przedmiotów i ludzi, znajdowanie drogi do domu to wszystko zasługa pamięci. Dzięki niej możemy także posiąść rozmaite umiejętności, np. jazdy na rowerze lub łyżwach czy gry na pianinie. Ale czym jest i jak działa nasza pamięć? Próżnia i tarcie Szybkość reakcji Dlaczego ptasie piórko opada znacznie wolniej niż kamień? Wiele osób odpowie, że jest po prostu lżejsze. Błąd! Szybkość spadania nie zależy od masy! Dowiódł tego Galileusz, zrzucając różnej wielkości kamienie z Krzywej Wieży w Pizie wszystkie lądowały na ziemi po takim samym czasie. Cały sekret tkwi w oporze powietrza. A co będzie, gdy usuniemy całe powietrze? W niektórych sytuacjach to, jak szybko zareagujemy na bodziec, może decydować o naszym życiu. Warto, więc wiedzieć, od czego zależy czas naszych reakcji i co powoduje jego opóźnienie. A także czy osoby leworęczne mają faktycznie lepszy refleks. Łamigłówki Radzisz sobie z kostką Rubika? Wciągnęło cię rozwiązywanie sudoku? Może cza pomyśleć o mistrzostwach w rozwiązywaniu łamigłówek? Głowę łamali sobie już starożytni, a dziś za pomocą takich zabaw szuka się na przykład idealnych pracowników. Półkule Magdeburskie Wirujące krzesło Powietrze wydaje się czymś lekkim i delikatnym. Ale nie dajmy się zwieść na każdy centymetr kwadratowy naszego ciała naciska jeden kilogram powietrza. Czy to dużo? Wystarczy prosty eksperyment: składamy dwie wydrążone półkule wielkości grejpfruta, wypompowujemy spomiędzy nich powietrze i gratulacje dla tego, kto je rozerwie! Powietrze pozostałe na zewnątrz półkul ściska je z ogromną siłą. Dlaczego łyżwiarze figurowi, zaczynając piruet, mają rozłożone ręce i wysuniętą nogę? Wykorzystują zasadę zachowania momentu pędu, by wirować jak najszybciej, Ta sama zasada sprawia, że koty spadają na cztery łapy, a dzieci mogą bawić się kolorowymi bączkami. Myszą ją także uwzględniać konstruktorzy śmigłowców. 38

C e n t r u m N a u k i K o p e r n i k Szyfry OXELFLH VCBIUB? Na PEWNO! Kto nie lubi sekretów, zwłaszcza jeśli można je dzielić z przyjaciółmi? Szyfry służyły najsłynniejszym, jak użyty na początku tego tekstu szyfr Cezara. Ale także zwykłym ludziom, którzy chcą zachować w tajemnicy stan konta lub zawartość wysłanej paczki. Szyfrować można na tysiące sposobów: za pomocą zastruganego kija, ogolonej głowy lub skomplikowanej maszyny Enigma. Jak powstaje film Czy można sprzedawać złudzenia? Można i to za ciężkie pieniądze. Całe Hollywood i wszystkie telewizje na świecie żyją z tego, że nasz mózg ulega złudzeniom optycznym. Zoetro to wynalazek, który w połączeniu z rozwojem fotografii doprowadził do powstania kina. A uzupełniony o XX-wieczny wynalazek fal radiowych zaowocował powstaniem telewizji. Człowiek układanka Dziwne walce Po co w sportowych samochodach montuje się felgi wykonane ze stopów metali lekkich? Nie tylko dlatego, że ładnie wyglądają. Takie felgi pomagają szybciej rozpędzić auto i skuteczniej je wyhamować. Zupełnie odwrotnie zadanie mają koła zamachowe używane w wielu maszynach w tym w samochodowych silnikach. Po której stronie naszego ciała znajduje się wątroba? Który z naszych narządów wewnętrznych jest największy? Jak wygląda dwunastnica? Aby obejrzeć wnętrze ludzkiego ciała, dziś nie trzeba już wykonywać sekcji czy chirurgicznego zabiegu, wystarczy dokładny model. Najszybsza zjeżdżalnia Po jakim torze powinna toczyć się kulka, aby pokonać drogę między dwoma punktami w najkrótszym czasie. To pytanie postawione w 1696 roku miało być wyzwaniem dla najlepszych ówczesnych matematyków. Odpowiedź posłużyła budowniczym mostów, promów kosmicznych oraz przyczyniła się do stworzenie tego eksponatu. 39

II.12.2. Odyseja umysłu Odyseja Umysłu to program edukacyjny skierowany do młodzieży, mający za zadanie rozwijanie jej zdolności twórczych i zachęcanie do kreatywnego rozwiązywania problemów. Uczestnicy programu samodzielnie analizują różnorodne zadania, poszukują możliwości ich rozwiązania i trenują dochodzenie do nich dzięki wspólnemu wysiłkowi grupy. Na zadania realizowane przez drużynę składają się tzw. zadania spontaniczne oraz problemy długoterminowe. Jak to wygląda w praktyce demonstrowali podczas Festiwalu Odyseusze z II LO w Mielcu: Paulina Bąk, Barbara Balcerzak, Karolina Gajek, Jakub Janusz, Aleksandra Łuczkanyn, Jakub Mrozik i Magdalena Reguła i ich trener Barbara Pieróg. Młodzi ludzie są zwycięzcami ogólnopolskiego etapu konkursu Odyseja Umysłu, i finalistami Światowego Finału tej imprezy w Stanach Zjednoczonych w 2012 r. Dzięki zaproszeniu ze strony Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego prezentowali swoje umiejętności podczas Podkarpackiego Festiwalu Nauki i Techniki. Mistrzowie Polski w Problemie Długoterminowym w trakcie godzinnego show, w każdym z miast uczestników Festiwalu, opowiadali o tym jak przebiegał konkurs, o tym jak rozwinął w nich umiejętności kreatywnego i krytycznego myślenia, jak nauczył stosowania rozwiązań oryginalnych i efektywnych zarazem, jak, wreszcie, udoskonalił umiejętności współdziałania w grupie. Mielczanie opowiadali również o światowych finałach Odysei Umysłu, w których brali udział - odbyły się one w maju 2012 r. w Stanach Zjednoczonych, na Iowa State University. Jak w praktyce rozwiązywać, w sposób twórczy i niekonwencjonalny, różne problemy grupa pokazała m.in. w Stalowej Woli. Zademonstrowany przez młodzież przykładowy problem spontaniczny polegał na zbudowaniu mostów łączących dwa ustawione w pewnej odległości stoły. Na wykonanie zadania zawodnicy mieli 8 minut i takie materiały jak: kartki papieru, kubek, balony, słomki oraz gumki recepturki. Jak się okazało, dzięki burzy mózgów i świetnej pracy zespołowej, można takie zadanie z powodzeniem wykonać. 40

II.12.3. Pojazdy elektryczne Agencja Rozwoju Regionalnego MARR S.A. była koordynatorem projektu Budowa rynku pojazdów elektrycznych, infrastruktury ich ładowania podstawą bezpieczeństwa energetycznego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Działanie 5.1 Wspieranie rozwoju powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym. Uzyskane dofinansowanie przeznaczone zostało na działania o charakterze inwestycyjnym, które przyczyniły się do rozwoju powiązania kooperacyjnego Klaster Green Cars. Uczestnicy Projektu to podmioty funkcjonujące w ramach powiązania kooperacyjnego, którzy na zasadzie pomocy de minimis korzystają z wytworzonych w trakcie realizacji informacji naukowo technicznych, handlowych, wyników pomiarów, testów, know-how, materiałów, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Celem projektu było zainicjowanie rozwoju rynku pojazdów elektrycznych w Polsce oraz rozwój energetyki rozproszonej wykorzystującej odnawialne źródła energii. Realizacja projektu jest ściśle związana z pozyskaniem i wdrożeniem innowacyjnych technologii i rozwiązań organizacyjnych. Podjęte w ramach projektu działania stymulowały zrzeszonych w powiązaniu przedsiębiorców do realizacji i kontynuacji innowacyjnych przedsięwzięć z zakresu rozwoju rynku pojazdów elektrycznych oraz odnawialnych źródeł energii. Główne działania projektu: Utworzenie serwisu internetowego w postaci platformy wiedzy i wsparcia inwestycji, obejmującej system baz wiedzy z zakresu pojazdów elektrycznych i energetyki ze źródeł odnawialnych. Serwis funkcjonuje pod adresem www.greenstream.info.pl Zaprojektowanie i budowa prototypu miejskiego samochodu elektrycznego, Stworzenie systemu testowania i monitorowania pojazdów elektrycznych oraz infrastruktury ich ładowania. Testowanie 20 samochodów elektrycznych w tym: - 7 samochodów dwuosobowych marki MyCAR CV.2, - 7 samochodów czteroosobowych marki MEGA L4G124RF ECITY - 6 samochodów czteroosobowych marki PANDA przerabianych ze spalinowych na elektryczne Stworzenie infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych w ilości 200 szt. na terenie 5 miast Polski w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, Katowicach oraz w Mielcu. Zaprojektowanie i wykonanie prototypu mikroelektrowni wykorzystującej energię wiatru i słoneczną, przystosowany do zasilania odbiorników domowej sieci elektrycznej oraz ładowania zasobnika energii samochodu elektrycznego. Testowanie 5 mikroelektrowni wiatrowych Windtronics i badanie opracowanych rozwiązań oraz pokazanie jak łatwo i tanio można samodzielnie wytwarzać energię elektryczą 41

- Skuter z napędem elektrycznym 3 sztuki - Lekki pojazd z napędem elektrycznym Trikke model patrol 2 sztuki Wyposażenie modelowego serwisu pojazdów elektrycznych w specjalistyczne narzędzia i urządzenia diagnostyczne, który będzie zapewniał obsługę techniczną pojazdów elektrycznych. Serwis jest przystosowany do konwersji samochodów z napędem tradycyjnym (spalinowym) na napęd elektryczny. Zaprojektowanie i budowa 5 prototypów lekkich pojazdów z napędem elektrycznym tj.: - Rower górski (MTB) - Lekki pojazd osobowo-towarowy (typu riksza) - Trzykołowy rower - Rowero wózek - Innowacyjny lekki pojazd Testowanie 5 lekkich pojazdów z napędem elektrycznym Agencja Rozwoju Regionalnego MARR S.A. Ul. Chopina 18 39-300 Mielec Tel. 17 773 82 56, fax. 17 788 32 62 e-mail: marr@marr.com.pl www.marr.com.pl 42

II.12.4. Planetaziemia.com Planetaziemia.com - to projekt edukacyjny zarządzany i prowadzony od 2008 roku przez Piotra Sołkiewicza, który poprzez realizację wielu ciekawych wystaw, pokazów, warsztatów, happeningów ściśle związanych z nauką i techniką ma stanowić interaktywne centrum edukacji naukowej dla dzieci, młodzieży i dorosłych. W chwili obecnej prowadzony jest szereg warsztatów naukowych dla dzieci i młodzieży pod hasłem Fizyka dla smyka, Akademia Profesora Pytalskiego, Potęga umysłu oraz przedstawiamy tajemniczy, niezwykły, do końca nie zbadany świat owadów prezentując w odpowiednio przygotowanym programie edukacyjnym naszą wystawę entomologiczną Fascynujący świat owadów. W ramach uczestnictwa w Podkarpackim Festiwalu Nauki i Techniki prezentowany był program pod hasłem Zabawa z nauką - potęga umysłu. Zabawa z nauką - potęga umysłu to wspaniała zabawa z urządzeniami wykorzystującymi możliwości naszego mózgu. The Force Trainer i Mindflex Duel to urządzenia i jednocześnie zabawki XXI wieku wykorzystujące technologię odczytu fal mózgowych EEG (elektroencefalografia) do sterowania piłeczkami. To znana już na świecie technologia stosowana na przykład w terapii biofeedback - w tym przypadku zastosowana w prezentowanych przez nas zabawkach. Obcowanie z urządzeniami The Force Trainer i Mindflex Duel to nie tylko wspaniała zabawa, to również trening koncentracji. Mózg można, a nawet trzeba ćwiczyć i trenować, dzięki ciągłej nauce, zapamiętywaniu jakiegoś materiału, rozwiązywaniu krzyżówek, graniu w różnego rodzaju gry logiczne poddawaniu się medytacji mózg pozostaje w dobrej kondycji, a ćwiczenia wyostrzają pamięć. Dzięki takim ćwiczeniom mózg tworzy nowe połączenia pomiędzy neuronami, lub opóźnia zanikanie istniejących już połączeń. W ten oto prosty i ciekawy sposób połączyliśmy naukową zabawę z treningiem naszego mózgu. www.planetaziemia.com e-mail: piotr@planetaziemia.com tel. 515 918 410 43

II.12.5. Mielecki Portal Lotniczy EPML Spotters które dysponują własnymi lądowiskami stworzonymi przez swoich członków. Mielecki Portal Lotniczy współpracuje też, poprzez wymianę informacji, z innymi grupami spotterskimi działającymi w Polsce. W ramach Podkarpackiego Festiwalu Nauki i Techniki Mielecki Portal Lotniczy starał się zainteresować lotnictwem dzieci i młodzież, ale też osoby dorosłe. Zwiedzający mieli do dyspozycji symulatory lotu, dające szansę wypróbowania swoich sił. Odwiedzający stoisko odbywali wirtualne loty samolotem i śmigłowcem nad Mielcem i okolicami. Goście mieli okazję zobaczyć jak trudne jest pilotowanie statków powietrznych oraz jak duże umiejętności i wysokie kwalifikacje muszą posiadać prawdziwi piloci. Mielecki Portal Lotniczy EPML Spotters stworzony został przez grupę pasjonatów lotnictwa z Mielca i okolic. Łączy ich wspólne zainteresowanie szeroko pojętym lotnictwem cywilnym i wojskowym, w szczególności swoją pasję wyrażają poprzez fotografię lotniczą. Nazwa Mieleckiego Portalu pochodzi od nazwy lotniska w Mielcu oznaczonego kodem Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego ICAO jako EPML oraz angielskiego słowa spotting oznaczającego obserwację, namierzanie różnych obiektów, w tym przypadku samolotów. Celem członków Mieleckiego Portalu Lotniczego jest propagowanie lotnictwa poprzez dokumentowanie opisem i fotografią wydarzeń mających miejsce w Mielcu i jego okolicach, a także poprzez udział w pokazach lotniczych krajowych i zagranicznych. Informacje i zdjęcia z wydarzeń, w których udział brali członkowie Mieleckiego Portalu Lotniczego zamieszczane są później na stronie internetowej Portalu pod adresem www.epmlspotters.pl. W celu propagowania lotnictwa, Mielecki Portal Lotniczy współpracuje z różnymi firmami i instytucjami z terenu Mielca i okolic, takimi jak: Polskie Zakłady Lotnicze, Szkoła Latania FLY Polska, Aeroklub Mielecki, ale także z pasjonatami lotnictwa i latania tworzących Góreckie Towarzystwo Lotnicze w Górkach k/mielca i Stowarzyszenie Awiatyczne z Tuszowa Narodowego, Działalność członków Mieleckiego Portalu prezentowana była poprzez fotografie samolotów i śmigłowców odwiedzających mieleckie lotnisko, a także wykonane na różnych pokazach w kraju i za granicą. www.epmlspotters.pl tel. 605 570 377 44

II.12.6. Świat Robotyki Korzystając z nowoczesnego sprzętu, uczestnicy mogą zobaczyć czym jest robotyka, a także w jaki sposób można wykorzystać komputer, elementy elektroniczne, serwomechanizmy, różnego rodzaju czujniki, przekładnie, dźwignie i koła zębate. Do budowy robotów służą specjalne zestawy klocków Lego Mindstorms NXT 2.0. Jest to najnowsza i najbardziej zaawansowana odsłona klocków Lego przeznaczona dla amatorów robotyki. Za jej pomocą można tworzyć proste konstrukcje wykonujące podstawowe polecenia np. pojazd sterowany przez bluetooth lub bardzo zaawansowane maszyny, takie jak robot samodzielnie układający kostkę Rubika. Na zajęciach uczestnicy rozwijają swoją kreatywność, umiejętność logicznego myślenia, a także mają okazję sprawdzić się w pracy zespołowej. Organizowane są liczne konkursy i zabawy edukacyjne, dzięki temu uczestnicy pokazów i warsztatów bardzo chętnie zdobywają wiedzę i prześcigają się w wymyślaniu coraz bardziej skomplikowanych robotów. Masa zabaw i konkurencji związanych z robotyką i nowoczesnymi technologiami. Tak wyglądały pokazy i warsztaty podczas Podkarpackiego Festiwalu Nauki i Techniki. Wiecej informacji o organizowane kursach wakacyjnych można przeczytać na www.swiatrobotyki.pl lub na facebooku. Zajęcia prowadzone są przez doświadczonych instruktorów - inżynierów Akademii Górniczo Hutniczej. My, jako dzieci, nie mieliśmy możliwości rozwijania naszych pasji na takim poziomie. Jednak współczesna technika pozwoliła na to aby marzenia z naszego dzieciństwa stały się rzeczywistością. Dlatego czujemy się zobligowani, aby dzielić się naszą wiedzą oraz umiejętnościami z młodymi, kreatywnymi i ciekawymi świata ludźmi. Zaszczepiamy w nich pasję do nauki przedmiotów ścisłych takich jak matematyka, fizyka i informatyka. Kształcimy młodych inżynierów Świat Robotyki Sylwester Paterek www.swiatrobotyki.pl tel. 666 747 310 45

II.12.7. Explores EXPLORES Stowarzyszenie Upowszechniania Wiedzy ExploRes które formalnie rozpoczęło swoją działalność 13 marca 2008 roku to efekt kilkumiesięcznej pracy jego inicjatorów nad opracowywaniem założeń organizacyjnych i programowych oraz konsultacji które zaowocowały skupieniem wokół idei kilkunastu osób założycieli Stowarzyszenia wśród których są pracownicy rzeszowskich uczelni, nauczyciele, specjaliści zarządzania projektami oraz inni, dla których innowacyjny, interaktywny model edukacji stał się pasją i źródłem inspiracji. Przedmiotem działalności Stowarzyszenia jest inicjowanie, wspieranie i prowadzenie działalności związanej z popularyzacją wiedzy oraz propagowaniem interaktywnego, sensorycznego modelu jej przekazywania a głównym celem Stowarzyszenia jest doprowadzenie do powstanie w Rzeszowie ośrodka edukacji interaktywnej. Najważniejszym dokumentem programowym jest powstała w 2008 roku koncepcja Placówka Edukacji Interaktywnej w Rzeszowie, która precyzuje założenia ośrodka specjalizującego się w innowacyjnym modelu przekazywania wiedzy. Opracowana koncepcja była podstawą dokumentu pod nazwą Projekt ICENT zawierającego definicję i założenia funkcjonalno użytkowe Interaktywnego Centrum Edukacji Naukowo Technicznej w Rzeszowie. Dokument został opracowany przez zespół w skład którego, oprócz przedstawicieli Stowarzyszenia wchodzili także przedstawiciele WSK PZL Rzeszów, Politechniki i Uniwersytetu Rzeszowskiego, Stowarzyszenia Dolina Lotnicza oraz szeregu instytucji związanych z edukacją. Rozwinięciem projektu na skalę regionalną jest opracowana w Stowarzyszeniu w 2011 roku koncepcja ośrodka sieciowego pod robocza nazwą ExploraNet. Stowarzyszenie ExploRes aktywnie współpracuje na poziomie regionalnym oraz ogólnopolskim z instytucjami i organizacjami prowadzącymi działalność w obszarze edukacji interaktywnej. Jest m.in. sygnatariuszem Deklaracji Programowej stworzonej i podpisanej w grudniu 2009 roku przez przedstawicieli 24 polskich ośrodków edukacyjnych. Stowarzyszenie bierze aktywny udział w corocznych konferencjach Interakcja-Integracja stanowiących forum wymiany doświadczeń środowiska związanego z popularyzacją wiedzy naukowej. Stowarzyszenie było inicjatorem oraz jest współorganizatorem, we współpracy z firmą Polimedia, cyklicznej imprezy Dzień Odkrywców Interaktywny Piknik Wiedzy. Stowarzyszenie Upowszechniania Wiedzy ExploRes 35-213 Rzeszów, ul. Dębicka 288 Tel. 500 063 549 info@explores.pl www.explores.pl 46

II.12.8. POLIMEDIA Od dłuższego czasu specjalizuje się w działaniach związanych z interaktywną edukacją i popularyzacją nauki. Projektuje i wykonuje publikacje poligraficzne służące dydaktyce, oraz bardziej zaawansowane projekty: urządzenia i pomoce naukowe, schematy i makiety interaktywne służące ilustracji i wizualizacji zasady działania urządzeń technicznych, procesów przemysłowych itp. W przestrzeni wirtualnej interaktywne eksperymenty, Dźwiękowa Tablica Pierwiastków (przykłady: www.stolicainnowacji.pl) Współrganizator największej imprezy popularnonaukowej na Podkarpaciu Interaktywnego Pikniku Wiedzy Dzień Odkrywców. Producent cyklicznej audycji popularnonaukowej na antenie Polskiego Radia Rzeszów autorskiego programu pt. RADIOLATORIUM, którego autorem i gospodarzem jest współpracujący na stałe z firmą Paweł Pasterz, autor wielu projektów edukacyjnych, m.in.: Radiolatorium w szkole, Jak to działa?, Z laboratorium na antenę, EduStrada, Wakacyjne Spotkania z Techniką (ten ostatni opisujący w formie cyklicznej audycji słowno muzycznej, zabytki techniki Podkarpacia). Projekt Dzień Odkrywców jak i RADIOLATORIUM są realizowane we współpracy ze szkołami, Kuratorium Oświaty, Wydziałem Edukacji oraz zostały objęte Honorowym Patronatem MEN. 47

II.12.9. Aeroklub mielecki im. Braci Działowskich Aeroklub Mielecki im. Braci Działowskich jest stowarzyszeniem sportów lotniczych, które od 1946 roku funkcjonuje na ziemii mieleckiej. Do głównych celów statutowych Aeroklubu należy szkolenie dzieci i młodzieży w lotnictwie. Aeroklub prowadzi szkolenia samolotowe, szybowcowe oraz spadochronowe w oparciu o certyfikat Organizacji Szkolenia Lotniczego nr PL/FTO 20 zatwierdzonej przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Dodatkowo Aeroklub Mielecki posiada certyfikat Organizacji Obsługi Technicznej, w oparciu o który wykonuje prace obsługowe sprzętu lotniczego oraz certyfikat Zarządzania Ciągłą Zdatności do Lotu, dzięki któremu możliwe jest nadzorowanie wykonywanych przeglądów. packich Festiwalach Nauki i Techniki. Aeroklub zaprezentował na swoim stoisku m. in. niżej wymienione atrakcje: szybowcie wyczynowy typu Jantar Std. 3, w którym uczestnicy festiwalu mogli robić sobie zdjęcia zorganizowana dwukrotnie, motolotnia typu Szaman w którym również uczestnicy mogli robić sobie pamiątkowe zdjęcia, model samolotu DKD-III wykonany przez modelarza Ś.P. Jerzego Mamcarza. Samolot ten został skonstruowany w latach 50-tych ubiegłego wieku przez mielczan braci Mieczysława i Stanisława Działowskich, których Aeroklub nosi imię. pokazy w locie modelu śmigłowca,samolotu i rakiet stoisko z symulatorem do lotów modelami. Dodatkowo uczestnicy festiwalu mieli możliwość uczestniczyć w warsztatach modelarskich i oglądać wystawę modeli samolotów, śmigłowców oraz rakiet. Poza tym prezentowano zawody, które Aeroklub organizuje od lat, tj. na celność lądowania, zawody balonowe Mały Gordon Bennett oraz zawody latawcowe Święto Latawca. Aeroklub Mielecki, jako organizacja szkoląca oraz organizacja obsługi technicznej,brał udział w Podkar- www.aeroklub.mielec.pl ul. Kosmonautów/Lotnisko tel. 17 788 76 95 48

II.12.10. Szkoły i wystawcy Zgodnie z głównym mottem Podkarpackiego Festiwalu Nauki i Techniki - Nauka nie musi być nudna w części wystawowej uczniowie lokalnych szkół gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych i wyższych z terenu 22 miast i powiatów przygotowali i obsługiwali interaktywne stanowiska, na których prezentowali między innymi kierunki kształcenia, interesujące doświadczenia głównie z zakresu nauk ścisłych i przyrodniczych lub innowacyjne pomoce naukowe. Uczniowie szkół gimnazjalnych niejednokrotnie zrzeszeni w lokalnych kołach odkrywców prezentowali głównie doświadczenia z fizyki, chemii czy biologii. Na wyróżnienie zasługują uczniowie Zespołu Szkół nr 3 z Niska, którzy zorganizowali profesjonalny pokaz pt.: Zobaczyć dźwięk. Celem pokazu było przybliżenie słuchaczom podstawowych informacji o dźwięku oraz omówienie zjawisk związanych z rozchodzeniem się dźwięku. Najbardziej widowiskową częścią pokazu było zaprezentowanie sposobów przekazywania dźwięku przez światło. Dodatkowo uczniowie zorganizowani w ramach lokalnej inicjatywy pod nazwą Klub Młodego Odkrywcy przygotowali wystawy i stanowiska interaktywne, na których zwiedzający mogli obserwować i samodzielnie wykonywać doświadczenia z fizyki, biologii, chemii oraz rozwiązywać łamigłówki. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych w głównej mierze prezentowali prowadzone w ramach ich placówek kierunki kształcenia. Specjalizacje typu kucharz, kelner czy cukiernik często zachęcali odwiedzających do spróbowania ich wyrobów lub angażowali w prace manualne związane z ich zawodami tj. na przykład lepienie ozdób z masy cukrowej. Specjalizacje takie jak krawiectwo, fryzjerstwo czy kosmetyka na interaktywnych stanowiskach prezentowały swoje umiejętności z dziedziny stylizacji i wizażu. Natomiast przyszli specjaliści z dziedziny budownictwa czy geodezji prezentowali specjalistyczny sprzęt niezbędny podczas wykonywania pracy związanej z ich przyszłym zawodem. Studenci szkół wyższych poza kierunkami kształcenia prezentowali również zaawansowane eksperymenty, indywidualne projekty związane z kierunkiem podjętych studiów np. własnej konstrukcji roboty czy maszyny i urządzenia napędzane energią odnawialną. 49