Rachunkowość Opracował: Dr Bogumił Galica
120 I. Cele nauczania: Zapoznanie studentów z teoretycznymi i praktycznymi problemami rachunkowości finansowej. Ćwiczenia maja na celu nauczyć studentów praktycznej ewidencji zdarzeń gospodarczych w zakresie rachunkowości finansowej oraz czytać i analizować sprawozdanie finansowe i księgi rachunkowe. II. Wymagania dotyczące zaliczenia przedmiotu: Zaliczenie ćwiczeń aktywność na zajęciach plus praca pisemna (kolokwium) Egzamin praca pisemna obejmująca testy i zadania praktyczne (problemowe). III. Pomoce dydaktyczne: Foliogramy, przykłady liczbowe, zadania problemowe, ćwiczenia praktyczne. IV. Ramowy program: 1. Podstawy prawne rachunkowości finansowej 1.1. Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw a obowiązki w zakresie rachunkowości 1.2. Uregulowania prawne i zadania rachunkowości finansowej 1.3. Harmonizacja norm rachunkowości w skali międzynarodowej 2. Ewidencja rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych 2.1. Pojęcie środków trwałych
2.2. Wartość początkowa środka trwałego 2.3. Zużycie środków trwałych amortyzacja i umorzenie 2.4. Metody amortyzacji 2.5. Ewidencja księgowa zmian w stanie i wartości środków trwałych 2.6. Ewidencja analityczna środków trwałych 2.7. Ewidencja środków trwałych w budowie 3. Ewidencja środków pieniężnych, kredytów bankowych, pożyczek 3.1. Ogólne zasady obrotu pieniężnego 3.2. Ewidencja środków pieniężnych w kasie syntetyczna i analityczna 3.3. Dokumentacja obrotu gotówkowego 3.4. Ewidencja obrotu walutami obcymi 3.5. Ewidencja środków pieniężnych na rachunkach bankowych 3.6. Ewidencja księgowa innych środków pieniężnych (czeki, weksle 4. Ewidencja rozrachunków 4.1. Istota i klasyfikacja rozrachunków 4.2. Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami - rozrachunki krajowe z dostawcami i odbiorcami, - rozrachunki zagraniczne, - zaliczki na poczet dostaw, - zobowiązania wekslowe. 4.3. Ewidencja rozrachunków publiczno-prawnych - rozrachunki z Urzędem Skarbowym z tytułu: podatku dochodowego od osób fizycznych 121
122 podatku dochodowego od osób prawnych podatku VAT - rozrachunki z Urzędem Celnym - rozrachunki z ZUS - pozostałe rozrachunki publiczno-prawne 4.4. Ewidencja rozrachunków z pracownikami - rozrachunki z tytułu wynagrodzeń - pozostałe rozrachunki z pracownikami 4.5. Ewidencja pozostałych rozrachunków 5. Ewidencja kosztów działalności operacyjnej 5.1. Pojęcie i klasyfikacja kosztów działalności operacyjnej 5.2. Ewidencja kosztów w układzie rodzajowym 5.3. Ewidencja kosztów w układzie funkcjonalnym 5.4. Ewidencja kosztów w układzie rodzajowo-funkcjonalnym 5.5. Etapy ewidencji i rozliczania kosztów 5.6. Warianty rachunku kosztów V. Program pracy samodzielnej: 1. Ewidencja obrotu materiałowego i towarowego 1.1. Istota i klasyfikacja materiałów i towarów 1.2. Dokumentacja przychodu i rozchodu materiałów i towarów 1.3. Wycena przychodu i rozchodu materiałów i towarów 1.4. Wycena bilansowa materiałów i towarów 1.5. Uproszczone formy ewidencji obrotu materiałowego i towarowego Pytania: 1. Pojęcie i klasyfikacja materiałów
2. Pojęcie i klasyfikacja towarów 3. Omów zasady ujęcia w księgach rachunkowych zakupu materiałów i towarów 4. Zasady wyceny rozchodu materiałów wg. zmiennych cen 5. Zasady wyceny zapasów wg. stałych cen ewidencyjnych 2. Ewidencja produktów pracy i przychodów z ich sprzedaży 2.1. Ewidencja produktów pracy (wyrobów, usług) 2.2. Ewidencja sprzedaży produktów 2.3. Ewidencja przychodów ze sprzedaży pozostałych aktywów Pytania: 1. Wyjaśnij pojęcie technicznego kosztu wytworzenia 2. Omów zasady ewidencji wyrobów wg. planowanych kosztów wytworzenia 3. Metody kalkulacji kosztu jednostkowego 4. Podaj zasady ewidencji sprzedaży wyrobów i towarów 3. Sprawozdawczość finansowa 3.1. Odbiorcy informacji finansowych 3.2. Bilans i kierunki jego analizy 3.3. Rachunek zysków i strat 3.4. Informacja dodatkowa 3.5. Rachunek przepływów pieniężnych 3.6. Zmiany w kapitale własnym 3.7. Badanie i zatwierdzanie sprawozdań Pytania: 1. Z jakich elementów składa się roczne sprawozdanie finansowe 123
2. Czym różni się wariant porównawczy rachunku zysków i strat od wariantu kalkulacyjnego 3. Podaj główne grupy danych zawarte w informacji dodatkowej 4. Podaj zasady badania sprawozdań finansowych 5. Na czym polega konsolidacja sprawozdań finansowych Literatura: Gmytrasiewicz M., Karmanska A., Olchowicz A.: Rachunkowość finansowa. Część I. Difin, Warszawa 2002. Krzywda D.: Rachunkowość finansowa. FRR, Warszawa 1999. Praca zbiorowa pod red. Binkowskiego B.: Zbiór ćwiczeń z rachunkowości finansowej. Oikonomos sp. z o.o., Katowice 2002. Praca zbiorowa pod red. Rawickiego K.: Rachunkowość finansowa. PWE, Warszawa 2001. Matuszewicz J., Matuszewicz P.: Rachunkowość od podstaw. Finans-Serwis, Warszawa 2001. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz. U. 121 z 1994 r. z późniejszymi zmianami. Hendriksen E.A., M.F.van Breda: Teoria rachunkowości. PWN, Warszawa 2002. 124