POTENCJALNE KIERUNKI ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO DO ROKU 2020 w kontekście ZAŁOŻEŃ UMOWY PARTNERSTWA 11 grudnia 2012 r.
UKŁAD DOKUMENTÓW PROGRAMOWYCH UWARUNKOWANIA KRAJOWE DSRK 2030 KPZK 2030 PROGRAM ROZWOJU ŚSRK 2020 9 STRATEGII ZINTEGROWANYCH w tym: KSRR 2020 PROGRAM ROZWOJU MAKROREGIONALNA STRATEGIA POLSKI WSCHODNIEJ 2020 STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 2020 KONTRAKT TERYTORIALNY UWARUNKOWANIA UNIJNE STRATEGIA EUROPA 2020 WSPÓLNE RAMY STRATEGICZNE UMOWA PARTNERSTWA RPO PO RPW PO KRAJOWE
Wyzwania równoległe Przygotowanie wstępnych założeń do RPO 2014-2020 początek stycznia 2013 Rozpoczęcie prac nad przygotowaniem i negocjacjami kontraktu terytorialnego Identyfikacja OSI na poziomie regionalnym Identyfikacja Inteligentnych specjalizacji na poziomie RSI oraz PL Wschodniej Delimitacja OBSZARÓW FUNKCJONALNYCH
SRWŚ - Diagnoza strategiczna wybrane tezy Negatywne tendencje demograficzne Szybkie nadrabianie dystansu do UE Świętokrzyskie liderem Polski Wschodniej ale Region wrażliwy na dekoniunkturę gospodarczą Znaczne zróżnicowanie wewnętrzne regionu Świętokrzyskie specjalizacje, czyli Made in Świętkrzyskie
Prognoza demograficzna zmiany stanu ludności w latach 2007-2035 Źródło: GUS
Produkt Krajowy Brutto na mieszkańca relacja do średniej UE w 2009 r.
Produkt Krajowy Brutto (PKB) wg województw w 2010 r. Źródło: GUS POLSKA 125,8% ŚWIĘTOKRZYSKIE 123,2% POLSKA 37,1 Mazowieckie 60,4 ŚWIĘTOKRZYSKIE 28,1 Podkarpackie 25,0
Produkt Krajowy Brutto na 1 mieszkańca w 2010 r. Polska = 100 Źródło: GUS 180 160 140 120 100 80 świętokrzyskie mazowieckie dolnośląskie podkarpackie 60 40 20 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Zróżnicowanie wewnętrzne regionu Wartość Dodana Brutto wg rodzajów działalności i podregionów w 2010 r. mln zł 25000 20000 15000 10000 5000 0 kielecki sandomiersko-jędrzejowski rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo przemysł budownictwo handel, naprawy, transport, gosp. magazynowa, hotele i gastronomia, informacja działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości pozostałe usługi
Zróżnicowanie wewnętrzne regionu Potencjalne OSI
ŚWIĘTOKRZYSKIE w Makroregionie POLSKA WSCHODNIA W latach 2002 2009 dystans województwa świętokrzyskiego i Makroregionu do średniej UE- 27 zmniejszył się, m.in. wolniejsza dynamika rozwoju krajów unijnych proces konwergencji. PKB na 1-go mieszkańca Woj. Świętokrzyskiego: (2005 2009 38% 47%) Niemniej jednak wszystkie województwa Polski Wschodniej nadal znajdują się wśród dwudziestu najbiedniejszych regionów Unii (NUTS-2).
ŚWIĘTOKRZYSKIE w Makroregionie POLSKA WSCHODNIA Wielkość PKB wytworzonego w 2010 r. w porównaniu z 2005 r: - W Polsce: +25,8% - W Reg. Świętokrzyskim +23,2% - PL Wschodniej +20,6% W stosunku do reszty kraju, województwo świętokrzyskie i cały makroregion pogłębiają lukę rozwojową, a więc na poziomie krajowym zachodzi proces dywergencji.
ŚWIĘTOKRZYSKIE w Makroregionie POLSKA WSCHODNIA Województwo świętokrzyskie w 2010 r. wytworzyło 2,5% PKB na poziomie krajowym, tj. o 0,2 pp mniej niż w roku 2008. Udział makroregionu w kreowaniu krajowego PKB w 2010 r. wyniósł 15,5% i była to wartość o 0,5 pp niższa niż w 2008 r. Jeśli nie zostaną podjęte skuteczne działania dynamizujące procesy rozwojowe, to mimo prognozowanego wzrostu PKB per capita makroregion do 2020 r. powiększy swój dystans rozwojowy do wartości krajowych.
STRATEGIA Wizja & Misja Świętokrzyskie Region zasobny w kapitał i gotowy na wyzwania Pragmatyczne dążenie do: wykorzystania przewag i szans, odwrócenia niekorzystnych tendencji demograficznych oraz podniesienia jakości życia mieszkańców
Koncentracja na: Cele strategiczne 1. poprawie infrastruktury regionalnej; 2. kluczowych gałęziach i branżach dla rozwoju gospodarczego regionu; 3. budowie kapitału ludzkiego i bazy dla innowacyjnej gospodarki; 4. zwiększeniu roli ośrodków miejskich w stymulowaniu rozwoju gospodarczego regionu; 5. rozwoju obszarów wiejskich; 6. ekologicznych aspektach rozwoju regionu.
Układ Programów Operacyjnych PO dotyczący innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw PO dotyczący gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego PO dotyczący rozwoju kompetencji i umiejętności, włączenia społecznego oraz dobrego rządzenia PO dotyczący rozwoju cyfrowego Program dotyczący rozwoju obszarów wiejskich Program dotyczący rozwoju obszarów morskich i rybackich Program pomocy technicznej PO dotyczący Polski Wschodniej Programy dotyczące współpracy terytorialnej (EWT) Regionalne programy operacyjne EFRR EFRR FS EFS EFRR EFRROW EFMR EFRR EFRR EFRR EFRR, EFS
PROGRAMY OPERACYJNE Na ile będzie realne wspieranie z poziomu krajowego wizji nakreślonej w SRWŚ do roku 2020 w zakresie: poprawy zewnętrznej dostępności komunikacyjnej kolejowej i drogowej, lotniczej wzmocnienia potencjału B + R oraz wyższych uczelni zwiększenia dostępności i jakości technologii informacyjnokomunikacyjnych zabezpieczenia przed powodzią i innymi klęskami żywiołowymi zaspokojenia potrzeb w sektorze ochrony środowiska m.in. gospodarki wodnej oraz gospodarki odpadami
Dostępność transportowa Wyraźna peryferyjność Regionu w kontekście drogowych i kolejowych korytarzy transportowych Brak dostatecznej spójności komunikacyjnej z sąsiednimi Regionami Konieczność poprawy drożności komunikacyjnej wewnątrz Regionu
Program Budowy Dróg Krajowych
Modernizacja linii kolejowych
Sieć drogowa województwa http://www.wrota-swietokrzyskie.pl/infrastruktura-drogowa
Mapa Stanu Budowy Dróg - świętokrzyskie Źródło: GDDKiA
Szacunkowa alokacja na programy operacyjne 2014-2020 program dla Polski Wschodniej 3% program dotyczący rozwoju cyfrowego 3% program dotyczacy innowacyjności 10% program dotyczący rozwoju kompetencji i umiejętności 4% 51 % program EWT 1% program dotyczący pomocy technicznej 1% 16 Regionalnych Programów Operacyjnych 39% program dotyczacy gospddarki niskoemisyjnej, ochrony srodowiska 39%
OSI - wymiar terytorialny Działania w ramach pięciu obszarów strategicznej interwencji będą wyodrębniane bądź specjalnie oznaczane na poziomie programów operacyjnych krajowych i regionalnych poprzez wydzielenie oddzielnych osi priorytetowych, bądź działań dedykowanym tym obszarom lub też określenie konkretnych alokacji pochodzących z różnych działań programu operacyjnego przeznaczonych na wsparcie OSI. (str. 42 UP z 16 listopada) W działaniach na rzecz realizacji Strategii Polski Wschodniej będą brały udział wszystkie fundusze WRS.(str 43 UP)
OSI - wymiar terytorialny Postulat, aby w Umowie Partnerstwa zostały konkretnie wskazane te programy, w których dla Polski Wschodniej, jako dla Obszaru Strategicznej Interwencji wydzielonego w KPZK i ŚSRK, będą wyodrębnione oddzielne osie priorytetowe, bądź działania dedykowane. Ma to kluczowe znaczenie dla zapewnienia spójności aktualizowanej Strategii rozwoju społecznogospodarczego Polski Wschodniej z dokumentami programowymi oraz dla zapewnienia koordynacji wdrażania programów operacyjnych
Wnioski z umowy partnerstwa 1. Na poziom regionalny zostanie przeznaczonych 75% środków EFS Program zintegrowany na poziomie regionalnym, czyli kwestie wdrożeniowe i rozliczeniowe 2. Wzmacnianie infrastruktury w zakresie badań i innowacji będzie leżeć w gestii władzy krajowej, na poziomie regionalnym nie przewiduje się wsparcia infrastrukturalnego w tym zakresie, (utrudnia to możliwości rozwoju parków technologicznych i B+R na obszarze województwa) 3. Program operacyjny dotyczący innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań ze sferą przedsiębiorstw skupienie działań wokół tzw. narodowych centrów doskonałości zlokalizowanych w miastach wojewódzkich oraz kierowane środków do najlepszych w skali kraju jednostek naukowych i dydaktycznych. 4. W zakresie transportu, na poziomie regionalnym koncentracja na inwestycjach włączających regionalne połączenia do sieci TEN-T oraz poprawiające bezpieczeństwo na tych drogach.
Wnioski ciąg dalszy 5. Konieczność klarownego i spójnego harmonogramu prac nad identyfikacją projektów wpisujących się w założenia poziomu Programu krajowego (możliwość realizowania projektów w zakresie poprawy dostępności transportowej w tym kolej, bezpieczeństwa energetycznego, w sektorze zdrowia np. ratownictwo medyczne, aparatura wysokospecjalistyczna, infrastruktura ponadregionalna). 6. Wprowadzenie szerokiego zastosowania zwrotnych instrumentów finansowych (pozadotacyjnych) może stanowić istotną barierę w procesie aplikowania o środki UE. 7. Akcentowanie konieczności pozyskiwania kapitału prywatnego do realizacji inwestycji z udziałem funduszy UE m.in. poprzez szersze zastosowanie formuły PPP
Wnioski c.d. 8. Szczególnej uwagi wymagać będą ALOGRYTMY podziału środków pomiędzy województwa: - koncentracja tematyczna środków, tzw. ringfencingi. - Propozycja koncentracji min. 50 % środków EFRR w ramach celów 1, 2, 3, 4 w odniesieniu również do Programu Operacyjnego dotyczącego Polski Wschodniej?. 9. Skoncentrowanie środków na wsparciu regionalnych inteligentnych specjalizacji (tzw. Smart Specjalisation) wspomaganie innych perspektywicznych obszarów rozwojowych Regionu Świętokrzyskiego.
Założenia Umowy Partnerstwa Pytania trudne na temat: Budżetu unijnego Algorytmów podziału środków między regiony Poziomu dofinansowania (75-85%) Decyzji w sprawie kwalifikowalności VAT
Założenia Umowy Partnerstwa Jakie są nasze oczekiwania? Liczymy na: zróżnicowanie ring fencing-u pomiędzy przyszłymi programami operacyjnymi oraz pomiędzy regionami, z uwzględnieniem ich potencjałów i możliwości absorbcyjnych optymalne do skali problemu dofinansowanie PO dotyczącego Polski Wschodniej, pomoc MRR aby ustanowienie PO dla Polski Wschodniej nie powodowało wykluczenia tych województw z innych programów,
Założenia Umowy Partnerstwa cd Jakie są nasze oczekiwania? Liczymy na: możliwość wspierania z poziomu regionalnego: - transportu kolejowego (tabor i infrastruktura) - realizacji końcowych etapów ITC (sieci internetowe) większe zaangażowanie samorządów województwa w proces programowania Programów dotyczących rozwoju obszarów wiejskich
Raport z badania ankietowego Potencjalne kierunki rozwoju Województwa Świętokrzyskiego w okresie 2014-2020
Raport z badania ankietowego
Kluczowe obszary gospodarki województwa świętokrzyskiego w opinii ankietowanych (N=600) wzornictwo (np.: materiały budowlane - ceramika, odzież, reklama i poligrafia) turystyka prozdrowotna (uzdrowiska, spa, rehabilitacja) 129 372 efektywne wykorzystanie energii branża targowo-kongresowa 321 306 przetwórstwo rolne 428 branża metalowo-odlewnicza 195 branża budowlana 397 inne 88 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 Liczba wskazań
Obszary realizacji projektów z udziałem funduszy UE w latach 2014 2020 (N=600) Zwiększanie potencjału i zapewnienie efektywnej administracji publicznej Wsparcia dla edukacji i kształcenia ustawicznego 80 162 Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem 118 Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników Zrównoważony transport i zwiekszenie przepustowości sieci komunikacyjnych Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie wykorzystywania zasobów Zapobieganie zagrożeniom oraz przystosowanie do zmian klimatu 50 183 164 226 Wsparcie dla obniżania emisji szkodliwych substancji do atmosfery 99 Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz rybołówstwa Rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych Wsparcie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji 142 176 156 0 50 100 150 200 250
Warto pytać, ponieważ Ważne jest by nigdy nie przestać pytać. Ciekawość nie istnieje bez przyczyny. Wystarczy więc, jeśli spróbujemy zrozumieć choć trochę tej tajemnicy każdego dnia. Nigdy nie trać świętej ciekawości. Kto nie potrafi pytać nie potrafi żyć. Albert Einstein
Dziękuję za uwagę Zapraszam do dyskusji i na naszą stronę internetową www.sejmik.kielce.pl Grzegorz Orawiec Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej