SYSTEM FINANSOWY Płynność instrumentów pochodnych w kontekście uwarunkowań regulacyjnych dr Anna Chmielewska Plan Wieloaspektowa analiza rynków instrumentów pochodnych Ryzyko systemowe Kluczowe reformy dotyczące instrumentów pochodnych Wnioski 1
Wielowymiarowy rozwój płynnego rynku instrumentu pochodnego Nowe platformy obrotu Nowe rynki geograficzne Nowe rodzaje ryzyka Nowe profile wypłaty Nowe instrumenty bazowe Dodatkowe terminy zapadalności 3 Wzrost wolumenu obrotów, liczby uczestników i transakcji Czynniki rozwoju płynnych rynków finansowych na poziomie mikro Animowanie rynku - potencjał rynkowy - strukturalna nierównowaga i możliwość dopasowania profilu instrumentu -powiązania z innymi rynkami i ich dostępność -przewaga informacyjna - uwarunkowania techniczne i prawne - awersja do ryzyka Zarządzanie ryzykiem - istotność ryzyka -skuteczność zabezpieczenia -wielkość podmiotu -poziom zadłużenia - nadzór właścicielski -powszechność zarządzania ryzykiem - awersja do ryzyka - anonimowość -regulacje Spekulacja - zmienność instrumentu - stopień efektywności rynku -powiązania z innymi rynkami - płynność rynku bazowego -wielkość obrotów i otwartych pozycji - bariery dostępu - awersja do ryzyka Rodzaj ryzyka -zmienność -możliwość kwantyfikacji ryzyka - alternatywny dostęp do rynku czynnika ryzyka - konstrukcja instrumentu pochodnego (możliwość standaryzacji) Inwestowanie/ Finansowanie - dostęp do rynku bazowego - ryzyko kredytowe - potrzeby finansowe - anonimowość - awersja do ryzyka -regulacje 4 2
Proces rozwoju płynnego rynku instrumentu pochodnego ROZWÓJ RYNKU INSTRUMENTU POCHODNEGO Faza pierwszych transakcji Faza pośrednika / Faza niepłynnego rynku Faza samoistnego zwiększania płynności AKTYWA BAZOWE PROFIL WYPŁATY LOKALIZACJA RYNKU TERMIN ZAPADALNOŚCI SKALA TRANSAKCJI Inneaktywa bazowe podstawą instrumentu Nowy profil wypłaty Utworzenie instrumentu w oparciu o zbliżony rodzaj ryzyka Zastosowanie nowego profilu wypłaty do innych aktywów bazowych Analogiczny instrument na rynku lokalnym /globalnym Dodatkowy okres zapadalności Segment o innej skali transakcji WZROST LICZBY UCZESTNIKÓW WZROST OBROTÓW Pojawianie się nowych uczestników rynku Wzrost wolumenu transakcji 5 Działalności banku jako pośrednika na rynku instrumentów pochodnych 6 3
Jak można próbować oceniać potencjał rozwoju rynku instrumentu pochodnego Rynek ryzyka Identyfikacja ryzyka Możliwość pomiaru ryzyka Zmienność czynnika ryzyka Korelacja zinnymi rynkami Uczestnicy rynku Skala irozkład ryzyka Uczestnicy i motywacje Wielkość transakcji Wielkość rynku Alternatywne instrumenty ipowiązania rynkowe Inne metody zabezpieczania się przed ryzykiem Koszty transakcyjne dostępu Możliwość replikowania instrumentu Rynki powiązane Koszty utworzenia i działania rynku Identyfikacja animatorów Płynność rynków powiązanych Skala ryzyka kontrahenta Skala ryzyka otwartej pozycji Otoczenie rynkowe Bariery dostępu Otoczenie regulacyjne Zmiany wsystemie finansowym Zmiany na rynkach powiązanych 7 Reformy Regulacyjne w Sektorze Finansowym Lekcja z kryzysu2008-2012: akumulacja ryzyka w sektorze finansowym może zagrozić stabilności makroekonomicznej Silna krytyka instrumentów pochodnych Cel redukcja ryzyka systemowego Zagrożenia wpływ regulacji na sektor realny 4
Bodźce dla przedsiębiorstw Motywy zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwach niefinansowych System podatkowy Koszty upadłości Obniżenie kosztu finansowania dłużnego Konflikt interesu pomiędzy akcjonariuszami a wierzycielami Konflikt interesu pomiędzy akcjonariuszami a zarządem Motywy korzystania z instrumentów pochodnych Dostęp do rynku Czas i zasoby ludzkie Rozproszenie kompetencji Dostęp do informacji Zarządzanie płynnością oraz ryzyko margin call Koszty spreadu 9 Bodźce dla instytucji finansowych Zarządzanie ryzykiem a wiarygodność Uwarunkowania regulacyjne Dyscyplina rynkowa Zarządzanie ogólnym poziomem ryzyka Elastyczność instrumentów pochodnych w stosunku do instrumentów bilansowych Działalność spekulacyjna Podejmowana jest w celu wykorzystania postrzeganej przez dany podmiot anomalii cenowej Arbitraż Rola przewagi informacyjnej i przewagi wiedzy Funkcja animatora rynku 10 5
Perspektywna przedsiębiostw Czynniki ryzyka Uczestnicy rynku Alternatywy rynkowe Koszt budowy i animowania rynku Otoczenie rynkowe - FX i stopa procentowa - priorytetem - Ryzyko cen surowców (w krótkim i średnim okresie) - Zmienność/inflacja (tylko dla zaawansowanych) - Banki komercyjne jako kluczowi pośrednicy - Tylko największe firmy mogą uczestniczyć bezpośrednio - Koszt zabezpieczenia jako kluczowy czynnik decyzyjny - Pochodne wbudowane w inny instrument - Uczestnictwo bezpośrednie lub przez pośredników - Konsekwencje na rachunku przepływów - Koszty bezpośredniego uczestnictwa - Efektywność vs koszt replikacji - Konsekwencje księgowe - Przejrzystość - Dostępność i koszt finansowania 11 Wybrane zagadnienia zmian regulacji Oddzielenie działalności tradingowej banku Problem TBTF / TITF Zmienność wyniku tradingu Zbytnie zróżnicowanie struktury dochodów banku Reguła Volckera/ Komisja Vickera/ Raport Liikanena Podatek transakcyjny Skala spekulacji High frequency trading (HFT) Konieczność CCPs Przejrzystość Ograniczenie kumulacji ryzyka partnera transakcji 6
Oddzielenie tradycyjnej działalnośći Zwiększenie kosztu hedgingu Animatorzy mogą sprzedawać taniej Cross-selling Mniejsza konkurencja Większa premia za ryzyko kredytowe Ograniczenie dostepności różnych instrumentów Konsekwencje dla finansowania Mniej współpracy Brak wbudowania w proces Intercreditor issues Konsultacje społeczne Podatek transakcyjny Wpływ bezpośredni: Na efektywność cenową Mniejsze obroty i dostępność Większy koszt zabezpieczania Wpływ pośredni: Zaburza połączenia między rynkami Znacznie wyższy koszt animowania rynku (część rynków znika) Ryzyka związane z próbami unikania podatków Rynki alternatywne Struktury zagraniczne 7
Wymóg CCP Wyższe koszty zabezpieczania się przed ryzykiem z uwagi na wyższe koszty kapitałowe Zwiększone bariery wejścia Większy wpływ na przepływy Zmniejszenie efektywności strategii zabezpieczających ze względu na większą standaryzację Konsekwencje księgowe(mark-to-market) Główne wnioski System finansowy infrastrukturą dla realnej gospodarki Reformy regulacyjne mogą negatywnie wpłynąć na efektywność wybranych instrumentów jako narzędzia dla zarządzania ryzykiem Ograniczenie ryzyka systemowego w sektorze bankowym nie powinno odbywać się kosztem znacznie zwiększonego ryzyka w gospodarce realnej koneczna ocena regularna 8
Wybrane obszary dalszych możliwych badań Doprecyzowanie i kwantyfikacja zidentyfikowanych związków przyczynowo-skutkowychmiędzy rynkami pochodnych a innymi segmentami gospodarki Dostosowanie miar płynności i ich relatywizacji Włączenie nowych zmiennych do istniejących modeli rynków finansowych Rola powiązań między różnymi filarami nauk o finansach Konieczność analizy na tle systemu finansowego Uwzględnienie rynków instrumentów pochodnych w badaniach nad procesami w gospodarce 17 9