Anatomia funkcjonalna móżdżku i AUN. Biologiczne podstawy zachowania KFZiE PŁ 2009/10



Podobne dokumenty
Anatomia funkcjonalna rdzenia kręgowego i pnia mózgu. Biologiczne podstawy zachowania KFZiE PŁ 2009/10

Zarys budowy układu nerwowego. Biologiczne podstawy zachowania KFZiE PŁ 2009/10

Układ nerwowy. /Systema nervosum/

Autonomiczny i Ośrodkowy Układ Nerwowy

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA I UKŁADY WYKONAWCZE SYSTEM MOTORYCZNY. SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne

Fizjologia człowieka

Układ nerwowy (II) ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI

Sopockie Centrum Terapii Poznawczo-Behawioralnej Michał Kuchczyński

Zakręt czołowy środkowy (gyrus frontalis medius)

Neuroanatomia. anatomia móżdżku i kresomózgowia jądra podstawy układ limbiczny. dr Marek Binder

Podstawową jednostką budulcowa i funkcjonalną układu nerwowego jest - neuron

Móżdżek. Móżdżek położony jest w dole tylnym czaszki pod namiotem móżdżku. Sąsiaduje z płatem skroniowym, potylicznym oraz z pniem mózgu.

Fizjologia człowieka

Części OUN / Wzgórze / Podwzgórze / Śródmózgowie / Most / Zespoły naprzemienne

Czucie bólu z zębów człowieka. dr n. med. Marcin Lipski dr n. med. Jarosław Zawiliński

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA

Wprowadzenie. ROZDZIAŁ 2 Neuroanatomia. Wprowadzenie 85 Układ ruchowy 86 Układ czuciowy 90 Układ wzrokowy 93 Pień mózgu 96 Móżdżek 100 Kora mózgu 103

Ośrodkowy układ nerwowy i drogi nerwowe

OŚRODKI UKŁADU POZAPIRAMIDOWEGO: podkorowego układu ruchu

PODSTAWY NEUROANATOMII

Sen i czuwanie rozdział 9. Zaburzenia mechanizmów kontroli ruchowej rozdział 8

Mózgowie móżdżek, międzymózgowie

Na okładce preparat anatomiczny ze zbiorów Muzeum Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Fot. Jacenty Urbaniak

Układ nerwowy składa się z ośrodkowego (centralnego) i obwodowego układu nerwowego. Zapewnia on stały kontakt organizmu ze środowiskiem zewnętrznym

Układ nerwowy. /Systema nervosum/

Komunikacja wewnątrz organizmu

Układ nerwy- ćwiczenia 1/5

ANATOMIA FUNKCJONALNA

Anna Walawska-Hrycek, Ewa Krzystanek Anatomia funkcjonalna ośrodkowego układu nerwowego, cz.1. Logopedia Silesiana 4,

Autonomiczny układ nerwowy - AUN

Klatka piersiowa. 5. Ściany klatki piersiowej. 8. Płuca i opłucna. 6. Jama klatki piersiowej. 7. Śródpiersie. 9. Anatomia powierzchniowa

Kresomózgowie 2. Krzysztof Gociewicz

Ćwiczenie XIII Autonomiczny układ nerwowy

Wstęp do neuroanatomii. Kacper Łukasiewicz

Spis treści. Głowa i szyja. 1 Przegląd. 3 Systematyka mięśni. 2 Kości, wiązadła i stawy. 4 Systematyka naczyń i nerwów

Pytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego

projekcyjne kojarzeniowe spoidłowe

UKŁAD NERWOWY. opracowanie: Robert Duszyński

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II

Układ limbiczny. Przetwarzanie informacji przez mózg. kognitywistyka III. Jacek Salamon Tomasz Starczewski

Somatosensoryka. Marcin Koculak

Ośrodkowy układ nerwowy składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego.

Atlas anatomii. Anne M. Gilroy Brian R. MacPherson Lawrence M. Ross. 7/ l ) \ t f * i ' i k r '»ii w l m l ( Markus Voll Karl Wesker.

- mózgowie i rdzeń kręgowy

ANATOMIA CZŁOWIEKA REPETYTORIUM NA PODSTAWIE ANATOMII CZŁOWIEKA A. BOCHENKA M. REICHERA PRZYGOTOWALI UZUPEŁNIAJĄC I REDAGUJĄC

biologia w gimnazjum OBWODOWY UKŁAD NERWOWY

BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA

SPIS TREŚCI ANATOMIA OGÓLNA

Budowa układu nerwowego

SYLABUS. 200, w tym: 50 - wykłady,... - seminaria, 150 ćwiczenia,... fakultety OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Multimedial Unit of Dept. of Anatomy JU

Prof. dr hab. Krzysztof Turowski. Morfologia układu nerwowego

Ćwiczenie 2 RDZEŃ KRĘGOWY FUNKCJE DRÓG I OŚRODKÓW RDZENIOWYCH

Topic: Funkcje wybranych części mózgu.

Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego

Ćwiczenie VI PODSTAWOWE MECHANIZMY REGULACJI OŚRODKOWEJ - PIEŃ MÓZGU

Ośrodkowy układ nerwowy. Pracownia Multimedialna Katedry Anatomii CMUJ

spis treści Część i: Podstawy neuroanatomii i neurofizjologii Cele rozdziałów Słowa kluczowe... 16

Prof. dr hab. Nadzieja Drela Dr Magdalena Markowska ANATOMIA I MORFOLOGIA FUNKCJONALNA CZŁOWIEKA

ośrodkowy układ nerwowy

Człowiek układ nerwowy, zmysły, odruchy

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Wykł. Ćw. Konw. Lab. Sem. ZP Prakt. GN Liczba pkt ECTS

UKŁAD POZAPIRAMIDOWY. OŚRODKI INTEGRACJI FUNKCJI RUCHOWYCH

ANATOMIA ROK I 1. Jednostka uczelniana odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: 2. Kierownik Zakładu:

Rozdział 3. Ograniczenia i połączenia dołów i przestrzeni czaszki Rozdział 4. Mięśnie i powięzie głowy, szyi i karku

Wprowadzenie. ROZDZIAŁ 3 Unaczynienie mózgu oraz zespoły objawów zawału mózgu

MóŜdŜek dole tylnym namiotem

w kontekście percepcji p zmysłów

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Fizjologia ogólna i fizjologia wysiłku

CENTRALNY UKŁAD NERWOWY JĄDRA PODKOROWE

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Anatomia prawidłowa, funkcjonalna i rentgenowska

Ośrodkowy układ nerwowy. Pracownia Multimedialna Katedry Anatomii CMUJ

8. Narządy zmysłów. 1. Budowa i działanie narządu wzroku. 2. Ucho narząd słuchu i równowagi. 3. Higiena oka i ucha

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla I ROKU STUDIÓW

Instytut Ochrony Zdrowia, Zakład Fizjoterapii

SYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Prof. dr hab. n. med. Stanisław Orkisz Lek. Krzysztof Scheller

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU

w kontekście percepcji zmysłów Przygotowała: Bożena Kostek

Obowiązuje mianownictwo w języku łacińskim.

Układ komorowy znacznie poszerzony. Zaniki korowe. Bez zmian ogniskowych r,

prof. zw. dr hab. med., dr h.c. Antoni Prusiński NEUROLOGIA KRÓTKIE KOMPENDIUM

Podstawy anatomii, wykłady

MÓZGOWIOWE MECHANIZMY REGULACJI SNU I CZUWANIA

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

Mechanoreceptory (dotyk, słuch) termoreceptory i nocyceptory

Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2

PROGRAM WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ ODDZIAŁ FIZJOTERAPII

Fizjologia z elementami patofizjologii BLOK 1 Wyższe czynności życiowe

Anatomia mózgu. Kacper Łukasiewicz

ANGIELSKIE MIANOWNICTWO ANATOMICZNE. Neuroanatomia Lars Bräuer Michael Scholz. Flashcards ANATOMIA. Wydanie 1

Układ nerwowy. Ośrodkowy i Obwodowy

IRINOTECANUM. Załącznik C.35.a. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA

tel:

Plastyczność mózgu a Kinezjologia Edukacyjna

Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE PZWL. Wydawnictwo Lekarskie

Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM

Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania człowieka ćwiczenia I rok pedagogika ogólna

Ośrodkowy układ nerwowy. Pracownia Multimedialna Katedry Anatomii CMUJ

Grant NCN 2011/03/B/ST7/ Model anatomiczno-neurologiczno-radiologiczny: obszar unaczynienia objawy neurologiczne - lokalizacja

Anatomia i poznawcze funkcje układu nerwowego. Adriana Schetz

Transkrypt:

Anatomia funkcjonalna móżdżku i AUN Biologiczne podstawy zachowania KFZiE PŁ 2009/10

Anatomia funkcjonalna móżdżku i AUN I. Sprawdzian z lab. 8. II. Konwersatorium - sprawdzian bieżących wiadomości: 1/ budowa zewnętrzna i wewnętrzna móżdżku; 2/ podział filogenetyczny móżdżku; 3/ kora móżdżku uwarstwienie i schemat głównych połączeń; 4/ główne drogi aferentne i eferentne móżdżku; 5/ czynności móżdżku; 6/ układ autonomiczny - porównanie cech anatomicznych układu sympatycznego i parasympatycznego. III. Ćwiczenia tablicowe przegląd foliogramów (slajdów); analiza kontroli autonomicznej wybranych funkcji. IV. Ćwiczenia praktyczne: 1/ proste demonstracje czynności móżdżku; 2/ przegląd preparatów i modeli anatomicznych; 3/ film temat (opcjonalnie).

Mózgowie - najważniejsze części Mózgowie Rdzeń kręgowy Przodomózgowie Śród -mózgowie Tyłomózgowie Rdzeń kręgowy Kresomózgowie Międzymózgowie Wtórne Tyłomózgowie Śród -mózgowie Rdzeniomózgowie Rdzeń kręgowy Półkule mózgu Wzgórzo -mózgowie Śród -mózgowie Most Móżdżek Rdzeń przedłużony Rdzeń kręgowy Mózg Jądra podstawy mózgu Wzgórze oraz Podwzgórze Pień mózgu oraz Móżdżek (w pniu: Pokrywa, Nakrywka, Konary mózgu tu m.in. Twór siatkowaty) Rdzeń kręgowy

Móżdżek Zakręty kory móżdżku = folia cerebelli Szczeliny kory mózgu = fissurae cerebelli Konary m. górne = ramiona łączące Konary m. środkowe = ramiona mostu Konary m. dolne = ciała powrózkowate academic.kellogg.edu/.../nervous%20system.htm

Móżdżek Vestibulocerebellum = Archicerebellum = pramożdzek = grudka, kłaczek i przykłaczek Spinocerebellum = Paleocerebellum = robak i płat przedni część i płat tylny półkul Cerebrocerebellum = Neocerebellum = Pontocerebellum = półkule = plat środkowy Zakręty kory móżdżku = folia cerebelli Szczeliny kory mózgu = fissurae cerebelli schools-wikipedia.org/wp/c/cerebellum.htm

Móżdżek Functional denomination (phylogenetic denomination) Vestibulocerebellum (Archicerebellum) Anatomical parts Flocculonodular lobe (and immediately adjacent vermis) Role The vestibulocerebellum regulates balance and eye movements. It receives vestibular input from both the semicircular canals and from the vestibular nuclei, and sends fibres back to the medial and lateral vestibular nuclei. It also receives visual input from the superior colliculi and from the visual cortex (the latter via the pontine nuclei, forming a cortico-ponto-cerebellar pathway). Lesions of the vestibulocerebellum cause disturbances of balance and gait. Spinocerebellum (Paleocerebellum) Vermis and intermediate parts of the hemispheres ("paravermis") 1 The spinocerebellum regulates body and limb movements. It receives proprioception input from the dorsal columns of the spinal cord (including the spinocerebellar tract) as well as from the trigeminal nerve, as well as from visual and auditory systems. It sends fibres to deep cerebellar nuclei which in turn project to both the cerebral cortex and the brain stem, thus providing modulation of descending motor systems. The spinocerebellum contains sensory maps as it receives data on the position of various body parts in space: in particular, the vermis receives fibres from the trunk and proximal portions of limbs, while the intermediate parts of the hemispheres receive fibres from the distal portions of limbs. The spinocerebellum is able to elaborate proprioceptive input in order to anticipate the future position of a body part during the course of a movement, in a "feed forward" manner. Cerebrocerebellum (Neocerebellum, Pontocerebellum) Lateral parts of the hemispheres The neocerebellum is involved in planning movement and evaluating sensory information for action. It receives input exclusively from the cerebral cortex (especially the parietal lobe) via the pontine nuclei (forming cortico-ponto-cerebellar pathways), and sends fibres mainly to the ventrolateral thalamus (in turn connected to motor areas of the premotor cortex and primary motor area of the cerebral cortex) and to the red nucleus (in turn connected to the inferior olivary nucleus, which links back to the cerebellar hemispheres). The neocerebellum is involved in planning movement that is about to occur and has purely cognitive functions as well. schools-wikipedia.org/wp/c/cerebellum.htm

Kora móżdżku www.deltagen.com/.../cerebellar_cortex_10x.htm

Kora móżdżku

Kora móżdżku w-wa drobinowa w-wa zwojowa w-wa ziarnista istota biała z jąder oliwki drogi domóżdżkowe do jąder móżdżku

Móżdżek Jeszcze jeden moduł dzisiaj 1 Zespół wzdłużny kory móżdżku Orientacja: przód - -tył jądra móżdżku Drogi domóżdżkowe

Układ autonomiczny dwie części WSPÓŁCZULNY jądra w rdzeniu piersiowo-lędźwiowym neurony przedzwojowe krótkie, rozgałęzione neurony zazwojowe długie, mało rozgałęzień mediator - noradrenalina lub acetylocholina ergotropowy: pobudza do wysiłku - wzrost katabolizmu PRZYWSPÓŁCZULNY jądra czaszkowo-krzyżowe (n. III, VII, IX, X) neurony przedzwojowe długie, neurony zazwojowe b. krótkie, silnie rozgałęzione mediator - acetylocholina trofotropowy: gromadzenie rezerw - wzrost anabolizmu

Układ autonomiczny - czynności ecpain.com/more%20limbic%20stuff.htm

AUN - lokalizacja Netter: Atlas anatomii

AUN - lokalizacja Netter: Atlas anatomii

AUN drogi zstepujące Wariant: Piramidowy Pozapiramidowy Autonomiczny

AUN wyjście Dwa korzonki: grzbietowy i brzuszny Wspólny pień nerwu Pięć gałązek: grzbietowa brzuszna dooponowa łącząca szara łącząca biała Dwa zwoje międzykręgowy przykręgowy i bardzo logicznie poukładane neurony (somatotopia, bez zapętleń)

AUN kontrola nadrzędna instruct.uwo.ca/anatomy/530/530notes.htm

AUN neurony i włókna instruct.uwo.ca/anatomy/530/530notes.htm

AUN Ach i NA Cholinergic Neurons and Receptors Cholinergic neurons release acetylcholine from preganglionic neurons & from parasympathetic postganglionic neurons Excites or inhibits depending upon receptor type and organ involved Nicotinic receptors are found on dendrites & cell bodies of autonomic NS cells and at NMJ Muscarinic receptors are found on plasma membranes of all parasympathetic effectors Adrenergic Neurons and Receptors Adrenergic neurons release norepinephrine (NE) ) from postganglionic sympathetic neurons only Excites or inhibits organs depending on receptors Alpha1 and Beta1 receptors produce excitation Alpha2 and Beta2 receptors cause inhibition Beta3 receptors (brown fat) increase thermogenesis NE lingers at the synapse until enzymatically inactivated by monoamine oxidase (MAO) or catechol-o-methyltransferase (COMT) www.microvet.arizona.edu/courses/vsc401/auton...

AUN users.rcn.com/.../biologypages/p/pns.html

Jądra pnia Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii

Jądra pnia Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii

Jądra pnia Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii

Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii Nerwy czaszkowe I Nerw węchowy = opuszka mózgu = paleocortex II Nerw wzrokowy = odsznurowanie międzymózgowia III Nerw okoruchowy IV Nerw bloczkowy V Nerw trójdzielny VI Nerw odwodzący VII Nerw twarzowy VIII Nerw ślimakowo-przedsionkowy IX Nerw językowo-gardłowy X Nerw błędny XI Nerw dodatkowy XII Nerw podjęzykowy

Nerwy czaszkowe CZUCIOWE RUCHOWE PRZYWSPÓLCZULNE I N. węchowy = opuszka mózgu = paleocortex II N. wzrokowy = odsznurowanie międzymózgowia V N. trójdzielny dotyk VIII N. ślimakowoprzedsionkowy słuch, równowaga VII N. twarzowy IX N. językowo-gardłowy X N. błędny smak i czucie trzewne III N. okoruchowy IV N. bloczkowy VI N. odwodzący ruchy gałki ocznej V N. trójdzielny VII N. twarzowy XII N. podjęzykowy mimika i mowa żucie XI N. dodatkowy postawa VII N. twarzowy IX N. językowo-gardłowy X N. błędny pot, śluzy, soki trawienne, krążenie, oddychanie, perystaltyka III N. okoruchowy tęczówka i soczewka Duus:Diagnostyka topograficzna w neurologii